sūn zǐ yuē: xiàn zhī sǐ dì ér hòu shēng, tóu zhī wáng dì ér hòu cún. yòu yuē: zá yú lì ér wù kě shēn, zá yú hài ér huàn kě jiě. hé yǐ míng zhī?
孫子曰：「陷之死地而後生，投之亡地而後存。」又曰：「雜於利而務可伸，雜於害而患可解。」何以明之？

hàn jiāng hán xìn gōng zhào, zhào shèng bīng jǐng xíng kǒu. xìn nǎi yǐn bīng wèi zhì jǐng xíng kǒu sān shí lǐ, zhǐ shě. yè bàn chuán fā, xuǎn qīng qí èr qiān rén, chí yī chì zhì, cóng jiān dào bì shān yīn bì ér wàng jiàn zhào jūn. jiè zhī yuē: zhào jiàn wǒ zǒu, bì kōng bì zhú wǒ, ruò jí rù zhào bì, bá zhào zhì, lì hàn chì zhì. lìng qí bì jiāng chuán cān, yuē: jīn rì pò zhào huì shí. zhū jiāng jiē mò xìn, yáng yīng yuē: nuò. xìn wèi jūn lì yuē: zhào yǐ xiān jù biàn dì wèi bì, qiě bǐ wèi jiàn wǒ dà jiāng qí gǔ, wèi kěn jī qián xíng, kǒng wú zhì zǔ xiǎn ér hái. xìn nǎi shǐ wàn rén xíng chū, bèi shuǐ zhèn. zhào jūn wàng jiàn, dà xiào zhī. tài gōng yuē: zhì yǔ zhòng tóng, fēi rén shī yě jì yǔ zhòng tóng, fēi guó shì yě. dòng mò shén yú bù yì, shèng mò dà yú bù shí. shǐ zhào jūn shí hán xìn zhī shì, ān dé bài zāi? gù xiào zhī ér bài yě.
漢將韓信攻趙，趙盛兵井陘口。信乃引兵未至井陘口三十里，止舍。夜半傳發，選輕騎二千人，持一赤幟，從間道萆山(音蔽)而望見趙軍。誡之曰：「趙見我走，必空壁逐我，若疾入趙壁，拔趙幟，立漢赤幟。」令其裨將傳餐，曰：「今日破趙會食。」諸將皆莫信，佯應曰：「諾。」信謂軍吏曰：「趙已先據便地為壁，且彼未見我大將旗鼓，未肯擊前行，恐吾至阻險而還。」信乃使萬人行出，倍水陣。趙軍望見，大笑之。(太公曰：「智與眾同，非人師也；伎與眾同，非國士也。動莫神於不意，勝莫大於不識。」使趙軍識韓信之勢，安得敗哉？故笑之而敗也。)

píng dàn, xìn jiàn dà jiāng zhī qí gǔ, gǔ xíng chū jǐng xíng kǒu. zhào kāi bì jī zhī, dà zhàn liáng jiǔ. yú shì xìn yǔ zhāng ěr qì qí gǔ, zǒu shuǐ shàng. shuǐ shàng jūn kāi bì rù zhī, fù jí zhàn. zhào kōng bì zhēng hàn qí gǔ, zhú hán xìn zhāng ěr. hán xìn zhāng ěr yǐ rù shuǐ shàng jūn. jūn jiē shū sǐ zhàn, bù kě bài. xìn suǒ chū qí bīng èr qiān qí, gòng hòu zhào kōng bì zhú lì, zé chí rù zhào bì, jiē bá zhào zhì, lì hàn chì zhì liǎng qiān. zhào jūn bù dé xìn děng, yù hái guī bì, bì jiē hàn chì zhì, ér dà jīng tài gōng yuē: fū liǎng zhèn zhī jiān, chū bǐ zhèn yǐ. zòng zú luàn xíng zhě, suǒ yǐ wèi biàn. cǐ zhī wèi yǐ., yǐ wèi hàn jiē yǐ dé zhào zhǔ jiāng yǐ, suì luàn, dùn zǒu, zhào jiāng suī jī zhǎn zhī, bù néng jìn yě sūn zǐ yuē: yǐ zhì dài luàn, yǐ jìng dài huā, cǐ zhì xīn zhě. fū zhòng xīn yǐ luàn, suī yǒu liáng jiāng, yì bù néng wèi zhī jì yǐ.. yú shì hàn bīng jiā jī, dà pò zhī, zhǎn chéng ān jūn zhī shuǐ shàng, qín zhào wáng xiē.
平旦，信建大將之旗鼓，鼓行出井陘口。趙開壁擊之，大戰良久。於是信與張耳棄旗鼓，走水上。水上軍開壁入之，復疾戰。趙空壁爭漢旗鼓，逐韓信、張耳。韓信、張耳已入水上軍。軍皆殊死戰，不可敗。信所出奇兵二千騎，共候趙空壁逐利，則馳入趙壁，皆拔趙幟，立漢赤幟兩千。趙軍不得信等，欲還歸壁，壁皆漢赤幟，而大驚(太公曰：「夫兩陣之間，出俾陣矣。縱卒亂行者，所以為變。」此之謂矣。)，以為漢皆已得趙主將矣，遂亂，遁走，趙將雖擊斬之，不能禁也(孫子曰：「以治待亂，以靜待嘩，此治心者。」夫眾心已亂，雖有良將，亦不能為之計矣。)。於是漢兵夾擊，大破之，斬成安君泜水上，擒趙王歇。

zhū jiāng xiào shǒu lǔ, bì hè, yīn wèn xìn yuē: bīng fǎ: yòu bèi shān líng, qián zuǒ shuǐ zé. jīn zhě jiāng jūn lìng chén děng fǎn bèi shuǐ zhèn, yuē: pò zhào huì shí. chén děng bù fú. rán jìng yǐ shèng, cǐ hé shù yě? xìn yuē: cǐ zài bīng fǎ zhōng, gù zhū jūn bù chá ěr. bīng fǎ bù yuē: xiàn zhī sǐ dì ér hòu shēng, zhì zhī wáng dì ér hòu cún fū chù sǐ dì zhě, wèi lì jūn shì dí, yǐ sǐ dì qǔ shèng kě yě. ruò yǐ zhì ruò dāng zhì qiáng, tóu ruò bīng yú sǐ dì, zì yí xiàn yǐ. gù sūn bìn yuē: bīng kǒng, bù kě jiù. yòu jīng yuē: dà zhòng xiàn yú hài, rán hòu néng wèi shèng bài. shì zhī sǐ dì zhī jī, bì yòng dà zhòng yǐ.? qiě xìn fēi děi sù fǔ xún shì dài fū yě, suǒ wèi qū shì rén ér zhàn, qí shì fēi zhì zhī sǐ dì, shǐ rén rén zì wèi zhàn, jīn yǔ zhī shēng dì, jiē zǒu, níng shàng kě dé ér yòng zhī hū? zhū jiāng yuē: shàn. fēi suǒ jí yě.
諸將效首虜，畢賀，因問信曰：「兵法：『右背山陵，前左水澤。』今者將軍令臣等反背水陣，曰：『破趙會食。』臣等不服。然竟以勝，此何術也？」信曰：「此在兵法中，顧諸君不察耳。兵法不曰：『陷之死地而後生，置之亡地而後存』(夫處死地者，謂力均勢敵，以死地取勝可也。若以至弱當至強，投弱兵於死地，自貽陷矣。故孫臏曰：「兵恐，不可救。」又《經》曰：「大眾陷於害，然後能為勝敗。」是知死地之機，必用大眾矣。)？且信非得素撫循士大夫也，所謂『驅市人而戰』，其勢非置之死地，使人人自為戰，今與之生地，皆走，寧尚可得而用之乎？」諸將曰：「善。非所及也。」

sūn zǐ yuē: bīng shén xiàn zé bù jù, bù dé yǐ zé dòu. shì gù, qí bīng bù xiū ér jiè, bù qiú ér dé, bù yuē ér qīn, bù lìng ér xìn. tóu zhī wú wǎng zhě, zhū jiāng zhī yǒng yě. cǐ zhī wèi yǐ.
(孫子曰：「兵甚陷則不懼，不得已則斗。」是故，其兵不修而戒，不求而得，不約而親，不令而信。投之無往者，諸將之勇也。此之謂矣。)

wèi tài zǔ zhēng zhāng xiù, yī zhāo yǐn jūn tuì, xiù zì zhuī zhī. jiǎ xǔ yuē: bù kě zhuī yě. xiù bù cóng, guǒ bài ér hái. xǔ wèi xiù yuē: cù gèng zhuī zhī, zhàn bì shèng. xiù shōu sàn zú, fù zhuī tài zǔ, zhàn guǒ shèng. hái, wèn xǔ yuē: xiù yǐ jīng bīng zhuī tuì jūn, ér gōng yuē bì bài tuì yǐ bài zú jī shèng bīng, ér gōng yuē bì kè. jiē rú gōng zhī yán, hé qí fǎn ér jiē yàn yě. xǔ yuē: cǐ yì zhī ěr. jūn shì bǎi tú, shì bù yī yě. jiāng jūn suī shàn yòng bīng, fēi cáo gōng dí yě. wèi jūn xīn tuì, cáo gōng bì zì duàn qí hòu, zhuī bīng suī jīng, jiāng jì bù dí, bǐ shì yì ruì, gù zhī bì bài. cáo gōng gōng jiāng jūn wú shī cè, lì wèi jǐn ér hái, bì guó nèi yǒu gù yě. jì pò jiāng jūn, bì qīng jūn sù jìn, liú zhū jiāng duàn hòu, zhū jiāng suī yǒng, yì fēi jiāng jūn dí yě. gù suī yòng bài bīng ér shèng yě. xiù nǎi fú qí néng.
魏太祖征張繡，一朝引軍退，繡自追之。賈詡曰：「不可追也。」繡不從，果敗而還。詡謂繡曰：「促更追之，戰必勝。」繡收散卒，赴追太祖，戰果勝。還，問詡曰：「繡以精兵追退軍，而公曰必敗；退以敗卒擊勝兵，而公曰必克。皆如公之言，何其反而皆驗也。」詡曰：「此易知耳。軍勢百途，事不一也。將軍雖善用兵，非曹公敵也。魏軍新退，曹公必自斷其後，追兵雖精，將既不敵，彼士亦銳，故知必敗。曹公攻將軍無失策，力未盡而還，必國內有故也。既破將軍，必輕軍速進，留諸將斷後，諸將雖勇，亦非將軍敵也。故雖用敗兵而勝也。」繡乃服其能。

cǐ lì hài zhī biàn, gù yuē: xiàn zhī sǐ dì ér hòu shēng, zá yú hài ér huàn kě jiě. cǐ zhī wèi yě.
此利害之變，故曰：「陷之死地而後生，雜於害而患可解。」此之謂也。