strong wàn xiù niáng chóu bào shān tíng ér strong
萬秀娘仇報山亭兒
chūn nóng huā yàn jiā rén dǎn, yuè hēi fēng gāo zhuàng shì xīn.
春濃花艷佳人膽,月黑風高壯士心。
jiǎng lùn zhǐ píng sān cùn shé, chèng qí tiān xià qiǎn hé shēn.
講論只憑三寸舌,秤奇天下淺和深。
huà shuō shān dōng xiāng yáng fǔ, lìn E shí huàn zuò shān nán dōng dào. zhè xiāng yáng fǔ chéng zhōng, yī gè yuán wài xìng wàn, rén jiào zuò wàn yuán wài. zhè gè yuán wài, pái háng dì sān, rén jiào zuò wàn sān guān rén. zài xiāng yáng fǔ shì xīn lǐ zhù, yī bì kāi zhe gàn chá pù, yī bì kāi zhe chá fāng. jiā lǐ yī gè chá bó shì, xìng táo, xiǎo míng jiào zuò tiě sēng. zì cóng xiǎo shí wǎn zhe jiǎo ér, biàn zài wàn yuán wài jiā zhōng diào zhǎn zi, yǎng dé zhǎng chéng èr shí yú suì, shì gè jiā shēng hái ér. dāng rì chá shì bà, wàn yuán wài zài bù lián dǐ xià, zhāng jiàn táo tiě sēng zhè sī luán sì shí wǔ jiàn qián zài shǒu lǐ. wàn yuán wài dào: qiě kàn rú hé? yuán lái chá bó shì shì yǔ, huàn zuò zǒu zhōu fǔ. qiě rú dào shì yǔ shuō jīn rì zǒu dào yú háng xiàn, zhè qián, yī rì zhǐ shāo dé sì shí wǔ qián, yú háng shì sì shí wǔ lǐ ruò shuō yī shēng zǒu dào píng jiāng fǔ, zǎo yī rì shāo sān bǎi liù shí zú. ruò hái xìn jiǎo zǒu dào xī chuān chéng dū fǔ, yī rì què shì duō shǎo lǐ tián dì! wàn yuán wài wàng jiàn le, qiě dào: kàn zhè sī rú hé? zhǐ jiàn táo tiě sēng luán le sì wǔ shí qián, yīng qù gú wàng, kàn bù lián lǐ miàn, yuē mò méi rén jiàn, bǎ nà jiàn qián huái zhōng biàn chuāi.
話說山東襄陽府,藺E時喚做山南東道。這襄陽府城中,一個員外姓萬,人叫做萬員外。這個員外,排行第三,人叫做萬三官人。在襄陽府市心裡住,一壁開着干茶鋪,一壁開着茶坊。家裡一個茶博士,姓陶,小名叫做鐵僧。自從小時綰着角兒,便在萬員外家中掉盞子,養得長成二十餘歲,是個家生孩兒。當日茶市罷,萬員外在布簾底下,張見陶鐵僧這廝欒四十五見錢在手裡。萬員外道:「且看如何?」元來茶博士市語,喚做「走州府」。且如道市語說「今日走到餘杭縣」,這錢,一日只稍得四十五錢,餘杭是四十五里;若說一聲「走到平江府」,早一日稍三百六十足。若還信腳走到「西川成都府」,一日卻是多少里田地!萬員外望見了,且道:「看這廝如何?」只見陶鐵僧欒了四五十錢,鷹覷鶻望,看布簾裡面,約莫沒人見,把那見錢懷中便搋。
wàn yuán wài màn téng téng dì xiān kāi bù lián chū lái, guì shēn lǐ dèng zǐ shàng zuò dì, jiàn táo tiě sēng shū shǒu qù huái lǐ mō yī mō, huàn zuò zì sōu, yāo jiān jiě xià yī dài, qǔ xià bù fú, liǎng zhī shǒu tí zhù bù fú jiǎo, xiàng kōng yī dǒu, pāi zhe dù pí hé yāo, yì sī jiān fēn shuō: jiào wàn yuán wài kàn dào, wǒ bù céng tōu nǐ qián. wàn yuán wài jiào guò táo tiě sēng lái wèn dào: fāng cái wǒ jiàn nǐ luán sì wǔ shí qián zài shǒu lǐ, wàng zhè bù lián lǐ yī wàng le, biàn chuāi le. nǐ shí duì wǒ shuō, qián què bù jì lì hài. jiàn nǐ jiě le bù dài, kōng zhōng dǒu yī dǒu, zhēn gè mán dé wǒ hǎo! nǐ zhè qián cáng zài nà lǐ? shuō yǔ wǒ, wǒ dào ráo nǐ ruò bù shuō, sòng nǐ qù guān sī. táo tiě sēng chā dà mǔ zhǐ bù lí fāng cùn dì dào: gào yuán wài, shí bù gǎn xiāng mán, shì yǒu sì wǔ shí qián, ān zài yī gè qù chù. nà sī zhǐ dào: ān zài guà zhe dǐ làng dàng dēng tiě piàn ér shàng! wàn yuán wài bǎ dèng ér zhàn qǐ jiǎo shǎng qù, guǒ rán shì yī duǒ ér, ān zhe sì wǔ shí qián. wàn yuán wài fù shēn zài lái dèng shàng zuò dì, jiào zhè táo tiě sēng lái huí dào: nǐ zài wǒ jiā lǐ jǐ nián? táo tiě sēng dào: cóng xiǎo lǐ, suí xiān lǎo dǐ biàn zài yuán wài zhái lǐ diào chá zhǎn mǒ tuō zǐ. zì cóng lǎo dǐ sǐ hòu, zuì guò yuán wài shōu liú, yǎng dé dà, què yě yǒu shí sì wǔ nián. wàn yuán wài dào: nǐ yī rì zhǐ zuò tōu wǒ wǔ shí qián, shí rì wǔ bǎi, yī gè yuè yī guàn wǔ bǎi, yī nián shí bā guàn, shí wǔ lái nián, nǐ tōu le wǒ èr bǎi qī shí guàn qián. zhào jí bù yù sòng nǐ qù guān sī, nǐ qiě xián xiū! dāng xià fā qiǎn le táo tiě sēng. zhè táo tiě sēng cí le wàn yuán wài, shōu shí le bèi bāo, lí le wàn yuán wài chá fāng lǐ.
萬員外慢騰騰地掀開布簾出來,櫃身里凳子上坐地,見陶鐵僧舒手去懷裡摸一摸,喚做「自搜」,腰間解下衣帶,取下布袱,兩隻手提住布袱角,向空一抖,拍着肚皮和腰,意思間分說:教萬員外看道,我不曾偷你錢。萬員外叫過陶鐵僧來問道:「方才我見你欒四五十錢在手裡,望這布簾里一望了,便搋了。你實對我說,錢卻不計利害。見你解了布袋,空中抖一抖,真箇瞞得我好!你這錢藏在那裡?說與我,我到饒你;若不說,送你去官司。」陶鐵僧叉大姆指不離方寸地道:「告員外,實不敢相瞞,是有四五十錢,安在一個去處。」那廝指道:「安在掛着底浪蕩燈鐵片兒上!萬員外把凳兒站起腳上去,果然是一垛兒,安着四五十錢。萬員外復身再來凳上坐地,叫這陶鐵僧來回道:「你在我家裡幾年?」陶鐵僧道:「從小里,隨先老底便在員外宅里掉茶盞抹托子。自從老底死後,罪過員外收留,養得大,卻也有十四五年。」萬員外道:「你一日只做偷我五十錢,十日五百,一個月一貫五百,一年十八貫,十五來年,你偷了我二百七十貫錢。召集不欲送你去官司,你且閒休!」當下發遣了陶鐵僧。這陶鐵僧辭了萬員外,收拾了被包,離了萬員外茶坊里。
zhè táo tiě sēng xiǎo hòu shēng jiā, xún cháng hé luó chuí bù céng shōu shí dé yī gè, bāo guǒ lǐ yǒu de xiē gè qián wù, méi shí rì dōu shǐ jǐn le. yòu bèi wàn yuán wài fēn fù jǐn yī xiāng yáng fǔ kāi chá fāng dǐ xíng yuàn, zhè táo tiě sēng méi jīng jì, wú tǎo fàn chī chù. dāng shí zhèng shì qiū jiān tiān sè, gǔ rén yǒu yī shǒu shī dào:
這陶鐵僧小後生家,尋常和羅棰不曾收拾得一個,包裹里有得些個錢物,沒十日都使盡了。又被萬員外分付盡一襄陽府開茶坊底行院,這陶鐵僧沒經紀,無討飯吃處。當時正是秋間天色,古人有一首詩道:
bǐng bǐng jì hé kū, yè yè wú tóng zhuì.
柄柄芰荷枯,葉葉梧桐墜。
xì yǔ sǎ fēi wēi, cuī cù hán tiān qì.
細雨灑霏微,催促寒天氣。
qióng yín bài cǎo gēn, yàn luò píng shā dì.
蛩吟敗草根,雁落平沙地。
bú shì lù tú rén, zěn zhī zhè zī wèi.
不是路途人,怎知這滋味。
yī zhèn jià qǐ dǐ shì qiū fēng, yī zhèn jià xià de shì qiū yǔ. táo tiě sēng dāng chū zhī dào shì chú le wàn yuán wài bú yào dé wǒ, bié chù yě yǒu jīng jì chù què bù zhī chī zhè wàn yuán wài dōu fēn fù le xíng yuàn, méi tǎo fàn chī chù. nà sī shēn shàng liǎng jiàn yī shang, shēng juàn dǐ yī fú, jiàn jiàn dǐ dōu cáo pò le huáng cǎo yī shang, jiàn jiàn dǐ juǎn jiāng lái. céng jì dé jiàn kāng fǔ shēn èr guān rén yǒu yī cí ér, míng huàn zuò zhè gū tiān:
一陣價起底是秋風,一陣價下的是秋雨。陶鐵僧當初只道是除了萬員外不要得我,別處也有經紀處;卻不知吃這萬員外都分付了行院,沒討飯吃處。那廝身上兩件衣裳,生絹底衣服,漸漸底都曹破了;黃草衣裳,漸漸底卷將來。曾記得建康府申二官人有一詞兒,名喚做《鷓鴣天》:
huáng cǎo qiū shēn zuì bù yí, jiān chuān xiù pò shǐ rén bēi. lǐng dān sè jiù yuàn xiān juǎn, zěn nài jīn fēng zǎo wǎn chuī. cái guà tǐ, zhòu shuāng méi. chū mén xiū nǎn jiàn xiāng zhī. lín jiā nǚ zǐ dī shēng wèn, mì yǔ nú hú gé bó ér.
黃草秋深最不宜,肩穿袖破使人悲。領單色舊褑先卷,怎奈金風早晚吹。才掛體,皺雙眉。出門羞赧見相知。鄰家女子低聲問,覓與奴糊隔帛兒。
táo tiě sēng kàn zhe shēn shàng huáng cǎo bù shān juǎn jiāng lái, fēng sōu sōu dì qǐ, biàn zài lái zhōu xíng lǎo jiā zhōng lái. xīn xià zì dào: wàn yuán wài tè nèn dì dú hài! biàn zuò wǒ ná le nǐ sān wǔ shí qián, nǐ zhǐ bù shǐ wǒ biàn liǎo. nà gè māo ér bù tōu shí? zhí fēn fù jǐn yī xiāng yáng fǔ kāi chá fāng dǐ jiào bù shǐ wǒ, zhì lìng wǒ ér jīn méi tǎo fàn chī chù. zhè yī qiū yī dōng, què shì zěn dì jì jié? zuò shén me shì de? zhèng nèn dì sī liang, zé jiàn yī gè nán nǚ lái xíng lǎo jiā zhōng dào: xíng lǎo, wǒ wèn nǐ jiè yī tiáo biǎn dān. nà zhōu xíng lǎo biàn wèn dào: nǐ jiè biǎn dān zuò shén me? nà gè gē ge dào: wàn sān yuán wài nǚ ér wàn xiù niáng, sǐ le fū xù, jīn rì guī lái. wǒ wèn nǐ jiè biǎn dān qù tiāo lóng zhàng zé gè. táo tiě sēng zì dào: wǒ ruò hái bù bèi gǎn le, jīn rì wǒ dìng shì tóng qù bān dān, yě yǒu bǎi shí qián zhuàn. dāng shí yuè sī liang yuè fán nǎo, zhuǎn hèn zhè wàn yuán wài. táo tiě sēng dào: wǒ rú jīn qiě chū chéng qù, kàn zhè wàn yuán wài nǚ ér guī, pà lù shàng jiàn tā, gào zhè xiǎo niáng zǐ zé gè. pà quàn dé tā diē diē, zài qù qiú dé zhè jīng jì yě hǎo. táo tiě sēng zhuāi kāi jiǎo chū zhè mén qù, xiāng cì dào wǔ lǐ tóu, dú zì xíng. shēn shàng yòu bù qí bù zhěng, yī bù lǎn le yī bù. zhèng nèn dì xíng, zhǐ tīng dé hòu miàn yī gè rén jiào dào: tiě sēng, wǒ jiào nǐ. huí tóu kàn nà jiào dǐ rén shí, què shì:
陶鐵僧看着身上黃草布衫卷將來,風颼颼地起,便再來周行老家中來。心下自道:「萬員外忒恁地毒害!便做我拿了你三五十錢,你只不使我便了。『那個貓兒不偷食』?直分付盡一襄陽府開茶坊底教不使我,致令我而今沒討飯吃處。這一秋一冬,卻是怎地計結?做甚麼是得?」正恁地思量,則見一個男女來行老家中道:「行老,我問你借一條匾擔。」那周行老便問道:「你借匾擔做甚麼?」那個哥哥道:「萬三員外女兒萬秀娘,死了夫婿,今日歸來。我問你借匾擔去挑籠仗則個。」陶鐵僧自道:「我若還不被趕了,今日我定是同去搬擔,也有百十錢撰。」當時越思量越煩惱,轉恨這萬員外。陶鐵僧道:「我如今且出城去,看這萬員外女兒歸,怕路上見他,告這小娘子則個。怕勸得他爹爹,再去求得這經紀也好。」陶鐵僧拽開腳出這門去,相次到五裡頭,獨自行。身上又不齊不整,一步懶了一步。正恁地行,只聽得後面一個人叫道:「鐵僧,我叫你。」回頭看那叫底人時,卻是:
rén cái lǐn lǐn, sao E fān dì zhóu guǐ mó wáng róng mào táng táng, hàn dòng tiān guān yè chā jiāng.
人材凜凜,螦E翻地軸鬼魔王;容貌堂堂,撼動天關夜叉將。
táo tiě sēng chàng rě dào: dà guān rén jiào tiě sēng zuò shén me? dà guān rén dào: wǒ jǐ biàn zài nǐ chá fāng lǐ chī chá, dōu bù jiàn nǐ. tiě sēng dào: shàng fù dà guān rén, zhè wàn yuán wài bù jìn dào lǐ, gǎn le tiě sēng duō rì. zé nèn dì gǎn le tiě sēng, wū zì lái lì hài, rú jīn zhí fēn fù yī xiāng yáng fǔ kāi chá fāng xíng yuàn, jiào bù dé yǔ tiě sēng jīng jì. dà guān rén kàn, tiě sēng shēn shàng yī shang dōu pò le, yī zhèn qiū fēng qǐ, fàn yě bù zhī zài hé chù chī? bú shì jīn qiū è sǐ, dìng shì jīn dōng dòng sǐ. nà dà guān rén wèn dào: nǐ rú jīn què nà lǐ qù? tiě sēng dào: jīn rì tīng dé shuō wàn yuán wài dǐ nǚ ér wàn xiù niáng sǐ le fū xù, dài zhe yī gè fáng wò, yě yǒu shù wàn guàn qián wù, dào wǎn guī lái. yù dài lán zhù wàn xiǎo niáng zǐ, gào tā zé gè. dà guān rén tīng dé, dào shì:
陶鐵僧唱喏道:「大官人叫鐵僧做什麼?」大官人道:「我幾遍在你茶坊里吃茶,都不見你。」鐵僧道:「上復大官人,這萬員外不近道理,趕了鐵僧多日。則恁地趕了鐵僧,兀自來利害,如今直分付一襄陽府開茶坊行院,教不得與鐵僧經紀。大官人看,鐵僧身上衣裳都破了,一陣秋風起,飯也不知在何處吃?不是今秋餓死,定是今冬凍死。」那大官人問道:「你如今卻那裡去?」鐵僧道:「今日聽得說萬員外底女兒萬秀娘死了夫婿,帶着一個房臥,也有數萬貫錢物,到晚歸來。欲待攔住萬小娘子,告他則個。」大官人聽得,道是:
rù shān qín hǔ yì, kāi kǒu gào rén nán.
入山擒虎易,開口告人難。
dà guān rén shuō: dà zhàng fū, gào tā zuò shén me? bǎ shì gào tā, hé sì zì gào! zì biàn bǎ zhǐ tóu zhǐ yī gè qù chù, jiào tiě sēng dào: zhè lǐ bú shì shuō huà chù, suí wǒ lái. liǎng gè lí le wǔ lǐ tóu dà lù, rù zhè xiǎo lù shàng lái. jiàn yī gè xiǎo xiǎo dì zhuāng shě jì jìng qù chù, zhè zuò zhuāng:
大官人說:「大丈夫,告他做什麼?把似告他,何似自告!」自便把指頭指一個去處,叫鐵僧道:「這裡不是說話處,隨我來。」兩個離了五裡頭大路,入這小路上來。見一個小小地莊舍寂靜去處,這座莊:
qián lín jiǎn jìng dào, bèi kào shā rén gāng. yuǎn kàn hēi qì lěng sēn sēn, jìn shì lìng rén xīn dǎn sàng. liào yīng bù yì mèng cháng jiā, zhǐ huì shā rén bìng fàng huǒ.
前臨剪徑道,背靠殺人岡。遠看黑氣冷森森,近視令人心膽喪。料應不易孟嘗家,只會殺人並放火。
dà guān rén jiàn zhuāng mén bì zhe, bù qù qiāo nà mén, jiù dì shàng zhuō yī kuài zhuān ér, sā fàng wū shàng. qǐng kè zhī jiān. tīng dé lǐ miàn chè diàn chōu qiān, kāi fàng mén, yī gè dà hàn chū lái. kàn zhè gè rén dōu sāi juǎn kǒu, miàn shàng cì zhe liù gè dà zì. zhè hàn bù zhī zěn dì, rén dōu jiào tā zuò dà zì jiāo jí. chū lái yǔ dà guān rén sī jiào le, zhǐ zhe táo tiě sēng wèn dào: zhè gè yì shén rén? dà guān rén dào: tā jīn rì kàn de wài pó jiā, bào yǔ wǒ shì hǎo yī quán mǎi mài. sān gè dōu rù lái dà zì jiāo jí jiā zhōng. dà guān rén yāo lǐ bǎ xiē suì yín zi, jiào jiāo jí mǎi xiē jiǔ hé ròu lái gòng chī. táo tiě sēng chī le, biàn qù dǎ tīng xiāo xī, huí lái bào shuō dào: hǎo jiào dà guān rén dé zhī, rú jīn lóng zhàng shí wù, yǒu èr shí lái dān, dōu bān rù chéng qù le. zhǐ yǒu wàn yuán wài de nǚ ér wàn xiù niáng yǔ tā wàn xiǎo yuán wài, yī gè dāng zhí huàn zuò zhōu jí, yī dān xì ruǎn tóu miàn jīn yín qián wù lóng zi, gòng sān gè rén, liǎng pǐ mǎ, dào huáng hūn qián hòu dào zhè wǔ lǐ tóu, yào gǎn mén rù qù. dà guān rén tīng dé shuō, sān rén bǎ sān tiáo pō dāo, jiào: tiě sēng suí wǒ lái. qù wǔ lǐ tóu lín zi qián děng hòu.
大官人見莊門閉着,不去敲那門,就地上捉一塊磚兒,撒放屋上。頃刻之間。聽得裡面掣玷抽攐,開放門,一個大漢出來。看這個人兜腮卷口,面上刺着六個大字。這漢不知怎地,人都叫他做大字焦吉。出來與大官人廝叫了,指着陶鐵僧問道:「這個易甚人?」大官人道:「他今日看得外婆家,報與我是好一拳買賣。」三個都入來大字焦吉家中。大官人腰裡把些碎銀子,教焦吉買些酒和肉來共吃。陶鐵僧吃了,便去打聽消息,回來報說道:「好教大官人得知,如今籠仗什物,有二十來擔,都搬入城去了。只有萬員外的女兒萬秀娘與他萬小員外,一個當直喚做周吉,一擔細軟頭面金銀錢物籠子,共三個人,兩匹馬,到黃昏前後到這五裡頭,要趕門入去。」大官人聽得說,三人把三條朴刀,叫:「鐵僧隨我來。」去五裡頭林子前等候。
guǒ shì huáng hūn zuǒ yòu, wàn xiǎo yuán wài hé nà wàn xiù niáng, dāng zhí zhōu jí, liǎng gè shǐ mǎ de, gòng wǔ gè rén, dài yào rù chéng qù. xíng dào wǔ lǐ tóu, jiàn yī suǒ lín zi, dàn jiàn:
果是黃昏左右,萬小員外和那萬秀娘,當直周吉,兩個使馬的,共五個人,待要入城去。行到五裡頭,見一所林子,但見:
yuǎn guān shì tū wù sòng E tóu, jìn kàn sì dào xuán yǔ jiǎo.
遠觀似突兀訟E頭,近看似倒懸雨腳。
yǐng yáo qiān chǐ lóng shé dòng, shēng hàn bàn tiān fēng yǔ hán.
影搖千尺龍蛇動,聲撼半天風雨寒。
nà wǔ gè rén fāng cái dào lín zi qián, zhǐ tīng dé lín zi nèi dà hǎn yī shēng, jiào dào: zǐ jīn shān sān bǎi gè hǎo hàn qiě wèi xiāo chū lái, kǒng pà hǔ le xiǎo yuán wài gòng xiǎo niáng zǐ! sān tiáo hǎo hàn, sān tiáo pō dāo. hǔ dé wǔ gè rén dǐng mén shàng dàng le sān hún, jiǎo bǎn xià zǒu le qī pò. liǎng gè shǐ mǎ de dōu zǒu le, zhǐ liú xià wàn xiù niáng wàn xiǎo yuán wài dāng zhí zhōu jí sān rén. dà hàn dào: bù huài nǐ xìng mìng, zhǐ duō liú xià mǎi lù qián! wàn xiǎo yuán wài jiào zhōu jí bǎ yǔ tā. zhōu jí qǔ yī dìng èr shí wǔ liǎng yín zi bǎ yǔ zhè dà hàn. nà jiāo jí jiàn le dào: zhè sī, què bù pǒ nài nǐ! wǒ men què zhǐ zhí nǐ yī dìng yín zi! ná qǐ shǒu zhōng pō dāo, kàn zhe zhōu jí, yào xià shǒu le. nà wàn xiǎo yuán wài hé wàn xiù niáng dào: rú zhuàng shì yào shí, dōu bǎ qù bù fáng. dà zì jiāo jí dān zhe lóng zi, què dài rù zhè lín zi qù, zhǐ tīng dé wàn xiǎo yuán wài jiào yī shēng dào: tiě sēng, què shì nǐ lái jié wǒ! hǔ dé jiāo jí fàng le dān zǐ dào: què bù lì hài! ruò fàng tā men qù, míng rì xiāng yáng fǔ xià zhuàng, zhuō tiě sēng yī gè qù, wǒ liǎng gè zěn dì jì jié? dōu gǎn lái kàn zhe xiǎo yuán wài, shǒu qǐ dāo jǔ, dào shēng: zhe! kàn xiǎo yuán wài shí:
那五個人方才到林子前,只聽得林子內大喊一聲,叫道:「紫金山三百個好漢且未消出來,恐怕唬了小員外共小娘子!」三條好漢,三條朴刀。唬得五個人頂門上盪了三魂,腳板下走了七魄。兩個使馬的都走了,只留下萬秀娘、萬小員外、當直周吉三人。大漢道:「不壞你性命,只多留下買路錢!」萬小員外教周吉把與他。周吉取一錠二十五兩銀子把與這大漢。那焦吉見了道:「這廝,卻不叵耐你!我們卻只直你一錠銀子!」拿起手中朴刀,看着周吉,要下手了。那萬小員外和萬秀娘道:「如壯士要時,都把去不妨。」大字焦吉擔着籠子,卻待入這林子去,只聽得萬小員外叫一聲道:「鐵僧,卻是你來劫我!」唬得焦吉放了擔子道:「卻不利害!若放他們去,明日襄陽府下狀,捉鐵僧一個去,我兩個怎地計結?」都趕來看着小員外,手起刀舉,道聲:」着!「看小員外時:
shēn rú liǔ xù piāo yáng, mìng shì ǒu sī jiāng duàn.
身如柳絮飄颺,命似藕絲將斷。
dà zì jiāo jí yī xià pō dāo shā le wàn xiǎo yuán wài hé nà dāng zhí zhōu jí, tuō zhè liǎng gè sǐ shī rù lín zi lǐ miàn qù, dān le lóng zhàng. táo tiě sēng qiān le xiǎo yuán wài dǐ mǎ, dà guān rén qiān le wàn xiù niáng dǐ mǎ. wàn xiù niáng dào: gào zhuàng shì, ráo wǒ xìng mìng zé gè! dāng yè dōu lái jiāo jí zhuāng shàng lái. lián yè qiāo kāi jiǔ diàn mén, mǎi xiē gè jiǔ, mǎi xiē gè shí, chī le. dǎ kāi lóng zhàng lǐ jīn yín xì ruǎn tóu miàn wù shì, zuò sān fēn: táo tiě sēng fēn le yī fēn, jiāo jí fēn le yī fēn, dà guān rén yě fēn le yī fēn. zhè dà guān rén dào: wù shì dōu fēn le, wàn xiù niáng què shì wǒ yào, dài bǎ lái zuò gè zhá zhài fū rén. dāng xià zhǐ liú zhè wàn xiù niáng zài jiāo jí zhuāng shàng. wàn xiù niáng lí bù dé shì bǎ gè tián yán měi yǔ, chuài chí guò lái.
大字焦吉一下朴刀殺了萬小員外和那當直周吉,拖這兩個死屍入林子裡面去,擔了籠仗。陶鐵僧牽了小員外底馬,大官人牽了萬秀娘底馬。萬秀娘道:「告壯士,饒我性命則個!」當夜都來焦吉莊上來。連夜敲開酒店門,買些個酒,買些個食,吃了。打開籠仗里金銀細軟頭面物事,做三分:陶鐵僧分了一分,焦吉分了一分,大官人也分了一分。這大官人道:「物事都分了,萬秀娘卻是我要,待把來做個札寨夫人。」當下只留這萬秀娘在焦吉莊上。萬秀娘離不得是把個甜言美語,啜持過來。
zài jiāo jí zhuāng shàng bù zé yī rì, zhè dà guān rén wú guò shì chū lù shí qiǎng jīn jié yín, zài jiā shí yǐn jiǔ shí ròu. yī rì dà zuì, zhèng shì:
在焦吉莊上不則一日,這大官人無過是出路時搶金劫銀,在家時飲酒食肉。一日大醉,正是:
sān bēi zhú yè chuān xīn guò, liǎng duǒ táo huā liǎn shàng lái.
三杯竹葉穿心過,兩朵桃花臉上來。
wàn xiù niáng wèn dào: nǐ jīn rì yě shuō dà guān rén, míng rì yě shuō dà guān rén, nǐ rú jīn bì jìng shì wǒ dǐ zhàng fū. quǎn mǎ shàng fēn máo sè, wèi rén qǐ wú xìng míng? gǎn wèn dà guān rén xìng shén míng shuí? dà guān rén chéng zhe xu E xìng, jiù shēn shàng zhǐ chū yī jiàn wù shì lái dào: shì. wǒ shì xiāng yáng fǔ shàng yī gè hǎo hàn, bù rèn dé shí, wǒ shuō yǔ nǐ dào, jiào nǐ: dǐng mén shàng zǒu le sān hún, jiǎo bǎn xià dàng sàn qī pò! xiān qǐ liǎng zhī tuǐ shàng jiān zhū cì zhe de wén zì, dào: zhè gè biàn shì wǒ xìng míng, wǒ biàn huàn zuò shí tiáo lóng miáo zhōng. wǒ què shuō yǔ nǐ. yuán lái shì:
萬秀娘問道:「你今日也說大官人,明日也說大官人,你如今必竟是我底丈夫。犬馬尚分毛色,為人豈無姓名?敢問大官人姓甚名誰?」大官人乘着続E興,就身上指出一件物事來道:「是。我是襄陽府上一個好漢,不認得時,我說與你道,教你:頂門上走了三魂,腳板下盪散七魄!」掀起兩隻腿上間朱刺着的文字,道:「這個便是我姓名,我便喚做十條龍苗忠。我卻說與你。」原來是:
bì jiān yóu yǒu ěr, chuāng wài qǐ wú rén
壁間猶有耳,窗外豈無人
dà zì jiāo jí zài chuāng zi wài miàn tīng dé, shuō dào: nǐ kàn wǒ gē ge miáo dà guān rén, què méi shì shuō yǔ tā xìng míng zuò shén me? zǒu rù lái dào: gē ge, nǐ zhǐ hǎo tuī le zhè niú zǐ xiū! yuán lái qiáng rén shì yǔ huàn shā rén zuò tuī niú zǐ. jiāo jí biàn yào jiào zhè shí tiáo lóng miáo zhōng shā le wàn xiù niáng, huàn zuò:
大字焦吉在窗子外面聽得,說道:「你看我哥哥苗大官人,卻沒事說與他姓名做甚麼?」走入來道:「哥哥,你只好推了這牛子休!」原來強人市語喚殺人做「推牛子」。焦吉便要教這十條龍苗忠殺了萬秀娘,喚做:
zhǎn cǎo chú gēn, méng yá bù fā zhǎn cǎo ruò bù chú gēn, chūn zhì méng yá zài fā.
斬草除根,萌芽不發;斬草若不除根,春至萌芽再發。
miáo zhōng nà lǐ kěn tīng jiāo jí shuō, biàn xiàng jiāo jí dào: qián wù píng fēn, wǒ zhǐ yǒu zhè yī jiàn piān bèi dé nǐ men xiē zǐ, nǐ què nèn dì chī bù dé, yào lái hài tā. wǒ yě bù guò zhǐ yào tā zuò gè zhá zhài fū rén, yòu qiě hé fáng! jiāo jí dào: yì rì què wèi zhè fù nǚ biàn zuò gè lì hài, què yòu bù huài le wǒ!
苗忠那裡肯聽焦吉說,便向焦吉道:「錢物平分,我只有這一件偏倍得你們些子,你卻恁地吃不得,要來害他。我也不過只要他做個札寨夫人,又且何妨!」焦吉道:「異日卻為這婦女變做個利害,卻又不壞了我!」
hū yī rì, děng de miáo zhōng zhuǎn jiǎo chū mén qù, jiāo jí dào: wǒ jǐ huí shuō yǔ wǒ zhè gē ge, jiào tā tuī le zhè niú zǐ, zuǒ yòu bù kěn. bǎ shì nǐ jīn rì bù kěn, míng rì yòu bù kěn, bù rú wǒ yǔ nǐ xià shǒu tuī le zhè niú zǐ, miǎn zhì hòu huàn. nà jiāo jí huái lǐ hé qiào chuāi zhe yī bǎ jiān zhǎng bǎ duǎn bèi hòu rèn báo bā zì jiān dāo, zǒu rù nà fáng lǐ lái. wàn xiù niáng zhèng zài fáng lǐ zuò dì, zhǐ jiàn jiāo jí chè nà jiān dāo zhí zài shǒu zhōng, zuǒ shǒu zuó zhù wàn xiù niáng, yòu shǒu tí qǐ nà dāo, fāng yù xià shǒu. zhǐ jiàn yī gè rén cóng hòu miàn bǎ tā wàn zǐ yī zhuō, zhuō zhù jiāo jí dào: nǐ què zhēn gè yào lái huài tā, yě bù kàn wǒ miàn! jiāo jí huí tóu kàn shí, biàn shì shí tiáo lóng miáo zhōng. nà miáo zhōng dào: zhǐ xiāo jiào tā lí le nǐ zhè zhuāng lǐ biàn liǎo, hé xū zhǐ guǎn yào huài tā? dāng shí jiāo jí jiàn tā nèn dì shuō, fàng xià le. dāng rì tiān sè wǎn le:
忽一日,等得苗忠轉腳出門去,焦吉道:「我幾回說與我這哥哥,教他推了這牛子,左右不肯。把似你今日不肯,明日又不肯,不如我與你下手推了這牛子,免致後患。」那焦吉懷裡和鞘搋着一把尖長靶短背厚刃薄八字尖刀,走入那房裡來。萬秀娘正在房裡坐地,只見焦吉掣那尖刀執在手中,左手捽住萬秀娘,右手提起那刀,方欲下手。只見一個人從後面把他腕子一捉,捉住焦吉道:「你卻真箇要來壞他,也不看我面!」焦吉回頭看時,便是十條龍苗忠。那苗忠道:「只消叫他離了你這莊裡便了,何須只管要壞他?」當時焦吉見他恁地說,放下了。當日天色晚了:
hóng lún xī zhuì, yù tù dōng shēng. jiā rén bǐng zhú guī fáng, jiāng shàng yú wēng bà diào. yíng huǒ diǎn kāi qīng cǎo miàn, chán guāng chuān pò bì yún tóu.
紅輪西墜,玉兔東生。佳人秉燭歸房,江上漁翁罷釣。螢火點開青草面,蟾光穿破碧雲頭。
dào yī gēng qián hòu, miáo zhōng dào: xiǎo niáng zǐ, zhè lǐ bú shì ān dùn nǐ qù chù. nǐ xū jiàn tā men xíng zuò shí zhǐ yào huài nǐ. wàn xiù niáng dào: dà guān rén, nǐ rú jīn zěn dì hǎo! miáo zhōng dào: róng yì shì. biàn bèi le wàn xiù niáng, yè lǐ zǒu le yī yè, tiān sè jiàn jiàn xiǎo, dào yī suǒ zhuāng yuàn. miáo zhōng fàng nà wàn xiù niáng zài dì shàng, qiāo nà zhuāng mén, lǐ miàn yīng dào: biàn lái. bù yí shí, yī gè zhuāng kè lái. miáo zhōng dào: bào yǔ zhuāng zhǔ, shuō dào miáo dà guān rén zài mén qián. zhuāng kè rù qù bào le zhuāng zhǔ. nà zhuāng zhōng yī gè guān rén chū lái. zěn dì dǎ bàn? qiě kàn nà guān rén:
到一更前後,苗忠道:「小娘子,這裡不是安頓你去處。你須見他們行坐時只要壞你。」萬秀娘道:「大官人,你如今怎地好!」苗忠道:「容易事。」便背了萬秀娘,夜裡走了一夜,天色漸漸曉,到一所莊院。苗忠放那萬秀娘在地上,敲那莊門,裡面應道:「便來。」不移時,一個莊客來。苗忠道:「報與莊主,說道苗大官人在門前。」莊客入去報了莊主。那莊中一個官人出來。怎地打扮?且看那官人:
bèi xì dài zhuān xiàng tóu jīn, zhe dòu huā qīng luó bèi zǐ, yāo xì wà tóu dāng kù, jiǎo chuān shí yàng sī xié.
背系帶磚項頭巾,着斗花青羅褙子,腰系襪頭襠褲,腳穿時樣絲鞋。
liǎng gè xiāng yī bà, jiāng zhè wàn xiù niáng tóng lái cǎo táng shàng, sān rén fēn bīn zhǔ zuò dìng. miáo zhōng dào: xiāng fán gē ge, shén bù hé jì zhè gè rén zài zhuāng shàng zé gè. guān rén dào: liú zài cǐ jiān bù fáng. miáo zhōng xiàng nà rén tóng chī le jǐ wǎn jiǔ, chī xiē gè zǎo fàn, miáo zhōng diào le zì qù. nà guān rén qǐng nà wàn xiù niáng lái shū yuàn lǐ, shuō yǔ wàn xiù niáng dào: nǐ gèng zhī dé yī shì me? shí tiáo lóng miáo dà guān rén bǎ nǐ mài zài wǒ jiā zhōng le. wàn xiù niáng tīng dé dào, sù sù dì liǎng xíng lèi xià. yǒu yī shǒu zhè gū tiān, dào shì:
兩個相揖罷,將這萬秀娘同來草堂上,三人分賓主坐定。苗忠道:「相煩哥哥,甚不合寄這個人在莊上則個。」官人道:「留在此間不妨。」苗忠向那人同吃了幾碗酒,吃些個早飯,苗忠掉了自去。那官人請那萬秀娘來書院裡,說與萬秀娘道:「你更知得一事麼?十條龍苗大官人把你賣在我家中了。」萬秀娘聽得道,簌簌地兩行淚下。有一首《鷓鴣天》,道是:
suì shì zhēn zhū kē kē tíng, qīng rú qiū lù liǎn biān qīng. sǎ shí diǎn jǐn xiāng jiāng zhú, gǎn chù céng cuī shù lǐ chéng. sī báo xìng, yì duō qíng, yù xiān dàn chù àn xiāo hún. yǒu shí kàn le jiāo shāo shàng, wú xiàn xīn hén yā jiù hén.
碎似真珠顆顆停,清如秋露臉邊傾。灑時點盡湘江竹,感處曾摧數里城。思薄倖,憶多情,玉纖彈處暗銷魂。有時看了鮫鮹上,無限新痕壓舊痕。
wàn xiù niáng kū le, kǒu zhōng bù shuō, xīn xià xún sī dào: miáo zhōng dǐ zéi! nǐ jié le wǒ qián wù, shā le wǒ gē ge, yòu shā le dāng zhí zhōu jí, jiān piàn le wǒ shēn jǐ, chǎn dì bǎ wǒ lái mài le! jiào wǒ rú hé huó dé? zé hǎo guò le shù rì. dāng yè tiān hūn dì cǎn, yuè sè wú guāng. gè zì dōu qù shuì le.
萬秀娘哭了,口中不說,心下尋思道:「苗忠底賊!你劫了我錢物,殺了我哥哥,又殺了當直周吉,奸騙了我身己,剗地把我來賣了!教我如何活得?」則好過了數日。當夜天昏地慘,月色無光。各自都去睡了。
wàn xiù niáng yí bù chū nà jiǎo zi mén, lái hòu huā yuán lǐ, yǎng miàn guān tiān dǎo zhù dào: wǒ zhè diē diē wàn yuán wài, xiǎng shì nǐ xún cháng bù jìn dào lǐ, ér jīn jiào wǒ shòu zhè zhé fá, yǒu jīn rì zhī shì. miáo zhōng dǐ zéi! nǐ jié le wǒ qián wù, shā le wǒ gē ge, shā le wǒ dāng zhí zhōu jí, piàn le wǒ shēn jǐ, yòu jiāng wǒ mài zài zhè lǐ! jiù shēn shàng jiě xià mò xiōng, kàn zhe yī zhū dà sāng shù shàng, diào jiāng guò qù dào: gē ge yuán wài yīn líng bù yuǎn, dāng zhí zhōu jí, nǐ men zài guǐ mén guān xià xiāng děng wǒ. shēng wèi xiāng yáng fǔ rén, sǐ wèi xiāng yáng fǔ guǐ.
萬秀娘移步出那腳子門,來後花園裡,仰面觀天禱祝道:「我這爹爹萬員外,想是你尋常不近道理,而今教我受這折罰,有今日之事。苗忠底賊!你劫了我錢物,殺了我哥哥,殺了我當直周吉,騙了我身己,又將我賣在這裡!」就身上解下抹胸,看着一株大桑樹上,掉將過去道:「哥哥員外陰靈不遠,當直周吉,你們在鬼門關下相等我。生為襄陽府人,死為襄陽府鬼。」
yù dài bǎ nà jǐng xiàng shēn zài mò xiōng lǐ zì diào, hū rán hēi dì lǐ yǐn yǐn jiàn jiǎ shān zǐ bèi hòu yī gè dà hàn, shǒu lǐ bǎ zhe yī tiáo pō dāo, zǒu chū lái zhǐ zhe wàn xiù niáng dào: bù dé zuò shēng! wǒ dōu tīng dé nǐ shuō dǐ huà. nǐ rú jīn xiū xún sǐ chù, wǒ jiù nǐ chū qù, bù zhī rú hé? wàn xiù niáng dào: nèn dì shí kě zhī dào hǎo. gǎn wèn zhuàng shì xìng shì? nà dà hàn dào: wǒ xìng yǐn míng zōng. wǒ jiā zhōng yǒu bā shí suì de lǎo mǔ, wǒ xún cháng xiào shùn, rén dōu jiào zuò xiào yì yǐn zōng. dāng chū lái zhè lǐ, zhǐ wàng tōu xiē gè wù shì, mài lái yǎng zhè bā shí suì dǐ lǎo niáng. jīn rì què xiàn zhuàng zhe nǐ, yě shì lù jiàn bù píng, bá dāo xiāng zhù, jiù nǐ chū qù. què wú tā shì, bù dé huāng. bǎ zhè wàn xiù niáng yī jiān jiān dào yuán qiáng gēn dǐ, yòng lì dǎ yī sǒng, wàn xiù niáng qí zhe qiáng tóu, yǐn zōng bǎ pō dāo yī diǎn, tiào guò qiáng lái, jiē zhè wàn xiù niáng xià qù. yī bèi bèi le, fāng cái dài xíng, zé jiàn hēi dì lǐ bǎ yī tiáo bǐ tóu qiāng kàn de qīng, hē shēng dào: zhe! xiàng yǐn zōng qián xīn biàn zhuó jiāng lái, chuō zhé dì yī shēng xiǎng. zhè hàn shì yuán qiáng wài miàn xún luó de, jiàn yī gè dà hàn bǎ tiáo pō dāo, tiào guò qiáng lái, bēi zhe yī gè fù nǚ, yī bǐ tóu qiāng zhuó jiāng lái. hēi dì lǐ yǐn zōng cè shēn duǒ guò, yī qiāng zhuó zài qiáng shàng, zhèng yáo suǒ nà qiāng tóu bù chū. yǐn zōng bèi le wàn xiù niáng, tí zhe pō dāo, jiǎo bù biàn zǒu.
欲待把那頸項伸在抹胸里自吊,忽然黑地里隱隱見假山子背後一個大漢,手裡把着一條朴刀,走出來指着萬秀娘道:「不得做聲!我都聽得你說底話。你如今休尋死處,我救你出去,不知如何?」萬秀娘道:「恁地時可知道好。敢問壯士姓氏?」那大漢道:「我姓尹名宗。我家中有八十歲的老母,我尋常孝順,人都叫做孝義尹宗。當初來這裡,指望偷些個物事,賣來養這八十歲底老娘。今日卻限撞着你,也是『路見不平,拔刀相助』,救你出去。卻無他事,不得慌。」把這萬秀娘一肩肩到園牆根底,用力打一聳,萬秀娘騎着牆頭,尹宗把朴刀一點,跳過牆來,接這萬秀娘下去。一背背了,方才待行,則見黑地里把一條筆頭槍看得清,喝聲道:「着!」向尹宗前心便擢將來,戳折地一聲響。這漢是園牆外面巡邏的,見一個大漢把條朴刀,跳過牆來,背着一個婦女,一筆頭槍擢將來。黑地里尹宗側身躲過,一槍擢在牆上,正搖索那槍頭不出。尹宗背了萬秀娘,提着朴刀,腳步便走。
xiāng cì zǒu dào yǐn zōng jiā zhōng, yǐn zōng zài lù shàng shuō yǔ wàn xiù niáng dào: wǒ niáng què shì pà rén, bù róng wù. nǐ dào wǒ jiā zhōng, shí bǎ zhè jiàn shì shuō yǔ wǒ niáng dào. wàn xiù niáng tīng dé dào: hǎo. bā dé dào jiā zhōng, yǐn zōng de niáng tīng dé dào: ér zi guī lái. nà pó pó kāi fàng mén, biàn zhuó shǒu lái jiē ér zi, jiāng wèi dào dú shēng zǐ bèi shàng tōu dé shén dǐ wù shì le xǐ huān, zé jiàn ér zi bēi zhe yī gè fù nǚ. wǒ jiào nǐ qù tōu xiē gè wù shì lái yǎng wǒ lǎo, nǐ què méi shì bèi zhè fù nǚ guī lái zé shén? nà yǐn zōng chī le sān sì zhù zhàng, wèi gǎn shuō yǔ niáng dào. wàn xiù niáng jiàn nà pó pó dǎ le ér zi, dù lǐ biàn pà. yǐn zōng què fàng xià wàn xiù niáng, jiào tā cān bài le pó pó. bǎ nà qián miàn huà duì zhe dào: hé bù zǎo shuō? yǐn zōng biàn wèn niáng dào: wǒ rú jīn sòng tā guī qù, bù zhī rú hé? pó pó wèn dào: nǐ ér jīn zěn dì sòng tā guī qù? yǐn zōng dào: lù shàng yī sì zǐ mèi, jiě fáng shí biàn shuō shì gē ge mèi mei. pó pó dào: qiě dài wǒ lái jiào nǐ. jí shí zǒu rù fáng lǐ, qù qǔ chū yī jiàn wù shì. pó pó tí chū yī lǐng qiān bǔ wàn nà jiù hóng nà bèi xīn, pī zài wàn xiù niáng shēn shàng. zhǐ le yǐn zōng dào: nǐ jiàn wǒ zhè jiàn nà bèi xīn, biàn shì jiàn niáng yì bān, lù shàng qiě bù dé hú luàn shēng shì, yín wū zhè fù nǚ. wàn xiù niáng cí le pó pó. yǐn zōng bèi shàng bēi zhe wàn xiù niáng, yí shí qǔ lù, dài yào bēn zhè xiāng yáng fǔ lù shàng lái.
相次走到尹宗家中,尹宗在路上說與萬秀娘道:「我娘卻是怕人,不容物。你到我家中,實把這件事說與我娘道。」萬秀娘聽得道:「好。」巴得到家中,尹宗的娘聽得道:「兒子歸來。」那婆婆開放門,便着手來接兒子,將為道獨生子背上偷得甚底物事了喜歡,則見兒子背着一個婦女。「我教你去偷些個物事來養我老,你卻沒事背這婦女歸來則甚?」那尹宗吃了三四柱杖,未敢說與娘道。萬秀娘見那婆婆打了兒子,肚裡便怕。尹宗卻放下萬秀娘,教他參拜了婆婆。把那前面話對着道:「何不早說?」尹宗便問娘道:「我如今送他歸去,不知如何?」婆婆問道:「你而今怎地送他歸去?」尹宗道:「路上一似姊妹,解房時便說是哥哥妹妹。」婆婆道:「且待我來教你。」即時走入房裡,去取出一件物事。婆婆提出一領千補萬衲舊紅衲背心,披在萬秀娘身上。指了尹宗道:「你見我這件衲背心,便似見娘一般,路上且不得胡亂生事,淫污這婦女。」萬秀娘辭了婆婆。尹宗背上背着萬秀娘,迤遈取路,待要奔這襄陽府路上來。
dāng rì tiān sè wǎn, jiàn yī suǒ kè diàn, zǐ mèi liǎng rén jiě le fáng, tǎo xiē fàn chī le. wàn xiù niáng zài kè diàn nèi chuáng shàng shuì, yǐn zōng zài chuáng miàn qián dǎ pù. yè zhì sān gēng qián hòu, wàn xiù niáng zài nà chuáng shàng shuì bù zháo, dù lǐ sī liang dào: hé dé yǐn zōng jiù wǒ, biàn shì wǒ chóng shēng fù mǔ, zài zhǎng yé niáng yì bān. zhǐ hǎo jià yǔ tā, gòng zuò gè fū qī xiè tā. wàn xiù niáng yí bù xià chuáng, kuǎn kuǎn dì yáo jué yǐn zōng dào: gē ge, yǒu sān èr jù huà yǔ gē ge shuō. qiè hé dé gē ge xiāng jiù, ná qǐ pō dāo zài shǒu, dào: nǐ bù kě hú wèi zhī zūn yì rú hé? yǐn zōng jiàn shuō, ná luàn. wàn xiù niáng xīn lǐ dào: wǒ ruò dào jiā zhōng, zhèng jià yǔ tā. yǐn zōng dìng bù kěn hú luàn zuò xiē gè. dé zhè yǐn zōng què shì dà xiào zhī rén, yī niáng yán yǔ, bù kěn hú xíng. wàn xiù niáng jiàn tā jiāo zào, biàn zhuǎn le huà dào: gē ge, ruò dào xiāng yáng fǔ, pà nǐ bù xū jiàn wǒ diē diē mā mā. yǐn zōng dào: zhǐ shì nèn dì shí bù fáng. lái rì dào xiāng yáng fǔ chéng zhōng, wǒ zì huí, nǐ zì guī qù. dào de lái rì, yǐn zōng bēi zhe wàn xiù niáng zǒu, xiāng jiāng dào xiāng yáng fǔ, zé yǒu de wǔ qī lǐ tián dì. zhèng shì:
當日天色晚,見一所客店,姊妹兩人解了房,討些飯吃了。萬秀娘在客店內床上睡,尹宗在床面前打鋪。夜至三更前後,萬秀娘在那床上睡不着,肚裡思量道:「荷得尹宗救我,便是我重生父母,再長爺娘一般。只好嫁與他,共做個夫妻謝他。」萬秀娘移步下床,款款地搖覺尹宗道:「哥哥,有三二句話與哥哥說。妾荷得哥哥相救,拿起朴刀在手,道:「你不可胡未知尊意如何?」尹宗見說,拿亂。」萬秀娘心裡道:「我若到家中,正嫁與他。尹宗定不肯胡亂做些個。」得這尹宗卻是大孝之人,依娘言語,不肯胡行。萬秀娘見他焦躁,便轉了話道:「哥哥,若到襄陽府,怕你不須見我爹爹媽媽。」尹宗道:「只是恁地時不妨。來日到襄陽府城中,我自回,你自歸去。」到得來日,尹宗背着萬秀娘走,相將到襄陽府,則有得五七里田地。正是:
yáo wàng lóu tóu chéng bù yuǎn, shùn fēng tīng dé guǎn xián shēng.
遙望樓頭城不遠,順風聽得管弦聲。
kàn kàn wàng jiàn xiāng yáng fǔ, píng bái dì xià yī zhèn yǔ:
看看望見襄陽府,平白地下一陣雨:
yún shēng dōng běi, wù yǒng xī nán. xū yú dào wèng qīng pén, qǐng kè xuán hé zhù hǎi.
雲生東北,霧涌西南。須臾倒瓮傾盆,頃刻懸河注海。
zhè zhèn yǔ xià liǎo bù zhù, què yòu méi chù duǒ bì. yǐn zōng bēi zhe wàn xiù niáng luò lù lái, jiàn yī gè zhuāng shě, yào qù zhè zhuāng lǐ duǒ yǔ. zhǐ yīn lái zhè zhuāng lǐ, jiào liǎng rén biàn zuò:
這陣雨下了不住,卻又沒處躲避。尹宗背着萬秀娘落路來,見一個莊舍,要去這莊裡躲雨。只因來這莊裡,教兩人變做:
qīng yún yǒu lù, fān wèi kǔ chǔ zhī rén bái gǔ wú fén, biàn zuò shī xiāng zhī guǐ.
青雲有路,翻為苦楚之人;白骨無墳,變作失鄉之鬼。
zhè yǐn zōng fēn míng shì tuī zhe yī chē zi méi xìng gǔ tóu, rù nà qiān wàn zhàng liú lí jǐng lǐ. zhè zhuāng què shì dà zì jiāo jí jiā lǐ. wàn xiù niáng jiàn le jiāo jí nà zhuāng, mù zhēng kǒu chī, wǎng zhī suǒ cuò. jiāo jí jiàn le wàn xiù niáng, yòu bù gǎn wèn, zhèng nèn dì chóu chú. zé jiàn yī gè rén chī dé bā fēn lái zuì, tí zhe yī tiáo pō dāo, cóng wài lái. wàn xiù niáng dào: gē ge, wù dǐ biàn shì jié le wǒ dǐ shí tiáo lóng miáo zhōng! yǐn zōng tīng dé dào, tí shǒu zhōng pō dāo, bēn nà miáo zhōng. dāng shí miáo zhōng yī tiáo pō dāo lái yíng zhè yǐn zōng. yuán lái yǒu sān jiàn shì nài hé yǐn zōng bù dé: dì yī, shì miáo zhōng zuì le dì èr, shì miáo zhōng méi xīn, yǐn zōng yǒu xīn dì sān, shì miáo zhōng shì zéi rén xīn xū. miáo zhōng zì zhī nài hé yǐn zōng bù dé, tí zhe pō dāo biàn zǒu. yǐn zōng bǎ yī tiáo pō dāo gǎn jiāng lái, zǒu le yī lǐ tián dì, miáo zhōng què yù zhe yī dǔ qiáng, tiào jiāng guò qù. yǐn zōng zhǐ gù gǎn jiāng lái, bù zhī dà zì jiāo jí yě bǎ yī tiáo pō dāo, què zài hòu miàn, bǎ nà yǐn zōng huài le xìng mìng. guǒ wèi shì:
這尹宗分明是推着一車子沒興骨頭,入那千萬丈琉璃井裡。這莊卻是大字焦吉家裡。萬秀娘見了焦吉那莊,目睜口痴,罔知所措。焦吉見了萬秀娘,又不敢問,正恁地躊躕。則見一個人吃得八分來醉,提着一條朴刀,從外來。萬秀娘道:「哥哥,兀底便是劫了我底十條龍苗忠!」尹宗聽得道,提手中朴刀,奔那苗忠。當時苗忠一條朴刀來迎這尹宗。元來有三件事奈何尹宗不得:第一,是苗忠醉了;第二,是苗忠沒心,尹宗有心;第三,是苗忠是賊人心虛。苗忠自知奈何尹宗不得,提着朴刀便走。尹宗把一條朴刀趕將來,走了一里田地,苗忠卻遇着一堵牆,跳將過去。尹宗只顧趕將來,不知大字焦吉也把一條朴刀,卻在後面,把那尹宗壞了性命。果謂是:
táng láng zhèng shì zāo huáng què, qǐ jiě dī fáng xié dàn rén! nà yǐn zōng yī rén, zěn dǐ dāng dé liǎng rén! bù duō shí, qián miàn jiāo jí, hòu miàn miáo zhōng, liǎng gè huí lái. miáo zhōng fàng xià shǒu lǐ pō dāo, yòu zi huàn yī bǎ jiān zhǎng bǎ duǎn bèi hòu rèn báo bā zì jiān dāo, zuǒ shǒu bàn zhù wàn xiù niáng xiōng qián yī shang, mà dào: nǐ zhè gè jiàn rén! què bú shì pǒ nài nǐ, jǐ hū jiào wǒ chī zhè dà hàn huài le xìng mìng. nǐ qiě chī qǔ wǒ jǐ dāo! zhèng shì:
螳螂正是遭黃雀,豈解堤防挾彈人!那尹宗一人,怎抵當得兩人!不多時,前面焦吉,後面苗忠,兩個回來。苗忠放下手裡朴刀,右子換一把尖長靶短背厚刃薄八字尖刀,左手拌住萬秀娘胸前衣裳,罵道:「你這個賤人!卻不是叵耐你,幾乎教我吃這大漢壞了性命。你且吃取我幾刀!」正是:
gù jiāng cuò wáng cuī huā shǒu, lái zhé jiāng méi dì yī zhī.
故將挫王摧花手,來折江梅第一枝。
nà wàn xiù niáng jiàn miáo zhōng dāo jǔ, shēng yī gè jí jì, yī zhī shǒu tuō zhù miáo zhōng wàn yú dào: qiě zhù! nǐ hǎo méi jiàn shí? nǐ qíng zhī dào wǒ yòu bù shí zhè gè dà hàn xìng shén míng shuí, yòu bù zhī dào tā shì hé děng yàng rén, bù wèn shì yóu, bēi zhe wǒ qù, qià hǎo zǒu dào zhè lǐ. wǒ biàn rèn dé zhè lǐ shì jiāo jí zhuāng shàng, gù yì jiào tā xíng zhè lù, tè dì lái xún nǐ. rú jīn nǐ dào huài le wǒ, què bú shì cuò le! miáo zhōng dào: nǐ yě shuō dé shì. bǎ nà dāo lái rén le qiào, què lái chuài cù wàn xiù niáng dào: wǒ zhēng xiē gè cuò huài le nǐ! zhèng nèn tā shuō, zé jiàn wàn xiù niáng zuǒ shǒu pēng zhù miáo zhōng, yòu shǒu dǎ yī gè lòu fēng zhǎng, dǎ dé miáo zhōng ěr mén shàng shì qǐ yī gè pī lì, nà miáo zhōng:
那萬秀娘見苗忠刀舉,生一個急計,一隻手托住苗忠腕於道:「且住!你好沒見識?你情知道我又不識這個大漢姓甚名誰,又不知道他是何等樣人,不問事由,背着我去,恰好走到這裡。我便認得這裡是焦吉莊上,故意叫他行這路,特地來尋你。如今你倒壞了我,卻不是錯了!」苗忠道:「你也說得是。」把那刀來人了鞘,卻來啜醋萬秀娘道:「我爭些個錯壞了你!」正恁他說,則見萬秀娘左手抨住苗忠,右手打一個漏風掌,打得苗忠耳門上似起一個霹靂,那苗忠:
zhēng kāi méi xià yǎn, yǎo suì kǒu zhōng yá!
睜開眉下眼,咬碎口中牙!
nà miáo zhōng nù qǐ lái, què jiàn wàn xiù niáng shuō dào: miáo zhōng dǐ zéi, wǒ jiā zhōng yǒu bā shí suì dǐ lǎo niáng, nǐ gòng jiāo jí huài le wǒ xìng mìng, nǐ yě hǎo xiū! dào bà, pì rán dǎo dì. miáo zhōng fāng shěng de shì zhè yǐn zōng fù tǐ zài xiù niáng shēn shàng. jí shí fú qǐ lái, jiù dé sū xǐng, dāng xià què méi shén huà shuō.
那苗忠怒起來,卻見萬秀娘說道:「苗忠底賊,我家中有八十歲底老娘,你共焦吉壞了我性命,你也好休!」道罷,僻然倒地。苗忠方省得是這尹宗附體在秀娘身上。即時扶起來,救得甦醒,當下卻沒甚話說。
què shuō zhè wàn yuán wài, dǎ tīng dé ér zi wàn xiǎo yuán wài hé nà dāng zhí zhōu jí, bèi rén shā le, liǎng gè sǐ shī zài chéng wài wǔ lǐ tóu lín zi, gèng jié le yī wàn yú guàn jiā cái, wàn xiù niáng bù zhī xià luò. qù xiāng yáng fǔ chéng lǐ xià zhuàng, chū yī qiān guàn shǎng qián, zhuō shā rén jié zéi, nà lǐ biàn zhuō dé. wàn yuán wài zì bèi yī qiān guàn, guò le jǐ gè yuè, méi zhuō rén chù. zhōu fǔ shǎng qián, hé wàn yuán wài shǎng qián, gòng tiān zuò sān qiān guàn, míng shì bǎng wén, yào zhuō zhè zéi, zé shì méi zhuō chù. dāng rì wàn yuán wài lín shě yī gè gōng gōng, qī shí yú suì, yǎng dé yī gè ér zi, xiǎo míng jiào zuò hé gē. dà pà dào: hé gē, nǐ zhǐ guǎn duǒ lǎn, méi gè zhǎng jìn. jīn rì yě hǎo qù shàng xíng xiē gè shān tíng ér lái mài. hé gē tiāo zhe liǎng gè tǔ dài, niǔ zhe èr sān bǎi qián, lái jiāo jí zhuāng lǐ, wèn jiāo jí shàng xíng xiē gè shān tíng ér, jiǎn jǐ gè wù shì. huàn zuò:
卻說這萬員外,打聽得兒子萬小員外和那當直周吉,被人殺了,兩個死屍在城外五裡頭林子,更劫了一萬餘貫家財,萬秀娘不知下落。去襄陽府城裡下狀,出一千貫賞錢,捉殺人劫賊,那裡便捉得。萬員外自備一千貫,過了幾個月,沒捉人處。州府賞錢,和萬員外賞錢,共添做三千貫,明示榜文,要捉這賊,則是沒捉處。當日萬員外鄰舍一個公公,七十餘歲,養得一個兒子,小名叫做合哥。大怕道:「合哥,你只管躲懶,沒個長進。今日也好去上行些個『山亭兒』來賣。」合哥挑着兩個土袋,扭着二三百錢,來焦吉莊裡,問焦吉上行些個『山亭兒,揀幾個物事。喚做:
shān tíng ér, ān ér, bǎo tǎ ér, shí qiáo ér, píng fēng ér rén wù ér. mǎi le jǐ jiàn le. hé gē dào: gèng bǎ jǐ jiàn hǎo yàng shì dǐ shān tíng ér mài yǔ wǒ. dà zì jiāo jí dào: nǐ zì qù wū jiǎo tóu chuāng zi wài miàn zì jiǎn jǐ gè. dāng shí hé gē yí bù lái chuāng zi wài miàn, zhèng zài nà lǐ jiǎn shān tíng ér, zé tīng dé chuāng zi lǐ miàn yī gè rén, dī dī dì jiào dào: hé gē. nà hé gē tīng dé dào: zhè rén hǎo sì wàn yuán wài dǐ nǚ ér shēng yīn. hé gē dào: shuí jiào wǒ? yīng shēng dào: shì wàn xiù niáng jiào nà hé gē dào: xiǎo niáng zǐ, nǐ rú hé zài zhè lǐ? wàn xiù niáng shuō: yī yán nán jǐn, wǒ bèi táo tiě zēng lǐng tā men jié wǒ zài zhè lǐ. xiāng fán nǐ guī qù, shuō yǔ wǒ diē diē mā mā, jiào qù xià zhuàng, chāi rén lái zhuō zhè dà zì jiāo jí qī shí tiáo lóng miáo zhōng, hé nà táo tiě zēng. rú jīn yǔ nǐ yī gè zhí zhào guī qù. jiù shēn shàng jiě xià yī gè cì xiù xiāng gēng, cóng nà chuāng zì lóng zi diào chū, zì rén qù. hé gē jiē dé, tiē yāo chén zhuó, hái le jiāo jí shān tíng ér qián, tiāo zhe dān zi shǐ xíng. jiǎo jí dào: nǐ zhè sī zài chuāng zi biān hé shén me rén shuō huà? hǔ dé hé gē yī sì:
山亭兒,庵兒,寶塔兒,石橋兒,屏風兒.人物兒。買了幾件了。合哥道:「更把幾件好樣式底『山亭兒』賣與我。」大字焦吉道:「你自去屋角頭窗子外面自揀幾個。」當時合哥移步來窗子外面,正在那裡揀「山亭兒」,則聽得窗子裡面一個人,低低地叫道:「合哥。」那合哥聽得道:「這人好似萬員外底女兒聲音。」合哥道:「誰叫我?」應聲道:「是萬秀娘叫.」那合哥道:「小娘子,你如何在這裡?」萬秀娘說:「一言難盡,我被陶鐵憎領他們劫我在這裡。相煩你歸去,說與我爹爹媽媽,教去下狀,差人來捉這大字焦吉七十條龍苗忠,和那陶鐵憎。如今與你一個執照歸去。」就身上解下一個刺繡香羹,從那窗自籠子掉出,自人去。合哥接得,貼腰沉着,還了焦吉「山亭兒」錢,挑着擔子使行。僥吉道:「你這廝在窗子邊和甚麼人說話?」唬得合哥一似:
fēn kāi bā miàn dǐng yáng gǔ, qīng xià bàn tǒng bīng xuě shuǐ.
分開八面頂陽骨,傾下半桶冰雪水。
hé gē fàng xià shān tíng ér dān zi, kàn zhe jiāo jí dào: nǐ jiàn shén me, biàn shuō wǒ hé wù shuí shuō huà? jiāo jí tàn nà chuāng zi lǐ miàn, zhēn gè méi shuí. dān qǐ dān zi biàn zǒu, yī xiàng bù xiē jiǎo, zhí rù chéng lái, bǎ yī dān shān tíng ér hé dān yī shí jǐn dōu bǎ lái qīng zài hé lǐ, diào bì hún quán guī lái. yé jiàn tā kōng shǒu guī lái, jiān dào: shān tíng ér zài nà lǐ? hé gē yīng dào: qīng zài hé lǐ le. jiān dào: dān zi ne? yīng dào: yì zài hé lǐ. biǎn dān ne? yīng dào: diào zài hé lǐ. dà pà jiāo zào qǐ lái dào: dǎ shā zhè sī, nǐ shì shèn yì sī? hé gē dào: sān qiān guàn shǎng qián pī miàn dì lái. dà bó dào: shì rú hé? hé gē dào: wǒ jiàn wàn yuán wài nǚ ér wàn xiù niáng zài yī gè qù chù dà bó dào: nǐ bù dé hú shuō, tā zài nà lǐ? hé gē jiù huái lǐ qǔ chū nà cì xiù xiāng gēng, jiào bǎ kàn le, tóng qù wàn yuán wài jiā lǐ. wàn yuán wài jiàn shuō, kàn le xiāng jí, jiào chū tā zhè mā mā lái, kàn jiàn le cì xiù xiāng yì, rèn dé zhēn gè shì xiù niáng shǒu jī, jǔ jiā dōu kū qǐ lái. wàn yuán wài dào: qiě wèi xiāo de kū. jí shí tóng hé gē lái zhōu lǐ xià zhuàng. guān sī jiàn shuō, jí tè chà shì bīng èr shí yú rén, gè rén jǐn dài zhe qì xiè, qián qù jī zhuō zhè chǎng gōng shì. dāng shí jiào zhè hé gē yǐn zháo yī xíng rén, qǔ miáo zhōng zhuāng shǎng qù, jí shí jiù gōng tīng shàng zé le xiàn zhuàng, chàng bà àn, qì chěng dēng chéng ér qù. zhēn gè shì:
合哥放下「山亭兒」擔子,看着焦吉道:「你見甚麼,便說我和兀誰說話?」焦吉探那窗子裡面,真箇沒誰。擔起擔子便走,一向不歇腳,直入城來,把一擔」山亭兒」和擔一時盡都把來傾在河裡,掉臂渾拳歸來。爺見他空手歸來,間道:「『山亭兒』在那裡?」合哥應道:「傾在河裡了。」間道:「擔子呢?」應道:「抑在河裡。」「匾擔呢?」應道:「掉在河裡。」大怕焦躁起來道:「打殺這廝,你是甚意思?」合哥道:「三千貫賞錢劈面地來。」大伯道:「是如何?」合哥道:「我見萬員外女兒萬秀娘在一個去處;」大伯道:「你不得胡說,他在那裡?」合哥就懷裡取出那刺繡香羹,教把看了,同去萬員外家裡。萬員外見說,看了香亟,叫出他這媽媽來,看見了刺繡香翼,認得真箇是秀娘手跡,舉家都哭起來。萬員外道:「且未消得哭。即時同合哥來州里下狀。官司見說,即特差士兵二十餘人,各人盡帶着器械,前去緝捉這場公事。當時叫這合哥引着一行人,取苗忠莊上去,即時就公廳上責了限狀,唱罷暗,迄逞登程而去。真箇是:
gè gè wēi xióng shì hǔ, rén rén měng liè rú lóng. yǔ jù má xié, xíng chán dā bó, shǒu zhōng zhàng niú tóu dàng, bō hù chā, shǔ wěi dāo, huà pí gōng, liǔ yè jiàn. zài lù shàng jī shí kě zhàng, yè zhù xiāo xíng. cái guò xìng huā cūn, yòu jīng fāng cǎo dù. hǎo sì zào diāo zhuī zǐ yàn, hún rú é hǔ gǎn huáng yáng.
個個威雄似虎,人人猛烈如龍。雨具麻鞋,行纏搭膊,手中杖牛頭檔,撥互叉,鼠尾刀,畫皮弓,柳葉箭。在路上飢食渴仗,夜住宵行。才過杏花村,又經芳草渡。好似皂雕追紫燕,渾如俄虎趕黃羊。
qí shí hé gē ér yī xíng dào de miáo zhōng zhuāng shàng, fēn fù jiào zhòng jī bǔ rén: qiě xiū lái, dài wǒ xiān qù tàn jiān. duō shí bù jiàn hé gē ér huí lái, nà zhòng rén shāng yì dào: xiǎng bì shì nà miáo zhōng zhī dé zhè shì, jiāng shēn duǒ le. hé gē huí lái, yǔ zhòng rén dī dī dào: zuò yī jì yǐn tā, tā biàn chū lái. lí bù dé dào nà miáo zhōng zhuāng qián zhuāng hòu, dǎ yī guān kàn, bù jiàn zōng yóu. zhòng zuò gōng dǐ rén dào: shì nà miáo zhōng měi cháng jiān jiàn zhè hé gē ér lái jiā zhōng, rú fù mǔ kàn dài, zhè fān què shì rú hé? bié shāng liáng yī jì, xiān jiào chà yī rén qù, yòng huǒ shāo le nà miáo zhōng zhuāng, biàn zhī miáo zhōng duǒ zài nà lǐ. miáo zhōng yī jiàn shì bīng shāo qǐ nà zhuāng zi, biàn tí zhe yī tiáo pō dāo, xiàng xī biàn zǒu. zuò gōng dǐ yī fā gǎn jiāng lái, zhèng shì:
其時合哥兒一行到得苗忠莊上,分付教眾緝捕人:「且休來,待我先去探間。」多時不見合哥兒回來,那眾人商議道:「想必是那苗忠知得這事,將身躲了。」合哥回來,與眾人低低道:「作一計引他,他便出來。」離不得到那苗忠莊前莊後,打一觀看,不見蹤由。眾做公底人道:「是那苗忠每常間見這合哥兒來家中,如父母看待,這番卻是如何?」別商量一計,先教差一人去,用火燒了那苗忠莊,便知苗忠躲在那裡。苗忠一見士兵燒起那莊子,便提着一條朴刀,向西便走。做公底一發趕將來,正是:
yǒu shì zào diāo zhuī kùn yàn, hún rú xuě yā dǎ hán hóng. nà shí tiáo lóng miáo zhōng huāng máng zǒu qù, dào yī gè lín zi qián, miáo zhōng rén zhè lín zi nèi qù. fāng cái zǒu dé shí yú bù, zé jiàn yī gè dà hàn, hún shēn xuè wū, shǒu lǐ nì zhe yī tiáo pō dāo, zài lín zi lǐ děng tā, biàn shì nà chī tā huài le xìng mìng dǐ xiào yì yǐn zōng zài zhè lǐ xiāng yù. suǒ wèi shì:
有似皂雕追困雁,渾如雪鴉打寒鴻。那十條龍苗忠慌忙走去,到一個林子前,苗忠人這林子內去。方才走得十餘步,則見一個大漢,渾身血污,手裡溺着一條朴刀,在林子裡等他,便是那吃他壞了性命底孝義尹宗在這裡相遇。所謂是:
gōng jūn mò yào zuò yuān chóu, xiá lù xiāng féng nán duǒ bì. miáo zhōng rèn dé yǐn zōng le, yù dài xíng, bèi tā lán zhù lù. zhèng nèn dì jìn tuì bù dé, hòu miàn zuò gōng dǐ gǎn shàng, jiāng yī tiáo shéng zi, fù le miáo zhōng bìng dà zì jiāo jí chá bó shì táo tiě sēng, jiě zài xiāng yáng fǔ lái, yā xià sī lǐ yuàn. běng pá diào kǎo, yī yī kān zhèng, sān rén gè zì zhāo fú le. tóng rì jiāng dà zì jiāo jí shí tiáo lóng miáo zhōng chá bó shì táo tiě sēng, yā fù shì cáo, zhào tiáo chù zhǎn. hé gē biàn qǐng le nà sān qiān guàn shǎng qián. wàn yuán wài yào bào dá xiào yì yǐn zōng, chāi rén yíng tā mǔ qīn dào jiā fèng yǎng. yòu qù guān zhōng xià zhuàng yòng qián, jiù xiāng yáng fǔ chéng wài wǔ lǐ tóu, wèi zhè yǐn zōng qǐ lì yī zuò miào zì. zhí dào rú jīn, xiāng yáng fǔ chéng wài wǔ tóu xiào yì miào, biàn shì zhè yǐn zōng dǐ, zhì jīn gǔ jī shàng cún, xiāng yān bù duàn. huà míng zhǐ huàn zuò shān tíng ér, yì míng shí tiáo lóng táo tiě sēng xiào yì yǐn zōng shì jī. hòu rén píng dé hǎo:
功君莫要作冤讎,狹路相逢難躲避。苗忠認得尹宗了,欲待行,被他攔住路。正恁地進退不得,後面做公底趕上,將一條繩子,縛了苗忠並大字焦吉、茶博士陶鐵僧,解在襄陽府來,押下司理院。繃爬弔拷,一一勘正,三人各自招伏了。同日將大字焦吉、十條龍苗忠、茶博士』陶鐵僧,押赴市曹,照條處斬。合哥便請了那三千貫賞錢。萬員外要報答孝義尹宗,差人迎他母親到家奉養。又去官中下狀用錢,就襄陽府城外五裡頭,為這尹宗起立一座廟字。直到如今,襄陽府城外五頭孝義廟,便是這尹宗底,至今古蹟尚存,香煙不斷。話名只喚做《山亭兒》,亦名《十條龍陶鐵僧孝義尹宗事跡》。後人評得好:
wàn yuán wài kè shēn zhāo huò, táo tiě zēng qióng jí xíng xiōng.
萬員外刻深招禍,陶鐵憎窮極行兇。
shēng bào chóu xiù niáng jiān rěn, sǐ wèi shén xiào yì yǐn zōng.
生報仇秀娘堅忍,死為神孝義尹宗。