strong quǎn róng zhǔ dà nào hào jīng zhōu píng wáng dōng qiān luò yì strong
犬戎主大鬧鎬京 周平王東遷洛邑
huà shuō shēn hóu jìn biǎo zhī hòu, yǒu rén zài hào jīng tàn xìn, wén zhī yōu wáng mìng guó gōng wèi jiāng, bù rì lǐng bīng fá shēn, xīng yè bēn huí, bào zhī shēn hóu. shēn hóu dà jīng yuē: guó xiǎo bīng wēi, ān néng dǐ dí wáng shī? dài fū lǚ zhāng jìn yuē: tiān zǐ wú dào, fèi dí lì shù, zhōng liáng qù wèi, wàn mín jiē yuàn, cǐ gū lì zhī shì yě. jīn xī róng bīng lì fāng qiáng, yǔ shēn guó jiē rǎng, zhǔ gōng sù zhì shū róng zhǔ, jiè bīng xiàng hào, yǐ jiù wáng hòu, bì yào tiān zǐ chuán wèi yú gù tài zǐ, cǐ yī zhōu zhī yè yě. yǔ yún: xiān fā zhì rén', jī bù kě shī.
話說申侯進表之後,有人在鎬京探信,聞知幽王命虢公為將,不日領兵伐申,星夜奔回,報知申侯。申侯大驚曰:「國小兵微,安能抵敵王師?」大夫呂章進曰:「天子無道,廢嫡立庶,忠良去位,萬民皆怨,此孤立之勢也。今西戎兵力方強,與申國接壤,主公速致書戎主,借兵向鎬,以救王后,必要天子傳位於故太子,此伊周之業也。語云:『先發制人',機不可失。」
shēn hóu yuē: cǐ yán shén dāng. suì bèi xià jīn zēng yī chē, qiǎn rén jī shū yǔ quǎn róng jiè bīng, xǔ yǐ pò hào zhī rì, fǔ kù jīn bó, rèn píng bān qǔ. róng zhǔ yuē: zhōng guó tiān zǐ shī zhèng, shēn hóu guó jiù, zhào wǒ yǐ zhū wú dào, fú lì dōng gōng, cǐ wǒ zhì yě. suì fā róng bīng yī wàn wǔ qiān, fēn wèi sān duì, yòu xiān fēng bèi dīng, zuǒ xiān fēng mǎn yě sù, róng zhǔ zì jiāng zhōng jūn. qiāng dāo sāi lù, jīng pèi bì kōng, shēn hóu yì qǐ běn guó zhī bīng xiāng zhù, hào hào dàng dàng, shā bēn hào jīng ér lái. chū qí bù yì, jiāng wáng chéng wéi rào sān zā, shuǐ xī bù tōng.
申侯曰:「此言甚當。」遂備下金繒一車,遣人齎書與犬戎借兵,許以破鎬之日,府庫金帛,任憑搬取。戎主曰:「中國天子失政,申侯國舅,召我以誅無道,扶立東宮,此我志也。」遂發戎兵一萬五千,分為三隊,右先鋒孛丁,左先鋒滿也速,戎主自將中軍。槍刀塞路,旌旆蔽空,申侯亦起本國之兵相助,浩浩蕩蕩,殺奔鎬京而來。出其不意,將王城圍繞三匝,水息不通。
yōu wáng wén biàn, dà jīng yuē: jī bù mì, huò xiān fā, wǒ bīng wèi qǐ, róng bīng xiān dòng, cǐ shì rú hé?
幽王聞變,大驚曰:「機不密,禍先發,我兵未起,戎兵先動,此事如何?」
guó shí fù zòu yuē: wú wáng sù qiǎn rén yú lí shān jǔ qǐ fēng yān, zhū hóu jiù bīng bì zhì, nèi wài jiā gōng, kě qǔ bì shèng.
虢石父奏曰:「吾王速遣人於驪山舉起烽煙,諸侯救兵必至,內外夾攻,可取必勝。」
yōu wáng cóng qí yán, qiǎn rén jǔ fēng. zhū hóu zhī bīng, wú piàn jiǎ lái zhě, gài yīn qián bèi fēng huǒ suǒ xì, shì shí yòu yǐ wèi zhà, suǒ yǐ jiē bù qǐ bīng yě. yōu wáng jiàn jiù bīng bù zhì, quǎn róng rì yè gōng chéng, jí wèi shí fù yuē: zéi shì wèi zhī qiáng ruò, qīng kě shì zhī. zhèn dāng jiǎn yuè zhuàng yǒng, yǐ jì qí hòu. guó gōng běn fēi néng zhàn zhī jiāng, zhǐ de miǎn qiáng yīng mìng, lǜ lǐng bīng chē èr bǎi chéng, kāi mén shā chū.
幽王從其言,遣人舉烽。諸侯之兵,無片甲來者,蓋因前被烽火所戲,是時又以為詐,所以皆不起兵也。幽王見救兵不至,犬戎日夜攻城,即謂石父曰:「賊勢未知強弱,卿可試之。朕當簡閱壯勇,以繼其後。」虢公本非能戰之將,只得勉強應命,率領兵車二百乘,開門殺出。
shēn hóu zài zhèn shàng wàng jiàn shí fù chū chéng, zhǐ wèi róng zhǔ yuē: cǐ qī jūn wù guó zhī zéi, bù kě zǒu le. róng zhǔ wén zhī yuē: shuí wèi wǒ qín zhī? bèi dīng yuē: xiǎo jiāng yuàn wǎng. wǔ dāo pāi mǎ, zhí qǔ shí fù, dòu bù shàng shí hé, shí fù bèi bèi dīng yī dāo zhǎn yú chē xià. róng zhǔ yǔ mǎn yě sù yī qí shā jiāng qián jìn, hǎn shēng dà jǔ, luàn shā rù chéng, féng wū fàng huǒ, féng rén jǔ dāo, lián shēn hóu yě zǔ dāng tā bú zhù, zhǐ de rèn qí suǒ wèi, chéng zhōng dà luàn.
申侯在陣上望見石父出城,指謂戎主曰:「此欺君誤國之賊,不可走了。」戎主聞之曰:「誰為我擒之?」孛丁曰:「小將願往。」舞刀拍馬,直取石父,斗不上十合,石父被孛丁一刀斬於車下。戎主與滿也速一齊殺將前進,喊聲大舉,亂殺入城,逢屋放火,逢人舉刀,連申侯也阻當他不住,只得任其所為,城中大亂。
yōu wáng wèi jí yuè jūn, jiàn shì tóu bù hǎo, yǐ xiǎo chē zài bāo sì hé bó fú, kāi hòu zǎi mén chū zǒu. sī tú zhèng bó yǒu zì hòu gǎn shàng, dà jiào: wú wáng wù jīng, chén dāng bǎo jià.
幽王未及閱軍,見勢頭不好,以小車載褒姒和伯服,開後宰門出走。司徒鄭伯友自後趕上,大叫:「吾王勿驚,臣當保駕。」
chū le běi mén, yí lǐ wàng lí shān ér qù. tú zhōng yòu yù yǐn qiú lái dào, yán: quǎn róng fén shāo gōng shì, qiǎng lüè kù cáng, jì gōng yǐ sǐ yú luàn jūn zhī zhōng yǐ!
出了北門,迤邐望驪山而去。途中又遇尹球來到,言:「犬戎焚燒宮室,搶掠庫藏,祭公已死於亂軍之中矣!」
yōu wáng xīn dǎn jù liè. zhèng bó yǒu zài lìng jǔ fēng, fēng yān tòu rù jiǔ xiāo, jiù bīng yī jiù bú dào. quǎn róng bīng zhuī zhì lí shān zhī xià, jiāng lí gōng tuán tuán wéi zhù, kǒu zhōng zhǐ jiào: xiū zǒu le hūn jūn!
幽王心膽俱裂。鄭伯友再令舉烽,烽煙透入九霄,救兵依舊不到。犬戎兵追至驪山之下,將驪宮團團圍住,口中只叫:「休走了昏君!」
yōu wáng yǔ bāo sì hǔ zuò yī duī, xiāng duì ér qì. zhèng bó yǒu jìn yuē: shì jí yǐ, chén pàn wēi mìng bǎo jià, shā chū zhòng wéi, jìng tóu chén guó, yǐ tú hòu jǔ!
幽王與褒姒唬做一堆,相對而泣。鄭伯友進曰:「事急矣,臣拚微命保駕,殺出重圍,竟投臣國,以圖後舉!」
yōu wáng yuē: zhèn bù tīng shū fù zhī yán, yǐ zhì yú cǐ. zhèn jīn rì fū qī fù zǐ zhī mìng, jù fù zhī shū fù yǐ!
幽王曰:「朕不聽叔父之言,以至於此。朕今日夫妻父子之命,俱付之叔父矣!」
dāng xià zhèng bó jiào rén zhì lí gōng qián, fàng qǐ yī bǎ huǒ lái, yǐ huò róng bīng, zì yǐn yōu wáng cóng gōng hòu chōng chū. zhèng bó shǒu chí zhǎng máo, dāng xiān kāi lù, yǐn qiú bǎo zhe bāo hòu mǔ zǐ, jǐn suí yōu wáng zhī hòu.
當下鄭伯教人至驪宮前,放起一把火來,以惑戎兵,自引幽王從宮後衝出。鄭伯手持長矛,當先開路,尹球保著褒後母子,緊隨幽王之後。
xíng bù duō bù, zǎo yǒu quǎn róng bīng lán zhù, nǎi shì xiǎo jiāng gǔ lǐ chì. zhèng bó yǎo yá dà nù, biàn jiē zhù jiāo zhàn. zhàn bù shù hé, yī máo cì gǔ lǐ chì yú mǎ xià, róng bīng jiàn zhèng bó xiāo yǒng, yī shí jīng sàn.
行不多步,早有犬戎兵攔住,乃是小將古里赤。鄭伯咬牙大怒,便接住交戰。戰不數合,一矛刺古里赤於馬下,戎兵見鄭伯驍勇,一時驚散。
yuē xíng bàn lǐ, bèi hòu hǎn shēng yòu qǐ, xiān fēng bèi dīng yǐn dà bīng zhuī lái. zhèng bó jiào yǐn qiú bǎo jià xiān xíng, qīn zì duàn hòu, qiě zhàn qiě zǒu. què bèi quǎn róng tiě qí héng chōng, fēn wèi liǎng jié. zhèng bó kùn zài gāi xīn, quán wú jù qiè, zhè gēn máo shén chū guǐ méi, dàn dāng xiān zhě wú bù zhe shǒu.
約行半里,背後喊聲又起,先鋒孛丁引大兵追來。鄭伯叫尹球保駕先行,親自斷後,且戰且走。卻被犬戎鐵騎橫衝,分為兩截。鄭伯困在垓心,全無懼怯,這根矛神出鬼沒,但當先者無不著手。
quǎn róng zhǔ jiào sì miàn fàng jiàn, jiàn rú yǔ diǎn, bù fēn yù shí, kě lián yī guó xián hóu, jīn rì sǐ yú wàn zú zhī xià.
犬戎主教四面放箭,箭如雨點,不分玉石,可憐一國賢侯,今日死於萬鏃之下。
zuǒ xiān fēng mǎn yě sù, zǎo bǎ yōu wáng chē zhàng lǔ zhù.
左先鋒滿也速,早把幽王車仗擄住。
quǎn róng zhǔ kàn jiàn gǔn páo yù dài, zhī shì yōu wáng, jiù chē zhōng yī dāo kǎn sǐ, bìng shā bó fú. bāo sì měi mào ráo sǐ, yǐ qīng chē zài zhī, dài guī zhān zhàng qǔ lè. yǐn qiú duǒ zài chē xiāng zhī nèi, yì bèi róng bīng qiān chū zhǎn zhī.
犬戎主看見袞袍玉帶,知是幽王,就車中一刀砍死,並殺伯服。褒姒美貌饒死,以輕車載之,帶歸氈帳取樂。尹球躲在車箱之內,亦被戎兵牽出斬之。
tǒng jì yōu wáng zài wèi gòng yī shí yī nián. yīn mài sāng mù gōng jī cǎo dài de nán zǐ, shí qǔ qīng shuǐ hé biān yāo nǚ, táo yú bāo guó, cǐ nǚ jí bāo sì yě, gǔ huò jūn xīn, qī líng dí mǔ, hài de yōu wáng jīn rì shēn wáng guó pò.
統計幽王在位共一十一年。因賣桑木弓箕草袋的男子,拾取清水河邊妖女,逃於褒國,此女即褒姒也,蠱惑君心,欺凌嫡母,害得幽王今日身亡國破。
xī tóng yáo suǒ yún: yuè jiāng shēng, rì jiāng méi, hú jī fú, shí wáng zhōu guó. zhèng yīng qí zhào. tiān shù yǐ dìng yú xuān wáng zhī shí yǐ.
昔童謠所云:「月將升,日將沒,弧箕箙,實亡周國。」正應其兆。天數已定於宣王之時矣。
dōng píng xiān shēng yǒu shī yuē:
東屏先生有詩曰:
duō fāng tú xiào yè tíng zhōng, fēng huǒ guāng yáo fěn dài hóng.
多方圖笑掖庭中,烽火光搖粉黛紅。
zì jué zhū hóu yóu shì kě, rěn jiào guó zuò sàng qiāng róng.
自絕諸侯猶似可,忍教國祚喪羌戎。
yòu lǒng xī jū shì yǒng shǐ shī yuē:
又隴西居士詠史詩曰:
lí shān yī xiào quǎn róng chēn, hú shǐ tóng yáo yǐ yàn zhēn.
驪山一笑犬戎嗔,弧矢童謠已驗真。
shí bā nián lái yóu bào yīng, wǎn huí zào huà shì hé rén?
十八年來猶報應,挽回造化是何人?
yòu yǒu yī jué, dān dào yǐn qiú děng wú yī shàn zhōng, kě wèi jiān chén zhī jiè. shī yún:
又有一絕,單道尹球等無一善終,可為奸臣之戒。詩云:
qiǎo huà chán yán mèi àn jūn, mǎn tú fù guì bǎi nián shēn.
巧話讒言媚暗君,滿圖富貴百年身。
yī zhāo pián shǒu tóng zhū lù, luò de qiān qiū mà nìng chén.
一朝駢首同誅戮,落得千秋罵佞臣。
yòu yǒu yī jué, yǒng zhèng bó yǒu zhī zhōng. shī yuē:
又有一絕,詠鄭伯友之忠。詩曰:
shí fù juān qū yǐn shì wáng, zhèng huán jīn rì sǐ qín wáng.
石父捐軀尹氏亡,鄭桓今日死勤王。
sān rén zǒng wèi zhōu jiā sǐ, bái gǔ fēng qián nà gè xiāng?
三人總為周家死,白骨風前那個香?
qiě shuō shēn hóu zài chéng nèi, jiàn gōng zhōng huǒ qǐ, máng yǐn běn guó zhī bīng rù gōng, yí lù pū miè, xiān jiāng shēn hòu fàng chū lěng gōng. xún dào qióng tái, bù jiàn yōu wáng bāo sì zōng jī. yǒu rén zhǐ shuō: yǐ chū běi mén qù yǐ!
且說申侯在城內,見宮中火起,忙引本國之兵入宮,一路撲滅,先將申後放出冷宮。巡到瓊台,不見幽王、褒姒蹤跡。有人指說:「已出北門去矣!」
liào zǒu lí shān, huāng máng zhuī gǎn. yú lù shàng zhèng yíng zhe róng zhǔ, chē mǎ xiāng còu, gè wèn láo kǔ. shuō jí hūn jūn yǐ shā, shēn hóu dà jīng yuē: gū chū xīn zhǐ yù jiū zhèng wáng tè, bù yì suì jí yú cǐ. hòu shì bù zhōng yú jūn zhě, bì yǐ gū wèi kǒu shí yǐ! jí lìng cóng rén shōu liàn qí shī, bèi lǐ zàng zhī.
料走驪山,慌忙追趕。於路上正迎著戎主,車馬相湊,各問勞苦。說及昏君已殺,申侯大驚曰:「孤初心止欲糾正王慝,不意遂及於此。後世不忠於君者,必以孤為口實矣!」亟令從人收殮其屍,備禮葬之。
róng zhǔ xiào yuē: guó jiù suǒ wèi fù rén zhī rén yě!
戎主笑曰:「國舅所謂婦人之仁也!」
què shuō shēn hóu huí dào jīng shī, ān pái yán xí, kuǎn dài róng zhǔ. kù zhōng bǎo yù, bān qǔ yī kōng, yòu liǎn jù jīn zēng shí chē wèi zèng, zhǐ wàng tā mǎn yù ér guī. shuí xiǎng róng zhǔ bǎ shā yōu wáng yī jiàn, zì yǐ wèi bù shì zhī gōng, rén mǎ pán jù jīng chéng, zhōng rì yǐn jiǔ zuò lè, jué wú hái jūn guī guó zhī yì. bǎi xìng jiē guī yuàn shēn hóu.
卻說申侯回到京師,安排筵席,款待戎主。庫中寶玉,搬取一空,又斂聚金繒十車為贈,指望他滿欲而歸。誰想戎主把殺幽王一件,自以為不世之功,人馬盤踞京城,終日飲酒作樂,絕無還軍歸國之意。百姓皆歸怨申侯。
shēn hóu wú kě nài hé, nǎi xiě mì shū sān fēng, fā rén wǎng sān lù zhū hóu chù, yuē huì qín wáng. nǎ sān lù zhū hóu? běi lù jìn hóu jī chóu, dōng lù wèi hóu jī hé, xī lù qín jūn yíng kāi. yòu qiǎn rén dào zhèng guó, jiāng zhèng bó sǐ nán zhī shì, bào zhī shì zǐ jué tū, jiào tā qǐ bīng fù chóu, bù zài huà xià.
申侯無可奈何,乃寫密書三封,發人往三路諸侯處,約會勤王。哪三路諸侯?北路晉侯姬仇,東路衛侯姬和,西路秦君嬴開。又遣人到鄭國,將鄭伯死難之事,報知世子掘突,教他起兵復仇,不在話下。
dān shuō shì zǐ jué tū, nián fāng èr shí sān suì, shēng de shēn zhǎng bā chǐ, yīng yì fēi cháng. yī wén fù qīn zhàn sǐ, bù shèng āi fèn, suì sù páo gǎo dài, shuài chē sān bǎi chéng, xīng yè bēn chí ér lái. zǎo yǒu tàn mǎ bào zhī quǎn róng zhǔ, yù zuò zhǔn bèi. jué tū yí dào, biàn yù jìn bīng.
單說世子掘突,年方二十三歲,生得身長八尺,英毅非常。一聞父親戰死,不勝哀憤,遂素袍縞帶,帥車三百乘,星夜奔馳而來。早有探馬報知犬戎主,預作準備。掘突一到,便欲進兵。
gōng zǐ chéng jiàn yuē: wǒ bīng jiān chéng ér jìn, pí láo wèi xī, yí shēn gōu gù lěi, dài zhū hóu bīng jí, rán hòu hé gōng, cǐ wàn quán zhī cè yě!
公子成諫曰:「我兵兼程而進,疲勞未息,宜深溝固壘,待諸侯兵集,然後合攻,此萬全之策也!」
jué tū yuē: jūn fù zhī chóu, lǐ bù fǎn bīng. kuàng quǎn róng zhì jiāo yì mǎn, wǒ yǐ ruì jī duò, wǎng wú bù kè. ruò dài zhū hóu bīng jí, qǐ bù màn le jūn xīn? suì huī jūn zhí bī chéng xià.
掘突曰:「君父之仇,禮不反兵。況犬戎志驕意滿,我以銳擊惰,往無不克。若待諸侯兵集,豈不慢了軍心?」遂麾軍直逼城下。
chéng shàng yǎn qí xī gǔ, quán wú dòng jìng. jué tū dà mà: quǎn yáng zhī zéi, hé bù chū chéng jué yī sǐ zhàn? chéng shàng bìng bù dá yīng. jué tū hē jiào zuǒ yòu dǎ diǎn gōng chéng.
城上偃旗息鼓,全無動靜。掘突大罵:「犬羊之賊,何不出城決一死戰?」城上並不答應。掘突喝教左右打點攻城。
hū wén cóng lín shēn chù, jù luó shēng xiǎng, yī zhī jūn cóng hòu shā lái. nǎi quǎn róng zhǔ dìng jì, yù xiān mái fú zài wài zhě.
忽聞叢林深處,巨鑼聲響,一枝軍從後殺來。乃犬戎主定計,預先埋伏在外者。
jué tū dà jīng, huāng máng tǐng qiāng lái zhàn. chéng shàng jù luó shēng yòu qǐ, chéng mén dà kāi, yòu yǒu yī zhī jūn shā chū. jué tū qián yǒu bèi dīng, hòu yǒu mǎn yě sù, liǎng xià jiā gōng, dǐ dāng bú zhù, dà bài ér zǒu. róng bīng zhuī gǎn sān shí yú lǐ fāng huí.
掘突大驚,慌忙挺槍來戰。城上巨鑼聲又起,城門大開,又有一枝軍殺出。掘突前有孛丁,後有滿也速,兩下夾攻,抵當不住,大敗而走。戎兵追趕三十餘里方回。
jué tū shōu shí cán bīng, wèi gōng zǐ chéng yuē: gū bù tīng qīng yán, yǐ zhì shī lì, jīn jì jiāng hé chū?
掘突收拾殘兵,謂公子成曰:「孤不聽卿言,以至失利,今計將何出?」
gōng zǐ chéng yuē: cǐ qù pú yáng bù yuǎn, wèi hóu lǎo chéng jīng shì, hé bù tóu zhī. zhèng wèi hé bīng, kě yǐ dé zhì. jué tū yī yán, fēn fù wàng pú yáng yí lù ér jìn.
公子成曰:「此去濮陽不遠,衛侯老誠經事,何不投之。鄭衛合兵,可以得志。」掘突依言,吩咐望濮陽一路而進。
yuē xíng èr rì, chén tóu qǐ chù, wàng jiàn wú shù bīng chē, rú qiáng ér zhì, zhōng jiān zuò zhe yī wèi zhū hóu, jǐn páo jīn dài, cāng yán bái fà, piāo piāo rán yǒu shén xiān zhī tài. nà wèi zhū hóu, zhèng shì wèi wǔ gōng jī hé, shí yǐ bā shí yú suì yǐ. jué tū tíng chē gāo jiào yuē: wǒ zhèng shì zǐ jué tū yě. quǎn róng bīng fàn jīng shī, wú fù sǐ yú zhàn chǎng, wǒ bīng yòu bài, tè lái qiú jiù.
約行二日,塵頭起處,望見無數兵車,如牆而至,中間坐著一位諸侯,錦袍金帶,蒼顏白髮,飄飄然有神仙之態。那位諸侯,正是衛武公姬和,時已八十餘歲矣。掘突停車高叫曰:「我鄭世子掘突也。犬戎兵犯京師,吾父死於戰場,我兵又敗,特來求救。」
wǔ gōng gǒng shǒu dá yuē: shì zǐ fàng xīn, gū qīng guó qín wáng, wén qín jìn zhī bīng, bù jiǔ yì dāng zhì yǐ, hé yōu quǎn yáng zāi?
武公拱手答曰:「世子放心,孤傾國勤王,聞秦、晉之兵,不久亦當至矣,何憂犬羊哉?」
jué tū ràng wèi hóu xiān xíng, bō zhuǎn chē yuán, chóng huí hào jīng, lí èr shí lǐ, fēn liǎng chù xià zhài.
掘突讓衛侯先行,撥轉車轅,重回鎬京,離二十里,分兩處下寨。
jiào rén dǎ tīng qín jìn èr guó qǐ bīng xiāo xī. tàn zǐ bào dào: xī jiǎo shàng jīn gǔ dà míng, chē shēng hōng dì, xiù qí shàng dà shū qín' zì.
教人打聽秦、晉二國起兵消息。探子報道:「西角上金鼓大鳴,車聲轟地,繡旗上大書『秦'字。」
wǔ gōng yuē: qín jué suī fù yōng, rán xí yú róng sú, qí bīng yǒng hàn shàn zhàn, quǎn róng zhī suǒ wèi yě! yán wèi bì, běi lù tàn zǐ yòu bào: jìn bīng yì zhì, yǐ yú běi mén lì zhài. wǔ gōng dà xǐ yuē: èr guó bīng lái, dà shì jì yǐ! jí qiǎn rén yǔ qín jìn èr jūn xiāng wén. xū yú zhī jiān, èr jūn jiē dào wǔ gōng yíng zhōng, hù xiāng láo kǔ. èr jūn jiàn jué tū hún shēn sù gǎo, wèn: cǐ wèi hé rén?
武公曰:「秦爵雖附庸,然習於戎俗,其兵勇悍善戰,犬戎之所畏也!」言未畢,北路探子又報:「晉兵亦至,已於北門立寨。」武公大喜曰:「二國兵來,大事濟矣!」即遣人與秦、晉二君相聞。須臾之間,二君皆到武公營中,互相勞苦。二君見掘突渾身素縞,問:「此位何人?」
wǔ gōng yuē: cǐ zhèng shì zǐ yě. suì jiāng zhèng bó sǐ nán, yǔ yōu wáng bèi shā zhī shì, shù le yī biàn, èr jūn tàn xī bù yǐ.
武公曰:「此鄭世子也。」遂將鄭伯死難,與幽王被殺之事,述了一遍,二君嘆息不已。
wǔ gōng yuē: lǎo fū nián mài wú shí, zhǐ wèi chén zǐ, yì bù róng cí, miǎn lì lái cǐ. sǎo dàng xīng shān, quán zhàng shàng guó. jīn jì jiāng ān chū?
武公曰:「老夫年邁無識,止為臣子,義不容辭,勉力來此。掃蕩腥膻,全仗上國。今計將安出?」
qín xiāng gōng yuē: quǎn róng zhī zhì, zài yú piāo lüè zǐ nǚ jīn bó ér yǐ. bǐ wèi wǒ bīng chū zhì, bì bù dī fáng, jīn yè sān gēng, yí fēn bīng dōng nán běi sān lù gōng dǎ, dú quē xī mén, fàng tā yī tiáo zǒu lù. què jiào zhèng shì zǐ fú bīng bǐ chù, hòu qí chū bēn, cóng hòu yǎn jī, bì huò quán shèng.
秦襄公曰:「犬戎之志,在於剽掠子女金帛而已。彼謂我兵初至,必不提防,今夜三更,宜分兵東南北三路攻打,獨缺西門,放他一條走路。卻教鄭世子伏兵彼處,候其出奔,從後掩擊,必獲全勝。」
wǔ gōng yuē: cǐ jì shén shàn.
武公曰:「此計甚善。」
huà fēn liǎng tóu.
話分兩頭。
zài shuō shēn hóu zài chéng zhōng wén zhī sì guó bīng dào, xīn zhōng dà xǐ. suì yǔ xiǎo zhōu gōng xuǎn mì yì: zhǐ děng gōng chéng, zhè lǐ kāi mén jiē yīng. què quàn róng zhǔ xiān jiāng bǎo huò jīn zēng, chà yòu xiān fēng bèi dīng fēn bīng yā sòng huí guó, yǐ xuē qí shì yòu jiào zuǒ xiān fēng mǎn yě sù jǐn shù lǐng bīng chū chéng yíng dí. quǎn róng zhǔ rèn zuò hǎo huà, yī yī tīng cóng.
再說申侯在城中聞知四國兵到,心中大喜。遂與小周公咺密議:「只等攻城,這裡開門接應。」卻勸戎主先將寶貨金繒,差右先鋒孛丁分兵押送回國,以削其勢;又教左先鋒滿也速盡數領兵出城迎敵。犬戎主認作好話,一一聽從。
què shuō mǎn yě sù yíng yú dōng mén zhī wài, zhèng yǔ wèi bīng duì lěi, yuē huì míng rì jiāo zhàn, bù qī sān gēng zhī hòu, bèi wèi bīng jié rù dà zhài, mǎn yě sù tí dāo shàng mǎ, jí lái yíng dí. qí nài róng bīng sì sàn luàn cuàn, shuāng quán liǎng bì, chēng chí bú zhù, zhǐ de yī tóng bēn zǒu. sān lù zhū hóu, nà hǎn gōng chéng, hū rán chéng mén dà kāi, sān lù jūn mǎ yī yōng ér rù, háo wú chēng yù, cǐ nǎi shēn hóu zhī jì yě.
卻說滿也速營於東門之外,正與衛兵對壘,約會明日交戰,不期三更之後,被衛兵劫入大寨,滿也速提刀上馬,急來迎敵。其奈戎兵四散亂竄,雙拳兩臂,撐持不住,只得一同奔走。三路諸侯,吶喊攻城,忽然城門大開,三路軍馬一擁而入,毫無撐御,此乃申侯之計也。
róng zhǔ zài mèng zhōng jīng jué, kuà zhe chǎn mǎ, jìng chū xī chéng, suí shēn bù shù bǎi rén. yòu yù zhèng shì zǐ jué tū lán zhù sī zhàn, zhèng zài wēi jí, què dé mǎn yě sù shōu shí bài bīng lái dào, hùn zhàn yī chǎng, fāng dé tuō shēn.
戎主在夢中驚覺,跨著剗馬,徑出西城,隨身不數百人。又遇鄭世子掘突攔住廝戰,正在危急,卻得滿也速收拾敗兵來到,混戰一場,方得脫身。
jué tū bù gǎn qióng zhuī, rù chéng yǔ zhū hóu xiāng jiàn, qià hǎo tiān sè dà míng. bāo sì bù jí suí xíng, zì yì ér wáng. hú céng xiān shēng yǒu shī tàn yún:
掘突不敢窮追,入城與諸侯相見,恰好天色大明。褒姒不及隨行,自縊而亡。胡曾先生有詩嘆云:
jǐn xiù wéi zhōng chēng guó mǔ, xīng shān duì lǐ zuò fān pó.
錦繡圍中稱國母,腥膻隊裡作番婆。
dào tóu bù miǎn tóu huán kǔ, zhēng shì wèi fēi kuài lè duō?
到頭不免投繯苦,爭似為妃快樂多?
shēn hóu dà pái yán xí, guǎn dài sì lù zhū hóu. zhǐ jiàn shǒu xí wèi wǔ gōng tuī zhù ér qǐ, wèi zhū hóu yuē: jīn rì jūn wáng guó pò, qǐ chén zǐ yǐn jiǔ zhī shí yé?
申侯大排筵席,管待四路諸侯。只見首席衛武公推箸而起,謂諸侯曰:「今日君亡國破,豈臣子飲酒之時耶?」
zhòng rén qí shēng gǒng lì yuē: mǒu děng yuàn shòu jiào xùn.
眾人齊聲拱立曰:「某等願受教訓。」
wǔ gōng yuē: guó bù kě yī rì wú jūn, jīn gù tài zǐ zài shēn, yí fèng zhī yǐ jí wáng wèi, zhū jūn yǐ wèi rú hé?
武公曰:「國不可一日無君,今故太子在申,宜奉之以即王位,諸君以為如何?」
xiāng gōng yuē: jūn hóu cǐ yán, wén wǔ chéng kāng zhī líng yě.
襄公曰:「君侯此言,文、武、成、康之靈也。」
shì zǐ jué tū yuē: xiǎo zi shēn wú cùn gōng, yíng lì yī shì, yuàn xiào wēi láo, yǐ chéng xiān sī tú zhī zhì.
世子掘突曰:「小子身無寸功,迎立一事,願效微勞,以成先司徒之志。」
wǔ gōng dà xǐ, jǔ jué láo zhī. suì yú xí shàng cǎo chéng biǎo zhāng, bèi xià fǎ jià, gè guó jiē yù yǐ bīng xiāng zhù.
武公大喜,舉爵勞之。遂於席上草成表章,備下法駕,各國皆欲以兵相助。
jué tū yuē: yuán fēi fù dí, ān yòng duō tú. zhǐ yòng běn bīng zú yǐ.
掘突曰:「原非赴敵,安用多徒。只用本兵足矣。」
shēn hóu yuē: xià guó yǒu chē sān bǎi chéng, yuàn wèi yǐn dǎo.
申侯曰:「下國有車三百乘,願為引導。」
cì rì, jué tū suì wǎng shēn guó, yíng tài zǐ yí jiù wèi wáng.
次日,掘突遂往申國,迎太子宜臼為王。
què shuō yí jiù zài shēn, zhōng rì nà mèn, bù zhī guó jiù cǐ qù, xiōng jí rú hé. hū bào zhèng shì zǐ jī zhe guó jiù shēn hóu tóng zhū hóu lián míng biǎo zhāng, fèng yíng hái jīng, xīn xià dào chī le yī jīng. zhǎn kāi kàn shí, nǎi zhī yōu wáng yǐ bèi quǎn róng suǒ shā, fù zǐ zhī qíng, bù jué fàng shēng dà kū. jué tū zòu yuē: tài zǐ dāng yǐ shè jì wèi zhòng, wàng zǎo zhèng dà wèi, yǐ ān rén xīn.
卻說宜臼在申,終日納悶,不知國舅此去,凶吉如何。忽報鄭世子齎著國舅申侯同諸侯連名表章,奉迎還京,心下倒吃了一驚。展開看時,乃知幽王已被犬戎所殺,父子之情,不覺放聲大哭。掘突奏曰:「太子當以社稷為重,望早正大位,以安人心。」
yí jiù yuē: gū jīn fù bù xiào zhī míng yú tiān xià yǐ. shì yǐ rú cǐ, zhǐ suǒ qǐ chéng.
宜臼曰:「孤今負不孝之名於天下矣。事已如此,只索起程。」
bù yī rì, dào le hào jīng, zhōu gōng xiān qū rù chéng, sǎo chú gōng diàn, guó jiù shēn hóu yǐn zhe wèi jìn qín sān guó zhū hóu, tóng zhèng shì zǐ jí yī bān zài cháo wén wǔ, chū guō sān shí lǐ yíng jiē, bo dìng jí rì jìn chéng. yí jiù jiàn gōng shì cán huǐ, qī rán lèi xià, dāng xià xiān jiàn le shēn hóu, bǐng mìng guò le, rán hòu fú gǔn miǎn gào miào, jí wáng wèi, shì wèi píng wáng.
不一日,到了鎬京,周公先驅入城,掃除宮殿,國舅申侯引著衛、晉、秦三國諸侯,同鄭世子及一班在朝文武,出郭三十里迎接,卜定吉日進城。宜臼見宮室殘毀,悽然淚下,當下先見了申侯,稟命過了,然後服袞冕告廟,即王位,是為平王。
píng wáng shēng diàn, zhòng zhū hóu bǎi guān cháo hè yǐ bì, píng wáng xuān shēn bó shàng diàn, wèi yuē: zhèn yǐ fèi qì zhī rén, huò chéng zōng tiāo, jiē jiù shì zhī lì yě. jìn jué wèi shēn gōng. shēn gōng cí yuē: shǎng fá bù míng, guó zhèng bù qīng, hào jīng wáng ér fù cún, nǎi zhòng zhū hóu qín wáng zhī gōng chén bù néng jìn jí quǎn róng, huò zuì xiān wáng, chén dāng wàn sǐ. gǎn lǐng shǎng hū? jiān cí sān cì, píng wáng lìng fù hóu jué.
平王升殿,眾諸侯百官朝賀已畢,平王宣申伯上殿,謂曰:「朕以廢棄之人,獲承宗祧,皆舅氏之力也。」進爵為申公。申公辭曰:「賞罰不明,國政不清,鎬京亡而復存,乃眾諸侯勤王之功;臣不能禁戢犬戎,獲罪先王,臣當萬死。敢領賞乎?」堅辭三次,平王令復侯爵。
wèi wǔ gōng yòu zòu yuē: bāo sì mǔ zǐ shì chǒng luàn lún. guó shí fù yǐn qiú děng qī jūn wù guó, suī zé shēn sǐ, jūn dāng zhuī biǎn. píng wáng yī yī zhǔn zòu.
衛武公又奏曰:「褒姒母子恃寵亂倫。虢石父、尹球等欺君誤國,雖則身死,均當追貶。」平王一一準奏。
wèi hóu hé jìn jué wèi gōng jìn hóu chóu jiā fēng hé nèi fù yōng zhī dì zhèng bó yǒu sǐ yú wáng shì, cì shì wèi huán, shì zǐ jué tū xí jué wèi bó, jiā fēng bēng tián qiān qǐng qín jūn yuán shì fù yōng, jiā fēng qín bó, liè yú zhū hóu xiǎo zhōu gōng xuǎn bài tài zǎi zhī zhí shēn hòu hào wèi tài hòu bāo sì yǔ bó fú, jù fèi wèi shù rén guó shí fù yǐn qiú jì gōng, gū niàn qí xiān shì yǒu gōng, jiān sǐ yú wáng shì, zhǐ xuē qí běn shēn jué hào, réng xǔ zi sūn xí wèi. yòu chū ān mín bǎng, fǔ wèi jīng shī bèi hài bǎi xìng, dà yàn qún chén, jǐn huān ér sàn. yǒu shī wèi zhèng:
衛侯和進爵為公;晉侯仇加封河內附庸之地;鄭伯友死於王事,賜諡為桓,世子掘突襲爵為伯,加封祊田千頃;秦君原是附庸,加封秦伯,列於諸侯;小周公咺拜太宰之職;申後號為太后;褒姒與伯服,俱廢為庶人;虢石父、尹球、祭公,姑念其先世有功,兼死於王事,止削其本身爵號,仍許子孫襲位。又出安民榜,撫慰京師被害百姓,大宴群臣,盡歡而散。有詩為證:
bǎi guān cǐ rì féng ēn zhǔ, wàn xìng jīn zhāo xǐ tài píng.
百官此日逢恩主,萬姓今朝喜太平。
zì shì lèi cháo gōng dé hòu, shān hé zài zhěng wàng zhōng xìng.
自是累朝功德厚,山河再整望中興。
cì rì, zhū hóu xiè ēn. píng wáng zài fēng wèi hóu wèi sī tú, zhèng bó jué tū wèi qīng shì, liú cháo yǔ tài zǎi xuǎn yī tóng fǔ zhèng wéi shēn jìn èr jūn, yǐ běn guó pò jìn róng dí, bài cí ér guī shēn hóu jiàn zhèng shì zǐ jué tū yīng yì fēi cháng, yǐ nǚ qī zhī, shì wèi wǔ jiāng. cǐ huà gē guò bù tí.
次日,諸侯謝恩。平王再封衛侯為司徒,鄭伯掘突為卿士,留朝與太宰咺一同輔政;惟申、晉二君,以本國迫近戎、狄,拜辭而歸;申侯見鄭世子掘突英毅非常,以女妻之,是為武姜。此話擱過不提。
què shuō quǎn róng zì dào hào jīng rǎo luàn yī fān, shí shú le zhōng guó de dào lù, suī zé bèi zhū hóu qū zhú chū chéng, qí fēng wèi zēng cuò zhé, yòu zì wèi láo ér wú gōng, xīn huái yuàn hèn, suì dà qǐ róng bīng, qīn zhàn zhōu jiāng. qí fēng zhī dì, bàn wèi róng yǒu, jiàn jiàn bī jìn hào jīng, lián yuè fēng huǒ bù jué. yòu gōng què zì fén shāo zhī hòu, shí bù cún wǔ, tuí qiáng bài dòng, guāng jǐng shèn shì qī liáng. píng wáng yī lái fǔ kù kōng xū, wú lì jiàn zào gōng shì, èr lái pà quǎn róng zǎo wǎn rù kòu, suì méng qiān dōu luò yì zhī niàn.
卻說犬戎自到鎬京擾亂一番,識熟了中國的道路,雖則被諸侯驅逐出城,其鋒未曾挫折,又自謂勞而無功,心懷怨恨,遂大起戎兵,侵占周疆。岐豐之地,半為戎有,漸漸逼近鎬京,連月烽火不絕。又宮闕自焚燒之後,十不存五,頹牆敗棟,光景甚是淒涼。平王一來府庫空虛,無力建造宮室,二來怕犬戎早晚入寇,遂萌遷都洛邑之念。
yī rì cháo bà, wèi qún chén yuē: xī wáng zǔ chéng wáng, jì dìng hào jīng, yòu yíng luò yì, cǐ hé yì yě? qún chén qí shēng zòu yuē: luò yì wèi tiān xià zhī zhōng, sì fāng rù gòng, dào lǐ shì jūn, suǒ yǐ chéng wáng mìng zhào gōng xiāng zhái, zhōu gōng xìng zhú, hào yuē dōng dōu gōng shì zhì dù, yǔ hào jīng tóng, měi cháo huì zhī nián, tiān zǐ xíng xìng dōng dōu, jiē jiàn zhū hóu, cǐ nǎi biàn mín zhī zhèng yě.
一日朝罷,謂群臣曰:「昔王祖成王,既定鎬京,又營洛邑,此何意也?」群臣齊聲奏曰:「洛邑為天下之中,四方入貢,道里適均,所以成王命召公相宅,周公興築,號曰東都;宮室制度,與鎬京同,每朝會之年,天子行幸東都,接見諸侯,此乃便民之政也。」
píng wáng yuē: jīn quǎn róng bī jìn hào jīng, huò qiě bù cè, zhèn yù qiān dōu yú luò hé rú? tài zǎi xuǎn zòu yuē: jīn gōng què fén huǐ, yíng jiàn bù yì, láo mín shāng cái, bǎi xìng jiē yuàn, xī róng chéng xìn ér qǐ, hé yǐ yù zhī? qiān dōu yú luò, shí wèi zhì biàn. liǎng bān wén wǔ, jù yǐ quǎn róng wèi lǜ, qí shēng yuē: tài zǎi zhī yán shì yě.
平王曰:「今犬戎逼近鎬京,禍且不測,朕欲遷都於洛何如?」太宰咺奏曰:「今宮闕焚毀,營建不易,勞民傷財,百姓嗟怨,西戎乘釁而起,何以御之?遷都於洛,實為至便。」兩班文武,俱以犬戎為慮,齊聲曰:「太宰之言是也。」
wéi sī tú wèi wǔ gōng dī tóu zhǎng tàn, píng wáng yuē: lǎo sī tú hé dú wú yán? wǔ gōng nǎi zòu yuē: lǎo chén nián yú jiǔ shí, méng jūn wáng bù qì lǎo mào, bèi wèi liù qīng, ruò zhī ér bù yán, shì bù zhōng yú jūn yě ruò wéi zhòng ér yán, shì bù hé yú yǒu yě. rán níng dé zuì yú yǒu, bù gǎn dé zuì yú jūn. fū hào jīng zuǒ yǒu xiáo hán, yòu yǒu lǒng shǔ, pī shān dài hé, wò yě qiān lǐ, tiān xià xíng shèng, mò guò yú cǐ. luò yì suī tiān xià zhī zhōng, qí shì píng yǎn, sì miàn shòu dí zhī dì, suǒ yǐ xiān wáng suī bìng jiàn liǎng dōu, rán zhái xī jīng, yǐ zhèn tiān xià zhī yào, liú dōng dōu yǐ bèi yī shí zhī xún. wú wáng ruò qì hào jīng ér qiān luò, kǒng wáng shì zì shì shuāi ruò yǐ!
惟司徒衛武公低頭長嘆,平王曰:「老司徒何獨無言?」武公乃奏曰:「老臣年逾九十,蒙君王不棄老耄,備位六卿,若知而不言,是不忠於君也;若違眾而言,是不和於友也。然寧得罪於友,不敢得罪於君。夫鎬京左有崤、函,右有隴、蜀,披山帶河,沃野千里,天下形勝,莫過於此。洛邑雖天下之中,其勢平衍,四面受敵之地,所以先王雖並建兩都,然宅西京,以振天下之要,留東都以備一時之巡。吾王若棄鎬京而遷洛,恐王室自是衰弱矣!」
píng wáng yuē: quǎn róng qīn duó qí fēng, shì shén chāng jué, qiě gōng què cán huǐ, wú yǐ zhuàng guān. zhèn zhī dōng qiān, shí fēi děi yǐ.
平王曰:「犬戎侵奪岐豐,勢甚猖獗,且宮闕殘毀,無以壯觀。朕之東遷,實非得已。」
wǔ gōng zòu yuē: quǎn róng chái láng zhī xìng, bù dāng yǐn rù wò tà. shēn gōng jiè bīng shī cè, kāi mén yī dào, shǐ qí fén shāo gōng què, lù jí xiān wáng, cǐ bù gòng zhī chóu yě. wáng jīn lì zhì zì qiáng, jié yòng ài mín, liàn bīng xùn wǔ, xiào xiān wáng zhī běi fá nán zhēng, fú bǐ róng zhǔ, yǐ xiàn qī miào, shàng kě jiān xuě qián chǐ. ruò yǐn rěn bì chóu, qì cǐ shì bǐ, wǒ tuì yī chǐ, dí jìn yī chǐ, kǒng cán shí zhī yōu, bù zhǐ yú qí fēng ér yǐ. xī yáo shùn zài wèi, máo cí tǔ jiē, yǔ jū bēi gōng, bù yǐ wèi lòu. jīng shī zhuàng guān, qǐ zài gōng shì? wéi wú wáng shú sī zhī!
武公奏曰:「犬戎豺狼之性,不當引入臥闥。申公借兵失策,開門揖盜,使其焚燒宮闕,戮及先王,此不共之仇也。王今勵志自強,節用愛民,練兵訓武,效先王之北伐南征,俘彼戎主,以獻七廟,尚可湔雪前恥。若隱忍避仇,棄此適彼,我退一尺,敵進一尺,恐蠶食之憂,不止於岐豐而已。昔堯、舜在位,茅茨土階,禹居卑宮,不以為陋。京師壯觀,豈在宮室?惟吾王熟思之!」
tài zǎi xuǎn yòu zòu yuē: lǎo sī tú nǎi ān cháng zhī lùn, fēi tōng biàn zhī yán yě. xiān wáng dài zhèng miè lún, zì zhāo kòu zéi, qí shì yǐ bù zú shēn jiù. jīn wáng sǎo chú wēi jìn, jǐn zhèng míng hào, ér fǔ kù kōng xū, bīng lì dān ruò, bǎi xìng wèi jù quǎn róng, rú wèi chái hǔ, yī dàn róng qí zhǎng qū, mín xīn wǎ jiě, wù guó zhī zuì, shuí néng rèn zhī?
太宰咺又奏曰:「老司徒乃安常之論,非通變之言也。先王怠政滅倫,自招寇賊,其事已不足深咎。今王掃除煨燼,僅正名號,而府庫空虛,兵力單弱,百姓畏懼犬戎,如畏豺虎,一旦戎騎長驅,民心瓦解,誤國之罪,誰能任之?」
wǔ gōng yòu zòu yuē: shēn gōng jì néng zhào róng, dìng néng tuì róng. wáng qiǎn rén wèn zhī, bì yǒu liáng cè.
武公又奏曰:「申公既能召戎,定能退戎。王遣人問之,必有良策。」
zhèng shāng yì jiān, guó jiù shēn gōng qiǎn rén jī gào jí biǎo wén lái dào. píng wáng zhǎn kāi kàn zhī, dà yì wèi: quǎn róng qīn rǎo bù yǐ, jiāng yǒu wáng guó zhī huò. fú qǐ wǒ wáng lián niàn guā gé, fā bīng jiù yuán.
正商議間,國舅申公遣人齎告急表文來到。平王展開看之,大意謂:「犬戎侵擾不已,將有亡國之禍。伏乞我王憐念瓜葛,發兵救援。」
píng wáng yuē: jiù shì zì gù bù xiá, ān néng gù zhèn. dōng qiān zhī shì, zhèn jīn jué yǐ! nǎi mìng tài shǐ zé rì dōng xíng.
平王曰:「舅氏自顧不暇,安能顧朕。東遷之事,朕今決矣!」乃命太史擇日東行。
wèi wǔ gōng yuē: chén zhí zài sī tú, ruò zhǔ shàng yī xíng, mín shēng lí sàn, chén zhī jiù nán cí yǐ! suì xiān qī chū bǎng shì yù bǎi xìng: rú yuàn suí jià dōng qiān zhě, zuò sù zhǔn bèi, yī qí qǐ chéng. zhù shǐ zuò wén, xiān jiāng qiān dōu yuán yóu, jì gào zōng miào. zhì qī, dà zōng bó bào zhe qī miào shén zhǔ, dēng chē xiān dǎo. qín bó yíng kāi wén píng wáng dōng qiān, qīn zì lǐng bīng hù jià, bǎi xìng xié lǎo fú yòu, xiāng cóng zhě bù jì qí shù.
衛武公曰:「臣職在司徒,若主上一行,民生離散,臣之咎難辭矣!」遂先期出榜示諭百姓:「如願隨駕東遷者,作速準備,一齊起程。」祝史作文,先將遷都緣由,祭告宗廟。至期,大宗伯抱著七廟神主,登車先導。秦伯嬴開聞平王東遷,親自領兵護駕,百姓攜老扶幼,相從者不計其數。
dāng shí xuān wáng dà jì zhī yè, mèng jiàn měi mào nǚ zǐ, dà xiào sān shēng, dà kū sān shēng, bù huāng bù máng, jiāng qī miào shén zhǔ, kǔn zhe yī shù, rǎn rǎn wàng dōng ér qù. dà xiào sān shēng, yīng bāo sì lí shān fēng huǒ xì zhū hóu shì dà kū sān shēng zhě, yōu wáng bāo sì, bó fú sān mìng jù jué shén zhǔ kǔn shù wǎng dōng, zhèng yīng jīn rì dōng qiān. cǐ mèng wú yī bù yàn.
當時宣王大祭之夜,夢見美貌女子,大笑三聲,大哭三聲,不慌不忙,將七廟神主,捆著一束,冉冉望東而去。大笑三聲,應褒姒驪山烽火戲諸侯事;大哭三聲者,幽王、褒姒,伯服三命俱絕;神主捆束往東,正應今日東遷。此夢無一不驗。
yòu tài shǐ bó yáng fù cí yún: kū yòu xiào, xiào yòu kū, yáng bèi guǐ tūn, mǎ féng quǎn zhú. shèn zhī, shèn zhī. hú jī fú. yáng bèi guǐ tūn zhě, xuān wáng sì shí liù nián yù guǐ ér wáng, nǎi jǐ wèi nián mǎ féng quǎn zhú, quǎn róng rù kòu, yōu wáng shí yī nián gēng wǔ yě.
又太史伯陽父辭云:「哭又笑,笑又哭,羊被鬼吞,馬逢犬逐。慎之,慎之。弧箕箙。」羊被鬼吞者,宣王四十六年遇鬼而亡,乃己未年;馬逢犬逐,犬戎入寇,幽王十一年庚午也。
zì cǐ xī zhōu suì wáng, tiān shù yǒu dìng rú cǐ, yì jiàn bó yáng fù zhī shén zhàn yǐ. dōng qiān hòu shì rú hé, qiě kàn xià huí fēn jiě.
自此西周遂亡,天數有定如此,亦見伯陽父之神占矣。東遷後事如何,且看下回分解。