liù nián, qín suì dìng, shuài shī qīn jìn, zhì yú hán. gōng wèi qìng zhèng yuē: qín kòu shēn yǐ, nài hé? qìng zhèng yuē: jūn shēn qí yuàn, néng qiǎn qí kòu hū? fēi zhèng zhī suǒ zhī yě, jūn qí xùn shè yě. gōng yuē: jiù suǒ bìng yě? bo yòu, qìng zhèng jí. gōng yuē: zhèng yě bù xùn. yǐ jiā pú tú wèi yòu, bù yáng yù róng liáng yóu mí yù hán jiǎn, guó shè wèi yòu, yǐ chéng gōng.
六年,秦歲定,帥師侵晉,至於韓。公謂慶鄭曰:「秦寇深矣,奈何?」慶鄭曰:「君深其怨,能淺其寇乎?非鄭之所知也,君其訊射也。」公曰:「舅所病也?」卜右,慶鄭吉。公曰:「鄭也不遜。」以家僕徒為右,步揚御戎;梁由靡御韓簡,虢射為右,以承公。
gōng yù qín shī, lìng hán jiǎn shì shī, yuē: shī shǎo yú wǒ, dòu shì zhòng. gōng yuē: hé gù? jiǎn yuē: yǐ jūn zhī chū yě chù jǐ, rù yě fán jǐ, jī shí qí dí, sān shī ér wú bào, gù lái. jīn yòu jī zhī, qín mò bù yùn, jìn mò bù dài, dòu shì shì gù zhòng. gōng yuē: rán. jīn wǒ bù jī, guī bì niǔ. yī fū bù kě niǔ, ér kuàng guó hū! gōng lìng hán jiǎn tiāo zhàn, yuē: xī jūn zhī huì yě, guǎ rén wèi zhī gǎn wàng. guǎ rén yǒu zhòng, néng hé zhī fú néng lí yě. jūn ruò hái, guǎ rén zhī yuàn yě. jūn ruò bù hái, guǎ rén jiāng wú suǒ bì. mù gōng héng diāo gē chū jiàn shǐ zhě, yuē: xī jūn zhī wèi rù, guǎ rén zhī yōu yě. jūn rù ér liè wèi chéng, guǎ rén wèi gǎn wàng. jīn jūn jì dìng ér liè chéng, jūn qí zhěng liè, guǎ rén jiāng qīn jiàn.
公御秦師,令韓簡視師,曰:「師少於我,鬥士眾。」公曰:「何故?」簡曰:「以君之出也處己,入也煩己,飢食其糴,三施而無報,故來。今又擊之,秦莫不慍,晉莫不怠,鬥士是故眾。」公曰:「然。今我不擊,歸必狃。一夫不可狃,而況國乎!」公令韓簡挑戰,曰:「昔君之惠也,寡人未之敢忘。寡人有眾,能合之弗能離也。君若還,寡人之願也。君若不還,寡人將無所避。」穆公衡彫戈出見使者,曰:「昔君之未入,寡人之憂也。君入而列未成,寡人未敢忘。今君既定而列成,君其整列,寡人將親見。」
kè hái, gōng sūn zhī jìn jiàn yuē: xī jūn zhī bù nà gōng zǐ zhòng ěr ér nà jìn jūn, shì jūn zhī bù zhì dé ér zhì fú yě. zhì ér bù suí, jī ér bù shèng, qí ruò wèi zhū hóu xiào hé? jūn hé dài zhī hū? mù gōng yuē: rán. xī wú zhī bù nà gōng zǐ zhòng ěr ér nà jìn jūn, shì wú bù zhì dé ér zhì fú yě. rán gōng zǐ zhòng ěr shí bù kěn, wú yòu xī yán zāi? shā qí nèi zhǔ, bèi qí wài lù, bǐ sāi wǒ shī, ruò wú tiān hū? ruò yǒu tiān, wú bì shèng zhī. jūn yī dài fū jiù chē, jūn gǔ ér jìn zhī. jìn shī kuì, róng mǎ nìng ér zhǐ. gōng hào qìng zhèng yuē: zài wǒ! qìng zhèng yuē: wàng shàn ér bèi dé, yòu fèi jí bo, hé wǒ zhī zài? zhèng zhī chē bù zú yǐ rǔ jūn bì yě! liáng yóu mí yù hán jiǎn, hé qín gōng, jiāng zhǐ zhī, qìng zhèng yuē: shì lái jiù jūn! yì bù kè jiù, suì zhǐ yú qín.
客還,公孫枝進諫曰:「昔君之不納公子重耳而納晉君,是君之不置德而置服也。置而不遂,擊而不勝,其若為諸侯笑何?君盍待之乎?」穆公曰:「然。昔吾之不納公子重耳而納晉君,是吾不置德而置服也。然公子重耳實不肯,吾又奚言哉?殺其內主,背其外賂,彼塞我施,若無天乎?若有天,吾必勝之。」君揖大夫就車,君鼓而進之。晉師潰,戎馬濘而止。公號慶鄭曰:「載我!」慶鄭曰:「忘善而背德,又廢吉卜,何我之載?鄭之車不足以辱君避也!」梁由靡御韓簡,輅秦公,將止之,慶鄭曰:「釋來救君!」亦不克救,遂止於秦。
mù gōng guī, zhì yú wáng chéng, hé dài fū ér móu yuē: shā jìn jūn yǔ zhú chū zhī, yǔ yǐ guī zhī yǔ fù zhī, shú lì? gōng zǐ zhí yuē: shā zhī lì. zhú zhī kǒng gòu zhū hóu, yǐ guī zé guó jiā duō tè, fù zhī zé jūn chén hé zuò, kǒng wèi jūn yōu, bù ruò shā zhī. gōng sūn zhī yuē: bù kě. chǐ dà guó zhī shì yú zhōng yuán, yòu shā qí jūn yǐ zhòng zhī, zi sī bào fù zhī chóu, chén sī bào jūn zhī chóu. suī wēi qín guó, tiān xià shú fú huàn? gōng zǐ zhí yuē: wú qǐ jiāng tú shā zhī? wú jiāng yǐ gōng zǐ zhòng ěr dài zhī. jìn jūn zhī wú dào mò bù wén, gōng zǐ zhòng ěr zhī rén mò bù zhī. zhàn shèng dà guó, wǔ yě. shā wú dào ér lì yǒu dào, rén yě. shèng wú hòu hài, zhì yě. gōng sūn zhī yuē: chǐ yī guó zhī shì, yòu yuē yú nà yǒu dào yǐ lín nǚ, wú nǎi bù kě hū? ruò bù kě, bì wèi zhū hóu xiào. zhàn ér qǔ xiào zhū hóu, bù kě wèi wǔ. shā qí dì ér lì qí xiōng, xiōng dé wǒ ér wàng qí qīn, bù kě wèi rén. ruò fú wàng, shì zài shī bù suí yě, bù kě wèi zhì. jūn yuē: rán zé ruò hé? gōng sūn zhī yuē: bù ruò yǐ guī, yǐ yào jìn guó zhī chéng, fù qí jūn ér zhì qí shì zi, shǐ zi fù dài chù qín, guó kě yǐ wú hài. shì gù guī huì gōng ér zhì zi yǔ, qín shǐ zhī hé dōng zhī zhèng.
穆公歸,至於王城,合大夫而謀曰:「殺晉君與逐出之,與以歸之、與復之,孰利?」公子縶曰:「殺之利。逐之恐搆諸侯,以歸則國家多慝,復之則君臣合作,恐為君憂,不若殺之。」公孫枝曰:「不可。恥大國之士於中原,又殺其君以重之,子思報父之仇,臣思報君之仇。雖微秦國,天下孰弗患?」公子縶曰:「吾豈將徒殺之?吾將以公子重耳代之。晉君之無道莫不聞,公子重耳之仁莫不知。戰勝大國,武也。殺無道而立有道,仁也。勝無後害,智也。」公孫枝曰:「恥一國之士,又曰余納有道以臨女,無乃不可乎?若不可,必為諸侯笑。戰而取笑諸侯,不可謂武。殺其弟而立其兄,兄德我而忘其親,不可謂仁。若弗忘,是再施不遂也,不可謂智。」君曰:「然則若何?」公孫枝曰:「不若以歸,以要晉國之成,復其君而質其適子,使子父代處秦,國可以無害。」是故歸惠公而質子圉,秦始知河東之政。