xuān dì
宣帝
gāo zōng xiào xuān huáng dì huì xū, zì shào shì, xiǎo zì shī lì, shǐ xìng zhāo liè wáng dì èr zi yě. liáng zhōng dà tōng èr nián qī yuè xīn yǒu shēng, yǒu chì guāng mǎn táng shì. shǎo kuān dà, duō zhì lüè. jí zhǎng, měi róng yí, shēn zhǎng bā chǐ sān cùn, shǒu chuí guò xī. yǒu yǒng lì, shàn qí shè. gāo zǔ píng hóu jǐng, zhèn jīng kǒu, liáng yuán dì zhēng gāo zǔ zǐ zhí rù shì, gāo zǔ qiǎn gāo zōng fù jiāng líng, lèi guān wèi zhí gé jiāng jūn zhōng shū shì láng. shí yǒu mǎ jūn zhǔ lǐ zǒng yǔ gāo zōng yǒu jiù, měi tóng yóu chù. gāo zōng cháng yè bèi jiǔ, zhāng dēng ér mèi, zǒng shì chū, xún fǎn, nǎi jiàn gāo zōng shēn shì dà lóng, zǒng biàn jīng hài, zǒu bì tā shì. jí jiāng líng xiàn, gāo zōng qiān yú guān yòu. yǒng dìng yuán nián, yáo xí fēng shǐ xìng jùn wáng, yì èr qiān hù. sān nián, shì zǔ sì wèi, gǎi fēng ān chéng wáng. tiān jiā sān nián, zì zhōu hái, shòu shì zhōng zhōng shū jiān zhōng wèi jiāng jūn, zhì zuǒ shǐ. xún shòu shǐ chí jié dū du yáng nán xú dōng yáng nán yù běi jiāng wǔ zhōu zhū jūn shì yáng zhōu cì shǐ, jìn hào biāo qí jiāng jūn, yú rú gù. sì nián, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. liù nián, qiān sī kōng. tiān kāng yuán nián, shòu shàng shū lìng, yú bìng rú gù. fèi dì jí wèi, bài sī tú, jìn hào biāo qí dà jiāng jūn, lù shàng shū, dū du zhōng wài zhū jūn shì, gěi bān jiàn sān shí rén. guāng dà èr nián zhēng yuè, jìn wèi tài fù, lǐng sī tú, jiā shū lǐ, jiàn lǚ shàng diàn, zēng yì bìng qián sān qiān hù, yú bìng rú gù. shí yī yuè jiǎ yín, cí xùn tài hòu lìng fèi dì wèi lín hǎi wáng, yǐ gāo zōng rù zuǎn.
高宗孝宣皇帝諱頊,字紹世,小字師利,始興昭烈王第二子也。梁中大通二年 七月辛酉生,有赤光滿堂室。少寬大,多智略。及長,美容儀,身長八尺三寸,手 垂過膝。有勇力,善騎射。高祖平侯景,鎮京口,梁元帝征高祖子侄入侍,高祖遣 高宗赴江陵,累官為直閣將軍、中書侍郎。時有馬軍主李總與高宗有舊,每同游處。 高宗嘗夜被酒,張燈而寐,總適出,尋返,乃見高宗身是大龍,總便驚駭,走避他 室。及江陵陷,高宗遷於關右。永定元年,遙襲封始興郡王,邑二千戶。三年,世 祖嗣位,改封安成王。天嘉三年,自周還,授侍中、中書監、中衛將軍,置佐史。 尋授使持節、都督揚南徐東揚南豫北江五州諸軍事、揚州刺史,進號驃騎將軍,餘 如故。四年,加開府儀同三司。六年,遷司空。天康元年,授尚書令,餘並如故。 廢帝即位,拜司徒,進號驃騎大將軍,錄尚書,都督中外諸軍事,給班劍三十人。 光大二年正月,進位太傅,領司徒,加殊禮,劍履上殿,增邑並前三千戶,餘並如 故。十一月甲寅,慈訓太后令廢帝為臨海王,以高宗入纂。
tài jiàn yuán nián chūn zhēng yuè jiǎ wǔ, jí huáng dì wèi yú tài jí qián diàn, zhào yuē: fū shèng rén shòu mìng, wáng zhě zhōng xìng, bìng yóu yì dé, fāng zuò yuán hòu. gāo zǔ wǔ huáng dì yī bài yáo tú, jīng lún yǔ jī, pèi tiān zhī yè, guāng chén xiàng ér lì zhēn, gé dì zhī gōng, móu chuān yuè ér zhǎng yuǎn. shì zǔ wén huáng dì tǐ shàng shèng zhī zī, dāng xià wǔ zhī yùn, zhú gōng shì jiǎn, suǒ wù wéi dé, dìng dǐng chū jī, jué móu sī zài. zhèn yǐ guǎ báo, cái fēi shèng xián, sù hé qián guī, fāng chuán jǐng zuò. suī fù qīn chéng xùn huì, zhì shǒu fān wéi, yǒng jì zǐ zhī gāo fēng, sī chéng yáng zhī yuǎn tuō, zì yuán chǔ shào guó, zhèng wèi jūn lín, wú dào fēi jǐ, zhù wén xíng cuò. qǐ tú wáng shì bù zào, pín móu luàn jiē, tiān bù jiān nán, jiāng qīng bǎo lì, yǎng wéi jiā mìng, yuán jí zhèn gōng. wǒ xīn zhēn què, jiān shì cāng hào, ér qún pì qǐ qǐng, xiāng xuān wèi qiáo, wén mǔ zūn yán, xuán xīn zhǎng lè, duì yáng xǐ fú, fēi zhǐ yīn tāng zhī sān cí, lǚ shè chūn dōng, hé dàn dài wáng zhī wǔ ràng. jīn biàn sù fèng tiān cè, qīn chéng jiè guī. ruò jù cāng míng, yú zēng jīng yè. sī suǒ yǐ yún xíng yǔ shī, pǐn wù xián hēng, dāng yǔ qián lí, pǔ tóng sī qìng. kě gǎi guāng dà sān nián wèi tài jiàn yuán nián. dà shè tiān xià. zài wèi wén wǔ cì wèi yī jiē, xiào tì lì tián jí wèi fù hòu zhě cì jué yī jí, yì děng shū cái, bìng jiā cè xù. guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú. fù tài huáng tài hòu zūn hào yuē huáng tài hòu. lì fēi liǔ shì wèi huáng hòu, shì zǐ shū bǎo wèi huáng tài zǐ, huáng zǐ nán zhōng láng jiāng jiāng zhōu cì shǐ kāng lè hóu shū líng wèi shǐ xìng wáng, fèng zhāo liè wáng sì. yǐ wèi, yú jià yè tài miào. dīng yǒu, fēn mìng dà shǐ xún xíng sì fāng, guān shěng fēng sú. zhēng nán dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xīn chú zhōng fǔ dà jiāng jūn zhāng zhāo dá jìn hào chē qí dà jiāng jūn, xīn chú zhōng jūn dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi zhēng běi dà jiāng jūn, zhèn běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú zhōu cì shǐ xīn chú zhèn xī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn jìn hào zhēng xī dà jiāng jūn, xīn chú ān nán jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xiāng zhōu cì shǐ wú míng chè jìn hào zhèn nán jiāng jūn, zhèn dōng jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān jìn hào zhōng wèi jiāng jūn, shàng shū pú shè shěn qīn wèi shàng shū zuǒ pú shè, dù zhī shàng shū wáng mài wèi shàng shū yòu pú shè, hù jūn jiāng jūn shěn kè wèi zhèn nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ. xīn chǒu, yú jià qīn cí nán jiāo. rén yín, yǐ huáng zǐ jiàn ān hóu shū yīng wèi xuān huì jiāng jūn dōng yáng zhōu cì shǐ, gǎi fēng yù zhāng wáng. lǐ chéng hóu shū jiān gǎi fēng zhǎng shā wáng. guǐ mǎo, yǐ míng wēi jiāng jūn zhōu hóng zhèng wèi tè jìn. wù wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè gēng wǔ, huáng hòu yè tài miào. xīn wèi, huáng tài zǐ yè tài miào. yǐ hài, yú jià qīn gēng jí tián. xià wǔ yuè jiǎ wǔ, qí qiǎn shǐ lái pìn. dīng sì, yǐ lì bù shàng shū lǐng dà zhù zuò xú líng wèi shàng shū yòu pú shè, tài zǐ zhān shì fù mǎ dū wèi shěn jūn lǐ wèi lì bù shàng shū. qiū qī yuè xīn mǎo, huáng tài zǐ nà fēi shěn shì, wáng gōng yǐ xià cì bó gè yǒu chà. dīng yǒu, yǐ píng dōng jiāng jūn wú jùn tài shǒu jìn ān wáng bó gōng wèi zhōng hù jūn, jìn hào ān nán jiāng jūn. jiǔ yuè jiǎ chén, yǐ xīn chú zhōng hù jūn jìn ān wáng bó gōng wèi zhōng lǐng jūn. dōng shí yuè, xīn chú zuǒ wèi jiāng jūn ōu yáng hé jù guǎng zhōu jǔ bīng fǎn. xīn wèi, qiǎn chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī zhāng zhāo dá lǜ zhòng tǎo zhī. rén wǔ, yú jià qīn cí tài miào.
太建元年春正月甲午,即皇帝位於太極前殿,詔曰:「夫聖人受命,王者中興, 並由懿德,方作元後。高祖武皇帝揖拜堯圖,經綸禹跡,配天之業,光辰象而利貞, 格地之功,侔川岳而長遠。世祖文皇帝體上聖之姿,當下武之運,築宮示儉,所務 唯德,定鼎初基,厥謀斯在。朕以寡薄,才非聖賢,夙荷前規,方傳景祚。雖復親 承訓誨,志守籓維,詠季子之高風,思城陽之遠托,自元儲紹國,正位君臨,無道 非幾,佇聞刑措。豈圖王室不造,頻謀亂階,天步艱難,將傾寶曆,仰惟嘉命,爰 集朕躬。我心貞確,堅誓蒼昊,而群辟啟請,相喧渭橋,文母尊嚴,懸心長樂,對 揚璽紱,非止殷湯之三辭,履涉春冬,何但代王之五讓。今便肅奉天策,欽承介圭。 若據滄溟,逾增兢業。思所以雲行雨施,品物咸亨,當與黔黎,普同斯慶。可改光 大三年為太建元年。大赦天下。在位文武賜位一階,孝悌力田及為父後者賜爵一級, 異等殊才,並加策序。鰥寡孤獨不能自存者,人賜谷五斛。」復太皇太后尊號曰皇 太后。立妃柳氏為皇后,世子叔寶為皇太子,皇子南中郎將、江州刺史康樂侯叔陵 為始興王,奉昭烈王祀。乙未,輿駕謁太廟。丁酉,分命大使巡行四方,觀省風俗。 征南大將軍、開府儀同三司、新除中撫大將軍章昭達進號車騎大將軍,新除中軍大 將軍、開府儀同三司、南徐州刺史淳于量為征北大將軍,鎮北將軍、開府儀同三司、 南徐州刺史、新除鎮西將軍、郢州刺史黃法抃進號征西大將軍,新除安南將軍、開 府儀同三司、湘州刺史吳明徹進號鎮南將軍,鎮東將軍、揚州刺史、鄱陽王伯山進 號中衛將軍,尚書僕射沈欽為尚書左僕射,度支尚書王勱為尚書右僕射,護軍將軍 沈恪為鎮南將軍、廣州刺史。辛丑,輿駕親祠南郊。壬寅,以皇子建安侯叔英為宣 惠將軍、東揚州刺史,改封豫章王。豊城侯叔堅改封長沙王。癸卯,以明威將軍周 弘正為特進。戊午,輿駕親祠太廟。二月庚午,皇后謁太廟。辛未,皇太子謁太廟。 乙亥,輿駕親耕藉田。夏五月甲午,齊遣使來聘。丁巳,以吏部尚書、領大著作徐 陵為尚書右僕射,太子詹事、駙馬都尉沈君理為吏部尚書。秋七月辛卯,皇太子納 妃沈氏,王公已下賜帛各有差。丁酉,以平東將軍、吳郡太守晉安王伯恭為中護軍, 進號安南將軍。九月甲辰,以新除中護軍晉安王伯恭為中領軍。冬十月,新除左衛 將軍歐陽紇據廣州舉兵反。辛未,遣車騎將軍、開府儀同三司章昭達率眾討之。壬 午,輿駕親祠太廟。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ yǒu, yǐ zhēng xī dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī yǐng zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn wèi zhōng quán dà jiāng jūn. bǐng wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè guǐ wèi, yí tóng zhāng zhāo dá qín ōu yáng hé sòng dōu, zhǎn yú jiàn kāng shì, guǎng zhōu píng. sān yuè bǐng shēn, huáng tài hòu bēng. bǐng wǔ, qū shè guǎng héng èr zhōu. dīng wèi, dà shè tiān xià. yòu zhào zì tǎo zhōu dí huá jiǎo yǐ lái, bīng jiāo zhī suǒ yǒu sǐ wáng zhě, bìng lìng shōu liǎn, bìng gěi guān huì, sòng hái běn xiāng chuāng yí wèi chōu zhě, gè gěi yī yào. xià sì yuè yǐ mǎo, lín hǎi wáng bó zōng hōng. wù yín, huáng tài hòu fù zàng wàn ān líng. rùn yuè wù shēn, yú jià yè tài miào. jǐ yǒu, tài bái zhòu jiàn. wǔ yuè yǐ mǎo, yí tóng huáng fǎ biàn xiàn ruì bì yī. rén wǔ, qí qiǎn shǐ lái diào. liù yuè wù zǐ, xīn luó guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. xīn mǎo, dà yǔ báo. yǐ sì, fēn qiǎn dà shǐ xún xíng zhōu jùn, shěng lǐ yuān qū. wù shēn, chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī zhāng zhāo dá jìn hào chē qí dà jiāng jūn, ān nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ shěn kè jìn hào zhèn nán jiāng jūn. qiū bā yuè jiǎ shēn, zhào yuē: huái yuǎn yǐ dé, yì wéi héng diǎn, qù róng jí huá, mín zhī běn zhì. qǐng nián jiāng jiè qiǎng fù xiāng suí, qí qū guī huà, tíng hòu bù jué, yí jiā xù yǎng, dá qí chéng xīn. wéi shì huāng jìng zì hào, yǒu zài dū yì jí zhū zhōu zhèn, bù wèn yuǎn jìn, bìng juān kè yì. ruò kè píng jiù tǔ, fǎn wǒ qīn dì, jiē xǔ hái xiāng, yī wú jū xiàn. zhōu jùn xiàn zhǎng míng jiā zhēn bié, liáng tián fèi cūn, suí biàn ān chù. ruò zhé yǒu kè dìng, jí yǐ rǎo mín lùn. yòu zhào yuē: mín wéi bāng běn, zhe zài diǎn mó, zhì guó ài mín, yì yòu tōng xùn. zhèn tīng cháo yàn bà, rì zè qú láo, fāng liú huì zé, tán bèi yì zhào. yǒu liáng zhī jì, zhèng xíng fèi quē, tiáo gāng chí wěn, jiàn dào jiàn xìng, yì fù zhēng yáo, yóu wèi fán kè. dà chén yù yǔ, zhěng zī yú bì, miè hù kān lí, fú huáng chuàng gǎi, nián dài mí liú, jiāng jí chéng sú, rú fú jiě zhāng, wù wú yǔ cuò, xī tì jiù huái, yǒu tóng shǒu jí. sī cóng bēi fēi, yuē jǐ jì mín, suī fǔ tǎng mò chōng, jūn shú yǔ zú, biàn kě shān gé, qù qí shén tài, jì yǒng wèi dìng zhǔn, lìng jiǎn ér yì cóng. zì jīn wéi zuò tián, zhí shuǐ hàn shī shōu, jí liè zài suǒ, yán shàng zhé chú. jūn shì nián dēng liù shí, xī xǔ fàng hái. qiǎo shǒu yú yì sǐ wáng jí yǔ lǎo jí, bù láo dìng bǔ. qí jí yǒu qiǎo yǐn, bìng wáng gōng bǎi sī zhé shòu mín wèi chéng yìn, jiě hái běn shǔ, kāi ēn tīng shǒu. zài zhí zhì shì zhī shēn, xū dì xiāng jiǎn shì, yǒu shī bù tuī, dāng jú rèn zuì. lìng zhǎng dài huàn, jù tiáo jiě shě hù shù, fù dù hòu rén. hù yǒu zēng jìn, jí jiā zhuó shǎng ruò zhì jiǎn sàn, yī shì zhǔn jié. yǒu néng kěn qǐ huāng tián, bù wèn qǐng mǔ shǎo duō, yī jiù juān shuì. wù zǐ, tài bái zhòu jiàn. jiǔ yuè yǐ chǒu, yǐ sàn qí cháng shì zhèn dōng jiāng jūn wú xìng tài shǒu dù léng wèi tè jìn hù jūn jiāng jūn. dōng shí yuè yǐ yǒu, yú jià qīn cí tài miào. shí yī yuè xīn yǒu, gāo lì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí èr yuè guǐ sì yè, xī běi yǒu léi shēng.
二年春正月乙酉,以征西大將軍、開府儀同三司、郢州刺史黃法抃為中權大將 軍。丙午,輿駕親祠太廟。二月癸未,儀同章昭達擒歐陽紇送都,斬於建康市,廣 州平。三月丙申,皇太后崩。丙午,曲赦廣、衡二州。丁未,大赦天下。又詔自討 周迪、華皎已來,兵交之所有死亡者,並令收斂,並給棺槥,送還本鄉;瘡痍未瘳 者,各給醫藥。夏四月乙卯,臨海王伯宗薨。戊寅,皇太后祔葬萬安陵。閏月戊申, 輿駕謁太廟。己酉,太白晝見。五月乙卯,儀同黃法抃獻瑞璧一。壬午,齊遣使來 吊。六月戊子,新羅國遣使獻方物。辛卯,大雨雹。乙巳,分遣大使巡行州郡,省 理冤屈。戊申,車騎將軍、開府儀同三司章昭達進號車騎大將軍,安南將軍、廣州 刺史沈恪進號鎮南將軍。秋八月甲申,詔曰:「懷遠以德,抑惟恆典,去戎即華, 民之本志。頃年江介襁負相隨,崎嶇歸化,亭候不絕,宜加恤養,答其誠心。維是 荒境自皞,有在都邑及諸州鎮,不問遠近,並蠲課役。若克平舊土,反我侵地,皆 許還鄉,一無拘限。州郡縣長明加甄別,良田廢村,隨便安處。若輒有課訂,即以 擾民論。」又詔曰:「民惟邦本,著在典謨,治國愛民,抑又通訓。朕聽朝晏罷, 日昃劬勞,方流惠澤,覃被億兆。有梁之季,政刑廢缺,條綱弛紊,僭盜薦興,役 賦征徭,尤為煩刻。大陳御宇,拯茲餘弊,滅扈戡黎,弗遑創改,年代彌流,將及 成俗,如弗解張,物無與厝,夕惕疚懷,有同首疾。思從卑菲,約己濟民,雖府帑 末充,君孰與足,便可刪革,去其甚泰,冀永為定準,令簡而易從。自今維作田, 值水旱失收,即列在所,言上折除。軍士年登六十,悉許放還。巧手於役死亡及與 老疾,不勞訂補。其籍有巧隱,並王公百司輒受民為程廕,解還本屬,開恩聽首。 在職治事之身,須遞相檢示,有失不推,當局任罪。令長代換,具條解舍戶數,付 度後人。戶有增進,即加擢賞;若致減散,依事准結。有能墾起荒田,不問頃畝少 多,依舊蠲稅。」戊子,太白晝見。九月乙丑,以散騎常侍鎮東將軍吳興太守杜棱 為特進、護軍將軍。冬十月乙酉,輿駕親祠太廟。十一月辛酉,高麗國遣使獻方物。 十二月癸巳夜,西北有雷聲。
sān nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, yǐ shàng shū yòu pú shè lǐng dà zhù zuò xú líng wèi shàng shū pú shè. xīn yǒu, yú jià qīn cí nán jiāo. xīn wèi, qīn cí běi jiāo. èr yuè xīn sì, yú jià qīn cí míng táng. dīng yǒu, qīn gēng jí tián. sān yuè dīng chǒu, dà shè tiān xià. zì tiān kāng yuán nián qì tài jiàn yuán nián, bū yú jūn liáng lù zhì xià diào wèi rù zhě, xī yuán zhī. yòu zhào fàn nì zǐ dì zhī shǔ táo wáng yì jìng zhě, xī tīng guī shǒu jiàn zhí xì zhě, liàng kě sàn shì qí yǒu jū zhái, bìng zhuī hái. xià sì yuè rén chén, qí qiǎn shǐ lái pìn. wǔ yuè wù shēn, tài bái zhòu jiàn. xīn hài, liáo dōng xīn luó dān dān tiān zhú pán pán děng guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. liù yuè dīng hài, jiāng yīn wáng xiāo jì qīng yǐ zuì miǎn. jiǎ chén, fēng dōng zhōng láng jiāng zhǎng shā wáng fǔ zī yì cān jūn xiāo yí wèi jiāng yīn wáng. qiū bā yuè xīn chǒu, huáng tài zǐ qīn shì diàn yú tài xué, èr fù jì jiǔ yǐ xià lài bó gè yǒu chà. jiǔ yuè guǐ yǒu, tài bái zhòu jiàn. dōng shí yuè jiǎ shēn, yú jià qīn cí tài miào. yǐ yǒu, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. jǐ hài, dān dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí èr yuè rén chén, chē qí dà jiāng jūn sī kōng zhāng zhāo dá hōng.
三年春正月癸丑,以尚書右僕射、領大著作徐陵為尚書僕射。辛酉,輿駕親祠 南郊。辛未,親祠北郊。二月辛巳,輿駕親祠明堂。丁酉,親耕籍田。三月丁丑, 大赦天下。自天康元年訖太建元年,逋餘軍糧、祿秩、夏調未入者,悉原之。又詔 犯逆子弟支屬逃亡異境者,悉聽歸首;見縶系者,量可散釋;其有居宅,並追還。 夏四月壬辰,齊遣使來聘。五月戊申,太白晝見。辛亥,遼東、新羅、丹丹、天竺、 盤盤等國並遣使獻方物。六月丁亥,江陰王蕭季卿以罪免。甲辰,封東中郎將長沙 王府諮議參軍蕭彝為江陰王。秋八月辛丑,皇太子親釋奠於太學,二傅、祭酒以下 賚帛各有差。九月癸酉,太白晝見。冬十月甲申,輿駕親祠太廟。乙酉,周遣使來 聘。己亥,丹丹國遣使獻方物。十二月壬辰,車騎大將軍、司空章昭達薨。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng wǔ, yǐ yún huī jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng shū líng wèi xiāng zhōu cì shǐ, jìn hào píng nán jiāng jūn dōng zhōng láng jiāng wú jùn tài shǒu zhǎng shā wáng shū jiān wèi xuān yì jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ shàng shū pú shè lǐng dà zhù zuò xú líng wèi shàng shū zuǒ pú shè zhòng shū jiān wáng mài wèi shàng shū yòu pú shè. gēng shēn, yǐ dān yáng yǐn héng yáng wáng bó xìn wèi xìn wēi jiāng jūn zhōng hù jūn. gēng wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè yǐ yǒu, lì huáng zǐ shū qīng wèi jiàn ān wáng, shòu dōng zhōng láng jiāng dōng yáng zhōu cì shǐ. sān yuè rén zǐ, yǐ sàn qí cháng shì sūn chàng wèi ān xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. yǐ chǒu, fú nán lín yì guó bìng qiǎn shǐ lái xiàn fāng wù. xià sì yuè wù zǐ, yǐ zhōng quán dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī huáng fǎ biàn wèi zhēng nán dà jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ. wǔ yuè guǐ mǎo, shàng shū yòu pú shè wáng mài zú. liù yuè xīn sì, shì zhōng zhèn yòu jiāng jūn yòu guāng lù dài fū dù léng zú. qiū bā yuè xīn wèi, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. dīng chǒu, jǐng yún jiàn. wù yín, zhào yuē: guó zhī dà shì, shòu zhèn xìng róng. shī chū yǐ lǜ, bǐng cè yú miào, suǒ yǐ yì ān jiǔ yǒu, kè chéng qī dé. zì qǐng sǎo dí qún huì, kuò qīng zhū xià, nǎi pí xiū zhī lù lì, yì wéi wò zhī yùn chóu. suī zuǒ rèn yǐ kān, gān gē zài jí, hū hán lái yè, tíng zhāng wú jǐng, dàn bù jiào mín zhàn, shì wèi qì zhī, rén bì yǒu yǒng, wú wàng wǔ bèi. pán xī zhī chuán tāo jué, gǔ chéng zhī shòu shén fú, wén shū xuán zhì róng guī, mèng dé pō yán bīng lüè. zhèn jì cán àn hé, liáng jiē pī lǎn. jiān xī jīng dū róng, bèi cháng xíng zhèn, qí yǐ qī bù, sù zhī sān gǔ, dé zì xiōng jīn, zhǐ zhǎng kě shù. jīn bìng tiáo zhì, fán shí sān kē, yí jí bān xuān, yǐ wèi yǒng zhǔn. yǐ wèi, zhào tíng dū xiāng jiāng èr zhōu bū zū, wú xī děng shí wǔ xiàn liú mín, bìng juān qí yáo fù. jiǔ yuè gēng zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. xīn hài, dà shè tiān xià. yòu zhào yuē: jǔ shàn cóng jiàn, zài shàng zhī míng guī jìn xián yè yán, wèi chén zhī lìng fàn. zhèn yǐ guǎ dé, sì shǒu bǎo tú, suī shì xí lóng píng, zhì fēi níng yī. biàn fāng fēn zhí, gàn shí zǎo yī bàng què zhēng chén, xià wú gòng shì. hé qí què ěr, xiān néng kàng zhí. qǐ yú dú yùn, fěi jiàn dǎng yán. zhì gǔ gōng chē, hǎn lùn dé shī shī shí xiàng wèi, mò chén kě fǒu. zhū yún cuī kǎn, liáng suǒ bù féng qín xī chù yíng, yòu wèi nán zhí. zhì rú yī hè yǐ jiàn, yán dēng yǐ yóu, huò qí ài jué lún, huò miào nián yì děng, gàn shí ér bù ǒu, zuǒ yòu mò zhī yù, hēi diāo gǎi bì, huáng jīn qiě dān, zhōng qí zhì yān, kě wèi tài xī. yòu guì wèi bǎi pì, jiàn yǒu shí pǐn, gōng zhuō bìng wù, quàn jǔ mò fēn, jiē yáo tú yōng, tíng yì sī què. shí zhèn zhī fú míng, ér shí wú xiàn tì. yǒng yán zhì zhì, hé nǎi shuǎng yú? wài kě tōng shì wén wǔ: fán jué zài wèi, fēng huà guāi shū, cháo zhèng sī bǐ dù, zhèng sè zhí cí, yǒu fàn wú yǐn. jiān gè jǔ suǒ zhī, suí cái míng shì. qí lì zhèng lián huì, zài zhí néng fǒu, fēn bié shǐ yán, qí zī chù zhì. bǐng yín, yǐ gù tài wèi xú dù yí tóng dù léng yí tóng chéng líng xǐ pèi shí gāo zǔ miào tíng, gù chē qí jiāng jūn zhāng zhāo dá pèi shí shì zǔ miào tíng. dōng shí yuè yǐ yǒu, yú jià qīn cí tài miào. wù xū, yǐ zhèn nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ shěn kè wèi lǐng jūn jiāng jūn. shí yī yuè jǐ hài yè dì zhèn. rùn yuè xīn wèi, zhào yuē: gū shú ráo kuàng, jīng hé sī nǐ, bó wàng guān jī, tiān xiàn yán jùn, lóng shān nán zhǐ, niú zhǔ běi lín, duì xióng yì zhī yú chéng, ěr quán cóng zhī gù lěi, liáng chóu měi zhè, qí quǎn xiāng wàng, lián yǔ gāo méng, qiān mò rú xiù. zì liáng mò bīng zāi, diāo cán lüè jǐn, bǐ suī wù yōu kuān, yóu wèi kè fù, zhǐ chǐ fēng jī, yí xū yīn fù. qiě zhòng jiāng bù xià, duō jì shàng xià, jūn mín zá sú, jí wèi dù hào. zì jīn yǒu bà rèn zhī tú, xǔ fēn liú bù xià qí yǐ zài jiāng wài, yì lìng yíng hái, xī zhù nán zhōu jīn lǐ ān zhì. yǒu wú jiāo huò, bù zé shì gū lái huāng kěn pì, yì tíng zū shuì. tái qiǎn zhèn jiān yī rén, gòng cì shǐ jīn zhǔ fēn míng jiǎn yā, gěi dì fù tián, gè lì dùn shě. shí èr yuè rén yín, gān lù jiàng lè yóu yuàn. jiǎ chén, yú jià xìng lè yóu yuàn, cǎi gān lù, yàn qún chén. dīng mǎo, zhào yuē: liáng shì zhī jì, bīng huǒ jiàn zhēn, chéng huá fén dàng, dùn wú yí gòu. bǎo mìng wéi xīn, qì jiāng èr jì, pín shì róng lǚ, wèi huáng xiū shàn. jīn gōng yì chà xián, chuán yíng yǒu nǐ, lái suì kāi zhào, chuàng zhú dōng gōng, kě quán zhì qǐ bù shàng shū jiāng zuò dà jiàng, yòng zhǔ jiān zuò.
四年春正月丙午,以雲麾將軍、江州刺史始興王叔陵為湘州刺史,進號平南將 軍;東中郎將、吳郡太守長沙王叔堅為宣毅將軍、江州刺史;尚書僕射、領大著作 徐陵為尚書左僕射;中書監王勱為尚書右僕射。庚申,以丹陽尹衡陽王伯信為信威 將軍、中護軍。庚午,輿駕親祠太廟。二月乙酉,立皇子叔卿為建安王,授東中郎 將、東揚州刺史。三月壬子,以散騎常侍孫瑒為安西將軍、荊州刺史。乙丑,扶南、 林邑國並遣使來獻方物。夏四月戊子,以中權大將軍、開府儀同三司黃法抃為征南 大將軍、南豫州刺史。五月癸卯,尚書右僕射王勱卒。六月辛巳,侍中、鎮右將軍、 右光祿大夫杜棱卒。秋八月辛未,周遣使來聘。丁丑,景雲見。戊寅,詔曰:「國 之大事,受賑興戎。師出以律,稟策於廟,所以乂安九有,克成七德。自頃掃滌群 穢,廓清諸夏,乃貔貅之戮力,亦帷幄之運籌。雖左衽已戡,干戈載戢,呼韓來謁, 亭鄣無警,但不教民戰,是謂棄之,仁必有勇,無忘武備。磻溪之傳韜訣,谷城之 授神符,文叔懸制戎規,孟德頗言兵略。朕既慚暗合,良皆披覽。兼昔經督戎,備 嘗行陣,齊以七步,肅之三鼓,得自胸襟,指掌可述。今並條制,凡十三科,宜即 班宣,以為永准。」乙未,詔停督湘、江二州逋租,無錫等十五縣流民,並蠲其徭 賦。九月庚子朔,日有蝕之。辛亥,大赦天下。又詔曰:「舉善從諫,在上之明規; 進賢謁言,為臣之令范。朕以寡德,嗣守寶圖,雖世襲隆平,治非寧一。辨方分職, 旰食早衣;傍闕爭臣,下無貢士。何其闕爾,鮮能抗直。豈余獨運,匪薦讜言。置 鼓公車,罕論得失;施石象魏,莫陳可否。硃雲摧檻,良所不逢;禽息觸楹,又為 難值。至如衣褐以見,檐簦以游,或耆艾絕倫,或妙年異等,干時而不偶,左右莫 之譽,黑貂改弊,黃金且殫,終其滯淹,可為太息。又貴為百辟,賤有十品,工拙 並騖,勸沮莫分,街謠徒擁,廷議斯闕。實朕之弗明,而時無獻替。永言至治,何 乃爽歟?外可通示文武:凡厥在位,風化乖殊,朝政糹比蠹,正色直辭,有犯無隱。 兼各舉所知,隨才明試。其蒞政廉穢,在職能否,分別矢言,俟茲黜陟。」丙寅, 以故太尉徐度、儀同杜棱、儀同程靈洗配食高祖廟庭,故車騎將軍章昭達配食世祖 廟庭。冬十月乙酉,輿駕親祠太廟。戊戌,以鎮南將軍、廣州刺史沈恪為領軍將軍。 十一月己亥夜地震。閏月辛未,詔曰:「姑熟饒曠,荊河斯擬,博望關畿,天限嚴 峻,龍山南指,牛渚北臨,對熊繹之餘城,邇全琮之故壘,良疇美柘,畦畎相望, 連宇高甍,阡陌如繡。自梁末兵災,凋殘略盡,比雖務優寬,猶未克復,咫尺封畿, 宜須殷阜。且眾將部下,多寄上下,軍民雜俗,極為蠹秏。自今有罷任之徒,許分 留部下;其已在江外,亦令迎還,悉住南州津里安置。有無交貨,不責市估;萊荒 墾闢,亦停租稅。台遣鎮監一人,共刺史、津主分明檢押,給地賦田,各立頓舍。」 十二月壬寅,甘露降樂游苑。甲辰,輿駕幸樂游苑,采甘露,宴群臣。丁卯,詔曰: 「梁氏之季,兵火荐臻,承華焚盪,頓無遺構。寶命惟新,迄將二紀,頻事戎旅, 未遑修繕。今工役差閒,椽楹有擬,來歲開肇,創築東宮,可權置起部尚書、將作 大匠,用主監作。」
wǔ nián chūn zhēng yuè guǐ yǒu, yǐ zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi zhōng quán dà jiāng jūn xuān huì jiāng jūn yù zhāng wáng shū yīng wèi nán xú zhōu cì shǐ, jìn hào píng běi jiāng jūn lì bù shàng shū fù mǎ dū wèi shěn jūn lǐ wèi shàng shū yòu pú shè, lǐng lì bù. xīn sì, yú jià qīn cí nán jiāo. jiǎ wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè xīn chǒu, yú jià qīn cí míng táng. yǐ mǎo, yè yǒu bái qì rú hóng, zì běi fāng guàn běi dǒu zǐ gōng. sān yuè rén wǔ, fēn mìng zhòng jūn běi fá, yǐ zhèn qián jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè dū du zhēng tǎo zhū jūn shì. bǐng xū, xī héng zhōu xiàn mǎ shēng jué. jǐ chǒu, huáng sūn yìn shēng, nèi wài wén wǔ cì bó gè yǒu chà, wèi fù hòu zhě jué yī jí. běi tǎo dà dū dū wú míng chè tǒng zhòng shí wàn, fā zì bái xià. xià sì yuè guǐ mǎo, qián bā zhōu cì shǐ lǔ guǎng dá kè qí dà xiàn chéng. xīn hài, wú míng chè kè qín zhōu shuǐ shān. gēng shēn, qí qiǎn bīng shí wàn yuán lì yáng, yí tóng huáng fǎ biàn pò zhī. xīn yǒu, qí jūn jiù qín zhōu, wú míng chè yòu pò zhī. guǐ hài, zhào běi fá zhòng jūn suǒ shā qí bīng, bìng lìng mái yǎn. jiǎ zǐ, nán qiào tài shǒu xú màn kè shí liáng chéng. wǔ yuè jǐ sì, wǎ liáng chéng jiàng. guǐ yǒu, yáng píng jùn chéng jiàng. jiǎ xū, xú màn kè lú jiāng jùn chéng. bǐng zǐ, huáng fǎ biàn kè lì yáng chéng. jǐ mǎo, běi gāo táng jùn chéng jiàng. xīn sì, zhào zhēng nán dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yù zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn xǐ zhèn lì yáng, qí gǎi xiàn wèi jùn zhě bìng fù zhī. yǐ yǒu, nán qí chāng tài shǒu huáng yǒng kè qí chāng wài chéng. bǐng xū, lú líng nèi shǐ rèn zhōng jūn cì dōng guān, kè qí dōng xī èr chéng, jìn kè qí chéng. wù zǐ, yòu kè qiào jùn chéng, qín zhōu chéng jiàng. guǐ sì, guā bù hú shù èr chéng jiàng. liù yuè gēng zǐ, yǐng zhōu cì shǐ lǐ zōng kè shè kǒu chéng. yǐ sì, rèn zhōng kè hé zhōu wài chéng. gēng xū, huái yáng shù yáng jùn bìng qì chéng zǒu. guǐ chǒu, jǐng yún jiàn. yù zhāng nèi shǐ chéng wén jì kè jīng zhōu chéng. yǐ mǎo, xuān yì sī mǎ zhàn tuó kè xīn cài chéng. guǐ hài, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. huáng fǎ biàn kè hé zhōu chéng. wú míng chè shī cì rén zhōu, jiǎ zǐ, kè qí zhōu chéng. shì yuè, zhì míng táng. qiū qī yuè yǐ chǒu, zhèn qián jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè jìn hào zhēng běi dà jiāng jūn. wù chén, qí qiǎn zhòng èr wàn yuán qí chāng, xī yáng tài shǒu zhōu jiǒng pò zhī. jǐ sì, wú míng chè jūn cì xiá kǒu, kè qí běi àn chéng, nán àn shǒu zhě qì chéng zǒu. zhōu jiǒng kè bā zhōu chéng. huái běi jiàng chéng jí gǔ yáng shì mín, bìng zhū qí qú shuài, yǐ chéng jiàng. bǐng xū, wú míng chè kè shòu yáng wài chéng. bā yuè yǐ wèi, shān yáng chéng jiàng. rén yín, xū yí chéng jiàng. wù shēn, bà nán qí chāng jùn. rén zǐ, róng zhāo jiāng jūn xú jìng biàn kè hǎi ān chéng. qīng zhōu dōng hǎi chéng jiàng. wù wǔ, píng gù hóu chén jìng tài děng kè jìn zhōu chéng. jiǔ yuè jiǎ zǐ, yáng píng chéng jiàng. rén shēn, gāo táng tài shǒu shěn shàn dù kè mǎ tóu chéng. jiǎ xū, qí ān chéng jiàng. bǐng zǐ, zuǒ wèi jiāng jūn fán yì kè guǎng líng chǔ zǐ chéng. guǐ wèi, shàng shū yòu pú shè lǐng lì bù fù mǎ dū wèi shěn jūn lǐ zú. dīng hài, qián pó yáng nèi shǐ lǔ tiān niàn kè huáng chéng xiǎo chéng, qí jūn tuì bǎo dài chéng. wù zǐ, gē nán yǎn zhōu zhī xū yí jùn shǔ qiào zhōu. rén chén huì, yè míng. huáng chéng dài chéng jiàng. dōng shí yuè jiǎ wǔ, guō mò chéng jiàng. wù xū, yǐ zhōng shū lìng wáng chàng wèi lì bù shàng shū. jǐ hài, yǐ tè jìn lǐng guó zi jì jiǔ zhōu hóng zhèng wèi shàng shū yòu pú shè. yǐ sì, wú míng chè kè shòu yáng chéng, zhǎn wáng lín, chuán shǒu jīng shī, xiāo yú zhū què háng. dīng wèi, qí bīng wàn rén zhì yǐng kǒu. fán yì jī zǒu zhī. xīn hài, qí qiǎn bīng yuán cāng líng, yòu pò zhī. bǐng chén, zhào yuē: liáng mò dé xuán hù, yǐ shòu yáng wèi nán yù zhōu, jīn zhě kè fù, kě hái wèi yù zhōu. yǐ huáng chéng wèi sī zhōu, zhì xià wèi ān chāng jùn, zhī tuān wèi hàn yáng jùn, sān chéng yī liáng wèi yì yáng jùn, bìng shǔ sī zhōu. yǐ zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè wèi yù zhōu cì shǐ, jìn hào chē qí dà jiāng jūn zhēng nán dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yù zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn wèi zhēng xī dà jiāng jūn hé zhōu cì shǐ. wù wǔ, zhàn tuó kè qí chāng chéng. shí yī yuè jiǎ xū, huái yīn chéng jiàng. gēng chén, wēi lǔ jiāng jūn liú táo gēn kè qú shān chéng. xīn sì, fán yì kè jì yīn chéng. jǐ chǒu, lǔ guǎng dá děng kè běi xú zhōu. shí èr yuè rén chén shuò, zhào yuē: gǔ zhě fǎn shì pàn nì, jǐn zú zhū yí, suǒ yǐ cáng qí shǒu jí, jiè zhī hòu shì. bǐ zhě suǒ lù zhǐ zài yī shēn, zi yìn huò cún, xiāo xuán zì zú, bù róng jiǔ guī wǔ kù, zhǎng bǐ yuè zhī. cè yǐn zhī huái, yǒu rén bù rěn. wéi xióng tán lǎng liú yì chén bǎo yīng zhōu dí dèng xù děng jí jīn zhě wáng lín shǒu, bìng hái qīn shǔ, yǐ hóng guǎng yòu. yǐ wèi, qiào chéng jiàng. yǐ sì, lì huáng zǐ shū míng wèi yí dū wáng, shū xiàn wèi hé dōng wáng. rén wǔ, rèn zhōng kè huò zhōu chéng.
五年春正月癸酉,以征北大將軍、開府儀同三司、南徐州刺史淳于量為中權大 將軍;宣惠將軍、豫章王叔英為南徐州刺史,進號平北將軍;吏部尚書、駙馬都尉 沈君理為尚書右僕射,領吏部。辛巳,輿駕親祠南郊。甲午,輿駕親祠太廟。二月 辛丑,輿駕親祠明堂。乙卯,夜有白氣如虹,自北方貫北斗紫宮。三月壬午,分命 眾軍北伐,以鎮前將軍、開府儀同三司吳明徹都督征討諸軍事。丙戌,西衡州獻馬 生角。己丑,皇孫胤生,內外文武賜帛各有差,為父後者爵一級。北討大都督吳明 徹統眾十萬,發自白下。夏四月癸卯,前巴州刺史魯廣達克齊大峴城。辛亥,吳明 徹克秦州水柵。庚申,齊遣兵十萬援歷陽,儀同黃法抃破之。辛酉,齊軍救秦州, 吳明徹又破之。癸亥,詔北伐眾軍所殺齊兵,並令埋掩。甲子,南譙太守徐槾克石 梁城。五月己巳,瓦梁城降。癸酉,陽平郡城降。甲戌,徐槾克廬江郡城。丙子, 黃法抃克歷陽城。己卯,北高唐郡城降。辛巳,詔征南大將軍、開府儀同三司、南 豫州刺史黃法抃徙鎮歷陽,齊改縣為郡者並復之。乙酉,南齊昌太守黃詠克齊昌外 城。丙戌,廬陵內史任忠軍次東關,克其東西二城,進克蘄城。戊子,又克譙郡城, 秦州城降。癸巳,瓜步、胡墅二城降。六月庚子,郢州刺史李綜克灄口城。乙巳, 任忠克合州外城。庚戌,淮陽、沭陽郡並棄城走。癸丑,景雲見。豫章內史程文季 克涇州城。乙卯,宣毅司馬湛陀克新蔡城。癸亥,周遣使來聘。黃法抃克合州城。 吳明徹師次仁州,甲子,克其州城。是月,治明堂。秋七月乙丑,鎮前將軍、開府 儀同三司吳明徹進號征北大將軍。戊辰,齊遣眾二萬援齊昌,西陽太守周炅破之。 己巳,吳明徹軍次峽口,克其北岸城,南岸守者棄城走。周炅克巴州城。淮北絳城 及谷陽士民,並誅其渠帥,以城降。丙戌,吳明徹克壽陽外城。八月乙未,山陽城 降。壬寅,盱眙城降。戊申,罷南齊昌郡。壬子,戎昭將軍徐敬辯克海安城。青州 東海城降。戊午,平固侯陳敬泰等克晉州城。九月甲子,陽平城降。壬申,高唐太 守沈善度克馬頭城。甲戌,齊安城降。丙子,左衛將軍樊毅克廣陵楚子城。癸未, 尚書右僕射、領吏部、駙馬都尉沈君理卒。丁亥,前鄱陽內史魯天念克黃城小城, 齊軍退保大城。戊子,割南兗州之盱眙郡屬譙州。壬辰晦,夜明。黃城大城降。冬 十月甲午,郭默城降。戊戌,以中書令王瑒為吏部尚書。己亥,以特進、領國子祭 酒周弘正為尚書右僕射。乙巳,吳明徹克壽陽城,斬王琳,傳首京師,梟於硃雀航。 丁未,齊兵萬人至潁口。樊毅擊走之。辛亥,齊遣兵援蒼陵,又破之。丙辰,詔曰: 「梁末得懸瓠,以壽陽為南豫州,今者克復,可還為豫州。以黃城為司州,治下為 安昌郡,鳷湍為漢陽郡,三城依梁為義陽郡,並屬司州。」以征北大將軍、開府儀 同三司吳明徹為豫州刺史,進號車騎大將軍;征南大將軍、開府儀同三司、南豫州 刺史黃法抃為征西大將軍、合州刺史。戊午,湛陀克齊昌城。十一月甲戌,淮陰城 降。庚辰,威虜將軍劉桃根克朐山城。辛巳,樊毅克濟陰城。己丑,魯廣達等克北 徐州。十二月壬辰朔,詔曰:「古者反噬叛逆,盡族誅夷,所以藏其首級,誡之後 世。比者所戮止在一身,子胤或存,梟懸自足,不容久歸武庫,長比月支。惻隱之 懷,有仁不忍。維熊曇朗、留異、陳寶應、周迪、鄧緒等及今者王琳首,並還親屬, 以弘廣宥。」乙未,譙城降。乙巳,立皇子叔明為宜都王,叔獻為河東王。壬午, 任忠克霍州城。
liù nián chūn zhēng yuè rén xū shuò, zhào yuē: wáng zhě yǐ sì hǎi wèi jiā, wàn xìng wèi zi, yī wù guāi fāng, xī tì yóu lì, liù hé wèi hùn, gàn shí mí yōu. zhèn sì zuǎn hóng jī, sī hóng jīng lüè, shàng fú jǐng sù, xià yè rén móu, mìng jiāng xìng shī, dà zhěng lún nì. huī guǎn wèi zhōu, kǎi jié xiāng jì, tà dì shù qiān, lián chéng jiāng bǎi. chǔn bǐ yú lí, dú zī yì jìng, jiāng huái nián shào, yóu yǒu piāo lüè, xiāng lǘ wú lài, zhāi chū yīn sī, jiāng shuài jūn rén, wǎng gù xíng diǎn, jīn shǐ kē fǎ juān chú, rén shēng zài lù. qiě zhào yuán gào qìng, biān fú lái huāng, shǐ dǔ huáng fēng, yí tán qū zé, kě shè jiāng yòu huái běi nán sī dìng huò guāng jiàn shuò hé yù běi xú rén běi yǎn qīng jì, nán qiào nán yǎn shí wǔ zhōu, yǐng zhōu zhī qí ān xī yáng, jiāng zhōu zhī qí chāng xīn cài gāo táng, nán yù zhōu zhī lì yáng lín jiāng jùn tǔ mín, zuì wú qīng zhòng, xī jiē yuán yòu. jiāng shuài zhí sī, jūn rén fàn fǎ, zì yī cháng kē. yǐ yì qián jiāng jūn xīn ān wáng bó gù wèi zhōng lǐng jūn, jìn hào ān qián jiāng jūn ān qián jiāng jūn zhōng lǐng jūn jìn ān wáng bó gōng wèi ān nán jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ. rén wǔ, yú jià qīn cí tài miào. jiǎ shēn, guǎng líng jīn chéng jiàng. zhōu qiǎn shǐ lái pìn. gāo lì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. èr yuè rén chén shuò, rì yǒu shí zhī. xīn hài, yú jià qīn gēng jí tián. bǐng chén, yǐ zhōng quán dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī chún yú liàng wèi zhēng xī dà jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ. sān yuè guǐ hài, zhào yuē: qù suì nán chuān pō yán shī rěn, suǒ dū tián zū yú jīn wèi jí. yù zhāng děng liù jùn tài jiàn wǔ nián tián zū, kě shēn bàn zhì qiū. yù zhāng yòu bū tài jiàn sì nián jiǎn shǒu tián shuì, yì shēn zhì qiū. nán kāng yī jùn, lǐng xià yīng jiē, mín jiān yóu bì, tài jiàn sì nián tián zū wèi rù zhě, kě tè yuán chú. shù xiū kěn wú fèi, suì qǔ fāng shí. xià sì yuè gēng zǐ, huì xīng jiàn. xīn chǒu, zhào yuē: jí qíng huái shàn, yǒu guó zhī lìng tú, zhěng bì jiù wēi, shèng fàn zhī tōng xùn. jìn mìng shī báo fá, yì zài jì mín, qīng qí jiù lì, jiāo guāng bù luò, jiǔ huàn xiōng róng, zhēng guī yǒu dào, qì bǐ nóng sāng, wàng qí yī shí. ér dà jūn wèi jiē, zhōng tú zhǐ qì, qú shān huáng guō, chē yíng bù mǎn, fú lǎo xié yòu, péng liú cǎo bá, jì sàng qí běn yè, xián shì yóu shǒu, jī jǐn jí yì, bù miǎn liú lí. kě qiǎn dà shǐ jīng jiā wèi fǔ, réng chū yáng píng cāng gǔ, zhěng qí xuán qìng, bìng chōng liáng zhǒng. quàn kè shì nǚ, suí jìn gēng zhǒng. shí biē děng tún, shì yì xiū kěn. liù yuè rén chén, shàng shū yòu pú shè lǐng guó zi jì jiǔ zhōu hóng zhèng zú. yǐ sì, yǐ zhōng wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān wèi zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ, zhōng hù jūn héng yáng wáng bó xìn wèi xuān yì jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ. dōng shí yī yuè yǐ hài, zhào běi tǎo xíng jūn zhī suǒ, bìng gěi fù shí nián. shí èr yuè guǐ sì, píng nán jiāng jūn xiāng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng shū líng jìn hào zhèn nán jiāng jūn. wù xū, yǐ lì bù shàng shū wáng chàng wèi shàng shū yòu pú shè, dù zhī shàng shū kǒng huàn wèi lì bù shàng shū. bǐng wǔ, ān yòu jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fū wáng tōng jiā tè jìn.
六年春正月壬戌朔,詔曰:「王者以四海為家,萬姓為子,一物乖方,夕惕猶 厲,六合未混,旰食彌憂。朕嗣纂鴻基,思弘經略,上符景宿,下葉人謀,命將興 師,大拯淪溺。灰琯未周,凱捷相繼,拓地數千,連城將百。蠢彼餘黎,毒茲異境, 江淮年少,猶有剽掠,鄉閭無賴,摘出陰私,將帥軍人,罔顧刑典,今使苛法蠲除, 仁聲載路。且肇元告慶,邊服來荒,始睹皇風,宜覃曲澤,可赦江右淮北南司、定、 霍、光、建、朔、合、豫、北徐、仁、北兗、青、冀,南譙、南兗十五州,郢州之 齊安、西陽,江州之齊昌、新蔡、高唐,南豫州之歷陽、臨江郡土民,罪無輕重, 悉皆原宥。將帥職司,軍人犯法,自依常科。」以翊前將軍新安王伯固為中領軍, 進號安前將軍;安前將軍、中領軍晉安王伯恭為安南將軍、南豫州刺史。壬午,輿 駕親祠太廟。甲申,廣陵金城降。周遣使來聘。高麗國遣使獻方物。二月壬辰朔, 日有蝕之。辛亥,輿駕親耕籍田。丙辰,以中權大將軍、開府儀同三司淳于量為征 西大將軍、郢州刺史。三月癸亥,詔曰:「去歲南川頗言失稔,所督田租於今未即。 豫章等六郡太建五年田租,可申半至秋。豫章又逋太建四年檢首田稅,亦申至秋。 南康一郡,嶺下應接,民間尤弊,太建四年田租未入者,可特原除。庶修墾無廢, 歲取方實。」夏四月庚子,彗星見。辛丑,詔曰:「戢情懷善,有國之令圖,拯弊 救危,聖范之通訓。近命師薄伐,義在濟民,青、齊舊隸,膠、光部落,久患凶戎, 爭歸有道,棄彼農桑,忘其衣食。而大軍未接,中途止憩,朐山、黃郭,車營布滿, 扶老攜幼,蓬流草跋,既喪其本業,咸事游手,饑饉疾疫,不免流離。可遣大使精 加慰撫,仍出陽平倉谷,拯其懸磬,並充糧種。勸課士女,隨近耕種。石鱉等屯, 適意修墾。」六月壬辰,尚書右僕射、領國子祭酒周弘正卒。乙巳,以中衛將軍、 揚州刺史鄱陽王伯山為征北將軍、南徐州刺史,中護軍衡陽王伯信為宣毅將軍、揚 州刺史。冬十一月乙亥,詔北討行軍之所,並給復十年。十二月癸巳,平南將軍、 湘州刺史始興王叔陵進號鎮南將軍。戊戌,以吏部尚書王瑒為尚書右僕射,度支尚 書孔奐為吏部尚書。丙午,安右將軍、左光祿大夫王通加特進。
qī nián chūn zhēng yuè xīn wèi, yú jià qīn cí nán jiāo. yǐ hài, zuǒ wèi jiāng jūn fán yì kè tóng zhōu chéng. xīn sì, yú jià qīn cí běi jiāo. èr yuè wù shēn, fán yì kè xià pī gāo shān děng liù chéng. sān yuè xīn wèi, zhào yù èr yǎn qiào xú hé huò nán sī dìng jiǔ zhōu jí nán yù jiāng yǐng suǒ bù zài jiāng běi zhū jùn zhì yún qí yì shì, wǎng dà jūn jí zhū zhèn bèi fáng. wù yín, yǐ xīn chú zhēng xī dà jiāng jūn hé zhōu cì shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī huáng fǎ biàn wèi yù zhōu cì shǐ. gǎi liáng dōng xú zhōu wèi ān zhōu, wǔ zhōu wèi yuán zhōu. yí qiào zhōu zhèn yú xīn chāng jùn, yǐ qín jùn shǔ zhī. xū yí shén nóng èr jùn hái lì nán yǎn zhōu. xià sì yuè bǐng xū, yǒu xīng bèi yú dà jiǎo. gēng yín, jiān yù zhōu chén táo gēn yú suǒ bù dé qīng niú, xiàn zhī, zhào qiǎn hái mín. jiǎ wǔ, yú jià qīn cí tài miào. yǐ wèi, chén táo gēn yòu biǎo shàng zhī chéng luó wén jǐn bèi gè èr, zhào yú yún lóng mén wài fén zhī. rén zǐ, yǐng zhōu xiàn ruì zhōng liù. wǔ yuè yǐ mǎo, gē qiào zhōu zhī qín jùn hái lì nán yǎn zhōu. fēn běi qiào xiàn zhì běi qiào jùn, lǐng yáng píng suǒ shǔ běi qiào xī qiào èr xiàn. hé zhōu zhī nán liáng jùn, lì rù qiào zhōu. liù yuè bǐng xū, wèi běi tǎo jiāng shì sǐ wáng shì zhě kè rì jǔ āi. rén chén, yǐ shàng shū yòu pú shè wáng chàng wèi shàng shū pú shè. jǐ yǒu, gǎi zuò yún lóng shén hǔ mén. qiū bā yuè rén yín, yí xī yáng jùn zhì bǎo chéng. guǐ mǎo, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. rùn jiǔ yuè rén chén, dū du wú míng chè dà pò qí jūn yú lǚ liáng. shì yuè, gān lù pín jiàng lè yóu yuàn. dīng wèi, yú jià xìng lè yóu yuàn, cǎi gān lù, yàn qún chén, zhào yú yuàn lóng zhōu shān lì gān lù tíng. dōng shí yuè wù wǔ, yǐ zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān wèi zhēng nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ ān qián jiāng jūn zhōng lǐng jūn xīn ān wáng bó gù wèi nán xú zhōu cì shǐ, jìn hào zhèn běi jiāng jūn xìn wēi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ zhǎng shā wáng shū jiān wèi yún huī jiāng jūn zhōng lǐng jūn. jǐ sì, lì huáng zi shū qí wèi xīn cài wáng, shū wén wèi jìn xī wáng. shí yī yuè gēng xū, yǐ zhēng xī dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī yǐng zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi zhōng jūn dà jiāng jūn. shí èr yuè bǐng chén, yǐ xīn chú yún huī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ zhǎng shā wáng shū jiān wèi píng yuè zhōng láng jiāng guǎng zhōu cì shǐ, dōng zhōng láng jiāng dōng yáng zhōu cì shǐ jiàn ān wáng shū qīng wèi yún huī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ, xuān huì jiāng jūn yí dū wáng shū míng wèi dōng yáng zhōu cì shǐ. rén xū, yǐ shàng shū pú shè wáng chàng wèi shàng shū zuǒ pú shè, tài zi zhān shì yáng zhōu dà zhōng zhèng lù shàn wèi shàng shū yòu pú shè, guó zi jì jiǔ xú líng wèi lǐng jūn jiāng jūn. jiǎ zǐ, nán kāng jùn xiàn ruì zhōng.
七年春正月辛未,輿駕親祠南郊。乙亥,左衛將軍樊毅克潼州城。辛巳,輿駕 親祠北郊。二月戊申,樊毅克下邳、高柵等六城。三月辛未,詔豫、二兗、譙、徐、 合、霍、南司、定九州及南豫、江、郢所部在江北諸郡置雲旗義士,往大軍及諸鎮 備防。戊寅,以新除征西大將軍、合州刺史、開府儀同三司黃法抃為豫州刺史。改 梁東徐州為安州,武州為沅州。移譙州鎮於新昌郡,以秦郡屬之。盱眙、神農二郡 還隸南兗州。夏四月丙戌,有星孛於大角。庚寅,監豫州陳桃根於所部得青牛,獻 之,詔遣還民。甲午,輿駕親祠太廟。乙未,陳桃根又表上織成羅文錦被各二,詔 於雲龍門外焚之。壬子,郢州獻瑞鍾六。五月乙卯,割譙州之秦郡還隸南兗州。分 北譙縣置北譙郡,領陽平所屬北譙、西譙二縣。合州之南梁郡,隸入譙州。六月丙 戌,為北討將士死王事者克日舉哀。壬辰,以尚書右僕射王瑒為尚書僕射。己酉, 改作雲龍、神虎門。秋八月壬寅,移西陽郡治保城。癸卯,周遣使來聘。閏九月壬 辰,都督吳明徹大破齊軍於呂梁。是月,甘露頻降樂游苑。丁未,輿駕幸樂游苑, 采甘露,宴群臣,詔於苑龍舟山立甘露亭。冬十月戊午,以征北將軍、南徐州刺史 鄱陽王伯山為征南將軍、江州刺史;安前將軍、中領軍新安王伯固為南徐州刺史, 進號鎮北將軍;信威將軍、江州刺史長沙王叔堅為雲麾將軍、中領軍。己巳,立皇 子叔齊為新蔡王,叔文為晉熙王。十一月庚戌,以征西大將軍、開府儀同三司、郢 州刺史淳于量為中軍大將軍。十二月丙辰,以新除雲麾將軍、郢州刺史長沙王叔堅 為平越中郎將、廣州刺史,東中郎將、東揚州刺史建安王叔卿為雲麾將軍、郢州刺 史,宣惠將軍宜都王叔明為東揚州刺史。壬戌,以尚書僕射王瑒為尚書左僕射,太 子詹事、揚州大中正陸繕為尚書右僕射,國子祭酒徐陵為領軍將軍。甲子,南康郡 獻瑞鍾。
bā nián chūn zhēng yuè gēng chén, xī nán yǒu zǐ yún jiàn. èr yuè rén shēn, chē qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè jìn wèi sī kōng. dīng chǒu, zhào jiāng dōng dào tài jiàn wǔ nián yǐ qián zū shuì xià diào bū zài mín jiān zhě, jiē yuán zhī. xià xī yuè jiǎ yín, zhào yuē: yuán róng kǎi xuán, qún shī zhèn lǚ, jīng gōng cè shǎng, yí yǒu xiǎng yàn. jīn yuè shí qī rì, kě xìng lè yóu yuàn, shè sī zhú zhī lè, dà huì wén wǔ. jǐ wèi, yú jià qīn cí tài miào. wǔ yuè gēng yín, shàng shū zuǒ pú shè wáng chàng zú. liù yuè guǐ chǒu, yǐ yún huī jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ zhǎng shā wáng shū jiān wèi hé zhōu cì shǐ, jìn hào píng běi jiāng jūn. jiǎ yín, yǐ shàng shū yòu pú shè lù shàn wèi shàng shū zuǒ pú shè, xīn chú jìn líng tài shǒu wáng kè wèi shàng shū yòu pú shè. qiū bā yuè dīng mǎo, yǐ chē qí dà jiāng jūn sī kōng wú míng chè wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. jiǔ yuè wù xū, yǐ huáng zǐ shū biāo wèi huái nán wáng. dōng shí yī yuè yǐ yǒu, yǐ píng nán jiāng jūn xiāng zhōu cì shǐ zhǎng shā wáng shū jiān wèi píng xī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ. dīng yǒu, fēn jiāng zhōu jìn xī gāo táng xīn cài sān jùn wèi jìn zhōu. xīn chǒu, yǐ guān jūn jiāng jūn lú líng wáng bó rén wèi zhōng lǐng jūn. shí èr yuè dīng mǎo, yǐ xīn chú tài zǐ zhān shì xú líng wèi yòu guāng lù dài fū.
八年春正月庚辰,西南有紫雲見。二月壬申,車騎大將軍、開府儀同三司吳明 徹進位司空。丁丑,詔江東道太建五年以前租稅夏調逋在民間者,皆原之。夏西月 甲寅,詔曰:「元戎凱旋,群師振旅,旌功策賞,宜有饗宴。今月十七日,可幸樂 游苑,設絲竹之樂,大會文武。」己未,輿駕親祠太廟。五月庚寅,尚書左僕射王 瑒卒。六月癸丑,以雲麾將軍、廣州刺史長沙王叔堅為合州刺史,進號平北將軍。 甲寅,以尚書右僕射陸繕為尚書左僕射,新除晉陵太守王克為尚書右僕射。秋八月 丁卯,以車騎大將軍、司空吳明徹為南兗州刺史。九月戊戌,以皇子叔彪為淮南王。 冬十一月乙酉,以平南將軍、湘州刺史長沙王叔堅為平西將軍、郢州刺史。丁酉, 分江州晉熙、高唐、新蔡三郡為晉州。辛丑,以冠軍將軍廬陵王伯仁為中領軍。十 二月丁卯,以新除太子詹事徐陵為右光祿大夫。
jiǔ nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, yú jià qīn cí běi jiāo. rén yín, yǐ xiāng zhōu cì shǐ xīn chú zhōng wèi jiāng jūn shǐ xìng wáng shū líng wèi yáng zhōu cì shǐ yún huī jiāng jūn jiàn ān wáng shū qīng wèi xiāng zhōu cì shǐ, jìn hào píng nán jiāng jūn. èr yuè rén zǐ, yú jià qīn gēng jí tián. xià wǔ yuè bǐng zǐ, zhào yuē: zhèn mèi dàn qiú yī, rì gàn fāng shí, sī hóng yì zhào, yòng zhēn bǐ yì, ér mù shǒu lì mín, lián píng wèi qià, nián cháng zū fù, duō zhì bū yú, jí cǐ wù nóng, yí hóng kuān shěng. kě qǐ tài jiàn yǐ lái qì bā nián liú yí pàn hù suǒ dài zū diào, qī nián bā nián pàn yì dīng wǔ nián qì bā nián pàn jūn dīng liù nián qī nián bū zū tián mǐ sù xià diào mián juàn sī bù mài děng, wǔ nián qì qī nián bū zī juàn, jiē xī yuán zhī. qiū qī yuè yǐ hài, yǐ qīng chē jiāng jūn dān yáng yǐn jiāng xià wáng bó yì wèi hé zhōu cì shǐ. jǐ mǎo, bǎi jì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. gēng chén, dà yǔ, zhèn wàn ān líng huá biǎo. jǐ chǒu, zhèn huì rì sì shā jí wǎ guān sì zhòng mén, yī nǚ zǐ yú mén xià zhèn sǐ. dōng shí yuè wù wǔ, sī kōng wú míng chè pò zhōu jiāng liáng shì yàn zhòng shù wàn yú lǚ liáng. shí èr yuè wù shēn, dōng gōng chéng, huáng tài zǐ yí yú xīn gōng.
九年春正月辛卯,輿駕親祠北郊。壬寅,以湘州刺史、新除中衛將軍始興王叔 陵為揚州刺史;雲麾將軍建安王叔卿為湘州刺史,進號平南將軍。二月壬子,輿駕 親耕藉田。夏五月丙子,詔曰:「朕昧旦求衣,日旰方食,思弘億兆,用臻俾乂, 而牧守蒞民,廉平未洽,年常租賦,多致逋餘,即此務農,宜弘寬省。可起太建已 來訖八年流移叛戶所帶租調,七年八年叛義丁、五年訖八年叛軍丁、六年七年逋租 田米粟夏調綿絹絲布麥等,五年訖七年逋貲絹,皆悉原之。」秋七月乙亥,以輕車 將軍、丹陽尹江夏王伯義為合州刺史。己卯,百濟國遣使獻方物。庚辰,大雨,震 萬安陵華表。己丑,震慧日寺剎及瓦官寺重門,一女子於門下震死。冬十月戊午, 司空吳明徹破周將梁士彥眾數萬於呂梁。十二月戊申,東宮成,皇太子移於新宮。
shí nián chūn zhēng yuè jǐ sì shuò, yǐ zhōng lǐng jūn lú líng wáng bó rén wèi píng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ, yì zuǒ jiāng jūn yòu guāng lù dài fū lǐng tài zǐ zhān shì xú líng wèi lǐng jūn jiāng jūn. èr yuè jiǎ zǐ, běi tǎo zhòng jūn bài jī yú lǚ liáng, sī kōng wú míng chè jí jiāng zú yǐ xià, bìng wèi zhōu jūn suǒ huò. sān yuè xīn wèi, zhèn wǔ kù. bǐng zǐ, fēn mìng zhòng jūn yǐ bèi zhōu: zhōng jūn dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī chún yú liàng wèi dà dū dū, zǒng shuǐ lù zhū jūn shì míng wēi jiāng jūn sūn chàng dū du jīng yǐng shuǐ lù zhū jūn shì, jìn hào zhèn xī jiāng jūn zuǒ wèi jiāng jūn fán yì wèi dà dū dū, dū zhū pèi qīng kǒu shàng zhì jīng shān yuán huái zhòng jūn, jìn hào píng běi jiāng jūn wǔ yì jiāng jūn rèn zhōng dū du shòu yáng xīn cài huò zhōu děng zhòng jūn, jìn hào níng yuǎn jiāng jūn. yǐ yǒu, dà shè tiān xià. dīng yǒu, yǐ zhōng jūn dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī hù jūn jiāng jūn chún yú liàng wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, jìn hào chē qí jiāng jūn. xià sì yuè gēng xū, zhào yuē: mào shǎng zhī yán, míng yú xùn gào, xié kuàng zhī měi, zhe zài fǔ xún. jìn suì báo fá, kuò qīng huái sì, cuī fēng zhì guǒ, wén wǔ bì lì, zhì fēng mù yǔ, hán shǔ jí lí, niàn gōng zài zī, wú wàng zhōng shí. yí bān róng shǎng, yòng chóu jué láo. yīng zài jūn zhě kě bìng cì jué èr jí, bìng jiā lài xù, fù xuǎn jí biàn liàng chù. yòu zhào yuē: wéi yáo gé yī lù qiú, zé tiān wèi dà, bó yǔ bì yī fēi shí, fū zǐ yuē wú jiān rán, gù jiǎn dé zhī gōng, yuē shī zhě xiān. zhèn jūn lín yǔ zhòu, shí biàn nián yuè, gàn rì wù xiū, yǐ yè wàng qǐn, qí yǔ sī zhì, ruò jì jù chuān, niàn zī zài zī, lǐn tóng yù xiǔ. fēi tān sì hǎi zhī fù, fēi niàn huáng wū zhī zūn, dǎo rén shòu yǐ zhì qún shēng, níng láo yì yǐ fèng zhū jǐ. dàn chéng liáng jì, luàn lí sī mò, gōng shì hé shǔ, yǒu míng wáng chù, suī lún huàn wèi dǔ, pō shì jīng yíng, qù tài qù shén, yóu wèi láo fèi. jiā yǐ róng chē lǚ chū, qiān jīn rì sǔn, fǔ tǎng wèi chōng, mín pí zhēng fù. bǎi xìng bù zú, jūn shú yǔ zú? xìng yán jìng niàn, xī tì huái bào, chuí xùn lì fǎ, liáng suǒ duō cán. zhuó diāo wèi pǔ, shù jǐ kě mù, zhì tóu zhī fú jì fén, yì tí zhī yī fāng xí, sǔn chè zhī zhì, qián zì zhèn gōng, cǎo yǎn fēng xíng, jì yǐ biàn sú. yīng yù fǔ táng shǔ suǒ yíng zào lǐ lè yí fú jūn qì zhī wài, qí yú xī jiē tíng xī yè tíng cháng gōng wáng hóu fēi zhǔ zhū yǒu fèng xù, bìng gè liàng jiǎn. dīng sì, yǐ xīn chú zhèn yòu jiāng jūn xīn ān wáng bó gù wèi hù jūn jiāng jūn. wù wǔ, fán yì qiǎn jūn dù huái běi duì qīng kǒu zhú chéng. gēng shēn, dà yǔ báo. rén xū, qīng kǒu chéng bù shǒu. wǔ yuè jiǎ shēn, tài bái zhòu jiàn. liù yuè dīng mǎo, dà yǔ, zhèn dà huáng sì shā zhuāng yán sì lù pán zhòng yáng gé dōng lóu qiān qiū mén nèi huái shù hóng lú fǔ mén. qiū qī yuè wù xū, xīn luó guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. yǐ sì, yǐ sàn qí cháng shì jiān lì bù shàng shū yuán xiàn wèi lì bù shàng shū. bā yuè yǐ chǒu shuò, gǎi qín jùn wèi yì zhōu. wù yín, yǔn shuāng, shā dào shū. jiǔ yuè rén yín, yǐ píng běi jiāng jūn fán yì wèi zhōng lǐng jūn. yǐ sì, lì fāng míng tán yú lóu hú. wù shēn, yǐ zhōng wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng shū líng jiān wáng guān bó lín méng. jiǎ yín, yú jià xìng lóu hú lín shì. yǐ mǎo, fēn qiǎn dà shǐ yǐ méng shì bān xià sì fāng, shàng xià xiāng jǐng jiè yě. rén xū, yǐ xuān huì jiāng jūn jiāng xià wáng bó yì wèi dōng yáng zhōu cì shǐ. dōng shí yuè wù yín, bà yì zhōu jí láng yá péng chéng èr jùn. lì jiàn xìng, lǐng jiàn ān tóng xià wū shān jiāng chéng lín yí hú shú děng liù xiàn, shǔ yáng zhōu. wù zǐ, yǐ shàng shū zuǒ pú shè lù shàn wèi shàng shū pú shè. shí yī yuè xīn chǒu, yǐ zhèn xī jiāng jūn sūn chàng wèi yǐng zhōu cì shǐ. shí èr yuè yǐ hài, hé zhōu lú jiāng mán tián bó xìng chū kòu cōng yáng, cì shǐ lǔ guǎng dá tǎo píng zhī.
十年春正月己巳朔,以中領軍廬陵王伯仁為平北將軍、南徐州刺史,翊左將軍、 右光祿大夫、領太子詹事徐陵為領軍將軍。二月甲子,北討眾軍敗績於呂梁,司空 吳明徹及將卒已下,並為周軍所獲。三月辛未,震武庫。丙子,分命眾軍以備周: 中軍大將軍、開府儀同三司淳于量為大都督,總水陸諸軍事;明威將軍孫瑒都督荊、 郢水陸諸軍事,進號鎮西將軍;左衛將軍樊毅為大都督,督硃沛、清口上至荊山緣 淮眾軍,進號平北將軍;武毅將軍任忠都督壽陽、新蔡、霍州等眾軍,進號寧遠將 軍。乙酉,大赦天下。丁酉,以中軍大將軍、開府儀同三司、護軍將軍淳于量為南 兗州刺史,進號車騎將軍。夏四月庚戌,詔曰:「懋賞之言,明於訓誥,挾纊之美, 著在撫巡。近歲薄伐,廓清淮、泗,摧鋒致果,文武畢力,櫛風沐雨,寒暑亟離, 念功在茲,無忘終食。宜班榮賞,用酬厥勞。應在軍者可並賜爵二級,並加賚恤, 付選即便量處。」又詔曰:「惟堯葛衣鹿裘,則天為大,伯禹弊衣菲食,夫子曰 『無間然』,故儉德之恭,約失者鮮。朕君臨宇宙,十變年籥,旰日勿休,乙夜忘 寢,跂予思治,若濟巨川,念茲在茲,懍同馭朽。非貪四海之富,非念黃屋之尊, 導仁壽以置群生,寧勞役以奉諸己。但承梁季,亂離斯瘼,宮室禾黍,有名亡處, 雖輪奐未睹,頗事經營,去泰去甚,猶為勞費。加以戎車屢出,千金日損,府帑未 充,民疲征賦。百姓不足,君孰與足?興言靜念,夕惕懷抱,垂訓立法,良所多慚。 斫雕為樸,庶幾可慕,雉頭之服既焚,弋綈之衣方襲,損撤之制,前自朕躬,草偃 風行,冀以變俗。應御府堂署所營造禮樂儀服軍器之外,其餘悉皆停息;掖庭常供、 王侯妃主諸有俸恤,並各量減。」丁巳,以新除鎮右將軍新安王伯固為護軍將軍。 戊午,樊毅遣軍度淮北對清口築城。庚申,大雨雹。壬戌,清口城不守。五月甲申, 太白晝見。六月丁卯,大雨,震大皇寺剎、莊嚴寺露盤、重陽閣東樓、千秋門內槐 樹、鴻臚府門。秋七月戊戌,新羅國遣使獻方物。乙巳,以散騎常侍、兼吏部尚書 袁憲為吏部尚書。八月乙丑朔,改秦郡為義州。戊寅,隕霜,殺稻菽。九月壬寅, 以平北將軍樊毅為中領軍。乙巳,立方明壇於婁湖。戊申,以中衛將軍、揚州刺史 始興王叔陵兼王官伯臨盟。甲寅,輿駕幸婁湖臨誓。乙卯,分遣大使以盟誓班下四 方,上下相警戒也。壬戌,以宣惠將軍江夏王伯義為東揚州刺史。冬十月戊寅,罷 義州及琅邪、彭城二郡。立建興,領建安、同夏、烏山、江乘、臨沂、湖熟等六縣, 屬揚州。戊子,以尚書左僕射陸繕為尚書僕射。十一月辛丑,以鎮西將軍孫瑒為郢 州刺史。十二月乙亥,合州廬江蠻田伯興出寇樅陽,刺史魯廣達討平之。
shí yī nián chūn zhēng yuè dīng yǒu, lóng jiàn yú nán yǎn zhōu yǒng níng lóu cè chí zhōng. èr yuè guǐ hài, yú jià qīn gēng jí tián. sān yuè dīng wèi, zhào huái běi yì rén lǜ hù kǒu guī guó zhě, jiàn qí běn shǔ jiù míng, zhì lì jùn xiàn, jí lì jìn zhōu, fù gěi tián zhái, huàn dìng yī wú suǒ yù. xià wǔ yuè yǐ sì, zhào yuē: xī xuān yuán mìng yú fēng hòu lì mù, fàng xūn zī ěr jì qì zhū wǔ, miǎn liú chuí gǒng, huà zhì lóng píng. yuán dǎi hàn liè wǔ cáo, zhōu fēn liù zhí, shè guān lǐ wù, gè yǒu yōu sī, yì jǐ qī xíng cuò, bo shì mí yǒng, bìng lài qún cái, yòng kāng shù jī. zhèn rì zè qú láo, sī hóng zhì yào, ér jī shì shàng yōng, zhèng dào wèi níng, xī tì yú huái, wǎng zhī yōu jì. fāng yù zhàng zī zhōu jí, wěi chéng gǔ gōng, zhēng míng zé shí, qǔ níng duō shì. zì jīn yīng shàng shū cáo fǔ sì nèi shěng jiān sī wén àn, xī fù jú cān yì fēn pàn. qí jūn guó xìng zào zhēng fā xuǎn xù sān yù děng shì, qián xū xiáng duàn, rán hòu qǐ wén. fán zhū biàn jué, wù lìng qīng yì, yuē fǎ shǒu zhì, jiào ruò huà yī, bù dé qián hòu chuǎn hù, zì xiāng máo dùn, zhì yǒu wǎng zhì. yū yì wǔ wén, jiū tīng suǒ zhī, mí yǒu yōu shè. jiǎ yín, zhào yuē: jiù lǜ yǐ wǎng fǎ shòu cái wèi zuò suī zhòng, zhí fǎ róng huì qí zhì shén qīng, qǐ bù zhǎng bǐ tān cán, shēng qí wǔ nòng? shì shè huò cái, níng bù yóu qiè? jīn kě gǎi bù wǎng fǎ shòu cái zhě, kē tóng zhèng dào. liù yuè gēng chén, yǐ zhèn qián jiāng jūn yù zhāng wáng shū yīng wèi zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ. bǐng xū, yǐ zhēng nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān wèi zhōng quán jiāng jūn hù jūn jiāng jūn. qiū qī yuè xīn mǎo, chū yòng dà huò liù zhū qián. bā yuè jiǎ zǐ, qīng zhōu yì zhǔ zhū xiǎn zōng děng lǜ suǒ lǐng qī bǎi hù rù fù. dīng mǎo, yú jià xìng dà zhuàng guān yuè wǔ. wù yín, yú jià hái gōng. dōng shí yuè jiǎ xū, yǐ ān qián jiāng jūn cí bù shàng shū jìn ān wáng bó gōng wèi jūn shī jiāng jūn, shàng shū pú shè lù shàn wèi shàng shū zuǒ pú shè. shí yī yuè xīn mǎo, zhào yuē: huà guān fú fàn, gé cǐ jiāo fēng, nú lù shì dǎo, huà yú báo sú. zhèn sù yīng bǎo mìng, qì jiāng yī jì, sī jīng bāng jì zhì, yōu guó ài mín, rì zè qú láo, yè fēn chuò qǐn, ér hái chún fǎn pǔ, qí dào mí jiē, yōng xī shèng měi, mò yún néng zhì. suì nǎi jū xùn zhī dié, yíng yú tīng lǎn, chōng dì zhī rén, fán yú láo àn. zhōu chéng xíng cuò, hàn wén duàn yù, zhù zhóu kōng láo, miǎo yān jì yuǎn. jiā yǐ zuì ěr chǒu tú, yì wǒ péng biàn, huái rǔ máng shù, qǐ zhǒng wáng lüè, zhì bīng shì lǚ, yì cún zhěng jiù. fēi chú wǎn sù, zhēng fù pō fán, shǔ yǔ qí hán, níng wàng zī yuàn. jiān sù dù guāi chuǎn, cì shě wéi fāng, ruò yuē zhī chéng, zé guī yuán shǒu, kuì xīn sī jī, yù xiǔ fēi jù. jí jiàn zi lìng yuè, wēi yáng chū dòng, yīng cǐ jiā chén, yí bō kuān zé, kě dà shè tiān xià. jiǎ wǔ, zhōu qiǎn zhù guó liáng shì yàn lǜ zhòng zhì féi kǒu. wù xū, zhōu jūn jìn wéi shòu yáng. xīn chǒu, yǐ chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi shàng liú shuǐ jūn dū du zhōng lǐng jūn fán yì dū du běi tǎo zhū jūn shì, jiā ān běi jiāng jūn sàn qí cháng shì zuǒ wèi jiāng jūn rèn zhōng dū du běi tǎo qián jūn shì, jiā píng běi jiāng jūn qián lǐ zhōu cì shǐ gāo wén zòu lǜ bù qí sān qiān qù yáng píng jùn. guǐ mǎo, rèn zhōng lǜ bù qí qī qiān qù qín jùn. bǐng wǔ, xīn chú rén wēi jiāng jūn yòu wèi jiāng jūn lǔ guǎng dá lǜ zhòng rù huái. shì rì, fán yì lǐng shuǐ jūn èr wàn zì dōng guān rù jiāo hú, wǔ yì jiāng jūn xiāo mó hē lǜ bù qí qù lì yáng. wù shēn, yù zhōu xiàn. xīn hài, huò zhōu yòu xiàn. guǐ chǒu, yǐ xīn chú zhōng wèi dà jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng shū líng wèi dà dū dū, zǒng dū shuǐ bù zhòng jūn. shí èr yuè yǐ chǒu, nán běi yǎn jìn sān zhōu, jí xū yí shān yáng yáng píng mǎ tóu qín lì yáng pèi běi qiào nán liáng děng jiǔ zhōu, bìng zì bá hái jīng shī. qiào běi xú zhōu yòu xiàn. zì shì huái nán zhī dì jǐn méi yú zhōu yǐ. jǐ sì, zhào yuē: xī yáo shùn zài shàng, máo wū tǔ jiē, tāng yǔ wèi jūn, lí zhàng wéi dài. zhì rú jiǎ zhàng zhū luò, huá cuī bì dāng, wèi néng yōng xī, tú wén chǐ yù. zhèn qǐ yǎng qián shèng, sī qiú sòng píng, zhèng dào duō wéi, jiāo fēng mí yì. zhì jīn guì lǐ háo jiā, jīn pù yù xì, pín jū lòu xiàng, zhì shí niú yī, chēng wù píng shī, hé qí liáo yuǎn. guàn fēng wèi xī, yì fù jiān láo, wén lì jiān tān, wàng dòng kē gé. zhòng yǐ qí tíng guān shì, shuì liǎn fán duō, bù guǎng dōu nèi zhī qián, fēi gōng shuǐ héng zhī fèi, bī è shāng jiǎ, yíng móu sī xù. jìng huái zhòng bì, yí shì gǎi zhāng. fú hóng wáng dào, ān zhěng mín dù? jīn kě xuān lēi zhǔ yī shàng fāng zhū táng shǔ děng, zì fēi jūn guó zī xū, bù dé shàn zào zhòng wù. hòu gōng liáo liè, ruò yǒu yóu zhǎng, yè tíng qǐ zòu, jí jiē liàng qiǎn. dà yǔ mì xì, fēi huì lǐ jīng, lè fǔ chàng yōu, bù hé yǎ zhèng, bìng kě shān gǎi. shì gū jīn shuì, jūn lìng guó zhāng, gèng xū xiáng dìng, wéi wù píng yǔn. bié guān lí gōng, jiāo jiān yě wài, fēi héng xiǎng yàn, wù fù xiū zhì. bìng lēi nèi wài wén wǔ chē mǎ zhái shè, jiē xún jiǎn yuē, wù shàng shē huá. wéi wǒ yán guī, yì yǒu xíng xiàn. suǒ yóu jù wèi tiáo gé, biāo bǎng xuān shì, lìng yù zhèn xīn yān. guǐ yǒu, qiǎn píng běi jiāng jūn shěn kè diàn wēi jiāng jūn péi zi liè zhèn nán xú zhōu, kāi yuǎn jiāng jūn xú dào nú zhèn shān kǒu, qián xìn zhōu cì shǐ yáng bǎo ān zhèn bái xià. wù yín, yǐ zhōng lǐng jūn fán yì wèi zhèn xī jiāng jūn dū du jīng yǐng bā wǔ sì zhōu shuǐ lù zhū jūn shì.
十一年春正月丁酉,龍見於南兗州永寧樓側池中。二月癸亥,輿駕親耕藉田。 三月丁未,詔淮北義人率戶口歸國者,建其本屬舊名,置立郡縣,即隸近州,賦給 田宅,喚訂一無所預。夏五月乙巳,詔曰:「昔軒轅命於風后、力牧,放勛咨爾稷、 契、硃武,冕旒垂拱,化致隆平。爰逮漢列五曹,周分六職,設官理務,各有攸司, 亦幾期刑措,卜世彌永,並賴群才,用康庶績。朕日昃劬勞,思弘治要,而機事尚 擁,政道未凝,夕惕於懷,罔知攸濟。方欲仗茲舟楫,委成股肱,徵名責實,取寧 多士。自今應尚書曹、府、寺、內省監、司文案,悉付局參議分判。其軍國興造、 徵發、選序、三獄等事,前須詳斷,然後啟聞。凡諸辯決,務令清乂,約法守制, 較若畫一,不得前後舛互,自相矛盾,致有枉滯。紆意舞文,糾聽所知,靡有攸赦。」 甲寅,詔曰:「舊律以枉法受財為坐雖重,直法容賄其制甚輕,豈不長彼貪殘,生 其舞弄?事涉貨財,寧不尤切?今可改不枉法受財者,科同正盜。」六月庚辰,以 鎮前將軍豫章王叔英為鎮南將軍、江州刺史。丙戌,以征南將軍、江州刺史鄱陽王 伯山為中權將軍、護軍將軍。秋七月辛卯,初用大貨六銖錢。八月甲子,青州義主 硃顯宗等率所領七百戶入附。丁卯,輿駕幸大壯觀閱武。戊寅,輿駕還宮。冬十月 甲戌,以安前將軍、祠部尚書晉安王伯恭為軍師將軍,尚書僕射陸繕為尚書左僕射。 十一月辛卯,詔曰:「畫冠弗犯,革此澆風,孥戮是蹈,化於薄俗。朕肅膺寶命, 迄將一紀,思經邦濟治,憂國愛民,日仄劬勞,夜分輟寢,而還淳反樸,其道靡階, 雍熙盛美,莫雲能致。遂乃鞫訊之牒,盈於聽覽,舂釱之人,煩於牢犴。周成刑措, 漢文斷獄,杼軸空勞,邈焉既遠。加以蕞爾醜徒,軼我彭、汴,淮、汝氓庶,企踵 王略,治兵誓旅,義存拯救。飛芻輓粟,征賦頗煩,暑雨祁寒,寧忘咨怨。兼宿度 乖舛,次舍違方,若曰之誠,責歸元首,愧心斯積,馭朽非懼。即建子令月,微陽 初動,應此嘉辰,宜播寬澤,可大赦天下。」甲午,周遣柱國梁士彥率眾至肥口。 戊戌,周軍進圍壽陽。辛丑,以車騎將軍、開府儀同三司、南兗州刺史淳于量為上 流水軍都督;中領軍樊毅都督北討諸軍事,加安北將軍;散騎常侍、左衛將軍任忠 都督北討前軍事,加平北將軍;前豊州刺史皋文奏率步騎三千趣陽平郡。癸卯,任 忠率步騎七千趣秦郡。丙午,新除仁威將軍、右衛將軍魯廣達率眾入淮。是日,樊 毅領水軍二萬自東關入焦湖,武毅將軍蕭摩訶率步騎趣歷陽。戊申,豫州陷。辛亥, 霍州又陷。癸丑,以新除中衛大將軍、揚州刺史始興王叔陵為大都督,總督水步眾 軍。十二月乙丑,南北兗、晉三州,及盱眙、山陽、陽平、馬頭、秦、歷陽、沛、 北譙、南梁等九州,並自拔還京師。譙、北徐州又陷。自是淮南之地盡沒於周矣。 己巳,詔曰:「昔堯、舜在上,茅屋土階,湯、禹為君,藜杖韋帶。至如甲帳珠絡, 華榱璧璫,未能雍熙,徒聞侈欲。朕企仰前聖,思求訟平,正道多違,澆風靡乂。 至今貴里豪家,金鋪玉舄,貧居陋巷,彘食牛衣,稱物平施,何其遼遠。爟烽未息, 役賦兼勞,文吏奸貪,妄動科格。重以旗亭關市,稅斂繁多,不廣都內之錢,非供 水衡之費,逼遏商賈,營謀私蓄。靖懷眾弊,宜事改張。弗弘王道,安拯民蠹?今 可宣勒主衣、尚方諸堂署等,自非軍國資須,不得繕造眾物。後宮僚列,若有游長, 掖庭啟奏,即皆量遣。大予秘戲,非會禮經,樂府倡優,不合雅正,並可刪改。市 估津稅,軍令國章,更須詳定,唯務平允。別觀離宮,郊間野外,非恆饗宴,勿復 修治。並勒內外文武車馬宅舍,皆循儉約,勿尚奢華。違我嚴規,抑有刑憲。所由 具為條格,標榜宣示,令喻朕心焉。」癸酉,遣平北將軍沈恪、電威將軍裴子烈鎮 南徐州,開遠將軍徐道奴鎮柵口,前信州刺史楊寶安鎮白下。戊寅,以中領軍樊毅 為鎮西將軍、都督荊郢巴武四州水陸諸軍事。
shí èr nián chūn zhēng yuè wù xū, yǐ sàn qí cháng shì zuǒ wèi jiāng jūn rèn zhōng wèi píng nán jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ, dū yuán jiāng jūn fáng shì. sān yuè rén chén, yǐ píng běi jiāng jūn lú líng wáng bó rén wèi yì zuǒ jiāng jūn zhōng lǐng jūn. xià sì yuè guǐ hài, shàng shū zuǒ pú shè lù shàn zú. yǐ chǒu, yǐ xuān yì jiāng jūn hé dōng wáng shū xiàn wèi nán xú zhōu cì shǐ. jǐ mǎo, dà yú. rén wǔ, yǔ. wǔ yuè guǐ sì, yǐ jūn shī jiāng jūn shàng shū yòu pú shè jìn ān wáng bó gōng wèi shàng shū pú shè. liù yuè rén xū, dà fēng huài gāo mén zhōng tà. qiū bā yuè jǐ wèi, zhōu shǐ chí jié shàng zhù guó yún zhōu zǒng guǎn xíng yáng jùn gōng sī mǎ xiāo nán yǐ yún suí wēn yīng tǔ shùn miǎn xuān yuè děng jiǔ zhōu, lǔ shān zèng shān dùn yáng yīng chéng píng jìng wǔ yáng shàng míng yún shuǐ děng bā zhèn nèi fù. zhào yǐ xiāo nán wèi shǐ chí jié shì zhōng dà dū dū zǒng dū ān suí děng jiǔ zhōu bā zhèn zhū jūn shì chē qí jiāng jūn sī kōng, fēng suí jùn gōng, gěi gǔ chuī nǚ lè gè yī bù. gēng shēn, zhào zhèn xī jiāng jūn fán yì jìn dū miǎn hàn zhū jūn shì. qiǎn píng nán jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ rèn zhōng lǜ zhòng qù lì yáng tōng zhí sàn qí cháng shì chāo wǔ jiāng jūn chén huì jì wèi qián jūn dū du, qù nán yǎn zhōu. wù chén, yǐ xīn chú sī kōng sī mǎ xiāo nán wèi dà dū dū shuǐ lù zhū jūn shì. gēng wǔ, tōng zhí sàn qí cháng shì chún yú líng kè lín jiāng jùn. guǐ yǒu, zhì wǔ jiāng jūn lǔ guǎng dá kè guō mò chéng. jiǎ xū, dà yǔ lín. bǐng zǐ, chún yú líng kè yòu zhōu chéng. jiǔ yuè guǐ wèi, zhōu lín jiāng tài shǒu liú xiǎn guāng lǜ zhòng nèi fù. shì yè, tiān dōng nán yǒu shēng, rú fēng shuǐ xiàng jī, sān yè nǎi zhǐ. bǐng xū, gǎi ān lù jùn wèi nán sī zhōu. dīng hài, zhōu jiāng wáng yán guì lǜ zhòng yuán lì yáng, rèn zhōng jī pò zhī, shēng qín yán guì děng. jǐ yǒu, zhōu guǎng líng yì zhǔ cáo yào lǜ zhòng rù fù. dōng shí yuè guǐ chǒu, dà yǔ báo zhèn. shí yī yuè jǐ chǒu, zhào yuē: zhèn jūn lín sì hǎi, rì gàn qú láo, sī hóng zhì zhì, wèi zhēn sī dào. ér bīng chē zhòu chū, jūn fèi yóu fán, chú cáo kòng yǐn, bù néng zhēng fù. xià zhōng kàng hàn shāng nóng, jī nèi wèi shén, mín shī suǒ zī, suì qǔ wú tuō. cǐ zé zhèng xíng wèi lǐ, yīn yáng chuǎn dù, lí yuán zǔ jī, jūn shú yǔ zú? jìng yán xìng niàn, yú zé zài gōng, yí bù huì zé, pǔ zhān máng shù. qí dān yáng wú xìng jìn líng jiàn xìng yì xìng dōng hǎi xìn yì chén liú jiāng líng děng shí jùn, bìng zhū shǔ jí nián tián shuì lù zhì, bìng gè yuán bàn, qí dīng zū bàn shēn zhì lái suì qiū dēng. shí èr yuè gēng chén, xuān yì jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ hé dōng wáng shū xiàn hōng.
十二年春正月戊戌,以散騎常侍、左衛將軍任忠為平南將軍、南豫州刺史,督 緣江軍防事。三月壬辰,以平北將軍廬陵王伯仁為翊左將軍、中領軍。夏四月癸亥, 尚書左僕射陸繕卒。乙丑,以宣毅將軍河東王叔獻為南徐州刺史。己卯,大雩。壬 午,雨。五月癸巳,以軍師將軍、尚書右僕射晉安王伯恭為尚書僕射。六月壬戌, 大風壞皋門中闥。秋八月己未,周使持節、上柱國、鄖州總管滎陽郡公司馬消難以 鄖、隨、溫、應、土、順、沔、儇、岳等九州,魯山、甑山、沌陽、應城、平靖、 武陽、上明、溳水等八鎮內附。詔以消難為使持節、侍中、大都督、總督安隨等九 州八鎮諸軍事、車騎將軍、司空,封隨郡公,給鼓吹、女樂各一部。庚申,詔鎮西 將軍樊毅進督沔、漢諸軍事。遣平南將軍、南豫州刺史任忠率眾趣歷陽;通直散騎 常侍、超武將軍陳慧紀為前軍都督,趣南兗州。戊辰,以新除司空司馬消難為大都 督水陸諸軍事。庚午,通直散騎常侍淳于陵克臨江郡。癸酉,智武將軍魯廣達克郭 默城。甲戌,大雨霖。丙子,淳于陵克祐州城。九月癸未,周臨江太守劉顯光率眾 內附。是夜,天東南有聲,如風水相擊,三夜乃止。丙戌,改安陸郡為南司州。丁 亥,周將王延貴率眾援歷陽,任忠擊破之,生擒延貴等。己酉,周廣陵義主曹藥率 眾入附。冬十月癸丑,大雨雹震。十一月己丑,詔曰:「朕君臨四海,日旰劬勞, 思弘至治,未臻斯道。而兵車驟出,軍費尤煩,芻漕控引,不能征賦。夏中亢旱傷 農,畿內為甚,民失所資,歲取無托。此則政刑未理,陰陽舛度,黎元阻飢,君孰 與足?靖言興念,餘責在躬,宜布惠澤,溥沾氓庶。其丹陽、吳興、晉陵、建興、 義興、東海、信義、陳留、江陵等十郡,並諸署即年田稅、祿秩,並各原半,其丁 租半申至來歲秋登。」十二月庚辰,宣毅將軍、南徐州刺史河東王叔獻薨。
shí sān nián chūn zhēng yuè rén wǔ, yǐ chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī chún yú liàng wèi zuǒ guāng lù dài fū zhōng quán jiāng jūn hù jūn jiāng jūn pó yáng wáng bó shān jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī zhèn yòu jiāng jūn guó zi jì jiǔ xīn ān wáng bó gù wèi yáng zhōu cì shǐ jūn shī jiāng jūn shàng shū pú shè jìn ān wáng bó gōng wèi shàng shū zuǒ pú shè ān yòu jiāng jūn dān yáng yǐn xú líng wèi zhōng shū jiān, lǐng tài zǐ zhān shì lì bù shàng shū yuán xiàn wèi shàng shū yòu pú shè. gēng yín, yǐ qīng chē jiāng jūn wèi wèi qīng yí dū wáng shū míng wèi nán xú zhōu cì shǐ. èr yuè jiǎ yín, zhào cì sī mǎ xiāo nán suǒ bù zhōu dà jiāng jūn tián guǎng děng fēng jué gè yǒu chà. yǐ hài, yú jià qīn gēng jí tián. xià sì yuè yǐ sì, fēn héng zhōu shǐ xìng jùn wèi dōng héng zhōu, héng zhōu wèi xī héng zhōu. wǔ yuè bǐng chén, yǐ qián zhèn xī jiāng jūn fán yì wèi zhōng hù jūn. liù yuè xīn mǎo, yǐ xīn chú zhōng hù jūn fán yì wèi hù jūn jiāng jūn. qiū jiǔ yuè guǐ hài, yè, dà fēng zhì zì xī běi, fà wū bá shù, dà léi zhèn báo. dōng shí yuè guǐ wèi, yǐ sàn qí cháng shì dān yáng yǐn máo xǐ wèi lì bù shàng shū, hù jūn jiāng jūn fán yì wèi zhèn xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. gǎi pó yáng jùn wèi wú zhōu. rén yín, dān dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí èr yuè xīn sì, huì xīng jiàn. jǐ hài, yǐ yì yòu jiāng jūn wèi wèi qīng shěn kè wèi hù jūn jiāng jūn.
十三年春正月壬午,以車騎將軍、開府儀同三司淳于量為左光祿大夫;中權將 軍、護軍將軍鄱陽王伯山即本號開府儀同三司;鎮右將軍、國子祭酒新安王伯固為 揚州刺史;軍師將軍、尚書僕射晉安王伯恭為尚書左僕射;安右將軍、丹陽尹徐陵 為中書監,領太子詹事;吏部尚書袁憲為尚書右僕射。庚寅,以輕車將軍、衛尉卿 宜都王叔明為南徐州刺史。二月甲寅,詔賜司馬消難所部周大將軍田廣等封爵各有 差。乙亥,輿駕親耕藉田。夏四月乙巳,分衡州始興郡為東衡州,衡州為西衡州。 五月丙辰,以前鎮西將軍樊毅為中護軍。六月辛卯,以新除中護軍樊毅為護軍將軍。 秋九月癸亥,夜,大風至自西北,髮屋拔樹,大雷震雹。冬十月癸未,以散騎常侍、 丹陽尹毛喜為吏部尚書,護軍將軍樊毅為鎮西將軍、荊州刺史。改鄱陽郡為吳州。 壬寅,丹丹國遣使獻方物。十二月辛巳,彗星見。己亥,以翊右將軍、衛尉卿沈恪 為護軍將軍。
shí sì nián chūn zhēng yuè jǐ yǒu, gāo zōng fú yù. jiǎ yín, bēng yú xuān fú diàn, shí nián wǔ shí sān. yí zhào yuē: zhèn yuán zì gòu jí, céng wèi jiā xún, yī yào bù chōu, biàn shǔ dà jiàn, zhōng shǐ dìng fēn, fū fù xī yán. dàn jūn lín huán yǔ, shí yǒu sì zài, chéng zé suī xiū wù xiū, rì shèn yī rì, zhī zōng miào zhī fù zhòng, shí wáng yè zhī jiān nán. ér biān bǐ duō yú, shēng mín wèi yì, fāng yù dàng qīng sì hǎi, bāo tūn bā huāng, yǒu zhì mò cóng, yí hèn yōu rǎng. huáng tài zǐ shū bǎo jì tǐ zhèng dí, nián yè sháo mào, zuǎn tǒng hóng jī, shè jì yǒu zhǔ. qún gōng qīng shì, wén wǔ nèi wài, jù qìng xīn lì, tóng jié gǔ gōng, sòng wǎng shì jū, jǐn zhōng chéng zhī jié, dāng guān fèng zhí, yǐn yì liàng zhī gōng. wù zài yè hé, wú wéi zhèn yì. fán jué zhōng zhì, shì cóng shěng yuē. jīn yín zhī shì, bù xū rù kuàng, míng qì zhī jù, jiē lìng yòng wǎ. wéi shǐ jiǎn ér hé lǐ, wù dé shē ér guāi dù. yǐ rì yì yuè, jì yǒu tōng guī, gōng chú zhī zhì, xī yī jiù zhǔn. zài wèi bǎi sī, sān rì yī lín, sì fāng zhōu zhèn, wǔ děng zhū hóu, gè shǒu suǒ zhí, bìng tíng bēn fù. èr yuè xīn mǎo, shàng shì xiào xuān huáng dì, miào hào gāo zōng. guǐ sì, zàng xiǎn níng líng.
十四年春正月己酉,高宗弗豫。甲寅,崩於宣福殿,時年五十三。遺詔曰: 「朕爰自遘疾,曾未浹旬,醫藥不瘳,便屬大漸,終始定分,夫復奚言。但君臨寰 宇,十有四載,誠則雖休勿休,日慎一日,知宗廟之負重,識王業之艱難。而邊鄙 多虞,生民未乂,方欲盪清四海,包吞八荒,有志莫從,遺恨幽壤。皇太子叔寶繼 體正嫡,年業韶茂,纂統洪基,社稷有主。群公卿士,文武內外,俱罄心力,同竭 股肱,送往事居,盡忠誠之節,當官奉職,引翼亮之功。務在葉和,無違朕意。凡 厥終制,事從省約。金銀之飾,不須入壙,明器之具,皆令用瓦。唯使儉而合禮, 勿得奢而乖度。以日易月,既有通規,公除之制,悉依舊准。在位百司,三日一臨, 四方州鎮,五等諸侯,各守所職,並停奔赴。」二月辛卯,上諡孝宣皇帝,廟號高 宗。癸巳,葬顯寧陵。
gāo zōng zài tián zhī rì, yǒu dà dù gàn lüè, jí hū dēng yōng, shí yǔn tiān rén zhī wàng. liáng shì sàng luàn, huái nán dì bìng rù qí, gāo zōng tài jiàn chū, zhì fù jiù jìng, nǎi yùn shén lüè, shòu lǜ chū shī, zhì yú zhàn shèng gōng qǔ, xiàn jié xiāng jì, suì huò fǎn qīn dì, gōng shí mào yān. jí zhōu miè qí, chéng shèng lüè dì, hái dá jiāng jì yǐ.
高宗在田之日,有大度幹略,及乎登庸,實允天人之望。梁室喪亂,淮南地並 入齊,高宗太建初,志復舊境,乃運神略,授律出師,至於戰勝攻取,獻捷相繼, 遂獲反侵地,功實懋焉。及周滅齊,乘勝略地,還達江際矣。
shǐ chén yuē: gāo zōng qì dù hóng hòu, yì yǒu rén jūn zhī liàng yān. shì zǔ zhī zhǒng sì rén ruò, fú kě chuán yú bǎo wèi, gāo zōng dì jū jī dàn, shì zǔ qíng cún tài bó, jí hū fú yù, dà shì xián wěi yān. zhì yú zuǎn yè, wàn jī píng lǐ, mìng jiāng chū shī, kè huái nán zhī dì, kāi tà tǔ yǔ, jìng mì fēng jiāng. xiǎng guó shí yú nián, zhì dà yì yì, lǚ liáng fù jūn, dà sàng shī tú yǐ. jiāng zuǒ xuē ruò, yì cǐ zhī yóu. wū hū! gài dé bù dǎi wén, zhì bù jí wǔ, suī dé shī zì wǒ, wú yù dí zhī lüè yān.
史臣曰:高宗器度弘厚,亦有人君之量焉。世祖知冢嗣仁弱,弗可傳於寶位, 高宗地居姬旦,世祖情存太伯,及乎弗悆,大事咸委焉。至於纂業,萬機平理,命 將出師,克淮南之地,開拓土宇,靜謐封疆。享國十餘年,志大意逸,呂梁覆軍, 大喪師徒矣。江左削弱,抑此之由。嗚呼!蓋德不逮文,智不及武,雖得失自我, 無禦敵之略焉。