strong lǚ shǐ zhě qíng gòu huàn jiā qī wú dà shǒu yì pèi rú mén nǚ strong
呂使者情媾宦家妻 吳大守義配儒門女
cí yuē:
詞曰:
shū méi xiù pàn, xiàng chūn fēng, hái shì xuān hé zhuāng shù. guì qì yíng yíng zī tài qiǎo, jǔ zhǐ kuàng fēi fán sú. sòng bǎo zōng jī, qín wáng yòu nǚ, céng jià qīn cí zú. gān gē héng dàng, shì suí tiān dì fān fù. yī xiào xiè dùn xiāng féng, quàn rén mǎn yǐn, xuán chuī héng zhú. liú luò tiān yá jù shì kè, hé bì píng shēng xiàng shú? jiù rì róng huá, rú jīn qiáo cuì, fù yǔ bēi zhōng lù. xìng wáng xiū wèn, wèi yī qiě jǐn chuán yù.
疏眉秀盼,向春風,還是宣和裝束。貴氣盈盈姿態巧,舉止況非凡俗。宋寶宗姬,秦王幼女,曾嫁欽慈族。干戈橫盪,事隨天地翻覆。一笑邂遁相逢,勸人滿飲,旋吹橫竹。流落天涯俱是客,何必平生相熟?舊日榮華,如今憔悴,付與杯中醁。興亡休問,為伊且盡船玉。
zhè yī shǒu cí míng huàn niàn nú jiāo, nǎi shì sòng cháo shǐ chén zhāng xiào chún zài zhān hǎn xí shàng yǒu suǒ jiàn zhī zuò. dāng shí jìng kāng zhī biàn, huī qīn bèi lǔ, bù zhī duō shǎo dì nǚ wáng sūn bèi quǎn yáng zhī lèi qún qū běi qù, zhèng shì nèi rén hóng xiù qì, wáng zǐ bái yī xíng de shí jié. dào de nà lǐ, shuí guǎn nǐ shì jīn zhī yù yè? duō bèi mó miè dé kě lián. yǒu xiē yán sè jì yì de, cái yǒu háo mén dà jiā shōu zuò nú bì, yòu suàn shì yǒu xià luò de le. qí yú qū lái zhú qù, rú tóng quǎn zhì yì bān. zhāng xiào chún fèng shǐ dào bǐ yún zhōng fǔ, zài dà jiāng zhān hǎn xí shàng jiàn gè chuī dí quàn jiǔ de nǚ zǐ shì nán fāng shēng yīn, sī xià tōu wèn tā, nǎi shì qín wáng de gōng zhǔ, zhān hǎn qǔ yǐ wèi bì. shuō bà, wū yàn liú tì. xiào chún bù shèng shāng gǎn, gù fù cǐ cí.
這一首詞名喚《念奴嬌》,乃是宋朝使臣張孝純在粘罕席上有所見之作。當時靖康之變,徽、欽被擄,不知多少帝女王孫被犬羊之類群驅北去,正是「內人紅袖泣,王子白衣行」的時節。到得那裡,誰管你是金枝玉葉?多被磨滅得可憐。有些顏色技藝的,才有豪門大家收做奴婢,又算是有下落的了。其餘驅來逐去,如同犬彘一般。張孝純奉使到彼雲中府,在大將粘罕席上見個吹笛勸酒的女子是南方聲音,私下偷問他,乃是秦王的公主,粘罕取以為婢。說罷,嗚咽流涕。孝純不勝傷感,故賦此詞。
hòu lái jīn rén jiāng qīn zōng qiān wǎng dà dū yān jīng, zài lù xíng zhì píng shùn zhōu dì fāng, zhù sù zài guǎn yì zhī zhōng. shí féng liù xī jiā jié, jīn lǔ jiā guī zhì, shì rì guān fǔ zài yì zhōng pái shè jiǔ sì, rèn cóng rén gū jiǔ huì yǐn. qīn zōng zì zài nèi shì zuò xià, xián kàn wài biān xuān nào, zhǐ jiàn yī gè dá pó lǐng le jǐ gè shào nián měi mào de nǚ zǐ, zài zhè xiē yǐn jiǔ de zuò tóu biān, huò gē huò wǔ huò chuī dí, zhēn zhe jiǔ quàn zhe zuò kè. zuò kè chī bà, gè shǎng xiē yín chāo huò shì sǎ shí zhī lèi, zhòng nǚ zǐ dé le, jiù qù nà zài dá pó chù, dá pó yòu xián duō dào shǎo, dǎ nà tǎo dé shǎo de. zhè gè tà pó xiǎng jiù shì zhōng huá lǎo bǎo ér yì bān. shǎo jiān, yì guān jiào yī gè zào yī diǎn lì jī le jiǔ shí lái sòng qīn zōng. qí shí qīn zōng zhǐ shì ruǎn zhōng zhǎng yī xiù cái dǎ bàn, nà dá pó yě bù xiǎo dé shì qián rì zhōng cháo de huáng dì, dào shì kè rén chī jiǔ, chà yī gè chuī héng dí de nǚ zǐ dào shì nèi lái fú shì. nǚ zǐ kàn jiàn shì nán biān guān rén, xīn lǐ xiān zì qī cǎn, wū wū yàn yàn, chuī bù chéng qū. qīn zōng duì nǚ zǐ dào: wǒ shì nǐ de xiāng rén, nǐ dōng jīng shì shuí jiā nǚ zǐ? nà nǚ zǐ xiàng wài biān kàn le yòu kàn, bù gǎn yī shí jiù shuō, zhí děng nà dá pó zhàn dé yuǎn le, fāng shuō dào: wǒ nǎi bǎi wáng gōng wèi wáng sūn nǚ, xiān jià qīn cí tài hòu zhí sūn. jīng chéng jì pò, bèi zéi rén lǔ dào cǐ dì, mài zài zhān hǎn fǔ zhōng zuò bì. hòu lái zhǔ mǔ jí dù, zhōng rì dǎ mà, zhuǎn mài yǔ zhè gè hú fù. lǐng le yī tóng zhòng duō nǚ zǐ, zài cǐ rì yè qiú tǎo jiǔ qián shí wù, gè yǒu xiàn shù, tǎo lái bù gōu, jiù yào tòng dǎ. bù zhī hé shí shì le! guān rén yě shì dōng jīng rén, xiǎng yě shì bèi lǔ lái de le. qīn zōng tīng bà, bù hǎo huí yán, zhǐ shì àn àn lèi luò, mù bù rěn shì, hǎo hǎo dǎ fā le tā chū qù. zhè gè nǚ zǐ biàn shì zhāng xiào chún xí shàng suǒ yù de nà yī gè. cí zhōng shuō qín wáng yòu nǚ, qín wáng nǎi shì tíng měi zhī hòu, huī zōng shí gǎi fēng wèi wáng, wèi wáng jí qín wáng yě. zhēn gè shì fēng zi lóng sūn, zāo zhe bù xìng, liú luò dào zhè gè dì wèi, qǐ bù kě lián!
後來金人將欽宗遷往大都燕京,在路行至平順州地方,駐宿在館驛之中。時逢六夕佳節,金虜家規制,是日官府在驛中排設酒肆,任從人沽酒會飲。欽宗自在內室坐下,閒看外邊喧鬧,只見一個韃婆領了幾個少年美貌的女子,在這些飲酒的座頭邊,或歌或舞或吹笛,斟着酒勸着座客。座客吃罷,各賞些銀鈔或是灑食之類,眾女子得了,就去納在韃婆處,韃婆又嫌多道少,打那討得少的。這個撻婆想就是中華老鴇兒一般。少間,驛官叫一個皂衣典吏齎了酒食來送欽宗。其時欽宗只是軟中長衣秀才打扮,那韃婆也不曉得是前日中朝的皇帝,道是客人吃酒,差一個吹橫笛的女子到室內來伏侍。女子看見是南邊官人,心裡先自悽慘,嗚嗚咽咽,吹不成曲。欽宗對女子道:「我是你的鄉人,你東京是誰家女子?」那女子向外邊看了又看,不敢一時就說,直等那韃婆站得遠了,方說道:「我乃百王宮魏王孫女,先嫁欽慈太后侄孫。京城既破,被賊人擄到此地,賣在粘罕府中做婢。後來主母嫉妒,終日打罵,轉賣與這個胡婦。領了一同眾多女子,在此日夜求討酒錢食物,各有限數,討來不勾,就要痛打。不知何時是了!官人也是東京人,想也是被擄來的了。」欽宗聽罷,不好回言,只是暗暗淚落,目不忍視,好好打發了他出去。這個女子便是張孝純席上所遇的那一個。詞中說「秦王幼女」,秦王乃是廷美之後,徽宗時改封魏王,魏王即秦王也。真箇是風子龍孫,遭着不幸,流落到這個地位,豈不可憐!
rán cǐ nǎi shì tiān dì fǎn cháng shí jié, lián huáng dì yě gù bù dé zì jiā shēn zi, zhè yàng shì tǐ, bù zài huà xià. hái yǒu gè qīng píng shì jiè shì dài wèi guān de rén jiā, suǒ zāo bù xìng, yě duò luò le de. ruò bú shì jǐ gè hǎo rén xiāng féng, zěn néng gōu bá dé gè shēn zi chū lái? suǒ yǐ shuō:
然此乃是天地反常時節,連皇帝也顧不得自家身子,這樣事體,不在話下。還有個清平世界世代為官的人家,所遭不幸,也墮落了的。若不是幾個好人相逢,怎能勾拔得個身子出來?所以說:
hóng yán zì gǔ duō bó mìng, ruò luò chāng liú gèng kě lián!
紅顏自古多薄命,若落娼流更可憐!
dàn shǐ féng rén tí duō qǐ, yū ní yuán huì zhǎng qīng lián.
但使逢人提掇起,淤泥原會長青蓮。
shuō huà sòng shí ráo zhōu dé xìng xiàn yǒu gè guān rén dǒng bīn qīng, zì zhòng chén, fū rén shì tóng xiàn zhù shì. shào xìng chū nián, guān bài sì chuān hàn zhōu dà shǒu, quán jiā fù rèn. bù xiǎng zhòng chén zuò bù dé jǐ shí, sǐ zài guān shàng le. yī jiā lǎo xiǎo rén kǒu yòu duō, lù chéng yòu yuǎn, huàn náng yòu báo, suàn jì yī shí jiān guī lái bù dé, zhǐ de jiù zài nà biān xún le fáng zi, quán qiě zhù xià. zhòng chén zhǎng zi yuán guǎng, yě shì zhù jiā nǚ xù, tā yǒu zǔ yīn zài shēn, wèi jí diào guān, jīn qiě shǒu xiào zài hàn zhōu. sān nián fú mǎn, zhèng yào bié le mǔ qīn xiōng dì, chè le jiā xiǎo, fù què tīng diào, dài bǔ guān zhī hòu, kàn dì fāng rú hé, zài lái shāng liáng bān qǔ quán jiā. bù liào wèi xíng zhī xiān, qí qī zhù shì yòu sǐ, yí yǒu yī nǚ. yuán guǎng jiù zài hàn zhōu qǔ le yī gè fù jiā zhī nǚ zuò le jì shì, dài le qī nǚ tóng dào lín ān bǔ guān, dé le fáng zhōu zhú shān xiàn lìng. dì fāng zhǎi xiǎo, yòu qiě lù yuǎn, yě bù néng gōu qù sì chuān jiē jiā shǔ, zhǐ tóng qī nǚ zài yá zhōng.
說話宋時饒州德興縣有個官人董賓卿,字仲臣,夫人是同縣祝氏。紹興初年,官拜四川漢州大守,全家赴任。不想仲臣做不得幾時,死在官上了。一家老小人口又多,路程又遠,宦囊又薄,算計一時間歸來不得,只得就在那邊尋了房子,權且駐下。仲臣長子元廣,也是祝家女婿,他有祖蔭在身,未及調官,今且守孝在漢洲。三年服滿,正要別了母親兄弟,掣了家小,赴闕聽調,待補官之後,看地方如何,再來商量搬取全家。不料未行之先,其妻祝氏又死,遺有一女。元廣就在漢州娶了一個富家之女做了繼室,帶了妻女同到臨安補官,得了房州竹山縣令。地方窄小,又且路遠,也不能勾去四川接家屬,只同妻女在衙中。
guò le sān nián, kǎo mǎn, yòu yào jìn jīng, dāng shí chè jiā dōng xià. qiě xǐ zhú shān dào lín ān suī shì lù zhǎng, què zì zhǎng jiāng xià le chuán, nǎi shì yī shuǐ zhī dì. yǒu tóng háng zhù pō yī chuán, yě shì yī gè guān rén zài nèi, shì sì chuān rén, xìng lǚ, rén duō chēng tā wèi lǚ shǐ jūn, yě shì dào lín ān gōng gàn de. zhè gè guān rén nián shào fēng liú, mó yàng jùn qiào. suī rán shì gè guān rén, hái xiàng gè zǐ dì yì bān. qī pō xiāng bìng, liǎng biān bǐ cǐ dòng wèn. lǚ shǐ jūn xiǎo dé dǒng jiā zhī chuán shì jiù rì hàn zhōu dà shǒu de ér zi zài nèi, tā zhèng shì wǎng nián zhì xià jiù mín, guò lái xiāng bài. dǒng yuán guǎng shuō qǐ qīn shǔ shàng zài hàn zhōu jū zhù, yòu jiān jì shì yě shì hàn zhōu rén shì, zhèng shì tōng jiā zhī yì. dà jiā dào shì zài cǐ lián zhōu xiāng yù, shí wèi yǒu yuán, bǐ cǐ xīn xìng. dà fán chū lù zhī rén, zhǎng tú jì mò, yǐ bù dé xún xiē gēn bàn, tú gè wǎng lái. kuàng qiě tóng shì yì guān zhōng tǐ miàn xiāng děng, wǎng lái gèng biàn. yīn cǐ liǎng jiā bú shì nǐ dào wǒ chuán zhōng, jiù shì wǒ dào nǐ chuán zhōng, huò shì yǐn jiǔ, huò shì xián huà, zhēn gè shì wú rì bù huì, jiù shì gǔ ròu xiāng yǔ, bù guò rú cǐ, zhè yě shì guān yuán měi chū wài de cháng shì.
過了三年,考滿,又要進京,當時掣家東下。且喜竹山到臨安雖是路長,卻自長江下了船,乃是一水之地。有同行駐泊一船,也是一個官人在內,是四川人,姓呂,人多稱他為呂使君,也是到臨安公幹的。這個官人年少風流,模樣俊俏。雖然是個官人,還象個子弟一般。棲泊相併,兩邊彼此動問。呂使君曉得董家之船是舊日漢州大守的兒子在內,他正是往年治下舊民,過來相拜。董元廣說起親屬尚在漢州居駐,又兼繼室也是漢州人氏,正是通家之誼。大家道是在此聯舟相遇,實為有緣,彼此欣幸。大凡出路之人,長途寂寞,已不得尋些根絆,圖個往來。況且同是衣冠中體面相等,往來更便。因此兩家不是你到我船中,就是我到你船中,或是飲酒,或是閒話,真箇是無日不會,就是骨肉相與,不過如此,這也是官員每出外的常事。
bù xiǎng dǒng jiā chuán shàng què dòng huǒ le yī gè rén. nǐ dào shì nà gè? zhèng shì nà zhú shān zhī xiàn de wǎn rú rén. yuán lái dǒng yuán guǎng zhè gè jì shì bú shì tóu hūn, xiān qián céng jià guò yī gè wǔ guān. zhǐ yīn tā fēng zī yāo yàn, qíng xìng yín dàng, wǔ guān shí fēn bì ài, jǐn lì fèng chéng, rì yè bù xiē, táo xū le shēn zi, yī bìng ér wáng. qīng nián shào guǎ, nà lǐ áo dé? dài yào jià rén, nà biān xiāng rén wén dé tā yāo yín zhī míng, méi rén gǎn lǎn tóu, gù cǐ kěn jià yǔ wài fāng, cái jià zhè gè dǒng yuán guǎng. zěn dāng dé yuán guǎng bǐng xìng qiè ruò, yī fā bù jì, zài bù néng chàng tā de yì. tā yù xīn jiā huǒ, wú kě shā kě zhī chù, yīn jiàn zhè lǚ shǐ jūn fēng róng jùn měi, jiù liǎo bù dé dòng huǒ qǐ lái. kuàng qiě tóng shì sì chuān rén, xiāng yīn guàn shú, dào bǐ zhàng shī bù tóng. dàn shì dào chuán zhōng lái, lǐ tóu tiān chá nuǎn jiǔ, shí fēn qīn rè. yòu pāo shēng diào zào, yào tā xiǎo dé. nà lǚ shǐ jūn guāi qiǎo zhī rén, pō jiě qí yì, zhǐ ài zhe shì tóng páo jiān, yī shí yě xià bù dé shǒu. shuí zhī nà rú rén, huò shì lù bàn miàn, huò shì lù quán shēn, méi lái yǎn qù, hèn bù dé yī bǎ bào le tā jìn lái. rì jiān yǎn lǐ huǒ le, méi chù xiè dé, dàn shì xiǎng qǐ, zhǐ zuò dà xiù bù zháo, bú zhù de yào gàn shì. nòng dé yuán guǎng yī sī liǎng qì, zhī chí bù guò, jí bìng shàng le shēn zi. lǚ shǐ jūn yuè lái hóu wèn yīn qín, xiǎo yè wú jiān. chèn cǐ jiù yǔ dǒng rú rén méi mù sòng qíng, liǎng xià zuò guāng, yǐ cǐ yǒu hǎo ér fēn le.
不想董家船上卻動火了一個人。你道是那個?正是那竹山知縣的晚孺人。元來董元廣這個繼室不是頭婚,先前曾嫁過一個武官。只因他丰姿妖艷,情性淫蕩,武官十分壁愛,盡力奉承,日夜不歇,淘虛了身子,一病而亡。青年少寡,那裡熬得?待要嫁人,那邊廂人聞得他妖淫之名,沒人敢攬頭,故此肯嫁與外方,才嫁這個董元廣。怎當得元廣稟性怯弱,一發不濟,再不能暢他的意。他欲心加火,無可煞渴之處,因見這呂使君丰容俊美,就了不得動火起來。況且同是四川人,鄉音慣熟,到比丈失不同。但是到船中來,裡頭添茶暖酒,十分親熱。又拋聲調噪,要他曉得。那呂使君乖巧之人,頗解其意,只礙着是同袍間,一時也下不得手。誰知那孺人,或是露半面,或是露全身,眉來眼去,恨不得一把抱了他進來。日間眼裡火了,沒處泄得,但是想起,只做大秀不着,不住的要幹事。弄得元廣一絲兩氣,支持不過,疾病上了身子。呂使君越來侯問殷勤,曉夜無間。趁此就與董孺人眉目送情,兩下做光,已此有好兒分了。
zhōu dào lín ān, dǒng yuán guǎng bìng bù néng qǐ. lǚ shǐ jūn fēn fù zì jǐ chuán shàng dào: dǒng yé shì wǒ tōng jiā, jì rán bìng zài chuán shàng, shǎng qù bù dé, lián wǒ xíng lǐ yě bù bì fā shàng àn, zhī zài chuán zhōng xià zhe, zǎo wǎn kě yǐ zhào guǎn. wǒ suǒ zài gōng shì, tái jìn chéng qù gōu dāng bà le. guò le liǎng rì, dǒng yuán guǎng bì jìng sǐ le. lǚ shǐ jūn chū shēn tì tā jīng jì sàng shì, fán yǒu xiāng jiāo lái diào de, zhǐ shuō: tōng jiā qíng zhòng, yīng dé dài láo. lái wǎng de rén jǐn duō zàn tàn tā gāo yì chū rù, jīn shí hǎn yǒu! nà xiǎo dé tā zì yǒu yī fù dù cháng cáng zài lǐ tóu, bù yǔ rén zhī dào de. zhèng shì:
舟到臨安,董元廣病不能起。呂使君分付自己船上道:」董爺是我通家,既然病在船上,上去不得,連我行李也不必發上岸,只在船中下着,早晚可以照管。我所在公事,抬進城去勾當罷了。」過了兩日,董元廣畢竟死了。呂使君出身替他經紀喪事,凡有相交來吊的,只說:「通家情重,應得代勞。」來往的人盡多讚嘆他高義出入,今時罕有!那曉得他自有一副肚腸藏在裡頭,不與人知道的。正是:
zhōu gōng kǒng jù liú yán rì, wáng mǎng qiān gōng xià shì shí.
周公恐懼流言日,王莽謙恭下士時。
jiǎ ruò dāng shí shēn biàn sǐ, yī shēng zhēn wěi yǒu shuí zhī?
假若當時身便死,一生真偽有誰知?
lǚ shǐ jūn yǔ dǒng rú rén jì yì dào: ráo zhōu jiā xiāng yòu yuǎn, shǔ zhōng xìn xī nán tōng, lìng gōng guān jiù bù rú jiù zài lín ān quán qiě zé dì ān zàng. tā nián qīn dīng jí huì le, bié zuò dào lǐ. shāng liáng yǐ dìng, yě dōu shì lǚ shǐ jūn bǎi bō. yī miàn jiāng guān jiù ān dùn tíng dāng, shì tǐ yǐ wán. rú rén shì lǐng yuán guǎng qián qī yí nǚ, chū lái bài xiè shǐ jūn. rú rén dào: wáng shī bù xìng, ruò fēi dà rén zhōu quán liào lǐ, zhàng qiè qióng qióng mǔ zǐ, zěn néng gōu wáng fū rén tǔ? zhēn nǎi shì gǔ ròu zhī ēn yě. shǐ jūn dào: xià guān yí lù gǎn méng lìng gōng bù qì, tōng jiā wǎng lái, zhèng yào jiǔ yuǎn xiāng chù, qǐ zhī yī dàn qì piē? kè tú wú rén liào lǐ, cǐ zì shì xià guān shēn shàng zhī shì. xiǎo xiǎo chū lì, hé zú chēng xiè! zhǐ shì bìn shì yǐ bì, ér jīn rú rén hái shì zuò hé xíng zhǐ? rú rén dào: wáng shī jiā kǒu jǐn zài chuān zhōng, qiè shēn yě shì chuān zhōng rén, cǐ jiān bìng wú qīn qī kě tóu, zhǐ suǒ yuán huí dào chuān zhōng qù. zhǐ shì lù tú tiáo dì, qióng qióng mǔ zǐ, wú kě yǐ kào, cùn bù nán xíng, rú hé shì hǎo? shǐ jūn péi xiào dào: rú rén bù bì yōu lǜ, xià guān gōng shì gōu dāng yī wán, yě yào jí huí chuān zhōng, biàn dāng xiāng péi tóng wǎng. zhǐ wàng rú rén wù xián qì zú yǐ! rú rén yě hán xiào dào: guǒ dé rú cǐ tí chè, hái xiāng bǎi rì, cùn xīn gǎn jī, qǐ gǎn wàng bào! shǐ jūn dài zhe xiào, diū gè yǎn sè dào: qiě kàn rú rén bào fǎ hé rú? liǎng rén zhī yán jù gè yǒu yì, bǐ cǐ xīn zhào. zhǐ shì gè zì yī zhī guān chuán, rén yǎn yòu duō, xìng jí bù biàn zuò shǒu jiǎo, zhǐ hǎo yàn gàn tuò ér yǐ. yǒu yī zhī shāng diào cuò hú lú dān dào zhè nán guò de guāng jǐng:
呂使君與董孺人計議道:「饒州家鄉又遠,蜀中信息難通,令公棺柩不如就在臨安權且擇地安葬。他年親丁集會了,別作道理。」商量已定,也都是呂使君擺撥。一面將棺柩安頓停當,事體已完。孺人事領元廣前妻遺女,出來拜謝使君。孺人道:「亡失不幸,若非大人周全料理,賬妾煢煢母子,怎能勾亡夫人土?真乃是骨肉之恩也。」使君道:「下官一路感蒙令公不棄,通家往來,正要久遠相處,豈知一旦棄撇?客途無人料理,此自是下官身上之事。小小出力,何足稱謝!只是殯事已畢,而今孺人還是作何行止?」孺人道:「亡失家口盡在川中,妾身也是川中人,此間並無親戚可投,只索原回到川中去。只是路途迢遞,煢煢母子,無可倚靠,寸步難行,如何是好?」使君陪笑道:「孺人不必憂慮,下官公事勾當一完,也要即回川中,便當相陪同往。只望孺人勿嫌棄足矣!」孺人也含笑道:「果得如此提掣,還鄉百日,寸心感激,豈敢忘報!」使君帶着笑,丟個眼色道:「且看孺人報法何如?」兩人之言俱各有意,彼此心照。只是各自一隻官船,人眼又多,性急不便做手腳,只好咽干唾而已。有一隻《商調·錯葫蘆》單道這難過的光景:
liǎng qíng rén, gè yī zhōu. zǒng chūn xīn bù zì yóu, zhǐ luò de shuāng fēi hú dié mèng zhuāng zhōu. huó yuān jiā yóu rán bù jù tóu, yòu bù zhī jǐ shí xiāo shòu? dǐ duō shǎo yǎn chuān cháng duàn wèi qiān.
兩情人,各一舟。總春心不自由,只落得雙飛蝴蝶夢莊周。活冤家猶然不聚頭,又不知幾時消受?抵多少眼穿腸斷為牽。
què shuō nà lǚ shǐ jūn zhǐ wèi yào yíng gōu zhè dǒng rú rén, bǎ zì jiā gōng shì zǎn gàn qǐ le, yī miàn zhī chí dòng shēn. liǎng zhī chuán sī bāng zhe yí lù ér xíng, qián qián hòu hòu, zhǐ gé zhe yíng yíng yī shuǐ. dào le yī gè mǎ tóu shàng, dǒng rú rén zhěng gè zhe yī xí jiǔ, yǐ xiè xiào wèi míng, dān qǐng zhe lǚ shǐ jūn. lǚ shǐ jūn wén zhào, qiān huān wàn xǐ, dǎ bàn dé shí fēn qiào zhuō, qū guò chuán lái. rú rén xiào róng kě jū, yíng jìn cāng lǐ, yī kǒu chēng xiè. sān bēi chá bà, ān le xí, dōng xī duì zuò le, xiǎo nǚ ér zài rú rén jiān xià dǎ héng zuò zhe. nà nǚ ér zhǐ dé shí lái suì, wèi zhī shén me tóu nǎo, jiàn fù qīn zài shí wǎng lái de, zhǐ shuō dào kě yǐ tóng zuò chī jiǔ de le. chuán shàng wài shuǐ de rén, jiàn tā men shuō de duō shì yī kǒu xiāng tán, yòu jiàn rì zhú wǎng lái shén mì, wú fēi shì guān zhe zhì qīn de gōu dāng, nà guǎn qí zhōng jiù lǐ? shuí xiǎo dé jiè jiǔ wèi míng, zhèng hǎo liǎng xià zuò guāng de shí jié. zhèng shì: chá wèi huā bó shì, jiǔ shì sè méi rén. liǎng rén yǐn jiǔ zhōng jiān, yán lái yǔ qù, méi mù sòng qíng, yòu bù xū yòng zhe mǎ pō liù, jìng shì zì jiā qù miàn dǎ huà, yǒu shén me bù chéng de shì? zhǐ shì ěr mù zhòng duō, yě yào zhē shì xiē gè. kàn kàn yuè sè yǐ shàng, zhǐ de qǐ shēn zuò bié. shǐ jūn dào: cōng cōng bié qù, rú rén wǎn jiān jì mò, rú hé xiāo qiǎn? rú rén huì yì, dá dào: zhǐ hǎo dú zì gè tuī chuāng kàn yuè ěr. shǐ jūn xiǎo dé yì sī xǔ tā le, yě huí dào: yuè sè guǒ hǎo, dú shuì bù wěn, yě dài yào kāi chuāng wán yuè, bù kě gū fù cǐ qīng guāng yě. nǐ kàn liǎng rén zhī yán, jǐn duō yǒu yì, yī gè shuō kāi chuāng, yī gè shuō tuī chuāng, fēn míng yuē dìng wǎn jiān chuāng nèi zǒu guò xiāng huì le.
卻說那呂使君只為要營勾這董孺人,把自家公事趲幹起了,一面支持動身。兩隻船廝幫着一路而行,前前後後,止隔着盈盈一水。到了一個馬頭上,董孺人整各着一席酒,以謝孝為名,單請着呂使君。呂使君聞召,千歡萬喜,打扮得十分俏倬,趨過船來。孺人笑容可掬,迎進艙里,一口稱謝。三杯茶罷,安了席,東西對坐了,小女兒在孺人肩下打橫坐着。那女兒止得十來歲,未知甚麼頭腦,見父親在時往來的,只說道可以同坐吃酒的了。船上外水的人,見他們說的多是一口鄉談,又見日逐往來甚密,無非是關着至親的勾當,那管其中就裡?誰曉得借酒為名,正好兩下做光的時節。正是:茶為花博士,酒是色媒人。兩人飲酒中間,言來語去,眉目送情,又不須用着馬泊六,竟是自家覷面打話,有什麼不成的事?只是耳目眾多,也要遮飾些個。看看月色已上,只得起身作別。使君道:」匆匆別去,孺人晚間寂寞,如何消遣?」孺人會意,答道:」只好獨自個推窗看月耳。」使君曉得意思許他了,也回道:」月色果好,獨睡不穩,也待要開窗玩月,不可辜負此清光也。」你看兩人之言,盡多有意,一個說開窗,一個說推窗,分明約定晚間窗內走過相會了。
shǐ jūn dào le zì jiā chuán zhōng, jiào xīn fù jiā tóng fēn fù chuán shàng: yào liǎng chuán xiāng bìng bāng zhe, guān cāng xiāng duì, kě yǐ zhào guǎn. chuán shàng shuǐ shǒu tīng yī fēn fù, jí bǎ liǎng chuán jǐn jǐn tiē zhe zhù le. rén jìng zhī hòu, shǐ jūn qiāo qiāo qǐ shēn, bǎ zì jǐ chuán cāng lǐ chuāng qīng tuī kāi lái, kàn nà duì chuán shí jié, cāng lǐ xiǎo chuāng xū yǎn. shǐ jūn zài duì chuāng ké sòu yī shēng, nà biān bǎ liǎng shàn xiǎo chuāng yī qí kāi le. yuè guāng zhī zhōng, lòu chū shēn miàn, zhèng shì rú rén dú zì gè zài nà lǐ. shǐ jūn máng máng tiào guò chuán lái, zhè lǐ rú rén yě bù duǒ shǎn. liǎng xià xiāng wēi xiāng bào, jìng dào fáng cāng zhōng chuáng shàng, gàn nà huà ér qù le: yī gè xīn guǎ de wén jūn, zhèng yào xiàng rú bǔ kōng yī gè dú jū de sòng yù, zhuān dài lín nǚ chéng shuāng. yī gè shì bù xì zhī zhōu, suí rén qiān wǎn yī gè rú zhōng liú zhī yī, wéi wǒ dàng yáo. shā biān yīng péng hǎo tóng yǎn, shuǐ dǐ yuān yāng kān bǐ lè.
使君到了自家船中,叫心腹家童分付船上:「要兩船相併幫着,官艙相對,可以照管。」船上水手聽依分付,即把兩船緊緊貼着住了。人靜之後,使君悄悄起身,把自己船艙里窗輕推開來,看那對船時節,艙里小窗虛掩。使君在對窗咳嗽一聲,那邊把兩扇小窗一齊開了。月光之中,露出身面,正是孺人獨自個在那裡。使君忙忙跳過船來,這裡儒人也不躲閃。兩下相偎相抱,竟到房艙中床上,干那話兒去了:一個新寡的文君,正要相如補空;一個獨居的宋玉,專待鄰女成雙。一個是不系之舟,隨人牽挽;一個如中流之揖,惟我盪搖。沙邊鸚鵬好同眼,水底鴛鴦堪比樂。
yún yǔ jì bì, shǐ jūn dào: zài xià yǔ rú rén wú yì xiāng féng, qǐ zhī dé xié sù yuàn? sān shēng zhī xìng yě! rú rén dào: qián rì piē jiàn jūn zǐ, yǐ shǐ qiè bù shèng dòng niàn. hòu lái wáng shī zāo biàn, duō gǎn zhōu quán. nǚ liú zhī bèi, wú kě bié bào, jīn rì bào yǐ cǐ shēn. yuàn wù yǐ qiè zì xiàn wèi xián, tā rì xiāng qì, shǐ qī shī wàng ěr. shǐ jūn dào: chéng zi bù qì, qiě zì huān yú, bù bì duō lǜ. zì cǐ cháo yǐn ér chū, guà yǐn ér rù, rì yǐ wèi cháng, suī wài biān yǒu rén zhī dào, yě bù gù le. yī kǒu zhèng huān lè jiān, shǐ jūn hū rán zhǎng tàn dào: mù xià xìng de tóng lù ér xíng, qiě xǐ shǔ dào shàng yuǎn, hái yǒu jǐ shí. ruò yí dào bǐ dì, nǐ zì yǒu jiā, wǒ zì yǒu shì, qǐ néng cháng yǒu cǐ lè zāi! rú rén dào: bú shì zhè yàng shuō, qī shī jì shēn wáng, yòu wú ér nǚ, ruò dào hàn zhōu, huò kǒng qīn shǔ jū ài. jīn zài tú zhōng, wéi qiè dé yǐ zì zhǔ, jiù cǐ gǎi jià cóng jūn, bú dào nà dǒng jiā qù le, shuí rén jìn dé wǒ lái? shǐ jūn wén yán, bù shèng xīn xìng dào: ruò dé rú cǐ, zú gǎn hòu qíng, zài xià yì zhōu chéng dū pí xiàn zì yǒu tián zhái zhuāng fáng, jǐn kě jū zhù. nà shi cǐ jiān qù de biàn dào, dào de nà lǐ, wǒ jiē nǐ shǎng qù zhù le, dǎ fā le zhè liǎng zhī chuán. dǒng jiā rén yuàn suí de, jiù děng tā suí nǐ zhù liǎo bù yuàn de, tīng tā dào hàn zhōu qù, huò gè zì sàn qù. hàn zhōu yòu yuǎn, liào nà biān duō shì gū guǎ zhī rén, shuí guǎn dé dào zhè lǐ de shì? tǎng yǒu rén shuō huà, zhǐ shuō nǐ zāo sàng zài tú, wǒ yǐ lǐ pìn wèi wài shì le, què yě wú nài wǒ hé! rú rén dào: zhè gè cái shì zhǎng yuǎn jì jiào. zhǐ shì wǒ shēn biān hái yǒu zhè xiǎo nī zǐ, shì qián shì zhù shì suǒ shēng, jīn zhè gè què yóu qù chù, yě shì yī lèi. shǐ jūn dào: zhè gè yī fā bù dǎ jǐn, mù xià hái xiǎo, qiě liú zài shēn biān yǎng zhe. rì hòu yǒu rén fǎng zhe, hái le tā qù. méi rén lái fǎng, děng zhǎng dà le, bù jū nà lǐ zhuó luò le biàn shì, hé zú wèi ài?
雲雨既畢,使君道:「在下與孺人無意相逢,豈知得諧夙願?三生之幸也!」孺人道:「前日瞥見君子,已使妾不勝動念。後來亡失遭變,多感周全。女流之輩,無可別報,今日報以此身。願勿以妾自獻為嫌,他日相棄,使妻失望耳。」使君道:「承子不棄,且自歡娛,不必多慮。」自此朝隱而出,掛隱而入,日以為常,雖外邊有人知道,也不顧了。一口正歡樂間,使君忽然長嘆道:「目下幸得同路而行,且喜蜀道尚遠,還有幾時。若一到彼地,你自有家,我自有室,豈能常有此樂哉!」孺人道:「不是這樣說,妻失既身亡,又無兒女,若到漢洲,或恐親屬拘礙。今在途中,惟妾得以自主,就此改嫁從君,不到那董家去了,誰人禁得我來?」使君聞言,不勝欣幸道:「若得如此,足感厚情,在下益州成都郫縣自有田宅莊房,盡可居住。那是此間去的便道,到得那裡,我接你上去住了,打發了這兩隻船。董家人願隨的,就等他隨你住了;不願的,聽他到漢州去,或各自散去。漢州又遠,料那邊多是孤寡之人,誰管得到這裡的事?倘有人說話,只說你遭喪在途,我已禮聘為外室了,卻也無奈我何!」孺人道:「這個才是長遠計較。只是我身邊還有這小妮子,是前室祝氏所生,今這個卻尤去處,也是一累。」使君道:「這個一發不打緊,目下還小,且留在身邊養着。日後有人訪着,還了他去。沒人來訪,等長大了,不拘那裡着落了便是,何足為礙?」
liǎng rén yí lù shāng liáng de tíng tíng dāng dāng, dào le nà xiàn, guǒ rán liǎng chuán shàng dōng xī jǐn qíng bān shǎng qù zhù le. kě xī dǒng jiā zhú shān yī rèn xiàn lìng, suǒ yǒu huàn zī lián qī nǚ, duō shǔ zhī tā rén. suí lái de jiā rén yě jǐn yǒu bù píng de, què jiàn zhǔ mǔ yǐ suí shùn le, lǚ shǐ jūn yòu shì gè guān huàn, shuí rén gǎn yǔ rén zhēng xián? zhǐ yǒu qì bù fú bù qíng yuàn de, dāng xià sì sàn ér qù. lǚ shǐ jūn suī rán dé le zhè yī shǒu pián yí, yě bèi zhè yī gān qù de rén gè chù bǎ zhè shì bō yáng kāi le. dàn shì wén dé de, yǔ jiù shí chēng zàn tā gāo yì de, jǐn duō jī tā méi xíng zhǐ, bǐ bó qí rén. zhì yú dǒng jiā guān qīn de jiàn shuō zhe zhè huà, yī fā qiè chǐ tòng hèn, zì bù bì shuō le.
兩人一路商量的停停當當,到了那縣,果然兩船上東西盡情搬上去住了。可惜董家竹山一任縣令,所有宦資連妻女,多屬之他人。隨來的家人也盡有不平的,卻見主母已隨順了,呂使君又是個官宦,誰人敢與人爭銜?只有氣不伏不情願的,當下四散而去。呂使君雖然得了這一手便宜,也被這一干去的人各處把這事播揚開了。但是聞得的,與舊時稱讚他高誼的,盡多譏他沒行止,鄙薄其人。至於董家關親的見說着這話,一發切齒痛恨,自不必說了。
dǒng jiā guān qīn de, mò rú zhù shì zuì qiè. tā liǎng shì jià yǔ dǒng jiā. yǒu hǎo xiē chū shì de zài wài, jǐn duō shì tā fū rén měi dì xiōng shū zhí zhī chēng. yǒu yī gè zhù cì qiān, zài cháo wèi guān, tā zhèng shì dǒng yuán guǎng de qī xiōng. xiǎng zhe dǒng shì yī jiā piāo líng sì sàn, yuán guǎng qī nǚ bèi rén zhàn jù, yì qiě bù zhī qù xiàng, rì yè xì xīn. qí shí xiāng zhōng wáng gōng sù gōng dào sì chuān zuò zhì shǐ, tuō tā zài suǒ shǔ dì fāng fǎng xún. dào lǐ liáo kuò, shuí zhī xià luò? qián dào chū nián, zhù cì qiān rèn mù zhōu dà shǒu, jiù chú lì lù yùn shǐ. nà lǚ shǐ jūn zhèng bǔ zhe jiā zhōu zhī quē, gāi lái yǔ zhù cì xǐ jiāo dài. lǚ shǐ jūn xiǎo dé cì qiān shì dǒng jiā qián qī zhī zú, tā gàn le nà jiàn duǎn xíng zhī shì, zěn yǒu dǎn qì jiàn tā? qiān yán jī liú, bù gǎn qián lái dào rèn. zhù cì ān yě hèn zhe lǚ shǐ jūn shì qín shòu yī děng rén, xīn lǐ yǐ bù dé bù jiàn tā, chèn tā wèi lái, bǎ yìn huǎn jiě xiè, jiāo yǔ liáo guān quán shí shōu zhe, jìng zì qù le. lǚ shǐ jūn dào de rèn shí, yě jiù yǒu rén xún tā bié chù shì fēi, dàn shàng yī běn, cháo tíng zhèn nù, láng bèi ér qù.
董家關親的,莫如祝氏最切。他兩世嫁與董家。有好些出仕的在外,盡多是他夫人每弟兄叔侄之稱。有一個祝次騫,在朝為官,他正是董元廣的妻兄。想着董氏一家飄零四散,元廣妻女被人占據,亦且不知去向,日夜繫心。其時鄉中王恭肅公到四川做制使,托他在所屬地方訪尋。道里遼闊,誰知下落?乾道初年,祝次騫任幕州大守,就除利路運使。那呂使君正補着嘉州之缺,該來與祝次喜交代。呂使君曉得次騫是董家前妻之族,他幹了那件短行之事,怎有膽氣見他?遷延稽留,不敢前來到任。祝次安也恨着呂使君是禽獸一等人,心裡已不得不見他,趁他未來,把印緩解卸,交與僚官權時收着,竟自去了。呂使君到得任時,也就有人尋他別處是非,彈上一本,朝廷震怒,狼狽而去。
zhù cì qiān wǎng zài sì chuān lù shàng zuò le yī fān de guān, jìng bù céng fǎng dé shēng nǚ ér de xiāo hào, xīn zhōng cháng shí bào hèn. yě shì rén yǒu bù liǎo zhī yuàn, tiān yì bì rán shēng chū qiǎo lái. zhí dào qián dào bǐng xū nián jiān, cì qiān zhī zǐ zhù dōng lǎo, míng zhèn hēng, yòu zuò le sì chuān zǒng gàn zhī zhí. shòu le xí wén, qián wǎng chéng dū gōng gàn, dào jīng mián zhōu. mián zhōu dà shǒu wú zhòng guǎng chū lái yíng zhe, zhì jiǔ xiāng kuǎn. zhòng guǎng yuán shì dài zhì xué shì chū shēn, jí shì fēng liú wén cǎi de rén. shì rì jùn zhōng kāi yàn, fán shì yīng dé chéng zhí de chāng yōu wú yī bù jí. dōng lǎo zuò jiān, kàn jiàn hù chuán páng biān lì zhe yī gè jì nǚ, zī tài tián yǎ, wǎn rán guī gé zhōng rén, jué wú yī diǎn qīng kuáng zhī dù. dōng lǎo zhù mù bù shùn, kàn gōu duō shí, què hǎo duì zhōng xíng shǒu dào miàn qián lái zhēn jiǔ, dōng lǎo qiě bù jiē tā de jiǔ, zhǐ zhe nà hù chuán páng biān de jì nǚ wèn tā dào: zhè gè rén shì nà gè? xíng shǒu xiào dào: guān rén xǐ tā me? dōng lǎo dào: bú shì xǐ tā, wǒ kàn tā yǒu hǎo xiē yǔ nǐ men bù tóng chù, xīn zhōng yí guài, gù cǐ wèn nǐ. xíng shǒu dào: tā jiào dé xuē qiàn. dōng lǎo zhèng yào xì wèn, wú tài shǒu zǒu chū xí lái, zhēn zhe jù gōng lái quàn, dōng lǎo zhǐ de zhù le huà tóu, jiē zhe tài shǒu shǒu zhōng zhī jiǔ, fàng xià xí jiān, què tuī cí dào: jiàn liàng shí bù néng yǐn, zhǐ kě xiǎo bēi shì xìng. tài shǒu kàn jiàn xíng shǒu zhèng zài páng biān, jiù zhǐ zhe jù gōng fēn fù dào: nǐ kě zài cǐ fèng zhe zǒng gàn, shì bì yào zǒng gàn yǐn gàn, bù rán jiù yào fá nǐ. xíng shǒu xiào dào: bù xū fá xiǎo de, ruò yào zǒng gàn duō yǐn, zhǐ jiào xuē qiàn lái fèng, zì rán háo bù tuī cí. wú tài shǒu yě xiào dào: shuō dé gǔ guài, xiǎng shì zǒng gàn céng yǔ tā xiāng shí me? dōng lǎo dào: zhèn hēng cóng lái bù céng dào dà fǔ zhè lǐ, hé yóu de yǔ cǐ bèi xiāng jiē? tài shǒu fǎn wèn xíng shǒu dào: zhè děng, nǐ wèi hé zhè bān shuō? xíng shǒu dào: shì jiān zǒng gàn yīn yīn wèn jí, hǎo shēng chuí qíng yú tā. dōng lǎo dào: shì cái xiè dùn zhī jiān, jiàn tā biāo gé, rú yě hè zài jī qún. jù xià guān kàn qǐ lái, bù xiàng shì gè zhōng zhī rén, xīn lǐ yí huò, suǒ yǐ zài cǐ xún wèn tā wèi shǒu de, qǐ guān yǒu shèn bié yì lái? tài shǒu dào: jì rán rú cǐ, zhǐ jiào xuē qiàn shì zài zǒng gàn xí páng quàn jiǔ bà le.
祝次騫枉在四川路上作了一番的官,竟不曾訪得甥女兒的消耗,心中常時抱恨。也是人有不了之願,天意必然生出巧來。直到乾道丙戌年間,次騫之子祝東老,名震亨,又做了四川總干之職。受了檄文,前往成都公幹,道經綿州。綿州大守吳仲廣出來迎着,置酒相款。仲廣原是待制學士出身,極是風流文采的人。是日郡中開宴,凡是應得承直的娼優無一不集。東老坐間,看見戶椽旁邊立着一個妓女,姿態恬雅,宛然閨閣中人,絕無一點輕狂之度。東老注目不瞬,看勾多時,卻好隊中行首到面前來斟酒,東老且不接他的酒,指着那戶椽旁邊的妓女問他道:「這個人是那個?」行首笑道:「官人喜他麼?」東老道:「不是喜他,我看他有好些與你們不同處,心中疑怪,故此問你。」行首道:「他叫得薛倩。」東老正要細問,吳太守走出席來,斟着巨觥來勸,東老只得住了話頭,接着太守手中之酒,放下席間,卻推辭道:「賤量實不能飲,只可小杯適興。」太守看見行首正在旁邊,就指着巨觥分付道:「你可在此奉着總干,是必要總干飲干,不然就要罰你。」行首笑道:「不須罰小的,若要總干多飲,只叫薛倩來奉,自然毫不推辭。」吳太守也笑道:「說得古怪,想是總干曾與他相識麼?」東老道:「震亨從來不曾到大府這裡,何由得與此輩相接?」太守反問行首道:「這等,你為何這般說?」行首道:「適間總干殷殷問及,好生垂情於他。」東老道:「適才邂遁之間,見他標格,如野鶴在雞群。據下官看起來,不象是個中之人,心裡疑惑,所以在此詢問他為首的,豈關有甚別意來?」太守道:「既然如此,只叫薛倩侍在總干席旁勸酒罷了。」
xíng shǒu lǐng mìng, jiù huàn jiāng xuē qiàn lái shì zhe. dōng lǎo zhèng yào wèn tā lái lì, qià zhōng xià huái, mìng qǔ yī gè xiǎo wù zǐ cì tā zuò le, dī wèn tā dào: wǒ kàn nǐ dìng rán bú shì fēng chén zhōng rén, wèi hé zài cǐ? xuē qiàn bù gǎn dá yīng, zhǐ tàn kǒu qì, bǎ xián huà zhī wú guò qù. dōng lǎo yuè lái yuè yí xīn, guò huì yòu wèn dào: nǐ kě shí duì wǒ shuō? xuē qiàn zhǐ shì bù kāi kǒu, yào shuō yòu zhù le. dōng lǎo dào: zhí shuō bù fáng. xuē qiàn dào: shuō yě wú gàn, luò de xiū rén. dōng lǎo dào: nǐ jǐn shuō yǔ wǒ zhī dào, yān zhī wú yì? xuē qiàn dào: zūn guān pán wèn bù guò, bù gǎn bù shuō, qí shí shuō lái kě xiū. wǒ běn hǎo rén jiā ér nǚ, zǔ, fù jù céng zuò guān, suǒ zāo bù xìng, shī shēn rǔ dì. zhǐ shì qián shēng yè zhài suǒ qiàn, jīn shì cháng hái, shuō tā zěn de! dōng lǎo cè rán dòng xīn dào: rǔ zǔ rǔ fù, mò bú shì hàn zhōu zhī zhōu, zhú shān zhī xiàn me? xuē qiàn dà jīng, kū jiāng qǐ lái dào: guān rén rú hé dé zhī? dōng lǎo dào: guǒ ruò shì qíng dào: shuō yě wú gàn, luò de xiū rén. dōng lǎo dào: nǐ jǐn shuō yǔ wǒ zhī dào, yān zhī wú yì? xuē qiàn dào: zūn guān pán wèn bù guò, bù gǎn bù shuō, qí shí shuō lái kě xiū. wǒ běn hǎo rén jiā ér nǚ, zǔ fù jù céng zuò guān, suǒ zāo bù xìng, shī shēn rǔ dì. zhǐ shì qián shēng yè zhài suǒ qiàn, jīn shì cháng hái, shuō tā zěn de! dōng lǎo cè rán, rǔ mǔ dāng xìng zhù le. xuē qiàn dào: hòu lái de shì jì mǔ, shēng shēn wáng mǔ zhèng shì xìng zhù. dōng lǎo dào: rǔ mǔ nǎi wǒ gū niáng yě, bù xìng zǎo wáng. wǒ wén nǐ yǔ jì mǔ liú luò yú wài, xún mì duō nián, jìng wú xiāo hào, bù qī xiè dùn yú cǐ. què wèi hé shī shēn jì jí? kě gè yǔ wǒ shuō. xuē qiàn dào: zì cóng fù qīn wáng hòu, jí yǒu lǚ shǐ jūn lái zhào guǎn sàng shì, yǔ tóng jì mǔ yí lù guī chuān. qǐ zhī dé dào chuān zhōng, jīng guò tā jiā mén shǒu, jìng zì jǐn shì zhàn wèi jǐ yǒu, jì mǔ yǔ wǒ duō suí tā jū zhù duō nián, nà nián huài guān huí jiā, yù yù bù kuài, yī bìng ér wáng. zhè jì mǔ wú suǒ yǐ kào, biàn jiāng wǒ chū mài, dé le xuē mā liù shí qiān qián, suì rù jì jí, jīn yǐ shì yī nián duō le. zhuī xiǎng fù qīn wáng shí, nián jì suī xiǎo, yóu zài mù qián. qǐ zhī liú luò xiū rǔ, dào le zhè gè dì wèi! yán bì, shī shēng dà kū, dōng lǎo bù jué yě kū jiāng qǐ lái. chū shí shuō huà dī wēi, zhòng rén jiàn tā jiāo tóu jiē ěr, jǐn jiàn dào wú fēi shì xiē diào qíng ròu má zhī tài, nà lǐ guǎn tā jiù lǐ? zhí jiàn liǎng rén duō kū zuò yī duī, fāng cái yī zuò jīng hài, jǐn lái jié wèn. dōng lǎo dào: cǐ huà shén zhǎng, bú shì jīn rì lì tán kě jǐn, kuàng qiě hái yào fèi hǎo xiē zhōu zhé, gǎi rì dāng yǔ shǒu gōng xì shuō bà le. tài shǒu yě yǒu xiē yí xīn, bù hǎo zài wèn. jiǔ bà gè sàn, dōng lǎo zì xiàng gōng guǎn zhōng xiē sù qù le.
行首領命,就喚將薛倩來侍着。東老正要問他來歷,恰中下懷,命取一個小杌子賜他坐了,低問他道:「我看你定然不是風塵中人,為何在此?」薛倩不敢答應,只嘆口氣,把閒話支吾過去。東老越來越疑心,過會又問道:「你可實對我說?」薛倩只是不開口,要說又住了。東老道:「直說不妨。」薛倩道:「說也無干,落得羞人。」東老道:「你盡說與我知道,焉知無益?」薛倩道:「尊官盤問不過,不敢不說,其實說來可羞。我本好人家兒女,祖,父俱曾做官,所遭不幸,失身辱地。只是前生業債所欠,今世償還,說他怎的!」東老惻然動心道:「汝祖、汝父,莫不是漢州知州,竹山知縣麼?」薛倩大驚,哭將起來道:「官人如何得知?」東老道:「果若是情道:「說也無干,落得羞人。」東老道:「你盡說與我知道,焉知無益?」薛倩道:「尊官盤問不過,不敢不說,其實說來可羞。我本好人家兒女,祖、父俱曾做官,所遭不幸,失身辱地。只是前生業債所欠,今世償還,說他怎的!」東老惻然,汝母當姓祝了。」薛倩道:「後來的是繼母,生身亡母正是姓祝。」東老道:「汝母乃我姑娘也,不幸早亡。我聞你與繼母流落於外,尋覓多年,竟無消耗,不期邂遁於此。卻為何失身妓籍?可各與我說。」薛倩道:「自從父親亡後,即有呂使君來照管喪事,與同繼母一路歸川。豈知得到川中,經過他家門首,竟自盡室占為己有,繼母與我多隨他居住多年,那年壞官回家,鬱郁不快,一病而亡。這繼母無所倚靠,便將我出賣,得了薛媽六十千錢,遂入妓籍,今已是一年多了。追想父親亡時,年紀雖小,猶在目前。豈知流落羞辱,到了這個地位!」言畢,失聲大哭,東老不覺也哭將起來。初時說話低微,眾人見他交頭接耳,盡見道無非是些調情肉麻之態,那裡管他就裡?直見兩人多哭做一堆,方才一座驚駭,盡來詰問。東老道:「此話甚長,不是今日立談可盡,況且還要費好些周折,改日當與守公細說罷了。」太守也有些疑心,不好再問。酒罷各散,東老自向公館中歇宿去了。
xuē qiàn dào de jiā lǐ, bǎ xí jiān shì tǐ duì xuē mā shuō dào: zǒng gàn guān fǔ shì wǒ qīn juàn, jīn rì shuō qǐ, yǐ zì cóng zhàng. míng rì kě dào tā yù guǎn yī jiàn, bì yǒu chū gé shǎng cì. xuē mā qiān huān wàn xǐ. dào le dì èr rì, xuē mā lǜ lǐng le xuē qiàn, lái dào zǒng gān guǎn shě qián qiú jiàn. zhù dōng lǎo jiàn shuō, jí jiào fàng tā mǔ zǐ jìn lái. zhèng yào yǔ tā xì huà, zhǐ jiàn bào shuō tài shǒu wú zhòng guǎng yě lái le. dōng lǎo xiào duì xuē qiàn zāo: lái dé zhèng hǎo. xuē qiàn mǔ zǐ duō wèi zhī qí yì. tài shǒu xià de jiào, xuē qiàn zǒu guò qù xiān kòu le tóu. tài shǒu xiào dào: zuó rì kū dé bù gōu, jīn rì yòu lái bǔ me? dōng lǎo dào: zhèng yào jiàn shǒu gōng shuō zuó rì kū de yuán gù, cǐ zi zhī fù dǒng yuán guǎng nǎi zhú shān zhī xiàn, zǔ fù zhòng chén shì hàn zhōu tài shǒu, liǎng shì yì guān zhī hòu. zhǐ yīn zǔ sǐ hàn zhōu, fù yòu sǐ yú dū xià. qī nǚ suí zài zhōu cì, suǒ yù fěi rén, liú luò dào cǐ dì wèi. qǐ qiú shǒu gōng jí wèi chú qù lè jí. tài shǒu cè rán dào: yuán lái rú cǐ! chú jí zài xià guān suǒ sī, qí wèi yì shì. dàn chú jí zhī hòu, cǐ nǚ bì jìng rú hé? ruò míng gōng yǒu yì, dāng wèi xiào láo. dōng lǎo dào: bú shì zhè huà, cǐ nǚ zhī mǔ jí shì xià guān zhī gū, xià guān zhèng yǔ cǐ nǚ wèi dí biǎo xiōng mèi. jīn jì xiāng yù, bì xū zé gè liáng rén jià yǔ tā, yǐ le qí zhōng shēn. dàn xià guān shàng yǒu gōng shì xū qù, yī shí wèi dé biàn yǒu zhè yàng còu qiǎo de. yú yì yù jiāng cǐ nǚ zàn tuō zhī zūn fū rén chù ān dùn jǐ shí, xià guān qiě dào chéng dū wǎng huí yī fān. dài cǐ xíng suǒ de zhū tái jí zhū jùn kuì yí lù jìn zhī wù, xī jiāng lái wèi cǐ nǚ de jià zī. màn màn jiǎn xuǎn yī gè jiā xù yǔ tā, yě wán wǒ zuò qīn juàn de xīn shì. tài shǒu xiào dào: tiān xià yì shì, qǐ kě ràng gōng yī rén zuò jǐn le? wǒ yě dāng chū èr shí wàn qián wèi zhù. dōng lǎo dào: shǒu gōng rú cǐ gāo yì, cǐ nǚ bù xìng zhōng dà xìng yǐ! dāng xià fēn fù xuē qiàn: suí zhe wú tài shǒu dào yá zhōng nǎi nǎi chù zhù zhe, děng wǒ lái shí zài chù. tài shǒu dài zhě zì qù. dōng lǎo jiào xuē mā guò lái, xiān shǎng le tā shí qiān qián, shuō dào: xuē qiàn shēn jià zài wǒ shēn shàng, jiā lì hái nǐ. xuē mā jiàn le shì guān fǔ zuò zhǔ, zěn gǎn yǒu wéi? zhǐ de qī qī liáng liáng zì qù le. dōng lǎo yī miàn wǎng chéng dū bù tí.
薛倩到得家裡,把席間事體對薛媽說道:「總干官府是我親眷,今日說起,已自從帳。明日可到他寓館一見,必有出格賞賜。」薛媽千歡萬喜。到了第二日,薛媽率領了薛倩,來到總乾館舍前求見。祝東老見說,即叫放他母子進來。正要與他細話,只見報說太守吳仲廣也來了。東老笑對薛倩遭:「來得正好。」薛倩母子多未知其意。太守下得轎,薛倩走過去先叩了頭。太守笑道:「昨日哭得不勾,今日又來補麼?」東老道:「正要見守公說昨日哭的緣故,此子之父董元廣乃竹山知縣,祖父仲臣是漢州太守,兩世衣冠之後。只因祖死漢州,父又死於都下。妻女隨在舟次,所遇匪人,流落到此地位。乞求守公急為除去樂籍。」太守惻然道:「元來如此!除籍在下官所司,其為易事。但除籍之後,此女畢竟如何?若明公有意,當為效勞。」東老道:「不是這話,此女之母即是下官之姑,下官正與此女為嫡表兄妹。今既相遇,必須擇個良人嫁與他,以了其終身。但下官尚有公事須去,一時未得便有這樣湊巧的。愚意欲將此女暫托之尊夫人處安頓幾時,下官且到成都往回一番。待此行所得諸台及諸郡饋遺路贐之物,悉將來為此女的嫁資。慢慢揀選一個佳婿與他,也完我做親眷的心事。」太守笑道:「天下義事,豈可讓公一人做盡了?我也當出二十萬錢為助。」東老道:「守公如此高義,此女不幸中大幸矣!」當下分付薛倩:「隨着吳太守到衙中奶奶處住着,等我來時再處。「太守帶者自去。東老叫薛媽過來,先賞了他十千錢,說道:「薛倩身價在我身上,加利還你。」薛媽見了是官府做主,怎敢有違?只得淒淒涼涼自去了。東老一面往成都不題。
qiě shuō wú tài shǒu dài dé xuē qiàn dào yá lǐ lái, jiào tā jiàn guò le fū rén, shuō le zhè xiē yuán gù, jiào fū rén hǎo hǎo kàn dài tā, fū rén yīng yǔn le. wú tài shǒu zài yá lǐ, zǐ xì bǎ xuē qiàn jǔ dòng kàn le duō shí, jiàn tā réng shì mǎn miàn yōu chóu, bù xiē de tàn qì, xīn lǐ cǔn dào: tā shì hǎo rén jiā nǚ ér, yī xiàng duò luò, nà bù dé yì shì guài tā bù dé de. jīn jì yǐ yù zhe biǎo xiōng xiāng tuō, shōu zài guān yá, tā yī dǎ diǎn jià rén, yǐ tí qiè zài hǎo chù le, wèi hé hái rú cǐ bù kuài? tā xīn zhōng bì jìng hái yǒu diào bù xià de shì. jiào fū rén huǎn huǎn pán wèn tā gè xì, xuē qiàn chū shí bù kěn shuō, wú tài shǒu duì tā shuō: bù jū yǒu shèn me xīn shì, zhǐ guǎn míng bái shuō lái, wǒ jiù yǔ nǐ zuò zhǔ. xuē qiàn fāng cái shuō dào: guān rén zài sān pán wèn, bù gǎn bù shuō, shuō lái yě shì wǎng rán de. tài shǒu dào: nǐ qiě shuō lái, kàn shì rú hé? xuē qiàn dào: zhàng qiè xīn zhōng shí shì yǒu yī gè rén fàng tā bù xià, suǒ yǐ bèi guān rén kàn pò le. tài shǒu dào: shì shèn me rén? xuē qiàn dào: qiè shēn suī zài yān huā zhī zhōng, nèi xiē fú làng zǐ dì, wèi cháng qīng xīn jiāo wǎng. zhǐ yǒu yī gè shū shēng, nián fāng ruò guàn, shàng wèi qǔ qī, céng dào qiè jiā wǎng lái, bǐ cǐ xiāng ài. tā yě xiǎo dé qiè shēn chū yú liáng jiā, shēn jiā mǐn xù, yuè jué qíng nóng, dàn shì rù chéng, bì lái xiāng xù. tā jiā fù mǔ zhī dào, ná huí jiā qù tòng dǎ yī dùn, suǒ jìn zài shū fáng zhōng. yǐ hòu suī shì shí huò yǒu gè xìn lái, zài bù néng gōu jiàn tā yī miàn le. jīn jiā guān rén měi tái jǔ, ruò tuō lí le cǐ dì, liào cǐ shū shēng wú yuán zài huì, suǒ yǐ bù jué xīn zhōng xìng xìng, piē fàng bù kāi, qǐ zhī bèi guān rén kàn le chū lái! tài shǒu dào: nà gè shū shēng xìng shén me? xuē qiàn dào: xìng shǐ, shì gè xiù cái, jiā zài xiāng jiān. tài shǒu dào: tā fù qīn shì shèn me rén? xuē qiàn dào: shì gè lǎo xué jiū. tài shǒu dào: tā duō shǎo jiā shì, qǔ dé nǐ qǐ me? xuē qiàn dào: yīn shì hán rú zhī jiā, nà shū shēng suī wǎng lái le jǐ fān, yuán zì lì liàng bù néng, pò fèi bù duō, zhǐ wèi qíng shàng nán shě, pín lái kàn qù. tā jiā jǐ zì dào pò huài le jiā sī, hěn xià jìn suǒ, zěn yǒu qián cái qǔ dé qiè shēn? tài shǒu dào: nǐ kàn de tā zuò rén rú hé? kě zhēn xīn dé yì tā fǒu? xuē qiàn dào: zuò rén shì gè zhōng chéng yǒu yú de, bú shì nèi xiē qīng báo shào nián, suǒ yǐ qī shēn yě shí fēn jìng ài. shuí zhī fǎn wèi qī shòu lěi, ér jīn jiù dé yì, yě méi chù shuō le. shuō bà, zǎo yòu yǎn lèi luò jiāng chū lái.
且說吳太守帶得薛倩到衙里來,叫他見過了夫人,說了這些緣故,叫夫人好好看待他,夫人應允了。吳太守在衙里,仔細把薛倩舉動看了多時,見他仍是滿面憂愁,不歇的嘆氣,心裡忖道:「他是好人家女兒,一向墮落,那不得意是怪他不得的。今既已遇着表兄相托,收在官衙,他一打點嫁人,已提挈在好處了,為何還如此不快?他心中畢竟還有掉不下的事。」教夫人緩緩盤問他各細,薛倩初時不肯說,吳太守對他說:」不拘有甚麼心事,只管明白說來,我就與你做主。」薛倩方才說道:「官人再三盤問,不敢不說,說來也是枉然的。」太守道:「你且說來,看是如何?」薛倩道:「賬妾心中實是有一個人放他不下,所以被官人看破了。」太守道:「是甚麼人?」薛倩道:」妾身雖在煙花之中,那些浮浪子弟,未嘗傾心交往。只有一個書生,年方弱冠,尚未娶妻,曾到妾家往來,彼此相愛。他也曉得妾身出於良家,深加憫恤,越覺情濃,但是入城,必來相敘。他家父母知道,拿回家去痛打一頓,鎖禁在書房中。以後雖是時或有個信來,再不能勾見他一面了。今家官人每抬舉,若脫離了此地,料此書生無緣再會,所以不覺心中悻悻,撇放不開,豈知被官人看了出來!」太守道:「那個書生姓甚麼?」薛倩道:「姓史,是個秀才,家在鄉間。」太守道:「他父親是甚麼人?」薛倩道:「是個老學究。」太守道:「他多少家事,娶得你起麼?」薛倩道:「因是寒儒之家,那書生雖往來了幾番,原自力量不能,破費不多,只為情上難捨,頻來看覷。他家幾自道破壞了家私,狠下禁鎖,怎有錢財娶得妾身?」太守道:「你看得他做人如何?可真心得意他否?」薛倩道:「做人是個忠誠有餘的,不是那些輕薄少年,所以妻身也十分敬愛。誰知反為妻受累,而今就得意,也沒處說了。」說罷,早又眼淚落將出來。
tài shǒu wèn dé míng bái, chū táng qù qiān le yī zhāng mì piào, chà yī gè gōng rén, bō yǔ yī pǐ kuài mǎ, jí qǔ mián zhōu xué shǐ xiù cái dào zhōu, yǒu guān sī gōu dāng, bù kě chí wù! gōng rén dé le mì piào, hú jiǎ hǔ wēi, chě zuò le yī chǎng huǒ jí shì tóu, máng xià xiāng lái, qiāo jìn shǐ jiā mén qù, jiāng zhū bǐ guān piào yǔ kàn, nǎi shì fǔ jiān qiǎn mǎ zhuī qǔ xiù cái, lì děng huí huà de gōng shì. shǐ jiā fù zǐ jīng dé dāi le, gè shè xiǎng chù. nà lǎo shǐ mán yuàn ér dào: dìng shì nǐ zhōng rì sù chāng, bèi tā jiā gào hài le, zài wú tā shì. shǐ xiù cái dào: fǔ diàn dà rén qǔ wǒ, yòu qiǎn yī pǐ mǎ lái, yān zhī bú shì wén fù shàng biān yǒu shèn me xiāng shāng chù? lǎo shǐ dào: hǎo lái qǐng nǐ? jiǎn tiě bù yòng yī gè, chū zhāng zhū piào? shǐ xiù cái dào: jué shì méi rén gào wǒ! fù zǐ liǎng gè hú cāi bú zhù, gōng rén zhǐ cuī qǐ shēn. lǎo shǐ zhǐ de qù shōu shí jiǔ fàn, dài le gōng rén, yòu sòng le xiē xīn kǔ qián, dǎ fā ér zi qǐ shēn dào zhōu lǐ lái. zhèng shì:
太守問得明白,出堂去僉了一張密票,差一個公人,撥與一匹快馬,急取綿州學史秀才到州,有官司勾當,不可遲誤!公人得了密票,狐假虎威,扯做了一場火急勢頭,忙下鄉來,敲進史家門去,將硃筆官票與看,乃是府間遣馬追取秀才,立等回話的公事。史家父子驚得呆了,各設想處。那老史埋怨兒道:「定是你終日宿娼,被他家告害了,再無他事。」史秀才道:「府奠大人取我,又遣一匹馬來,焉知不是文賦上邊有甚麼相商處?」老史道:「好來請你?柬帖不用一個,出張朱票?」史秀才道:「決是沒人告我!」父子兩個胡猜不住,公人只催起身。老史只得去收拾酒飯,待了公人,又送了些辛苦錢,打發兒子起身到州里來。正是:
wū yā xǐ què tóng shēng, jí xiōng quán rán wèi bǎo.
烏鴉喜鵲同聲,吉凶全然未保。
jīn rì zhuō jiāng guān qù, zhè huí tóu pí sòng le.
今日捉將官去,這回頭皮送了。
shǐ shēng tóng le guān chāi, yī chéng lái dào zhōu zhōng. bù zhī shén me shì yóu, chuān le xiǎo fú, jìn jiàn tài shǒu. tài shǒu jiào huàn le gōng fú xiāng jiàn, shǐ shēng cái bǎ yí xīn fàng xià le hǎo xiē. huàn le yī fú, jìn qù xíng lǐ yǐ bì. tài shǒu wèn dào: xiù cái jiā xiǎo xiǎo nián jì, zěn bù kǔ zhì dú shū, dào lái fēi lǐ zhī dì pín yóu, hé yě? shǐ shēng dào: xiǎo shēng sòng dú shī shū, pō zhī lǐ fǎ. péng chuāng zì shǒu, cóng bù yóu shén fēi lǐ zhī dì. tài shǒu xiào dào: yě céng qù xuē jiā zǒu zǒu me? shǐ shēng jiàn dào zhe zhēn huà, tōng hóng le liǎng jiá dào: bù gǎn qī dà rén, kè yù zhōu chéng, sòng dú yú gōng, ǒu yǔ péng yǒu bèi shì xìng xián bù, róng huò yǒu zhī, bìng wú yuè lǐ zhī shì. tài shǒu yòu dào: xiù cái jiā shuō huà bù bì zhē shì! shì bǎ yǔ xuē qiàn wǎng lái shì qíng, shí sù wǒ zhī dào. shǐ shēng jiàn wèn dé qīn qiè, xiǎo dé mán bù guò le, zhǐ de dá dào: dà rén wèn jí yú cǐ, bù gǎn xiāng kuáng. cǐ nǚ suī luò chāng dì, shí fēi chāng liú, nǎi míng mén huàn yì, bù xìng zhì cǐ. xiǎo shēng ǒu dé xiè hòu, jiàn qí biāo gé yǒu shì liáng rén, wèn dé qí xiáng, bù shèng yì fèn. zì xī shēn wēi lì báo, bù néng bá zhī fēng chén, suǒ yǐ lián ér yǔ yóu. suī nài ér nǚ zǐ zhī sī, shí yì shì jūn zǐ zhī niàn. rán rú cǐ bǐ shì, bù zhī dà rén hé yǐ zhī ér wèn nǎi, shū shēn huáng kuì! zhǐ de shí chén, fú qǐ dà rén róng shù! tài shǒu dào: ér jīn jiǎ ruò yǐ cǐ nǚ pèi zú xià, zú xià yuàn yǐ zhī wèi shì jiā fǒu? shǐ shēng dào: yū ní qīng lián, yì yuàn jiā yǐ fú shì, dàn pín tǔ suǒ bù néng, bù gǎn wàng xiǎng. tài shǒu xiào dào: qiě zhàn zài yī biān, wǒ jiào nǐ kàn yī jiàn shì.
史生同了官差,一程來到州中。不知甚麼事由,穿了小服,進見太守。太守教換了公服相見,史生才把疑心放下了好些。換了衣服,進去行禮已畢。太守問道:「秀才家小小年紀,怎不苦志讀書,倒來非禮之地頻游,何也?」史生道:「小生誦讀詩書,頗知禮法。蓬窗自守,從不游甚非禮之地。」太守笑道:「也曾去薛家走走麼?」史生見道着真話,通紅了兩頰道:「不敢欺大人,客寓州城,誦讀余功,偶與朋友輩適興閒步,容或有之,並無越禮之事。」太守又道:「秀才家說話不必遮飾!試把與薛倩往來事情,實訴我知道。」史生見問得親切,曉得瞞不過了,只得答道:「大人問及於此,不敢相誑。此女雖落娼地,實非娼流,乃名門宦裔,不幸至此。小生偶得邂逅,見其標格有似良人,問得其詳,不勝義憤。自惜身微力薄,不能拔之風塵,所以憐而與游。雖奈兒女子之私,實亦士君子之念。然如此鄙事,不知大人何以知而問乃,殊深惶愧!只得實陳,伏乞大人容恕!」太守道:「而今假若以此女配足下,足下願以之為室家否?」史生道:「淤泥青蓮,亦願加以拂拭,但貧土所不能,不敢妄想。」太守笑道:「且站在一邊,我教你看一件事。」
jiù chè yī zhī lì, huàn jiāng xuē mā lái, xuē mā huāng máng lái jiàn tài shǒu. tài shǒu jiào kù lì qǔ chū yī bǎi dào guān quàn lái yǔ tā dào: zuó wén nǐ mǎi xuē qiàn shēn jià zhǐ dé qián liù shí qiān, jīn jiā nǐ jià sān shí qiān, gòng yī bǎi dào, nǐ kě lǐng zhe. shí shǐ shēng zhàn zài páng biān, tài shǒu yòng shǒu zhǐ zhe duì xuē mā dào: rǔ nǚ yǐ jià cǐ xiù cái le, cǐ guān quàn jí shì wǒ yǔ xiù cái chū de pìn lǐ yě. xuē mā bù gǎn wéi ǎo, zhǐ de shōu le. dāng xià rèn dé shǐ shēng de, yòu bù hǎo wèn dé yuán gù. lǎo mā men xīn xìng, jiàn le yī bǎi qiān, zhēn lái bù kuī le běn, suí dì nǚ ér duǎn zhǎng yě bù zài tā xīn shàng. bù guǎn sān qī èr shí yī, huān huān xǐ xǐ zì chū qù le.
就掣一枝笠,喚將薛媽來,薛媽慌忙來見太守。太守叫庫吏取出一百道官券來與他道:「昨聞你買薛倩身價止得錢六十千,今加你價三十千,共一百道,你可領着。」時史生站在旁邊,太守用手指着對薛媽道:「汝女已嫁此秀才了,此官券即是我與秀才出的聘禮也。」薛媽不敢違拗,只得收了。當下認得史生的,又不好問得緣故。老媽們心性,見了一百千,真來不虧了本,隨地女兒短長也不在他心上。不管三七二十一,歡歡喜喜自出去了。
cǐ shí shǐ shēng kàn jiàn tài shǒu jiā cǐ fā fàng, bù xiǎo qí yì, xīn zhōng xiǎng dào: nán dào tài shǒu kěn chū jǐ qián tǎo lái yǔ wǒ bù chéng? zhè zěn me jiě? chū le shén méi kě xiǎng chù. tài shǒu huàn shǐ shēng guò lái, xiào dào: zú xià kǔ pín bù néng dé qǔ, shì jiān yǐ wèi zú xià xià pìn le. jīn yǐ cǐ nǚ yǔ zú xià wèi shì, kě xǐ huān me? shǐ shēng kòu tóu dào: bù zhī dà rén hé yǐ yǒu cǐ tiān ēn, chū zì wàng wài, qǐ bù yǒng yuè! dàn jiā yǒu yán fù, bù gǎn bù gào. ruò zhī suǒ qǔ chāng nǚ, shì yì wèi bì kě xié, suǒ lǜ zài cǐ ěr. tài shǒu dào: nǐ hái bù zhī cǐ nǚ wèi zǒng gàn zhù shǐ jūn biǎo mèi, qián rì zài cǐ xiāng yù, yǐ tuō xià guān tuō le lè jí, qí chéng dū guī lái, tì tā zé xù, xià guān jiàn cǐ yì jǔ, yuán xǔ yǐ èr shí wàn qián zhù jià. jīn cǐ nǚ jiàn zài wǒ yá zhōng. zuó rì jiàn tā xīn shì bù kuài, wèn dé qí gù, zhī yǔ zú xià liǎng yì xiāng fú, bù dé chéng jiù. xià guān wèi cǐ xiāng qǐng, yù wèi nǐ liǎng rén chéng cǐ hǎo shì. shì jiān yǐ jiāng shí wàn qián hái le xuē chāng, jīn zài yǐ shí wàn qián zhù zú xià hūn lǐ, yǐ wán xià guān kǒu xìn. dài zǒng gàn lái shí, zhěng gè chéng qīn. ruò zūn rén wèn jí, bù bì zài tí qǐ xuē jiā, zhǐ shuō zǒng gàn biǎo mèi, xià guān wèi méi, wú kě lǜ yě. shǐ shēng jiàn shuō, huān xǐ fēi cháng, xiè dào: zōu shēng hé xìng, yǒu cǐ qí yuán, dé cǐ ēn yù, suī fěn gǔ suì shēn, nán yǐ chēng bào! tài shǒu yòu jiào kù lì qǔ yī bǎi dào guān quàn, fù yǔ shǐ shēng, shǐ shēng lǐng xià, bài xiè ér qù, kàn jiàn dān xī zhī xià hé huā zhèng kāi, fù shī yī shǒu, yǐ jiàn gǎn ēn zhī yì. shī yún:
此時史生看見太守加此發放,不曉其意,心中想道:「難道太守肯出己錢討來與我不成?這怎麼解?」出了神沒可想處。太守喚史生過來,笑道:「足下苦貧不能得娶,適間已為足下下聘了。今以此女與足下為室,可喜歡麼?」史生叩頭道:「不知大人何以有此天恩,出自望外,豈不踴躍!但家有嚴父,不敢不告。若知所娶娼女,事亦未必可諧,所慮在此耳。」太守道:「你還不知此女為總干祝使君表妹,前日在此相遇,已托下官脫了樂籍,俟成都歸來,替他擇婿,下官見此義舉,原許以二十萬錢助嫁。今此女見在我衙中。昨日見他心事不快,問得其故,知與足下兩意相孚,不得成就。下官為此相請,欲為你兩人成此好事。適間已將十萬錢還了薛娼,今再以十萬錢助足下婚禮,以完下官口信。待總干來時,整各成親。若尊人問及,不必再提起薛家,只說總干表妹,下官為媒,無可慮也。」史生見說,歡喜非常,謝道:「鯫生何幸,有此奇緣,得此恩遇,雖粉骨碎身,難以稱報!」太守又叫庫吏取一百道官券,付與史生,史生領下,拜謝而去,看見丹樨之下荷花正開,賦詩一首,以見感恩之意。詩云:
lián rǎn qīng ní mái àn xiāng, dōng jūn yí qǔ yī qí fāng.
蓮染青泥埋暗香,東君移取一齊芳。
qíng zhū nǐ zuò xián huài bào, yǐ xué kuí xīn yìng rì guāng.
擎珠擬作銜壞報,已學葵心映日光。
shǐ shēng dào de jiā lǐ, zhào yī tài shǒu shuō de huà huí fù le fù mǔ. fù mǔ dào shì xǐ cóng tiān jiàng, bù fèi yī qián pān le hǎo qīn shì, yòu qiě jiàn yǒu xǔ duō guān quàn ná huí jiā lái, wèn qí lái lì, shuō dào shì tài shǒu zhù de huā zhú zhī fèi, yī fā zhī chí yǒu yú, shí fēn kuài huó. yī miàn zhěng dùn jiǔ yán gè xiàng, zhǐ děng zǒng gàn huí xìn bù tí.
史生到得家裡,照依太守說的話回復了父母。父母道是喜從天降,不費一錢攀了好親事,又且見有許多官券拿回家來,問其來歷,說道是太守助的花燭之費,一發支持有餘,十分快活。一面整頓酒筵各項,只等總干回信不題。
què shuō wú tài shǒu suī yǐ dìng xià le shǐ shēng, zài xuē qiàn miàn qián zhǐ bù shuō pò. gé dé yī yuè, zhù dōng lǎo chéng dū shì bì, chóng huí mián zhōu, lái jiàn tài shǒu, yī jiàn biàn shuō biǎo mèi zhī shì. tài shǒu dào: bié hòu jǐ gàn bàn dé yī gè jiā xù zài cǐ, zhǐ děng míng gōng lái, biàn kě jià le. dōng lǎo dào: cǐ xíng suǒ de hé lái yǒu wǔ shí fāng, jīn dāng xī yǐ fù bǐ, shǐ qí chéng jiā lì yè. tài shǒu dào: xià guān suǒ xǔ èr shí wàn, yǐ jiāng shí wàn hái qí shēn jià, shí wàn gè qí hūn zī. jīn yòu yǒu cǐ zhù, kě yǐ bù yōu shēng jì. kuàng qí rén kě yǐ, míng gōng kě yǐ ān xīn le. dōng lǎo dào: xù shì hé rén? tài shǒu dào: shì gè shū shēng, xìng shǐ. jīn jí qù zhào tā lái xiāng jiàn. dōng lǎo dào: shū shēng zuì hǎo. tài shǒu lì kè mìng rén qù zhào jiāng shǐ xiù cái lái dào, jiào tā jiàn le dōng lǎo. dōng lǎo jiàn tā shào nián, fēng zī chū zhòng, xīn lǐ shén xǐ. tài shǒu jí zé qǔ lái rì dà jí, jiào tā bèi jiào, míng rì dào zhōu yíng qǔ jiā qù.
卻說吳太守雖已定下了史生,在薛倩面前只不說破。隔得一月,祝東老成都事畢,重回綿州,來見太守,一見便說表妹之事。太守道:「別後己幹辦得一個佳婿在此,只等明公來,便可嫁了。」東老道:「此行所得合來有五十方,今當悉以付彼,使其成家立業。」太守道:「下官所許二十萬,已將十萬還其身價,十萬各其婚資。今又有此助,可以不憂生計。況其人可倚,明公可以安心了。」東老道:「婿是何人?」太守道:「是個書生,姓史。今即去召他來相見。」東老道:「書生最好。太守立刻命人去召將史秀才來到,教他見了東老。東老見他少年,丰姿出眾,心裡甚喜。太守即擇取來日大吉,叫他備轎,明日到州迎娶家去。
tài shǒu huí yá, duì xuē qiàn dào: zǒng gàn yǐ dào, jiā xù yǐ zé dé yǒu rén, kàn dìng míng rì chéng hūn. hūn zī duō gè, cóng cǐ wèi liáng rén fù le. xuē qiàn xīn lǐ qiě xǐ qiě bēi. xǐ de shì kuī dé yù zhe qīn juàn, yòu dé tài shǒu zuò zhǔ, tuō le jiàn dì, jià gè zhàng shī, lì le fù míng! bēi de shì xīn shàng shū shēng cóng cǐ zài bù néng gōu xiāng huì le. zhèng shì:
太守回衙,對薛倩道:「總干已到,佳婿已擇得有人,看定明日成婚。婚資多各,從此為良人婦了。」薛倩心裡且喜且悲。喜的是虧得遇着親眷,又得太守做主,脫了賤地,嫁個丈失,立了婦名!悲的是心上書生從此再不能勾相會了。正是:
xiào tí jù bù gǎn, fāng xìn zuò rén nán.
笑啼俱不敢,方信做人難。
zǎo zhī dēng shì huǒ, luò de fàng xīn ān.
早知燈是火,落得放心安。
míng rì, zhù dōng lǎo zǎo dào zhōu zhōng, yǔ tài shǒu shuō le, jiào xuē qiàn chū lái xiāng jiàn. dōng lǎo jí jiāng wǔ shí wàn qián zhī shù jiāo yǔ xuē qiàn dào: liáo zhù yú zhuāng lián zhī fèi, shǎo jǐn gū biǎo zhī qíng. zhǐ wú duān lèi shǒu gōng pò fèi èr shí wàn, shén wèi bù ān. tài shǒu xiào dào: rú cǐ měi shì, qǐ kě bù xǔ wǒ fèi yī fèn zǐ? xuē qiàn jiào xiè bù yǐ. dōng lǎo dào: xù shì shǒu gōng suǒ zé, pō wèi dé rén, zhōng shēn kě bàng yǐ. tài shǒu xiào dào: xù shì lìng biǎo mèi suǒ zì zé, yǔ xià guān wú gàn. dōng lǎo yǔ xuē qiàn jù è rán bù jiě. tài shǒu dào: shǎo qǐng zì jiàn.
明日,祝東老早到州中,與太守說了,教薛倩出來相見。東老即將五十萬錢之數交與薛倩道:「聊助於妝奩之費,少盡姑表之情。只無端累守公破費二十萬,甚為不安。」太守笑道:「如此美事,豈可不許我費一分子?」薛倩叫謝不已。東老道:「婿是守公所擇,頗為得人,終身可傍矣。」太守笑道:「婿是令表妹所自擇,與下官無干。」東老與薛倩俱愕然不解。太守道:「少頃自見。」
zhèng huà jiān, mén shàng jìn bǐng shǐ xiù cái yíng hūn jiào dào. tài shǒu lì qǐng shǐ xiù cái jìn lái, zhǐ zhe shǐ shēng duì xuē qiàn dào: qián rì nǐ zài sān bù kěn shuō, wǒ dào shuō míng bái le, hǎo yǔ nǐ zuò zhǔ. jīn yǐ cǐ shēng wèi rǔ fū, rǔ xīn zhōng méi yǒu bù zú chù le me? xuē qiàn jiàn shuō, fāng gǎn tái yǎn yī kàn, zhèng shì píng rì xīn shàng zhī rén. fāng xiǎo dé shì jiān zhī yán, xīn xià àn dì xǐ huān wú jǐn. tài shǒu lì mìng qǔ xiāng àn, jiào tā liǎng rén bài le tiān dì. yǐ bì, liǎng rén suí jí bài xiè le zǒng gàn yǔ tài shǒu. tài shǒu fèn fù huā hóng yáng jiǔ gǔ lè sòng dào tā jiā. dōng lǎo yòu mìng cóng rén tái le zhè wǔ shí wàn jià zī, yī qí sòng dào shǐ jiā jiā lǐ lái. shǐ jiā lǎo ér zhǐ shuō shì qǔ dé zǒng gàn fǔ biǎo mèi, yǐ cǐ wèi róng, què bù zhī jiù shì ér zi qián rì wèi piáo le sī nào de biǎo zi. hòu lái jiàn jiàn míng bái, què jiàn liǎng chù dà guān fǔ zuò zhǔ, yòu píng bái dé le xǔ duō jià zī, yě xīn mǎn yì zú le. shǐ shēng fū qī èr rén gǎn jī wú tài shǒu, zuò gè mù zhǔ, gōng zài jiā táng, fèng bǎ xiāng huǒ bù jué.
正話間,門上進稟史秀才迎婚轎到。太守立請史秀才進來,指着史生對薛倩道:「前日你再三不肯說,我道說明白了,好與你做主。今以此生為汝夫,汝心中沒有不足處了麼?」薛倩見說,方敢抬眼一看,正是平日心上之人。方曉得適間之言,心下暗地喜歡無盡。太守立命取香案,教他兩人拜了天地。已畢,兩人隨即拜謝了總干與太守。太守分付花紅、羊酒、鼓樂送到他家。東老又命從人抬了這五十萬嫁資,一齊送到史家家裡來。史家老兒只說是娶得總干府表妹,以此為榮,卻不知就是兒子前日為嫖了廝鬧的表子。後來漸漸明白,卻見兩處大官府做主,又平白得了許多嫁資,也心滿意足了。史生夫妻二人感激吳太守,做個木主,供在家堂,奉把香火不絕。
cì nián, shǐ shēng de yù xiāng jiàn, dōng lǎo yòu zhe rén qù hàn zhōu, fǎng zhe le dǒng shì xiōng dì, tuō yǔ běn chù yùn shǐ, zhōu gěi le hǎo xiē shēng jì, lái tōng zhī shǐ shēng fū qī èr rén, jiào tā xiāng tōng wǎng lái. shǐ shēng hòu lái dé dì, hǎo shēng zhào guǎn qī jiā, hàn zhōu zhī hòu dé yǐ bù jué. cǐ nǎi shì bù xìng zhōng zhī xìng, zāo yù dé hǎo rén, yǒu cǐ jié guǒ. bù rán, shì shàng de rén duō shì lǚ shǐ jūn, nà liǎng dài wèi guān zhī hòu dào dǐ duò luò le. tiān wǎng huī huī, zhèng bù zhī lǚ shǐ jūn zǐ nǚ yòu rú hé lī!
次年,史生得預鄉薦,東老又着人去漢州,訪着了董氏兄弟,托與本處運使,周給了好些生計,來通知史生夫妻二人,教他相通往來。史生後來得第,好生照管妻家,漢州之後得以不絕。此乃是不幸中之幸,遭遇得好人,有此結果。不然,世上的人多似呂使君,那兩代為官之後到底墮落了。天網恢恢,正不知呂使君子女又如何哩!
gōng qīng xuān yín, wù rén ér nǚ. bù yù shǒu yuán, yān fù qí suǒ?
公卿宣淫,誤人兒女。不遇手援,焉復其所?
zhān bǐ qióng lú, tì líng rú yǔ. qiān zài shāng xīn, wáng sūn dì zhǔ.
瞻彼穹廬,涕零如雨。千載傷心,王孫帝主。