strong jìn xiāng kè mǎng kàn jīn gāng jīng chū yù sēng qiǎo wán fǎ huì fēn strong
進香客莽看金剛經 出獄僧巧完法會分
shī yuē:
詩曰:
shì jiān zì zhǐ cáng jīng tóng, jiàn zhě xū dāng fù huǒ zhōng.
世間字紙藏經同,見者須當付火中。
huò zhì zhǎng liú qīng jìng chù, zì rán fú lù yǒng wú qióng.
或置長流清淨處,自然福祿永無窮。
huà shuō shàng gǔ cāng xié zhì zì, yǒu guǐ yè kū, gài yīn zào huà mì mì, cóng cǐ fā xiè jǐn le. zhǐ zhè yī kū, yǒu hǎo xiē gè lái yīn. jiǎ rú kǒng zǐ zuò chūn qiū, bǎ èr bǎi sì shí èr nián jiān luàn chén zéi zi xīn shì chǎn fā, lǐn rú fǔ yuè, suì wèi wàn gǔ gāng cháng zhī jiàn, nèi xiē hǎo xié de guǐ qǐ néng bù kū! yòu rú zi chǎn zhù xíng shū, zhǐ shì jìn rén fàn fǎ, liú dào hòu lái, hǎo xū wǔ wén, kù lì duàn zuì, zhǐ zhè bǐ jiān shàng biān jǐ gè zì duàn sòng le duō duō shǎo shǎo rén? nèi xiē qū xiàn de guǐ, qǐ néng bù kū! zhì yú hòu shì yǐ shī wén qǔ shì, píng zhe àn zhōng zhū yī shén, bù lùn hǎo dǎi, zhǐ kàn diǎn tóu. tā kěn diǎn diǎn tóu de, biàn chā chí xiē, yě huì fā gāo kē, zuò gāo hūn bù kěn diǎn tóu de, zhē mò nǐ zěn yàng gāo cái, méi chù jiào zhuàng tiān de qū. nèi xiē ǒu xīn chōu cháng de guǐ, gèng bù zhī kū dào jǐ shí, cái shì zhù shǒu. kě jiàn zhè zì de guān xì, fēi tóng xiǎo kě. kuàng qiě shèng xián chuán jīng jiǎng dào, qí jiā zhì guó píng tiān xià, duō yòng zhe tā bù xiāo shuō jí shì dào jiā qīng niú qí chū qù, fó jiā bái mǎ tuó jiāng lái, yě zhǐ shì kào zhè jǐ gè zì, zhì dé sān jiào liú chuán, tóng yú sān guāng. nà zì shì hé děng zhī wù, qǐ kě bù guì zhòng tā! měi jiàn shì jiān rén, bù yǐ zì zhǐ wèi yì, jiàn yǒu nà cán shū fèi yè, biàn jiāng lái bāo zhǎng bāo duǎn, yǐ zhì yīn ér kāi tái mǒ zhuō, qì zhì zài dì, sǎo zhì huī chén wū huì zhōng, rú cǐ zuò jiàn, zhēn shì zuì yè shēn zhòng, jiǎ rú ǒu rán jiàn le, biàn qīng qīng shí jiāng qǐ lái, fù zhī shuǐ huǒ, yǒu hé zhòng nán de shì, rén bù kěn zuò? zhè bú shì rén bù kěn zuò, yī lái zhǐ wèi rén bù xiǎo dé guān zhe huò fú, èr lái bù zài xīn shàng de shì, cōng cōng hū lüè guò le. zhǐ yào néng cún xīn de rén, dàn jiàn zì zhǐ, biàn jiā ài xī, yù yǒu yí qì, jí xíng shōu shí, nà gè yīn dé kě yě bù shǎo lī!
話說上古蒼頡制字,有鬼夜哭,蓋因造化秘密,從此發泄盡了。只這一哭,有好些個來因。假如孔子作《春秋》,把二百四十二年間亂臣賊子心事闡發,凜如斧鉞,遂為萬古綱常之鑑,那些好邪的鬼豈能不哭!又如子產鑄刑書,只是禁人犯法,流到後來,好胥舞文,酷吏鍛罪,只這筆尖上邊幾個字斷送了多多少少人?那些屈陷的鬼,豈能不哭!至於後世以詩文取士,憑着暗中朱衣神,不論好歹,只看點頭。他肯點點頭的,便差池些,也會發高科,做高昏不肯點頭的,遮莫你怎樣高才,沒處叫撞天的屈。那些嘔心抽腸的鬼,更不知哭到幾時,才是住手。可見這字的關係,非同小可。況且聖賢傳經講道,齊家治國平天下,多用着他不消說;即是道家青牛騎出去,佛家白馬馱將來,也只是靠這幾個字,致得三教流傳,同於三光。那字是何等之物,豈可不貴重他!每見世間人,不以字紙為意,見有那殘書廢葉,便將來包長包短,以致因而揩台抹桌,棄擲在地,掃置灰塵污穢中,如此作踐,真是罪業深重,假如偶然見了,便輕輕拾將起來,付之水火,有何重難的事,人不肯做?這不是人不肯做,一來只為人不曉得關着禍福,二來不在心上的事,匆匆忽略過了。只要能存心的人,但見字紙,便加愛惜,遇有遺棄,即行收拾,那個陰德可也不少哩!
sòng shí, wáng yí gōng zhī fù ài xī zì zhǐ, jiàn dì shàng yǒu yí qì de, jiù shí qǐ fén shāo, biàn shì luò zài fèn huì zhōng de, tā bì jìng shè fǎ qǔ jiāng qǐ lái, yòng shuǐ xǐ jìng, huò tóu zhī zhǎng liú shuǐ zhōng, huò hòu hōng shài gān le, yòng huǒ fén guò. rú cǐ xíng zhī duō nián, bù zhī shōu shí jìng le wàn wàn qiān qiān de zì zhǐ. yī rì, qī yǒu shēn jiāng chǎn, hū mèng kǒng shèng rén lái fēn fù dào: rǔ jiā ài xī zì zhǐ, yīn gōng shén dà. wǒ yǐ zòu guò shàng dì, qiǎn dì zǐ céng cān lái shēng rǔ jiā, shǐ rǔ jiā fù guì fēi cháng. mèng hòu guǒ shēng yī ér, yīn gǎn mèng zhōng zhī yǔ, jiù qǔ míng wèi wáng céng. hòu lái lián zhōng sān yuán, guān fēng yí guó gōng. sòng cháo yī dài zhōng sān yuán de, zhǐ dé sān rén: shì sòng xiáng féng jīng yǔ zhè wáng céng, kě bú shì zuì xī hǎn de kē míng le! shuí zhī nèi zhōng zhè yī gè, bù guò shì xī zì zhǐ jī lái de fú, qǐ fēi rén rén zuò dé de shì? rú jīn shì shàng rén jiàn le xiǎng shòu kē míng de, nà gè bù chēng xiàn dào shì nán dé? jí zhì ài xī zì zhǐ zhè yàng róng yì shì, què cuò guò liǎo bù zuò, bù zhī wèi hé. qiě tīng xiǎo zi shuō jǐ jù:
宋時,王沂公之父愛惜字紙,見地上有遺棄的,就拾起焚燒,便是落在糞穢中的,他畢竟設法取將起來,用水洗淨,或投之長流水中,或候烘曬乾了,用火焚過。如此行之多年,不知收拾淨了萬萬千千的字紙。一日,妻有娠將產,忽夢孔聖人來分付道:「汝家愛惜字紙,陰功甚大。我已奏過上帝,遣弟子曾參來生汝家,使汝家富貴非常。」夢後果生一兒,因感夢中之語,就取名為王曾。後來連中三元,官封沂國公。宋朝一代中三元的,止得三人:是宋庠、馮京與這王曾,可不是最希罕的科名了!誰知內中這一個,不過是惜字紙積來的福,豈非人人做得的事?如今世上人見了享受科名的,那個不稱羨道是難得?及至愛惜字紙這樣容易事,卻錯過了不做,不知為何。且聽小子說幾句:
cāng xié zhì zì, yuán yǒu miào lǐ. sān jiào shèng rén, wú bù yòng cǐ.
倉頡制字,爰有妙理。三教聖人,無不用此。
yǎn guān huì qì, sǎng dāng yǒu. sān yuán kē míng, qià zì ér yǐ.
眼觀穢棄,顙當有。三元科名,恰字而已。
yī tuò shǒu shì, hé bù shí qǔ?
一唾手事,何不拾取?
xiǎo zi yīn wèi fèng quàn shì rén xī zì zhǐ, ǒu rán jì qǐ yī jiàn shì lái. yī gè zhǐ yīn xī zì zhǐ shí dé yī zhāng gù zhǐ, hé chéng yī dà duàn fú mén zhōng yīn yuán, yǒu hǎo xiē de líng yì zài lǐ tóu. yǒu shī wèi zhèng:
小子因為奉勸世人惜字紙,偶然記起一件事來。一個只因惜字紙拾得一張故紙,合成一大段佛門中因緣,有好些的靈異在裡頭。有詩為證:
jiǎn mò yīn yuán fǎ bǎo liú, shān mén zhēn mì yǒng chuán liú.
撿墨因緣法寶流,山門珍秘永傳留。
cóng lái shén wù duō kě hù, kān xiào yú rén yù qiáng móu!
從來神物多可護,堪笑愚人慾強謀!
què shuō táng cháo shì láng bái lè tiān, hào xiāng shān jū shì, tā shì gè fú mén zhōng zài lái rén. zhuān yī jīng xīn nèi diǎn, qín xiū shàng chéng. suī rán dǐng guān shù dài, shì gè zǎi guān shēn, què zì niàn fó kàn jīng, zuò chéng jū shì xiāng. dāng shí yīn mǔ bìng, fā yuàn shǒu xiě jīn gāng bō rě jīng bǎi juǎn, yǐ qí zhēn yòu, sàn shī zài gè chù sì yǔ zhōng. hòu lái wǔ dài sòng yuán bīng gē rǎo luàn, shù bǎi nián jiān, gǔ jīn míng jī hǎi nèi wáng shī yǐ jǐn. hé kuàng bái xiāng shān yī jiā yí mò, bù zhī duō zěn dì xiāo miè le. wéi yǒu wú zhōng tài hú nèi dòng tíng shān yī gè sì zhōng, liú chuán dé yī juàn, zhí zhì guó cháo jiā jìng nián jiān yī rán wán hǎo, shǒu wěi bù quē. fán wú zhōng xián shì dài fū. sāo rén mò kè céng fēn shǎng jiàn guò zhě, jiē yǒu tí bá zài shàng, bù xiāo shuō dé: jiù shì sì fāng míng gōng yóu kè, yě duō céng yǒu zàn tàn dǐng lǐ qǐng qiú bài guān. liú tí xìng míng rì yuè de, bù jì qí shù. suàn shì qiān nián lái xī qí gǔ jī, jí wèi nán dé de wù shì. shān sēng xiāng chuán zhì bǎo shōu cáng, bù zài huà xià.
卻說唐朝侍郎白樂天,號香山居士,他是個佛門中再來人。專一精心內典,勤修上乘。雖然頂冠束帶,是個宰官身,卻自念佛看經,做成居士相。當時因母病,發願手寫《金剛般若經》百卷,以祈真佑,散施在各處寺宇中。後來五代、宋、元兵戈擾亂,數百年間,古今名跡海內亡失已盡。何況白香山一家遺墨,不知多怎地消滅了。唯有吳中太湖內洞庭山一個寺中,流傳得一卷,直至國朝嘉靖年間依然完好,首尾不缺。凡吳中賢士大夫。騷人墨客曾紛賞鑒過者,皆有題跋在上,不消說得:就是四方名公遊客,也多曾有讚嘆頂禮、請求拜觀。留題姓名日月的,不計其數。算是千年來希奇古蹟,極為難得的物事。山僧相傳至寶收藏,不在話下。
yuè shuō jiā jìng sì shí sān nián, wú zhōng dà shuǐ, tián hé yān jǐn, cùn cǎo bù shēng. mǐ jià yǒng guì, gè chù jìn tiào bì dí, guān fǔ yán shì píng jià, yuè fā mǐ bù rù jìng le. yuán lái dà fán nián huāng mǐ guì, guān fǔ zhǐ hé jìng tīng mín qíng, bù qù shēng shì. shǎo bu dé yǒu yī huǒ yǒu běn qián qū lì de shāng rén, tān nà guì jià, cóng wài fāng jiàn chù fàn jiāng mǐ lái yǒu yī huǒ yǒu jiā dāng dùn mǐ de cái zhǔ, tān nà guì jià, cóng jiā lǐ áo zhōng fā chū mǐ qù. mǐ jì jiàn jiàn fú còu, jià zì jiàn zhè píng jiǎn, zhè gè dào lǐ yě shì jí róng yì míng bái de. zuì shì nà bù shí shí wù zhí ǎo de fǔ rú zuò le guān fǔ, zhuān yī yù huāng jiù xíng jìn tiào. bì dí píng jià děng shì. tā rèn dào shì bù shǐ wài fāng dí le běn dì mǐ qù, bù zhī yī xíng jìn zhǐ, jiù yǒu gùn tú zhà hài, yù jiàn běn dì jiāo yì, biàn zì shēng yáng fàn jìn, ná dào gōng tíng, lì shòu jiā zé. nà yǒu shēn jiā de pà rě shì duān, jiā zhōng yǒu mǐ, zhǐ suǒ bì cāng gāo zuò, yòu qiě guān yǒu dìng jià, bù xǔ guì mài, wú dà lì xī, hé kǔ chū tiào? nèi xiē fàn mǐ de kè rén, jiàn guān jià bù gāo, yě wú xiǎng tóu. jiù shì xiǎo mín sī xià yuàn zēng jià àn dí, jù pà bài lù shòu guì shòu fá. yǒu běn qián de rén, bù kěn dān zhè yàng gàn xì, gàn zhè yàng méi yào jǐn de shì. suǒ yǐ yuè nòng dé shì shàng wú mǐ, mǐ jià zhuǎn gāo, yú mín bù zhī, shàng guān bù ān, zhǐ mán yuàn dào: rú cǐ jìn bì, mǐ zhǐ bù duō rú cǐ yǎng jià, mǐ zhǐ bù jiàn. méi dé jiě shuō, zhǐ hú lún shuō yī jù jiù huāng wú qí cè bà le. shuí zhī duō shì yào xíng huāng zhèng, fǎn zhì yuè huāng de.
月說嘉靖四十三年,吳中大水,田禾淹盡,寸草不生。米價踴貴,各處禁糶閉糴,官府嚴示平價,越發米不入境了。元來大凡年荒米貴,官府只合靜聽民情,不去生事。少不得有一夥有本錢趨利的商人,貪那貴价,從外方賤處販將米來;有一夥有家當囤米的財主,貪那貴价,從家裡廒中發出米去。米既漸漸輻輳,價自漸浙平減,這個道理也是極容易明白的。最是那不識時務執拗的腐儒做了官府,專一遇荒就行禁糶。閉糴、平價等事。他認道是不使外方糴了本地米去,不知一行禁止,就有棍徒詐害,遇見本地交易,便自聲揚犯禁,拿到公庭,立受枷責。那有身家的怕惹事端,家中有米,只索閉倉高坐,又且官有定價,不許貴賣,無大利息,何苦出糶?那些販米的客人,見官價不高,也無想頭。就是小民私下願增價暗糴,俱怕敗露受貴受罰。有本錢的人,不肯擔這樣干係,幹這樣沒要緊的事。所以越弄得市上無米,米價轉高,愚民不知,上官不諳,只埋怨道:「如此禁閉,米只不多;如此仰價,米只不賤。」沒得解說,只囫圇說一句救荒無奇策罷了。誰知多是要行荒政,反致越荒的。
xián huà qiě bù shuō. zhǐ yīn shì nián mǐ guì, nà sì zhōng sēng lǚ pō duō, zuò shí fán nán. píng rì tán yuè yě wèi nián huāng mǐ shǎo, bù lái bù shī. yòu jiān mín qióng cái jǐn, è piǎo yíng tú, dào zéi chōng chì, mù huà wú lù. nà dòng tíng shān wèi zài tài hú zhōng jiān, fēi zhōu yī bù néng wǎng lái. sì sēng píng shí chī zhe shí fāng, cǐ jì liào méi dé yǒu líng bō chū xiǎn. zài mǐ shàng mén de le. zhēn gè shì: xiāng jī chú zhōng wú sù shí, jìng míng bō lǐ shǎo yú liáng. sì sēng wú tǎo nài hé. nèi zhōng yǒu yī sēng, fǎ míng biàn wù, kāi yán duì dà zhòng dào: sì zhōng sēng tú bù shǎo, fēi děi sì wǔ shí shí mǐ bù néng dù cǐ huāng nián. rú jīn liào wú cǐ dà shī zhǔ, nán dào chāo le shǒu zuò kàn è sǐ bù chéng? wǒ xiǎng bái shì láng jīn gāng jīng zhēn jī, shì lèi cháo xiāng chuán zhì bǎo, hé bù jiāng cǐ jiàn dào chéng zhōng xún gè shí gǔ dǒng rén jiā, dāng tā xiē mǐ liáng qiě dù yī suì? dào lái nián yǒu shōu, zài tú qǔ shú, wèi wèi chí yě. zhù chí dào: xiāng chuán cǐ jīng zhí jià bù shǎo, tú rán shǒu zhe tā, jiù bù dé jī è, zhēn shì gài mǐ dùn è shā le, bǎ tā qù dāng mǐ, chéng shì suàn jì. dàn rú cǐ nián shí, nà lǐ zhuàng dé gè rén kěn chū zhè yàng xián qián, dāng zhè yàng lěng huò? zhǐ pà kōng fèi zhe shuō huà bà le. biàn wù dào: cǐ shí yào yù gè shí bǎo tài shī, wěi shì bù néng gōu. xiǎng qǐ lái zhǐ yǒu shān táng shàng wáng xiāng guó fǔ dāng nèi yán dōu guǎn, tā shì běn shān rén, nǎi shì běn fáng tán yuè, jiù zhōng yǔ wǒ dú hòu. gāi juǎn bái shì láng de jīng, tā suī wèi bì shí dé, què yě duō céng tīng dé. píng zhe wǒ yī bàn miàn pí, āi dāng tā jǐ shí tiāo mǐ, gǎn shì yǒu de. zhòng sēng qí shēng dào: jì rán rú cǐ, shì bù yí chí, zhǐ suǒ jiù guò hú qù zǒu zǒu.
閒話且不說。只因是年米貴,那寺中僧侶頗多,坐食煩難。平日檀越也為年荒米少,不來布施。又兼民窮財盡,餓殍盈途,盜賊充斥,募化無路。那洞庭山位在太湖中間,非舟揖不能往來。寺僧平時吃着十方,此際料沒得有凌波出險。載米上門的了。真箇是:香積廚中無宿食,淨明缽里少餘糧。寺僧無討奈何。內中有一僧,法名辨悟,開言對大眾道:「寺中僧徒不少,非得四五十石米不能度此荒年。如今料無此大施主,難道抄了手坐看餓死不成?我想白侍郎《金剛經》真跡,是累朝相傳至寶,何不將此件到城中尋個識古董人家,當他些米糧且度一歲?到來年有收,再圖取贖,未為遲也。」住持道:「相傳此經值價不少,徒然守着他,救不得飢餓,真是戤米囤餓殺了,把他去當米,誠是算計。但如此年時,那裡撞得個人肯出這樣閒錢,當這樣冷貨?只怕空費着說話罷了。」辨悟道:「此時要遇個識寶太師,委是不能勾。想起來只有山塘上王相國府當內嚴都管,他是本山人,乃是本房檀越,就中與我獨厚。該卷白侍郎的經,他雖未必識得,卻也多曾聽得。憑着我一半麵皮,挨當他幾十挑米,敢是有的。」眾僧齊聲道:「既然如此,事不宜遲,只索就過湖去走走。」
zhù chí zǒu qù fáng zhōng, xiāng nèi pěng chū jīng lái, wài biān shì sòng jǐn bāo fú bāo zhe, jiē kāi lǐ tóu kàn shí, què shì cè yè yì bān zhuāng de, duō nián bù jīng biǎo bèi, jiàng qì yǐ wú, zhōu wéi xiāng zhǐ, duō fàn fú le. zhù chí dào: cǐ shì chuán míng de gǔ wù, rú cǐ líng luò le, zhī tā yǒu shèn hǎo chù? jīn jiāng qù yǔ rén jiā cáng fàng dé hǎo xiē, bú yào shī tuō le xiē biàn hǎo. zhòng rén dào: qiě wèi zhī dāng dé lái dāng bù lái, bù bì xiān zì dān yōu. biàn wù dào: yī zhe wǒ shuō, dāng biàn huò zhě dāng dé lái. zhǐ shì jiù yī shí zhī jí, shú qǔ shí zhè xiàng qián liáng hái bù zhī chū zài nà lǐ? zhòng rén dào: qiě dào shú shí zài zuò jì jiào, yǎn xià zhǐ shì mǐ yào jǐn, bù bì duō yí le. dāng xià gù le chuán zhī, biàn wù jiào gè dào rén suí le, dài le jīng bāo, yī miàn guò hú dào shān táng shàng lái.
住持走去房中,廂內捧出經來,外邊是宋錦包袱包着,揭開裡頭看時,卻是冊頁一般裝的,多年不經裱褙,糨氣已無,周圍鑲紙,多泛浮了。住持道:「此是傳名的古物,如此零落了,知他有甚好處?今將去與人家藏放得好些,不要失脫了些便好。」眾人道:「且未知當得來當不來,不必先自耽憂。」辨悟道:「依着我說,當便或者當得來。只是救一時之急,贖取時這項錢糧還不知出在那裡?」眾人道:「且到贖時再做計較,眼下只是米要緊,不必多疑了。」當下雇了船隻,辨悟叫個道人隨了,帶了經包,一面過湖到山塘上來。
xíng zhì xiāng fǔ mén qián, yuǎn yuǎn wàng qù, zhǐ jiàn yán dōu guǎn zhèng zài dāng zhōng zuò dì, biàn wù shàng qián qǐ shǒu, xiāng jiàn yǐ bì, yán dōu guǎn biàn wèn dào: shī fù hé shì xià gù? biàn wù dào: yǒu yī jiàn shì tè lái yǔ dōu guǎn shāng liáng, wù yào dōu guǎn yù chéng zé gè. dōu guǎn dào: qiě shuō kàn hé shì. kě yǐ cóng mìng, wú bù yīng chéng. biàn wù dào: bì sì rén zhòng quē qiàn zhāi liáng, mù jīn nián huāng mǐ guì, wú jì kě shī. sì zhōng zǔ chuán jīn gāng jīng, shì táng cháo bái shì láng zhēn bǐ, xiāng chuán jià zhí qiān jīn, xiǎng dōu guǎn píng rì yě xiǎo dé zhè huà de. yì yù jiāng cǐ juǎn dāng zài fǔ shàng pù zhōng, dé yīng fù mǐ bǎi lái shí, dù guò huāng nián, jiù qǔ hé sì rén rén shēng mìng, shí shì wú liàng dòng dé. yán dōu guǎn dào: shì shèn xī hǎn dōng xī, jīn yín bǎo bèi zuò de, zhí cǐ jià qián? wǒ suī céng tīng jiàn lǎo yé yǔ bīn kè men cháng shuō, zhēn shì qiān wén bù rú yī jiàn. shī fù qiě yǔ wǒ kàn kàn zài shāng liáng. biàn wù zài dào rén shǒu lǐ jiē guò bāo lái, dǎ kāi kàn shí, duō shì líng líng luò luò de jiù zhǐ. yán dōu guǎn dào: wǒ zhǐ shuō shì zěn me yàng jīn bì huī huáng de, yuán lái shì zhè děng huǐ qì sè liǎn, dào bù rú wài biān zhè bāo hái huā lù lù hǎo kàn, rú hé shuō dé zhí duō shǎo dōng xī? dōu guǎn qiáng bù zhī yǐ wèi zhī de zhú yè fān fān, zhí fān dào hòu miàn qù, kàn jiàn běn fǔ yǒu xǔ duō dà xiāng huàn míng zì jí tú shū zài shàng miàn, lián zhǔ rén yě yǒu tí bá shǒu shū yìn zhāng, fāng xǐ dòng yán sè dào
行至相府門前,遠遠望去,只見嚴都管正在當中坐地,辨悟上前稽首,相見已畢,嚴都管便問道:「師父何事下顧?」辨悟道:「有一件事特來與都管商量,務要都管玉成則個。」都管道:「且說看何事。可以從命,無不應承。「辨悟道:「敝寺人眾缺欠齋糧,目今年荒米貴,無計可施。寺中祖傳《金剛經》,是唐朝白侍郎真筆,相傳價值千金,想都管平日也曉得這話的。意欲將此卷當在府上鋪中,得應付米百來石,度過荒年,救取合寺人人生命,實是無量動德。」嚴都管道:「是甚希罕東西,金銀寶貝做的,值此價錢?我雖曾聽見老爺與賓客們常說,真是千聞不如一見。師父且與我看看再商量。」辨悟在道人手裡接過包來,打開看時,多是零零落落的舊紙。嚴都管道:「我只說是怎麼樣金碧輝煌的,元來是這等悔氣色臉,到不如外邊這包還花碌碌好看,如何說得值多少東西?」都管強不知以為知的逐葉翻翻,直翻到後面去,看見本府有許多大鄉宦名字及圖書在上面,連主人也有題跋手書印章,方喜動顏色道
zhè děng kàn qǐ lái, dà lüè yě zhí xiē dōng xī, wǒ jiā lǎo yé cái kěn xiě míng zì zài shàng miàn. chú fēi wèi wǒ jiā lǎo yé zhè míng zì duō zhí le bǎi lái liǎng yín zi, yě bù jiàn dé. wǒ yǔ shī fù xiāng chù zhōng, yòu shì jiù jì hǎo shì, suī shì bǎi shí bù néng gōu, wǒ yǔ shī fù wǔ shí shí qù bà. biàn wù dào: duō dāng duō shú, shǎo dāng shǎo shú. jiù shì wǔ shí shí yě bà, shěng de dān zi zhòng le, tā rì huí shú nán cuò chù. dāng xià yán dōu guǎn jiāng jīng bāo fú dé hǎo le, pěng le jìn qù. zhōng jiǔ shì xiāng fǔ mén zhōng shǒu duàn, zuò shì bù xiǎo, dāng zhēn chū lái xiě le yī zhāng dāng piào, dāng mǐ wǔ shí shí, fù yǔ biàn wù dào: rén qíng dāng de, bú yào kàn róng yì le. shuō bà. biàn jiào kāi cāng hú fā. biàn wù tóng dào rén gù le jiǎo fū, jiāng lái yī hú yī hú de pán míng xià chuán, xiè bié le dōu guǎn, qiān huān wàn xǐ, zài huí sì zhōng bù tí.
「這等看起來,大略也值些東西,我家老爺才肯寫名字在上面。除非為我家老爺這名字多值了百來兩銀子,也不見得。我與師父相處中,又是救濟好事,雖是百石不能勾,我與師父五十石去罷。」辨悟道:「多當多贖,少當少贖。就是五十石也罷,省得擔子重了,他日回贖難措處。」當下嚴都管將經包袱得好了,捧了進去。終久是相府門中手段,做事不小,當真出來寫了一張當票,當米五十石,付與辨悟道:「人情當的,不要看容易了。」說罷。便叫開倉斛發。辨悟同道人雇了腳夫,將來一斛一斛的盤明下船,謝別了都管,千歡萬喜,載回寺中不題。
qiě shuō zhè xiāng guó fū rén, píng shí jí shì hǎo shàn, zūn zhòng de shì fó jiā dì zǐ, jìng fèng de shì fó jiā jīng juǎn. nà nián dōng dǐ, dōu guǎn dāng zhōng sòng jìn yī nián bù jí dào fū rén chù chá suàn, yī xiàng yīn guò suì xīn zhèng, máng máng wèi jí jiǎn kān. cǐ shí yǐ zhí èr yuè zhōng xún, ǒu rán xián shǒu jiē kāi yī yè kàn qù, nèi yī xíng xiě zhe jiāng zì wǔ shí jiǔ hào, dāng dòng tíng shān mǒu sì jīn gāng jīng yī juàn, běn mǐ wǔ shí shí. fū rén dào: qí guài! shì hé jīng juǎn dāng le xǔ duō mǐ qù? měng rán xiǎng dào: cháng jiàn xiàng gōng shuō dào dòng tíng shān sì nèi yǒu juǎn jīn gāng jīng, shì shān mén zhī bǎo, mò fēi jí shì cǐ jiàn? suí jiào yǎng niáng men chuán chū qù, qǔ jìn lái kàn. bù yú shí qǔ dào. fū rén guàn shǒu jìng le, jiě kāi bāo jiē qǐ kàn shí, shì gǔ lǎo zhǐ sè, suī bù shèn xiǎo dé hǎo chù yǔ lái lì chū chù, yě zhī shì jiù rén jīng juǎn. biàn niàn shēng fú dào: cǐ bì shì sì zhōng zǔ chuán zhī jīng, zhǐ wèi nián huāng jiāng lái dāng mǐ chī le. zhè xiē qióng sì lǐ rú hé shú dé qù? liú zài cǐ chù xiè dú, xīn zhōng yě bù ān wěn. pì rú wǒ zhāi le zhè sì zhōng sēng rén yī nián, bǎ cǐ jīng hái le tā bà, shěng de fú tiān miàn shàng qǔ lì bù hǎo kàn. fēn fù dāng zhōng dōu guǎn shuō: bǎ cǐ xiàng wǔ shí shí zuō zuò fū rén zhāi sēng zhī fèi, sù huàn sì zhōng sēng rén, hái tā yuán jīng gōng yǎng qù.
且說這相國夫人,平時極是好善,尊重的是佛家弟子,敬奉的是佛家經卷。那年冬底,都管當中送進一年簿藉到夫人處查算,一向因過歲新正,忙忙未及簡勘。此時已值二月中旬,偶然閒手揭開一葉看去,內一行寫着「姜字五十九號,當洞庭山某寺《金剛經》一卷,本米五十石」。夫人道:「奇怪!是何經卷當了許多米去?」猛然想道:「常見相公說道洞庭山寺內有卷《金剛經》,是山門之寶,莫非即是此件?」隨叫養娘們傳出去,取進來看。不逾時取到。夫人盥手淨了,解開包揭起看時,是古老紙色,雖不甚曉得好處與來歷出處,也知是舊人經卷。便念聲佛道:「此必是寺中祖傳之經,只為年荒將來當米吃了。這些窮寺里如何贖得去?留在此處褻瀆,心中也不安穩。譬如我齋了這寺中僧人一年,把此經還了他罷,省得佛天面上取利不好看。」分付當中都管說:「把此項五十石作做夫人齋僧之費,速喚寺中僧人,還他原經供養去。」
dōu guǎn lǐng le fū rén de mìng, zhèng yào xún biàn shāo xìn yǔ nà biàn wù, jiào tā lái lǐng cǐ jīng. qià zhí shí jiǔ rì chéng guān shì yīn shēng rì, biàn wù guò hú lái guān yīn shān shàng jìn xiāng, shì bì dào dāng zhōng lái bài dōu guǎn. dōu guǎn jiàn le dào
都管領了夫人的命,正要尋便捎信與那辨悟,教他來領此經。恰值十九日呈觀世音生日,辨悟過湖來觀音山上進香,事畢到當中來拜都管。都管見了道
lái dé zhèng hǎo! wǒ zhèng yào xún shān shàng shāo xiāng de rén shāo xìn yǔ nǐ. biàn wù dào: dōu guǎn yǒu hé fēn fù? dōu guǎn dào: wǒ wú bié shì, biàn wèi nǐ jiù nián suǒ dāng zhī jīng, wǒ jiā fū rén zhī dào le, jiù fā xīn bù shī zhè wǔ shí shí běn mǐ yǔ nǐ sì zhōng, bú yào nǐ qǔ shú le, bái hái nǐ yuán jīng, qù tì fū rén gōng yǎng zhe, gù cǐ yào xún nǐ lái hái nǐ. biàn wù jiàn shuō, xǐ zhī bù shèng, hé zhǎng dào: ā mí tuó fú! nán dé yǒu cǐ shàn xīn de shī zhǔ, shǐ cǐ jīng zhòng hái běn sì, zhēn shì fú yuán guǎng dà, bù dàn nǐ fū rén qiān zài liú chuán, lián lǎo dōu guǎn yě zhǒng fú bù qiǎn le. dōu guǎn dào: hǎo shuō, hǎo shuō! suí qù bǐng zhī fū rén, qǐng le cǐ jīng chū lái, fèng hái biàn wù. fū rén yòu fēn fù dōu guǎn: kě liú lái sēng yī zhāi. dōu guǎn zūn yī, shè zhāi qǐng le biàn wù.
「來得正好!我正要尋山上燒香的人捎信與你。」辨悟道:「都管有何分付?」都管道:「我無別事,便為你舊年所當之經,我家夫人知道了,就發心布施這五十石本米與你寺中,不要你取贖了,白還你原經,去替夫人供養着,故此要尋你來還你。」辨悟見說,喜之不勝,合掌道:「阿彌陀佛!難得有此善心的施主,使此經重還本寺,真是佛緣廣大,不但你夫人千載流傳,連老都管也種福不淺了。」都管道:「好說,好說!」隨去稟知夫人,請了此經出來,奉還辨悟。夫人又分付都管:「可留來僧一齋。」都管遵依,設齋請了辨悟。
biàn wù xiào xī xī pěng zhe jīng bāo, qiān ēn wàn xiè ér xíng. dào de xià chuán bù tóu, zhèng zhí shān shàng shāo xiāng duō rén, zuò mǎn chuán shàng, què dài kāi le. biàn wù jiào zhù yě dā jiāng shǎng qù, zuò hǎo le kāi chuán. chuán zhōng rén nǐ shuō zhāng jiā zhǎng, wǒ shuō lǐ jiā duǎn. bù yī shí, xíng zhì hú zhōng yāng. biàn wù duì zhòng rén dào: liè wèi shuō lái shuō qù, zǒng bù rú xiǎo sēng jīn rì suǒ yù shī zhǔ, zhēn shì gè shàn xīn xǐ shě liàng dà fú dà de le. zhòng rén dào: shì nà yī jiā? biàn wù dào: shì wáng xiāng guó fū rén. zhòng rén nèi zhōng yǒu de dào: zhè shì jiǔ wén hǎo shàn de, jīn rì què rú hé bù shī yǔ shī fù? biàn wù zhǐ zhe jīng bāo dào: jí cǐ biàn shì dà bù shī. zhòng rén dào: xiǎng shì nǐ mù yuán bù shàng kāi xiě dé duō le. biàn wù dào: ruò shì yǒu xīn shī shě, duō xiē yě bù wèi qí. zhuān wèi shì chū yú yì wài de, suǒ yǐ nán dé. zhòng rén dào: zěn shēng chū yú yì wài? biàn wù jiù bǎ qù nián rú hé dāng mǐ, jīn rì rú hé bái hái de shì shuō le yī biàn, dào: yī gè huāng nián, hé sì sēng zhòng duō shì zhè fū rén jiù le de. kuàng qiě sì zhōng chuán shì zhī bǎo zhèng kǔ méi běn lì shú qǔ, jīn dé fèng huí, shí chū jiǎo xìng. zhòng rén jiàn shuō yī běn jīng dāng le wǔ shí shí mǐ, hǎo shēng bù xìn, yǒu de dào: chū jiā rén guàn shuō tiān huà, nà yǒu zhè shì? yǒu de dào: tā yòu bù huà wǒ men dōng xī, hé gù diào huǎng? gǎn shì zhēn de. yòu yǒu de dào: jì shì zhí qián de fú jīng, wǒ men yě gāi kàn kàn, yī yuán yī huì, yě shì nán dé jiàn de. yào yǔ biàn wù qǔ chū lái kàn. biàn wù jiàn yī huǒ duō shì xiē xiāng cūn fù lǎo, biàn dào: cǐ shì táng cháo bái shì láng zhēn bǐ, liè wèi wèi bì shí rèn, xiè xiè dú dú, kàn tā zé shén? nèi zhōng yǒu yī gè jiào xiāng xué jiǎ sī wén de, xìng huáng hào dān shān, hùn míng huáng cuō kōng, tīng dé biàn wù shuō huà, biàn jiē kǒu dào: shī fù chū yán tài qī rén! shén me bái shì láng hēi shì láng, biàn dào wǒ men bù rèn dé? nà gè bái shì láng, míng zì jiào dé bái lè tiān, gàn jiā shī shàng duō yǒu tā de shī, zěn qī fù wǒ bù xiǎo dé? wǒ men jīn rì nán dé tóng chuán guò hú, yě shì gè yuán fēn, biàn dà jiā qǐng chū lái kàn kàn gǔ jī. zhòng rén tīng dé, jǐn pāi shǒu dào: huáng xiān shēng shuō dé yǒu lǐ. yī qí jiù qù biàn wù shēn biān, tǎo qǔ lái kàn. biàn wù sì bù niù liù, dǐ dāng zhòng rén bú zhù, zhǐ de jiě kāi bāo fú, tān zài cāng bǎn shàng. jiē kāi jīng lái, nà jīng yè yè bù zhān lián de le, zhèng jiē dào tóu yī bǎn, zěn dāng dé hú zhōng fēng dà? hū rán yī zhèn xuán fēng, jiǎo dào jīng biān yī xiān, jí dé biàn wù máng jiāng liǎng shǒu èn zhù, zǎo bǎ yī yè chuī dào chuán tóu shàng. nà shí, biàn wù zhǐ hǎo jiē zhe, bù néng tuō shǒu qù qǔ, máng jiào zhòng rén kuài kuài shōu zhe. zhòng rén yě dà jiā máng le shǒu jiǎo, nǐ āi wǒ jǐ, yāo yāo he hē, kē kē zhuàng zhuàng, nà lǐ lāo de zháo? shuō shí chí, nà shí kuài, bèi fēng yī juàn, zǎo juǎn qǐ zài kōng zhōng. yuán lái yī nián zhī zhōng, wéi yǒu zhèng èr yuè de fēng shì cóng dì xià qǐ de, suǒ yǐ xiǎo ér men fàng zhǐ yuān fēng zhēng, zhī zài cǐ shí. nà shí shì èr yuè tiān qì, zhèng hǎo suí fēng shǎng qù, nà yǒu xià lái de, fēng qià qià chuī lái hái nǐ chuán zhōng? kuàng qiě tài hú zhōng jiān wǎng wǎng yàng yàng de suǒ zài, méi nòng shǒu jiǎo chù, zhǐ hǎo gòng zhēng zhuó yǎn, wàng kōng yǎng kàn. dàn jiàn:
辨悟笑嘻嘻捧着經包,千恩萬謝而行。到得下船埠頭,正直山上燒香多人,坐滿船上,卻待開了。辨悟叫住也搭將上去,坐好了開船。船中人你說張家長,我說李家短。不一時,行至湖中央。辨悟對眾人道:「列位說來說去,總不如小僧今日所遇施主,真是個善心喜舍量大福大的了。」眾人道:「是那一家?」辨悟道:「是王相國夫人。」眾人內中有的道:「這是久聞好善的,今日卻如何布施與師父?」辨悟指着經包道:「即此便是大布施。」眾人道:「想是你募緣簿上開寫得多了。」辨悟道:「若是有心施捨,多些也不為奇。專為是出於意外的,所以難得。」眾人道:「怎生出於意外?」辨悟就把去年如何當米,今日如何白還的事說了一遍,道:「一個荒年,合寺僧眾多是這夫人救了的。況且寺中傳世之寶正苦沒本利贖取,今得奉回,實出僥倖。」眾人見說一本經當了五十石米,好生不信,有的道:「出家人慣說天話,那有這事?」有的道:「他又不化我們東西,何故掉謊?敢是真的。」又有的道:「既是值錢的佛經,我們也該看看,一緣一會,也是難得見的。」要與辨悟取出來看。辨悟見一夥多是些鄉村父老,便道:「此是唐朝白侍郎真筆,列位未必識認,褻褻瀆瀆,看他則甚?」內中有一個教鄉學假斯文的,姓黃號丹山,混名黃撮空,聽得辨悟說話,便接口道:「師父出言太欺人!甚麼白侍郎黑侍郎,便道我們不認得?那個白侍郎,名字叫得白樂天,《幹家詩》上多有他的詩,怎欺負我不曉得?我們今日難得同船過湖,也是個緣分,便大家請出來看看古蹟。」眾人聽得,盡拍手道:「黃先生說得有理。」一齊就去辨悟身邊,討取來看。辨悟四不拗六,抵當眾人不住,只得解開包袱,攤在艙板上。揭開經來,那經葉葉不粘連的了,正揭到頭一板,怎當得湖中風大?忽然一陣旋風,攪到經邊一掀,急得辨悟忙將兩手摁住,早把一葉吹到船頭上。那時,辨悟只好接着,不能脫手去取,忙叫眾人快快收着。眾人也大家忙了手腳,你挨我擠,吆吆喝喝,磕磕撞撞,那裡撈得着?說時遲,那時快,被風一卷,早捲起在空中。元來一年之中,惟有正二月的風是從地下起的,所以小兒們放紙鳶風箏,只在此時。那時是二月天氣,正好隨風上去,那有下來的,風恰恰吹來還你船中?況且太湖中間瀇瀇漾漾的所在,沒弄手腳處,只好共睜着眼,望空仰看。但見:
tiān jì fēi chōng, shì chuī yān yī dào zhí shàng: yún zhōng dàng yàng, rú yóu sī jǐ gè fān shēn. zhǐ yuān dào chù hǎo wèi lín, jùn gú fēi lái yí shì bàn. dǐ xià jiào de jiào, tiào de tiào, zhī zài hú zhōng yī yè zhōu shàng biān wǎng yī wǎng, lái yī lái, zhí tōng hǎi wài sān qiān guó. bù shèng dé bǔ qīng tiān de dà shǒu zhuā jiāng zhù, méi wài xī xì bái rì de zhǎng shéng fù zhuǎn lái.
天際飛沖,似炊煙一道直上:雲中蕩漾,如遊絲幾個翻身。紙鳶到處好為鄰,俊鶻飛來疑是伴。底下叫的叫,跳的跳,只在湖中一葉舟;上邊往一往,來一來,直通海外三千國。不勝得補青天的大手抓將住,沒外惜系白日的長繩縛轉來。
biàn wù shǒu jiē zhe jīng juǎn, yǎng wàng zhe tiān jì, wú fǎ shī zhǎn, zhí kàn dào wàng bù jiàn cái zhù. yǎn jiàn dé zhè yī zhǐ zài zhǎo mù guó lǐ qù le, zhǐ jiào dé kǔ, zhòng rén yě duō dāi le, hù xiāng mán yuàn. yī gè dào: cái zài wǒ shǒu biān, chà yī xiē ér bù ná dé zhù. yī gè dào: zài wǒ shēn biān fēi guò, zhī dào nǐ lái ná, wǒ zhù le shǒu. dà jiā jī nóng, yī gè lǎo chéng de dào: shī fù zài kàn kàn, gǎn shì chuī le méi zì de sù zhǐ hái hǎo. biàn wù dào: nà lǐ shì sù zhǐ! gāng shì jiē kāi tóu yī zhāng, kàn de míng míng bái bái de. zhòng rén yí huò, biàn wù fàng kāi shuāng shǒu kàn shí, guǒ rán shī le tóu yī bǎn. biàn wù dào: qiān nián gǔ wù, shuí zhī jīn rì què nòng dé bù wán quán le! máng bǎ lái dié hǎo, jiāng bāo bāo le, zǐ zhǎng le miàn pí, zhǐ shì yuàn chàng. zhòng rén yě duō ào huǐ, bù gǎn zé shēng, huáng cuō kōng méi zuò dào lǐ chù, wén zhōu zhōu qiáng tōng jù bǎ bù zhōng kuǎn jiě quàn de huà, kàn jiàn biàn wù bù xǐ huān, yě zài méi rén gǎn tǎo kàn le. chuán dào shān biān, zhòng rén gè zì shàng àn sàn qì. biàn wù zì dào sì lǐ lái, shuō le xiāng fǔ bái hái jīng juǎn yuán gù, hé sì wú bù huān xǐ zàn tàn: què bǎ hú zhōng shī qù yī yè de huà, mán zhù bù shuō. sì sēng duō shì bù zài háng de, yě méi yǒu rén fān lái kàn kàn, jiāo yǔ zhù chí shōu shí guò bà le.
辨悟手接着經卷,仰望着天際,無法施展,直看到望不見才住。眼見得這一紙在爪睦國里去了,只叫得苦,眾人也多呆了,互相埋怨。一個道:「才在我手邊,差一些兒不拿得住。」一個道:「在我身邊飛過,只道你來拿,我住了手。」大家唧噥,一個老成的道:「師父再看看,敢是吹了沒字的素紙還好。」辨悟道:「那裡是素紙!剛是揭開頭一張,看得明明白白的。」眾人疑惑,辨悟放開雙手看時,果然失了頭一板。辨悟道:「千年古物,誰知今日卻弄得不完全了!」忙把來疊好,將包包了,紫漲了麵皮,只是怨悵。眾人也多懊悔,不敢則聲,黃撮空沒做道理處,文謅謅強通句把不中款解勸的話,看見辨悟不喜歡,也再沒人敢討看了。船到山邊,眾人各自上岸散訖。辨悟自到寺里來,說了相府白還經卷緣故,合寺無不歡喜讚嘆:卻把湖中失去一葉的話,瞞住不說。寺僧多是不在行的,也沒有人翻來看看,交與住持收拾過罷了。
huà fēn liǎng tóu. què shuō hé nán wèi huī fǔ, yǒu yī gè xìng liǔ de guān rén, bǔ le cháng zhōu fǔ tài shǒu, zé rì shàng rèn. jiā zhōng qīn juàn shè jiǔ sòng xíng, nèi zhōng yǒu yī gè rén, nǎi shì gè fù xué hào gǔ de shān rén, céng dào sū háng sì chù yóu wán fǎng yǒu guò lái, xí jiān duì liǔ tài shǒu shuō dào: cháng zhōu fǔ yǔ sū zhōu fǔ jiē rǎng, nà sū zhōu fǔ suǒ shǔ tài hú dòng tíng shān mǒu sì zhōng, yǒu yī jiàn xī qí de wù shì. nǎi shì bái xiāng shān shǒu shū jīn gāng jīng. zhè gè gǔ jī jià zhí qiān jīn, jīn lǎo qīn zhàng jiù zài lín bāng, ruò shì yǒu gè biàn chù, bù kě bù shè fǎ kàn yī kàn. nà gè rén shì liǔ tài shǒu píng shí jí zūn xìn de, tā suī bù hào gǔ dǒng, què shì gè jí tān de xìng zi, jiàn shuō le zhí qiān jīn, biàn yě dòng le huǒ, láo láo jì zài xīn shàng. dào rèn zhī hòu, yě céng wèn qǐ cháng zhōu xiāng shì dài fū, duō yǒu xiǎo dé de, zhǐ shì sū sōng gé shǔ, wú yīn dé kàn. tā yě bú shì běn xīn yào kàn, zhǐ yīn qiān jīn zhī shuō shàng xīn, xī tú pín duì rén jiǎng, huò yǒu fèng chéng tā de jiě yì le, gòu qiú lái sòng tā wèi kě zhī. shuí zhī zhè xiē tīng shuō de rén dào shì gé fǔ de dōng xī, tā bù guò wú xīn wèn jí, bù yǐ wèi yì. yǐ hòu zài rèn nián yú, jiàn jiàn fàng shǒu zhǎng le. yǒu jǐ gè fù wēng wèi shì dǎ tōng guān jié, tā chuán chū mì shì, yào sū zhōu zhè juǎn jīn gāng jīng. jù zhī fù wēng yào yín zi fǎn yì, yào zhè jīng què nán, suī céng dǎ fā rén xún zhe sì sēng qiú mǎi, sì sēng dào shì jiā chuán zhī wù, bìng wú mài yì. jí zhì wèn jià, shuō le qiān jīn. mǎi de duō bù zài háng, shēn shēn shé, yáo yáo tóu, kǒng pà zuò cuò le shēng yì, zhé le zhòng běn, kàn bù shàng yǎn, bú shì suàn le, níng kě kǔ zhe bǎi lái liǎng yín zi sòng jìn yá qù, huí shuō jīn gāng jīng nǎi běn sì zhèn kù zhī wù, bù kěn mài de, qíng yuàn nà jià bà le. tài shǒu jiàn le bái wù, shōu le wán xián, yě bù wèn qǐ le. rú cǐ bù zhǐ yī cì.
話分兩頭。卻說河南衛輝府,有一個姓柳的官人,補了常州府太守,擇日上任。家中親眷設酒送行,內中有一個人,乃是個傅學好古的山人,曾到蘇、杭四處遊玩訪友過來,席間對柳太守說道:「常州府與蘇州府接壤,那蘇州府所屬太湖洞庭山某寺中,有一件希奇的物事。乃是白香山手書《金剛經》。這個古蹟價值千金,今老親丈就在鄰邦,若是有個便處,不可不設法看一看。」那個人是柳太守平時極尊信的,他雖不好古董,卻是個極貪的性子,見說了值千金,便也動了火,牢牢記在心上。到任之後,也曾問起常州鄉士大夫,多有曉得的,只是蘇、松隔屬,無因得看。他也不是本心要看,只因千金之說上心,希圖頻對人講,或有奉承他的解意了,購求來送他未可知。誰知這些聽說的人道是隔府的東西,他不過無心問及,不以為意。以後在任年余,漸漸放手長了。有幾個富翁為事打通關節,他傳出密示,要蘇州這卷《金剛經》。詎知富翁要銀子反易,要這經卻難,雖曾打發人尋着寺僧求買,寺僧道是家傳之物,並無賣意。及至問價,說了千金。買的多不在行,伸伸舌,搖搖頭,恐怕做錯了生意,折了重本,看不上眼,不是算了,寧可苦着百來兩銀子送進衙去,回說「《金剛經》乃本寺鎮庫之物,不肯賣的,情願納價」罷了。太守見了白物,收了頑涎,也不問起了。如此不止一次。
zhè jīn gāng jīng dào shì nà tài shǒu fā kē fēn qǐ fā rén de dān tóu le, yīn cǐ míng zhī zhè jīng hǎo xiē nán qǔ, yī fā shàng xīn. yǒu yī rì, jiāng yīn xiàn zhōng jiě dào yì qǐ jié dào, nèi zhōng yǒu yī xíng jiǎo tóu tuó sēng, tài shǒu àn xǐ dào: qǔ jīn gāng jīng zhī jì, zhī zài cǐ sēng shēn shàng le. yī miàn bǎ dào fàn xià zài sǐ qiú láo lǐ, yī miàn jiào gè jìn zǐ dào yá lái, qiāo qiāo fēn fù tā dào: nǐ dào jiān zhōng, kě yǔ wǒ mì mì dīng zhǔ zhè xíng jiǎo sēng, wǒ dāng táng zài shěn shí, jiào tā kǒu lǐ bǎn zhe sū zhōu dòng tíng shān mǒu sì, shì tā wō zāng zhī suǒ, wǒ biàn bù jiā xíng fá le, nǐ què bù kě xiè lòu tǎo sǐ chī! jìn zǐ dào: tài yé fēn fù, xiǎo de xìng mìng nèn dì bù zhí qián? duō zài xiǎo de shēn shàng bà le. jìn zǐ zì qù yī yán xíng shì. guǒ rán cì rì shēng táng, yán wèn zhè qǐ dào fàn, yòng le xíng jù, zhè xiē qiáng dào gè zì zhāo chū zāng zhàng wō jiā, dú yǒu zhè gè xíng jiǎo sēng bù shàng xíng jù, jiù yī kǒu zhāo dào zāng zài dòng tíng shān mǒu sì wō zhe, sì zhōng zhù chí jiào shén míng zì. yuán lái xíng jiǎo sēng rén zuò dǎi shì de, yī yīng huāng miào yě sì tóu zhāi tóu sù, wú chù bú dào, dǎ tīng zuò yǎn, zhè sì zhōng zhù chí xìng míng, qià hǎo tā xiǎo dé de, zhèng tóu tài shǒu xīn shàng jī huì. tài shǒu dà xǐ, qǔ le gōng zhuàng, dié chéng wén juàn, yī miàn xíng wén dào sū zhōu fǔ bù dào tīng lái, yào tí zhè sì zhōng zhù chí. chāi rén jī wén zuò shǒu, bǔ tīng qiān le pái, lìng chà le liǎng gè yīng bǔ, jià le kuài chuán, yī zhí wàng tài hú zhōng dòng tíng shān lái. zhēn gè:
這《金剛經》到是那太守發科分起發人的丹頭了,因此明知這經好些難取,一發上心。有一日,江陰縣中解到一起劫盜,內中有一行腳頭陀僧,太守暗喜道:「取《金剛經》之計,只在此僧身上了。」一面把盜犯下在死囚牢里,一面叫個禁子到衙來,悄悄分咐他道:「你到監中,可與我密密叮囑這行腳僧,我當堂再審時,叫他口裡板着蘇州洞庭山某寺,是他窩贓之所,我便不加刑罰了,你卻不可泄漏討死吃!」禁子道:「太爺分咐,小的性命恁地不值錢?多在小的身上罷了。」禁子自去依言行事。果然次日升堂,研問這起盜犯,用了刑具,這些強盜各自招出贓仗窩家,獨有這個行腳僧不上刑具,就一口招道贓在洞庭山某寺窩着,寺中住持叫甚名字。元來行腳僧人做歹事的,一應荒廟野寺投齋投宿,無處不到,打聽做眼,這寺中住持姓名,恰好他曉得的,正投太守心上機會。太守大喜,取了供狀,疊成文卷,一面行文到蘇州府埔盜廳來,要提這寺中住持。差人齎文坐守,捕廳僉了牌,另差了兩個應捕,駕了快船,一直望太湖中洞庭山來。真箇:
rén shì jī yīng, chuán tóng fēi hǔ. yīng zài kōng zhōng xī jué cāng, hǔ féng dào chù lì tūn shēng. jìng qiāo cūn xū, dì shén hào guǐ kū: ān xián shě zì, dēng shí quǎn zǒu jī fēi. jí cǐ biàn shì huó wú cháng, yīn jiān bù shù zhēn luó shā.
人似飢鷹,船同蜚虎。鷹在空中息攫倉,虎逢到處立吞生。靜悄村墟,地神號鬼哭:安閒舍字,登時犬走雞飛。即此便是活無常,陰間不數真羅剎。
yīng bǔ dào le sì mén qián, xióng jiū jiū de zǒu jiāng rù lái, wèn dào: nà yī gè shì zhù chí? zhù chí shàng qián qǐ shǒu dào: xiǎo sēng jiù shì. yīng bǔ qǔ chū má shéng lái biàn tào, zhù chí huāng le shǒu jiǎo dào: yǒu hé shì fàn, pián yí dé rú cǐ? yīng bǔ dào: dào qíng shì fā, hái wèn shén me shì fàn! zhòng sēng jiàn zhù chí bèi fù, dà jiā zǒu jiāng lǒng lái, shuō dào: shàng xià bù bì cū lǔ! běn sì shì shān táng wáng xiāng fǔ mén tú, děng xián yě bù shòu rén qī wǔ! kuàng qiě sì zhōng bìng wú dǎi rén, yòu bù céng zhāo jiē shén me yóu kè zhù sù, yǒu hé dào qíng gān shè? yīng bǔ jiàn shuō shì xiāng fǔ mén tú, yòu lüè lüè ruǎn le xiē, shuō dào: guān chāi lì chà, lái rén bù chà. wǒ men bǔ tīng yīn cháng zhōu fǔ dào qíng shì, bān chū yǔ nǐ sì gàn lián, xíng guān shǒu tí. yǒu gàn wú gàn, dāng guān zhé biàn, bù guān wǒ děng xīn shàng, zhǐ yào dǎ fā wǒ děng qǐ shēn! yī gè yīng bǔ, jiǎ zuò hǎo rén dào: qiě kuān le fù, děng tā qù zhōu zhì, zhè lǐ bù pà tā zǒu le qù, zhù chí tuō le shēn, tǎo pái piào kàn le, bù zhī tóu yóu. yī miàn shāng liáng shōu shí pán chán, qù cháng zhōu fēn biàn, yī miàn jiāng chāi shǐ qián sòng yǔ yīng bǔ, yīng bǔ xián duō xián shǎo, zhà dé mǎn zú le cái zhù shǒu. yīng bǔ dài le zhù chí xià chuán, biàn wù jiào gè dào rén gēn zhe, yī tóng suí le zhù chí, huǎn jí jiù yīng. dào le bǔ tīng, diǎn le míng, bàn le wén shū, jiě jiāng guò qù. miǎn bù dé shū fáng yǔ lái chà duō yǒu le shǐ fèi. zhù chí yǔ biàn wù dào rén, gòng shì sān rén, gù le yī gè chuán, yí lù pán chán le lái chà, dào cháng zhōu lái.
應捕到了寺門前,雄糾糾的走將入來,問道:「那一個是住持?」住持上前稽首道:「小僧就是。」應捕取出麻繩來便套,住持慌了手腳道:「有何事犯,便宜得如此?」應捕道:「盜情事發,還問甚麼事犯!」眾僧見住持被縛,大家走將攏來,說道:「上下不必粗魯!本寺是山搪王相府門徒,等閒也不受人欺侮!況且寺中並無歹人,又不曾招接甚麼遊客住宿,有何盜情干涉?」應捕見說是相府門徒,又略略軟了些,說道:「官差吏差,來人不差。我們捕廳因常州府盜情事,扳出與你寺干連,行關守提。有干無干,當官折辨,不關我等心上,只要打發我等起身!」一個應捕,假做好人道:「且寬了縛,等他去周置,這裡不怕他走了去,」住持脫了身,討牌票看了,不知頭由。一面商量收拾盤纏,去常州分辨,一面將差使錢送與應捕,應捕嫌多嫌少,詐得滿足了才住手。應捕帶了住持下船,辨悟叫個道人跟着,一同隨了住持,緩急救應。到了捕廳,點了名,辦了文書,解將過去。免不得書房與來差多有了使費。住持與辨悟、道人,共是三人,雇了一個船,一路盤纏了來差,到常州來。
shuō huà de, nǐ chà le. gé fǔ guān tí, jǐn hǎo shǐ yòng zhī wú, rú hé qù de zhè yàng róng yì? kàn guān yǒu suǒ bù zhī, zhè shì dào qíng shì, bù bǐ bié yàng xián sòng, xū dé chū shēn biàn bái, bù rán zěn de xǔ duō shǐ yòng? suǒ yǐ zhǐ de lái le. wèi jiàn guān shí, biàn wù xiān qù fǔ zhōng xì xì dǎ tīng jié dào yǔ xíng jiǎo sēng míng zì lái zōng qù jī, yǔ běn sì méi yī háo yǐng xiǎng, yě méi gè chóu rén zài nèi, zhèng bù zhī huò gēn shì nà lǐ qǐ de, zhēn mō tóu lù bù zháo. shuō huà jiān, tài shǒu shēng táng. lái chà tóu pī, dài zhù chí dào. tài shǒu bù kāi yán wèn shén shì yóu, jí xiě jiān piào fā xià jiān zhōng qù. zhù chí bù céng fēn shuō dé yī jù huà, jìng zì hēi lù lù dì chī jiān le. tài shǒu jiān bà le zhù chí, huàn yuán chà dào àn qián lái, dī wèn dào: zhè hé shàng kě yǒu rén tóng lái me? yuán chà dào: yǒu yī gè tú dì, yī gè dào rén. tài shǒu dào: nà tú dì kě shì liǎo shì de? yuán chà dào: yě xiǎo dé shì tǐ de. tài shǒu dào: nǐ qiāo dì duì nà tú dì shuō, kě sù huí sì zhōng qù qǔ nà běn jīn gāng jīng lái, jiù nǐ shī fù, biàn dé wú shì ruò shāo chí jǐ rì, jiù tǎo jué dān le. yuán chà dào: xiǎo de qù shuō.
說話的,你差了。隔府關提,盡好使用支吾,如何去得這樣容易?看官有所不知,這是盜情事,不比別樣閒訟,須得出身辨白,不然怎得許多使用?所以只得來了。未見官時,辨悟先去府中細細打聽劫盜與行腳僧名字、來蹤去跡,與本寺沒一毫影響,也沒個仇人在內,正不知禍根是那裡起的,真摸頭路不着。說話間,太守升堂。來差投批,帶住持到。太守不開言問甚事由,即寫監票發下監中去。住持不曾分說得一句話,竟自黑碌碌地吃監了。太守監罷了住持,喚原差到案前來,低問道:「這和尚可有人同來麼?」原差道:「有一個徒弟,一個道人。」太守道:「那徒弟可是了事的?」原差道:「也曉得事體的。」太守道:「你悄地對那徒弟說,可速回寺中去取那本《金剛經》來,救你師父,便得無事;若稍遲幾日,就討絕單了。」原差道:「小的去說。」
tài shǒu tuì le táng. yuán chà diē diē jiǎo dào: wǒ zhī dào zhēn shì dào qíng, yuán lái yòu shì shèn me jīn gāng jīng! gài zhǐ wèi xiān qián jí cǐ wèi tí zhà guò le hǎo jǐ jiā, yá mén rén duō shì xiǎo dé de le, zǒu qù yī shí yī wǔ duì biàn wù shuō le. biàn wù dào: zhè shì wǒ shàng shì zhī wù, guài dào rì qián yǒu hǎo jǐ qǐ cháng zhōu rén lái sì zhōng qiú mǎi, shuō shì fǔ lǐ yào, wǒ men bù mài yǔ tā. zhí dào jīn rì, què shēng xià zhè gè jì jiào, xiàn wǒ shī fù, qiáng lái suǒ qǔ, rú jīn zěn me chù? yuán chà dào: fāng cái míng míng fēn fù shāo chí jǐ rì jiù tǎo jué dān. wǒ lǎo yé zhǐ wèi yào cǐ jīng, wǒ zhè lǐ hǎo jǐ jiā shòu le lèi. hé kuàng shì nǐ běn sì yǒu de, bù sòng dé tā. tā zěn kěn zhù shǒu, què bù zài sòng le xìng mìng? kuài qù yǔ nǐ zhù chí shī fù shāng liáng qù! biàn wù jiù yāng yuán chà lǐng le dào jiān lǐ, bǎ zhè xiē huà, yī yī shuō le. zhù chí dào: jì shì rú cǐ, kuài qù qǔ lái sòng tā, jiù wǒ chū qù bà le. zhōng bù chéng wèi le dà jiā mén miàn dí dōng xī, duàn sòng le wǒ yī gè rén xìng mìng bà? biàn wù dào: bù bì èr sān, qǔ le lái jiù shì. duì yuán chà dào: yǒu fán shàng xià dài bǐng yī shēng, lüè qiú kuān kè jǐ rì, yǐ biàn wǎng huí. shī fù zài jiān, zài qiú kàn qù. yuán chà dào: jì qù qǔ le, zhè gè bù nán, duō zài wǒ shēn shàng, fàng xīn qián qù.
太守退了堂。原差跌跌腳道:「我只道真是盜情,元來又是甚麼《金剛經》!」蓋只為先前藉此為題詐過了好幾家,衙門人多是曉得的了,走去一十一五對辨悟說了。辨悟道:「這是我上世之物,怪道日前有好幾起常州人來寺中求買,說是府里要,我們不賣與他。直到今日,卻生下這個計較,陷我師父,強來索取,如今怎麼處?」原差道:「方才明明分咐稍遲幾日就討絕單。我老爺只為要此經,我這裡好幾家受了累。何況是你本寺有的,不送得他。他怎肯住手,卻不在送了性命?快去與你住持師父商量去!」辨悟就央原差領了到監里,把這些話,一一說了。住持道:「既是如此,快去取來送他,救我出去罷了。終不成為了大家門面的東西,斷送了我一個人性命罷?」辨悟道:「不必二三,取了來就是。」對原差道:「有煩上下代稟一聲,略求寬客幾日,以便往回。師父在監,再求看覷。」原差道:「既去取了,這個不難,多在我身上,放心前去。」
biàn wù liú xià pán chán yǔ dào rén sòng fàn, zì jǐ dān shēn, bù cí xīn kǔ, xīng yè gǎn dào sì zhōng, qǔ le jīng juǎn, fù dào cháng zhōu. bù shàng wǔ rì, lái huì yuán chà dào: jīng yǐ qǔ lái le, rú hé sòng jìn qù? yuán chà dào: cǐ shì jīng juǎn, yòu bú shì shén me cái wù! dài wǒ zài zhuǎn tǒng biān jī bāng, bǐng yī shēng, dì jìn qù bù fáng. guǒ rán yuán chà dì le jìn qù. tài shǒu zài sī yá, jiàn shuō qǔ de jīn gāng jīng dào, dào shì bǎo wù dào le, hé yá rén juàn duō lái zhēng kàn. dǎ kāi bāo shí, tài shǒu shì gè cū rén, běn bù zài háng, zhī dào qiān jīn zhī wù, bì shì zěn dì zhuāng yán: kàn jiàn líng líng luò luò, zhǐ sè huì hēi, xiān bù xiàng yì. jiē kāi xì kàn zì jī, jiàn wú gè qǐ shǒu, méi tóu méi nǎo. kàn le yī huì, rèn yǒu xì zì hào shù, zǐ xì zài kàn, què yuán lái shì dì èr yè qǐ de. tài shǒu dà xiào dào: fán shì bù kě xū mù míng, suī shì gǔ jī, yě xū dé wán quán cái hǎo. jīn shì bù quán zhī shū, tóu yī bǎn jiù wú le, chéng dé shén yòng? shuō shén me qiān jīn bǎi jīn, duō bèi zhè xiē suān zi chuán wén wù le, kōng fèi le xǔ duō xīn jī. nán wèi zhè gè hé shàng zuò le zhè jǐ rì jiān, qǐ bù yuān wǎng! nèi juàn men jiàn zhè jīng juǎn jì méi shén me hǎo kàn, yòu tīng dé shuō hé shàng zuò jiān, yī qí cuān duō, jiào hái le jīng juǎn, fàng le hé shàng. tài shǒu yě xiǎng dào méi shén jǐn yào, réng jiù fā yǔ yuán chà, gěi hái běn zhǔ. yá zhōng chuán chū qù shuō: shǎo le tóu yī zhāng, yòng bù zháo, gù cǐ fā le chū lái. biàn wù zhǐ rèn hái yào bǔ tóu zhāng, huái zhe guǐ tāi dào: zhè què shì sǐ le! zhèng zài xīn huāng, zhǐ jiàn lián jiān de zhù chí duō fàng le chū lái. yuán chà lái tǎo shǎng, dào: yǐ cǐ méi shì le. zhù chí bù zhī yuán gù, yuán chà dào: lǎo yé qǐ xīn yào nǐ zhè jīng, gù shēng zhè fēng bō, jīn jiàn jīng bù wán quán, méi yǒu shèn me tóu yī zhāng, bù zhōng tā yì, yǒu xiē ào huǐ le. tā yuán wú guài nǐ zhī xīn, jīng yě hái le, shì yě bà le. gōng xǐ! gōng xǐ!
辨悟留下盤纏與道人送飯,自己單身,不辭辛苦,星夜趕到寺中,取了經卷,復到常州。不上五日,來會原差道:「經已取來了,如何送進去?」原差道:「此是經卷,又不是甚麼財物!待我在轉桶邊擊梆,稟一聲,遞進去不妨。」果然原差遞了進去。太守在私衙,見說取得《金剛經》到,道是寶物到了,合衙人眷多來爭看。打開包時,太守是個粗人,本不在行,只道千金之物,必是怎地莊嚴:看見零零落落,紙色晦黑,先不象意。揭開細看字跡,見無個起首,沒頭沒腦。看了一會,認有細字號數,仔細再看,卻元來是第二葉起的。太守大笑道:「凡事不可虛慕名,雖是古蹟,也須得完全才好。今是不全之書,頭一板就無了,成得甚用?說甚麼千金百金,多被這些酸子傳聞誤了,空費了許多心機。難為這個和尚坐了這幾日監,豈不冤枉!」內眷們見這經卷既沒甚麼好看,又聽得說和尚坐監,一齊攛掇,叫還了經卷,放了和尚。太守也想道沒甚緊要,仍舊發與原差,給還本主。衙中傳出去說:「少了頭一張,用不着,故此發了出來。」辨悟只認還要補頭張,懷着鬼胎道:「這卻是死了!「正在心慌,只見連監的住持多放了出來。原差來討賞,道:「已此沒事了。「住持不知緣故,原差道:「老爺起心要你這經,故生這風波,今見經不完全,沒有甚麼頭一張,不中他意,有些懊悔了。他原無怪你之心,經也還了,事也罷了。恭喜!恭喜!」
zhù chí xiè le yuán chà, huí dào xià chù. yǔ biàn wù dào: nà lǐ shuō qǐ, zāo cǐ yī chǎng héng huò! jīn xìng de wú shì, hái suàn hǎo le. zhǐ shì shì cái tīng jiàn shuō jīng shàng méi liǎo liǎo tóu zhāng, bù wán quán, gù cǐ kěn hái. wǒ xiǎng cǐ jīng zěn de bù wán quán? biàn wù cái bǎ qián rì tài hú zhōng zhòng rén suǒ kàn, fēng juǎn qù tóu zhāng zhī shì, shuō le yī biàn, zhù chí dào: cǐ tiān yì yě! ruò shì fēng bù chuī qù shǒu zhāng, cǐ jīng jīn rì bì rán bèi liú, fēi fù wǒ shān mén suǒ yǒu le. rú jīn suī shì quē le yī zhāng, hòu biān míng jī hái zài, réng jiù guī wú sì bǎo cáng, cǐ jiē fú tiān zhī lì. xǐ xǐ huān huān, suàn hái le fáng qián fàn qián, shī tú yǔ dào rén sān zhòng gù le yī gè chuán, tóng huí sū zhōu
住持謝了原差,回到下處。與辨悟道:「那裡說起,遭此一場橫禍!今幸得無事,還算好了。只是適才聽見說經上沒了了頭張,不完全,故此肯還。我想此經怎的不完全?」辨悟才把前日太湖中眾人索看,風捲去頭張之事,說了一遍,住持道:「此天意也!若是風不吹去首張,此經今日必然被留,非復我山門所有了。如今雖是缺了一張,後邊名跡還在,仍舊歸吾寺寶藏,此皆佛天之力。」喜喜歡歡,算還了房錢飯錢,師徒與道人三眾雇了一個船,同回蘇州
guò le hǔ shù guān shù lǐ, jiāng dào fēng qiáo, tiān yǐ hūn hēi, hū rán fēng yǔ dà zuò, bù biàn lù jìng. yuǎn yuǎn wàng qù, yī dào huǒ guāng zhú tiān, jiào chuán jiā duì zhe liàng chù zhǐ guǎn yáo qù. qí shí fēng yǔ yě xī le, kàn kàn zhì jìn, què shì cǎo shè nèi yī zhǎn dēng huǒ míng liàng, tīng dé yǒu mù yú shēng. chuán dào àn biān, jiào chuán jiā lǎn hǎo le. biàn wù duó shǎng qù, kòu mén tǎo huǒ. mén hái wèi guān, tuī jiāng jìn qù, què shì yī gè lǎo zhě kào zhe zhuō zi sòng jīng, jiàn shì gè sēng jiā, máng qǐ shēn xù le lǐ. biàn wù qiú diǎn dēng, lǎo zhě dǎ gè zhǐ niǎn ér, zhàn zhàn yóu diǎn zhe le, dì yǔ biàn wù. biàn wù jiē le zhǐ niǎn, zhào de mǎn wū míng liàng, ǒu rán tái tóu dài yǎn jiàn bì jiān yī fú zì zhǐ nián zhuó, wú xīn yī kàn, chī le yī jīng, dà jiào dào: guài zāi! shèng zāi! lǎo zhě wèn dào: shī fù jiàn cǐ zhǐ, wèi hé dà jīng xiǎo guài? biàn wù dào: cǐ huà shén zhǎng! xiǎo zhōu zhōng hái yǒu shī fù zài nèi, dài xiǎo sēng ná huǒ qù zhào le, rán hòu zài lái fèng gào, hái yǒu huà jiǎng. lǎo zhě dào: lǎo hàn shì fèng fú dì zǐ, hé bù lián zūn shī jiē le qǐ lái? lǎo zhě jiù jiào xiǎo sī zǔ shòu chū lái, tóng le biàn wù dào zhōu zhōng, lái jiē nà yī wèi shī fù.
過了滸墅關數里,將到楓橋,天已昏黑,忽然風雨大作,不辨路徑。遠遠望去,一道火光燭天,叫船家對着亮處只管搖去。其時風雨也息了,看看至近,卻是草舍內一盞燈火明亮,聽得有木魚聲。船到岸邊,叫船家纜好了。辨悟踱上去,叩門討火。門還未關,推將進去,卻是一個老者靠着桌子誦經,見是個僧家,忙起身敘了禮。辨悟求點燈,老者打個紙捻兒,蘸蘸油點着了,遞與辨悟。辨悟接了紙捻,照得滿屋明亮,偶然抬頭帶眼見壁間一幅字紙粘着,無心一看,吃了一驚,大叫道:「怪哉!聖哉!」老者問道:「師父見此紙,為何大驚小怪?」辨悟道:「此話甚長!小舟中還有師父在內,待小僧拿火去照了,然後再來奉告,還有話講。」老者道:「老漢是奉佛弟子,何不連尊師接了起來?」老者就叫小廝祖壽出來,同了辨悟到舟中,來接那一位師父。
biàn wù lái dào chuán shàng, xiān jiào zhù chí dào: shī fù kuài qǐ lái! bù dàn méi zhe zhǔ rén, qiě yǒu qí shì le! zhù chí dào: yǒu hé qí shì? biàn wù dào: shī fù qiě dào lǐ miàn jiàn le zhǔ rén, qǐng kàn yī jiàn wù shì. zhù dài tóng le biàn wù zǒu jìn mén lái, yǔ zhǔ rén xiāng jiàn le. biàn wù ná le dēng, zhuāi le zhù chí de shǒu, zǒu dào bì jiān, zhǐ zhe nà yī fú zì zhǐ dào: shī fù kě rèn rèn kàn. zhù chí tái yǎn yī kàn, zhǐ jiàn shǒu yī xíng shì jīn gāng bō rě bō luó mì jīng, dì èr xíng shì fǎ huì yóu yóu fēn dì yī, zhèng shì bái xiāng shān suǒ shū, nǎi jīng zhōng zhī shǒu yè, zài hú zhōng piāo shī de. pāi shǒu dào: hǎo xiàng shì wú jiā jīng shàng de, hé yuán dé zài cǐ chù? lǎo zhě dào: xián shī tú jīng guài cǐ zhǐ, bì yǒu yuán gù. biàn wù dào: lǎo zhàng kěn bǎ dé cǐ zhǐ de gēn yóu, yī shuō, yú shī tú yě pōu xīn xiāng gào. lǎo zhě bǎi zhe yǐ zǐ dào: qǐng zuò le xiàn chá, róng lǎo hàn màn jiǎng.
辨悟來到船上,先叫住持道:「師父快起來!不但沒着主人,且有奇事了!」住持道:「有何奇事?」辨悟道:「師父且到裡面見了主人,請看一件物事。」住待同了辨悟走進門來,與主人相見了。辨悟拿了燈,拽了住持的手,走到壁間,指着那一幅字紙道:「師父可認認看。」住持抬眼一看,只見首一行是「金剛般若波羅密經」,第二行是「法會由由分第一」,正是白香山所書,乃經中之首葉,在湖中飄失的。拍手道:「好象是吾家經上的,何緣得在此處?」老者道:「賢師徒驚怪此紙,必有緣故。」辨悟道:「老丈肯把得此紙的根由,一說,愚師徒也剖心相告。」老者擺着椅子道:「請坐了獻茶,容老漢慢講。」
shī tú lǐng mìng, fēn cì zuò le. fèng chá yǐ bì, lǎo zhě dào: lǎo hàn xìng yáo, shì cǐ jiān yú rén. yòu nián bù céng dú shū, cóng bù shí zì, zhǐ kào zhe yú xiā wèi shēng. hòu lái zhōng nián, jiā shì jǐn kě dù rì le, tīng dé zhǎng zhě men shuō yīn guǒ, zì huǐ zuò yè dà duō, yǒu xīn xiū xíng. zhǐ wèi bù shí yī zì, nán yǐ niàn jīng, yīn cǐ zì hèn. fán jiàn zì zhǐ, bì jiā ài xī, bù gǎn zuò jiàn, rú cǐ duō nián. qián nián mǒu yuè mǒu rì wǎn jiān, hū rán fēng piāo shén me wù jiàn xià lái, dào yú mén shǒu. lǎo hàn wàng qù, zhǐ kàn jiàn yī dào huǒ guāng luò dì, shí jiāng qǐ lái, què shì yī zhāng zì zhǐ. lǎo hàn jīng yì, liào dào duō nián bǎo xī zì zhǐ, jīn rì jiàn cǐ guāng guài, bì yǒu qí chù, bù gǎn xiè dú, jiāng lái zhān zài bì jiān, shí cháng dǐng lǐ. hòu lái yǒu gè dào rén dào cǐ jiàn le, duì lǎo hàn dào: cǐ jīn gāng jīng shǒu yè, ruò shì yào niàn quán jīng, wǒ dāng jiào rǔ. suì shǒu chū yī juàn, jiào lǎo hàn niàn sòng yī biàn, lǎo hàn suí kǒu niàn guò, xīn zhōng huò rán, jiù bǎ jīng zhōng zì yī yī rèn dé. yǐ hòu rì jiàn zēng jiā, jīn pō néng biàn lì zhū jīng le. jì dé dào rén lín bié shí, zhǐ zhe cǐ zhǐ dào: shàn shǒu cǐ fú, bì yǒu hòu guǒ. lǎo hàn yī fā bù gǎn dài màn, měi niàn sòng shí, bì xiān dǐng lǐ. jīn liǎng wèi yī jiàn, gòng xiāng jīng yì, bì shì xiǎo dé cǐ zhǐ de lái lì le. zhǔ chí yǔ biàn wù tóng shēng dào: shì jiān mí lù, hū jiàn huǒ guāng chōng tiān, suí liàng dào cǐ, què zhǐ shì dēng huǒ wēi míng, zhèng zài guài yì. fāng cái jiàn lǎo zhàng jiàn jiào, dé cǐ zhǐ shí, yě jiàn huǒ guāng, nǎi zhī shì cǐ zhǐ xiǎn líng, shù dāng huì hé. lǎo zhàng ruò kěn jiàn hái, gōng dé gèng dà le. lǎo zhě dào: fēi shī děng zhī wù, hé yún jiàn hái? biàn wù dào: hǎo jiào lǎo zhàng dé zhī: cǐ zhǐ fēi fán bǐ, nǎi táng cháo shì láng bái xiāng shān shǒu jī yě, quán jīng yī juàn, zài wú sì zhōng, hǎi nèi zhī míng. wú shī wèi cǐ jìn rì bèi yī gè hěn guān rén ná qù, qiáng bī yào xiàn, jǐ sàng xìng mìng, méi nài hé zhǐ de xiàn chū. hái kuī dé qián nián mǒu yuè mǒu rì hú zhōng yù fēng, piāo qù shǒu yè, nà guān rén xián tā bù quán, fāng dé zhòng hái. jīn rì zhèng fèng guī sì zhōng gōng yǎng, qǐ zhī què yù zhe suǒ shī shǒu yè zài lǎo zhàng chù, zhòng dé shàn lǐ! qián rì ruò fēi cǐ zhǐ shī qù, cǐ jīng yǐ luò tā rén zhī shǒu jīn rì ruò fēi cǐ zhǐ chóng féng, cǐ jīng suì chéng bù quán zhī wén. yī shī yī de, bù xiān bù hòu, liǎng fān huǒ guāng, qǐ fēi wéi tuó zūn tiān yǒu líng, xiǎn cǐ hù fǎ shǒu duàn chū lái me?
師徒領命,分次坐了。奉茶已畢,老者道:「老漢姓姚,是此間漁人。幼年不曾讀書,從不識字,只靠着魚蝦為生。後來中年,家事盡可度日了,聽得長者們說因果,自悔作業大多,有心修行。只為不識一字,難以念經,因此自恨。凡見字紙,必加愛惜,不敢作踐,如此多年。前年某月某日晚間,忽然風飄甚麼物件下來,到於門首。老漢望去,只看見一道火光落地,拾將起來,卻是一張字紙。老漢驚異,料道多年寶惜字紙,今日見此光怪,必有奇處,不敢褻瀆,將來粘在壁間,時常頂禮。後來有個道人到此見了,對老漢道:『此《金剛經》首葉,若是要念全經,我當教汝。』遂手出一卷,教老漢念誦一遍,老漢隨口念過,心中豁然,就把經中字一一認得。以後日漸增加,今頗能遍歷諸經了。記得道人臨別時,指着此紙道:『善守此幅,必有後果。』老漢一發不敢怠慢,每念誦時,必先頂禮。今兩位一見,共相驚異,必是曉得此紙的來歷了。」主持與辨悟同聲道:「適間迷路,忽見火光沖天,隨亮到此,卻只是燈火微明,正在怪異。方才見老丈見教,得此紙時,也見火光,乃知是此紙顯靈,數當會合。老丈若肯見還,功德更大了。」老者道:「非師等之物,何雲見還?」辨悟道:「好教老丈得知:此紙非凡筆,乃唐朝侍郎白香山手跡也,全經一卷,在吾寺中,海內知名。吾師為此近日被一個狠官人拿去,強逼要獻,幾喪性命,沒奈何只得獻出。還虧得前年某月某日胡中遇風,飄去首葉,那官人嫌他不全,方得重還。今日正奉歸寺中供養,豈知卻遇着所失首葉在老丈處,重得贍禮!前日若非此紙失去,此經已落他人之手;今日若非此紙重逢,此經遂成不全之文。一失一得,不先不後,兩番火光,豈非韋馱尊天有靈,顯此護法手段出來麼?」
lǎo zhě shì xìn bù xìn de dá yīng. biàn wù zǒu dào chuán nèi, jí qǔ jīng bāo shàng lái, jiě yǔ lǎo zhě kàn, nǎi shì dì èr yè qǐ de, jiāng lái duì zhe bì jiān zì fǎ zhǐ sè, guǒ rán yī yàng wú chà. lǎo zhě tàn yì, niàn fó bù yǐ, jiāng shǒu qù bì jiān jiē xià lái, hé zài shàng miàn, zhǎng duǎn kuò xiá wú bù xiāng tóng. yī juàn jīng wán wán quán quán le, sān rén jǐn jiē huān xǐ. lǎo zhě fēn fù zhì zhāi xiāng kuǎn, jiù liú shī tú liǎng rén tóng tà guò yè. zhù chí sī duì biàn wù dào: qǐ chū wǒ men hèn liǔ tài shǒu, rú jīn xiǎng qǐ lái, yě shì tiān yì. nǐ shī qù shǒu yè, sì zhōng wú yī rén zhī dào, zhēn cáng dào jīn. ruò fēi cǐ yī fān bá shè, yě wú cóng yù zhe yuán zhǐ lái wán quán le. biàn wù dào: shàng tiān xiǎo dé liǔ tài shǒu qǐ liǎo bù liáng zhī xīn, pà duó le quán juǎn qù, gù xiān chuī diào le yī zhǐ, jīn quán juǎn zhòng guī, réng jiù hái le cǐ yī zhǐ, shí shì tiān gōng zhī qiǎo, cǐ juǎn zhī líng! xiǎng cǐ lǎo yì shì huì zhōng rén, suǒ yún dào rén, ān zhī bú shì bái shì láng tuō huà lái de! zhù chí dào: yǒu lǐ, yǒu lǐ! shì yè, yáo lǎo zhě mèng jiàn wéi tuó zūn tiān lái duì tā dào: rǔ yòu nián zuò yè shēn zhòng, kuī dé zhòng nián huí shǒu, ài xī zì zhǐ. yǐ mìng xiāng shān jū shì qǐ rǔ tiān cōng, yòu jiā shǒu hù jīng wén, wán chéng quán juǎn, yīn gōng gèng dà, zuì yè jǐn xiāo. lái shēng zài wén zì zhōng shòu bào, fú lù fēi fán, jīn shēng qiě cì yán shòu yī jì, zhèng guǒ ér zhōng. lǎo zhě xǐng lái, míng míng jì dé. cì rì, duì shī tú èr rén dào: lǎo hàn ài hù cǐ zhǐ jīng nián, jīn jiàn quán jīng, wú liàng huān xǐ. suī jiāng cǐ zhǐ fèng hái, lǎo hàn bù néng wàng qíng. yuàn suí lǎo shī fù tóng háng, chū qián qǐng gè biǎo jiàng, dào sì zhōng chóng xīn zhuāng hǎo, shǐ lǎo hàn zhǎn sòng jǐ biàn, fāng wèi chēng huái. shī tú èr rén dào: nán dé tán yuè rú cǐ xìn xīn, shí shì měi shì, biàn qǐng tóng chuán tóng wǎng bì sì suí xǐ yī fān.
老者似信不信的答應。辨悟走到船內,急取經包上來,解與老者看,乃是第二葉起的,將來對着壁間字法紙色,果然一樣無差。老者嘆異,念佛不已,將手去壁間揭下來,合在上面,長短闊狹無不相同。一卷經完完全全了,三人盡皆歡喜。老者分付治齋相款,就留師徒兩人同榻過夜。住持私對辨悟道:「起初我們恨柳太守,如今想起來,也是天意。你失去首葉,寺中無一人知道,珍藏到今。若非此一番跋涉,也無從遇着原紙來完全了。」辨悟道:「上天曉得柳太守起了不良之心,怕奪了全捲去,故先吹掉了一紙,今全卷重歸,仍舊還了此一紙,實是天公之巧,此卷之靈!想此老亦是會中人,所云道人,安知不是白侍郎托化來的!」住持道:「有理,有理!」是夜,姚老者夢見韋馱尊天來對他道:「汝幼年作業深重,虧得中年回首,愛惜字紙。已命香山居士啟汝天聰,又加守護經文,完成全卷,陰功更大,罪業盡消。來生在文字中受報,福祿非凡,今生且賜延壽一紀,正果而終。」老者醒來,明明記得。次日,對師徒二人道:「老漢愛護此紙經年,今見全經,無量歡喜。雖將此紙奉還,老漢不能忘情。願隨老師父同行,出錢請個裱匠,到寺中重新裝好,使老漢展誦幾遍,方為稱懷。」師徒二人道:「難得檀越如此信心,實是美事,便請同船同往敝寺隨喜一番。」
lǎo zhě fēn fù le jiā lǐ, dài le pán chán, huàn xiǎo sī zǔ shòu gēn zhe, yòu zài chéng lǐ jiē le yī gè gāo shǒu de biǎo jiàng, mǎi le zuó liào, yī tóng dào sì lǐ lái. pán huán le jǐ rì, děng dài jiàng wán gōng, guǒ rán biǎo dé huàn rán yī xīn. biàn chū chèn qián qǐng le shù zhòng, zhǎn niàn jīn gāng jīng yī zhòu yè, yǔ shī tú zhēn zhòng ér bié. hòu lái, měi nián féng dàn rì huò fú shēng rì, biàn dào sì zhōng zhān lǐ bái xiāng shān shǒu jī yī biàn, jí xíng chí niàn yī rì, suì yǐ wèi cháng. nián guò bā shí, dào sì zhōng mù yù zuò huà ér zhōng. sì zhōng bǎo cáng cǐ juǎn, wén shuō zhì jīn yóu cún. yǒu shī wèi zhèng
老者分咐了家裡,帶了盤纏,喚小廝祖壽跟着,又在城裡接了一個高手的裱匠,買了作料,一同到寺里來。盤桓了幾日,等待匠完工,果然裱得煥然一新。便出襯錢請了數眾,展念《金剛經》一晝夜,與師徒珍重而別。後來,每年逢誕日或佛生日,便到寺中瞻禮白香山手跡一遍,即行持念一日,歲以為常。年過八十,到寺中沐浴坐化而終。寺中寶藏此卷,聞說至今猶存。有詩為證
yī zhǐ fēi kōng dà yǒu yuán, fǎn yīn shī qù de zhōu quán.
一紙飛空大有緣,反因失去得周全。
shí lái bǎo xī shēng duō fú, gù zhǐ hé dāng làng qì juān!
拾來寶惜生多福,故紙何當浪棄捐!
xiǎo zi bù gǎn míng shuō sì míng, zhǐ pà yǒu dì èr gè xiàng liǔ tài shǒu de xún zōng wèn jī, yòu shēng chū shì tóu lái. zài yǒu yī shī xiào nà tài shǒu dào:
小子不敢明說寺名,只怕有第二個象柳太守的尋蹤問跡,又生出事頭來。再有一詩笑那太守道:
cāng fù hé zhī fēng yǎ yuán? tān kàn gǔ jī zhǐ yīn qián.
傖父何知風雅緣?貪看古蹟只因錢。
ruò jiào yī juàn dōu jiāng qù, níng bù yuān tā bái lè tiān!
若教一卷都將去,寧不冤他白樂天!