xuān dì
宣帝
gāo zōng xiào xuān huáng dì huì xū, zì shào shì, xiǎo zì shī lì, shǐ xīng zhāo liè wáng dì èr zi yě. liáng zhōng dà tōng èr nián qī yuè xīn yǒu shēng, yǒu chì guāng mǎn táng shì. shǎo kuān dà, duō zhì lüè. jí zhǎng, měi róng yí, shēn cháng bā chǐ sān cùn, shǒu chuí guò xī. yǒu yǒng lì, shàn qí shè. gāo zǔ píng hóu jǐng, zhèn jīng kǒu, liáng yuán dì zhēng gāo zǔ zǐ zhí rù shì, gāo zǔ qiǎn gāo zōng fù jiāng líng, lèi guān wèi zhí gé jiāng jūn zhōng shū shì láng. shí yǒu mǎ jūn zhǔ lǐ zǒng yǔ gāo zōng yǒu jiù, měi tóng yóu chù. gāo zōng cháng yè bèi jiǔ, zhāng dēng ér mèi, zǒng shì chū, xún fǎn, nǎi jiàn gāo zōng shēn shì dà lóng, zǒng biàn jīng hài, zǒu bì tā shì. jí jiāng líng xiàn, gāo zōng qiān yú guān yòu. yǒng dìng yuán nián, yáo xí fēng shǐ xīng jùn wáng, yì èr qiān hù. sān nián, shì zǔ sì wèi, gǎi fēng ān chéng wáng. tiān jiā sān nián, zì zhōu hái, shòu shì zhōng zhōng shū jiān zhōng wèi jiāng jūn, zhì zuǒ shǐ. xún shòu shǐ chí jié dū du yáng nán xú dōng yáng nán yù běi jiāng wǔ zhōu zhū jūn shì yáng zhōu cì shǐ, jìn hào piào qí jiāng jūn, yú rú gù. sì nián, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. liù nián, qiān sī kōng. tiān kāng yuán nián, shòu shàng shū lìng, yú bìng rú gù. fèi dì jí wèi, bài sī tú, jìn hào piào qí dà jiàng jūn, lù shàng shū, dū du zhōng wài zhū jūn shì, gěi bān jiàn sān shí rén. guāng dà èr nián zhēng yuè, jìn wèi tài fù, lǐng sī tú, jiā shū lǐ, jiàn lǚ shàng diàn, zēng yì bìng qián sān qiān hù, yú bìng rú gù. shí yī yuè jiǎ yín, cí xùn tài hòu lìng fèi dì wèi lín hǎi wáng, yǐ gāo zōng rù zuǎn.
高宗孝宣皇帝讳顼,字绍世,小字师利,始兴昭烈王第二子也。梁中大通二年 七月辛酉生,有赤光满堂室。少宽大,多智略。及长,美容仪,身长八尺三寸,手 垂过膝。有勇力,善骑射。高祖平侯景,镇京口,梁元帝征高祖子侄入侍,高祖遣 高宗赴江陵,累官为直阁将军、中书侍郎。时有马军主李总与高宗有旧,每同游处。 高宗尝夜被酒,张灯而寐,总适出,寻返,乃见高宗身是大龙,总便惊骇,走避他 室。及江陵陷,高宗迁于关右。永定元年,遥袭封始兴郡王,邑二千户。三年,世 祖嗣位,改封安成王。天嘉三年,自周还,授侍中、中书监、中卫将军,置佐史。 寻授使持节、都督扬南徐东扬南豫北江五州诸军事、扬州刺史,进号骠骑将军,馀 如故。四年,加开府仪同三司。六年,迁司空。天康元年,授尚书令,馀并如故。 废帝即位,拜司徒,进号骠骑大将军,录尚书,都督中外诸军事,给班剑三十人。 光大二年正月,进位太傅,领司徒,加殊礼,剑履上殿,增邑并前三千户,馀并如 故。十一月甲寅,慈训太后令废帝为临海王,以高宗入纂。
tài jiàn yuán nián chūn zhēng yuè jiǎ wǔ, jí huáng dì wèi yú tài jí qián diàn, zhào yuē:" fū shèng rén shòu mìng, wáng zhě zhōng xīng, bìng yóu yì dé, fāng zuò yuán hòu. gāo zǔ wǔ huáng dì yī bài yáo tú, jīng lún yǔ jī, pèi tiān zhī yè, guāng chén xiàng ér lì zhēn, gé dì zhī gōng, móu chuān yuè ér cháng yuǎn. shì zǔ wén huáng dì tǐ shàng shèng zhī zī, dāng xià wǔ zhī yùn, zhù gōng shì jiǎn, suǒ wù wéi dé, dìng dǐng chū jī, jué móu sī zài. zhèn yǐ guǎ báo, cái fēi shèng xián, sù hé qián guī, fāng chuán jǐng zuò. suī fù qīn chéng xùn huì, zhì shǒu fān wéi, yǒng jì zǐ zhī gāo fēng, sī chéng yáng zhī yuǎn tuō, zì yuán chǔ shào guó, zhèng wèi jūn lín, wú dào fēi jǐ, zhù wén xíng cuò. qǐ tú wáng shì bù zào, pín móu luàn jiē, tiān bù jiān nán, jiāng qīng bǎo lì, yǎng wéi jiā mìng, yuán jí zhèn gōng. wǒ xīn zhēn què, jiān shì cāng hào, ér qún pì qǐ qǐng, xiāng xuān wèi qiáo, wén mǔ zūn yán, xuán xīn cháng lè, duì yáng xǐ fú, fēi zhǐ yīn tāng zhī sān cí, lǚ shè chūn dōng, hé dàn dài wáng zhī wǔ ràng. jīn biàn sù fèng tiān cè, qīn chéng jiè guī. ruò jù cāng míng, yú zēng jīng yè. sī suǒ yǐ yún xíng yǔ shī, pǐn wù xián hēng, dāng yǔ qián lí, pǔ tóng sī qìng. kě gǎi guāng dà sān nián wèi tài jiàn yuán nián. dà shè tiān xià. zài wèi wén wǔ cì wèi yī jiē, xiào tì lì tián jí wèi fù hòu zhě cì jué yī jí, yì děng shū cái, bìng jiā cè xù. guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú." fù tài huáng tài hòu zūn hào yuē huáng tài hòu. lì fēi liǔ shì wèi huáng hòu, shì zǐ shū bǎo wèi huáng tài zǐ, huáng zǐ nán zhōng láng jiàng jiāng zhōu cì shǐ kāng lè hóu shū líng wèi shǐ xīng wáng, fèng zhāo liè wáng sì. yǐ wèi, yú jià yè tài miào. dīng yǒu, fēn mìng dà shǐ xún xíng sì fāng, guān shěng fēng sú. zhēng nán dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xīn chú zhōng fǔ dà jiàng jūn zhāng zhāo dá jìn hào chē qí dà jiàng jūn, xīn chú zhōng jūn dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi zhēng běi dà jiàng jūn, zhèn běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú zhōu cì shǐ xīn chú zhèn xī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn jìn hào zhēng xī dà jiàng jūn, xīn chú ān nán jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī xiāng zhōu cì shǐ wú míng chè jìn hào zhèn nán jiāng jūn, zhèn dōng jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān jìn hào zhōng wèi jiāng jūn, shàng shū pú yè shěn qīn wèi shàng shū zuǒ pú yè, dù zhī shàng shū wáng mài wèi shàng shū yòu pú yè, hù jūn jiāng jūn shěn kè wèi zhèn nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ. xīn chǒu, yú jià qīn cí nán jiāo. rén yín, yǐ huáng zǐ jiàn ān hóu shū yīng wèi xuān huì jiāng jūn dōng yáng zhōu cì shǐ, gǎi fēng yù zhāng wáng. lǐ chéng hóu shū jiān gǎi fēng cháng shā wáng. guǐ mǎo, yǐ míng wēi jiāng jūn zhōu hóng zhèng wèi tè jìn. wù wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè gēng wǔ, huáng hòu yè tài miào. xīn wèi, huáng tài zǐ yè tài miào. yǐ hài, yú jià qīn gēng jí tián. xià wǔ yuè jiǎ wǔ, qí qiǎn shǐ lái pìn. dīng sì, yǐ lì bù shàng shū lǐng dà zhù zuò xú líng wèi shàng shū yòu pú yè, tài zǐ zhān shì fù mǎ dū wèi shěn jūn lǐ wèi lì bù shàng shū. qiū qī yuè xīn mǎo, huáng tài zǐ nà fēi shěn shì, wáng gōng yǐ xià cì bó gè yǒu chà. dīng yǒu, yǐ píng dōng jiāng jūn wú jùn tài shǒu jìn ān wáng bó gōng wèi zhōng hù jūn, jìn hào ān nán jiāng jūn. jiǔ yuè jiǎ chén, yǐ xīn chú zhōng hù jūn jìn ān wáng bó gōng wèi zhōng lǐng jūn. dōng shí yuè, xīn chú zuǒ wèi jiāng jūn ōu yáng gē jù guǎng zhōu jǔ bīng fǎn. xīn wèi, qiǎn chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī zhāng zhāo dá lǜ zhòng tǎo zhī. rén wǔ, yú jià qīn cí tài miào.
太建元年春正月甲午,即皇帝位于太极前殿,诏曰:“夫圣人受命,王者中兴, 并由懿德,方作元后。高祖武皇帝揖拜尧图,经纶禹迹,配天之业,光辰象而利贞, 格地之功,侔川岳而长远。世祖文皇帝体上圣之姿,当下武之运,筑宫示俭,所务 唯德,定鼎初基,厥谋斯在。朕以寡薄,才非圣贤,夙荷前规,方传景祚。虽复亲 承训诲,志守籓维,咏季子之高风,思城阳之远托,自元储绍国,正位君临,无道 非几,伫闻刑措。岂图王室不造,频谋乱阶,天步艰难,将倾宝历,仰惟嘉命,爰 集朕躬。我心贞确,坚誓苍昊,而群辟启请,相喧渭桥,文母尊严,悬心长乐,对 扬玺绂,非止殷汤之三辞,履涉春冬,何但代王之五让。今便肃奉天策,钦承介圭。 若据沧溟,逾增兢业。思所以云行雨施,品物咸亨,当与黔黎,普同斯庆。可改光 大三年为太建元年。大赦天下。在位文武赐位一阶,孝悌力田及为父后者赐爵一级, 异等殊才,并加策序。鳏寡孤独不能自存者,人赐谷五斛。”复太皇太后尊号曰皇 太后。立妃柳氏为皇后,世子叔宝为皇太子,皇子南中郎将、江州刺史康乐侯叔陵 为始兴王,奉昭烈王祀。乙未,舆驾谒太庙。丁酉,分命大使巡行四方,观省风俗。 征南大将军、开府仪同三司、新除中抚大将军章昭达进号车骑大将军,新除中军大 将军、开府仪同三司、南徐州刺史淳于量为征北大将军,镇北将军、开府仪同三司、 南徐州刺史、新除镇西将军、郢州刺史黄法抃进号征西大将军,新除安南将军、开 府仪同三司、湘州刺史吴明彻进号镇南将军,镇东将军、扬州刺史、鄱阳王伯山进 号中卫将军,尚书仆射沈钦为尚书左仆射,度支尚书王劢为尚书右仆射,护军将军 沈恪为镇南将军、广州刺史。辛丑,舆驾亲祠南郊。壬寅,以皇子建安侯叔英为宣 惠将军、东扬州刺史,改封豫章王。豊城侯叔坚改封长沙王。癸卯,以明威将军周 弘正为特进。戊午,舆驾亲祠太庙。二月庚午,皇后谒太庙。辛未,皇太子谒太庙。 乙亥,舆驾亲耕藉田。夏五月甲午,齐遣使来聘。丁巳,以吏部尚书、领大著作徐 陵为尚书右仆射,太子詹事、驸马都尉沈君理为吏部尚书。秋七月辛卯,皇太子纳 妃沈氏,王公已下赐帛各有差。丁酉,以平东将军、吴郡太守晋安王伯恭为中护军, 进号安南将军。九月甲辰,以新除中护军晋安王伯恭为中领军。冬十月,新除左卫 将军欧阳纥据广州举兵反。辛未,遣车骑将军、开府仪同三司章昭达率众讨之。壬 午,舆驾亲祠太庙。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ yǒu, yǐ zhēng xī dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī yǐng zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn wèi zhōng quán dà jiàng jūn. bǐng wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè guǐ wèi, yí tóng zhāng zhāo dá qín ōu yáng gē sòng dōu, zhǎn yú jiàn kāng shì, guǎng zhōu píng. sān yuè bǐng shēn, huáng tài hòu bēng. bǐng wǔ, qū shè guǎng héng èr zhōu. dīng wèi, dà shè tiān xià. yòu zhào zì tǎo zhōu dí huá jiǎo yǐ lái, bīng jiāo zhī suǒ yǒu sǐ wáng zhě, bìng lìng shōu liǎn, bìng gěi guān huì, sòng huán běn xiāng chuāng yí wèi chōu zhě, gè gěi yī yào. xià sì yuè yǐ mǎo, lín hǎi wáng bó zōng hōng. wù yín, huáng tài hòu fù zàng wàn ān líng. rùn yuè wù shēn, yú jià yè tài miào. jǐ yǒu, tài bái zhòu jiàn. wǔ yuè yǐ mǎo, yí tóng huáng fǎ biàn xiàn ruì bì yī. rén wǔ, qí qiǎn shǐ lái diào. liù yuè wù zǐ, xīn luó guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. xīn mǎo, dà yǔ báo. yǐ sì, fēn qiǎn dà shǐ xún xíng zhōu jùn, shěng lǐ yuān qū. wù shēn, chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī zhāng zhāo dá jìn hào chē qí dà jiàng jūn, ān nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ shěn kè jìn hào zhèn nán jiāng jūn. qiū bā yuè jiǎ shēn, zhào yuē:" huái yuǎn yǐ dé, yì wéi héng diǎn, qù róng jí huá, mín zhī běn zhì. qǐng nián jiāng jiè qiǎng fù xiāng suí, qí qū guī huà, tíng hòu bù jué, yí jiā xù yǎng, dá qí chéng xīn. wéi shì huāng jìng zì hào, yǒu zài dū yì jí zhū zhōu zhèn, bù wèn yuǎn jìn, bìng juān kè yì. ruò kè píng jiù tǔ, fǎn wǒ qīn dì, jiē xǔ huán xiāng, yī wú jū xiàn. zhōu jùn xiàn zhǎng míng jiā zhēn bié, liáng tián fèi cūn, suí biàn ān chǔ. ruò zhé yǒu kè dìng, jí yǐ rǎo mín lùn." yòu zhào yuē:" mín wéi bāng běn, zhe zài diǎn mó, zhì guó ài mín, yì yòu tōng xùn. zhèn tīng cháo yàn bà, rì zè qú láo, fāng liú huì zé, tán bèi yì zhào. yǒu liáng zhī jì, zhèng xíng fèi quē, tiáo gāng chí wěn, jiàn dào jiàn xìng, yì fù zhēng yáo, yóu wéi fán kè. dà chén yù yǔ, zhěng zī yú bì, miè hù kān lí, fú huáng chuàng gǎi, nián dài mí liú, jiāng jí chéng sú, rú fú jiě zhāng, wù wú yǔ cuò, xī tì jiù huái, yǒu tóng shǒu jí. sī cóng bēi fēi, yuē jǐ jì mín, suī fǔ tǎng mò chōng, jūn shú yǔ zú, biàn kě shān gé, qù qí shén tài, jì yǒng wèi dìng zhǔn, lìng jiǎn ér yì cóng. zì jīn wéi zuò tián, zhí shuǐ hàn shī shōu, jí liè zài suǒ, yán shàng zhé chú. jūn shì nián dēng liù shí, xī xǔ fàng hái. qiǎo shǒu yú yì sǐ wáng jí yǔ lǎo jí, bù láo dìng bǔ. qí jí yǒu qiǎo yǐn, bìng wáng gōng bǎi sī zhé shòu mín wèi chéng yìn, jiě huán běn shǔ, kāi ēn tīng shǒu. zài zhí zhì shì zhī shēn, xū dì xiāng jiǎn shì, yǒu shī bù tuī, dāng jú rèn zuì. lìng zhǎng dài huàn, jù tiáo jiě shě hù shù, fù dù hòu rén. hù yǒu zēng jìn, jí jiā zhuó shǎng ruò zhì jiǎn sàn, yī shì zhǔn jié. yǒu néng kěn qǐ huāng tián, bù wèn qǐng mǔ shǎo duō, yī jiù juān shuì." wù zǐ, tài bái zhòu jiàn. jiǔ yuè yǐ chǒu, yǐ sàn qí cháng shì zhèn dōng jiāng jūn wú xīng tài shǒu dù léng wèi tè jìn hù jūn jiāng jūn. dōng shí yuè yǐ yǒu, yú jià qīn cí tài miào. shí yī yuè xīn yǒu, gāo lí guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí èr yuè guǐ sì yè, xī běi yǒu léi shēng.
二年春正月乙酉,以征西大将军、开府仪同三司、郢州刺史黄法抃为中权大将 军。丙午,舆驾亲祠太庙。二月癸未,仪同章昭达擒欧阳纥送都,斩于建康市,广 州平。三月丙申,皇太后崩。丙午,曲赦广、衡二州。丁未,大赦天下。又诏自讨 周迪、华皎已来,兵交之所有死亡者,并令收敛,并给棺槥,送还本乡;疮痍未瘳 者,各给医药。夏四月乙卯,临海王伯宗薨。戊寅,皇太后祔葬万安陵。闰月戊申, 舆驾谒太庙。己酉,太白昼见。五月乙卯,仪同黄法抃献瑞璧一。壬午,齐遣使来 吊。六月戊子,新罗国遣使献方物。辛卯,大雨雹。乙巳,分遣大使巡行州郡,省 理冤屈。戊申,车骑将军、开府仪同三司章昭达进号车骑大将军,安南将军、广州 刺史沈恪进号镇南将军。秋八月甲申,诏曰:“怀远以德,抑惟恒典,去戎即华, 民之本志。顷年江介襁负相随,崎岖归化,亭候不绝,宜加恤养,答其诚心。维是 荒境自皞,有在都邑及诸州镇,不问远近,并蠲课役。若克平旧土,反我侵地,皆 许还乡,一无拘限。州郡县长明加甄别,良田废村,随便安处。若辄有课订,即以 扰民论。”又诏曰:“民惟邦本,著在典谟,治国爱民,抑又通训。朕听朝晏罢, 日昃劬劳,方流惠泽,覃被亿兆。有梁之季,政刑废缺,条纲弛紊,僭盗荐兴,役 赋征徭,尤为烦刻。大陈御宇,拯兹馀弊,灭扈戡黎,弗遑创改,年代弥流,将及 成俗,如弗解张,物无与厝,夕惕疚怀,有同首疾。思从卑菲,约己济民,虽府帑 末充,君孰与足,便可删革,去其甚泰,冀永为定准,令简而易从。自今维作田, 值水旱失收,即列在所,言上折除。军士年登六十,悉许放还。巧手于役死亡及与 老疾,不劳订补。其籍有巧隐,并王公百司辄受民为程廕,解还本属,开恩听首。 在职治事之身,须递相检示,有失不推,当局任罪。令长代换,具条解舍户数,付 度后人。户有增进,即加擢赏;若致减散,依事准结。有能垦起荒田,不问顷亩少 多,依旧蠲税。”戊子,太白昼见。九月乙丑,以散骑常侍镇东将军吴兴太守杜棱 为特进、护军将军。冬十月乙酉,舆驾亲祠太庙。十一月辛酉,高丽国遣使献方物。 十二月癸巳夜,西北有雷声。
sān nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, yǐ shàng shū yòu pú yè lǐng dà zhù zuò xú líng wèi shàng shū pú yè. xīn yǒu, yú jià qīn cí nán jiāo. xīn wèi, qīn cí běi jiāo. èr yuè xīn sì, yú jià qīn cí míng táng. dīng yǒu, qīn gēng jí tián. sān yuè dīng chǒu, dà shè tiān xià. zì tiān kāng yuán nián qì tài jiàn yuán nián, bū yú jūn liáng lù zhì xià diào wèi rù zhě, xī yuán zhī. yòu zhào fàn nì zǐ dì zhī shǔ táo wáng yì jìng zhě, xī tīng guī shǒu jiàn zhí xì zhě, liàng kě sàn shì qí yǒu jū zhái, bìng zhuī huán. xià sì yuè rén chén, qí qiǎn shǐ lái pìn. wǔ yuè wù shēn, tài bái zhòu jiàn. xīn hài, liáo dōng xīn luó dān dān tiān zhú pán pán děng guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. liù yuè dīng hài, jiāng yīn wáng xiāo jì qīng yǐ zuì miǎn. jiǎ chén, fēng dōng zhōng láng jiàng cháng shā wáng fǔ zī yì cān jūn xiāo yí wèi jiāng yīn wáng. qiū bā yuè xīn chǒu, huáng tài zǐ qīn shì diàn yú tài xué, èr fù jì jiǔ yǐ xià lài bó gè yǒu chà. jiǔ yuè guǐ yǒu, tài bái zhòu jiàn. dōng shí yuè jiǎ shēn, yú jià qīn cí tài miào. yǐ yǒu, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. jǐ hài, dān dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí èr yuè rén chén, chē qí dà jiàng jūn sī kōng zhāng zhāo dá hōng.
三年春正月癸丑,以尚书右仆射、领大著作徐陵为尚书仆射。辛酉,舆驾亲祠 南郊。辛未,亲祠北郊。二月辛巳,舆驾亲祠明堂。丁酉,亲耕籍田。三月丁丑, 大赦天下。自天康元年讫太建元年,逋馀军粮、禄秩、夏调未入者,悉原之。又诏 犯逆子弟支属逃亡异境者,悉听归首;见絷系者,量可散释;其有居宅,并追还。 夏四月壬辰,齐遣使来聘。五月戊申,太白昼见。辛亥,辽东、新罗、丹丹、天竺、 盘盘等国并遣使献方物。六月丁亥,江阴王萧季卿以罪免。甲辰,封东中郎将长沙 王府谘议参军萧彝为江阴王。秋八月辛丑,皇太子亲释奠于太学,二傅、祭酒以下 赉帛各有差。九月癸酉,太白昼见。冬十月甲申,舆驾亲祠太庙。乙酉,周遣使来 聘。己亥,丹丹国遣使献方物。十二月壬辰,车骑大将军、司空章昭达薨。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng wǔ, yǐ yún huī jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng shū líng wèi xiāng zhōu cì shǐ, jìn hào píng nán jiāng jūn dōng zhōng láng jiàng wú jùn tài shǒu cháng shā wáng shū jiān wèi xuān yì jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ shàng shū pú yè lǐng dà zhù zuò xú líng wèi shàng shū zuǒ pú yè zhōng shū jiān wáng mài wèi shàng shū yòu pú yè. gēng shēn, yǐ dān yáng yǐn héng yáng wáng bó xìn wèi xìn wēi jiāng jūn zhōng hù jūn. gēng wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè yǐ yǒu, lì huáng zǐ shū qīng wèi jiàn ān wáng, shòu dōng zhōng láng jiāng dōng yáng zhōu cì shǐ. sān yuè rén zǐ, yǐ sàn qí cháng shì sūn chàng wèi ān xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. yǐ chǒu, fú nán lín yì guó bìng qiǎn shǐ lái xiàn fāng wù. xià sì yuè wù zǐ, yǐ zhōng quán dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī huáng fǎ biàn wèi zhēng nán dà jiàng jūn nán yù zhōu cì shǐ. wǔ yuè guǐ mǎo, shàng shū yòu pú yè wáng mài zú. liù yuè xīn sì, shì zhōng zhèn yòu jiāng jūn yòu guāng lù dài fu dù léng zú. qiū bā yuè xīn wèi, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. dīng chǒu, jǐng yún jiàn. wù yín, zhào yuē:" guó zhī dà shì, shòu zhèn xìng róng. shī chū yǐ lǜ, bǐng cè yú miào, suǒ yǐ yì ān jiǔ yǒu, kè chéng qī dé. zì qǐng sǎo dí qún huì, kuò qīng zhū xià, nǎi pí xiū zhī lù lì, yì wéi wò zhī yùn chóu. suī zuǒ rèn yǐ kān, gàn gē zǎi jí, hū hán lái yè, tíng zhāng wú jǐng, dàn bù jiào mín zhàn, shì wèi qì zhī, rén bì yǒu yǒng, wú wàng wǔ bèi. pán xī zhī chuán tāo jué, gǔ chéng zhī shòu shén fú, wén shū xuán zhì róng guī, mèng dé pō yán bīng lüè. zhèn jì cán àn hé, liáng jiē pī lǎn. jiān xī jīng dū róng, bèi cháng xíng zhèn, qí yǐ qī bù, sù zhī sān gǔ, dé zì xiōng jīn, zhǐ zhǎng kě shù. jīn bìng tiáo zhì, fán shí sān kē, yí jí bān xuān, yǐ wéi yǒng zhǔn." yǐ wèi, zhào tíng dū xiāng jiāng èr zhōu bū zū, wú xī děng shí wǔ xiàn liú mín, bìng juān qí yáo fù. jiǔ yuè gēng zǐ shuò, rì yǒu shí zhī. xīn hài, dà shè tiān xià. yòu zhào yuē:" jǔ shàn cóng jiàn, zài shàng zhī míng guī jìn xián yè yán, wèi chén zhī lìng fàn. zhèn yǐ guǎ dé, sì shǒu bǎo tú, suī shì xí lóng píng, zhì fēi níng yī. biàn fāng fēn zhí, gàn shí zǎo yī bàng quē zhēng chén, xià wú gòng shì. hé qí quē ěr, xiān néng kàng zhí. qǐ yú dú yùn, fěi jiàn dǎng yán. zhì gǔ gōng chē, hǎn lùn dé shī shī shí xiàng wèi, mò chén kě fǒu. zhū yún cuī kǎn, liáng suǒ bù féng qín xī chù yíng, yòu wèi nán zhí. zhì rú yī hè yǐ jiàn, yán dēng yǐ yóu, huò qí ài jué lún, huò miào nián yì děng, gàn shí ér bù ǒu, zuǒ yòu mò zhī yù, hēi diāo gǎi bì, huáng jīn qiě dān, zhōng qí zhì yān, kě wèi tài xī. yòu guì wèi bǎi pì, jiàn yǒu shí pǐn, gōng zhuō bìng wù, quàn jǔ mò fēn, jiē yáo tú yōng, tíng yì sī quē. shí zhèn zhī fú míng, ér shí wú xiàn tì. yǒng yán zhì zhì, hé nǎi shuǎng yú? wài kě tōng shì wén wǔ: fán jué zài wèi, fēng huà guāi shū, cháo zhèng sī bǐ dù, zhèng sè zhí cí, yǒu fàn wú yǐn. jiān gè jǔ suǒ zhī, suí cái míng shì. qí lì zhèng lián huì, zài zhí néng fǒu, fēn bié shǐ yán, qí zī chù zhì." bǐng yín, yǐ gù tài wèi xú dù yí tóng dù léng yí tóng chéng líng xǐ pèi shí gāo zǔ miào tíng, gù chē qí jiāng jūn zhāng zhāo dá pèi shí shì zǔ miào tíng. dōng shí yuè yǐ yǒu, yú jià qīn cí tài miào. wù xū, yǐ zhèn nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ shěn kè wèi lǐng jūn jiāng jūn. shí yī yuè jǐ hài yè dì zhèn. rùn yuè xīn wèi, zhào yuē:" gū shú ráo kuàng, jīng hé sī nǐ, bó wàng guān jī, tiān xiàn yán jùn, lóng shān nán zhǐ, niú zhǔ běi lín, duì xióng yì zhī yú chéng, ěr quán cóng zhī gù lěi, liáng chóu měi zhè, qí quǎn xiāng wàng, lián yǔ gāo méng, qiān mò rú xiù. zì liáng mò bīng zāi, diāo cán lüè jǐn, bǐ suī wù yōu kuān, yóu wèi kè fù, zhǐ chǐ fēng jī, yí xū yīn fù. qiě zhòng jiāng bù xià, duō jì shàng xià, jūn mín zá sú, jí wéi dù hào. zì jīn yǒu bà rèn zhī tú, xǔ fēn liú bù xià qí yǐ zài jiāng wài, yì lìng yíng hái, xī zhù nán zhōu jīn lǐ ān zhì. yǒu wú jiāo huò, bù zé shì gū lái huāng kěn pì, yì tíng zū shuì. tái qiǎn zhèn jiān yī rén, gòng cì shǐ jīn zhǔ fēn míng jiǎn yā, gěi dì fù tián, gè lì dùn shě." shí èr yuè rén yín, gān lù jiàng lè yóu yuàn. jiǎ chén, yú jià xìng lè yóu yuàn, cǎi gān lù, yàn qún chén. dīng mǎo, zhào yuē: " liáng shì zhī jì, bīng huǒ jiàn zhēn, chéng huá fén dàng, dùn wú yí gòu. bǎo mìng wéi xīn, qì jiāng èr jì, pín shì róng lǚ, wèi huáng xiū shàn. jīn gōng yì chà xián, chuán yíng yǒu nǐ, lái suì kāi zhào, chuàng zhù dōng gōng, kě quán zhì qǐ bù shàng shū jiāng zuò dà jiàng, yòng zhǔ jiān zuò."
四年春正月丙午,以云麾将军、江州刺史始兴王叔陵为湘州刺史,进号平南将 军;东中郎将、吴郡太守长沙王叔坚为宣毅将军、江州刺史;尚书仆射、领大著作 徐陵为尚书左仆射;中书监王劢为尚书右仆射。庚申,以丹阳尹衡阳王伯信为信威 将军、中护军。庚午,舆驾亲祠太庙。二月乙酉,立皇子叔卿为建安王,授东中郎 将、东扬州刺史。三月壬子,以散骑常侍孙瑒为安西将军、荆州刺史。乙丑,扶南、 林邑国并遣使来献方物。夏四月戊子,以中权大将军、开府仪同三司黄法抃为征南 大将军、南豫州刺史。五月癸卯,尚书右仆射王劢卒。六月辛巳,侍中、镇右将军、 右光禄大夫杜棱卒。秋八月辛未,周遣使来聘。丁丑,景云见。戊寅,诏曰:“国 之大事,受赈兴戎。师出以律,禀策于庙,所以乂安九有,克成七德。自顷扫涤群 秽,廓清诸夏,乃貔貅之戮力,亦帷幄之运筹。虽左衽已戡,干戈载戢,呼韩来谒, 亭鄣无警,但不教民战,是谓弃之,仁必有勇,无忘武备。磻溪之传韬诀,谷城之 授神符,文叔悬制戎规,孟德颇言兵略。朕既惭暗合,良皆披览。兼昔经督戎,备 尝行阵,齐以七步,肃之三鼓,得自胸襟,指掌可述。今并条制,凡十三科,宜即 班宣,以为永准。”乙未,诏停督湘、江二州逋租,无锡等十五县流民,并蠲其徭 赋。九月庚子朔,日有蚀之。辛亥,大赦天下。又诏曰:“举善从谏,在上之明规; 进贤谒言,为臣之令范。朕以寡德,嗣守宝图,虽世袭隆平,治非宁一。辨方分职, 旰食早衣;傍阙争臣,下无贡士。何其阙尔,鲜能抗直。岂余独运,匪荐谠言。置 鼓公车,罕论得失;施石象魏,莫陈可否。硃云摧槛,良所不逢;禽息触楹,又为 难值。至如衣褐以见,檐簦以游,或耆艾绝伦,或妙年异等,干时而不偶,左右莫 之誉,黑貂改弊,黄金且殚,终其滞淹,可为太息。又贵为百辟,贱有十品,工拙 并骛,劝沮莫分,街谣徒拥,廷议斯阙。实朕之弗明,而时无献替。永言至治,何 乃爽欤?外可通示文武:凡厥在位,风化乖殊,朝政纟比蠹,正色直辞,有犯无隐。 兼各举所知,随才明试。其莅政廉秽,在职能否,分别矢言,俟兹黜陟。”丙寅, 以故太尉徐度、仪同杜棱、仪同程灵洗配食高祖庙庭,故车骑将军章昭达配食世祖 庙庭。冬十月乙酉,舆驾亲祠太庙。戊戌,以镇南将军、广州刺史沈恪为领军将军。 十一月己亥夜地震。闰月辛未,诏曰:“姑熟饶旷,荆河斯拟,博望关畿,天限严 峻,龙山南指,牛渚北临,对熊绎之馀城,迩全琮之故垒,良畴美柘,畦畎相望, 连宇高甍,阡陌如绣。自梁末兵灾,凋残略尽,比虽务优宽,犹未克复,咫尺封畿, 宜须殷阜。且众将部下,多寄上下,军民杂俗,极为蠹秏。自今有罢任之徒,许分 留部下;其已在江外,亦令迎还,悉住南州津里安置。有无交货,不责市估;莱荒 垦辟,亦停租税。台遣镇监一人,共刺史、津主分明检押,给地赋田,各立顿舍。” 十二月壬寅,甘露降乐游苑。甲辰,舆驾幸乐游苑,采甘露,宴群臣。丁卯,诏曰: “梁氏之季,兵火荐臻,承华焚荡,顿无遗构。宝命惟新,迄将二纪,频事戎旅, 未遑修缮。今工役差闲,椽楹有拟,来岁开肇,创筑东宫,可权置起部尚书、将作 大匠,用主监作。”
wǔ nián chūn zhēng yuè guǐ yǒu, yǐ zhēng běi dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi zhōng quán dà jiāng jūn xuān huì jiāng jūn yù zhāng wáng shū yīng wèi nán xú zhōu cì shǐ, jìn hào píng běi jiāng jūn lì bù shàng shū fù mǎ dū wèi shěn jūn lǐ wèi shàng shū yòu pú yè, lǐng lì bù. xīn sì, yú jià qīn cí nán jiāo. jiǎ wǔ, yú jià qīn cí tài miào. èr yuè xīn chǒu, yú jià qīn cí míng táng. yǐ mǎo, yè yǒu bái qì rú hóng, zì běi fāng guàn běi dǒu zǐ gōng. sān yuè rén wǔ, fēn mìng zhòng jūn běi fá, yǐ zhèn qián jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè dū du zhēng tǎo zhū jūn shì. bǐng xū, xī héng zhōu xiàn mǎ shēng jué. jǐ chǒu, huáng sūn yìn shēng, nèi wài wén wǔ cì bó gè yǒu chà, wèi fù hòu zhě jué yī jí. běi tǎo dà dū dū wú míng chè tǒng zhòng shí wàn, fā zì bái xià. xià sì yuè guǐ mǎo, qián bā zhōu cì shǐ lǔ guǎng dá kè qí dà xiàn chéng. xīn hài, wú míng chè kè qín zhōu shuǐ zhà. gēng shēn, qí qiǎn bīng shí wàn yuán lì yáng, yí tóng huáng fǎ biàn pò zhī. xīn yǒu, qí jūn jiù qín zhōu, wú míng chè yòu pò zhī. guǐ hài, zhào běi fá zhòng jūn suǒ shā qí bīng, bìng lìng mái yǎn. jiǎ zǐ, nán qiáo tài shǒu xú màn kè shí liáng chéng. wǔ yuè jǐ sì, wǎ liáng chéng jiàng. guǐ yǒu, yáng píng jùn chéng jiàng. jiǎ xū, xú màn kè lú jiāng jùn chéng. bǐng zǐ, huáng fǎ biàn kè lì yáng chéng. jǐ mǎo, běi gāo táng jùn chéng jiàng. xīn sì, zhào zhēng nán dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yù zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn xǐ zhèn lì yáng, qí gǎi xiàn wèi jùn zhě bìng fù zhī. yǐ yǒu, nán qí chāng tài shǒu huáng yǒng kè qí chāng wài chéng. bǐng xū, lú líng nèi shǐ rèn zhōng jūn cì dōng guān, kè qí dōng xī èr chéng, jìn kè qí chéng. wù zǐ, yòu kè qiáo jùn chéng, qín zhōu chéng jiàng. guǐ sì, guā bù hú shù èr chéng jiàng. liù yuè gēng zǐ, yǐng zhōu cì shǐ lǐ zōng kè shè kǒu chéng. yǐ sì, rèn zhōng kè hé zhōu wài chéng. gēng xū, huái yáng shù yáng jùn bìng qì chéng zǒu. guǐ chǒu, jǐng yún jiàn. yù zhāng nèi shǐ chéng wén jì kè jīng zhōu chéng. yǐ mǎo, xuān yì sī mǎ zhàn tuó kè xīn cài chéng. guǐ hài, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. huáng fǎ biàn kè hé zhōu chéng. wú míng chè shī cì rén zhōu, jiǎ zǐ, kè qí zhōu chéng. shì yuè, zhì míng táng. qiū qī yuè yǐ chǒu, zhèn qián jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè jìn hào zhēng běi dà jiàng jūn. wù chén, qí qiǎn zhòng èr wàn yuán qí chāng, xī yáng tài shǒu zhōu jiǒng pò zhī. jǐ sì, wú míng chè jūn cì xiá kǒu, kè qí běi àn chéng, nán àn shǒu zhě qì chéng zǒu. zhōu jiǒng kè bā zhōu chéng. huái běi jiàng chéng jí gǔ yáng shì mín, bìng zhū qí qú shuài, yǐ chéng jiàng. bǐng xū, wú míng chè kè shòu yáng wài chéng. bā yuè yǐ wèi, shān yáng chéng jiàng. rén yín, xū yí chéng jiàng. wù shēn, bà nán qí chāng jùn. rén zǐ, róng zhāo jiāng jūn xú jìng biàn kè hǎi ān chéng. qīng zhōu dōng hǎi chéng jiàng. wù wǔ, píng gù hóu chén jìng tài děng kè jìn zhōu chéng. jiǔ yuè jiǎ zǐ, yáng píng chéng jiàng. rén shēn, gāo táng tài shǒu shěn shàn dù kè mǎ tóu chéng. jiǎ xū, qí ān chéng jiàng. bǐng zǐ, zuǒ wèi jiāng jūn fán yì kè guǎng líng chǔ zǐ chéng. guǐ wèi, shàng shū yòu pú yè lǐng lì bù fù mǎ dū wèi shěn jūn lǐ zú. dīng hài, qián pó yáng nèi shǐ lǔ tiān niàn kè huáng chéng xiǎo chéng, qí jūn tuì bǎo dài chéng. wù zǐ, gē nán yǎn zhōu zhī xū yí jùn shǔ qiáo zhōu. rén chén huì, yè míng. huáng chéng dài chéng jiàng. dōng shí yuè jiǎ wǔ, guō mò chéng jiàng. wù xū, yǐ zhōng shū lìng wáng chàng wèi lì bù shàng shū. jǐ hài, yǐ tè jìn lǐng guó zǐ jì jiǔ zhōu hóng zhèng wèi shàng shū yòu pú yè. yǐ sì, wú míng chè kè shòu yáng chéng, zhǎn wáng lín, chuán shǒu jīng shī, xiāo yú zhū què háng. dīng wèi, qí bīng wàn rén zhì yǐng kǒu. fán yì jī zǒu zhī. xīn hài, qí qiǎn bīng yuán cāng líng, yòu pò zhī. bǐng chén, zhào yuē: " liáng mò dé xuán hù, yǐ shòu yáng wèi nán yù zhōu, jīn zhě kè fù, kě hái wèi yù zhōu. yǐ huáng chéng wèi sī zhōu, zhì xià wèi ān chāng jùn, zhī tuān wèi hàn yáng jùn, sān chéng yī liáng wèi yì yáng jùn, bìng shǔ sī zhōu." yǐ zhēng běi dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè wèi yù zhōu cì shǐ, jìn hào chē qí dà jiàng jūn zhēng nán dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yù zhōu cì shǐ huáng fǎ biàn wèi zhēng xī dà jiàng jūn hé zhōu cì shǐ. wù wǔ, zhàn tuó kè qí chāng chéng. shí yī yuè jiǎ xū, huái yīn chéng jiàng. gēng chén, wēi lǔ jiāng jūn liú táo gēn kè qú shān chéng. xīn sì, fán yì kè jì yīn chéng. jǐ chǒu, lǔ guǎng dá děng kè běi xú zhōu. shí èr yuè rén chén shuò, zhào yuē:" gǔ zhě fǎn shì pàn nì, jǐn zú zhū yí, suǒ yǐ cáng qí shǒu jí, jiè zhī hòu shì. bǐ zhě suǒ lù zhǐ zài yī shēn, zi yìn huò cún, xiāo xuán zì zú, bù róng jiǔ guī wǔ kù, zhǎng bǐ yuè zhī. cè yǐn zhī huái, yǒu rén bù rěn. wéi xióng tán lǎng liú yì chén bǎo yìng zhōu dí dèng xù děng jí jīn zhě wáng lín shǒu, bìng hái qīn shǔ, yǐ hóng guǎng yòu." yǐ wèi, qiáo chéng jiàng. yǐ sì, lì huáng zǐ shū míng wèi yí dū wáng, shū xiàn wèi hé dōng wáng. rén wǔ, rèn zhōng kè huò zhōu chéng.
五年春正月癸酉,以征北大将军、开府仪同三司、南徐州刺史淳于量为中权大 将军;宣惠将军、豫章王叔英为南徐州刺史,进号平北将军;吏部尚书、驸马都尉 沈君理为尚书右仆射,领吏部。辛巳,舆驾亲祠南郊。甲午,舆驾亲祠太庙。二月 辛丑,舆驾亲祠明堂。乙卯,夜有白气如虹,自北方贯北斗紫宫。三月壬午,分命 众军北伐,以镇前将军、开府仪同三司吴明彻都督征讨诸军事。丙戌,西衡州献马 生角。己丑,皇孙胤生,内外文武赐帛各有差,为父后者爵一级。北讨大都督吴明 彻统众十万,发自白下。夏四月癸卯,前巴州刺史鲁广达克齐大岘城。辛亥,吴明 彻克秦州水栅。庚申,齐遣兵十万援历阳,仪同黄法抃破之。辛酉,齐军救秦州, 吴明彻又破之。癸亥,诏北伐众军所杀齐兵,并令埋掩。甲子,南谯太守徐槾克石 梁城。五月己巳,瓦梁城降。癸酉,阳平郡城降。甲戌,徐槾克庐江郡城。丙子, 黄法抃克历阳城。己卯,北高唐郡城降。辛巳,诏征南大将军、开府仪同三司、南 豫州刺史黄法抃徙镇历阳,齐改县为郡者并复之。乙酉,南齐昌太守黄咏克齐昌外 城。丙戌,庐陵内史任忠军次东关,克其东西二城,进克蕲城。戊子,又克谯郡城, 秦州城降。癸巳,瓜步、胡墅二城降。六月庚子,郢州刺史李综克滠口城。乙巳, 任忠克合州外城。庚戌,淮阳、沭阳郡并弃城走。癸丑,景云见。豫章内史程文季 克泾州城。乙卯,宣毅司马湛陀克新蔡城。癸亥,周遣使来聘。黄法抃克合州城。 吴明彻师次仁州,甲子,克其州城。是月,治明堂。秋七月乙丑,镇前将军、开府 仪同三司吴明彻进号征北大将军。戊辰,齐遣众二万援齐昌,西阳太守周炅破之。 己巳,吴明彻军次峡口,克其北岸城,南岸守者弃城走。周炅克巴州城。淮北绛城 及谷阳士民,并诛其渠帅,以城降。丙戌,吴明彻克寿阳外城。八月乙未,山阳城 降。壬寅,盱眙城降。戊申,罢南齐昌郡。壬子,戎昭将军徐敬辩克海安城。青州 东海城降。戊午,平固侯陈敬泰等克晋州城。九月甲子,阳平城降。壬申,高唐太 守沈善度克马头城。甲戌,齐安城降。丙子,左卫将军樊毅克广陵楚子城。癸未, 尚书右仆射、领吏部、驸马都尉沈君理卒。丁亥,前鄱阳内史鲁天念克黄城小城, 齐军退保大城。戊子,割南兗州之盱眙郡属谯州。壬辰晦,夜明。黄城大城降。冬 十月甲午,郭默城降。戊戌,以中书令王瑒为吏部尚书。己亥,以特进、领国子祭 酒周弘正为尚书右仆射。乙巳,吴明彻克寿阳城,斩王琳,传首京师,枭于硃雀航。 丁未,齐兵万人至颍口。樊毅击走之。辛亥,齐遣兵援苍陵,又破之。丙辰,诏曰: “梁末得悬瓠,以寿阳为南豫州,今者克复,可还为豫州。以黄城为司州,治下为 安昌郡,鳷湍为汉阳郡,三城依梁为义阳郡,并属司州。”以征北大将军、开府仪 同三司吴明彻为豫州刺史,进号车骑大将军;征南大将军、开府仪同三司、南豫州 刺史黄法抃为征西大将军、合州刺史。戊午,湛陀克齐昌城。十一月甲戌,淮阴城 降。庚辰,威虏将军刘桃根克朐山城。辛巳,樊毅克济阴城。己丑,鲁广达等克北 徐州。十二月壬辰朔,诏曰:“古者反噬叛逆,尽族诛夷,所以藏其首级,诫之后 世。比者所戮止在一身,子胤或存,枭悬自足,不容久归武库,长比月支。恻隐之 怀,有仁不忍。维熊昙朗、留异、陈宝应、周迪、邓绪等及今者王琳首,并还亲属, 以弘广宥。”乙未,谯城降。乙巳,立皇子叔明为宜都王,叔献为河东王。壬午, 任忠克霍州城。
liù nián chūn zhēng yuè rén xū shuò, zhào yuē:" wáng zhě yǐ sì hǎi wéi jiā, wàn xìng wèi zi, yī wù guāi fāng, xī tì yóu lì, liù hé wèi hùn, gàn shí mí yōu. zhèn sì zuǎn hóng jī, sī hóng jīng lüè, shàng fú jǐng sù, xià yè rén móu, mìng jiāng xìng shī, dà zhěng lún nì. huī guǎn wèi zhōu, kǎi jié xiāng jì, tà dì shù qiān, lián chéng jiāng bǎi. chǔn bǐ yú lí, dú zī yì jìng, jiāng huái nián shào, yóu yǒu piāo lüè, xiāng lǘ wú lài, zhāi chū yīn sī, jiàng shuài jūn rén, wǎng gù xíng diǎn, jīn shǐ kē fǎ juān chú, rén shēng zài lù. qiě zhào yuán gào qìng, biān fú lái huāng, shǐ dǔ huáng fēng, yí tán qū zé, kě shè jiāng yòu huái běi nán sī dìng huò guāng jiàn shuò hé yù běi xú rén běi yǎn qīng jì, nán qiáo nán yǎn shí wǔ zhōu, yǐng zhōu zhī qí ān xī yáng, jiāng zhōu zhī qí chāng xīn cài gāo táng, nán yù zhōu zhī lì yáng lín jiāng jùn tǔ mín, zuì wú qīng zhòng, xī jiē yuán yòu. jiàng shuài zhí sī, jūn rén fàn fǎ, zì yī cháng kē." yǐ yì qián jiāng jūn xīn ān wáng bó gù wèi zhōng lǐng jūn, jìn hào ān qián jiāng jūn ān qián jiāng jūn zhōng lǐng jūn jìn ān wáng bó gōng wèi ān nán jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ. rén wǔ, yú jià qīn cí tài miào. jiǎ shēn, guǎng líng jīn chéng jiàng. zhōu qiǎn shǐ lái pìn. gāo lí guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. èr yuè rén chén shuò, rì yǒu shí zhī. xīn hài, yú jià qīn gēng jí tián. bǐng chén, yǐ zhōng quán dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī chún yú liàng wèi zhēng xī dà jiàng jūn yǐng zhōu cì shǐ. sān yuè guǐ hài, zhào yuē:" qù suì nán chuān pō yán shī rěn, suǒ dū tián zū yú jīn wèi jí. yù zhāng děng liù jùn tài jiàn wǔ nián tián zū, kě shēn bàn zhì qiū. yù zhāng yòu bū tài jiàn sì nián jiǎn shǒu tián shuì, yì shēn zhì qiū. nán kāng yī jùn, lǐng xià yìng jiē, mín jiān yóu bì, tài jiàn sì nián tián zū wèi rù zhě, kě tè yuán chú. shù xiū kěn wú fèi, suì qǔ fāng shí." xià sì yuè gēng zǐ, huì xīng jiàn. xīn chǒu, zhào yuē:" jí qíng huái shàn, yǒu guó zhī lìng tú, zhěng bì jiù wēi, shèng fàn zhī tōng xùn. jìn mìng shī báo fá, yì zài jì mín, qīng qí jiù lì, jiāo guāng bù luò, jiǔ huàn xiōng róng, zhēng guī yǒu dào, qì bǐ nóng sāng, wàng qí yī shí. ér dà jūn wèi jiē, zhōng tú zhǐ qì, qú shān huáng guō, chē yíng bù mǎn, fú lǎo xié yòu, péng liú cǎo bá, jì sàng qí běn yè, xián shì yóu shǒu, jī jǐn jí yì, bù miǎn liú lí. kě qiǎn dà shǐ jīng jiā wèi fǔ, réng chū yáng píng cāng gǔ, zhěng qí xuán qìng, bìng chōng liáng zhǒng. quàn kè shì nǚ, suí jìn gēng zhòng. shí biē děng tún, shì yì xiū kěn." liù yuè rén chén, shàng shū yòu pú yè lǐng guó zǐ jì jiǔ zhōu hóng zhèng zú. yǐ sì, yǐ zhōng wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān wèi zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ, zhōng hù jūn héng yáng wáng bó xìn wèi xuān yì jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ. dōng shí yī yuè yǐ hài, zhào běi tǎo xíng jūn zhī suǒ, bìng gěi fù shí nián. shí èr yuè guǐ sì, píng nán jiāng jūn xiāng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng shū líng jìn hào zhèn nán jiāng jūn. wù xū, yǐ lì bù shàng shū wáng chàng wèi shàng shū yòu pú yè, dù zhī shàng shū kǒng huàn wèi lì bù shàng shū. bǐng wǔ, ān yòu jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fu wáng tōng jiā tè jìn.
六年春正月壬戌朔,诏曰:“王者以四海为家,万姓为子,一物乖方,夕惕犹 厉,六合未混,旰食弥忧。朕嗣纂鸿基,思弘经略,上符景宿,下叶人谋,命将兴 师,大拯沦溺。灰琯未周,凯捷相继,拓地数千,连城将百。蠢彼馀黎,毒兹异境, 江淮年少,犹有剽掠,乡闾无赖,摘出阴私,将帅军人,罔顾刑典,今使苛法蠲除, 仁声载路。且肇元告庆,边服来荒,始睹皇风,宜覃曲泽,可赦江右淮北南司、定、 霍、光、建、朔、合、豫、北徐、仁、北兗、青、冀,南谯、南兗十五州,郢州之 齐安、西阳,江州之齐昌、新蔡、高唐,南豫州之历阳、临江郡土民,罪无轻重, 悉皆原宥。将帅职司,军人犯法,自依常科。”以翊前将军新安王伯固为中领军, 进号安前将军;安前将军、中领军晋安王伯恭为安南将军、南豫州刺史。壬午,舆 驾亲祠太庙。甲申,广陵金城降。周遣使来聘。高丽国遣使献方物。二月壬辰朔, 日有蚀之。辛亥,舆驾亲耕籍田。丙辰,以中权大将军、开府仪同三司淳于量为征 西大将军、郢州刺史。三月癸亥,诏曰:“去岁南川颇言失稔,所督田租于今未即。 豫章等六郡太建五年田租,可申半至秋。豫章又逋太建四年检首田税,亦申至秋。 南康一郡,岭下应接,民间尤弊,太建四年田租未入者,可特原除。庶修垦无废, 岁取方实。”夏四月庚子,彗星见。辛丑,诏曰:“戢情怀善,有国之令图,拯弊 救危,圣范之通训。近命师薄伐,义在济民,青、齐旧隶,胶、光部落,久患凶戎, 争归有道,弃彼农桑,忘其衣食。而大军未接,中途止憩,朐山、黄郭,车营布满, 扶老携幼,蓬流草跋,既丧其本业,咸事游手,饥馑疾疫,不免流离。可遣大使精 加慰抚,仍出阳平仓谷,拯其悬磬,并充粮种。劝课士女,随近耕种。石鳖等屯, 适意修垦。”六月壬辰,尚书右仆射、领国子祭酒周弘正卒。乙巳,以中卫将军、 扬州刺史鄱阳王伯山为征北将军、南徐州刺史,中护军衡阳王伯信为宣毅将军、扬 州刺史。冬十一月乙亥,诏北讨行军之所,并给复十年。十二月癸巳,平南将军、 湘州刺史始兴王叔陵进号镇南将军。戊戌,以吏部尚书王瑒为尚书右仆射,度支尚 书孔奂为吏部尚书。丙午,安右将军、左光禄大夫王通加特进。
qī nián chūn zhēng yuè xīn wèi, yú jià qīn cí nán jiāo. yǐ hài, zuǒ wèi jiāng jūn fán yì kè tóng zhōu chéng. xīn sì, yú jià qīn cí běi jiāo. èr yuè wù shēn, fán yì kè xià pī gāo zhà děng liù chéng. sān yuè xīn wèi, zhào yù èr yǎn qiáo xú hé huò nán sī dìng jiǔ zhōu jí nán yù jiāng yǐng suǒ bù zài jiāng běi zhū jùn zhì yún qí yì shì, wǎng dà jūn jí zhū zhèn bèi fáng. wù yín, yǐ xīn chú zhēng xī dà jiàng jūn hé zhōu cì shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī huáng fǎ biàn wèi yù zhōu cì shǐ. gǎi liáng dōng xú zhōu wèi ān zhōu, wǔ zhōu wèi yuán zhōu. yí qiáo zhōu zhèn yú xīn chāng jùn, yǐ qín jùn shǔ zhī. xū yí shén nóng èr jùn hái lì nán yǎn zhōu. xià sì yuè bǐng xū, yǒu xīng bèi yú dà jiǎo. gēng yín, jiān yù zhōu chén táo gēn yú suǒ bù dé qīng niú, xiàn zhī, zhào qiǎn hái mín. jiǎ wǔ, yú jià qīn cí tài miào. yǐ wèi, chén táo gēn yòu biǎo shàng zhī chéng luó wén jǐn bèi gè èr, zhào yú yún lóng mén wài fén zhī. rén zǐ, yǐng zhōu xiàn ruì zhōng liù. wǔ yuè yǐ mǎo, gē qiáo zhōu zhī qín jùn hái lì nán yǎn zhōu. fēn běi qiáo xiàn zhì běi qiáo jùn, lǐng yáng píng suǒ shǔ běi qiáo xī qiáo èr xiàn. hé zhōu zhī nán liáng jùn, lì rù qiáo zhōu. liù yuè bǐng xū, wèi běi tǎo jiàng shì sǐ wáng shì zhě kè rì jǔ āi. rén chén, yǐ shàng shū yòu pú yè wáng chàng wèi shàng shū pú yè. jǐ yǒu, gǎi zuò yún lóng shén hǔ mén. qiū bā yuè rén yín, yí xī yáng jùn zhì bǎo chéng. guǐ mǎo, zhōu qiǎn shǐ lái pìn. rùn jiǔ yuè rén chén, dū du wú míng chè dà pò qí jūn yú lǚ liáng. shì yuè, gān lù pín jiàng lè yóu yuàn. dīng wèi, yú jià xìng lè yóu yuàn, cǎi gān lù, yàn qún chén, zhào yú yuàn lóng zhōu shān lì gān lù tíng. dōng shí yuè wù wǔ, yǐ zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān wèi zhēng nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ ān qián jiāng jūn zhōng lǐng jūn xīn ān wáng bó gù wèi nán xú zhōu cì shǐ, jìn hào zhèn běi jiāng jūn xìn wēi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ cháng shā wáng shū jiān wèi yún huī jiāng jūn zhōng lǐng jūn. jǐ sì, lì huáng zi shū qí wèi xīn cài wáng, shū wén wèi jìn xī wáng. shí yī yuè gēng xū, yǐ zhēng xī dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī yǐng zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi zhōng jūn dà jiàng jūn. shí èr yuè bǐng chén, yǐ xīn chú yún huī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ cháng shā wáng shū jiān wèi píng yuè zhōng láng jiàng guǎng zhōu cì shǐ, dōng zhōng láng jiàng dōng yáng zhōu cì shǐ jiàn ān wáng shū qīng wèi yún huī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ, xuān huì jiāng jūn yí dū wáng shū míng wèi dōng yáng zhōu cì shǐ. rén xū, yǐ shàng shū pú yè wáng chàng wèi shàng shū zuǒ pú yè, tài zi zhān shì yáng zhōu dà zhōng zhèng lù shàn wèi shàng shū yòu pú yè, guó zǐ jì jiǔ xú líng wèi lǐng jūn jiāng jūn. jiǎ zǐ, nán kāng jùn xiàn ruì zhōng.
七年春正月辛未,舆驾亲祠南郊。乙亥,左卫将军樊毅克潼州城。辛巳,舆驾 亲祠北郊。二月戊申,樊毅克下邳、高栅等六城。三月辛未,诏豫、二兗、谯、徐、 合、霍、南司、定九州及南豫、江、郢所部在江北诸郡置云旗义士,往大军及诸镇 备防。戊寅,以新除征西大将军、合州刺史、开府仪同三司黄法抃为豫州刺史。改 梁东徐州为安州,武州为沅州。移谯州镇于新昌郡,以秦郡属之。盱眙、神农二郡 还隶南兗州。夏四月丙戌,有星孛于大角。庚寅,监豫州陈桃根于所部得青牛,献 之,诏遣还民。甲午,舆驾亲祠太庙。乙未,陈桃根又表上织成罗文锦被各二,诏 于云龙门外焚之。壬子,郢州献瑞钟六。五月乙卯,割谯州之秦郡还隶南兗州。分 北谯县置北谯郡,领阳平所属北谯、西谯二县。合州之南梁郡,隶入谯州。六月丙 戌,为北讨将士死王事者克日举哀。壬辰,以尚书右仆射王瑒为尚书仆射。己酉, 改作云龙、神虎门。秋八月壬寅,移西阳郡治保城。癸卯,周遣使来聘。闰九月壬 辰,都督吴明彻大破齐军于吕梁。是月,甘露频降乐游苑。丁未,舆驾幸乐游苑, 采甘露,宴群臣,诏于苑龙舟山立甘露亭。冬十月戊午,以征北将军、南徐州刺史 鄱阳王伯山为征南将军、江州刺史;安前将军、中领军新安王伯固为南徐州刺史, 进号镇北将军;信威将军、江州刺史长沙王叔坚为云麾将军、中领军。己巳,立皇 子叔齐为新蔡王,叔文为晋熙王。十一月庚戌,以征西大将军、开府仪同三司、郢 州刺史淳于量为中军大将军。十二月丙辰,以新除云麾将军、郢州刺史长沙王叔坚 为平越中郎将、广州刺史,东中郎将、东扬州刺史建安王叔卿为云麾将军、郢州刺 史,宣惠将军宜都王叔明为东扬州刺史。壬戌,以尚书仆射王瑒为尚书左仆射,太 子詹事、扬州大中正陆缮为尚书右仆射,国子祭酒徐陵为领军将军。甲子,南康郡 献瑞钟。
bā nián chūn zhēng yuè gēng chén, xī nán yǒu zǐ yún jiàn. èr yuè rén shēn, chē qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wú míng chè jìn wèi sī kōng. dīng chǒu, zhào jiāng dōng dào tài jiàn wǔ nián yǐ qián zū shuì xià diào bū zài mín jiān zhě, jiē yuán zhī. xià xī yuè jiǎ yín, zhào yuē:" yuán róng kǎi xuán, qún shī zhèn lǚ, jīng gōng cè shǎng, yí yǒu xiǎng yàn. jīn yuè shí qī rì, kě xìng lè yóu yuàn, shè sī zhú zhī lè, dà huì wén wǔ." jǐ wèi, yú jià qīn cí tài miào. wǔ yuè gēng yín, shàng shū zuǒ pú yè wáng chàng zú. liù yuè guǐ chǒu, yǐ yún huī jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ cháng shā wáng shū jiān wèi hé zhōu cì shǐ, jìn hào píng běi jiāng jūn. jiǎ yín, yǐ shàng shū yòu pú yè lù shàn wèi shàng shū zuǒ pú yè, xīn chú jìn líng tài shǒu wáng kè wèi shàng shū yòu pú yè. qiū bā yuè dīng mǎo, yǐ chē qí dà jiàng jūn sī kōng wú míng chè wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. jiǔ yuè wù xū, yǐ huáng zǐ shū biāo wèi huái nán wáng. dōng shí yī yuè yǐ yǒu, yǐ píng nán jiāng jūn xiāng zhōu cì shǐ cháng shā wáng shū jiān wèi píng xī jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ. dīng yǒu, fēn jiāng zhōu jìn xī gāo táng xīn cài sān jùn wèi jìn zhōu. xīn chǒu, yǐ guàn jūn jiāng jūn lú líng wáng bó rén wèi zhōng lǐng jūn. shí èr yuè dīng mǎo, yǐ xīn chú tài zǐ zhān shì xú líng wèi yòu guāng lù dài fu.
八年春正月庚辰,西南有紫云见。二月壬申,车骑大将军、开府仪同三司吴明 彻进位司空。丁丑,诏江东道太建五年以前租税夏调逋在民间者,皆原之。夏西月 甲寅,诏曰:“元戎凯旋,群师振旅,旌功策赏,宜有飨宴。今月十七日,可幸乐 游苑,设丝竹之乐,大会文武。”己未,舆驾亲祠太庙。五月庚寅,尚书左仆射王 瑒卒。六月癸丑,以云麾将军、广州刺史长沙王叔坚为合州刺史,进号平北将军。 甲寅,以尚书右仆射陆缮为尚书左仆射,新除晋陵太守王克为尚书右仆射。秋八月 丁卯,以车骑大将军、司空吴明彻为南兗州刺史。九月戊戌,以皇子叔彪为淮南王。 冬十一月乙酉,以平南将军、湘州刺史长沙王叔坚为平西将军、郢州刺史。丁酉, 分江州晋熙、高唐、新蔡三郡为晋州。辛丑,以冠军将军庐陵王伯仁为中领军。十 二月丁卯,以新除太子詹事徐陵为右光禄大夫。
jiǔ nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, yú jià qīn cí běi jiāo. rén yín, yǐ xiāng zhōu cì shǐ xīn chú zhōng wèi jiāng jūn shǐ xīng wáng shū líng wèi yáng zhōu cì shǐ yún huī jiāng jūn jiàn ān wáng shū qīng wèi xiāng zhōu cì shǐ, jìn hào píng nán jiāng jūn. èr yuè rén zǐ, yú jià qīn gēng jí tián. xià wǔ yuè bǐng zǐ, zhào yuē:" zhèn mèi dàn qiú yī, rì gàn fāng shí, sī hóng yì zhào, yòng zhēn bǐ yì, ér mù shǒu lì mín, lián píng wèi qià, nián cháng zū fù, duō zhì bū yú, jí cǐ wù nóng, yí hóng kuān shěng. kě qǐ tài jiàn yǐ lái qì bā nián liú yí pàn hù suǒ dài zū diào, qī nián bā nián pàn yì dīng wǔ nián qì bā nián pàn jūn dīng liù nián qī nián bū zū tián mǐ sù xià diào mián juàn sī bù mài děng, wǔ nián qì qī nián bū zī juàn, jiē xī yuán zhī." qiū qī yuè yǐ hài, yǐ qīng chē jiāng jūn dān yáng yǐn jiāng xià wáng bó yì wèi hé zhōu cì shǐ. jǐ mǎo, bǎi jì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. gēng chén, dà yǔ, zhèn wàn ān líng huá biǎo. jǐ chǒu, zhèn huì rì sì shā jí wǎ guān sì zhòng mén, yī nǚ zǐ yú mén xià zhèn sǐ. dōng shí yuè wù wǔ, sī kōng wú míng chè pò zhōu jiāng liáng shì yàn zhòng shù wàn yú lǚ liáng. shí èr yuè wù shēn, dōng gōng chéng, huáng tài zǐ yí yú xīn gōng.
九年春正月辛卯,舆驾亲祠北郊。壬寅,以湘州刺史、新除中卫将军始兴王叔 陵为扬州刺史;云麾将军建安王叔卿为湘州刺史,进号平南将军。二月壬子,舆驾 亲耕藉田。夏五月丙子,诏曰:“朕昧旦求衣,日旰方食,思弘亿兆,用臻俾乂, 而牧守莅民,廉平未洽,年常租赋,多致逋馀,即此务农,宜弘宽省。可起太建已 来讫八年流移叛户所带租调,七年八年叛义丁、五年讫八年叛军丁、六年七年逋租 田米粟夏调绵绢丝布麦等,五年讫七年逋赀绢,皆悉原之。”秋七月乙亥,以轻车 将军、丹阳尹江夏王伯义为合州刺史。己卯,百济国遣使献方物。庚辰,大雨,震 万安陵华表。己丑,震慧日寺刹及瓦官寺重门,一女子于门下震死。冬十月戊午, 司空吴明彻破周将梁士彦众数万于吕梁。十二月戊申,东宫成,皇太子移于新宫。
shí nián chūn zhēng yuè jǐ sì shuò, yǐ zhōng lǐng jūn lú líng wáng bó rén wèi píng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ, yì zuǒ jiāng jūn yòu guāng lù dài fu lǐng tài zǐ zhān shì xú líng wèi lǐng jūn jiāng jūn. èr yuè jiǎ zǐ, běi tǎo zhòng jūn bài jī yú lǚ liáng, sī kōng wú míng chè jí jiāng zú yǐ xià, bìng wèi zhōu jūn suǒ huò. sān yuè xīn wèi, zhèn wǔ kù. bǐng zǐ, fēn mìng zhòng jūn yǐ bèi zhōu: zhōng jūn dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī chún yú liàng wèi dà dū dū, zǒng shuǐ lù zhū jūn shì míng wēi jiāng jūn sūn chàng dū du jīng yǐng shuǐ lù zhū jūn shì, jìn hào zhèn xī jiāng jūn zuǒ wèi jiāng jūn fán yì wèi dà dū dū, dū zhū pèi qīng kǒu shàng zhì jīng shān yuán huái zhòng jūn, jìn hào píng běi jiāng jūn wǔ yì jiāng jūn rèn zhōng dū du shòu yáng xīn cài huò zhōu děng zhòng jūn, jìn hào níng yuǎn jiāng jūn. yǐ yǒu, dà shè tiān xià. dīng yǒu, yǐ zhōng jūn dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī hù jūn jiāng jūn chún yú liàng wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, jìn hào chē qí jiāng jūn. xià sì yuè gēng xū, zhào yuē:" mào shǎng zhī yán, míng yú xùn gào, xié kuàng zhī měi, zhe zài fǔ xún. jìn suì báo fá, kuò qīng huái sì, cuī fēng zhì guǒ, wén wǔ bì lì, zhì fēng mù yǔ, hán shǔ jí lí, niàn gōng zài zī, wú wàng zhōng shí. yí bān róng shǎng, yòng chóu jué láo. yīng zài jūn zhě kě bìng cì jué èr jí, bìng jiā lài xù, fù xuǎn jí biàn liàng chù." yòu zhào yuē:" wéi yáo gé yī lù qiú, zé tiān wèi dà, bó yǔ bì yī fēi shí, fū zǐ yuē ' wú jiàn rán', gù jiǎn dé zhī gōng, yuē shī zhě xiān. zhèn jūn lín yǔ zhòu, shí biàn nián yuè, gàn rì wù xiū, yǐ yè wàng qǐn, qí yǔ sī zhì, ruò jì jù chuān, niàn zī zài zī, lǐn tóng yù xiǔ. fēi tān sì hǎi zhī fù, fēi niàn huáng wū zhī zūn, dǎo rén shòu yǐ zhì qún shēng, níng láo yì yǐ fèng zhū jǐ. dàn chéng liáng jì, luàn lí sī mò, gōng shì hé shǔ, yǒu míng wáng chù, suī lún huàn wèi dǔ, pō shì jīng yíng, qù tài qù shén, yóu wèi láo fèi. jiā yǐ róng chē lǚ chū, qiān jīn rì sǔn, fǔ tǎng wèi chōng, mín pí zhēng fù. bǎi xìng bù zú, jūn shú yǔ zú? xìng yán jìng niàn, xī tì huái bào, chuí xùn lì fǎ, liáng suǒ duō cán. zhuó diāo wéi pǔ, shù jī kě mù, zhì tóu zhī fú jì fén, yì tí zhī yī fāng xí, sǔn chè zhī zhì, qián zì zhèn gōng, cǎo yǎn fēng xíng, jì yǐ biàn sú. yīng yù fǔ táng shǔ suǒ yíng zào lǐ yuè yí fú jūn qì zhī wài, qí yú xī jiē tíng xī yè tíng cháng gōng wáng hóu fēi zhǔ zhū yǒu fèng xù, bìng gè liàng jiǎn." dīng sì, yǐ xīn chú zhèn yòu jiāng jūn xīn ān wáng bó gù wèi hù jūn jiāng jūn. wù wǔ, fán yì qiǎn jūn dù huái běi duì qīng kǒu zhù chéng. gēng shēn, dà yǔ báo. rén xū, qīng kǒu chéng bù shǒu. wǔ yuè jiǎ shēn, tài bái zhòu jiàn. liù yuè dīng mǎo, dà yǔ, zhèn dà huáng sì shā zhuāng yán sì lù pán chóng yáng gé dōng lóu qiān qiū mén nèi huái shù hóng lú fǔ mén. qiū qī yuè wù xū, xīn luó guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. yǐ sì, yǐ sàn qí cháng shì jiān lì bù shàng shū yuán xiàn wèi lì bù shàng shū. bā yuè yǐ chǒu shuò, gǎi qín jùn wèi yì zhōu. wù yín, yǔn shuāng, shā dào shū. jiǔ yuè rén yín, yǐ píng běi jiāng jūn fán yì wèi zhōng lǐng jūn. yǐ sì, lì fāng míng tán yú lóu hú. wù shēn, yǐ zhōng wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng shū líng jiān wáng guān bó lín méng. jiǎ yín, yú jià xìng lóu hú lín shì. yǐ mǎo, fēn qiǎn dà shǐ yǐ méng shì bān xià sì fāng, shàng xià xiāng jǐng jiè yě. rén xū, yǐ xuān huì jiāng jūn jiāng xià wáng bó yì wèi dōng yáng zhōu cì shǐ. dōng shí yuè wù yín, bà yì zhōu jí láng yá péng chéng èr jùn. lì jiàn xìng, lǐng jiàn ān tóng xià wū shān jiāng chéng lín yí hú shú děng liù xiàn, shǔ yáng zhōu. wù zǐ, yǐ shàng shū zuǒ pú yè lù shàn wèi shàng shū pú yè. shí yī yuè xīn chǒu, yǐ zhèn xī jiāng jūn sūn chàng wèi yǐng zhōu cì shǐ. shí èr yuè yǐ hài, hé zhōu lú jiāng mán tián bó xìng chū kòu zōng yáng, cì shǐ lǔ guǎng dá tǎo píng zhī.
十年春正月己巳朔,以中领军庐陵王伯仁为平北将军、南徐州刺史,翊左将军、 右光禄大夫、领太子詹事徐陵为领军将军。二月甲子,北讨众军败绩于吕梁,司空 吴明彻及将卒已下,并为周军所获。三月辛未,震武库。丙子,分命众军以备周: 中军大将军、开府仪同三司淳于量为大都督,总水陆诸军事;明威将军孙瑒都督荆、 郢水陆诸军事,进号镇西将军;左卫将军樊毅为大都督,督硃沛、清口上至荆山缘 淮众军,进号平北将军;武毅将军任忠都督寿阳、新蔡、霍州等众军,进号宁远将 军。乙酉,大赦天下。丁酉,以中军大将军、开府仪同三司、护军将军淳于量为南 兗州刺史,进号车骑将军。夏四月庚戌,诏曰:“懋赏之言,明于训诰,挟纩之美, 著在抚巡。近岁薄伐,廓清淮、泗,摧锋致果,文武毕力,栉风沐雨,寒暑亟离, 念功在兹,无忘终食。宜班荣赏,用酬厥劳。应在军者可并赐爵二级,并加赉恤, 付选即便量处。”又诏曰:“惟尧葛衣鹿裘,则天为大,伯禹弊衣菲食,夫子曰 ‘无间然’,故俭德之恭,约失者鲜。朕君临宇宙,十变年籥,旰日勿休,乙夜忘 寝,跂予思治,若济巨川,念兹在兹,懔同驭朽。非贪四海之富,非念黄屋之尊, 导仁寿以置群生,宁劳役以奉诸己。但承梁季,乱离斯瘼,宫室禾黍,有名亡处, 虽轮奂未睹,颇事经营,去泰去甚,犹为劳费。加以戎车屡出,千金日损,府帑未 充,民疲征赋。百姓不足,君孰与足?兴言静念,夕惕怀抱,垂训立法,良所多惭。 斫雕为朴,庶几可慕,雉头之服既焚,弋绨之衣方袭,损撤之制,前自朕躬,草偃 风行,冀以变俗。应御府堂署所营造礼乐仪服军器之外,其馀悉皆停息;掖庭常供、 王侯妃主诸有俸恤,并各量减。”丁巳,以新除镇右将军新安王伯固为护军将军。 戊午,樊毅遣军度淮北对清口筑城。庚申,大雨雹。壬戌,清口城不守。五月甲申, 太白昼见。六月丁卯,大雨,震大皇寺刹、庄严寺露盘、重阳阁东楼、千秋门内槐 树、鸿胪府门。秋七月戊戌,新罗国遣使献方物。乙巳,以散骑常侍、兼吏部尚书 袁宪为吏部尚书。八月乙丑朔,改秦郡为义州。戊寅,陨霜,杀稻菽。九月壬寅, 以平北将军樊毅为中领军。乙巳,立方明坛于娄湖。戊申,以中卫将军、扬州刺史 始兴王叔陵兼王官伯临盟。甲寅,舆驾幸娄湖临誓。乙卯,分遣大使以盟誓班下四 方,上下相警戒也。壬戌,以宣惠将军江夏王伯义为东扬州刺史。冬十月戊寅,罢 义州及琅邪、彭城二郡。立建兴,领建安、同夏、乌山、江乘、临沂、湖熟等六县, 属扬州。戊子,以尚书左仆射陆缮为尚书仆射。十一月辛丑,以镇西将军孙瑒为郢 州刺史。十二月乙亥,合州庐江蛮田伯兴出寇枞阳,刺史鲁广达讨平之。
shí yī nián chūn zhēng yuè dīng yǒu, lóng jiàn yú nán yǎn zhōu yǒng níng lóu cè chí zhōng. èr yuè guǐ hài, yú jià qīn gēng jí tián. sān yuè dīng wèi, zhào huái běi yì rén lǜ hù kǒu guī guó zhě, jiàn qí běn shǔ jiù míng, zhì lì jùn xiàn, jí lì jìn zhōu, fù gěi tián zhái, huàn dìng yī wú suǒ yù. xià wǔ yuè yǐ sì, zhào yuē:" xī xuān yuán mìng yú fēng hòu lì mù, fàng xūn zī ěr jì qì zhū wǔ, miǎn liú chuí gǒng, huà zhì lóng píng. yuán dǎi hàn liè wǔ cáo, zhōu fēn liù zhí, shè guān lǐ wù, gè yǒu yōu sī, yì jǐ qī xíng cuò, bo shì mí yǒng, bìng lài qún cái, yòng kāng shù jī. zhèn rì zè qú láo, sī hóng zhì yào, ér jī shì shàng yōng, zhèng dào wèi níng, xī tì yú huái, wǎng zhī yōu jì. fāng yù zhàng zī zhōu jí, wěi chéng gǔ gōng, zhēng míng zé shí, qǔ níng duō shì. zì jīn yīng shàng shū cáo fǔ sì nèi xǐng jiān sī wén àn, xī fù jú cān yì fēn pàn. qí jūn guó xìng zào zhēng fā xuǎn xù sān yù děng shì, qián xū xiáng duàn, rán hòu qǐ wén. fán zhū biàn jué, wù lìng qīng yì, yuē fǎ shǒu zhì, jiào ruò huà yī, bù dé qián hòu chuǎn hù, zì xiāng máo dùn, zhì yǒu wǎng zhì. yū yì wǔ wén, jiū tīng suǒ zhī, mí yǒu yōu shè." jiǎ yín, zhào yuē:" jiù lǜ yǐ wǎng fǎ shòu cái wèi zuò suī zhòng, zhí fǎ róng huì qí zhì shén qīng, qǐ bù zhǎng bǐ tān cán, shēng qí wǔ nòng? shì shè huò cái, níng bù yóu qiè? jīn kě gǎi bù wǎng fǎ shòu cái zhě, kē tóng zhèng dào." liù yuè gēng chén, yǐ zhèn qián jiāng jūn yù zhāng wáng shū yīng wèi zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ. bǐng xū, yǐ zhēng nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ pó yáng wáng bó shān wèi zhōng quán jiāng jūn hù jūn jiāng jūn. qiū qī yuè xīn mǎo, chū yòng dà huò liù zhū qián. bā yuè jiǎ zǐ, qīng zhōu yì zhǔ zhū xiǎn zōng děng lǜ suǒ lǐng qī bǎi hù rù fù. dīng mǎo, yú jià xìng dà zhuàng guān yuè wǔ. wù yín, yú jià hái gōng. dōng shí yuè jiǎ xū, yǐ ān qián jiāng jūn cí bù shàng shū jìn ān wáng bó gōng wèi jūn shī jiāng jūn, shàng shū pú yè lù shàn wèi shàng shū zuǒ pú yè. shí yī yuè xīn mǎo, zhào yuē:" huà guān fú fàn, gé cǐ jiāo fēng, nú lù shì dǎo, huà yú báo sú. zhèn sù yīng bǎo mìng, qì jiāng yī jì, sī jīng bāng jì zhì, yōu guó ài mín, rì zè qú láo, yè fēn chuò qǐn, ér hái chún fǎn pǔ, qí dào mí jiē, yōng xī shèng měi, mò yún néng zhì. suì nǎi jū xùn zhī dié, yíng yú tīng lǎn, chōng dì zhī rén, fán yú láo àn. zhōu chéng xíng cuò, hàn wén duàn yù, zhù zhóu kōng láo, miǎo yān jì yuǎn. jiā yǐ zuì ěr chǒu tú, yì wǒ péng biàn, huái rǔ máng shù, qǐ zhǒng wáng lüè, zhì bīng shì lǚ, yì cún zhěng jiù. fēi chú wǎn sù, zhēng fù pō fán, shǔ yǔ qí hán, níng wàng zī yuàn. jiān sù dù guāi chuǎn, cì shě wéi fāng, ruò yuē zhī chéng, zé guī yuán shǒu, kuì xīn sī jī, yù xiǔ fēi jù. jí jiàn zi lìng yuè, wēi yáng chū dòng, yīng cǐ jiā chén, yí bō kuān zé, kě dà shè tiān xià." jiǎ wǔ, zhōu qiǎn zhù guó liáng shì yàn lǜ zhòng zhì féi kǒu. wù xū, zhōu jūn jìn wéi shòu yáng. xīn chǒu, yǐ chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ chún yú liàng wèi shàng liú shuǐ jūn dū du zhōng lǐng jūn fán yì dū du běi tǎo zhū jūn shì, jiā ān běi jiāng jūn sàn qí cháng shì zuǒ wèi jiāng jūn rèn zhōng dū du běi tǎo qián jūn shì, jiā píng běi jiāng jūn qián lǐ zhōu cì shǐ gāo wén zòu lǜ bù qí sān qiān qù yáng píng jùn. guǐ mǎo, rèn zhōng lǜ bù qí qī qiān qù qín jùn. bǐng wǔ, xīn chú rén wēi jiāng jūn yòu wèi jiāng jūn lǔ guǎng dá lǜ zhòng rù huái. shì rì, fán yì lǐng shuǐ jūn èr wàn zì dōng guān rù jiāo hú, wǔ yì jiāng jūn xiāo mó hē lǜ bù qí qù lì yáng. wù shēn, yù zhōu xiàn. xīn hài, huò zhōu yòu xiàn. guǐ chǒu, yǐ xīn chú zhōng wèi dà jiàng jūn yáng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng shū líng wèi dà dū dū, zǒng dū shuǐ bù zhòng jūn. shí èr yuè yǐ chǒu, nán běi yǎn jìn sān zhōu, jí xū yí shān yáng yáng píng mǎ tóu qín lì yáng pèi běi qiáo nán liáng děng jiǔ zhōu, bìng zì bá hái jīng shī. qiáo běi xú zhōu yòu xiàn. zì shì huái nán zhī dì jǐn méi yú zhōu yǐ. jǐ sì, zhào yuē:" xī yáo shùn zài shàng, máo wū tǔ jiē, tāng yǔ wèi jūn, lí zhàng wéi dài. zhì rú jiǎ zhàng zhū luò, huá cuī bì dāng, wèi néng yōng xī, tú wén chǐ yù. zhèn qǐ yǎng qián shèng, sī qiú sòng píng, zhèng dào duō wéi, jiāo fēng mǐ yì. zhì jīn guì lǐ háo jiā, jīn pū yù xì, pín jū lòu xiàng, zhì shí niú yī, chēng wù píng shī, hé qí liáo yuǎn. guàn fēng wèi xī, yì fù jiān láo, wén lì jiān tān, wàng dòng kē gé. zhòng yǐ qí tíng guān shì, shuì liǎn fán duō, bù guǎng dōu nèi zhī qián, fēi gōng shuǐ héng zhī fèi, bī è shāng gǔ, yíng móu sī xù. jìng huái zhòng bì, yí shì gǎi zhāng. fú hóng wáng dào, ān zhěng mín dù? jīn kě xuān lēi zhǔ yī shàng fāng zhū táng shǔ děng, zì fēi jūn guó zī xū, bù dé shàn zào zhòng wù. hòu gōng liáo liè, ruò yǒu yóu zhǎng, yè tíng qǐ zòu, jí jiē liàng qiǎn. dà yǔ mì xì, fēi huì lǐ jīng, yuè fǔ chàng yōu, bù hé yǎ zhèng, bìng kě shān gǎi. shì gū jīn shuì, jūn lìng guó zhāng, gèng xū xiáng dìng, wéi wù píng yǔn. bié guān lí gōng, jiāo jiān yě wài, fēi héng xiǎng yàn, wù fù xiū zhì. bìng lēi nèi wài wén wǔ chē mǎ zhái shè, jiē xún jiǎn yuē, wù shàng shē huá. wéi wǒ yán guī, yì yǒu xíng xiàn. suǒ yóu jù wèi tiáo gé, biāo bǎng xuān shì, lìng yù zhèn xīn yān." guǐ yǒu, qiǎn píng běi jiāng jūn shěn kè diàn wēi jiāng jūn péi zi liè zhèn nán xú zhōu, kāi yuǎn jiāng jūn xú dào nú zhèn zhà kǒu, qián xìn zhōu cì shǐ yáng bǎo ān zhèn bái xià. wù yín, yǐ zhōng lǐng jūn fán yì wèi zhèn xī jiāng jūn dū du jīng yǐng bā wǔ sì zhōu shuǐ lù zhū jūn shì.
十一年春正月丁酉,龙见于南兗州永宁楼侧池中。二月癸亥,舆驾亲耕藉田。 三月丁未,诏淮北义人率户口归国者,建其本属旧名,置立郡县,即隶近州,赋给 田宅,唤订一无所预。夏五月乙巳,诏曰:“昔轩辕命于风后、力牧,放勋咨尔稷、 契、硃武,冕旒垂拱,化致隆平。爰逮汉列五曹,周分六职,设官理务,各有攸司, 亦几期刑措,卜世弥永,并赖群才,用康庶绩。朕日昃劬劳,思弘治要,而机事尚 拥,政道未凝,夕惕于怀,罔知攸济。方欲仗兹舟楫,委成股肱,征名责实,取宁 多士。自今应尚书曹、府、寺、内省监、司文案,悉付局参议分判。其军国兴造、 征发、选序、三狱等事,前须详断,然后启闻。凡诸辩决,务令清乂,约法守制, 较若画一,不得前后舛互,自相矛盾,致有枉滞。纡意舞文,纠听所知,靡有攸赦。” 甲寅,诏曰:“旧律以枉法受财为坐虽重,直法容贿其制甚轻,岂不长彼贪残,生 其舞弄?事涉货财,宁不尤切?今可改不枉法受财者,科同正盗。”六月庚辰,以 镇前将军豫章王叔英为镇南将军、江州刺史。丙戌,以征南将军、江州刺史鄱阳王 伯山为中权将军、护军将军。秋七月辛卯,初用大货六铢钱。八月甲子,青州义主 硃显宗等率所领七百户入附。丁卯,舆驾幸大壮观阅武。戊寅,舆驾还宫。冬十月 甲戌,以安前将军、祠部尚书晋安王伯恭为军师将军,尚书仆射陆缮为尚书左仆射。 十一月辛卯,诏曰:“画冠弗犯,革此浇风,孥戮是蹈,化于薄俗。朕肃膺宝命, 迄将一纪,思经邦济治,忧国爱民,日仄劬劳,夜分辍寝,而还淳反朴,其道靡阶, 雍熙盛美,莫云能致。遂乃鞫讯之牒,盈于听览,舂釱之人,烦于牢犴。周成刑措, 汉文断狱,杼轴空劳,邈焉既远。加以蕞尔丑徒,轶我彭、汴,淮、汝氓庶,企踵 王略,治兵誓旅,义存拯救。飞刍挽粟,征赋颇烦,暑雨祁寒,宁忘咨怨。兼宿度 乖舛,次舍违方,若曰之诚,责归元首,愧心斯积,驭朽非惧。即建子令月,微阳 初动,应此嘉辰,宜播宽泽,可大赦天下。”甲午,周遣柱国梁士彦率众至肥口。 戊戌,周军进围寿阳。辛丑,以车骑将军、开府仪同三司、南兗州刺史淳于量为上 流水军都督;中领军樊毅都督北讨诸军事,加安北将军;散骑常侍、左卫将军任忠 都督北讨前军事,加平北将军;前豊州刺史皋文奏率步骑三千趣阳平郡。癸卯,任 忠率步骑七千趣秦郡。丙午,新除仁威将军、右卫将军鲁广达率众入淮。是日,樊 毅领水军二万自东关入焦湖,武毅将军萧摩诃率步骑趣历阳。戊申,豫州陷。辛亥, 霍州又陷。癸丑,以新除中卫大将军、扬州刺史始兴王叔陵为大都督,总督水步众 军。十二月乙丑,南北兗、晋三州,及盱眙、山阳、阳平、马头、秦、历阳、沛、 北谯、南梁等九州,并自拔还京师。谯、北徐州又陷。自是淮南之地尽没于周矣。 己巳,诏曰:“昔尧、舜在上,茅屋土阶,汤、禹为君,藜杖韦带。至如甲帐珠络, 华榱璧珰,未能雍熙,徒闻侈欲。朕企仰前圣,思求讼平,正道多违,浇风靡乂。 至今贵里豪家,金铺玉舄,贫居陋巷,彘食牛衣,称物平施,何其辽远。爟烽未息, 役赋兼劳,文吏奸贪,妄动科格。重以旗亭关市,税敛繁多,不广都内之钱,非供 水衡之费,逼遏商贾,营谋私蓄。靖怀众弊,宜事改张。弗弘王道,安拯民蠹?今 可宣勒主衣、尚方诸堂署等,自非军国资须,不得缮造众物。后宫僚列,若有游长, 掖庭启奏,即皆量遣。大予秘戏,非会礼经,乐府倡优,不合雅正,并可删改。市 估津税,军令国章,更须详定,唯务平允。别观离宫,郊间野外,非恒飨宴,勿复 修治。并勒内外文武车马宅舍,皆循俭约,勿尚奢华。违我严规,抑有刑宪。所由 具为条格,标榜宣示,令喻朕心焉。”癸酉,遣平北将军沈恪、电威将军裴子烈镇 南徐州,开远将军徐道奴镇栅口,前信州刺史杨宝安镇白下。戊寅,以中领军樊毅 为镇西将军、都督荆郢巴武四州水陆诸军事。
shí èr nián chūn zhēng yuè wù xū, yǐ sàn qí cháng shì zuǒ wèi jiāng jūn rèn zhōng wèi píng nán jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ, dū yuán jiāng jūn fáng shì. sān yuè rén chén, yǐ píng běi jiāng jūn lú líng wáng bó rén wèi yì zuǒ jiāng jūn zhōng lǐng jūn. xià sì yuè guǐ hài, shàng shū zuǒ pú yè lù shàn zú. yǐ chǒu, yǐ xuān yì jiāng jūn hé dōng wáng shū xiàn wèi nán xú zhōu cì shǐ. jǐ mǎo, dà yú. rén wǔ, yǔ. wǔ yuè guǐ sì, yǐ jūn shī jiāng jūn shàng shū yòu pú yè jìn ān wáng bó gōng wèi shàng shū pú yè. liù yuè rén xū, dà fēng huài gāo mén zhōng tà. qiū bā yuè jǐ wèi, zhōu shǐ chí jié shàng zhù guó yún zhōu zǒng guǎn xíng yáng jùn gōng sī mǎ xiāo nán yǐ yún suí wēn yīng tǔ shùn miǎn xuān yuè děng jiǔ zhōu, lǔ shān zèng shān dùn yáng yīng chéng píng jìng wǔ yáng shàng míng yún shuǐ děng bā zhèn nèi fù. zhào yǐ xiāo nán wéi shǐ chí jié shì zhōng dà dū dū zǒng dū ān suí děng jiǔ zhōu bā zhèn zhū jūn shì chē qí jiāng jūn sī kōng, fēng suí jùn gōng, gěi gǔ chuī nǚ lè gè yī bù. gēng shēn, zhào zhèn xī jiāng jūn fán yì jìn dū miǎn hàn zhū jūn shì. qiǎn píng nán jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ rèn zhōng lǜ zhòng qù lì yáng tōng zhí sàn qí cháng shì chāo wǔ jiàng jūn chén huì jì wèi qián jūn dū du, qù nán yǎn zhōu. wù chén, yǐ xīn chú sī kōng sī mǎ xiāo nán wéi dà dū dū shuǐ lù zhū jūn shì. gēng wǔ, tōng zhí sàn qí cháng shì chún yú líng kè lín jiāng jùn. guǐ yǒu, zhì wǔ jiàng jūn lǔ guǎng dá kè guō mò chéng. jiǎ xū, dà yǔ lín. bǐng zǐ, chún yú líng kè yòu zhōu chéng. jiǔ yuè guǐ wèi, zhōu lín jiāng tài shǒu liú xiǎn guāng lǜ zhòng nèi fù. shì yè, tiān dōng nán yǒu shēng, rú fēng shuǐ xiàng jī, sān yè nǎi zhǐ. bǐng xū, gǎi ān lù jùn wèi nán sī zhōu. dīng hài, zhōu jiāng wáng yán guì lǜ zhòng yuán lì yáng, rèn zhōng jī pò zhī, shēng qín yán guì děng. jǐ yǒu, zhōu guǎng líng yì zhǔ cáo yào lǜ zhòng rù fù. dōng shí yuè guǐ chǒu, dà yǔ báo zhèn. shí yī yuè jǐ chǒu, zhào yuē:" zhèn jūn lín sì hǎi, rì gàn qú láo, sī hóng zhì zhì, wèi zhēn sī dào. ér bīng chē zhòu chū, jūn fèi yóu fán, chú cáo kòng yǐn, bù néng zhēng fù. xià zhōng kàng hàn shāng nóng, jī nèi wéi shèn, mín shī suǒ zī, suì qǔ wú tuō. cǐ zé zhèng xíng wèi lǐ, yīn yáng chuǎn dù, lí yuán zǔ jī, jūn shú yǔ zú? jìng yán xìng niàn, yú zé zài gōng, yí bù huì zé, pǔ zhān máng shù. qí dān yáng wú xīng jìn líng jiàn xìng yì xīng dōng hǎi xìn yì chén liú jiāng líng děng shí jùn, bìng zhū shǔ jí nián tián shuì lù zhì, bìng gè yuán bàn, qí dīng zū bàn shēn zhì lái suì qiū dēng." shí èr yuè gēng chén, xuān yì jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ hé dōng wáng shū xiàn hōng.
十二年春正月戊戌,以散骑常侍、左卫将军任忠为平南将军、南豫州刺史,督 缘江军防事。三月壬辰,以平北将军庐陵王伯仁为翊左将军、中领军。夏四月癸亥, 尚书左仆射陆缮卒。乙丑,以宣毅将军河东王叔献为南徐州刺史。己卯,大雩。壬 午,雨。五月癸巳,以军师将军、尚书右仆射晋安王伯恭为尚书仆射。六月壬戌, 大风坏皋门中闼。秋八月己未,周使持节、上柱国、郧州总管荥阳郡公司马消难以 郧、随、温、应、土、顺、沔、儇、岳等九州,鲁山、甑山、沌阳、应城、平靖、 武阳、上明、涢水等八镇内附。诏以消难为使持节、侍中、大都督、总督安随等九 州八镇诸军事、车骑将军、司空,封随郡公,给鼓吹、女乐各一部。庚申,诏镇西 将军樊毅进督沔、汉诸军事。遣平南将军、南豫州刺史任忠率众趣历阳;通直散骑 常侍、超武将军陈慧纪为前军都督,趣南兗州。戊辰,以新除司空司马消难为大都 督水陆诸军事。庚午,通直散骑常侍淳于陵克临江郡。癸酉,智武将军鲁广达克郭 默城。甲戌,大雨霖。丙子,淳于陵克祐州城。九月癸未,周临江太守刘显光率众 内附。是夜,天东南有声,如风水相击,三夜乃止。丙戌,改安陆郡为南司州。丁 亥,周将王延贵率众援历阳,任忠击破之,生擒延贵等。己酉,周广陵义主曹药率 众入附。冬十月癸丑,大雨雹震。十一月己丑,诏曰:“朕君临四海,日旰劬劳, 思弘至治,未臻斯道。而兵车骤出,军费尤烦,刍漕控引,不能征赋。夏中亢旱伤 农,畿内为甚,民失所资,岁取无托。此则政刑未理,阴阳舛度,黎元阻饥,君孰 与足?靖言兴念,余责在躬,宜布惠泽,溥沾氓庶。其丹阳、吴兴、晋陵、建兴、 义兴、东海、信义、陈留、江陵等十郡,并诸署即年田税、禄秩,并各原半,其丁 租半申至来岁秋登。”十二月庚辰,宣毅将军、南徐州刺史河东王叔献薨。
shí sān nián chūn zhēng yuè rén wǔ, yǐ chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī chún yú liàng wèi zuǒ guāng lù dài fu zhōng quán jiāng jūn hù jūn jiāng jūn pó yáng wáng bó shān jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī zhèn yòu jiāng jūn guó zǐ jì jiǔ xīn ān wáng bó gù wèi yáng zhōu cì shǐ jūn shī jiāng jūn shàng shū pú yè jìn ān wáng bó gōng wèi shàng shū zuǒ pú yè ān yòu jiāng jūn dān yáng yǐn xú líng wèi zhōng shū jiān, lǐng tài zǐ zhān shì lì bù shàng shū yuán xiàn wèi shàng shū yòu pú yè. gēng yín, yǐ qīng chē jiāng jūn wèi wèi qīng yí dū wáng shū míng wèi nán xú zhōu cì shǐ. èr yuè jiǎ yín, zhào cì sī mǎ xiāo nán suǒ bù zhōu dà jiàng jūn tián guǎng děng fēng jué gè yǒu chà. yǐ hài, yú jià qīn gēng jí tián. xià sì yuè yǐ sì, fēn héng zhōu shǐ xīng jùn wèi dōng héng zhōu, héng zhōu wèi xī héng zhōu. wǔ yuè bǐng chén, yǐ qián zhèn xī jiāng jūn fán yì wèi zhōng hù jūn. liù yuè xīn mǎo, yǐ xīn chú zhōng hù jūn fán yì wèi hù jūn jiāng jūn. qiū jiǔ yuè guǐ hài, yè, dà fēng zhì zì xī běi, fà wū bá shù, dà léi zhèn báo. dōng shí yuè guǐ wèi, yǐ sàn qí cháng shì dān yáng yǐn máo xǐ wèi lì bù shàng shū, hù jūn jiāng jūn fán yì wèi zhèn xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. gǎi pó yáng jùn wèi wú zhōu. rén yín, dān dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí èr yuè xīn sì, huì xīng jiàn. jǐ hài, yǐ yì yòu jiāng jūn wèi wèi qīng shěn kè wèi hù jūn jiāng jūn.
十三年春正月壬午,以车骑将军、开府仪同三司淳于量为左光禄大夫;中权将 军、护军将军鄱阳王伯山即本号开府仪同三司;镇右将军、国子祭酒新安王伯固为 扬州刺史;军师将军、尚书仆射晋安王伯恭为尚书左仆射;安右将军、丹阳尹徐陵 为中书监,领太子詹事;吏部尚书袁宪为尚书右仆射。庚寅,以轻车将军、卫尉卿 宜都王叔明为南徐州刺史。二月甲寅,诏赐司马消难所部周大将军田广等封爵各有 差。乙亥,舆驾亲耕藉田。夏四月乙巳,分衡州始兴郡为东衡州,衡州为西衡州。 五月丙辰,以前镇西将军樊毅为中护军。六月辛卯,以新除中护军樊毅为护军将军。 秋九月癸亥,夜,大风至自西北,发屋拔树,大雷震雹。冬十月癸未,以散骑常侍、 丹阳尹毛喜为吏部尚书,护军将军樊毅为镇西将军、荆州刺史。改鄱阳郡为吴州。 壬寅,丹丹国遣使献方物。十二月辛巳,彗星见。己亥,以翊右将军、卫尉卿沈恪 为护军将军。
shí sì nián chūn zhēng yuè jǐ yǒu, gāo zōng fú yù. jiǎ yín, bēng yú xuān fú diàn, shí nián wǔ shí sān. yí zhào yuē: " zhèn yuán zì gòu jí, céng wèi jiā xún, yī yào bù chōu, biàn shǔ dà jiàn, zhōng shǐ dìng fēn, fū fù xī yán. dàn jūn lín huán yǔ, shí yǒu sì zài, chéng zé suī xiū wù xiū, rì shèn yī rì, zhī zōng miào zhī fù zhòng, shí wáng yè zhī jiān nán. ér biān bǐ duō yú, shēng mín wèi yì, fāng yù dàng qīng sì hǎi, bāo tūn bā huāng, yǒu zhì mò cóng, yí hèn yōu rǎng. huáng tài zǐ shū bǎo jì tǐ zhèng dí, nián yè sháo mào, zuǎn tǒng hóng jī, shè jì yǒu zhǔ. qún gōng qīng shì, wén wǔ nèi wài, jù qìng xīn lì, tóng jié gǔ gōng, sòng wǎng shì jū, jìn zhōng chéng zhī jié, dāng guān fèng zhí, yǐn yì liàng zhī gōng. wù zài yè hé, wú wéi zhèn yì. fán jué zhōng zhì, shì cóng shěng yuē. jīn yín zhī shì, bù xū rù kuàng, míng qì zhī jù, jiē lìng yòng wǎ. wéi shǐ jiǎn ér hé lǐ, wù dé shē ér guāi dù. yǐ rì yì yuè, jì yǒu tōng guī, gōng chú zhī zhì, xī yī jiù zhǔn. zài wèi bǎi sī, sān rì yī lín, sì fāng zhōu zhèn, wǔ děng zhū hóu, gè shǒu suǒ zhí, bìng tíng bēn fù." èr yuè xīn mǎo, shàng shì xiào xuān huáng dì, miào hào gāo zōng. guǐ sì, zàng xiǎn níng líng.
十四年春正月己酉,高宗弗豫。甲寅,崩于宣福殿,时年五十三。遗诏曰: “朕爰自遘疾,曾未浃旬,医药不瘳,便属大渐,终始定分,夫复奚言。但君临寰 宇,十有四载,诚则虽休勿休,日慎一日,知宗庙之负重,识王业之艰难。而边鄙 多虞,生民未乂,方欲荡清四海,包吞八荒,有志莫从,遗恨幽壤。皇太子叔宝继 体正嫡,年业韶茂,纂统洪基,社稷有主。群公卿士,文武内外,俱罄心力,同竭 股肱,送往事居,尽忠诚之节,当官奉职,引翼亮之功。务在叶和,无违朕意。凡 厥终制,事从省约。金银之饰,不须入圹,明器之具,皆令用瓦。唯使俭而合礼, 勿得奢而乖度。以日易月,既有通规,公除之制,悉依旧准。在位百司,三日一临, 四方州镇,五等诸侯,各守所职,并停奔赴。”二月辛卯,上谥孝宣皇帝,庙号高 宗。癸巳,葬显宁陵。
gāo zōng zài tián zhī rì, yǒu dà dù gàn lüè, jí hū dēng yōng, shí yǔn tiān rén zhī wàng. liáng shì sāng luàn, huái nán dì bìng rù qí, gāo zōng tài jiàn chū, zhì fù jiù jìng, nǎi yùn shén lüè, shòu lǜ chū shī, zhì yú zhàn shèng gōng qǔ, xiàn jié xiāng jì, suì huò fǎn qīn dì, gōng shí mào yān. jí zhōu miè qí, chéng shèng lüè dì, hái dá jiāng jì yǐ.
高宗在田之日,有大度干略,及乎登庸,实允天人之望。梁室丧乱,淮南地并 入齐,高宗太建初,志复旧境,乃运神略,授律出师,至于战胜攻取,献捷相继, 遂获反侵地,功实懋焉。及周灭齐,乘胜略地,还达江际矣。
shǐ chén yuē: gāo zōng qì dù hóng hòu, yì yǒu rén jūn zhī liàng yān. shì zǔ zhī zhǒng sì rén ruò, fú kě chuán yú bǎo wèi, gāo zōng dì jū jī dàn, shì zǔ qíng cún tài bó, jí hū fú yù, dà shì xián wěi yān. zhì yú zuǎn yè, wàn jī píng lǐ, mìng jiāng chū shī, kè huái nán zhī dì, kāi tuò tǔ yǔ, jìng mì fēng jiāng. xiǎng guó shí yú nián, zhì dà yì yì, lǚ liáng fù jūn, dà sàng shī tú yǐ. jiāng zuǒ xuē ruò, yì cǐ zhī yóu. wū hū! gài dé bù dǎi wén, zhì bù jí wǔ, suī dé shī zì wǒ, wú yù dí zhī lüè yān.
史臣曰:高宗器度弘厚,亦有人君之量焉。世祖知冢嗣仁弱,弗可传于宝位, 高宗地居姬旦,世祖情存太伯,及乎弗悆,大事咸委焉。至于纂业,万机平理,命 将出师,克淮南之地,开拓土宇,静谧封疆。享国十馀年,志大意逸,吕梁覆军, 大丧师徒矣。江左削弱,抑此之由。呜呼!盖德不逮文,智不及武,虽得失自我, 无御敌之略焉。