lǐ yǒu sān běn: tiān dì zhě, xìng zhī běn yě xiān zǔ zhě, lèi zhī běn yě jūn shī zhě, zhì zhī běn yě. wú tiān dì yān shēng? wú xiān zǔ yān chū? wú jūn shī yān zhì? sān zhě piān wáng, wú ān zhī rén. gù lǐ, shàng shì tiān, xià shì dì, zōng shì xiān zǔ, ér chǒng jūn shī, shì lǐ zhī sān běn yě.
禮有三本:天地者,性之本也;先祖者,類之本也;君師者,治之本也。無天地焉生?無先祖焉出?無君師焉治?三者偏亡,無安之人。故禮,上事天,下事地,宗事先祖,而寵君師,是禮之三本也。
wáng zhě tiān tài zǔ, zhū hóu bù gǎn huái, dài fū shì yǒu cháng zōng, suǒ yǐ bié guì shǐ, dé zhī běn yě.
王者天太祖,諸侯不敢懷,大夫、士有常宗,所以別貴始,德之本也。
jiāo zhǐ tiān zǐ, shè zhǐ zhū hóu, dào jí shì dài fū, suǒ yǐ bié zūn bēi. zūn zhě shì zūn, bēi zhě shì bēi, yí jù zhě jù, yí xiǎo zhě xiǎo yě.
郊止天子,社止諸侯,道及士大夫,所以別尊卑。尊者事尊,卑者事卑,宜鉅者鉅,宜小者小也。
gù yǒu tiān xià zhě shì qī shì, yǒu guó zhě shì wǔ shì, yǒu wǔ chéng zhī dì zhě shì sān shì, yǒu sān shèng zhī dì zhě shì èr shì, dài nián ér shí zhě bù dé lì zōng miào, suǒ yǐ bié jī hòu zhě liú zé guāng jī báo zhě liú zé bēi yě.
故有天下者事七世,有國者事五世,有五乘之地者事三世,有三乘之地者事二世,待年而食者不得立宗廟,所以別積厚者流澤光、積薄者流澤卑也。
dà xiǎng shàng xuán zūn, zǔ shēng yú, xiān dà gēng, guì yǐn shí zhī běn yě.
大饗尚玄尊,俎生魚,先大羹,貴飲食之本也。
dà xiǎng shàng xuán zūn ér yòng jiǔ, shí xiān shǔ jì ér fàn dào liáng, jì jì dà gēng ér bǎo hū shù xiū, guì běn ér qīn yòng. guì běn zhī wèi wén, qīn yòng zhī wèi lǐ, liǎng zhě hé ér chéng wén, yǐ guī tài yī, fū shì wèi dà lóng.
大饗尚玄尊而用酒,食先黍稷而飯稻粱,祭嚌大羹而飽乎庶羞,貴本而親用。貴本之謂文,親用之謂理,兩者合而成文,以歸太一,夫是謂大隆。
gù zūn zhī shàng xuán jiǔ yě, zǔ zhī shēng yú yě, dòu zhī xiān dà gēng yě, yī yě.
故尊之尚玄酒也,俎之生魚也,豆之先大羹也,一也。
lì jué zhī bù cuì yě, chéng shì zhī zǔ bù cháng yě, sān yòu zhī bù shí yě, yī yě.
利爵之不啐也,成事之俎不嘗也,三侑之不食也,一也。
dà hūn zhī wèi fā qí yě, miào zhī wèi nà shī yě, shǐ zú zhī wèi xiǎo liǎn yě, yī yě.
大昏之未發齊也,廟之未納屍也,始卒之未小斂也,一也。
dà lù chē zhī sù miè yě, jiāo zhī má miǎn yě, sàng fú zhī xiān sàn dài yě, yī yě.
大路車之素幭也,郊之麻冕也,喪服之先散帶也,一也。
sān nián zhī kū bù fǎn yě, qīng miào zhī gē yī chàng ér sān tàn yě, xiàn yī qìng ér shàng fǔ bó zhū xián ér tōng yuè yě, yī yě.
三年之哭不反也,清廟之歌一倡而三嘆也,縣一罄而尚拊搏、朱弦而通越也,一也。
fán lǐ shǐ yú tuō, chéng yú wén, zhōng yú lóng. gù zhì bèi, qíng wén jù jǐn qí cì, qíng wén yì xìng qí xià, fù qíng yǐ guī tài yī.
凡禮始於脫,成於文,終於隆。故至備,情文俱盡;其次,情文佚興;其下,復情以歸太一。
tiān dì yǐ hé, sì hǎi yǐ qià, rì yuè yǐ míng, xīng chén yǐ xíng, jiāng hé yǐ liú, wàn wù yǐ chàng, hǎo è yǐ jié, xǐ nù yǐ dāng, yǐ wèi xià zé shùn, yǐ wèi shàng zé míng, wàn biàn bù luàn, dài zhī zé sàng.
天地以合,四海以洽,日月以明,星辰以行,江河以流,萬物以倡,好惡以節,喜怒以當,以為下則順,以為上則明,萬變不亂,貸之則喪。