strong lǎo qí xī lì jiù yáng shé xiǎo fàn yāng zhì jié wèi shū strong
老祁奚力救羊舌 小范鞅智劫魏舒
huà shuō jī yí zhèng zài shū hǔ jiā zhōng, zhǐ děng huáng yuān dào lái, yè bàn shí hòu, yī qí fā zuò, què bèi fàn yāng lǐng bīng wéi zhù fǔ dì, wài miàn jiā dīng bù gǎn jù jí, yuǎn yuǎn guān wàng, yì duō yǒu sàn qù zhě. shū hǔ chéng tī xiàng qiáng wài wèn yuē: xiǎo jiāng jūn yǐn bīng zhì cǐ, hé gù? fàn yāng yuē: rǔ píng rì dǎng yú luán yíng, jīn yòu móu zhǎn guān chū yīng, zuì tóng pàn nì, wú fèng jìn hóu zhī mìng, tè lái qǔ rǔ. shū hǔ yuē: wǒ bìng wú cǐ shì, shì hé rén suǒ shuō? fàn yāng jí hū zhāng kēng shàng qián, shǐ zhèng zhī. shū hǔ lì dà, bān qǐ yī kuài qiáng shí, wàng zhāng kēng dāng tóu dǎ qù, dǎ gè zhèng zhe, bǎ dǐng mén dōu dǎ kāi le.
話說箕遺正在叔虎家中,只等黃淵到來,夜半時候,一齊發作,卻被范鞅領兵圍住府第,外面家丁不敢聚集,遠遠觀望,亦多有散去者。叔虎乘梯向牆外問曰:「小將軍引兵至此,何故?」范鞅曰:「汝平日黨於欒盈,今又謀斬關出應,罪同叛逆,吾奉晉侯之命,特來取汝。」叔虎曰:「我並無此事,是何人所說?」范鞅即呼章鏗上前,使證之。叔虎力大,扳起一塊牆石,望章鏗當頭打去,打個正著,把頂門都打開了。
fàn yāng dà nù, jiào jūn shì fàng huǒ gōng mén. shū hǔ huāng jí le, xiàng jī yí shuō: wǒ děng níng kě sǐ lǐ táo shēng, bù kě zuò yǐ dài fù! suì tí jǐ dāng xiān, jī yí zhàng jiàn zài hòu, fā shēng hǎn, mào huǒ shā chū. fàn yāng zài huǒ guāng zhōng, rèn dé èr rén, jiào jūn shì yī qí fàng jiàn, cǐ shí huǒ shì xūn zhuó, yǐ nán duǒ bì, zěn dāng dé jiàn rú fēi huáng, èr rén zòng yǒu chōng tiān běn shì, yì wú yòng chù, shuāng shuāng bèi jiàn shè dào. jūn shì jiāng náo gōu dā chū, yǐ zì bàn sǐ, bǎng fù chē zhōng, jiù miè le huǒ. zhǐ tīng dé chē shēng gǔ gū lù lù, huǒ jù zhú tiān ér zhì, nǎi shì zhōng jūn fù jiāng xún sī, lǜ běn bù bīng qián lái jiē yīng. zhōng tú zhèng yù huáng yuān, yì bèi qín huò. fàn xún hé bīng yī chù, jiāng shū hǔ jī yí huáng yuān, jiě dào zhōng jūn yuán shuài fàn gài chù. fàn gài yuē: luán dǎng shàng duō, zhǐ qín cǐ sān rén, shàng wèi chú huàn, dāng xī jū zhī. nǎi fù fēn lù sōu bǔ.
范鞅大怒,教軍士放火攻門。叔虎慌急了,向箕遺說:「我等寧可死裡逃生,不可坐以待縛!」遂提戟當先,箕遺仗劍在後,發聲喊,冒火殺出。范鞅在火光中,認得二人,教軍士一齊放箭,此時火勢熏灼,已難躲避,怎當得箭如飛蝗,二人縱有沖天本事,亦無用處,雙雙被箭射倒。軍士將撓鈎搭出,已自半死,綁縛車中,救滅了火。只聽得車聲骨骨碌碌,火炬燭天而至,乃是中軍副將荀虒,率本部兵前來接應。中途正遇黃淵,亦被擒獲。范、荀合兵一處,將叔虎、箕遺、黃淵,解到中軍元帥范匄處。范匄曰:「欒黨尚多,只擒此三人,尚未除患,當悉拘之。」乃復分路搜捕。
jiàng zhōu chéng zhōng, nào le yī yè, zhí zhì tiān míng. fàn yāng jū dào zhì qǐ jí yǎn zhōu bīn děng, xún sī jū dào zhōng xíng xǐ xīn yú, jí shū hǔ zhī xiōng yáng shé chì dì yáng shé xī, dōu qiú yú cháo mén zhī wài, sì hòu jìn píng gōng chū cháo, qǐ zòu dìng duó.
絳州城中,鬧了一夜,直至天明。范鞅拘到智起、籍偃、州賓等,荀虒拘到中行喜、辛俞,及叔虎之兄羊舌赤、弟羊舌肹,都囚於朝門之外,俟候晉平公出朝,啟奏定奪。
dān shuō yáng shé chì zì bó huá, yáng shé xī zì shū xiàng, yǔ shū hǔ suī tóng shì yáng shé zhí zhī zǐ, shū hǔ shì shù mǔ suǒ shēng. dāng chū shū hǔ zhī mǔ yuán shì yáng shé fū rén fáng zhōng zhī bì, shén yǒu měi sè, qí fū yù zhī, fū rén bù qiǎn shì qǐn. shí bó huá shū xiàng jù yǐ nián zhǎng, jiàn qí mǔ wù dù, fū rén xiào yuē: wú qǐ dù guī zāi? wú wén yǒu shèn měi zhě, bì yǒu shèn è. shēn shān dà zé, shí shēng lóng shé, kǒng qí shēng lóng shé, wèi rǔ děng zhī huò, shì yǐ bù qiǎn ěr. shū xiàng děng shùn fù zhī yì, gù qǐng yú mǔ, nǎi qiǎn zhī. yī xiǔ ér yǒu yùn, shēng shū hǔ. jí zhǎng chéng, měi rú qí mǔ, ér yǒng lì guò rén. luán yíng zì yòu yǔ zhī tóng wò qǐ, xiāng ài wǎn rú fū fù, tā shì luán dǎng zhōng dì yī gè xiāng hòu de. suǒ yǐ xiōng dì bìng xíng qiú jìn.
單說羊舌赤字伯華,羊舌肹字叔向,與叔虎雖同是羊舌職之子,叔虎是庶母所生。當初叔虎之母原是羊舌夫人房中之婢,甚有美色,其夫欲之,夫人不遣侍寢。時伯華、叔向俱已年長,諫其母勿妒,夫人笑曰:「吾豈妒歸哉?吾聞有甚美者,必有甚惡。深山大澤,實生龍蛇,恐其生龍蛇,為汝等之禍,是以不遣耳。」叔向等順父之意,固請於母,乃遣之。一宿而有孕,生叔虎。及長成,美如其母,而勇力過人。欒盈自幼與之同臥起,相愛宛如夫婦,他是欒黨中第一個相厚的。所以兄弟並行囚禁。
dài fū lè wáng fù zì shū yú, qí shí fāng bì xìng yú píng gōng. píng rì mù yáng shé chì, xī xiōng dì zhī xián, yì yù nà jiāo ér bù dé, zhì shì, wén èr rén bèi qiú, tè dào cháo mén, zhèng yù yáng shé xī, yī ér wèi zhī yuē: zi wù yōu, wú jiàn zhǔ gōng, bì dāng lì wèi zi qǐng. yáng shé xī hēi rán bù yīng, lè wáng fù yǒu cán sè. yáng shé chì wén zhī, zé qí dì yuē: wú xiōng dì bì mìng yú cǐ, yáng shé shì jué yǐ. lè dài fū yǒu chǒng yú jūn, yán wú bù cóng, tǎng jiè qí piàn yǔ, tiān xìng shè yòu, bù jué xiān rén zhī zōng, rǔ nài hé bù yīng, yǐ shī yào rén zhī yì. yáng shé xī xiào yuē: sǐ shēng mìng yě. ruò tiān yì jiàng yòu, bì yóu qí lǎo dài fū, shū yú hé néng wèi zāi? yáng shé chì yuē: yǐ shū yú zhī zhāo xī jūn cè, rǔ yuē bù néng', yǐ qí lǎo dài fū zhī zhì zhèng xián jū, ér rǔ yuē bì yóu zhī', wú bù zhī qí jiě yě! yáng shé xī yuē: shū yú xíng mèi zhě yě, jūn kě yì kě, jūn fǒu yì fǒu. qí lǎo dài fū wài jǔ bù bì chóu, nèi jǔ bù bì qīn, qǐ dú yí yáng shé shì hū?
大夫樂王鮒字叔魚,其時方嬖倖於平公。平日慕羊舌赤,肹兄弟之賢,意欲納交而不得,至是,聞二人被囚,特到朝門,正遇羊舌肹,揖而慰之曰:「子勿憂,吾見主公,必當力為子請。」羊舌肹嘿然不應,樂王鮒有慚色。羊舌赤聞之,責其弟曰:「吾兄弟畢命於此,羊舌氏絕矣。樂大夫有寵於君,言無不從,倘借其片語,天幸赦宥,不絕先人之宗,汝奈何不應,以失要人之意。」羊舌肹笑曰:「死生命也。若天意降祐,必由祁老大夫,叔魚何能為哉?」羊舌赤曰:「以叔魚之朝夕君側,汝曰『不能',以祁老大夫之致政閒居,而汝曰『必由之',吾不知其解也!」羊舌肹曰:「叔魚行媚者也,君可亦可,君否亦否。祁老大夫外舉不避仇,內舉不避親,豈獨遺羊舌氏乎?」
shǎo qǐng, jìn píng gōng lín cháo, fàn gài yǐ suǒ huò luán dǎng xìng míng zòu wén. píng gōng yì yí yáng shé shì xiōng dì sān rén jiē zài qí shù, wèn yú lè wáng fù yuē: shū hǔ zhī móu, chì yǔ xī shí yǔ wén fǒu? lè wáng fù xīn kuì shū xiàng, nǎi yīng yuē: zhì qīn mò rú xiōng dì, qǐ yǒu bù zhī? píng gōng nǎi xià zhū rén yú yù, shǐ sī kòu yì zuì. shí qí xī yǐ gào lǎo, tuì jū yú qí, qí zi qí wǔ yǔ yáng shé chì tóng liáo xiāng shàn, xīng yè shǐ rén bào xìn yú fù, qiú qí yǐ shū dá fàn gài, wèi chì qiú kuān. xī wén xìn dà jīng yuē: chì yǔ xī jiē jìn guó xián chén, yǒu cǐ qí yuān, wǒ dāng qīn wǎng jiù zhī. nǎi chéng chē lián yè rù dōu, wèi jí yǔ qí wǔ xiāng huì, biàn kòu mén lái jiàn fàn gài. gài yuē: dài fū lǎo yǐ, mào fēng lù ér jiàng zhī, bì yǒu suǒ yù.
少頃,晉平公臨朝,范匄以所獲欒党姓名奏聞。平公亦疑羊舌氏兄弟三人皆在其數,問於樂王鮒曰:「叔虎之謀,赤與肹實與聞否?」樂王鮒心愧叔向,乃應曰:「至親莫如兄弟,豈有不知?」平公乃下諸人於獄,使司寇議罪。時祁奚已告老,退居於祁,其子祁午與羊舌赤同僚相善,星夜使人報信於父,求其以書達范匄,為赤求寬。奚聞信大驚曰:「赤與肹皆晉國賢臣,有此奇冤,我當親往救之。」乃乘車連夜入都,未及與祁午相會,便叩門來見范匄。匄曰:「大夫老矣,冒風露而降之,必有所諭。」
qí xī yuē: lǎo fū wèi jìn shè jì cún wáng ér lái, fēi wèi bié shì. fàn gài dà jīng, wèn yuē: bù zhī hé shì guān xì shè jì, yǒu fán lǎo dài fū rú cǐ yòng xīn! qí xī yuē: xián rén, shè jì zhī wèi yě. yáng shé zhí yǒu láo yú jìn shì, qí zi chì, xī néng sì qí měi, yī shù zǐ bù xiào, suì jù ér jiān zhī, qǐ bù kě xī? xī xì ruì wèi nì, xì quē shēng cháo, fù zǐ zhī zuì, bù xiāng jí yě, kuàng xiōng dì hū? zi yǐ sī yuàn, duō shā wú gū, shǐ yù shí jù fén, jìn zhī shè jì wēi yǐ! fàn gài cù rán lí xí yuē: lǎo dài fū suǒ yán shén dāng, dàn jūn nù wèi jiě, gài yǔ lǎo dài fū tóng yì jūn suǒ yán zhī.
祁奚曰:「老夫為晉社稷存亡而來,非為別事。」范匄大驚,問曰:「不知何事關係社稷,有煩老大夫如此用心!」祁奚曰:「賢人,社稷之衛也。羊舌職有勞於晉室,其子赤,肹能嗣其美,一庶子不肖,遂聚而殲之,豈不可惜?昔郤芮為逆,郤缺升朝,父子之罪,不相及也,況兄弟乎?子以私怨,多殺無辜,使玉石俱焚,晉之社稷危矣!」范匄蹴然離席曰:「老大夫所言甚當,但君怒未解,匄與老大夫同詣君所言之。」
yú shì bìng chē rù cháo, qiú jiàn píng gōng, zòu yán: chì, xī yǔ shū hǔ, xián bù xiào bù tóng, bì bù yǔ wén luán shì zhī shì qiě yáng shé zhī láo, bù kě fèi yě. píng gōng dà wù, xuān shè. shè chū chì xī èr rén, shǐ fù yuán zhí, zhì qǐ zhōng xíng xǐ jí yǎn zhōu bīn xīn yú jiē chì wèi shù rén, wéi shū hǔ yǔ jī yí huáng yuān chù zhǎn. chì xī èr rén méng shè, rù cháo xiè ēn. shì bì, yáng shé chì wèi qí dì yuē: dāng wǎng qí lǎo dài fū chù yī xiè. xī yuē: bǐ wèi shè jì, fēi wèi wǒ yě, hé xiè yān! jìng dēng chē guī dì.
於是並車入朝,求見平公,奏言:「赤,肹與叔虎,賢不肖不同,必不與聞欒氏之事;且羊舌之勞,不可廢也。」平公大悟,宣赦。赦出赤、肹二人,使復原職,智起、中行喜、籍偃、州賓、辛俞皆斥為庶人,惟叔虎與箕遺、黃淵處斬。赤、肹二人蒙赦,入朝謝恩。事畢,羊舌赤謂其弟曰:「當往祁老大夫處一謝。」肹曰:「彼為社稷,非為我也,何謝焉!」竟登車歸第。
yáng shé chì xīn zhōng bù ān, zì wǎng qí wǔ chù qǐng jiàn qí xī. wǔ yuē: lǎo fù jiàn guò jìn jūn, jí shí huí qí qù yǐ, wèi cháng shǎo liú xū yú yě. yáng shé chì tàn yuē: bǐ gù shī bù wàng bào zhě, wú zì kuì bù jí xī zhī gāo jiàn yě! rán wēng yǒu shī yún:
羊舌赤心中不安,自往祁午處請見祁奚。午曰:「老父見過晉君,即時回祁去矣,未嘗少留須臾也。」羊舌赤嘆曰:「彼固施不望報者,吾自愧不及肹之高見也!」髯翁有詩云:
chǐ cùn wēi láo yì wàng chóu, bài ēn sī shì qǐ zhī xiū?
尺寸微勞亦望酬,拜恩私室豈知羞?
bì rú xī xī cái gōng dào, xiào shā fēn fēn huò lù qiú!
必如奚肹才公道,笑殺紛紛貨賂求!
zhōu bīn fù yǔ luán qí wǎng lái, fàn gài wén zhī, shǐ lì shì cì shā zhōu bīn yú jiā.
州賓復與欒祁往來,范匄聞之,使力士刺殺州賓於家。
què shuō shǒu qǔ wò dài fū xū wǔ, xī nián céng wèi luán shū mén kè, luán yíng xíng guò qǔ wò, xū wǔ yíng kuǎn, jí qí yīn qín. luán yíng yán jí chéng zhe, xū wǔ xǔ yǐ qǔ wò zhī tú zhù zhī. liú lián sān rì, luán lè děng bào xìn yǐ zhì, yán: yáng bì lǐng bīng jiāng dào! dū róng yuē: jìn bīng ruò zhì, biàn yǔ jiāo zhàn, wèi bì biàn shū yǔ tā. zhōu chuò xíng kuǎi yuē: zhuān wèi cǐ shì, kǒng ēn zhǔ shǒu xià fá rén, wú èr rén tè lái xiāng zhù. luán yíng yuē: wú wèi cháng dé zuì yú jūn, tè wèi yuàn jiā suǒ xiàn ěr, ruò yǔ jù zhàn, bǐ yǒu cí yǐ, bù rú táo zhī, yǐ qí jūn zhī jiàn chá. xū wǔ yì yán jù zhàn bù kě, jí shí shōu shí chē chéng, yíng yǔ wǔ sǎ lèi ér bié, chū bēn yú chǔ.
卻說守曲沃大夫胥午,昔年曾為欒書門客,欒盈行過曲沃,胥午迎款,極其殷勤。欒盈言及城著,胥午許以曲沃之徒助之。留連三日,欒樂等報信已至,言:「陽畢領兵將到!」督戎曰:「晉兵若至,便與交戰,未必便輸與他。」州綽、邢蒯曰:「專為此事,恐恩主手下乏人,吾二人特來相助。」欒盈曰:「吾未嘗得罪於君,特為怨家所陷耳,若與拒戰,彼有辭矣,不如逃之,以俟君之見察。」胥午亦言拒戰不可,即時收拾車乘,盈與午灑淚而別,出奔於楚。
bǐ jí yáng bì bīng dào zhe yì, yì rén yán: yíng wèi zēng dào cǐ, zài qǔ wò yǐ chū bēn le. yáng bì bān shī ér guī, yí lù xuān bù luán shì zhī zuì, bǎi xìng jiē zhī luán shì gōng chén, qiě luán yíng wèi rén hào shī ài shì, wú bù tàn xī qí yuān zhě. fàn gài yán yú píng gōng, yán jìn luán shì gù chén, bù xǔ cóng luán yíng, cóng zhě bì sǐ.
比及陽畢兵到著邑,邑人言:「盈未曾到此,在曲沃已出奔了。」陽畢班師而歸,一路宣布欒氏之罪,百姓皆知欒氏功臣,且欒盈為人好施愛士,無不嘆惜其冤者。范匄言於平公,嚴禁欒氏故臣,不許從欒盈,從者必死。
jiā chén xīn yú chū wén luán yíng zài chǔ, nǎi shōu shí jiā cái shù chē chū chéng, yù wǎng cóng zhī, bèi shǒu mén lì pán zhù, zhí xīn yú yǐ xiàn yú píng gōng, píng gōng yuē: guǎ rén yǒu jìn, rǔ hé fàn zhī?
家臣辛俞初聞欒盈在楚,乃收拾家財數車出城,欲往從之,被守門吏盤住,執辛俞以獻於平公,平公曰:「寡人有禁,汝何犯之?」
xīn yú zài bài yán yuē: chén yú shén, bù zhī jūn suǒ yǐ jìn cóng luán shì zhě, chéng hé shuō yě?
辛俞再拜言曰:「臣愚甚,不知君所以禁從欒氏者,誠何說也?」
píng gōng yuē: cóng luán shì zhě wú jūn, shì yǐ jìn zhī.
平公曰:「從欒氏者無君,是以禁之。」
xīn yú yuē: chéng jìn wú jūn, zé chén zhī miǎn yú sǐ yǐ, chén wén zhī: sān shì shì qí jiā zé jūn zhī, zài shì zé zhǔ zhī. shì jūn yǐ sǐ, shì zhǔ yǐ qín.' chén zì zǔ ruò fù, yǐ wú dà yuán yú guó, shì lì yú luán shì, shí qí lù, jīn sān shì yǐ, luán shì gù chén zhī jūn yě, chén wéi bù gǎn wú jūn, shì yǐ yù cóng luán shì, yòu hé jìn hū? qiě yíng suī dé zuì, jūn zhú zhī ér bù zhū, dé wú niàn qí xiān shì quǎn mǎ zhī láo, cì yǐ shēng quán hū? jīn jī lǚ tā fāng, qì yòng bù jù, yī shí bù gěi, huò yī zhāo tián yú gōu hè, jūn zhī rén dé, wú nǎi bù zhōng? chén zhī cǐ qù, jǐn chén zhī yì, chéng jūn zhī rén, qiě shǐ guó rén wén zhī yuē: jūn suī wēi nán, bù kě qì yě.' yú yǐ jìn wú jūn zhě, dà yǐ.
辛俞曰:「誠禁無君,則臣知免於死矣,臣聞之:『三世仕其家則君之,再世則主之。事君以死,事主以勤。'臣自祖若父,以無大援於國,世隸於欒氏,食其祿,今三世矣,欒氏固臣之君也,臣惟不敢無君,是以欲從欒氏,又何禁乎?且盈雖得罪,君逐之而不誅,得無念其先世犬馬之勞,賜以生全乎?今羈旅他方,器用不具,衣食不給,或一朝填於溝壑,君之仁德,無乃不終?臣之此去,盡臣之義,成君之仁,且使國人聞之曰:『君雖危難,不可棄也。'於以禁無君者,大矣。」
píng gōng yuè qí yán, yuē: zi gū liú shì guǎ rén, guǎ rén jiāng yǐ luán shì zhī lù lù zi.
平公悅其言,曰:「子姑留事寡人,寡人將以欒氏之祿祿子。」
xīn yú yuē: chén gù yán zhī yǐ: luán shì, chén zhī jūn yě.' shě yī jūn yòu shì yī jūn, qí hé yǐ jìn wú jūn zhě? bì yù jiàn liú, chén qǐng sǐ!
辛俞曰:「臣固言之矣:『欒氏,臣之君也。'舍一君又事一君,其何以禁無君者?必欲見留,臣請死!」
píng gōng yuē: zi wǎng yǐ! guǎ rén gū tīng zi, yǐ suì zi zhī zhì.
平公曰:「子往矣!寡人姑聽子,以遂子之志。」
xīn yú zài bài qǐ shǒu, réng lǐng le shù chē zī zhòng, áng rán chū jiàng zhōu chéng ér qù, shǐ chén yǒu shī chēng xīn yú zhī zhōng, shī yuē:
辛俞再拜稽首,仍領了數車輜重,昂然出絳州城而去,史臣有詩稱辛俞之忠,詩曰:
fān yún fù yǔ shì qíng qīng, shuāng xuě fāng zhī sōng bǎi róng.
翻雲覆雨世情輕,霜雪方知松柏榮。
sān shì wèi chén dāng xiào sǐ, kěn jiāng jìn zhǔ huàn luán yíng?
三世為臣當效死,肯將晉主換欒盈?
què shuō luán yíng qī chǔ jìng shàng shù yuè, yù wǎng yǐng dū jiàn chǔ wáng, hū zhuǎn niàn yuē: wú zǔ fù xuān lì guó jiā, yǔ chǔ shì chóu, tǎng bù xiāng róng, nài hé? yù gǎi shì qí, ér zī fǔ kōng fá, què dé xīn yú qū zī zhòng lái dào, dé jì qí yòng, suì xiū zhěng chē cóng, wàng qí guó jìn fā. cǐ zhōu líng wáng èr shí yī nián shì yě.
卻說欒盈棲楚境上數月,欲往郢都見楚王,忽轉念曰:「吾祖父宣力國家,與楚世仇,倘不相容,奈何?」欲改適齊,而資斧空乏,卻得辛俞驅輜重來到,得濟其用,遂修整車從,望齊國進發。此周靈王二十一年事也。
zài shuō qí zhuāng gōng wèi rén, hǎo yǒng xǐ shèng, bù xiè jū rén zhī xià, suī rán shòu mìng chán yuān, zhōng yǐ píng yīn zhī bài wèi chǐ, cháng yù guǎng qiú yǒng lì zhī shì, zì wèi yī duì, qīn lǜ zhī yǐ héng xíng tiān xià, yóu shì yú qīng dài fū shì zhī wài, bié lì yǒng jué, lù bǐ dài fū, bì xū lì jǔ qiān jīn, shè chuān qī zhá zhě, fāng yǔ qí xuǎn. xiān dé zhí chuò guō zuì, cì yòu dé jiǎ jǔ bǐng shī gōng sūn ào fēng jù duó fǔ xiāng jūn lóu yīn děng, gòng shì jiǔ rén. zhuāng gōng rì rì zhào zhì gōng zhōng, xiāng yǔ chí shè jī cì, yǐ wèi xiào lè.
再說齊莊公為人,好勇喜勝,不屑居人之下,雖然受命澶淵,終以平陰之敗為恥,嘗欲廣求勇力之士,自為一隊,親率之以橫行天下,由是於卿大夫士之外,別立「勇爵」,祿比大夫,必須力舉千斤,射穿七札者,方與其選。先得殖綽、郭最,次又得賈舉、邴師、公孫傲、封具、鐸甫、襄君、僂堙等,共是九人。莊公日日召至宮中,相與馳射擊刺,以為笑樂。
yī rì, zhuāng gōng shì cháo, jìn chén bào dào: jīn yǒu jìn dài fū luán yíng bèi zhú, lái bēn qí guó. zhuāng gōng xǐ yuē: guǎ rén zhèng sī bào jìn zhī yuàn, jīn qí shì chén lái bēn, guǎ rén zhī zhì suì yǐ! yù qiǎn rén wǎng yíng zhī. dài fū yàn yīng chū zòu yuē: bù kě! bù kě! xiǎo suǒ yǐ shì dà zhě, xìn yě. wú xīn yǔ jìn méng, jīn nǎi nà qí zhú chén, tǎng jìn rén lái zé, hé yǐ duì zhī? zhuāng gōng dà xiào yuē: qīng yán chà yǐ! qí jìn pǐ dí, qǐ fēn xiǎo dà? xī zhī shòu méng, liáo yǐ shū yī shí zhī jí ěr, guǎ rén qǐ zhōng shì jìn, rú lǔ wèi cáo zhū zhě yé? suì bù tīng yàn yīng zhī yán, shǐ rén yíng luán yíng rù cháo.
一日,莊公視朝,近臣報道:「今有晉大夫欒盈被逐,來奔齊國。」莊公喜曰:「寡人正思報晉之怨,今其世臣來奔,寡人之志遂矣!」欲遣人往迎之。大夫晏嬰出奏曰:「不可!不可!小所以事大者,信也。吾新與晉盟,今乃納其逐臣,倘晉人來責,何以對之?」莊公大笑曰:「卿言差矣!齊、晉匹敵,豈分小大?昔之受盟,聊以紓一時之急耳,寡人豈終事晉,如魯、衛、曹、邾者耶?」遂不聽晏嬰之言,使人迎欒盈入朝。
yíng yè jiàn, qǐ shǒu kū sù qí jiàn zhú zhī yáo, zhuāng gōng yuē: qīng wù yōu, guǎ rén zhù qīng yī bì, bì shǐ qīng fù hái jìn guó! luán yíng zài bài chēng xiè, zhuāng gōng cì yǐ dà guǎn, shè yàn xiāng kuǎn, zhōu chuò xíng kuǎi shì yú luán yíng zhī bàng.
盈謁見,稽首哭訴其見逐之繇,莊公曰:「卿勿憂,寡人助卿一臂,必使卿復還晉國!」欒盈再拜稱謝,莊公賜以大館,設宴相款,州綽、邢蒯侍於欒盈之傍。
zhuāng gōng jiàn qí shēn dà mào wěi, wèn qí xìng míng, èr rén yǐ shí gào, zhuāng gōng yuē: xiàng rì píng yīn zhī yì, qín wǒ zhí chuò guō zuì zhě fēi ěr yé? chuò kuǎi kòu shǒu xiè zuì, zhuāng gōng yuē: guǎ rén mù ěr jiǔ yǐ! mìng cì jiǔ shí, yīn wèi yíng yuē: guǎ rén yǒu qiú yú qīng, qīng bù kě cí! yíng duì yuē: gǒu kě yǐ yīng jūn mìng zhě, jí fà fū wú suǒ ài! zhuāng gōng yuē: guǎ rén wú tā qiú, yù zàn qǐ èr yǒng shì wèi bàn ěr! luán yíng bù gǎn jù, zhǐ de yīng yǔn, yàng yàng dēng chē, tàn yuē: xìng bǐ wèi jiàn dū róng, bù rán, yì wèi suǒ duó yǐ!
莊公見其身大貌偉,問其姓名,二人以實告,莊公曰:「向日平陰之役,擒我殖綽、郭最者非爾耶?」綽蒯叩首謝罪,莊公曰:「寡人慕爾久矣!」命賜酒食,因謂盈曰:「寡人有求於卿,卿不可辭!」盈對曰:「苟可以應君命者,即髮膚無所愛!」莊公曰:「寡人無他求,欲暫乞二勇士為伴耳!」欒盈不敢拒,只得應允,怏怏登車,嘆曰:「幸彼未見督戎,不然,亦為所奪矣!」
zhuāng gōng dé zhōu chuò xíng kuǎi, liè yú yǒng jué zhī mò. èr rén xīn zhōng bù fú, yī rì, yǔ zhí chuò guō zuì tóng shì yú zhuāng gōng zhī cè, èr rén jiǎ yì yáng jīng, zhǐ chuò zuì yuē: cǐ wú guó zhī qiú, hé dé zài cǐ? guō zuì yīng yuē: wú děng xī wèi yǎn gǒu suǒ wù, xū bù bǐ nǐ gēn rén táo cuàn yě! zhōu chuò nù yuē: rǔ nǎi wǒ kǒu zhōng zhī shī, shàng gǎn tiào dòng yé? zhí chuò yì nù yuē: rǔ jīn rì zài wǒ guó zhōng, yě shì wǒ pán zhōng zhī ròu yǐ! xíng kuǎi yuē: jì rán rǔ děng bù néng xiāng róng, jí dāng fù guī wú zhǔ! guō zuì yuē: táng táng qí guó, nán dào shǎo le nǐ liǎng rén bù chéng! sì rén yǔ yìng miàn chì, gè yǐ shǒu fǔ pèi jiàn, jiàn yǒu xiāng bìng zhī yì.
莊公得州綽、邢蒯,列於「勇爵」之末。二人心中不服,一日,與殖綽、郭最同侍於莊公之側,二人假意佯驚,指綽、最曰:「此吾國之囚,何得在此?」郭最應曰:「吾等昔為奄狗所誤,須不比你跟人逃竄也!」州綽怒曰:「汝乃我口中之虱,尚敢跳動耶?」殖綽亦怒曰:「汝今日在我國中,也是我盤中之肉矣!」邢蒯曰:「既然汝等不能相容,即當復歸吾主!」郭最曰:「堂堂齊國,難道少了你兩人不成!」四人語硬面赤,各以手撫佩劍,漸有相併之意。
zhuāng gōng yòng hǎo yán quàn jiě, qǔ jiǔ láo zhī, wèi zhōu chuò xíng kuǎi yuē: guǎ rén gù zhī èr qīng bù xiè jū qí rén zhī xià yě! nǎi gèng yǒng jué zhī míng wèi lóng hǔ èr jué, fēn wèi zuǒ yòu, yòu bān lóng jué, zhōu chuò xíng kuǎi wèi shǒu, yòu xuǎn dé qí rén lú pú guǐ wáng hé, shǐ liè qí xià, zuǒ bān hǔ jué, zé yǐ zhí chuò guō zuì wèi shǒu, jiǎ jǔ děng qī rén, yī jiù cì xù, zhòng rén yǔ qí liè zhě, jiē yǐ wèi róng. wéi zhōu xíng zhí guō sì rén, dào dǐ yǐ xià gè bù hé shùn.
莊公用好言勸解,取酒勞之,謂州綽、邢蒯曰:「寡人固知二卿不屑居齊人之下也!」乃更「勇爵」之名為「龍」「虎」二爵,分為左右,右班「龍爵」,州綽、邢蒯為首,又選得齊人盧蒲癸、王何,使列其下,左班「虎爵」,則以殖綽、郭最為首,賈舉等七人,依舊次序,眾人與其列者,皆以為榮。惟州、邢、殖、郭四人,到底以下各不和順。
shí cuī zhù qìng fēng yǐ yuán lì zhuāng gōng zhī gōng, wèi jiē shàng qīng, tóng zhí guó zhèng, zhuāng gōng cháng zào qí dì, yǐn jiǔ zuò lè, huò shí wǔ jiàn shè péng, wú fù jūn chén zhī gé.
時崔杼、慶封以援立莊公之功,位皆上卿,同執國政,莊公常造其第,飲酒作樂,或時舞劍射棚,無復君臣之隔。
dān shuō cuī zhù zhī qián qī, shēng xià èr zi, yuē chéng, yuē jiāng, shù suì ér qī sǐ. zài qǔ dōng guō shì, nǎi shì dōng guō yǎn zhī mèi, xiān jià yǔ táng gōng wèi qī, wèi zhī táng jiāng, shēng yī zi, míng yuē táng wú jiù. nà táng jiāng yǒu měi sè, cuī zhù yīn wǎng diào táng gōng zhī sàng, kuī jiàn zī róng, yāng dōng guō yǎn shuō hé, qǔ wèi jì shì. yì shēng yī zi, yuē míng. cuī zhù yīn chǒng ài jì shì, suì yòng dōng guō yǎn táng wú jiù wèi jiā chén, yǐ yòu zǐ cuī míng tuō zhī, wèi táng jiāng yuē: qí míng zhǎng chéng, dāng lì wèi shì zi! cǐ yī duàn huà, qiě gē guò yī biān.
單說崔杼之前妻,生下二子,曰成,曰疆,數歲而妻死。再娶東郭氏,乃是東郭偃之妹,先嫁與棠公為妻,謂之棠姜,生一子,名曰棠無咎。那棠姜有美色,崔杼因往吊棠公之喪,窺見姿容,央東郭偃說合,娶為繼室。亦生一子,曰明。崔杼因寵愛繼室,遂用東郭偃、棠無咎為家臣,以幼子崔明托之,謂棠姜曰:「俟明長成,當立為適子!」此一段話,且擱過一邊。
qiě shuō qí zhuāng gōng yī rì yǐn yú cuī zhù zhī shì, cuī zhù shǐ táng jiāng fèng jiǔ. zhuāng gōng yuè qí sè, nǎi hòu lù dōng guō yǎn, shǐ zhī tōng yì, chéng jiān yǔ zhī sī hé. lái wǎng duō biàn, cuī zhù jiàn jiàn zhī jué, pán wèn táng jiāng. táng jiāng yuē: chéng yǒu zhī, bǐ xié guó jūn zhī shì yǐ lín wǒ, fēi yī fù rén suǒ gǎn jù yě! zhù yuē: rán zé rǔ hé bù yán? táng jiāng yuē: qiè zì zhī yǒu zuì, bù gǎn yán ěr! cuī zhù hēi rán jiǔ zhī, yuē: cǐ shì yǔ rǔ wú gàn! zì cǐ yǒu móu shì zhuāng gōng zhī yì,
且說齊莊公一日飲於崔杼之室,崔杼使棠姜奉酒。莊公悅其色,乃厚賂東郭偃,使之通意,乘間與之私合。來往多遍,崔杼漸漸知覺,盤問棠姜。棠姜曰:「誠有之,彼挾國君之勢以臨我,非一婦人所敢拒也!」杼曰:「然則汝何不言?」棠姜曰:「妾自知有罪,不敢言耳!」崔杼嘿然久之,曰:「此事與汝無干!」自此有謀弒莊公之意,
zhōu líng wáng èr shí èr nián, wú wáng zhū fán qiú hūn yú jìn, jìn píng gōng yǐ nǚ jià zhī. qí zhuāng gōng móu yú cuī zhù yuē: guǎ rén xǔ nà luán yíng, wèi dé qí biàn, wén qǔ wò shǒu chén nǎi luán yíng zhī hòu jiāo, jīn yù yǐ sòng yìng wèi míng, shùn biàn nà luán yíng yú qǔ wò, shǐ zhī xí jìn, cǐ shì rú hé?
周靈王二十二年,吳王諸樊求婚於晉,晉平公以女嫁之。齊莊公謀於崔杼曰:「寡人許納欒盈,未得其便,聞曲沃守臣乃欒盈之厚交,今欲以送媵為名,順便納欒盈於曲沃,使之襲晉,此事如何?」
cuī zhù xián hèn qí hóu, sī xīn jì jiào, zhèng yù qí hóu jié yuàn yú jìn, dài jìn hóu yǐ bīng lái tǎo, rán hòu wěi zuì yú jūn, shì zhī yǐ wèi mèi jìn zhī jì, jīn rì zhuāng gōng móu nà luán yíng, zhèng zhōng qí jì, nǎi duì yuē: qǔ wò rén suī wèi luán shì, kǒng wèi néng hài jìn, zhǔ gōng bì rán qīn lǜ yī jūn, wèi zhī hòu jì, ruò yíng zì qǔ wò ér rù, zhǔ gōng yáng yán fá wèi, yóu pú yáng zì nán ér běi, liǎng lù jiā gōng, jìn bì bù zhī.
崔杼銜恨齊侯,私心計較,正欲齊侯結怨於晉,待晉侯以兵來討,然後委罪於君,弒之以為媚晉之計,今日莊公謀納欒盈,正中其計,乃對曰:「曲沃人雖為欒氏,恐未能害晉,主公必然親率一軍,為之後繼,若盈自曲沃而入,主公揚言伐衛,由濮陽自南而北,兩路夾攻,晉必不支。」
zhuāng gōng shēn yǐ wèi rán, yǐ qí móu gào yú luán yíng, luán yíng shén xǐ, jiā chén xīn yú jiàn yuē: yú zhī cóng zhǔ, yǐ jǐn zhōng yě, yì yuàn zhǔ zhī zhōng yú jìn jūn yě! yíng yuē: jìn jūn bù yǐ wǒ wèi chén, nài hé? xīn yú yuē: xī zhòu qiú wén wáng yú yǒu lǐ, wén wáng sān fēn tiān xià, yǐ fú shi yīn. jìn jūn bù niàn luán shì zhī xūn, chù zhú wú zhǔ, hú kǒu yú wài, shuí bù lián zhī, yī wèi bù zhōng, hé suǒ róng yú tiān dì zhī jiān yé? luán yíng bù tīng, xīn yú qì yuē: wú zhǔ cǐ xíng, bì bù miǎn. yú dāng yǐ sǐ xiāng sòng! nǎi bá pèi dāo zì wěn ér sǐ. shǐ chén yǒu zàn yún:
莊公深以為然,以其謀告於欒盈,欒盈甚喜,家臣辛俞諫曰:「俞之從主,以盡忠也,亦願主之忠於晉君也!」盈曰:「晉君不以我為臣,奈何?」辛俞曰:「昔紂囚文王於羑里,文王三分天下,以服事殷。晉君不念欒氏之勛,黜逐吾主,糊口於外,誰不憐之,一為不忠,何所容於天地之間耶?」欒盈不聽,辛俞泣曰:「吾主此行,必不免。俞當以死相送!」乃拔佩刀自刎而死。史臣有贊云:
yíng chū zé cóng, yíng pàn zé sǐ.
盈出則從,盈叛則死。
gōng bù bèi jūn, sī bù bèi zhǔ.
公不背君,私不背主。
zhuō zāi xīn yú! jìn zhī yì shì.
卓哉辛俞!晉之義士。
qí zhuāng gōng suì yǐ zōng nǚ jiāng shì wèi yìng, qiǎn dài fū xī guī fù sòng zhī yú jìn, duō yòng wēn chē, zài luán yíng jí qí zōng zú, yù sòng zhì qǔ wò. zhōu chuò xíng kuǎi qǐng cóng, zhuāng gōng kǒng qí guī jìn, nǎi shǐ zhí chuò guō zuì dài zhī, zhǔ yuē: shì luán jiāng jūn, yóu shì guǎ rén yě!
齊莊公遂以宗女姜氏為媵,遣大夫析歸父送之於晉,多用溫車,載欒盈及其宗族,欲送至曲沃。州綽、邢蒯請從,莊公恐其歸晉,乃使殖綽、郭最代之,囑曰:「事欒將軍,猶事寡人也!」
xíng guò qǔ wò, yíng děng suì yì fú rù chéng, yè kòu dài fū xū wǔ zhī mén. wǔ jīng yì, qǐ mén ér chū, jiàn luán yíng, dà jīng yuē: xiǎo ēn zhǔ ān dé dào cǐ? yíng yuē: yuàn dé mì shì yán zhī. wǔ nǎi yíng yíng rù yú shēn shì zhī zhōng, yíng zhí xū wǔ zhī shǒu, yù yán bù yán, bù jué lèi xià, wǔ yuē: xiǎo ēn zhǔ yǒu shì, qiě gòng shāng yì, bù xū bēi qì. yíng nǎi shōu lèi gào yuē: wú wèi fàn zhào zhū dài fū suǒ xiàn, zōng sì bù shǒu, jīn qí hóu lián qí fēi zuì, zhì wǒ yú cǐ, qí bīng qiě zhǒng zhì yǐ, zi ruò néng xìng qǔ wò zhī jiǎ, xiāng yǔ xí jiàng, qí bīng gōng qí wài, wǒ děng gōng qí nèi, jiàng kě rù yě, rán hòu qǔ zhū jiā zhī chóu wǒ zhě ér gān xīn yān, yīn fèng jìn hóu yǐ hé yú qí, luán shì fù xìng, zài cǐ yī jǔ!
行過曲沃,盈等遂易服入城,夜叩大夫胥午之門。午驚異,啟門而出,見欒盈,大驚曰:「小恩主安得到此?」盈曰:「願得密室言之。」午乃迎盈入於深室之中,盈執胥午之手,欲言不言,不覺淚下,午曰:「小恩主有事,且共商議,不須悲泣。」盈乃收淚告曰:「吾為范、趙諸大夫所陷,宗祀不守,今齊侯憐其非罪,致我於此,齊兵且踵至矣,子若能興曲沃之甲,相與襲絳,齊兵攻其外,我等攻其內,絳可入也,然後取諸家之仇我者而甘心焉,因奉晉侯以和於齊,欒氏復興,在此一舉!」
wǔ yuē: jìn shì fāng qiáng, fàn zhào zhì xún zhū jiā yòu mù, kǒng bù néng jiǎo xìng, tú yǐ zì zéi, nài hé?
午曰:「晉勢方強,范、趙、智、荀諸家又睦,恐不能僥倖,徒以自賊,奈何?」
yíng yuē: wú yǒu lì shì dū róng yī rén, kě dāng yī jūn. qiě zhí chuò guō zuì, qí guó zhī xióng, luán lè luán fáng, qiáng lì shàn shè, jìn suī qiáng, bù zú jù yě. xī wǒ zuǒ wèi jiàng yú xià jūn, qí sūn shū měi yǒu qǐng tuō, wǒ wú bù zhōu xuán, bǐ gǎn wú yì, měi sī tú bào, ruò gèng dé wèi shì nèi zhù, cǐ shì kě bā jiǔ yǐ, wàn yī jǔ shì bù chéng, suī sǐ wú hèn! wǔ yuē: qí lái rì tàn rén xīn hé rú, nǎi kě xíng yě!
盈曰:「吾有力士督戎一人,可當一軍。且殖綽、郭最,齊國之雄,欒樂、欒魴,強力善射,晉雖強,不足懼也。昔我佐魏絳於下軍,其孫舒每有請託,我無不周旋,彼感吾意,每思圖報,若更得魏氏內助,此事可八九矣,萬一舉事不成,雖死無恨!」午曰:「俟來日探人心何如,乃可行也!」
yíng děng suì cáng yú shēn shì.
盈等遂藏於深室。
zhì cì rì, xū wǔ tuō yán mèng gòng tài zǐ, jì yú qí cí, yǐ jùn yú xiǎng qí guān shǔ, fú luán yíng yú bì hòu, sān shāng lè zuò, xū wǔ mìng zhǐ zhī, yuē: gòng tài zǐ zhī yuān, wú děng rěn wén lè hū? zhòng jiē jiē tàn. xū wǔ yuē: chén zǐ, yī lì yě, jīn luán shì shì yǒu dà gōng, tóng cháo zèn ér zhú zhī, yì hé yì gòng tài zǐ hū? zhòng jiē yuē: cǐ shì tōng guó jiē bù píng, bù zhī rú zǐ yóu néng fǎn guó fǒu? xū wǔ yuē: jiǎ rú rú zǐ jīn rì zài cǐ, rǔ děng hé yǐ chù zhī! zhòng jiē yuē: ruò dé rú zǐ wèi zhǔ, yuàn wèi jǐn lì, suī sǐ wú huǐ! zuò zhōng duō yǒu qì xià zhě.
至次日,胥午託言夢共太子,祭於其祠,以餕餘饗其官屬,伏欒盈於壁後,三觴樂作,胥午命止之,曰:「共太子之冤,吾等忍聞樂乎?」眾皆嗟嘆。胥午曰:「臣子,一例也,今欒氏世有大功,同朝譖而逐之,亦何異共太子乎?」眾皆曰:「此事通國皆不平,不知孺子猶能返國否?」胥午曰:「假如孺子今日在此,汝等何以處之!」眾皆曰:「若得孺子為主,願為盡力,雖死無悔!」坐中多有泣下者。
xū wǔ yuē: zhū jūn wù bēi. luán rú zǐ jiàn zài cǐ! luán yíng cóng píng hòu qū chū, xiàng zhòng rén biàn bài. zhòng rén jù bài.
胥午曰:「諸君勿悲。欒孺子見在此!」欒盈從屏後趨出,向眾人便拜。眾人俱拜。
yíng nǎi zì shù hái jìn zhī yì: ruò dé zhòng dào jiàng zhōu chéng zhōng, sǐ yì míng mù! zhòng rén jù yǒng yuè yuàn cóng. shì rì chàng yǐn ér sàn.
盈乃自述還晉之意:「若得重到絳州城中,死亦瞑目!」眾人俱踴躍願從。是日暢飲而散。
cì rì, luán yíng xiě mì xìn yī fēng, tuō qǔ wò jiǎ rén sòng zhì jiàng zhōu wèi shū chù. shū yì yǐ fàn zhào suǒ xíng tài guò, dé cǐ mì xìn, jí xiě huí shū, yán: mǒu guǒ jiǎ yǐ dài, zhǐ děng qǔ wò bīng dào, jí biàn xiāng yíng. luán yíng dà xǐ.
次日,欒盈寫密信一封,托曲沃賈人送至絳州魏舒處。舒亦以范、趙所行太過,得此密信,即寫回書,言:「某裹甲以待,只等曲沃兵到,即便相迎。」欒盈大喜。
xū wǔ sōu kuò qǔ wò zhī jiǎ, gòng èr bǎi èr shí chéng, luán yíng lǜ zhī. luán zhī zú rén néng zhàn zhě jiē cóng, lǎo ruò jù liú qǔ wò. dū róng wèi xiān fēng, zhí chuò luán lè zài yòu, guō zuì luán fáng zài zuǒ, huáng hūn qǐ xíng, lái xí jiàng dōu.
胥午搜括曲沃之甲,共二百二十乘,欒盈率之。欒之族人能戰者皆從,老弱俱留曲沃。督戎為先鋒,殖綽、欒樂在右,郭最、欒魴在左,黃昏起行,來襲絳都。
zì qǔ wò zhì jiàng, zhǐ gé liù shí yú lǐ, yī yè biàn dào. huài guō ér rù, zhí dǐ nán mén. jiàng rén yóu rán bù zhī, zhèng shì jí léi bù jí yǎn ěr, gāng gāng yǎn shàng chéng mén, shǒu yù yī wú suǒ shè, bù xiāo yī gè shí chén, bèi dū róng gōng pò, zhāo yǐn luán bīng rù chéng, rú rù wú rén zhī jìng.
自曲沃至絳,止隔六十餘里,一夜便到。壞郭而入,直抵南門。絳人猶然不知,正是「疾雷不及掩耳」,剛剛掩上城門,守御一無所設,不消一個時辰,被督戎攻破,招引欒兵入城,如入無人之境。
shí fàn gài zài jiā, cháo yōng fāng chè, hū rán lè wáng fù chuǎn xū ér zhì, bào yán: luán shì yǐ rù nán mén. fàn gài dà jīng, jí hū qí zi fàn yāng liǎn jiǎ jù dí. lè wáng fù yuē: shì jí yǐ! fèng zhǔ gōng zǒu gù gōng, yóu kě jiān shǒu. gù gōng zhě, jìn wén gōng wèi lǚ xì fén gōng zhī nán, nǎi yú gōng gōng zhī dōng yú, bié zhú cǐ gōng, yǐ bèi bù cè, guǎng kuān shí lǐ yǒu yú, nèi yǒu gōng shì tái guān, jī sù shén duō, lún xuǎn guó zhōng zhuàng jiǎ sān qiān rén shǒu zhī, wài jué gōu qiàn, qiáng gāo shù rèn, jí qí jiān gù, gù yuē gù gōng.
時范匄在家,朝饔方徹,忽然樂王鮒喘吁而至,報言:「欒氏已入南門。」范匄大驚,急呼其子范鞅斂甲拒敵。樂王鮒曰:「事急矣!奉主公走固宮,猶可堅守。」固宮者,晉文公為呂、郤焚宮之難,乃於公宮之東隅,別築此宮,以備不測,廣寬十里有餘,內有宮室台觀,積粟甚多,輪選國中壯甲三千人守之,外掘溝塹,牆高數仞,極其堅固,故曰固宮。
fàn gài yōu guó zhōng yǒu nèi yīng, fù yuē: zhū dài fū jiē luán yuàn jiā, kě lǜ wéi wèi shì ěr. ruò sù yǐ jūn mìng zhào zhī, yóu kě de yě! fàn gài yǐ wèi rán. nǎi shǐ fàn yāng yǐ jūn mìng zhào wèi shū, yī miàn cuī cù pú rén jià chē. lè wáng fù yòu yuē: shì bù kě zhī, yí huì qí jī. shí píng gōng yǒu wài jiā zhī sàng, fàn gài yǔ lè wáng fù jù zhōng jiǎ jiā mò cuī, yǐ dié méng qí shǒu, zhà wèi fù rén, zhí rù gōng zhōng, zòu zhī píng gōng, jí yù gōng yǐ rù yú gù gōng.
范匄憂國中有內應,鮒曰:「諸大夫皆欒怨家,可慮惟魏氏耳。若速以君命召之,猶可得也!」范匄以為然。乃使范鞅以君命召魏舒,一面催促僕人駕車。樂王鮒又曰:「事不可知,宜晦其跡。」時平公有外家之喪,范匄與樂王鮒俱衷甲加墨縗,以絰蒙其首,詐為婦人,直入宮中,奏知平公,即御公以入於固宮。
què shuō wèi shū jiā zài chéng běi yú, fàn yāng chéng yáo chē jí qū ér wǎng, dàn jiàn chē tú yǐ liè mén wài, shū róng zhuāng zài chē, nán xiàng jiāng wǎng yíng luán yíng yǐ. fàn yāng xià chē, jí qū ér jìn yuē: luán shì wèi nì, zhǔ gōng yǐ zài gù gōng, yāng zhī fù yǔ zhū dà chén, jiē jù yú jūn suǒ, shǐ yāng lái yíng wú zi. wèi shū wèi jí dá yǔ, fàn yāng yǒng shēn yī tiào, zǎo yǐ dēng chē, yòu shǒu bà jiàn, zuǒ shǒu qiān wèi shū zhī dài, hǔ dé wèi shū bù gǎn zuò shēng. fàn yāng hè lìng: sù xíng! yú rén qǐng wèn: hé wǎng? fàn yāng lì shēng yuē: dōng xíng wǎng gù gōng! yú shì chē tú zhuǎn xiàng dōng xíng, jìng dào gù gōng.
卻說魏舒家在城北隅,范鞅乘軺車疾驅而往,但見車徒已列門外,舒戎裝在車,南向將往迎欒盈矣。范鞅下車,急趨而進曰:「欒氏為逆,主公已在固宮,鞅之父與諸大臣,皆聚於君所,使鞅來迎吾子。」魏舒未及答語,范鞅踴身一跳,早已登車,右手把劍,左手牽魏舒之帶,唬得魏舒不敢做聲。范鞅喝令:「速行!」輿人請問:「何往?」范鞅厲聲曰:「東行往固宮!」於是車徒轉向東行,徑到固宮。
wèi zhī hòu shì hé rú, zài kàn xià huí fēn jiě.
未知後事何如,再看下回分解。