zhuāng wáng shǐ shì mén fù tài zǐ zhēn, cí yuē: chén bù cái, wú néng yì yān. wáng yuē: lài zi zhī shàn shàn zhī yě. duì yuē: fū shàn zài tài zǐ, tài zǐ yù shàn, shàn rén jiāng zhì ruò bù yù shàn, shàn zé bù yòng. gù yáo yǒu dān zhū, shùn yǒu shāng jūn, qǐ yǒu wǔ guān, tāng yǒu tài jiǎ, wén wáng yǒu guǎn cài. shì wǔ wáng zhě, jiē yǒu yuán dé yě, ér yǒu jiān zi. fū qǐ bù yù qí shàn, bù néng gù yě. ruò mín fán, kě jiào xùn. mán yí róng dí, qí bù bīn yě jiǔ yǐ, zhōng guó suǒ bù néng yòng yě. wáng zú shǐ fù zhī.
莊王使士亹傅太子箴,辭曰:「臣不才,無能益焉。」王曰:「賴子之善善之也。」對曰:「夫善在太子,太子欲善,善人將至;若不欲善,善則不用。故堯有丹朱,舜有商均,啟有五觀,湯有太甲,文王有管、蔡。是五王者,皆有元德也,而有奸子。夫豈不欲其善,不能故也。若民煩,可教訓。蠻、夷、戎、狄,其不賓也久矣,中國所不能用也。」王卒使傅之。
wèn yú shēn shū shí, shū shí yuē: jiào zhī chūn qiū, ér wèi zhī sǒng shàn ér yì è yān, yǐ jiè quàn qí xīn jiào zhī shì, ér wèi zhī zhāo míng dé ér fèi yōu hūn yān, yǐ xiū jù qí dòng jiào zhī shī, ér wèi zhī dǎo guǎng xiǎn dé, yǐ yào míng qí zhì jiào zhī lǐ, shǐ zhī shàng xià zhī zé jiào zhī lè, yǐ shū qí huì ér zhèn qí fú jiào zhī lìng, shǐ fǎng wù guān jiào zhī yǔ, shǐ míng qí dé, ér zhī xiān wáng zhī wù yòng míng dé yú mín yě jiào zhī gù zhì, shǐ zhī fèi xìng zhě ér jiè jù yān jiào zhī xùn diǎn, shǐ zhī zú lèi, xíng bǐ yì yān.
問於申叔時,叔時曰:「教之春秋,而為之聳善而抑惡焉,以戒勸其心;教之世,而為之昭明德而廢幽昏焉,以休懼其動;教之詩,而為之導廣顯德,以耀明其志;教之禮,使知上下之則;教之樂,以疏其穢而鎮其浮;教之令,使訪物官;教之語,使明其德,而知先王之務用明德於民也;教之故志,使知廢興者而戒懼焉;教之訓典,使知族類,行比義焉。
ruò shì ér bù cóng, dòng ér bù quān, zé wén yǒng wù yǐ xíng zhī, qiú xián liáng yǐ yì zhī. quān ér bù shè, zé shēn qín zhī, duō xùn diǎn xíng yǐ nà zhī, wù shèn dūn dǔ yǐ gù zhī. shè ér bù chè, zé míng shī shě yǐ dǎo zhī zhōng, míng jiǔ zhǎng yǐ dǎo zhī xìn, míng dù liàng yǐ dǎo zhī yì, míng děng jí yǐ dǎo zhī lǐ, míng gōng jiǎn yǐ dǎo zhī xiào, míng jìng jiè yǐ dǎo zhī shì, míng cí ài yǐ dǎo zhī rén, míng zhāo lì yǐ dǎo zhī wén, míng chú hài yǐ dǎo zhī wǔ, míng jīng yì yǐ dǎo zhī fá, míng zhèng dé yǐ dǎo zhī shǎng, míng qí sù yǐ yào zhī lín. ruò shì ér bù jì, bù kě wèi yě.
「若是而不從,動而不悛,則文詠物以行之,求賢良以翼之。悛而不攝,則身勤之,多訓典刑以納之,務慎惇篤以固之。攝而不徹,則明施捨以導之忠,明久長以導之信,明度量以導之義,明等級以導之禮,明恭儉以導之孝,明敬戒以導之事,明慈愛以導之仁,明昭利以導之文,明除害以導之武,明精意以導之罰,明正德以導之賞,明齊肅以耀之臨。若是而不濟,不可為也。
qiě fú sòng shī yǐ fǔ xiāng zhī, wēi yí yǐ xiān hòu zhī, tǐ mào yǐ zuǒ yòu zhī, míng xíng yǐ xuān yì zhī, zhì jié yì yǐ dòng xíng zhī, gōng jìng yǐ lín jiān zhī, qín miǎn yǐ quàn zhī, xiào shùn yǐ nà zhī, zhōng xìn yǐ fā zhī, dé yīn yǐ yáng zhī, jiào bèi ér bù cóng zhě, fēi rén yě. qí kě xìng hū! fū zǐ jiàn wèi zé tuì, zì tuì zé jìng, fǒu zé nǎn.
「且夫誦詩以輔相之,威儀以先後之,體貌以左右之,明行以宣翼之,制節義以動行之,恭敬以臨監之,勤勉以勸之,孝順以納之,忠信以發之,德音以揚之,教備而不從者,非人也。其可興乎!夫子踐位則退,自退則敬,否則赧。」