strong cáo mò shǒu jiàn jié qí hóu huán gōng jǔ huǒ jué níng qī strong
曹沫手劍劫齊侯 桓公舉火爵寧戚
zhōu lí wáng yuán nián chūn zhēng yuè, qí huán gōng shè cháo, qún chén bài hè yǐ bì, wèn guǎn zhòng yuē: guǎ rén chéng zhòng fù zhī jiào, gèng zhāng guó zhèng. jīn guó zhōng bīng jīng liáng zú, bǎi xìng jiē zhī lǐ yì, yì yù lì méng dìng bó, hé rú? guǎn zhòng duì yuē: dāng jīn zhū hóu, qiáng yú qí zhě shén zhòng: nán yǒu jīng chǔ, xī yǒu qín jìn, rán jiē zì chěng qí xióng, bù zhī zūn fèng zhōu wáng, suǒ yǐ bù néng chéng bà. zhōu suī shuāi wēi, nǎi tiān xià zhī gòng zhǔ. dōng qiān yǐ lái, zhū hóu bù cháo, bù gòng fāng wù. gù zhèng bó shè huán wáng zhī jiān, wǔ guó jù zhuāng wáng zhī mìng, suì lìng liè guó chén zǐ, bù zhī jūn fù. xióng tōng jiàn hào, sòng zhèng shì jūn, xí wèi gù rán, mò gǎn zhēng tǎo. jīn zhuāng wáng chū bēng, xīn wáng jí wèi sòng guó jìn zāo nán gōng zhǎng wàn zhī luàn, zéi chén suī lù, sòng jūn wèi dìng. jūn kě qiǎn shǐ cháo zhōu, qǐng tiān zǐ zhī zhǐ, dà huì zhū hóu, lì dìng sòng jūn. sòng jūn yí dìng, rán hòu fèng tiān zǐ yǐ lìng zhū hóu, nèi zūn wáng shì, wài rǎng sì yí. liè guó zhī zhōng, shuāi ruò zhě fú zhī, qiáng héng zhě yì zhī, hūn luàn bù gòng mìng zhě, lǜ zhū hóu tǎo zhī. hǎi nèi zhū hóu, jiē zhī wǒ zhī wú sī, bì xiāng shuài ér cháo yú qí. bù dòng bīng chē, ér bà kě chéng yǐ! huán gōng dà yuè.
周釐王元年春正月,齊桓公設朝,群臣拜賀已畢,問管仲曰:「寡人承仲父之教,更張國政。今國中兵精糧足,百姓皆知禮義,意欲立盟定伯,何如?」管仲對曰:「當今諸侯,強於齊者甚眾:南有荊、楚,西有秦、晉,然皆自逞其雄,不知尊奉周王,所以不能成霸。周雖衰微,乃天下之共主。東遷以來,諸侯不朝,不貢方物。故鄭伯射桓王之肩,五國拒莊王之命,遂令列國臣子,不知君父。熊通僭號,宋、鄭弒君,習為故然,莫敢征討。今莊王初崩,新王即位;宋國近遭南宮長萬之亂,賊臣雖戮,宋君未定。君可遣使朝周,請天子之旨,大會諸侯,立定宋君。宋君一定,然後奉天子以令諸侯,內尊王室,外攘四夷。列國之中,衰弱者扶之,強橫者抑之,昏亂不共命者,率諸侯討之。海內諸侯,皆知我之無私,必相率而朝於齊。不動兵車,而霸可成矣!」桓公大悅。
yú shì qiǎn shǐ zhì luò yáng cháo hè lí wáng, yīn qǐng fèng mìng wèi huì, yǐ dìng sòng jūn. lí wáng yuē: bó jiù bù wàng zhōu shì, zhèn zhī xìng yě. sì shàng zhū hóu, wéi bó jiù zuǒ yòu zhī, zhèn qǐ yǒu ài yān? shǐ zhě huí bào huán gōng. huán gōng suì yǐ wáng mìng bù gào sòng lǔ chén cài wèi zhèng cáo zhū zhū guó, yuē yǐ sān yuè shuò rì, gòng huì běi xìng zhī dì.
於是遣使至洛陽朝賀釐王,因請奉命為會,以定宋君。釐王曰:「伯舅不忘周室,朕之幸也。泗上諸侯,惟伯舅左右之,朕豈有愛焉?」使者回報桓公。桓公遂以王命布告宋、魯、陳、蔡、衛、鄭、曹、邾諸國,約以三月朔日,共會北杏之地。
huán gōng wèn guǎn zhòng yuē: cǐ fān fù huì, yòng bīng chē duō shǎo? guǎn zhòng yuē: jūn fèng wáng mìng, yǐ lín zhū hóu, ān yòng bīng chē? qǐng wèi yī shang zhī huì! huán gōng yuē: nuò! nǎi shǐ jūn shì xiān zhú tán sān céng, gāo qǐ sān zhàng, zuǒ xuán zhōng, yòu shè gǔ, xiān chén tiān zǐ xū wèi yú shàng, páng shè fǎn diàn, yù bó qì jù, jiā bèi zhěng qí. yòu yù bèi guǎn shě shù chù, xī yào gāo chǎng hé shì.
桓公問管仲曰:「此番赴會,用兵車多少?」管仲曰:「君奉王命,以臨諸侯,安用兵車?請為衣裳之會!」桓公曰:「諾!」乃使軍士先築壇三層,高起三丈,左懸鐘,右設鼓,先陳天子虛位於上,旁設反坫,玉帛器具,加倍整齊。又預備館舍數處,悉要高敞合式。
zhì qī, sòng huán gōng yù shuō xiān dào, yǔ qí huán gōng xiāng jiàn, xiè qí dìng wèi zhī yì. cì rì, chén xuān gōng chǔ jiù zhū zi kè èr jūn jì dào. cài āi hóu xiàn wǔ, hèn chǔ jiàn zhí, yì lái fù huì. sì guó jiàn qí wú bīng chē, xiāng gù yuē: qí hóu tuī chéng dài rén, yī zhì yú cǐ! nǎi gè jiāng bīng chē tuì zài èr shí lǐ zhī wài. shí èr yuè jiāng jǐn, huán gōng wèi guǎn zhòng yuē: zhū hóu wèi jí, gǎi qī dài zhī, rú hé? guǎn zhòng yuē: yǔ yún: sān rén chéng zhòng.' jīn zhì zhě sì guó, bù wèi bù zhòng yǐ. ruò gǎi qī, shì wú xìn yě dài ér bù zhì, shì rǔ wáng mìng yě. chū hé zhū hóu, ér yǐ bù xìn wén, qiě rǔ wáng mìng, hé yǐ tú bà? huán gōng yuē: méng hū? huì hū? guǎn zhòng yuē: rén xīn wèi yī, qí huì ér bù sàn, nǎi kě méng ěr! huán gōng yuē: shàn.
至期,宋桓公御說先到,與齊桓公相見,謝其定位之意。次日,陳宣公杵臼、邾子克二君繼到。蔡哀侯獻舞,恨楚見執,亦來赴會。四國見齊無兵車,相顧曰:「齊侯推誠待人,一至於此!」乃各將兵車退在二十里之外。時二月將盡,桓公謂管仲曰:「諸侯未集,改期待之,如何?」管仲曰:「語云:『三人成眾。'今至者四國,不為不眾矣。若改期,是無信也;待而不至,是辱王命也。初合諸侯,而以不信聞,且辱王命,何以圖霸?」桓公曰:「盟乎?會乎?」管仲曰:「人心未一,俟會而不散,乃可盟耳!」桓公曰:「善。」
sān yuè shuò, mèi shuǎng, wǔ guó zhū hóu jù jí yú tán xià. xiāng jiàn lǐ bì, huán gōng gǒng shǒu gào zhū hóu yuē: wáng zhèng jiǔ fèi, pàn luàn xiāng xún. gū fèng zhōu tiān zǐ zhī mìng, huì qún gōng yǐ kuāng wáng shì. jīn rì zhī shì, bì tuī yī rén wèi zhǔ, rán hòu quán yǒu suǒ shǔ, ér zhèng lìng kě shī yú tiān xià. zhū hóu fēn fēn sī yì, yù tuī qí, zé sòng jué shàng gōng, qí zhǐ chēng hóu, zūn bēi yǒu xù yù tuī sòng, zé sòng gōng xīn lì, lài qí dìng wèi, wèi gǎn zì zūn. shì zài liǎng nán, chén xuān gōng chǔ jiù yuè xí yán yuē: tiān zǐ yǐ jiū hé zhī mìng, shǔ zhū qí hóu, shuí gǎn dài zhī? yí tuī qí hóu wèi méng huì zhī zhǔ. zhū hóu jiē yuē: fēi qí hóu bù kān cǐ rèn, chén hóu zhī yán shì yě. huán gōng zài sān qiān ràng, rán hòu dēng tán, qí hóu wèi zhǔ, cì sòng gōng, cì chén hóu, cì cài hóu, cì zhū zi. pái liè yǐ dìng, míng zhōng jī gǔ, xiān yú tiān zǐ wèi qián xíng lǐ, rán hòu jiāo bài, xù xiōng dì zhī qíng. zhòng sūn jiǎo pěng yuē jiǎn yī hán, guì ér dú zhī yuē: mǒu nián yuè rì, qí xiǎo bái sòng yù shuō chén chǔ jiù cài xiàn wǔ zhū kè, yǐ tiān zǐ mìng, huì yú běi xìng, gòng jiǎng wáng shì, jì ruò fú qīng, yǒu bài yuē zhě, liè guó gòng zhēng zhī. zhū hóu gǒng shǒu shòu mìng.
三月朔,昧爽,五國諸侯俱集於壇下。相見禮畢,桓公拱手告諸侯曰:「王政久廢,叛亂相尋。孤奉周天子之命,會群公以匡王室。今日之事,必推一人為主,然後權有所屬,而政令可施於天下。」諸侯紛紛私議,欲推齊,則宋爵上公,齊止稱侯,尊卑有序;欲推宋,則宋公新立,賴齊定位,未敢自尊。事在兩難,陳宣公杵臼越席言曰:「天子以糾合之命,屬諸齊侯,誰敢代之?宜推齊侯為盟會之主。」諸侯皆曰:「非齊侯不堪此任,陳侯之言是也。」桓公再三謙讓,然後登壇,齊侯為主,次宋公,次陳侯,次蔡侯,次邾子。排列已定,鳴鐘擊鼓,先於天子位前行禮,然後交拜,敘兄弟之情。仲孫湫捧約簡一函,跪而讀之曰:「某年月日,齊小白、宋御說、陳杵臼、蔡獻舞、邾克,以天子命,會於北杏,共獎王室,濟弱扶傾,有敗約者,列國共征之。」諸侯拱手受命。
lùn yǔ chēng huán gōng jiǔ hé zhū hóu, cǐ qí dì yī huì yě. rán wēng yǒu shī yún:
《論語》稱桓公九合諸侯,此其第一會也。髯翁有詩云:
jì jì guān shang jí wǔ jūn, lín zī shì yè hè rán xīn.
濟濟冠裳集五君,臨淄事業赫然新。
jú zhōng xiān zhe shuí néng shí, zhǐ wèi tuī zūn dì yī rén.
局中先著誰能識,只為推尊第一人。
zhū hóu xiàn chóu fǔ bì, guǎn zhòng lì jiē ér shàng yuē: lǔ wèi zhèng cáo, gù wéi wáng mìng, bù lái fù huì, bù kě bù tǎo. qí huán gōng jǔ shǒu xiàng sì jūn yuē: bì yì bīng chē bù zú, yuàn zhū jūn tóng shì. chén cài zhū sān jūn qí shēng yīng yuē: gǎn bù lǜ bì fù yǐ cóng. wéi sòng huán gōng hēi rán. shì wǎn, sòng gōng huí guǎn, wèi dài fū dài shū pí yuē: qí hóu wàng zì zūn dà, yuè cì zhǔ huì, biàn yù diào qiǎn gè guó zhī bīng, jiāng lái wú guó qiě pí yú bèn mìng yǐ. shū pí yuē: zhū hóu cóng wéi xiāng bàn, qí shì wèi jí, ruò zhēng fú lǔ zhèng, bà yè chéng yǐ. qí zhī bà, fēi sòng fú yě, yǔ huì sì guó, wéi sòng wèi dà sòng bù cóng bīng, sān guó yì jiāng jiě tǐ. kuàng wú jīn rì zhī lái, zhǐ yù de wáng mìng, yǐ dìng wèi ěr. yǐ liè yú huì, yòu hé qí yān, bù rú xiān guī. sòng gōng cóng qí yán, suì yú wǔ gēng dēng chē ér qù.
諸侯獻酬甫畢,管仲歷階而上曰:「魯、衛、鄭、曹,故違王命,不來赴會,不可不討。」齊桓公舉手向四君曰:「敝邑兵車不足,願諸君同事。」陳、蔡、邾三君齊聲應曰:「敢不率敝賦以從。」惟宋桓公嘿然。是晚,宋公回館,謂大夫戴叔皮曰:「齊侯妄自尊大,越次主會,便欲調遣各國之兵,將來吾國且疲於奔命矣。」叔皮曰:「諸侯從違相半,齊勢未集,若征服魯、鄭,霸業成矣。齊之霸,非宋福也,與會四國,惟宋為大;宋不從兵,三國亦將解體。況吾今日之來,止欲得王命,以定位耳。已列於會,又何俟焉,不如先歸。」宋公從其言,遂於五更登車而去。
qí huán gōng wén sòng gōng bèi huì táo guī, dà nù, yù qiǎn zhòng sūn jiǎo zhuī zhī. guǎn zhòng yuē: zhuī zhī fēi yì, kě qǐng wáng shī fá zhī, nǎi wèi yǒu míng, rán shì gèng yǒu jí yú cǐ zhě. huán gōng yuē: hé shì gèng jí yú cǐ? guǎn zhòng yuē: sòng yuǎn ér lǔ jìn, qiě wáng shì zōng méng, bù xiān fú lǔ, hé yǐ fú sòng? huán gōng yuē: fá lǔ dāng cóng hé lù? guǎn zhòng yuē: jì zhī dōng běi yǒu suì zhě, nǎi lǔ zhī fù yōng, guó xiǎo ér ruò, cái sì xìng ěr, ruò yǐ zhòng bīng yā zhī, kě bù chóng cháo ér xià, suì xià, lǔ bì sǒng jù, rán hòu qiǎn yī jiè zhī shǐ, zé qí bù huì, zài qiǎn rén tōng xìn yú lǔ fū rén, lǔ fū rén yù qí zi qīn hòu yú wài jiā, zì dāng jí lì sǒng yǒng, lǔ hóu nèi pò mǔ mìng, wài chù bīng wēi, bì jiāng qiú méng, qí qí lái qiú, yīn ér xǔ zhī, píng lǔ zhī hòu, yí bīng yú sòng, lín yǐ wáng chén, cǐ pò zhú zhī shì yě. huán gōng yuē: shàn. nǎi qīn zì lǜ shī zhì suì chéng, yī gǔ ér xià, yīn zhù bīng yú jì shuǐ.
齊桓公聞宋公背會逃歸,大怒,欲遣仲孫湫追之。管仲曰:「追之非義,可請王師伐之,乃為有名,然事更有急於此者。」桓公曰:「何事更急於此?」管仲曰:「宋遠而魯近,且王室宗盟,不先服魯,何以服宋?」桓公曰:「伐魯當從何路?」管仲曰:「濟之東北有遂者,乃魯之附庸,國小而弱,才四姓耳,若以重兵壓之,可不崇朝而下,遂下,魯必悚懼,然後遣一介之使,責其不會,再遣人通信於魯夫人,魯夫人慾其子親厚於外家,自當極力慫恿,魯侯內迫母命,外怵兵威,必將求盟,俟其來求,因而許之,平魯之後,移兵於宋,臨以王臣,此破竹之勢也。」桓公曰:「善。」乃親自率師至遂城,一鼓而下,因駐兵於濟水。
lǔ zhuāng gōng guǒ jù, dà jí qún chén wèn jì. gōng zǐ qìng fù yuē: qí bīng liǎng zhì wú guó, wèi cháng dé lì, chén yuàn chū bīng jù zhī. bān zhōng yī rén chū yuē: bù kě, bù kě. zhuāng gōng shì zhī, nǎi shī bó yě. zhuāng gōng yuē: rǔ jì jiāng ān chū? shī bó yuē: chén cháng yán zhī, guǎn zǐ tiān xià qí cái, jīn dé qí zhèng, bīng yǒu jié zhì, qí bù kě yī yě běi xìng zhī huì, yǐ fèng mìng zūn wáng wèi míng, jīn zé wéi mìng, lǐ qū zài wǒ, qí bù kě èr yě zi jiū zhī lù, jūn yǒu gōng yān, wáng jī zhī jià, jūn yǒu láo yān, qì wǎng rì zhī gōng láo, jié jiāng lái zhī chóu yuàn, qí bù kě sān yě. wèi jīn zhī jì, bù ruò xiū hé qǐng méng, qí kě bù zhàn ér tuì. cáo guì yuē: chén yì yì rú cǐ. zhèng yì lùn jiān, bào dào: qí hóu yǒu shū zhì. zhuāng gōng shì zhī, dà yì yuē:
魯莊公果懼,大集群臣問計。公子慶父曰:「齊兵兩至吾國,未嘗得利,臣願出兵拒之。」班中一人出曰:「不可,不可。」莊公視之,乃施伯也。莊公曰:「汝計將安出?」施伯曰:「臣嘗言之,管子天下奇才,今得齊政,兵有節制,其不可一也;北杏之會,以奉命尊王為名,今責違命,理曲在我,其不可二也;子糾之戮,君有功焉,王姬之嫁,君有勞焉,棄往日之功勞,結將來之仇怨,其不可三也。為今之計,不若修和請盟,齊可不戰而退。」曹劌曰:「臣意亦如此。」正議論間,報道:「齊侯有書至。」莊公視之,大意曰:
guǎ rén yǔ jūn bìng shì zhōu shì, qíng tóng kūn dì, qiě hūn yīn yě. běi xìng zhī huì, jūn bù yǔ yān, guǎ rén gǎn qǐng qí gù? ruò yǒu èr xīn, yì wéi mìng.
寡人與君並事周室,情同昆弟,且婚姻也。北杏之會,君不與焉,寡人敢請其故?若有二心,亦惟命。
qí hóu lìng yǒu shū tōng xìn yú wén jiāng. wén jiāng zhào zhuāng gōng yǔ zhī yuē: qí lǔ shì wèi shēng jiù, shǐ qí è wǒ, yóu jiāng qǐ hǎo, kuàng qǔ píng hū? zhuāng gōng wěi wěi, nǎi shǐ shī bó dá shū, lüè yuē:
齊侯另有書通信於文姜。文姜召莊公語之曰:「齊、魯世為甥舅,使其惡我,猶將乞好,況取平乎?」莊公唯唯,乃使施伯答書,略曰:
gū yǒu quǎn mǎ zhī jí, wèi huò bèn mìng. jūn yǐ dà yì zé zhī, gū zhī zuì yǐ. rán chéng xià zhī méng, gū shí chǐ zhī, ruò tuì shě yú jūn zhī jìng shàng, gū gǎn bù pěng yù bó yǐ cóng!
孤有犬馬之疾,未獲奔命。君以大義責之,孤知罪矣。然城下之盟,孤實恥之,若退舍於君之境上,孤敢不捧玉帛以從!
qí hóu dé shū dà yuè, chuán lìng tuì bīng yú kē. lǔ zhuāng gōng jiāng wǎng huì qí hóu, wèn: qún chén shuí néng cóng zhě? jiāng jūn cáo mò qǐng wǎng, zhuāng gōng yuē: rǔ sān bài yú qí, bù lǜ qí rén xiào yé? cáo mò yuē: wéi chǐ sān bài, shì yǐ yuàn wǎng, jiāng yī zhāo ér xuě zhī. zhuāng gōng yuē: xuě zhī hé rú? cáo mò yuē: jūn dāng qí jūn, chén dāng qí chén. zhuāng gōng yuē: guǎ rén yuè jìng qiú méng, yóu zài bài yě, ruò néng xuě chǐ, guǎ rén tīng zi yǐ. suì xié cáo mò ér xíng.
齊侯得書大悅,傳令退兵於柯。魯莊公將往會齊侯,問:「群臣誰能從者?」將軍曹沫請往,莊公曰:「汝三敗於齊,不慮齊人笑耶?」曹沫曰:「惟恥三敗,是以願往,將一朝而雪之。」莊公曰:「雪之何如?」曹沫曰:「君當其君,臣當其臣。」莊公曰:「寡人越境求盟,猶再敗也,若能雪恥,寡人聽子矣。」遂偕曹沫而行。
zhì yú kē dì, qí hóu yù zhú tǔ wèi tán yǐ dài. lǔ hóu xiān shǐ rén xiè zuì qǐng méng, qí hóu yì shǐ rén dìng qī. shì rì, qí hóu jiāng xióng bīng bù liè tán xià, qīng hóng hēi bái qí, àn dōng nán xī běi sì fāng, gè zì fēn duì, gè yǒu jiāng guān tǒng lǐng, zhòng sūn jiǎo zhǎng zhī jiē jí qī céng, měi céng jù yǒu zhuàng shì, zhí zhe huáng qí bǎ shǒu, tán shàng jiàn dà huáng qí yī miàn, xiù chū fāng bó èr zì, páng zhì dà gǔ, wáng zǐ chéng fù zhǎng zhī tán zhōng jiān shè xiāng àn, pái liè zhe zhū pán yù yú shèng shēng shà méng zhī qì, xí péng zhǎng zhī liǎng páng fǎn diàn, shè yǒu jīn zūn yù jiǎ, sì rén diāo zhǎng zhī tán xī lì shí zhù èr gēn, xì zhe wū niú bái mǎ, tú rén zhǔn bèi zǎi shā, sī páo yì yá zhǎng zhī. dōng guō yá wèi bīn, lì yú jiē xià yíng bīn guǎn zhòng wèi xiāng, qì xiàng shí fēn zhěng sù.
至於柯地,齊侯預築土為壇以待。魯侯先使人謝罪請盟,齊侯亦使人訂期。是日,齊侯將雄兵布列壇下,青紅黑白旗,按東南西北四方,各自分隊,各有將官統領,仲孫湫掌之;階級七層,每層俱有壯士,執著黃旗把守,壇上建大黃旗一面,繡出「方伯」二字,旁置大鼓,王子成父掌之;壇中間設香案,排列著朱盤玉盂盛牲歃盟之器,隰朋掌之;兩旁反坫,設有金尊玉斝,寺人貂掌之;壇西立石柱二根,系著烏牛白馬,屠人準備宰殺,司庖易牙掌之。東郭牙為儐,立於階下迎賓;管仲為相,氣象十分整肅。
qí hóu chuán lìng: lǔ jūn ruò dào, zhǐ xǔ yī jūn yī chén dēng tán, yú rén xī píng tán xià. cáo mò zhōng jiǎ, shǒu tí lì jiàn, jǐn suí zhe lǔ zhuāng gōng. zhuāng gōng yī bù yī zhàn, cáo mò quán wú jù sè, jiāng cì shēng jiē. dōng guō yá jìn yuē: jīn rì liǎng jūn hǎo huì, liǎng xiāng zàn lǐ, ān yòng xiōng qì? qǐng qù jiàn. cáo mò zhēng mù shì zhī, liǎng zì jǐn liè. dōng guō yá dào tuì jǐ bù.
齊侯傳令:「魯君若到,止許一君一臣登壇,餘人息屏壇下。」曹沫衷甲,手提利劍,緊隨著魯莊公。莊公一步一戰,曹沫全無懼色,將次升階。東郭牙進曰:「今日兩君好會,兩相贊禮,安用兇器?請去劍。」曹沫睜目視之,兩眥盡裂。東郭牙倒退幾步。
zhuāng gōng jūn chén lì jiē ér shàng, liǎng jūn xiāng jiàn, gè xù tōng hǎo zhī yì. sān tòng gǔ bì, duì xiāng àn xíng lǐ. xí péng jiāng yù yú shèng xuè, guì ér qǐng shà, cáo mò yòu shǒu àn jiàn, zuǒ shǒu lǎn huán gōng zhī xiù, nù xíng yú sè, guǎn zhòng jí yǐ shēn bì huán gōng, wèn yuē: dài fū hé wèi zhě? cáo mò yuē: lǔ lián cì shòu bīng, guó jiāng wáng yǐ, jūn yǐ jì ruò fú qīng wèi huì, dú bù wèi bì yì niàn hū? guǎn zhòng yuē: rán zé dài fū hé qiú? cáo mò yuē: qí shì qiáng qī ruò, duó wǒ wèn yáng zhī tián, jīn rì qǐng hái, wú jūn nǎi jiù shà ěr! guǎn zhòng gù huán gōng yuē: jūn kě xǔ zhī! huán gōng yuē: dài fū xiū yǐ, guǎ rén xǔ zi. cáo mò nǎi shì jiàn, dài xí péng pěng yú yǐ jìn. liǎng jūn jù yǐ shà qì, cáo mò yuē: zhòng zhǔ qí guó zhī zhèng, chén yuàn yǔ zhòng shà. huán gōng yuē: hé bì zhòng fù? guǎ rén yǔ zi lì shì. nǎi xiàng tiān zhǐ rì yuē: suǒ bù fǎn wèn yáng tián yú lǔ zhě, yǒu rú cǐ rì! cáo mò shòu shà, zài bài chēng xiè, xiàn chóu shén huān.
莊公君臣歷階而上,兩君相見,各敘通好之意。三通鼓畢,對香案行禮。隰朋將玉盂盛血,跪而請歃,曹沫右手按劍,左手攬桓公之袖,怒形於色,管仲急以身蔽桓公,問曰:「大夫何為者?」曹沫曰:「魯連次受兵,國將亡矣,君以濟弱扶傾為會,獨不為敝邑念乎?」管仲曰:「然則大夫何求?」曹沫曰:「齊恃強欺弱,奪我汶陽之田,今日請還,吾君乃就歃耳!」管仲顧桓公曰:「君可許之!」桓公曰:「大夫休矣,寡人許子。」曹沫乃釋劍,代隰朋捧盂以進。兩君俱已歃訖,曹沫曰:「仲主齊國之政,臣願與仲歃。」桓公曰:「何必仲父?寡人與子立誓。」乃向天指日曰:「所不反汶陽田於魯者,有如此日!」曹沫受歃,再拜稱謝,獻酬甚歡。
jì bì shì, wáng zǐ chéng fù zhū rén jù fèn fèn bù píng, qǐng yú huán gōng, yù jié lǔ hóu, yǐ bào cáo mò zhī rǔ. huán gōng yuē: guǎ rén yǐ xǔ cáo mò yǐ. pǐ fū yuē yán, shàng bù shī xìn, kuàng jūn hū! zhòng rén nǎi zhǐ. míng rì, huán gōng fù zhì jiǔ gōng guǎn, yǔ zhuāng gōng huān yǐn ér bié. jí mìng nán bǐ yì zǎi, jiāng yuán qīn wèn yáng tián, jǐn shù jiāo gē hái lǔ. xī rén lùn yào méng kě fàn, ér huán gōng bù qī cáo zi kě chóu, ér huán gōng bù yuàn. cǐ suǒ yǐ fú zhū hóu bà tiān xià yě! yǒu shī yún:
既畢事,王子成父諸人俱憤憤不平,請於桓公,欲劫魯侯,以報曹沫之辱。桓公曰:「寡人已許曹沫矣。匹夫約言,尚不失信,況君乎!」眾人乃止。明日,桓公復置酒公館,與莊公歡飲而別。即命南鄙邑宰,將原侵汶陽田,盡數交割還魯。昔人論要盟可犯,而桓公不欺;曹子可仇,而桓公不怨。此所以服諸侯、霸天下也!有詩云:
wēi wēi bà qì tūn dōng lǔ, chǐ jiàn rú hé néng yòng wǔ?
巍巍霸氣吞東魯,尺劍如何能用武?
yào jiāng xìn yì fú qún xióng, bù lìn wèn yáng yī piàn tǔ!
要將信義服群雄,不吝汶陽一片土!
yòu yǒu shī dān dào cáo mò jié qí huán gōng yī shì, cǐ nǎi hòu shì xiá kè zhī zǔ. shī yún:
又有詩單道曹沫劫齊桓公一事,此乃後世俠客之祖。詩云:
sēn sēn gē jiǎ yōng rú cháo, zhàng jiàn dēng tán yì qì háo.
森森戈甲擁如潮,仗劍登壇意氣豪。
sān bài xiū yán yī rì xǐ, qiān qiū xiá kè shǒu chēng cáo.
三敗羞顏一日洗,千秋俠客首稱曹。
zhū hóu wén méng kē zhī shì, jiē fú huán gōng zhī xìn yì. yú shì wèi cáo èr guó, jiē qiǎn rén xiè zuì qǐng méng. huán gōng yuē yǐ fá sòng zhī hòu, xiāng dìng wèi huì. nǎi zài qiǎn shǐ rú zhōu, gào yǐ sòng gōng bù zūn wáng mìng, bù lái fù huì, qǐng wáng shī xià lín, tóng wǎng wèn zuì. zhōu lí wáng shǐ dài fū dān miè, lǜ shī huì qí fá sòng. dié bào chén cáo èr guó yǐn bīng cóng zhēng, yuàn wèi qián bù. huán gōng shǐ guǎn zhòng xiān lǜ yī jūn, qián huì chén cáo, zì yǐn xí péng wáng zǐ chéng fù dōng guō yá děng, tǒng lǐng dà jūn jì jìn, yú shāng qiū qǔ qí. shí zhōu lí wáng èr nián zhī chūn yě.
諸侯聞盟柯之事,皆服桓公之信義。於是衛、曹二國,皆遣人謝罪請盟。桓公約以伐宋之後,相訂為會。乃再遣使如周,告以宋公不尊王命,不來赴會,請王師下臨,同往問罪。周釐王使大夫單蔑,率師會齊伐宋。諜報陳、曹二國引兵從征,願為前部。桓公使管仲先率一軍,前會陳、曹,自引隰朋、王子成父、東郭牙等,統領大軍繼進,於商邱取齊。時周釐王二年之春也。
què shuō guǎn zhòng yǒu ài qiè míng jìng, zhōng lí rén, tōng wén yǒu zhì. huán gōng hào sè, měi chū xíng bì yǐ jī pín zì suí guǎn zhòng yì yǐ jìng cóng xíng. shì rì, guǎn zhòng jūn chū nán mén, yuē xíng sān shí yú lǐ zhì náo shān, jiàn yī yě fū, duǎn hè dān yī, pò lì chì jiǎo, fàng niú yú shān xià. cǐ rén kòu niú jiǎo ér gē, guǎn zhòng zài chē shàng, chá qí rén bù fán, shǐ rén yǐ jiǔ shí láo zhī. yě fū shí bì, yán: yù jiàn xiāng jūn zhòng fù. shǐ zhě yuē: xiāng guó chē yǐ guò qù yǐ. yě fū yuē: mǒu yǒu yī yǔ, xìng chuán yú xiāng jūn: hào hào hū bái shuǐ'. shǐ zhě zhuī jí guǎn zhòng zhī chē, yǐ qí yǔ shù zhī. guǎn zhòng máng rán, bù jiě suǒ wèi, yǐ wèn qiè jìng. jìng yuē: qiè wén gǔ yǒu bái shuǐ zhī shī yún: hào hào bái shuǐ, shū shū zhī yú. jūn lái zhào wǒ, wǒ jiāng ān jū, cǐ rén dài yù shì yě. guǎn zhòng jí mìng tíng chē, shǐ rén zhào zhī. yě fū jiāng niú jì yú cūn jiā, suí shǐ zhě lái jiàn guǎn zhòng, zhǎng yī bù bài. guǎn zhòng wèn qí xìng míng, yuē: wèi zhī yě rén yě, xìng níng míng qī. mù xiāng jūn hǎo xián lǐ shì, bù dàn bá shè zhì cǐ, wú yóu zì dá, wèi cūn rén mù niú ěr. guǎn zhòng kòu qí suǒ xué, yīng duì rú liú, tàn yuē: háo jié rǔ yú ní tú, bù yù jí yǐn, hé yǐ zì xiǎn? wú jūn dà jūn zài hòu, bù rì dāng guò cǐ, wú dāng zuò shū, zi chí yǐ yè wú jūn, bì dāng zhòng yòng. guǎn zhòng jí zuò shū jiān, jiù jiāo fù níng qī, bǐ cǐ gè bié. níng qī réng mù niú yú náo shān zhī xià. qí huán gōng dà jūn sān rì hòu fāng dào, níng qī yī qián duǎn hè dān yī, pò lì chì jiǎo, lì yú lù páng, quán bù wèi bì. huán gōng chéng yú jiāng jìn, níng qī suì kòu niú jiǎo ér gē zhī yuē:
卻說管仲有愛妾名婧,鍾離人,通文有智。桓公好色,每出行必以姬嬪自隨;管仲亦以婧從行。是日,管仲軍出南門,約行三十餘里至峱山,見一野夫,短褐單衣,破笠赤腳,放牛於山下。此人叩牛角而歌,管仲在車上,察其人不凡,使人以酒食勞之。野夫食畢,言:「欲見相君仲父。」使者曰:「相國車已過去矣。」野夫曰:「某有一語,幸傳於相君:『浩浩乎白水'。」使者追及管仲之車,以其語述之。管仲茫然,不解所謂,以問妾婧。婧曰:「妾聞古有《白水》之詩云:『浩浩白水,儵儵之魚。君來召我,我將安居』,此人殆欲仕也。」管仲即命停車,使人召之。野夫將牛寄於村家,隨使者來見管仲,長揖不拜。管仲問其姓名,曰:「衛之野人也,姓寧名戚。慕相君好賢禮士,不憚跋涉至此,無由自達,為村人牧牛耳。」管仲叩其所學,應對如流,嘆曰:「豪傑辱於泥塗,不遇汲引,何以自顯?吾君大軍在後,不日當過此,吾當作書,子持以謁吾君,必當重用。」管仲即作書緘,就交付寧戚,彼此各別。寧戚仍牧牛於峱山之下。齊桓公大軍三日後方到,寧戚依前短褐單衣,破笠赤腳,立於路旁,全不畏避。桓公乘輿將近,寧戚遂叩牛角而歌之曰:
nán shān càn, bái shí làn, zhōng yǒu lǐ yú zhǎng chǐ bàn.
南山燦,白石爛,中有鯉魚長尺半。
shēng bù féng yáo yǔ shùn chán, duǎn hè dān yī cái zhì gàn.
生不逢堯與舜禪,短褐單衣才至骭。
cóng hūn fàn niú zhì yè bàn, zhǎng yè màn màn hé shí dàn?
從昏飯牛至夜半,長夜漫漫何時旦?
huán gōng wén ér yì zhī, mìng zuǒ yòu yōng zhì chē qián, wèn qí xìng míng jū chù, qī yǐ shí duì yuē: xìng níng míng qī. huán gōng yuē: rǔ mù fū, hé dé jī cì shí zhèng? níng qī yuē: chén xiǎo rén, ān gǎn jī cì? huán gōng yuē: dāng jīn tiān zǐ zài shàng, guǎ rén lǜ zhū hóu bīn fú yú xià, bǎi xìng lè yè, cǎo mù zhān chūn, shùn rì yáo tiān, bù guò rú cǐ. rǔ wèi bù féng yáo shùn' yòu yuē, zhǎng yè bù dàn', fēi jī cì ér hé? níng qī yuē: chén suī cūn fū, bù dǔ xiān wáng zhī zhèng, rán cháng wén yáo shùn zhī shì, shí rì yī fēng, wǔ rì yī yǔ, bǎi xìng gēng tián ér shí, záo jǐng ér yǐn, suǒ wèi bù shí bù zhī, shùn dì zhī zé' shì yě. jīn zhí jì gāng bù zhèn, jiào huà bù xíng zhī shì, ér yuē shùn rì yáo tiān', chéng xiǎo rén suǒ bù jiě yě. qiě yòu wén yáo shùn zhī shì, zhèng bǎi guān ér zhū hóu fú, qù sì xiōng ér tiān xià ān, bù yán ér xìn, bù nù ér wēi jīn míng gōng yī jǔ ér sòng bèi huì, zài jǔ ér lǔ jié méng. yòng bīng bù xī, mín láo cái bì, ér yuē bǎi xìng lè yè, cǎo mù zhān chūn', yòu xiǎo rén suǒ wèi jiě yě. xiǎo rén yòu wén yáo qì qí zi dān zhū, ér ràng tiān xià yú shùn, shùn yòu bì yú nán hé, bǎi xìng qū ér fèng zhī, bù dé yǐ jí dì wèi jīn jūn shā xiōng dé guó, jiǎ tiān zǐ yǐ lìng zhū hóu, xiǎo rén yòu bù zhī yú táng yú yī ràng hé rú yě? huán gōng dà nù yuē: pǐ fū chū yán bù xùn! hè lìng zhǎn zhī, zuǒ yòu fù níng qī qù, jiāng xíng xíng, qī yán sè bù biàn, le wú jù yì, yǎng tiān tàn yuē: jié shā lóng féng, zhòu shā bǐ gàn, jīn níng qī yǔ zhī wèi sān yǐ! xí péng zòu yuē: cǐ rén jiàn shì bù qū, jiàn wēi bù tì, fēi xún cháng mù fū yě, jūn qí shè zhī! huán gōng niàn tóu yī zhuǎn, nù qì dùn píng, suì mìng shì níng qī zhī fù, wèi qī yuē: guǎ rén liáo yǐ shì zi, zi chéng jiā shì. níng qī yīn tàn huái zhōng, chū guǎn zhòng zhī shū, huán gōng chāi ér guān zhī, shū lüè yún:
桓公聞而異之,命左右擁至車前,問其姓名居處,戚以實對曰:「姓寧名戚。」桓公曰:「汝牧夫,何得譏刺時政?」寧戚曰:「臣小人,安敢譏刺?」桓公曰:「當今天子在上,寡人率諸侯賓服於下,百姓樂業,草木沾春,舜日堯天,不過如此。汝謂『不逢堯舜';又曰,『長夜不旦',非譏刺而何?」寧戚曰:「臣雖村夫,不睹先王之政,然嘗聞堯舜之世,十日一風,五日一雨,百姓耕田而食,鑿井而飲,所謂『不識不知,順帝之則'是也。今值紀綱不振,教化不行之世,而曰『舜日堯天',誠小人所不解也。且又聞堯舜之世,正百官而諸侯服,去四凶而天下安,不言而信,不怒而威;今明公一舉而宋背會,再舉而魯劫盟。用兵不息,民勞財敝,而曰『百姓樂業,草木沾春',又小人所未解也。小人又聞堯棄其子丹朱,而讓天下於舜,舜又避於南河,百姓趨而奉之,不得已即帝位;今君殺兄得國,假天子以令諸侯,小人又不知於唐虞揖讓何如也?」桓公大怒曰:「匹夫出言不遜!」喝令斬之,左右縛寧戚去,將行刑,戚顏色不變,了無懼意,仰天嘆曰:「桀殺龍逢,紂殺比干,今寧戚與之為三矣!」隰朋奏曰:「此人見勢不趨,見威不惕,非尋常牧夫也,君其赦之!」桓公念頭一轉,怒氣頓平,遂命釋寧戚之縛,謂戚曰:「寡人聊以試子,子誠佳士。」寧戚因探懷中,出管仲之書,桓公拆而觀之,書略云:
chén fèng mìng chū shī, xíng zhì náo shān, dé wèi rén níng qī. cǐ rén fēi mù shù zhě liú, nǎi dāng shì yǒu yòng zhī cái, jūn yí liú yǐ zì fǔ. ruò qì zhī shǐ jiàn yòng yú lín guó, zé qí huǐ wú jí yǐ!
臣奉命出師,行至峱山,得衛人寧戚。此人非牧豎者流,乃當世有用之才,君宜留以自輔。若棄之使見用於鄰國,則齊悔無及矣!
huán gōng yuē: zi jì yǒu zhòng fù zhī shū, hé bù suí chéng guǎ rén? níng qī yuē: chén wén xián jūn zé rén wèi zuǒ, xián chén yì zé zhǔ ér fǔ', jūn rú è zhí hǎo yú, yǐ nù sè jiā chén, chén níng sǐ bì bù chū xiāng guó zhī shū yǐ. huán gōng dà yuè, mìng yǐ hòu chē zài zhī. shì wǎn, xià zhài xiū jūn, huán gōng mìng jǔ huǒ, suǒ yì guān shén jí. sì rén diāo yuē: jūn suǒ yì guān, wèi jué níng qī hū? huán gōng yuē: rán. sì rén diāo yuē: wèi qù qí bù yuǎn, hé bù shǐ rén fǎng zhī. shǐ qí rén guǒ xián, jué zhī wèi wǎn. huán gōng yuē: cǐ rén kuò dá zhī cái, bù jū xiǎo jié, kǒng qí zài wèi, huò yǒu xì guò. fǎng dé qí guò, jué zhī zé bù guāng qì zhī zé kě xī! jí yú dēng zhú zhī xià, bài níng qī wèi dài fū, shǐ yǔ guǎn zhòng tóng cān guó zhèng. níng qī gǎi huàn yì guān, xiè ēn ér chū. rán wēng yǒu shī yuē:
桓公曰:「子既有仲父之書,何不遂呈寡人?」寧戚曰:「臣聞『賢君擇人為佐,賢臣亦擇主而輔',君如惡直好諛,以怒色加臣,臣寧死必不出相國之書矣。」桓公大悅,命以後車載之。是晚,下寨休軍,桓公命舉火,索衣冠甚急。寺人貂曰:「君索衣冠,為爵寧戚乎?」桓公曰:「然。」寺人貂曰:「衛去齊不遠,何不使人訪之。使其人果賢,爵之未晚。」桓公曰:「此人廓達之才,不拘小節,恐其在衛,或有細過。訪得其過,爵之則不光;棄之則可惜!」即於燈燭之下,拜寧戚為大夫,使與管仲同參國政。寧戚改換衣冠,謝恩而出。髯翁有詩曰:
duǎn hè dān yī mù shù qióng, bù féng yáo shùn yù huán gōng.
短褐單衣牧豎窮,不逢堯舜遇桓公。
zì cóng kòu jiǎo gē shēng xiē, wú fù fēi xióng rù mèng zhōng.
自從叩角歌聲歇,無復飛熊入夢中。
huán gōng bīng zhì sòng jiè, chén xuān gōng chǔ jiù, cáo zhuāng gōng shè gū xiān zài, suí hòu zhōu dān zi bīng yì zhì. xiāng jiàn yǐ bì, shāng yì gōng sòng zhī cè. níng qī jìn yuē: míng gōng fèng tiān zǐ zhī mìng jiū hé zhū hóu, yǐ wēi shèng bù rú yǐ dé shèng. yī chén yú jiàn, qiě bù bì jìn bīng, chén suī bù cái, qǐng diào sān cùn zhī shé, qián qù shuō sòng gōng xíng chéng. huán gōng dà yuè, chuán lìng zā zhài yú jiè shàng, mìng níng qī rù sòng. qī nǎi chéng yī xiǎo chē, yǔ cóng zhě shù rén, zhí zhì suī yáng, lái jiàn sòng gōng. sòng gōng wèn yú dài shū pí yuē: níng qī hé rén yě? shū pí yuē: chén wén cǐ rén nǎi mù niú cūn fū, qí hóu xīn bá zhī yú wèi, bì qí kǒu cái guò rén, cǐ lái nǎi shǐ qí yóu shuō yě. sòng gōng yuē: hé yǐ dài zhī? shū pí yuē: zhǔ gōng zhào rù, wù yǐ lǐ dài zhī, guān qí dòng jìng, ruò kāi kǒu yī bù dāng, chén qǐng yǐn shēn wèi hào, biàn lìng wǔ shì qín ér qiú zhī, zé qí hóu zhī jì jǔ yǐ. sòng gōng diǎn shǒu, fēn fù wǔ shì cì hou.
桓公兵至宋界,陳宣公杵臼,曹莊公射姑先在,隨後周單子兵亦至。相見已畢,商議攻宋之策。寧戚進曰:「明公奉天子之命糾合諸侯,以威勝不如以德勝。依臣愚見,且不必進兵,臣雖不才,請掉三寸之舌,前去說宋公行成。」桓公大悅,傳令紮寨於界上,命寧戚入宋。戚乃乘一小車,與從者數人,直至睢陽,來見宋公。宋公問於戴叔皮曰:「寧戚何人也?」叔皮曰:「臣聞此人乃牧牛村夫,齊侯新拔之於位,必其口才過人,此來乃使其遊說也。」宋公曰:「何以待之?」叔皮曰:「主公召入,勿以禮待之,觀其動靜,若開口一不當,臣請引紳為號,便令武士擒而囚之,則齊侯之計沮矣。」宋公點首,吩咐武士伺候。
níng qī kuān yī dà dài, áng rán ér rù, xiàng sòng gōng zhǎng yī. sòng gōng duān zuò bù dá, qī nǎi yǎng miàn zhǎng tàn yuē: wēi zāi hū, sòng guó yě! sòng gōng hài rán yuē: gū wèi bèi shàng gōng, tiǎn wèi zhū hóu zhī shǒu, wēi hé cóng zhì? qī yuē: míng gōng zì bǐ yǔ zhōu gōng shú xián? sòng gōng yuē: zhōu gōng shèng rén yě, gū yān gǎn bǐ zhī? qī yuē: zhōu gōng zài zhōu shèng shí, tiān xià tài píng, sì yí bīn fú, yóu qiě tǔ bǔ wò fà, yǐ nà tiān xià xián shì. míng gōng yǐ wáng guó zhī yú, chù qún xióng jué lì zhī qiū, jì liǎng shì shì nì zhī hòu, jí xiào fǎ zhōu gōng, bēi gōng xià shì, yóu kǒng shì zhī bù zhì nǎi wàng zì jīn dà, jiǎn xián màn kè, suī yǒu zhōng yán, ān néng zhì míng gōng zhī qián hū? bù wēi hé dài! sòng gōng è rán, lí zuò yuē: gū sì wèi rì qiǎn, wèi wén jūn zǐ zhī xùn, xiān shēng wù zuì! shū pí zài páng, jiàn sòng gōng wèi níng qī suǒ dòng, lián lián jǔ qí dài shēn, sòng gōng bù gù, nǎi wèi níng qī yuē: xiān shēng cǐ lái, hé yǐ jiào wǒ? qī yuē: tiān zǐ shī quán, zhū hóu xīng sàn, jūn chén wú děng, cuàn shì rì wén. qí hóu bù rěn tiān xià zhī luàn, gōng chéng wáng mìng, yǐ zhǔ xià méng. míng gōng liè míng yú huì, yǐ dìng wèi yě ruò yòu bèi zhī, yóu bù dìng yě. jīn tiān zǐ hè rán zhèn nù, tè qiǎn wáng chén, qū lǜ zhū hóu, yǐ tǎo yú sòng. míng gōng jì pàn wáng mìng yú qián, yòu kàng wáng shī yú hòu, bù dài jiāo bīng, chén yǐ bo shèng fù zhī yǒu zài yǐ. sòng gōng yuē: xiān shēng zhī jiàn rú hé? qī yuē: yǐ chén yú jì, wù xī yī shù zhī zhì, yǔ qí huì méng. shàng bù shī chén zhōu zhī lǐ, xià kě jié méng zhǔ zhī huān, bīng jiǎ bù dòng, sòng guó ān yú tài shān. sòng gōng yuē: gū yī shí shī jì, bù zhōng huì hǎo, jīn qí fāng jiā bīng yú wǒ, ān kěn shòu wú zhī zhì? qī yuē: qí hóu kuān rén dà dù, bù lù rén guò, bù niàn jiù è. rú lǔ bù fù huì, yī méng yú kē, suì jǔ qīn tián ér fǎn zhī. kuàng míng gōng zài huì zhī rén, yān yǒu bù nà? sòng gōng yuē: jiāng hé wèi zhì? qī yuē: qí hóu yǐ lǐ mù lín, hòu wǎng báo lái, jí shù pú kě zhì, qǐ bì qīng fǔ kù zhī cáng zāi? sòng gōng dà yuè, nǎi qiǎn shǐ suí níng qī zhì qí jūn zhōng qǐng chéng.
寧戚寬衣大帶,昂然而入,向宋公長揖。宋公端坐不答,戚乃仰面長嘆曰:「危哉乎,宋國也!」宋公駭然曰:「孤位備上公,忝為諸侯之首,危何從至?」戚曰:「明公自比與周公孰賢?」宋公曰:「周公聖人也,孤焉敢比之?」戚曰:「周公在周盛時,天下太平,四夷賓服,猶且吐哺握髮,以納天下賢士。明公以亡國之餘,處群雄角力之秋,繼兩世弒逆之後,即效法周公,卑躬下士,猶恐士之不至;乃妄自矜大,簡賢慢客,雖有忠言,安能至明公之前乎?不危何待!」宋公愕然,離坐曰:「孤嗣位日淺,未聞君子之訓,先生勿罪!」叔皮在旁,見宋公為寧戚所動,連連舉其帶紳,宋公不顧,乃謂寧戚曰:「先生此來,何以教我?」戚曰:「天子失權,諸侯星散,君臣無等,篡弒日聞。齊侯不忍天下之亂,恭承王命,以主夏盟。明公列名於會,以定位也;若又背之,猶不定也。今天子赫然震怒,特遣王臣,驅率諸侯,以討於宋。明公既叛王命於前,又抗王師於後,不待交兵,臣已卜勝負之有在矣。」宋公曰:「先生之見如何?」戚曰:「以臣愚計,勿惜一束之贄,與齊會盟。上不失臣周之禮,下可結盟主之歡,兵甲不動,宋國安於泰山。」宋公曰:「孤一時失計,不終會好,今齊方加兵於我,安肯受吾之贄?」戚曰:「齊侯寬仁大度,不錄人過,不念舊惡。如魯不赴會,一盟於柯,遂舉侵田而返之。況明公在會之人,焉有不納?」宋公曰:「將何為贄?」戚曰:「齊侯以禮睦鄰,厚往薄來,即束脯可贄,豈必傾府庫之藏哉?」宋公大悅,乃遣使隨寧戚至齊軍中請成。
shū pí mǎn miàn xiū cán ér tuì. què shuō sòng shǐ jiàn le qí hóu, yán xiè zuì qǐng méng zhī shì, xiàn bái yù shí jué, huáng jīn qiān yì, qí huán gōng yuē: tiān zǐ yǒu mìng, guǎ rén ān gǎn zì zhuān. bì xū fán wáng chén zhuǎn zòu yú wáng fāng kě. huán gōng jí yǐ suǒ xiàn jīn yù, zhuǎn sòng dān zi, zhì sòng gōng qǔ chéng zhī yì. dān zǐ yuē: gǒu jūn hóu shè yòu, yǒu suǒ jí shǒu, yǐ fù yú tiān wáng, gǎn bù rú mìng? huán gōng nǎi shǐ sòng gōng xiū pìn yú zhōu, rán hòu zài dìng huì qī. dān zi cí qí hóu ér guī. qí yǔ chén cáo èr jūn gè huí běn guó. yào zhī hòu shì rú hé? qiě kàn xià huí fēn jiě.
叔皮滿面羞慚而退。卻說宋使見了齊侯,言謝罪請盟之事,獻白玉十珏,黃金千鎰,齊桓公曰:「天子有命,寡人安敢自專。必須煩王臣轉奏於王方可。」桓公即以所獻金玉,轉送單子,致宋公取成之意。單子曰:「苟君侯赦宥,有所藉手,以復於天王,敢不如命?」桓公乃使宋公修聘於周,然後再訂會期。單子辭齊侯而歸。齊與陳、曹二君各回本國。要知後事如何?且看下回分解。