tiān dào yǒu hán nuǎn, fā yù wàn wù, rén dào héng zhī, bù kě guò yě.
天道有寒暖,发育万物,人道行之,不可过也。
yuán zhù yīn zhī wèi hán, yáng zhī wèi nuǎn xī běi wèi hán, dōng nán wèi nuǎn jīn shuǐ wèi hán, mù huǒ wèi nuǎn, de qì zhī hán, yù nuǎn ér fā de qì zhī nuǎn, féng hán ér chéng. hán zhī shén, ài zhī zhì, nèi yǒu yī èr chéng xiàng, bì wú hǎo chù, ruò wǔ yáng féng zǐ yuè, zé yī yáng zhī hòu, wàn wù huái tāi, yáng chéng yáng wèi, kě dōng kě xī wǔ yīn féng wǔ yuè, zé yī yīn zhī hòu, wàn wù shōu cáng, yīn chéng yīn wèi, kě nán kě běi.
【原注】陰支为寒,陽支为暖;西北为寒,东南为暖;金水为寒,木火为暖,得气之寒,遇暖而发;得气之暖,逢寒而成。寒之甚,瞹之至,内有一二成象,必无好处,若五陽逢子月,则一陽之候,万物怀胎,陽乘陽位,可东可西 ;五陰逢午月,则一陰之候,万物收藏,陰乘陰位,可南可北。
rèn shì yuē:
【任氏曰】:
hán nuǎn zhě, shēng chéng wàn wù zhī lǐ yě, bù kě zhuān zhí xī běi jīn shuǐ wèi shǒu zé, dōng nán mù huǒ wèi ài. kǎo jī zhī suǒ, yóu biàn shàng shēng, bì biàn xià jiàng, shōu hé bì biàn kāi pì, rán zhì zhī chéng, yóu yú xíng zhī jī yáng zhī shēng, bì yǒu yīn zhī wèi, yáng zhǔ shēng wù, fēi yīn wú yǐ chéng, xíng bù chéng, yì xū shēng yīn zhǔ chéng wù, fēi yáng wú yǐ shēng, zhì bù shēng, hé yóu chéng? wéi yīn yáng zhōng hé biàn huà, nǎi néng fā yù wàn wù, ruò yǒu yī yáng ér wú yīn yǐ chéng zhī, yǒu yī yīn ér wú yáng yǐ shēng zhī, shì wèi guān guǎ, wú shēng chéng zhī yì yě. rú cǐ tuī xiáng, bù dàn yīn yáng pèi hé, ér hán nuǎn yì bù guò yǐ. jìng sì shí zhī xù, xiāng shēng ér chéng, qǐ kě zhí dìng zǐ yuè yáng shēng, wǔ yuè yīn shēng ér lùn zāi? běn wén mò jù" bù kě guò yě", shì zhōng ér yǐ yǐ. hán suī shén, yào nuǎn yǒu qì, nuǎn suī zhì, yào hán yǒu gēn, zé néng shēng chéng wàn wù. ruò hán shèn ér ài wú qì guò yú nuǎn zhě, fǎn yǐ wú hán wèi yí yě. gài hán jí nuǎn zhī jī, nuǎn jí hán zhī zhào yě, suǒ wèi yīn jí zé yáng shēng, yáng jí zé yīn shēng, cǐ tiān dì zì rán zhī lǐ yě.
寒暖者,生成万物之理也,不可专执西北金水为守则,东南木火为瞹。考机之所,由变上升,必变下降,收合必变开辟,然质之成,由于形之机;陽之生,必有陰之位,陽主生物,非陰无以成,形不成,亦虚生;陰主成物,非陽无以生,质不生,何由成?惟陰陽中和变化,乃能发育万物,若有一陽而无陰以成之,有一陰而无陽以生之,是谓鳏寡,无生成之意也。如此推祥,不但陰陽配合,而寒暖亦不过矣。竟四时之序,相生而成,岂可执定子月陽生,午月陰生而论哉?本文末句“不可过也”,适中而已矣。寒虽甚,要暖有气,暖虽至,要寒有根,则能生成万物。若寒甚而瞹无气;过于暖者,反以无寒为宜也。盖寒极暖之机,暖极寒之兆也,所谓陰极则陽生,陽极则陰生,此天地自然之理也。
jiǎ shēn bǐng zǐ gēng chén wù yín
甲申 丙子 庚辰 戊寅
dīng chǒu wù yín jǐ mǎo gēng chén xīn sì rén wǔ
丁丑 戊寅 己卯 庚辰 辛巳 壬午
cǐ hán jīn lěng shuǐ, mù diāo tǔ hán, ruò fēi yín shí, zé nián yuè mù huǒ wú gēn, bù néng zuò yòng yǐ, suǒ wèi hán suī shén, yào nuǎn yǒu qì yě. yóu yǐn lùn zhī, nián dé zhě yín yě, dì qì shàng shēng, mù huǒ jué chù féng shēng, yī yáng jiě dòng. rán bù dòng bǐng huǒ gāo yì bù fā, miào zài yín zhōng yáo chōng, wèi zhī dòng, dòng zé shēng huǒ yǐ. fán sì zhù jǐn chōng wèi kè, yáo chōng wèi dòng, gèng xǐ yùn zǒu dōng nán, kē jiǎ chū shēn, shì zhì huáng táng, suǒ wèi" de qì zhī hán, yù nuǎn ér fā", cǐ zhī wèi yě.
此寒金冷水,木凋土寒,若非寅时,则年月木火无根,不能作用矣,所谓寒虽甚,要暖有气也。由引论之,年得者寅也,地气上升,木火绝处逢生,一陽解冻。然不动丙火高亦不发,妙在寅中遥冲,谓之动,动则生火矣。凡四柱紧冲为克,遥冲为动,更喜运走东南,科甲出身,仕至黄堂,所谓“得气之寒,遇暖而发”,此之谓也。
jǐ yǒu bǐng zǐ gēng chén jiǎ shēn
己酉 丙子 庚辰 甲申
yǐ hài jiǎ xū guǐ yǒu rén shēn xīn wèi gēng wǔ
乙亥 甲戌 癸酉 壬申 辛未 庚午
cǐ yì hán jīn lěng shuǐ, tǔ dòng mù diāo, yǔ qián dà tóng xiǎo yì, qián zé yǒu yín mù, huǒ yǒu gēn, cǐ zé wú yín mù, huǒ lín jué, suǒ wèi hán shèn ér ài wú qì, fǎn yǐ wú ài wèi měi, suǒ yǐ chū yùn yǐ hài, běi zhǔ shuǐ dì, yǒu xǐ wú yōu jiǎ xū àn cáng dīng huǒ, wèi bǐng huǒ zhī gēn, xíng sàng pò hào rén yùn kè qù bǐng huǒ, rù shēn yùn shí lǐn, guǐ yǒu cái yè rì zēng, xīn wèi yùn zhuàn nán fāng, bǐng huǒ de dì shēng gēn, pò hào duō duān gēng wǔ yùn féng yín nián, mù huǒ qí lái, bù lù.
此亦寒金冷水,土冻木凋,与前大同小异,前则有寅木,火有根,此则无寅木,火临绝,所谓寒甚而瞹无气,反以无瞹为美,所以初运乙亥,北主水地,有喜无忧;甲戌暗藏丁火,为丙火之根,刑丧破耗;壬运克去丙火,入申运食廪,癸酉财业日增,辛未运转南方,丙火得地生根,破耗多端;庚午运逢寅年,木火齐来,不禄。
dīng chǒu bǐng wǔ bǐng wǔ rén chén
丁丑 丙午 丙午 壬辰
jǐ sì jiǎ chén guǐ mǎo rén yín xīn chǒu gēng zǐ
己巳 甲辰 癸卯 壬寅 辛丑 庚子
cǐ huǒ yàn nán lí, chóng féng guì rèn, nuǎn zhī zhì yǐ. yì diǎn rén shuǐ, běn bù zú yǐ zhì měng liè zhī huǒ, xǐ qí zuò chén, tōng gēn shēn kù gèng kě ài zhě, nián zhī chǒu tǔ, chǒu nǎi běi fāng shī tǔ, néng shēng jīn huì huǒ ér xù shuǐ, suǒ wèi nuǎn suī zhì ér hán yǒu gēn yě. kē jiǎ chū shēn, shì zhì fēng jiāng, wēi xián yùn tú qiàn chàng, duō yú qǐ fú yě.
此火焰南离,重逢刽刃,暖之至矣。一点壬水,本不足以制猛烈之火,喜其坐辰,通根身库;更可爱者,年支丑土,丑乃北方湿土,能生金晦火而蓄水,所谓暖虽至而寒有根也。科甲出身,仕至封疆,微嫌运途欠畅,多于起伏也。
guǐ wèi dīng sì bǐng wǔ guǐ sì
癸未 丁巳 丙午 癸巳
bǐng chén yǐ mǎo jiǎ yín guǐ chǒu rén zǐ xīn hài
丙辰 乙卯 甲寅 癸丑 壬子 辛亥
cǐ zhī lèi nán fāng, yòu shēng sì shí, nuǎn zhī zhì yǐ. tiān gān bǐng guǐ, dì zhī quán wú gēn qì, suǒ wèi nuǎn zhī zhì, hán wú gēn, fǎn yǐ wú hán wèi měi. suǒ yǐ chū yùn bǐng chén, dāo yìn bì zhī fú yǐ mǎo jiǎ yín, xiè shuǐ shēng huǒ, jiā yè zēng xīn guǐ chǒu hán qì tōng gēn, tàn chūn xuān zhī bìng shì, jiē lán guì zhī cuī cán rén zǐ yùn, zhù róng zhī biàn, jiā pò ér wáng.
此支类南方,又生巳时,暖之至矣。天干丙癸,地支全无根气,所谓暖之至,寒无根,反以无寒为美。所以初运丙辰,叨荫庇之福;乙卯甲寅,泄水生火,家业增新;癸丑寒气通根,叹椿萱之并逝,嗟兰桂之摧残;壬子运,祝融之变,家破而亡。