tiān dào yǒu hán nuǎn, fā yù wàn wù, rén dào héng zhī, bù kě guò yě.
天道有寒暖,發育萬物,人道行之,不可過也。
yuán zhù yīn zhī wèi hán, yáng zhī wèi nuǎn xī běi wèi hán, dōng nán wèi nuǎn jīn shuǐ wèi hán, mù huǒ wèi nuǎn, dé qì zhī hán, yù nuǎn ér fā dé qì zhī nuǎn, féng hán ér chéng. hán zhī shén, ài zhī zhì, nèi yǒu yī èr chéng xiàng, bì wú hǎo chù, ruò wǔ yáng féng zǐ yuè, zé yī yáng zhī hòu, wàn wù huái tāi, yáng chéng yáng wèi, kě dōng kě xī wǔ yīn féng wǔ yuè, zé yī yīn zhī hòu, wàn wù shōu cáng, yīn chéng yīn wèi, kě nán kě běi.
【原注】陰支為寒,陽支為暖;西北為寒,東南為暖;金水為寒,木火為暖,得氣之寒,遇暖而發;得氣之暖,逢寒而成。寒之甚,瞹之至,內有一二成象,必無好處,若五陽逢子月,則一陽之候,萬物懷胎,陽乘陽位,可東可西 ;五陰逢午月,則一陰之候,萬物收藏,陰乘陰位,可南可北。
rèn shì yuē:
【任氏曰】:
hán nuǎn zhě, shēng chéng wàn wù zhī lǐ yě, bù kě zhuān zhí xī běi jīn shuǐ wèi shǒu zé, dōng nán mù huǒ wèi ài. kǎo jī zhī suǒ, yóu biàn shàng shēng, bì biàn xià jiàng, shōu hé bì biàn kāi pì, rán zhì zhī chéng, yóu yú xíng zhī jī yáng zhī shēng, bì yǒu yīn zhī wèi, yáng zhǔ shēng wù, fēi yīn wú yǐ chéng, xíng bù chéng, yì xū shēng yīn zhǔ chéng wù, fēi yáng wú yǐ shēng, zhì bù shēng, hé yóu chéng? wéi yīn yáng zhōng hé biàn huà, nǎi néng fā yù wàn wù, ruò yǒu yī yáng ér wú yīn yǐ chéng zhī, yǒu yī yīn ér wú yáng yǐ shēng zhī, shì wèi guān guǎ, wú shēng chéng zhī yì yě. rú cǐ tuī xiáng, bù dàn yīn yáng pèi hé, ér hán nuǎn yì bù guò yǐ. jìng sì shí zhī xù, xiāng shēng ér chéng, qǐ kě zhí dìng zǐ yuè yáng shēng, wǔ yuè yīn shēng ér lùn zāi? běn wén mò jù bù kě guò yě, shì zhōng ér yǐ yǐ. hán suī shén, yào nuǎn yǒu qì, nuǎn suī zhì, yào hán yǒu gēn, zé néng shēng chéng wàn wù. ruò hán shèn ér ài wú qì guò yú nuǎn zhě, fǎn yǐ wú hán wèi yí yě. gài hán jí nuǎn zhī jī, nuǎn jí hán zhī zhào yě, suǒ wèi yīn jí zé yáng shēng, yáng jí zé yīn shēng, cǐ tiān dì zì rán zhī lǐ yě.
寒暖者,生成萬物之理也,不可專執西北金水為守則,東南木火為瞹。考機之所,由變上升,必變下降,收合必變開闢,然質之成,由於形之機;陽之生,必有陰之位,陽主生物,非陰無以成,形不成,亦虛生;陰主成物,非陽無以生,質不生,何由成?惟陰陽中和變化,乃能發育萬物,若有一陽而無陰以成之,有一陰而無陽以生之,是謂鰥寡,無生成之意也。如此推祥,不但陰陽配合,而寒暖亦不過矣。竟四時之序,相生而成,豈可執定子月陽生,午月陰生而論哉?本文末句「不可過也」,適中而已矣。寒雖甚,要暖有氣,暖雖至,要寒有根,則能生成萬物。若寒甚而瞹無氣;過於暖者,反以無寒為宜也。蓋寒極暖之機,暖極寒之兆也,所謂陰極則陽生,陽極則陰生,此天地自然之理也。
jiǎ shēn bǐng zǐ gēng chén wù yín
甲申 丙子 庚辰 戊寅
dīng chǒu wù yín jǐ mǎo gēng chén xīn sì rén wǔ
丁丑 戊寅 己卯 庚辰 辛巳 壬午
cǐ hán jīn lěng shuǐ, mù diāo tǔ hán, ruò fēi yín shí, zé nián yuè mù huǒ wú gēn, bù néng zuò yòng yǐ, suǒ wèi hán suī shén, yào nuǎn yǒu qì yě. yóu yǐn lùn zhī, nián dé zhě yín yě, dì qì shàng shēng, mù huǒ jué chù féng shēng, yī yáng jiě dòng. rán bù dòng bǐng huǒ gāo yì bù fā, miào zài yín zhōng yáo chōng, wèi zhī dòng, dòng zé shēng huǒ yǐ. fán sì zhù jǐn chōng wèi kè, yáo chōng wèi dòng, gèng xǐ yùn zǒu dōng nán, kē jiǎ chū shēn, shì zhì huáng táng, suǒ wèi dé qì zhī hán, yù nuǎn ér fā, cǐ zhī wèi yě.
此寒金冷水,木凋土寒,若非寅時,則年月木火無根,不能作用矣,所謂寒雖甚,要暖有氣也。由引論之,年得者寅也,地氣上升,木火絕處逢生,一陽解凍。然不動丙火高亦不發,妙在寅中遙沖,謂之動,動則生火矣。凡四柱緊沖為克,遙沖為動,更喜運走東南,科甲出身,仕至黃堂,所謂「得氣之寒,遇暖而發」,此之謂也。
jǐ yǒu bǐng zǐ gēng chén jiǎ shēn
己酉 丙子 庚辰 甲申
yǐ hài jiǎ xū guǐ yǒu rén shēn xīn wèi gēng wǔ
乙亥 甲戌 癸酉 壬申 辛未 庚午
cǐ yì hán jīn lěng shuǐ, tǔ dòng mù diāo, yǔ qián dà tóng xiǎo yì, qián zé yǒu yín mù, huǒ yǒu gēn, cǐ zé wú yín mù, huǒ lín jué, suǒ wèi hán shèn ér ài wú qì, fǎn yǐ wú ài wèi měi, suǒ yǐ chū yùn yǐ hài, běi zhǔ shuǐ dì, yǒu xǐ wú yōu jiǎ xū àn cáng dīng huǒ, wèi bǐng huǒ zhī gēn, xíng sàng pò hào rén yùn kè qù bǐng huǒ, rù shēn yùn shí lǐn, guǐ yǒu cái yè rì zēng, xīn wèi yùn zhuǎn nán fāng, bǐng huǒ de dì shēng gēn, pò hào duō duān gēng wǔ yùn féng yín nián, mù huǒ qí lái, bù lù.
此亦寒金冷水,土凍木凋,與前大同小異,前則有寅木,火有根,此則無寅木,火臨絕,所謂寒甚而瞹無氣,反以無瞹為美,所以初運乙亥,北主水地,有喜無憂;甲戌暗藏丁火,為丙火之根,刑喪破耗;壬運克去丙火,入申運食廩,癸酉財業日增,辛未運轉南方,丙火得地生根,破耗多端;庚午運逢寅年,木火齊來,不祿。
dīng chǒu bǐng wǔ bǐng wǔ rén chén
丁丑 丙午 丙午 壬辰
jǐ sì jiǎ chén guǐ mǎo rén yín xīn chǒu gēng zǐ
己巳 甲辰 癸卯 壬寅 辛丑 庚子
cǐ huǒ yàn nán lí, chóng féng guì rèn, nuǎn zhī zhì yǐ. yī diǎn rén shuǐ, běn bù zú yǐ zhì měng liè zhī huǒ, xǐ qí zuò chén, tōng gēn shēn kù gèng kě ài zhě, nián zhī chǒu tǔ, chǒu nǎi běi fāng shī tǔ, néng shēng jīn huì huǒ ér xù shuǐ, suǒ wèi nuǎn suī zhì ér hán yǒu gēn yě. kē jiǎ chū shēn, shì zhì fēng jiāng, wēi xián yùn tú qiàn chàng, duō yú qǐ fú yě.
此火焰南離,重逢劊刃,暖之至矣。一點壬水,本不足以制猛烈之火,喜其坐辰,通根身庫;更可愛者,年支丑土,丑乃北方濕土,能生金晦火而蓄水,所謂暖雖至而寒有根也。科甲出身,仕至封疆,微嫌運途欠暢,多於起伏也。
guǐ wèi dīng sì bǐng wǔ guǐ sì
癸未 丁巳 丙午 癸巳
bǐng chén yǐ mǎo jiǎ yín guǐ chǒu rén zǐ xīn hài
丙辰 乙卯 甲寅 癸丑 壬子 辛亥
cǐ zhī lèi nán fāng, yòu shēng sì shí, nuǎn zhī zhì yǐ. tiān gān bǐng guǐ, dì zhī quán wú gēn qì, suǒ wèi nuǎn zhī zhì, hán wú gēn, fǎn yǐ wú hán wèi měi. suǒ yǐ chū yùn bǐng chén, dāo yīn bì zhī fú yǐ mǎo jiǎ yín, xiè shuǐ shēng huǒ, jiā yè zēng xīn guǐ chǒu hán qì tōng gēn, tàn chūn xuān zhī bìng shì, jiē lán guì zhī cuī cán rén zǐ yùn, zhù róng zhī biàn, jiā pò ér wáng.
此支類南方,又生巳時,暖之至矣。天干丙癸,地支全無根氣,所謂暖之至,寒無根,反以無寒為美。所以初運丙辰,叨蔭庇之福;乙卯甲寅,泄水生火,家業增新;癸丑寒氣通根,嘆椿萱之並逝,嗟蘭桂之摧殘;壬子運,祝融之變,家破而亡。