chéng ruì, huái xī rén. shào nián rèn xiá, chéng zuì shā rén, wèi chóu jiā suǒ bǔ, yīn luò fà wèi sēng, mào xìng guō shì. xīn táng shū yún: rù cài zéi zhōng, wèi zéi shuài jiǎ zǐ, gèng xìng míng wèi guō yǔ. wáng nì jiǔ zhī, jí guì, fāng fù běn xìng. táng xī zōng cháo, wèi cài zhōu jūn xiào, lǐng běn jùn bīng shù jīng nán, shuài yǐ qí xiōng bào, yù hài zhī, suì qì běn jūn bēn yú zǐ guī. yī xī, jù shé rào qí shēn, jǐ zhì yú yǔn, nǎi zhù yuē: gǒu yǒu suǒ fù, sǐ shēng wéi mìng. qūn xún, shé yì jiě qù. hòu jù guī zhōu, zhāo jí liú wáng, liàn shì wǔ, dé bīng qiān yú rén, yán liú yǐ xí jīng nán, suì jù qí dì. cháo tíng jí yǐ máo yuè shòu zhī. shì shí jīng zhōu jīng jù dào zhī hòu, jū mín cái yī shí qī jiā, ruì fǔ jí diāo cán, lì jīng wèi lǐ, tōng shāng xùn nóng, qín yú huì yǎng, bǐ jí mò nián, jǐn jí wàn hù. ruì xìng háo bào, shì jiē yì duàn, yòu hǎo zì jīn fá, chěng biàn líng rén, shēn wèi shí zhě suǒ bǐ.
成汭,淮西人。少年任俠,乘醉殺人,為仇家所捕,因落髮為僧,冒姓郭氏。 《新唐書》云:入蔡賊中,為賊帥假子,更姓名為郭禹。亡匿久之,及貴,方複本 姓。唐僖宗朝,為蔡州軍校,領本郡兵戍荊南,帥以其凶暴,欲害之,遂棄本軍奔 於秭歸。一夕,巨蛇繞其身,幾至於殞,乃祝曰:「苟有所負,死生惟命。」逡巡, 蛇亦解去。後據歸州,招集流亡,練士伍,得兵千餘人,沿流以襲荊南,遂據其地。 朝廷即以旄鉞授之。是時荊州經巨盜之後,居民才一十七家,汭撫輯凋殘,勵精為 理,通商訓農,勤於惠養,比及末年,僅及萬戶。汭性豪暴,事皆意斷,又好自矜 伐,騁辯凌人,深為識者所鄙。
chū, lǐ lǎng èr zhōu, běn shǔ jīng nán, gān níng zhōng, wèi tǔ háo léi mǎn suǒ jù. ruì zòu qǐng gē lì, táng zǎi xiàng xú yàn ruò zhí ér bù xíng, ruì yóu shì xián zhī. jí yàn ruò chū zhèn nán hǎi, lù guò jiāng líng, ruì suī jiā yán jiē, ér yóu yàng yàng. cháng yīn duì jiǔ, yǔ jí qí shì, yàn ruò yuē: lìng gōng wèi zūn fāng miàn, zì bǐ huán wén. léi mǎn zhě, piān zhōu yī cǎo zéi ěr, lìng gōng hé bù jiā bīng, ér fǎn yuàn cháo tíng hū! ruì nǎn rán ér qū. àn: yǐ xià yǒu què wén. lèi guān zhì jiǎn xiào tài wèi, fēng shàng gǔ jùn wáng. yáng xíng mì yǐ bīng wéi è zhōu, ruì chū shī yǐ yuán è, huái kòu chéng zhī, yǐ huǒ fén qí jiàn, ruì tóu jiāng ér sǐ. tiān yòu sān nián xià, tài zǔ yǐ ruì mò yú wáng shì, shàng biǎo yú táng dì, qǐng wèi ruì lì miào yú jīng mén, yōu zhào kě zhī. wǔ dài shǐ bǔ: zhèng zhǔn, bù zhī hé xǔ rén, xìng liàng zhí, néng wèi wén zhāng, zhǎng yú jiān zòu. chéng ruì zhèn jīng nán, pì wèi tuī guān. ruì cháng chóu shā rén, jù wèi lì suǒ bǔ, gǎi xìng guō shì. jí wèi jīng nán jié dù shǐ, mìng zhǔn wèi biǎo, qǐ guī běn xìng. zhǔn yuán bǐ ér chéng, qí lüè yún: chén mén fēi guān gài, jiā běn jūn róng. qīn péng zhī nèi, xū suī wèi rén bào yuàn kūn dì zhī jiān, diǎn rǎn wú chù qiú shēng. bèi gù guó yǐ hú yí, wàng lín fēng ér shǔ cuàn. míng fēi bà yuè, chéng zhōu nán xiào yú táo zhū zhì qiè tóu qín, chū jìng suì chēng yú zhāng lù. yòu yún: chéng wèi běn xìng, guō nǎi mào chēng. běn bì fàn jìn zhī gū, gǎn guī sī kòu bié zú shòu fēng zhī diǎn, chéng kuì zhū hòu. fú qǐ shèng cí, xǔ guī běn xìng yún yún. qí biǎo shén wèi cháo tíng suǒ zhòng. hòu yīn ruì shēng chén, huái nán yáng xíng mì qiǎn shǐ zhì lǐ bì zhī wài, réng kuàng chū xué jì yī bù. zhǔn fèn rán yǐ wèi bù kě, wèi ruì yuē: fū chū xué jì, gài xùn tóng zhī shū ěr, jīn dí guó jiāo pìn, yǐ cǐ shū wèi kuàng, dé fēi xiāng qīng zhī shén yé! yí shū zé ràng. ruì bù nà, zhǔn zì tàn yuē: ruò rán, jiàn qīng dí guó, zú zhāng mù fǔ zhī wú rén yě. cān zuǒ wú zhuàng, ān kě jiǔ! jù qǐng jiě zhí. ruì nù qí qù, qián shǐ rén yú tú zhōng shā zhī.
初,澧、朗二州,本屬荊南,乾寧中,為土豪雷滿所據。汭奏請割隸,唐宰相 徐彥若執而不行,汭由是銜之。及彥若出鎮南海,路過江陵,汭雖加延接,而猶怏 怏。嘗因對酒,語及其事,彥若曰:「令公位尊方面,自比桓、文。雷滿者,偏州 一草賊爾,令公盍不加兵,而反怨朝廷乎!」汭赧然而屈。案:以下有闕文。累官 至檢校太尉,封上谷郡王。楊行密以兵圍鄂州,汭出師以援鄂,淮寇乘之,以火焚 其艦,汭投江而死。天祐三年夏,太祖以汭歿於王事,上表於唐帝,請為汭立廟於 荊門,優詔可之。《五代史補》:鄭准,不知何許人,性諒直,能為文章,長於箋 奏。成汭鎮荊南,闢為推官。汭嘗仇殺人,懼為吏所捕,改姓郭氏。及為荊南節度 使,命准為表,乞歸本姓。准援筆而成,其略云:「臣門非冠蓋,家本軍戎。親朋 之內,盱睢為人報怨;昆弟之間,點染無處求生。背故國以狐疑,望鄰封而鼠竄。 名非霸越,乘舟難效於陶硃;志切投秦,出境遂稱於張祿。」又云:「成為本姓, 郭乃冒稱。本避犯禁之辜,敢歸司寇;別族受封之典,誠愧諸候。伏乞聖慈,許歸 本性」云云。其表甚為朝廷所重。後因汭生辰,淮南楊行密遣使致禮幣之外,仍貺 《初學記》一部。准忿然以為不可,謂汭曰:「夫《初學記》,蓋訓童之書爾,今 敵國交聘,以此書為貺,得非相輕之甚耶!宜書責讓。」汭不納,准自嘆曰:「若 然,見輕敵國,足彰幕府之無人也。參佐無狀,安可久!」遽請解職。汭怒其去, 潛使人於途中殺之。
dù hóng zhě, jiāng xià líng rén. zhōng chuán zhě, yù zhāng xiǎo xiào. táng guāng qǐ zhōng, qín zōng quán xiōng yàn biāo qǐ, lǚ rǎo jiāng huái, jùn jiāng bù néng chéng shǒu. hóng chuán gè wèi bù xiào, yīn zhàn lì wēi, zhú qí lián shǐ, zì chēng liú hòu, cháo tíng yīn ér mìng zhī. xīn táng shū: guāng qǐ èr nián, hóng chéng xū rù è, zì wèi jié dù shǐ liú hòu, xī zōng jí bài běn jūn jié dù shǐ. zhōng hé sān nián, chuán zhú jiāng xī guān chá shǐ gāo mào qīng, suì yǒu hóng zhōu, xī zōng zhuó chuán jiāng xī tuán liàn shǐ, é bài zhèn nán jié dù shǐ. jí wèi yáng xíng mì suǒ gōng, hóng chuán shǒu wěi xiāng yīng, jiē qiǎn qiú yuán yú tài zǔ tài zǔ qiǎn zhū yǒu gōng fù zhī, dà pò huái kòu yú wǔ chāng, èr zhèn shāo níng. jí xíng mì chéng shèng jí gōng hóng è, hóng fù qǐ shī yú tài zǔ tài zǔ mìng jīng nán chéng ruì lǜ jīng xiāng zhōu shī yǐ fù zhī. wèi zhì xià kǒu, ruì bài nì sǐ, huái rén suì xiàn è zhōu, hóng wèi qí suǒ qín, bèi hài yú guǎng líng shì, shí táng tiān fù èr nián yě. jiǔ guó zhì liú cún chuán: cún jí fén è zhōu chéng lóu, liáng yuán bīng jiāng tū wéi ér chū, zhū jiāng yù jí jī zhī, cún yuē: jī zhī zéi bì fù rù, fù rù zé chéng yù gù yǐ, bù ruò tīng qí dùn qù. zhū jiāng jiē yuē: shàn. shì rì chéng xiàn, qín dù hóng fù zǐ, zhǎn yú guǎng líng shì. tiān yòu sān nián xià, tài zǔ biǎo qǐng wèi hóng lì miào yú qí zhèn, yōu zhào kě zhī. tài zǔ jí wèi, zhào zèng tài fù. xiān shì, zhōng chuán zú yú jiāng xī, qí zi jì zhī, jiǔ guó zhì qín péi chuán: tiān yòu sān nián, hóng zhōu zhōng chuán zú, zhōu rén lì qí zi kuāng shí. jiāng zhōu cì shǐ yán guī, chuán zhī yǎng zi, fèn bù dé lì, yǐ qí jùn nà kuǎn, yīn shòu péi xī nán miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ, gōng kuāng shí. chéng xiàn, qín kuāng shí yǐ xiàn. xún wèi yáng xíng mì suǒ bài, qí dì yì rù yú huái yí. wǔ dài shǐ bǔ: zhōng chuán suī qǐ yú shāng fàn, yóu hǎo xué zhòng shì, shí jiāng xī shàng liú yǒu míng dì zhě, duō yīn chuán jiàn, sì yuǎn téng rán, wèi zhī yuē yīng míng. zhū gé hào sù yǒu cí xué, cháng wèi sì zhōu guǎn yì xún guān, yǎng chuán zhī fēng, yīn zé qí suǒ xíng shì hè hè kě chēng zhě shí tiáo, liè yú qǐ shì yǐ tóu zhī. shí qǐ fán wǔ qiān zì, jiē wén lǐ diǎn shàn, chuán lǎn zhī jīng tàn, wèi bīn zuǒ yuē: cǐ qǐ shì měi yī zì kě yǐ qiān qián chóu zhī. suì yǐ wǔ qiān guàn zèng, réng pì zài mù xià, qí jī quàn rú cǐ. shàng lán hé shàng, shī qí míng, jū yú hóng zhōu shàng lán yuàn, jīng jiū shù shù, dà wèi zhōng chuán suǒ lǐ. yī dàn jí dǔ, wǎng shěng zhī, qiě yuē: lǎo fū yú hé shàng kě wèi wú jiān yǐ, hé shàng huò bù huì, dé wú yī yán xiāng fù yé! shàng lán qiáng qǐ, suǒ bǐ zuò jì yǐ yuán, qí mò yún: dàn kàn lái nián èr sān yuè, liǔ tiáo kān zuò dǎ zhōng chuí. jì zhōng ér zú. chuán dé zhī, bù néng cè. jì míng nián chūn, huái shuài yǐn bīng yǎn zhì, hóng zhōu xiàn, jiāng nán suì wèi yáng shì yǒu. dǎ zhōng zhī jì, rén shǐ wù yān.
杜洪者,江夏伶人。鍾傳者,豫章小校。唐光啟中,秦宗權凶焰飈起,屢擾江、 淮,郡將不能城守。洪、傳各為部校,因戰立威,逐其廉使,自稱留後,朝廷因而 命之。《新唐書》:光啟二年,洪乘虛入鄂,自為節度使留後,僖宗即拜本軍節度 使。中和三年,傳逐江西觀察使高茂卿,遂有洪州,僖宗擢傳江西團練使,俄拜鎮 南節度使。及為楊行密所攻,洪、傳首尾相應,皆遣求援於太祖;太祖遣硃友恭赴 之,大破淮寇於武昌,二鎮稍寧。及行密乘勝急攻洪、鄂,洪復乞師於太祖;太祖 命荊南成汭率荊、襄舟師以赴之。未至夏口,汭敗溺死,淮人遂陷鄂州,洪為其所 擒,被害於廣陵市,時唐天復二年也。《九國志·劉存傳》:存急焚鄂州城樓,梁 援兵將突圍而出,諸將欲急擊之,存曰:「擊之賊必復入,復入則城愈固矣,不若 聽其遁去。」諸將皆曰:「善。」是日城陷,擒杜洪父子,斬於廣陵市。天祐三年 夏,太祖表請為洪立廟於其鎮,優詔可之。太祖即位,詔贈太傅。先是,鍾傳卒於 江西,其子繼之,《九國志·秦裴傳》:天祐三年,洪州鍾傳卒,州人立其子匡時。 江州刺史延規,傳之養子,忿不得立,以其郡納款,因授裴西南面行營招討使,攻 匡時。城陷,擒匡時以獻。尋為楊行密所敗,其地亦入於淮夷。《五代史補》:鍾 傳雖起於商販,尤好學重士,時江西上流有名第者,多因傳薦,四遠騰然,謂之曰 英明。諸葛浩素有詞學,嘗為泗州管驛巡官,仰傳之風,因擇其所行事赫赫可稱者 十條,列於啟事以投之。十啟凡五千字,皆文理典贍,傳覽之驚嘆,謂賓佐曰: 「此啟事每一字可以千錢酬之。」遂以五千貫贈,仍辟在幕下,其激勸如此。上藍 和尚,失其名,居於洪州上藍院,精究術數,大為鍾傳所禮。一旦疾篤,往省之, 且曰:「老夫於和尚可謂無間矣,和尚或不諱,得無一言相付耶!」上藍強起,索 筆作偈以援,其末云:「但看來年二三月,柳條堪作打鐘槌。」偈終而卒。傳得之, 不能測。洎明年春,淮帥引兵奄至,洪州陷,江南遂為楊氏有。「打鐘」之偈,人 始悟焉。
tián yūn, běn yáng fǔ zhī dà xiào yě. jiǔ guó zhì: yūn zì dé chén, lú zhōu hé féi rén. zhū yán shòu, bù zhī hé xǔ rén. jiǔ guó zhì: yán shòu, lú zhōu shū chéng rén. táng tiān yòu chū, yáng xíng mì xióng jù huái hǎi, shí yūn wèi xuān zhōu jié dù shǐ, yán shòu wèi shòu zhōu cì shǐ. yūn yǐ xíng mì zhuān zì bá hù, cháng yí shū fěng zhī yuē: hóu wáng shǒu fāng, yǐ fèng tiān zǐ, gǔ zhī zhì yě. qí huò yú yuè zhě, pì rú bǎi chuān bù cháo yú hǎi, suī kuáng bēn měng zhù, chán màn xiá guǎng, zhōng wèi hé tǔ, bù ruò tián rán shùn liú, miǎo máng wú qióng yě. kuàng dōng nán zhī zhèn, yáng wèi dà, chén jiàn dāo bù, fù jī jīn yù, yuàn gōng shàng héng fù, yūn jiāng xī chǔ zhì, jù dān chē cóng. xíng mì nù yuē: jīn cái fù zhī xíng, bì yóu yú biàn, shì zú yǐ zī yú dí yě. bù cóng. shí yán shòu fāng shǒu shòu chūn, jiǔ guó zhì: tiān fù chū, běi sī yōng jià xī xìng, zhāo zōng wén yán shòu yǒu wǔ gàn, qiǎn lǐ yǎn jiān dào jī zhào shòu yán shòu cài zhōu jié dù shǐ. zhí yūn zhī shì, mì qiǎn rén gào yú yūn yuē: gōng yǒu suǒ yù wèi zhě, yuàn wèi gōng zhí biān. yūn wén zhī, pō huì qí zhì, nǎi zhào jìn shì dù xún hè jù shù qí yì, fù yǔ yuē: chāng běn cháo, fèng méng zhǔ, zài sī yī jǔ yǐ. jí qiǎn xún hè jù shù mì yì, zì jiān dào zhì dà liáng. tài zǔ dà yuè, jù tún bīng yú sù zhōu, yǐ huì qí biàn. bù shù yuè, shì wēi xiè, xíng mì nǎi xiān yǐ gōng dié zhēng yán shòu, xīn táng shū: xíng mì qī, yán shòu zǐ yě, qiǎn biàn shì zhào yán shòu. yí bù kěn fù, zǐ qiǎn bì bào, gù yán shòu jí zǒu yáng zhōu. cì xī bīng gōng xuān chéng, yūn róng lì guǎ báo, qì bì zǒu, bù néng yuè jìng, wèi xíng mì jūn suǒ de. jiǔ guó zhì: xíng mì bié qiǎn tái méng wáng mào zhāng lǜ bù qí yǐ wǎng, yūn wěi zhōu shī yú wāng jiàn wáng tán, zì chū guǎng dé yíng zhàn, dà wèi méng suǒ bài, suì lǜ cán zhòng dùn bǎo wǎn líng. tán jiàn wén qí bài, yīn jǐn yǐ zhōu shī guī kuǎn yú xíng mì. shí èr yuè, yūn chū wài zhōu shān jí zhàn, qiáo xiàn mǎ zhuì, wèi wài jūn suǒ shā. yán shòu fēi qí fù mìng, ěr yáng zhōu yī shè, xíng mì shǐ rén shā zhī.
田頵,本揚府之大校也。《九國志》:頵字德臣,廬州合肥人。硃延壽,不知 何許人。《九國志》:延壽,廬州舒城人。唐天祐初,楊行密雄據淮海,時頵為宣 州節度使,延壽為壽州刺史。頵以行密專恣跋扈,嘗移書諷之曰:「侯王守方,以 奉天子,古之制也。其或逾越者,譬如百川不朝於海,雖狂奔猛注,澶漫遐廣,終 為涸土,不若恬然順流,淼茫無窮也。況東南之鎮,楊為大,塵賤刀布,阜積金玉, 願公上恆賦,頵將悉儲峙,具單車從。」行密怒曰:「今財賦之行,必由於汴,適 足以資於敵也。」不從。時延壽方守壽春,《九國志》:天復初,北司擁駕西幸, 昭宗聞延壽有武干,遣李儼間道齎詔授延壽蔡州節度使。直頵之事,密遣人告於頵 曰:「公有所欲為者,願為公執鞭。」頵聞之,頗會其志,乃召進士杜荀鶴具述其 意,復語曰:「昌本朝,奉盟主,在斯一舉矣。」即遣荀鶴具述密議,自間道至大 梁。太祖大悅,遽屯兵於宿州,以會其變。不數月,事微泄,行密乃先以公牒征延 壽,《新唐書》:行密妻,延壽姊也,遣辯士召延壽。疑不肯赴,姊遣婢報,故延 壽疾走揚州。次悉兵攻宣城,頵戎力寡薄,棄壁走,不能越境,為行密軍所得。 《九國志》:行密別遣台濛、王茂章率步騎以往,頵委舟師於汪建、王壇,自出廣 德迎戰,大為濛所敗,遂率殘眾遁保宛陵。壇、建聞其敗,因盡以舟師歸款於行密。 十二月,頵出外州柵疾戰,橋陷馬墜,為外軍所殺。延壽飛騎赴命,邇揚州一舍, 行密使人殺之。
qí hòu, yán shòu bù qǔ yǒu yì jìng zhì zhě, jù yán qí shì. yòu yún: yán shòu zhī jiāng xíng yě, qí shì wáng shì miǎn yán shòu yuē: jīn ruò dé bīng bǐng, guǒ chéng dà zhì, shì jí xiōng xì hū shí, fēi xì yú wú jiā yě. rán yuàn rì zhì yī jiè, yǐ níng suǒ huái. yī rì, jiè bù zhì, wáng shì yuē: shì kě zhī yǐ! nǎi bù fèn jiā pú, xī shòu bīng qì, jù hé zhōng fēi, ér bǔ qí yǐ zhì, bù dé rù. suì jí jiā shǔ, fù sī tǎng, fā bǎi liáo, hé zhōu xiè fén zhī. jì ér jī shǒu shàng gào yuē: qiè shì bù yǐ jiǎo rán zhī qū, wèi chóu zhě suǒ rǔ. nǎi tóu huǒ ér sǐ. wǔ dài shǐ bǔ: yáng xíng mì jù huái nán, yǐ qī dì zhū shì zhòng wèi zhī zhū sān láng zhě, xíng mì shǔ wèi sì zhōu fáng yù shǐ. sì zhōu sù tún jūn, zhū shì xiāo yǒng, dào rèn shì zhòng zì fù, xíng mì suī huǐ, dù lì wèi néng zhì, dàn gū xī zhī, shí yì yǐ wèi xíng mì shì shì qù yǐ. jū wú hé, xíng mì dé mù jí, suī yù, qiě zhà chēng shī míng, qí chū rù jiē yǐ rén fú cè, bù ěr zé chù qiáng dǐ zhù, zhì yú liú xiě, jī qiè pū lì yǐ wèi shí rán, wǎng wǎng wú lǐ, shǒu wěi jǐn sān nián. zhū shì wén zhī, xìn ér shǎo xiè chí, xíng mì dù qí jì bì zhōng, wèi qī yuē: wú bù xìng lín lǎo liǎng mù rú cǐ, nán nǚ bēi yòu, gǒu bù huì, zé guó jiā wèi tā rén suǒ yǒu. jīn zhòu yè sī cǔn, bù rú zhào sì zhōu sān jiù lái, shǐ guǎn gōu jūn fǔ shì, zé wú suī sǐ wú hèn. qī yǐ wèi rán, jù fā shǐ shù qí yì ér zhào zhī. zhū shì dà xǐ, bèi dào ér zhì. jí rù yè, xíng mì kǒng qí jué, zuò yú zhōng táng, yǐ jiā rén lǐ jiàn. zhū shì pō yǒu dé sè, fāng shè bài, xíng mì fèn xiù zhōng tiě chuí yǐ jī zhī, zhèng zhōng qí shǒu, rán yóu wǎn zhuǎn hào jiào, jiǔ ér fāng bì. xíng mì nèi wài bù cè, jí shí shēng táng, zhào jiāng lì děng wèi zhī yuē: wú suǒ yǐ chēng liǎng mù shī míng zhě, gài wèi zhū sān. cǐ zéi jīn jī shā, liǎng mù wú shì yǐ, zhū gōng zhī zhī fǒu! yú shì jūn fǔ dà hài, qí pū qiè cháng suǒ wú lǐ zhě jiē zì shā. chū, xíng mì zhī zài mín jiān yě, cháng wèi hé féi xiàn shǒu lì, yǒu guò, xiàn lìng jiāng biān zhī, xíng mì jù qiě bài. huì yǒu kè zì wài rù, jiàn xíng mì měi bài, zé zhī qián yán jiē kòu dì, ér lìng bù zhī jué. kè zhī qí fēi cháng, nǎi jù shēng yī lìng yú tā chù, gào yǐ suǒ jiàn, lìng jīng, suì shù zhī, qiě quàn shì jùn yǐ zì fèn. xíng mì dù běn jùn bù zú yī, nǎi tóu gāo pián. pián sǐ, qín yàn sūn rú děng zuò luàn, xíng mì lián zhū zhī, suì yǒu huái nán zhī dì.
其後,延壽部曲有逸境至者,具言其事。又云:延壽之將行也,其室王氏勉延 壽曰:「今若得兵柄,果成大志,是吉凶系乎時,非繫於吾家也。然願日致一介, 以寧所懷。」一日,介不至,王氏曰:「事可知矣!」乃部分家僕,悉授兵器,遽 闔中扉,而捕騎已至,不得入。遂集家屬,阜私帑,發百燎,合州廨焚之。既而稽 首上告曰:「妾誓不以皎然之軀,為仇者所辱。」乃投火而死。《五代史補》:楊 行密據淮南,以妻弟硃氏眾謂之硃三郎者,行密署為泗州防禦使。泗州素屯軍,硃 氏驍勇,到任恃眾自負,行密雖悔,度力未能制,但姑息之,時議以謂行密事勢去 矣。居無何,行密得目疾,雖愈,且詐稱失明,其出入皆以人扶策,不爾則觸牆抵 柱,至於流血,姬妾仆隸以為實然,往往無禮,首尾僅三年。硃氏聞之,信而少懈 馳,行密度其計必中,謂妻曰:「吾不幸臨老兩目如此,男女卑幼,苟不諱,則國 家為他人所有。今晝夜思忖,不如召泗州三舅來,使管勾軍府事,則吾雖死無恨。」 妻以為然,遽發使述其意而召之。硃氏大喜,倍道而至。及入謁,行密恐其覺,坐 於中堂,以家人禮見。硃氏頗有德色,方設拜,行密奮袖中鐵槌以擊之,正中其首, 然猶宛轉號叫,久而方斃。行密內外不測,即時升堂,召將吏等謂之曰:「吾所 以稱兩目失明者,蓋為硃三。此賊今擊殺,兩目無事矣,諸公知之否!」於是軍府 大駭,其仆妾嘗所無禮者皆自殺。初,行密之在民間也,嘗為合肥縣手力,有過, 縣令將鞭之,行密懼且拜。會有客自外入,見行密每拜,則之前檐皆叩地,而令 不之覺。客知其非常,乃遽升揖令於他處,告以所見,令驚,遂恕之,且勸事郡 以自奮。行密度本郡不足依,乃投高駢。駢死,秦彥、孫儒等作亂,行密連誅之, 遂有淮南之地。
zhào kuāng níng, xīn táng shū: kuāng níng zì guāng yí. cài zhōu rén yě. fù dé yīn, chū shì qín zōng quán wèi liè xiào, dāng zōng quán qiáng bào shí, biǎo wèi xiāng zhōu liú hòu. táng guāng qǐ sì nián xià liù yuè, dé yīn shěn zōng quán bì bài, nǎi jǔ hàn nán zhī dì yǐ guī táng cháo, réng qiǎn shǐ tóu fēn yú tài zǔ, jiān shì lù lì, tóng tǎo zōng quán. shí tài zǔ wèi cài zhōu sì miàn xíng yíng dōu tǒng shǐ, nǎi biǎo dé yīn wèi fù, réng lǐng xiāng zhōu jié dù shǐ. cài zhōu píng, yǐ gōng lěi jiā guān jué, fēng huái ān wáng. kuāng níng yǐ fù gōng wèi táng zhōu cì shǐ jiān qī zhōu mǎ bù jūn dōu xiào. jí dé yīn zú, kuāng níng zì wèi xiāng zhōu liú hòu, cháo tíng jí yǐ máo yuè shòu zhī. zuò zhèn shù nián, shén yǒu wēi huì, lèi guān zhì jiǎn xiào tài wèi jiān zhōng shū lìng. kuāng níng qì mào shén wěi, hǎo zì xiū shì, měi zhěng yì guān, bì shǐ rén chí jù jiàn qián hòu zhào zhī. duì kè zhī jì, wū jīn shàng wēi jué yǒu chén, jí lìng shì jì chí hóng fú yǐ qù zhī. rén yǒu wù fàn qí jiā huì zhě, wǎng wǎng zāo qí mù jiǎ chǔ, qí fāng yán yě rú shì. guāng huà chū, kuāng níng yǐ tài zǔ yǒu qīng kǒu zhī bài, mì fù yú huái yí, tài zǔ qiǎn shì shū cóng lǜ shī fá zhī. wèi jǐ, qí mì zhōu cì shǐ zhào fán yuè yōng lái jiàng, suí zhōu cì shǐ zhào kuāng lín lín zhèn jiù qín. é ér kāng huái yīng gōng xià dèng zhōu, kuāng níng jù, qiǎn shǐ qǐ méng, tài zǔ xǔ zhī, zì shì fù yōng yú tài zǔ. jí chéng ruì bài yú è zhōu, kuāng níng biǎo qí dì kuāng míng wèi jīng nán liú hòu. shì shí táng shì wēi ruò, zhū dào cháng fù duō bù shàng gòng, wéi kuāng níng kūn zhòng suī qiáng jù jiāng shān, rán jǐn zhōng dì shì, gòng fù bù jué.
趙匡凝,《新唐書》:匡凝字光儀。蔡州人也。父德諲,初事秦宗權為列校, 當宗權強暴時,表為襄州留後。唐光啟四年夏六月,德諲審宗權必敗,乃舉漢南之 地以歸唐朝,仍遣使投分於太祖,兼誓戮力,同討宗權。時太祖為蔡州四面行營都 統使,乃表德諲為副,仍領襄州節度使。蔡州平,以功累加官爵,封淮安王。匡凝 以父功為唐州刺史兼七州馬步軍都校。及德諲卒,匡凝自為襄州留後,朝廷即以旄 鉞授之。作鎮數年,甚有威惠,累官至檢校太尉、兼中書令。匡凝氣貌甚偉,好自 修飾,每整衣冠,必使人持巨鑒前後照之。對客之際,烏巾上微覺有塵,即令侍妓 持紅拂以去之。人有誤犯其家諱者,往往遭其木檟楚,其方嚴也如是。光化初,匡 凝以太祖有清口之敗,密附於淮夷,太祖遣氏叔琮率師伐之。未幾,其泌州刺史趙 璠越墉來降,隨州刺史趙匡璘臨陣就擒。俄而康懷英攻下鄧州,匡凝懼,遣使乞盟, 太祖許之,自是附庸於太祖。及成汭敗於鄂州,匡凝表其弟匡明為荊南留後。是時 唐室微弱,諸道常賦多不上供,惟匡凝昆仲雖強據江山,然盡忠帝室,貢賦不絕。
tài zǔ jiāng qī shòu chán, yǐ kuāng níng xiōng dì bìng jù fān zhèn, nǎi qiǎn shǐ xiān yù zhǐ yān. kuāng níng duì shǐ zhě liú tì, dá yǐ shòu guó ēn shēn, qǐ gǎn suí shí wàng yǒu tā zhì. shǐ zhě fù mìng, tài zǔ dà nù. tiān yòu èr nián qiū qī yuè, qiǎn yáng shī hòu lǜ shī tǎo zhī. bā yuè, tài zǔ qīn lǐng dà jūn nán zhēng, réng qǐng xuē kuāng níng zài shēn guān jué. jí shī hòu jì jiāng, kuāng níng yǐ bīng shù wàn nì zhàn, dà wèi shī hòu suǒ bài, kuāng níng nǎi fán qí zhōu, dān gě jí zhào, yán hàn ér dùn yú jīn líng. hòu zú yú huái nán. xīn táng shū yún: shī hòu yóu yīn gǔ fá mù wèi liáng, kuāng níng yǐ bīng èr wàn bīn jiāng zhàn, dà bài, nǎi fán zhōu, dān gě yè bēn yáng zhōu. xíng mì jiàn zhī, yuē: jūn zài zhèn, qīng chē zhòng mǎ shū yú zéi, jīn bài, nǎi guī wǒ xié! kuāng míng yì móu bēn huái nán, zi chéng guī jiàn yuē: xī zhū gé xiōng dì fēn shì èr guó, ruò shì yáng zhōu, shì zì qǔ yí yě. kuāng míng wèi rán, nǎi qū chéng dū. ōu yáng shǐ yún: xíng mì hòu yù kuāng níng, qí hòu xíng mì sǐ, yáng wò shāo bù lǐ zhī. wò fāng yàn shí qīng méi, kuāng níng gù wò yuē: wù duō shí, fā xiǎo ér rè. zhū jiāng yǐ wèi màn, wò qiǎn kuāng níng hǎi líng, hòu wèi xú wēn suǒ shā. chū, kuāng níng hǎo jù shū, jí bài, yáng shī hòu huò shù qiān juǎn yú dì, xī yǐ lái xiàn.
太祖將期受禪,以匡凝兄弟並據籓鎮,乃遣使先諭旨焉。匡凝對使者流涕,答 以受國恩深,豈敢隨時妄有他志。使者復命,太祖大怒。天祐二年秋七月,遣楊師 厚率師討之。八月,太祖親領大軍南征,仍請削匡凝在身官爵。及師厚濟江,匡凝 以兵數萬逆戰,大為師厚所敗,匡凝乃燔其舟,單舸急棹,沿漢而遁於金陵。後卒 於淮南。《新唐書》云:師厚由陰谷伐木為梁,匡凝以兵二萬瀕江戰,大敗,乃燔 州,單舸夜奔揚州。行密見之,曰:「君在鎮,輕車重馬輸於賊,今敗,乃歸我邪!」 匡明亦謀奔淮南,子承規諫曰:「昔諸葛兄弟分仕二國,若適揚州,是自取疑也。」 匡明謂然,乃趨成都。《歐陽史》云:行密厚遇匡凝,其後行密死,楊渥稍不禮之。 渥方宴食青梅,匡凝顧渥曰:「勿多食,發小兒熱。」諸將以為慢,渥遣匡凝海陵, 後為徐溫所殺。初,匡凝好聚書,及敗,楊師厚獲數千卷於第,悉以來獻。
kuāng níng dì kuāng míng, zì zàn yáo, yòu yǐ fù guì, yī zi chū shēn, wèi jiāng líng fǔ wén xué. jí zhuàng, yǐ jūn gōng lì xiù xiá èr zhōu cì shǐ. chéng ruì zhī bài, qí xiōng kuāng níng biǎo wèi jīng nán liú hòu. wèi zhì zhèn, ér lǎng líng zhī bīng xiān jù qí chéng yǐ. kuāng míng lǐng bīng zhú zhī, suì zhèn yú zhǔ gōng. tiān yòu èr nián qiū, tài zǔ jì píng xiāng zhōu, qiǎn yáng shī hòu chéng shèng yǐ qū jīng mén. kuāng míng jù, nǎi jǔ zú shàng xiá bēn shǔ, wáng jiàn dài yǐ bīn lǐ. jí jiàn chēng dì, yòng wèi dà lǐ qīng gōng bù shàng shū. jiǔ zhī, zú yú shǔ.
匡凝弟匡明,字贊堯,幼以父貴,一子出身,為江陵府文學。及壯,以軍功歷 繡、峽二州刺史。成汭之敗,其兄匡凝表為荊南留後。未至鎮,而朗、陵之兵先據 其城矣。匡明領兵逐之,遂鎮於渚宮。天祐二年秋,太祖既平襄州,遣楊師厚乘勝 以趨荊門。匡明懼,乃舉族上峽奔蜀,王建待以賓禮。及建稱帝,用為大理卿、工 部尚書。久之,卒於蜀。
zhāng jí, bù zhī hé jùn rén yě. jiǔ guó zhì, jí, jīng zhào zhǎng ān rén. gān níng chū, yǐ míng jīng zhōng dì, lèi qiān xuān zhōu cóng shì, fù wèi qín zōng quán xíng jūn sī mǎ. hòu yǔ liú jiàn fēng jù hú nán, tuī jiàn fēng wèi shuài. táng gān níng chū, liú jiàn fēng jù hú nán, dú shào zhōu bù bīn, mìng dōu jiāng mǎ yīn tǎo zhī, qī suì wèi kè, ér jiàn fēng wèi bù xià suǒ shā, jūn luàn, lín kòu qiě zhì. shì shí, jí wèi xíng jūn sī mǎ, shǔ tán rén móu shuài, yuē: zhāng xíng jūn jí suǒ fèng yě. jí bù dé yǐ ér shì shì, xún rì zhī jiān, wēi shēng dà zhèn, kòu yì jiě qù. jiǔ guó zhì, jiàn fēng jiāng lì tuī jí wèi shuài, jí jiāng rù fǔ, cháng suǒ chéng mǎ hū ěr dì niè bù zhǐ, zhèng zhōng jí bì. jí wèi jiāng lì yuē: wú fēi rǔ zhǔ, dāng yíng mǎ gōng wèi zhī. nǎi wèi jiāng lì yuē: jí cái néng bù rú mǎ gōng, kuàng cháo tíng zhòng fān, fēi qí rén bù kě. yīn yǐ dú zhào, yīn yì bù yí, bǐng mìng ér zhì. jí shòu bài yè, lǐ bì, mìng shēng jiē ràng yīn wèi shuài. jí jí qū xià lǜ zhòng biàn hè. nǎi zì qǐng lǜ shī dài yīn gōng shào zhōu, xià zhī. fù wèi xíng jūn sī mǎ, chuí èr shí nián. yīn guǒ lì xūn, shén dé jí. kāi píng chū, yīn biǎo jí wèi lǎng zhōu yǒng shùn jūn jié dù shǐ, lěi jiā jiǎn xiào tài fù tóng píng zhāng shì. gān huà yuán nián xià sì yuè, zú yú wèi. jiǔ guó zhì: gān huà chū, yí zhèn guì lín, zú yú zhì suǒ. zhào zèng shì zhōng.
張佶,不知何郡人也。《九國志》,佶,京兆長安人。乾寧初,以明經中第, 累遷宣州從事,復為秦宗權行軍司馬。後與劉建峰據湖南,推建峰為帥。唐乾寧初, 劉建峰據湖南,獨邵州不賓,命都將馬殷討之,期歲未克,而建峰為部下所殺,軍 亂,鄰寇且至。是時,佶為行軍司馬,屬潭人謀帥,曰:「張行軍即所奉也。」佶 不得已而視事,旬日之間,威聲大振,寇亦解去。《九國志》,建峰將吏推佶為帥, 佶將入府,常所乘馬忽爾踶齧不止,正中佶髀。佶謂將吏曰:「吾非汝主,當迎馬 公為之。」乃謂將吏曰:「佶才能不如馬公,況朝廷重籓,非其人不可。」因以牘 召,殷亦不疑,稟命而至。佶受拜謁,禮畢,命升階讓殷為帥。佶即趨下率眾抃賀。 乃自請率師代殷攻邵州,下之。復為行軍司馬,垂二十年。殷果立勛,甚德佶。開 平初,殷表佶為朗州永順軍節度使,累加檢校太傅、同平章事。乾化元年夏四月, 卒於位。《九國志》:乾化初,移鎮桂林,卒於治所。詔贈侍中。
léi mǎn, xīn táng shū: mǎn zì bǐng rén. wǔ líng dòng mán yě. shǐ wèi lǎng zhōu xiǎo xiào, táng guǎng míng chū, wáng xiān zhī fén jié jiāng líng. shì shí, cháo tíng yǐ gāo pián wèi jié dù shǐ, pián zhuó mǎn wèi bì jiāng, yǐ lǐng mán jūn. pián yí zhèn huái nán, fù lì bù qǔ, yǐ hàn guǎng qiáo jiàn zhī míng. zhōng hé chū, shàn lǜ bù bīng zì guǎng líng táo guī yú lǎng, yán jiāng zì cán bào, shǐ wèi jīng rén dà huàn yǐ. lǜ yī suì zhōng sān sì yí, bīng rù qí fú, fén dàng qū lüè ér qù. táng cháo gū wù xī bīng, jí yǐ lǐ lǎng jié dù shǐ shòu zhī. lèi guān zhì jiǎn xiào tài fù tóng píng zhāng shì. mǎn tān huì cǎn dú, gài fēi rén lèi. yòu cháng yú fǔ shǔ jùn yī shēn tán, gòu dà tíng yú qí shàng, měi lín dào shǐ chē jīng yóu, bì zhào yàn yú zhōng, qiě yán: cǐ shuǐ fǔ yě, zhōng yǒu jiāo lóng, qí guài wàn tài, wéi yú néng yóu yān. huò jiǔ hān duì kè, jí qǔ yán zhōng bǎo qì luàn zhì yú tán zhōng, yīn zì chǐ qí yī, luǒ lù qí wén shēn, jù yuè rù shuǐ dǐ, biàn qǔ suǒ zhì bǎo qì, xì nòng yú shuǐ miàn, jiǔ zhī fāng chū, fù zhěng yī jiù zuò, qí guǐ dàn rú cǐ.
雷滿,《新唐書》:滿字秉仁。武陵洞蠻也。始為朗州小校,唐廣明初,王仙 芝焚劫江陵。是時,朝廷以高駢為節度使,駢擢滿為裨將,以領蠻軍。駢移鎮淮南, 復隸部曲,以悍獷趫健知名。中和初,擅率部兵自廣陵逃歸於朗,沿江恣殘暴,始 為荊人大患矣。率一歲中三四移,兵入其郛,焚盪驅掠而去。唐朝姑務息兵,即以 澧朗節度使授之。累官至檢校太傅、同平章事。滿貪穢慘毒,蓋非人類。又嘗於府 署浚一深潭,構大亭於其上,每鄰道使車經由,必召宴於中,且言:「此水府也, 中有蛟龍,奇怪萬態,惟余能游焉。」或酒酣對客,即取筵中寶器亂擲於潭中,因 自褫其衣,裸露其文身,遽躍入水底,遍取所擲寶器,戲弄於水面,久之方出,復 整衣就坐,其詭誕如此。
jí sǐ, zi yàn gōng jì zhī. xīn táng shū: mǎn yǐ tiān fù yuán nián zú, zi yàn wēi zì lì, dì yàn gōng jié zhōng yì jié dù shǐ zhào kuāng níng yǐ zhú yàn wēi. mán yán jiǎo kuài, shēn yǒu fù fēng, jìn xū luò, bǎng zhōu jí, shàng xià yú nán jùn wǔ chāng zhī jiān, dài wú rén yǐ. yòu yǔ huái shǔ jié lián, zǔ jué wáng mìng. tài zǔ zhào hú nán jié dù shǐ mǎ yīn jīng nán jié dù shǐ gāo jì chāng liàn jīng bīng wǔ qiān, qiǎn jiāng ní kě fú tǒng zhī, xià lǐ zhōu, yǔ tán bīng hé. xiān shì, mǎn qiàn yuán jiāng, yǐ zhōu qí lěi, mén lín zhǎng qiáo, shì bù kě rù. yīn jí qí bīng lì, gōng wéi zhōu suì, yàn gōng shí jǐn bīng bài, jiān shǐ qiú jiù yú huái yí. jí huái jūn lái yuán, gāo jì chāng nì zhàn yú zhì jīn mǎ tóu àn, dà pò zhī, é ér gōng xiàn lǎng zhōu, yàn gōng dān zhào dùn qù. mǎ yīn qín qí dì yàn xióng jí nì dǎng qī rén, xiè sòng zhì què, jiē zhǎn yú biàn qiáo xià, shí kāi píng èr nián shí yī yuè yě.
及死,子彥恭繼之。《新唐書》:滿以天復元年卒,子彥威自立,弟彥恭結忠 義節度使趙匡凝以逐彥威。蠻蜒狡獪,深有父風,燼墟落,榜舟楫,上下於南郡、 武昌之間,殆無人矣。又與淮、蜀結連,阻絕王命。太祖詔湖南節度使馬殷、荊南 節度使高季昌練精兵五千,遣將倪可福統之,下澧州,與潭兵合。先是,滿塹沅江, 以周其壘,門臨長橋,勢不可入。殷極其兵力,攻圍周歲,彥恭食盡兵敗,間使求 救於淮夷。及淮軍來援,高季昌逆戰於治津馬頭岸,大破之,俄而攻陷朗州,彥恭 單棹遁去。馬殷擒其弟彥雄及逆黨七人,械送至闕,皆斬於汴橋下,時開平二年十 一月也。
shǐ chén yuē: chéng ruì zhōng dù tián zhū zhī liú, jiē yīn fǒu yùn, xióng jù dà fān, suī wú jì dài zhī láo, qiě yǒu qín wáng zhī jié, gōng suī bù jiù, zhì yì kě jiā, ruò jiào qí chéng míng, zé tián yūn yán shòu sī wèi yōu yǐ. kuāng níng yī mén kūn zhòng, qiān lǐ jiāng shān, shī shǒu fān yuán, bù kè fù hé, sī nǎi liú jǐng shēng zhī zǐ zhī tú yú! zhāng jí yǒu ràng shuài zhī xián, léi mǎn rǔ bǐ hóu zhī jì, yōu liè kě zhī yǐ.
史臣曰:成汭、鍾、杜、田、硃之流,皆因否運,雄據大籓,雖無濟代之勞, 且有勤王之節,功雖不就,志亦可嘉,若較其誠明,則田頵、延壽斯為優矣。匡凝 一門昆仲,千里江山,失守籓垣,不克負荷,斯乃劉景升之子之徒歟!張佶有讓帥 之賢,雷滿辱俾侯之寄,優劣可知矣。