zhū xuān, sòng zhōu xià yì rén yě. fù qìng, lǐ zhī háo yòu, yǐ gōng piāo fàn yán wèi shì, lì bǔ zhī fú fǎ. xuān zuò fù zuì yǐ chī miǎn. yīn rù wáng jìng wǔ jūn wèi xiǎo xiào. táng zhōng hé èr nián, jiàn yì dài fū zhāng jùn zhēng bīng yú qīng zhōu, jìng wǔ qiǎn jiāng cáo quán zhěng lǜ jūn fù zhī, yǐ xuān lì yān. yǐ zhàn gōng lèi qiān liè xiào. zéi bài chū guān, quán zhěng yǐ běn jūn hái zhèn. huì yùn shuài xuē chóng zú, bù jiāng cuī jūn yù jù chéng pàn, quán zhěng gōng zhī, shā jūn yù zì wèi liú hòu. xuān yǐ gōng shòu pú zhōu cì shǐ yùn zhōu mǎ bù jūn dōu jiāng. guāng qǐ chū, wèi bó hán yǔn zhōng gōng yùn, quán zhěng wèi qí suǒ hài. xuān jù chéng zì ruò. sān jūn tuī wèi liú hòu. yǔn zhōng bài, cháo tíng yǐ xuān wèi tiān píng jūn jié dù shǐ, lěi jiā guān zhì jiǎn xiào tài wèi tóng píng zhāng shì. tài zǔ chū zhèn dà liáng, bīng wēi wèi zhèn, lián suì wèi qín zōng quán suǒ wéi, shì bù jiě jiǎ, wēi dài rì shù sì. tài zǔ yǐ xuān tóng zōng, zǎo xiōng shì zhī, nǎi qiǎn shǐ qiú yuán yú xuān. guāng qǐ mò, zōng quán jí gōng dà liáng, xuān yǔ dì jǐn lǜ yǎn yùn zhī shī lái yuán, dà bài cài zéi, jiě wéi ér dùn. tài zǔ gǎn qí lì, hòu lǐ yǐ guī zhī. xiān shì, xuān jǐn zhù yú dà liáng, dǔ tài zǔ jūn shì xiāo yǒng, sī xīn ài zhī. jí guī, hòu xuán jīn bó yú jiè shàng yǐ yòu yān. zhū jūn tān qí hòu lì, sī dùn zhě shén zhòng. tài zǔ yí dié yǐ ràng zhī, xuān lái cí bù xùn, yóu shì shǐ gòu xì yān. jí qín zōng quán bài, tài zǔ yí jūn gōng shí pǔ yú xú zhōu. shí xuān fāng yòu pǔ, nǎi qiǎn shǐ lái gào tài zǔ yuē: cháo quán jì wèi shé huī, dú shì zhōng yuán, yǔ jūn bǎ bì tóng méng, fǔ chē xiāng yī. jīn zéi yǐ píng tiǎn, rén cū liáo shēng, wú dì yí niàn yuǎn tú, bù kě zì xiāng yú ròu. huò xíng rén zhī shī cí, jiāng lì zhī yú fǎ, kě yǐ lǐ qiǎn, wèi dé biàn kuí hé hǎo. tóu shǔ jì qì, dì xìng sī zhī. tài zǔ fāng nù shí pǔ tōng yú sūn rú, bù cóng qí yán. jí páng shī gǔ gōng xú zhōu, xuān chū shī lái yuán, tài zǔ shēn xián zhī. xú jì píng, tài zǔ bìng bīng yǐ gōng yùn, zì jǐng fú yuán nián dōng qiǎn zhū yǒu yù lǐng jūn dù jì, zhì gān níng sān nián sù jūn qí yùn jiān, dà xiǎo fán shù shí zhàn, yǔ zài tài zǔ jì zhōng. zì shì yě wú rén gēng, shǔ chéng xī wèi wǒ yǒu. xuān nǎi qiǎn rén qiú jiù yú tài yuán, lǐ kè yòng qiǎn qí jiāng lǐ chéng sì shǐ yǎn děng yuán zhī. xún wèi luó hóng xìn suǒ è, yuán lù jì jué, xuān jǐn jìng bài. gān níng sì nián zhēng yuè, páng shī gǔ gōng xiàn yùn zhōu, dùn zhì zhōng dōu běi, nì yú mín jiā, wèi qí suǒ chuí, bìng qī róng shì qín zhī lái xiàn, jù zhǎn yú biàn qiáo xià.
硃瑄，宋州下邑人也。父慶，里之豪右，以攻剽販鹽為事，吏捕之伏法。瑄坐 父罪以笞免。因入王敬武軍為小校。唐中和二年，諫議大夫張浚徵兵於青州，敬武 遣將曹全晸率軍赴之，以瑄隸焉。以戰功累遷列校。賊敗出關，全晸以本軍還鎮。 會鄆帥薛崇卒，部將崔君預據城叛，全晸攻之，殺君預自為留後。瑄以功授濮州刺 史、鄆州馬步軍都將。光啟初，魏博韓允中攻鄆，全晸為其所害。瑄據城自若。三 軍推為留後。允中敗，朝廷以瑄為天平軍節度使，累加官至檢校太尉、同平章事。 太祖初鎮大梁，兵威未振，連歲為秦宗權所圍，士不解甲，危殆日數四。太祖以瑄 同宗，早兄事之，乃遣使求援於瑄。光啟末，宗權急攻大梁，瑄與弟瑾率兗、鄆之 師來援，大敗蔡賊，解圍而遁。太祖感其力，厚禮以歸之。先是，瑄、瑾駐於大梁， 睹太祖軍士驍勇，私心愛之。及歸，厚懸金帛於界上以誘焉。諸軍貪其厚利，私遁 者甚眾。太祖移牒以讓之，瑄來詞不遜，由是始構隙焉。及秦宗權敗，太祖移軍攻 時溥於徐州。時瑄方右溥，乃遣使來告太祖曰：「巢、權繼為蛇虺，毒螫中原，與 君把臂同盟，輔車相依。今賊已平殄，人粗聊生，吾弟宜念遠圖，不可自相魚肉。 或行人之失辭，疆吏之逾法，可以理遣，未得便睽和好。投鼠忌器，弟幸思之。」 太祖方怒時溥通於孫儒，不從其言。及龐師古攻徐州，瑄出師來援，太祖深銜之。 徐既平，太祖並兵以攻鄆，自景福元年冬遣硃友裕領軍渡濟，至乾寧三年宿軍齊、 鄆間，大小凡數十戰，語在《太祖紀》中。自是野無人耕，屬城悉為我有。瑄乃遣 人求救於太原，李克用遣其將李承嗣、史儼等援之。尋為羅宏信所扼，援路既絕， 瑄、瑾竟敗。乾寧四年正月，龐師古攻陷鄆州，遁至中都北，匿於民家，為其所箠， 並妻榮氏擒之來獻，俱斬於汴橋下。

zhū jǐn, xuān cóng fù dì. xióng wǔ jué lún, xìng pō cán rěn. guāng qǐ zhōng, jǐn yǔ yǎn zhōu jié dù shǐ qí kè ràng hūn, jǐn zì yùn shèng shì chē fú, sī cáng bīng jiǎ, yǐ fù lǐ huì. qīn yíng zhī yè, jiǎ shì qiè fā, lǔ kè ràng, zì chēng liú hòu. jí cài zéi chī zhāng, jǐn yǔ tài zǔ lián héng, tóng tǎo zōng quán, qián hòu lǚ jié, yǐ gōng zhèng shòu yǎn zhōu jié dù shǐ. jì dé shì xīn, yǒu jiān bìng tiān xià zhī yì, tài zǔ yì jì zhī. jǐn yǐ hòu lì zhāo yòu tài zǔ jūn shì, yǐ wèi jiān dié. jí tài zǔ gōng yùn, jǐn chū shī lái yuán, lèi yǔ tài zǔ jiē zhàn. gān níng èr nián chūn, tài zǔ lìng dà jiāng zhū yǒu gōng gōng jǐn, jué qiàn shān yǐ huán zhī. zhū xuān qiǎn jiāng hè guī jí fān jiāng hé huái bǎo fù yuán, wèi yǒu gōng suǒ qín. shí yī yuè, jǐn cóng xiōng qí zhōu cì shǐ qióng yǐ zhōu jiàng. tài zǔ lìng zhí hè guī huái bǎo jí qióng yǐ xùn yú chéng xià, yǔ yuē: qīng xiōng yǐ bài, zǎo yí xiào shùn. jǐn wěi qiǎn yá jiāng hú ér chí shū bì sòng jiàng, tài zǔ zì zhì yán shòu mén wài, yǔ jǐn jiāo yǔ. jǐn wèi tài zǔ yuē: yù lìng dà jiāng sòng fú yìn, yuàn dé xiōng qióng lái yā lǐng, suǒ guì gǔ ròu, jǐn bù fù xīn yě. tài zǔ qiǎn qióng yǔ kè jiāng liú hàn qǔ fú sì, jǐn dān mǎ lì yú qiáo shàng, huī shǒu wèi hàn yuē: kě lìng xiōng lái, yú yǒu mì kuǎn. jí lìng qióng wǎng. jǐn xiān lìng qí shì dǒng huái jìn fú yú qiáo xià, jí qióng zhì, huái jìn tū chū, qín qióng ér rù, é ér zhǎn qióng shǒu tóu yú chéng wài, tài zǔ nǎi bān shī.
硃瑾，瑄從父弟。雄武絕倫，性頗殘忍。光啟中，瑾與兗州節度使齊克讓婚， 瑾自鄆盛飾車服，私藏兵甲，以赴禮會。親迎之夜，甲士竊發，擄克讓，自稱留後。 及蔡賊鴟張，瑾與太祖連衡，同討宗權，前後屢捷，以功正授兗州節度使。既得士 心，有兼併天下之意，太祖亦忌之。瑾以厚利招誘太祖軍士，以為間諜。及太祖攻 鄆，瑾出師來援，累與太祖接戰。乾寧二年春，太祖令大將硃友恭攻瑾，掘塹柵以 環之。硃瑄遣將賀瑰及蕃將何懷寶赴援，為友恭所擒。十一月，瑾從兄齊州刺史瓊 以州降。太祖令執賀瑰、懷寶及瓊以徇於城下，語曰：「卿兄已敗，早宜效順。」 瑾偽遣牙將瑚兒持書幣送降，太祖自至延壽門外，與瑾交語。瑾謂太祖曰：「欲令 大將送符印，願得兄瓊來押領，所貴骨肉，盡布腹心也。」太祖遣瓊與客將劉捍取 符笥，瑾單馬立於橋上，揮手謂捍曰：「可令兄來，余有密款。」即令瓊往。瑾先 令騎士董懷進伏於橋下，及瓊至，懷進突出，擒瓊而入，俄而斬瓊首投於城外，太 祖乃班師。

jí yùn zhōu xiàn, páng shī gǔ chéng shèng gōng yǎn, jǐn yǔ lǐ chéng sì fāng chū bīng qiú chú sù yú fēng pèi jiān, jǐn zhī èr zi jí dà jiāng kāng huái yīng pàn guān xīn wǎn xiǎo xiào yán bǎo yǐ chéng jiàng shī gǔ. jǐn wú guī, jí yǔ chéng sì jiāng huī xià shì jiāng bǎo yí zhōu, cì shǐ yǐn chù bīn jù guān bù nà, nǎi bǎo hǎi zhōu. wèi shī gǔ suǒ pò, suì yōng zhōu mín dù huái yī yáng xíng mì. xíng mì biǎo jǐn lǐng xú zhōu jié dù shǐ. páng shī gǔ dù huái, xíng mì lìng jǐn lǜ shī yǐ yù zhī, qīng kǒu zhī bài, jǐn yǒu lì yān. zì shì jǐn lǜ huái jūn lián suì běi kòu xú sù, dà wèi dōng nán zhī huàn.
及鄆州陷，龐師古乘勝攻兗，瑾與李承嗣方出兵求芻粟於豐沛間，瑾之二子及 大將康懷英、判官辛綰、小校閻寶以城降師古。瑾無歸，即與承嗣將麾下士將保沂 州，刺史尹處賓拒關不納，乃保海州。為師古所迫，遂擁州民渡淮依楊行密。行密 表瑾領徐州節度使。龐師古渡淮，行密令瑾率師以御之，清口之敗，瑾有力焉。自 是瑾率淮軍連歲北寇徐、宿，大為東南之患。

jí xíng mì zú, zi wèi jì lì, yǐ xú wēn zi zhī xùn wèi xíng jūn fù shǐ, chǒng yù pō shēn. hòu yáng pǔ jiàn hào, zhī xùn wèi shū mì shǐ, zhī zhèng shì, yǐ jǐn wèi tóng píng zhāng shì, réng dū qīn jūn. shí xú wēn fù zǐ shì chǒng zhuān zhèng, lǜ jǐn bù fù jǐ. chén péng nián jiāng nán bié lù yún: xú zhī xùn chū xué bīng fǎ yú zhū jǐn, jǐn xī xīn jiào zhī. hòu yǔ jǐn yǒu xì, yè qiǎn zhuàng shì shā jǐn, jǐn shǒu rèn shù rén, mái yú shě hòu. zhēn míng sì nián liù yuè, chū jǐn wèi huái níng jūn jié dù shǐ. zhī xùn shè jiā yàn yǐ jiàn jǐn, jǐn shì zhī yú xùn. yì rì, yì zhī xùn dì xiè, liú mén jiǔ zhī, zhī xùn jiā tóng sī wèi jǐn yuē: zhèng shì xiàng gōng cǐ xī zài bái mǔ dān jì yuàn, shì zhě wú dé wǎng. jǐn wèi diǎn yè yuē: wú bù nài cháo jī, qiě guī. jì ér zhī xùn wén zhī, è rán yuē: wǎn dāng guò jǐn. jǐn hòu bèi gōng zhàng. jǐn yǒu suǒ chéng míng mǎ, dōng yǐ jǐn zhàng zhù zhī, xià yǐ luó chóu hù zhī. ài jì táo shì, yǒu jué sè, shàn gē wǔ. jí zhī xùn zhì, fèng zhī jiǔ wèi shòu, chū yǐ míng mǎ fèng, zhī xùn xǐ ér yán yuē: xiàng gōng chū zhèn, yǔ wú zàn bié, lí hèn kě zhī, yuàn cǐ jǐn huān. jǐn jí yán zhī xùn yú zhōng táng, chū táo shì, jiǔ jì zuì, jǐn zhǎn zhī xùn shǒu, shì qí bù xià. mǎ lìng nán táng shū yún: zhī xùn yīn qiú mǎ yú jǐn, jǐn bù yǔ, suì yǒu xì. é chū jǐn wèi jìng huái jié dù shǐ. jǐn yì zhī xùn bié, qiě yuàn xiàn qián mǎ. zhī xùn xǐ, wǎng yè jǐn jiā. jǐn qī chū bài, zhī xùn dá bài, jǐn yǐ hù jī bó, suì zhǎn zhī xùn. yīn yǐ qí zhòng jí qū yá chéng, zhī xùn zhī dǎng yǐ hé mén yǐ, wéi jǐn dé dú rù, yǔ yá bīng zhàn. fù yú chéng ér chū, shāng zú, qiú mǎ bù huò, suì zì wěn. bào qí shī yú shì, shèng xià wú yíng qū, xú wēn lìng tóu zhī yú jiāng, bù rén qiè shōu zàng zhī. wēn jí jí, mèng jǐn bèi fā yǐn mǎn jiāng shè zhī. wēn nǎi wèi zhī lǐ zàng, lì cí yǐ jì zhī. mǎ lìng nán táng shū yún: chū, sù wèi jiāng lǐ qiú mǎ qiān xié yáng lóng yǎn dēng lóu, qǔ kù bīng yǐ zhū zhī xùn, zhèn yú mén qiáo. zhī xùn yǔ zhàn, pín què. zhū jǐn shì zì wài lái, yǐ yī qí qián shì qí zhèn, yuē: bù zú wèi yě. yīn fǎn gù yī huī, wài bīng zhēng jìn, suì zhǎn qiú qiān, luàn bīng jiē kuì. jǐn cháng yǒu dé yú zhī xùn zhě yě, jí qí xiōng zhōng, wú rén jiē wèi qū zài zhī xùn. wǔ dài shǐ bǔ: jǐn zhī bēn huái nán yě, shí xíng mì fāng tú bà, qí wèi lǐ dài, yǒu jiā yú zhū jiāng shù děng. jǐn gǎn xíng mì jiàn zhī, yù lì qí gōng wèi bào, dàn hàn wú rù zhèn mǎ, hū hū bù lè. yī rì zhòu qǐn, mèng lǎo sǒu, méi fā hào rán, wèi jǐn yuē: jūn zhǎng hàn wú rù zhèn mǎ, jīn mǎ shēng yǐ! jí jiù lì bào, shì tuì cáo mǎ shēng yī jū, jiàn wò wèi néng qǐ. jǐn jīng yuē: hé yīng zhī sù yě! xíng wǎng shì zhī, jiàn gǔ mù jiē fēi cháng mǎ, dà xǐ yuē: shì bàn yǐ! qí hòu pò dù hóng, qǔ zhōng chuán, wèi cháng bù dé lì yān. chū, jǐn zhī lái yě, xú wēn dǔ qí yīng liè, shēn jì zhī, gù jǐn bù gǎn yù zhèng. jí xíng mì sǐ, zi pǔ sì wèi, wēn yǔ zhāng hào zhēng quán, xí shā hào, zì shì shì wú dà xiǎo, jiē jué yú wēn. jì ér wēn fù wèi zì ān zhī jì, nǎi yǐ zi zhī xùn zì dài, rán hòu yǐn bīng chū jū jīn líng, shí yù kòng zhì zhōng wài. zhī xùn yóu zì héng, jǐn jū cháng jí zhī. yī dàn zhī xùn yù de jǐn suǒ chéng mǎ, jǐn nù, suì jī shā zhī xùn, tí qí shǒu qǐng pǔ qǐ bīng zhū wēn. pǔ sù qiè nuò, jiàn zhī yǎn miàn ér zǒu. jǐn yuē: lǎo bì ér bù zú wèi jì! yì zì shā, zhōng wài dà hài qiě jù. wēn zhì, jù yǐ jǐn shī bào zhī shì zhōng. shí shèng shǔ, jī ròu lèi rì bù huài, zhì qīng yíng wú gǎn zhé pō. rén yǒu bìng zhě, huò yú bào shī chù qǔ tǔ jiān ér fú zhī, wú bù yù.
及行密卒，子渭繼立，以徐溫子知訓為行軍副使，寵遇頗深。後楊溥僭號，知 訓為樞密使，知政事，以瑾為同平章事，仍督親軍。時徐溫父子恃寵專政，慮瑾不 附己。陳彭年《江南別錄》云：徐知訓初學兵法於硃瑾，瑾悉心教之。後與瑾有隙， 夜遣壯士殺瑾，瑾手刃數人，埋於舍後。貞明四年六月，出瑾為淮寧軍節度使。知 訓設家宴以餞瑾，瑾事之逾遜。翼日，詣知訓第謝，留門久之，知訓家僮私謂瑾曰： 「政事相公此夕在白牡丹妓院，侍者無得往。」瑾謂典謁曰：「吾不奈朝飢，且歸。」 既而知訓聞之，愕然曰：「晚當過瑾。」瑾厚備供帳。瑾有所乘名馬，冬以錦帳貯 之，夏以羅幬護之。愛妓桃氏，有絕色，善歌舞。及知訓至，奉卮酒為壽，初以名 馬奉，知訓喜而言曰：「相公出鎮，與吾暫別，離恨可知，願此盡歡。」瑾即延知 訓於中堂，出桃氏，酒既醉，瑾斬知訓首，示其部下。馬令《南唐書》云：知訓因 求馬於瑾，瑾不與，遂有隙。俄出瑾為靜淮節度使。瑾詣知訓別，且願獻前馬。知 訓喜，往謁瑾家。瑾妻出拜，知訓答拜，瑾以笏擊踣，遂斬知訓。因以其眾急趨衙 城，知訓之黨已闔門矣，唯瑾得獨入，與衙兵戰。復逾城而出，傷足，求馬不獲， 遂自刎。暴其屍於市，盛夏無蠅蛆，徐溫令投之於江，部人竊收葬之。溫疾亟，夢 瑾被發引滿將射之。溫乃為之禮葬，立祠以祭之。馬令《南唐書》云：初，宿衛將 李球、馬謙挾楊隆演登樓，取庫兵以誅知訓，陣於門橋。知訓與戰，頻卻。硃瑾適 自外來，以一騎前視其陣，曰：「不足為也。」因反顧一麾，外兵爭進，遂斬球、 謙，亂兵皆潰。瑾嘗有德於知訓者也，及其凶終，吳人皆謂曲在知訓。《五代史補》： 瑾之奔淮南也，時行密方圖霸，其為禮待，有加於諸將數等。瑾感行密見知，欲立 奇功為報，但憾無入陣馬，忽忽不樂。一日晝寢，夢老叟，眉發皓然，謂謹曰： 「君長憾無入陣馬，今馬生矣！」及廄隸報，適退槽馬生一駒，見臥未能起。瑾驚 曰：「何應之速也！」行往視之，見骨目皆非常馬，大喜曰：「事辦矣！」其後破 杜洪，取鍾傳，未嘗不得力焉。初，瑾之來也，徐溫睹其英烈，深忌之，故瑾不敢 預政。及行密死，子溥嗣位，溫與張鎬爭權，襲殺鎬，自是事無大小，皆決於溫。 既而溫復為自安之計，乃以子知訓自代，然後引兵出居金陵，實欲控制中外。知訓 尤恣橫，瑾居常嫉之。一旦知訓欲得瑾所乘馬，瑾怒，遂擊殺知訓，提其首請溥起 兵誅溫。溥素怯懦，見之掩面而走。瑾曰：「老婢兒不足為計！」亦自殺，中外大 駭且懼。溫至，遽以瑾屍暴之市中。時盛暑，肌肉累日不壞，至青蠅無敢輒泊。人 有病者，或於暴屍處取土煎而服之，無不愈。

shí pǔ, xú zhōu rén, chū wèi zhōu zhī xiāo jiāng. táng zhōng hé chū, qín zōng quán jù cài zhōu, qīn kòu lín fān, jié dù shǐ zhī xiáng mìng pǔ lǜ shī yǐ tǎo zhī, xú jūn lǚ jié, jūn qíng guī shùn, yǐ jié yuè shòu zhī. jiù táng shū liè chuán yún: shí pǔ, péng chéng rén, xú zhī yá jiāng. huáng cháo jù zhǎng ān, zhào zhēng tiān xià bīng jìn tǎo. zhōng hé èr nián, wǔ níng jūn jié dù shǐ zhī xiáng qiǎn pǔ yǔ fù jiāng chén fán lǜ shī wǔ qiān fù nán, xíng zhì hé yīn, jūn luàn, piāo hé yīn xiàn huí. pǔ zhāo hé fǔ yù, qí zhòng fù jí, jù zuì, tún yú jìng shàng. xiáng qiǎn rén yíng kào, xī shù zhī, pǔ nǎi yí jūn xiàng xú zhōu. jì rù, jūn rén dà hū, tuī pǔ wèi liú hòu. sòng xiáng yú dà péng guǎn. pǔ dà chū zī zhuāng, qiǎn chén fán yuán xiáng guī jīng. xiáng sù qī lǐ tíng, qí yè wèi fán suǒ shā, jǔ jiā tú hài. pǔ yǐ fán wèi sù zhōu cì shǐ, jìng yǐ wéi mìng shā xiáng, pǔ zhū fán, yòu lìng bié jiāng shuài jūn sān qiān fù nán jīng shī. tiān zǐ hái gōng, shòu zhī jié yuè. jí huáng cháo gōng chén zhōu, qín zōng quán jù cài zhōu, yǔ zéi lián jié, xú cài xiāng jìn, pǔ chū shī tǎo zhī, jūn fēng yì shèng, měi zhàn lǚ jié. huáng cháo zhī bài yě, qí jiāng shàng ràng yǐ shù qiān rén jiàng pǔ. hòu lín yán yòu zhǎn huáng cháo shǒu guī xú zhōu. shí pǔ gōng jū dì yī, zhào shòu jiǎn xiào tài wèi zhōng shū lìng jù lù jùn wáng. zōng quán wèi píng, réng shòu pǔ xú zhōu xíng yíng bīng mǎ dōu tǒng. cài zéi píng, zhū quán zhōng yǔ zhī zhēng gōng, suì xiāng xián yuàn. huái nán luàn, cháo tíng yǐ quán zhōng yáo lǐng huái nán jié dù, yǐ píng sūn rú xíng mì zhī luàn. biàn rén yīng yuán, lù chū xú fāng, pǔ zǔ zhī. quán zhōng nù, chū shī gōng xú. zì guāng qǐ zhì dà shùn, liù qī nián jiān, biàn jūn sì jí, xú sì sān jùn, mín wú gēng jià, pín suì shuǐ zāi, rén sàng shí liù qī. pǔ jiǒng cù, qiú hé yú biàn, quán zhōng yuē: yí zhèn zé kě. cháo tíng yǐ shàng shū liú chóng wàng dài pǔ, yǐ pǔ wèi tài zǐ tài shī. pǔ jù chū chéng jiàn hài, bù shòu dài. biàn jiāng páng shī gǔ chén bīng yú yě, pǔ qiú yuán yú yǎn zhōu, zhū jǐn chū bīng jiù zhī zhí dà xuě, liáng jǐn ér hái. chéng zhōng shǒu pí zhě jī shén, jiā zhī jí yì, biàn jiāng wáng zhòng shī niú cún jié yè chéng tī ér rù, pǔ yǔ qī zǐ dēng lóu zì fén ér zú, shí jǐng fú èr nián yě. dì rù yú biàn.
時溥，徐州人，初為州之驍將。唐中和初，秦宗權據蔡州，侵寇鄰籓，節度使 支詳命溥率師以討之，徐軍屢捷，軍情歸順，以節鉞授之。《舊唐書》列傳云：時 溥，彭城人，徐之牙將。黃巢據長安，詔征天下兵進討。中和二年，武寧軍節度使 支詳遣溥與副將陳璠率師五千赴難，行至河陰，軍亂，剽河陰縣回。溥招合撫諭， 其眾復集，懼罪，屯於境上。詳遣人迎犒，悉恕之，溥乃移軍向徐州。既入，軍人 大呼，推溥為留後。送詳於大彭館。溥大出資裝，遣陳璠援詳歸京。詳宿七里亭， 其夜為璠所殺，舉家屠害。溥以璠為宿州刺史，竟以違命殺詳，溥誅璠，又令別將 帥軍三千赴難京師。天子還宮，授之節鉞。及黃巢攻陳州，秦宗權據蔡州，與賊連 結，徐、蔡相近，溥出師討之，軍鋒益盛，每戰屢捷。黃巢之敗也，其將尚讓以數 千人降溥。後林言又斬黃巢首歸徐州。時溥功居第一，詔授檢校太尉、中書令、鉅 鹿郡王。宗權未平，仍授溥徐州行營兵馬都統。蔡賊平，硃全忠與之爭功，遂相嫌 怨。淮南亂，朝廷以全忠遙領淮南節度，以平孫儒、行密之亂。汴人應援，路出徐 方，溥阻之。全忠怒，出師攻徐。自光啟至大順，六七年間，汴軍四集，徐、泗三 郡，民無耕稼，頻歲水災，人喪十六七。溥窘蹙，求和於汴，全忠曰：「移鎮則可。」 朝廷以尚書劉崇望代溥，以溥為太子太師。溥懼出城見害，不受代。汴將龐師古陳 兵於野，溥求援於兗州，硃瑾出兵救之；值大雪，糧盡而還。城中守陴者飢甚，加 之疾疫，汴將王重師、牛存節夜乘梯而入，溥與妻子登樓自焚而卒，實景福二年也。 地入於汴。

wáng shī fàn, qīng zhōu rén. fù jìng wǔ, chū wèi píng lú yá jiāng. táng guǎng míng yuán nián, wú dì rén hóng bà láng hé qún dào yú qí dì jiān, jié dù shǐ ān shī rú qiǎn jìng wǔ tǎo píng zhī. jí cháo zéi fàn zhǎng ān, zhū fān shàn yì zhǔ shuài, jìng wǔ nǎi zhú shī rú, zì wèi liú hòu. wáng duó chéng zhì shòu yǐ jié yuè, hòu yǐ chū shī qín wáng gōng, jiā tài wèi píng zhāng shì. lóng jì zhōng, jìng wǔ zú, shī fàn nián yòu, sān jūn tuī zhī wèi shuài, dì zhōu cì shǐ zhāng chán pàn yú shī fàn, bù shòu jié dù, cháo tíng nǎi yǐ cuī ān qián wèi píng lú shuài, shī fàn jù mìng. zhāng chán yíng ān qián zhì jùn, tóng tǎo shī fàn. shī fàn qiǎn jiāng lú hóng jiāng bīng gōng chán, hóng fù pàn, yǔ chán tōng móu, wěi xuán jūn jiāng xí qīng zhōu. shī fàn zhī zhī, qiǎn zhòng lù yíng hóng, wèi zhī yuē: wú yǐ xiān rén zhī gù, wèi jūn fǔ suǒ tuī, nián fāng yòu shǎo, wèi néng gàn shì. rú gōng yǐ xiān rén zhī gù, lìng bù fá sì, gōng zhī rén yě. rú yǐ wèi nán yǔ chéng shì, qǐ bǎo shǒu lǐng, yǐ shǒu xiān rén fén mù, yì wéi mìng. hóng yǐ shī fàn nián yòu, bì wú néng wèi, bù wèi zhī bèi. shī fàn fú bīng yào lù, yíng ér xiǎng zhī, yù wèi jì gāng liú xún yuē: yì rì lú hóng zhì, ěr jí zhǎn zhī, chóu ěr yǐ jūn xiào. xún rú qí yán, zhǎn hóng yú zuò shàng, jí tóng luàn zhě shù rén. yīn jiè lì shì zhòng, dà xíng bān shǎng, yǔ zhī shì yuē, zì lǜ zhī yǐ gōng dì zhōu, qín zhāng chán, zhǎn zhī. ān qián dùn hái zhǎng ān. shī fàn yǎ hǎo rú shù, shǎo fù zòng héng zhī xué, gù ān mín jìn bào, gè yǒu fāng lüè, dāng shí fān hàn xián chēng zhī.
王師範，青州人。父敬武，初為平盧牙將。唐廣明元年，無棣人洪霸郎合群盜 於齊、棣間，節度使安師儒遣敬武討平之。及巢賊犯長安，諸籓擅易主帥，敬武乃 逐師儒，自為留後。王鐸承制授以節鉞，後以出師勤王功，加太尉、平章事。龍紀 中，敬武卒，師範年幼，三軍推之為帥，棣州刺史張蟾叛於師範，不受節度，朝廷 乃以崔安潛為平盧帥，師範拒命。張蟾迎安潛至郡，同討師範。師範遣將盧宏將兵 攻蟾，宏復叛，與蟾通謀，偽旋軍將襲青州。師範知之，遣重賂迎宏，謂之曰： 「吾以先人之故，為軍府所推，年方幼少，未能幹事。如公以先人之故，令不乏祀， 公之仁也。如以為難與成事，乞保首領，以守先人墳墓，亦惟命。」宏以師範年幼， 必無能為，不為之備。師範伏兵要路，迎而享之，預謂紀綱劉鄩曰：「翼日盧宏至， 爾即斬之，酬爾以軍校。」鄩如其言，斬宏於座上，及同亂者數人。因戒厲士眾， 大行頒賞，與之誓約，自率之以攻棣州，擒張蟾，斬之。安潛遁還長安。師範雅好 儒術，少負縱橫之學，故安民禁暴，各有方略，當時籓翰咸稱之。

jí tài zǔ píng yǎn yùn, qiǎn zhū yǒu gōng gōng zhī, shī fàn qǐ méng, suì yǔ tōng hǎo. tiān fù yuán nián dōng, lǐ mào zhēn jié qiān chē jià xìng fèng xiáng, hán quán huì jiǎo zhào jiā zuì yú tài zǔ, lìng fāng zhèn chū shī fù nán. zhào zhì qīng zhōu, shī fàn chéng zhào qì xià yuē: wú bèi wèi tiān zǐ fān lí, jūn fù yǒu nán, lüè wú fèn lì zhě, jiē qiáng bīng zì wèi, zòng zéi rú cǐ, shǐ shàng shī shǒu zōng tiāo, wēi ér bù chí, shì shuí zhī guò, wú jīn rì chéng bài yǐ zhī! nǎi fā shǐ tōng yáng xíng mì, qiǎn jiāng liú xún xí yǎn zhōu, bié jiāng xí qí. shí tài zǔ fāng wéi fèng xiáng, shī fàn qiǎn jiāng zhāng jū hòu bù yú fū èr bǎi, yán yǒu xiàn yú tài zǔ. zhì huá zhōu chéng dōng, huá jiāng lóu jìng sī yí qí yǒu yì, pōu yú shì zhī, nǎi bīng zhàng yě. jū hòu děng yīn hū, shā jìng sī, jù zhòng gōng xī chéng. shí cuī yǔn zài huá zhōu, qiǎn bù xià bì guān jù zhī, suì dùn qù. shì rì, liú xún xià yǎn zhōu, hé nán shù shí jùn tóng rì fā. tài zǔ nù, qiǎn zhū yǒu níng lǜ jūn tǎo zhī. jì ér yǒu níng wèi qīng jūn suǒ bài, lín zhèn bèi qín, chuán shǒu yú huái nán. tiān fù sān nián qī yuè, tài zǔ fù lìng yáng shī hòu jìn gōng, tún yú lín qú. shī hòu lǚ bài qīng jūn, suì jìn zhài yú chéng xià. shī fàn jù, nǎi lìng fù shǐ lǐ sì yè yì shī hòu qǐ xiáng, xīn táng shū yún: shī hòu wéi qīng zhōu, bài shī fàn bīng yú lín qú, zhí zhū jiāng, yòu huò qí dì shī kè. shì shí shī fàn zhòng shàng shí yú wàn, zhū jiāng qǐng jué zhàn, ér shī fàn yǐ dì gù, nǎi qǐng jiàng. tài zǔ xǔ zhī. suì yú, qiǎn lǐ zhèn quán diǎn qīng zhōu shì, yīn lìng shī fàn jǔ jiā xǐ biàn. shī fàn jiāng zhì, gǎo sù chéng lǘ, qǐng zuì yú tài zǔ. tài zǔ yǐ lǐ dài zhī, xún biǎo wèi hé yáng jié dù shǐ. huì hán jiàn yí zhèn qīng zhōu, tài zǔ zhàng jiàn yú jiāo, shī fàn yù yān. tài zǔ wèi jiàn yuē: gōng qǐng zài huá yīn, zhèng shì zhī xiá, shěng lǎn jīng jí, cǐ yì shì jūn zǐ zhī dà wù. jīn zhī qīng tǔ, zhèng jiǎn wù xiá, kě fù xiū huá yīn zhī gù shì. jiàn zǒng qiān ér yǐ. tài zǔ yòu yuē: gōng dú shū bì xū jīng yì, wù cuò yòng xīn. tài zǔ yǐ shī fàn hǎo rú, qián yǐ qīng zhōu pàn, gù yǐ cǐ yán jī zhī. jí tài zǔ jí wèi, zhēng wèi jīn wú shàng jiāng jūn.
及太祖平兗、鄆，遣硃友恭攻之，師範乞盟，遂與通好。天復元年冬，李茂貞 劫遷車駕幸鳳翔，韓全誨矯詔加罪於太祖，令方鎮出師赴難。詔至青州，師範承詔 泣下曰：「吾輩為天子籓籬，君父有難，略無奮力者，皆強兵自衛，縱賊如此，使 上失守宗祧，危而不持，是誰之過，吾今日成敗以之！」乃發使通楊行密，遣將劉 鄩襲兗州，別將襲齊。時太祖方圍鳳翔，師範遣將張居厚部輿夫二百，言有獻於太 祖。至華州城東，華將婁敬思疑其有異，剖輿視之，乃兵仗也。居厚等因呼，殺敬 思，聚眾攻西城。時崔允在華州，遣部下閉關拒之，遂遁去。是日，劉鄩下兗州， 河南數十郡同日發。太祖怒，遣硃友寧率軍討之。既而友寧為青軍所敗，臨陣被擒， 傳首於淮南。天復三年七月，太祖復令楊師厚進攻，屯於臨朐。師厚屢敗青軍，遂 進寨於城下。師範懼，乃令副使李嗣業詣師厚乞降，《新唐書》云：師厚圍青州， 敗師範兵於臨朐，執諸將，又獲其弟師克。是時師範眾尚十餘萬，諸將請決戰，而 師範以弟故，乃請降。太祖許之。歲余，遣李振權典青州事，因令師範舉家徙汴。 師範將至，縞素乘驢，請罪於太祖。太祖以禮待之，尋表為河陽節度使。會韓建移 鎮青州，太祖帳餞於郊，師範預焉。太祖謂建曰：「公頃在華陰，政事之暇，省覽 經籍，此亦士君子之大務。今之青土，政簡務暇，可復修華陰之故事。」建捴謙而 已。太祖又曰：「公讀書必須精意，勿錯用心。」太祖以師範好儒，前以青州叛， 故以此言譏之。及太祖即位，征為金吾上將軍。

kāi píng chū, tài zǔ fēng zhū zi wèi wáng, yǒu níng qī hào sù yú tài zǔ yuē: bì xià huà jiā wèi guó, rén rén jiē dé fēng chóng. qiè fū zǎo yù jiān nán, cū lì láo xiào, bù xìng shī fàn fǎn nì, wáng fū héng shī jiāng chǎng. yuān chóu shàng zài cháo tíng, shòu bì xià ēn zé, wáng fū hé zuì! tài zǔ qī rán qì xià yuē: jǐ wàng cǐ zéi. jí qiǎn rén zú shī fàn yú luò yáng. xiān jué kēng yú dì cè, nǎi gào zhī, qí dì shī huì xiōng shī yuè jí ér zhí èr bǎi kǒu, xián jǐn lù yān. shí shǐ zhě xuān zhào qì, shī fàn shèng qǐ yàn xí, lìng kūn zhòng zǐ dì liè zuò, wèi shǐ zhě yuē: sǐ zhě rén suǒ bù néng miǎn, kuàng yǒu zuì hū! rán yǔ jù kēng shī yú xià, shǎo zhǎng shī xù, yǒu kuì yú xiān rén. xíng jiǔ zhī cì, lìng shǎo zhǎng yī cì yú kēng suǒ shòu lù, rén shì tòng zhī. hòu táng tóng guāng sān nián sān yuè, zhào zèng tài wèi.
開平初，太祖封諸子為王，友寧妻號訴於太祖曰：「陛下化家為國，人人皆得 封崇。妾夫早預艱難，粗立勞效，不幸師範反逆，亡夫橫屍疆場。冤讎尚在朝廷， 受陛下恩澤，亡夫何罪！」太祖悽然泣下曰：「幾忘此賊。」即遣人族師範於洛陽。 先掘坑於第側，乃告之，其弟師誨、兄師悅及兒侄二百口，咸盡戮焉。時使者宣詔 訖，師範盛啟宴席，令昆仲子弟列座，謂使者曰：「死者人所不能免，況有罪乎！ 然予懼坑屍於下，少長失序，有愧於先人。」行酒之次，令少長依次於坑所受戮， 人士痛之。後唐同光三年三月，詔贈太尉。

liú zhī jùn, zì xī xián, xú zhōu pèi xiàn rén yě. zī mào xióng jié, tì tǎng yǒu dà zhì. shǐ shì xú shuài shí pǔ, wèi liè xiào, pǔ shén qì zhī, hòu yǐ yǒng lüè jiàn jì. táng dà shùn èr nián dōng, lǜ suǒ bù èr qiān rén lái jiàng, jí shǔ wèi jūn xiào. zhī jùn pī jiǎ shàng mǎ, lún jiàn rù dí, yǒng guān zhū jiāng. tài zǔ mìng zuǒ yòu yì shèng liǎng jūn lì zhī, xún yòng wèi zuǒ kāi dào zhǐ huī shǐ, gù dāng shí rén wèi zhī liú kāi dào. hòu tǎo qín zōng quán jí gōng xú zhōu, jiē yǒu gōng, xún bǔ xú zhōu mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ. gōng hǎi zhōu xià zhī, suì zòu shòu cì shǐ. tiān fù chū, lì diǎn huái zhèng èr zhōu, cóng píng qīng zhōu, yǐ gōng zòu shòu tóng zhōu jié dù shǐ. tiān yòu sān nián dōng, yǐ bīng wǔ qiān pò qí jūn liù wàn yú měi yuán. zì shì lián kè fū yán děng wǔ zhōu, nǎi jiā jiǎn xiào tài fù píng zhāng shì. kāi píng èr nián chūn sān yuè, mìng wèi lù zhōu xíng yíng zhāo tǎo shǐ. zhī jùn wèi zhì lù, jiā zhài yǐ xiàn, jìn rén yǐn jūn fāng gōng zé zhōu, wén zhī jùn zhì, nǎi tuì. xún gǎi xī lù zhāo tǎo shǐ. liù yuè, dà pò qí jūn yú mù gǔ, fú zhǎn qiān jì, lǐ mào zhēn jǐn yǐ shēn miǎn. sān nián wǔ yuè, jiā jiǎn xiào tài wèi jiān shì zhōng, fēng dà péng jùn wáng.
劉知俊，字希賢，徐州沛縣人也。姿貌雄傑，倜儻有大志。始事徐帥時溥，為 列校，溥甚器之，後以勇略見忌。唐大順二年冬，率所部二千人來降，即署為軍校。 知俊披甲上馬，輪劍入敵，勇冠諸將。太祖命左右義勝兩軍隸之，尋用為左開道指 揮使，故當時人謂之「劉開道」。後討秦宗權及攻徐州，皆有功，尋補徐州馬步軍 都指揮使。攻海州下之，遂奏授刺史。天復初，歷典懷、鄭二州，從平青州，以功 奏授同州節度使。天祐三年冬，以兵五千破岐軍六萬於美原。自是連克鄜、延等五 州，乃加檢校太傅、平章事。開平二年春三月，命為潞州行營招討使。知俊未至潞， 夾寨已陷，晉人引軍方攻澤州，聞知俊至，乃退。尋改西路招討使。六月，大破岐 軍於幕谷，俘斬千計，李茂貞僅以身免。三年五月，加檢校太尉、兼侍中，封大彭 郡王。

shí zhī jùn wēi wàng yì lóng, tài zǔ xióng cāi rì shén, huì yòu guó jūn jié dù shǐ wáng zhòng shī wú zuì jiàn zhū, zhī jùn jū bù zì ān, nǎi jù tóng zhōu pàn, jiàn jiè lù yún: péng chéng wáng liú zhī jùn zhèn tóng zhōu rì, yīn zhú yíng qiáng, jué dé yī wù, zhòng bā shí yú jīn, zhuàng ruò yóu náng, zhào bīn mù jiāng xiào wèn zhī. liú yuán yuē: cǐ shì yuān qì suǒ jié, gǔ lái líng yǔ zhī dì huò yǒu yān. xī wáng chōng jù luò yáng, xiū hé nán fǔ yù, yì huò cǐ wù. yuán wén jiǔ néng wàng yōu, diàn yǐ chún láo, huò kě xiāo shì ěr. rán cǐ wù zhī chū, yì fēi jí zhēng yě. zhī jùn mìng jù jiǔ zhuàn zhù lèi, fù yì zhī. xún yǒu pàn chéng bèi zhǔ zhī shì. sòng kuǎn yú lǐ mào zhēn. yòu fēn bīng yǐ xí yōng huá, yōng zhōu jié dù shǐ liú hàn bèi qín, sòng fèng xiáng hài zhī, huá zhōu cài jìng sī bèi shāng huò miǎn. tài zǔ wén zhī jùn pàn, qiǎn jìn chén yù zhī yuē: zhèn dài qīng shén hòu, hé xiāng fù yé? zhī jùn bào yuē: chén fēi bèi dé, dàn wèi sǐ ěr! wáng zhòng shī bù fù bì xià, ér zhì zú miè! tài zǔ fù qiǎn shǐ wèi zhī jùn yuē: zhèn bù liào qīng wèi cǐ. zuó zhòng shī dé zuì, gài liú hàn yán yīn jié bīn fèng, zhōng bù wèi guó jiā yòng. wǒ jīn suī zhī wǎng làn, huǐ bù kě zhuī, zhì qīng rú sī, wǒ xīn hèn hèn, gài liú hàn wù yǔ shì yě, hàn yī sǐ gù wèi sāi zé. zhī jùn bù bào, suì fēn bīng yǐ shǒu tóng guān. tài zǔ mìng liú xún lǜ bīng jìn tǎo, gōng tóng guān, xià zhī. shí zhī jùn dì zhī huàn wèi qīn wèi zhǐ huī shǐ, wén zhī jùn pàn, zì luò bēn zhì tóng guān, wèi xún suǒ qín, hài zhī. xún ér wáng shī jì zhì, zhī jùn nǎi jǔ zú bēn yú fèng xiáng lǐ mào zhēn hòu dài zhī, wěi jiā jiǎn xiào tài wèi jiān zhōng shū lìng, yǐ tǔ jiāng bù guǎng, wú fān zhèn yǐ chù zhī, dàn hòu gěi fèng lù ér yǐ. xún mìng lǜ bīng gōng wéi líng wǔ, qiě tú mù yǔ zhī dì. líng wǔ jié dù shǐ hán xùn qiǎn shǐ lái gào jí, tài zǔ lìng kāng huái yīng lǜ shī jiù zhī, shī cì bīn zhōu zhǎng chéng lǐng, wèi zhī jùn yāo jī, huái yīng bài guī. jiǔ guó zhì yún: lǐ yàn qí liú zhī jùn zì líng wǔ bān shī, tú jīng zhǎng chéng lǐng, liáng shī lǜ jīng ruì shù wàn niè qí hòu, yàn qí yǔ zhī jùn tóng shè fāng lüè, jī bài zhī. mào zhēn yuè, shǔ wèi jīng zhōu jié dù shǐ. fù mìng lǜ zhòng gōng xìng yuán, jìn wéi xī xiàn, huì shǔ jūn jiù zhì, nǎi tuì. jiǔ guó zhì wáng zōng jīn suì chuán yún: qí jiāng liú zhī jùn děng lǐng dà jūn fēn lù lái gōng, yóu jiē chéng lù duó gù zhèn liáng, wáng zōng kǎn táng xí děng yù zhī, zhì qīng ní lǐng, wèi zhī jùn suǒ bài, tuì bǎo xī xiàn. huì dà yǔ, hàn jiāng zhǎng, zōng jīn suì zì luó cūn dé xiāng dǎo, yuán shān ér xíng shù bǎi lǐ, yǔ zōng bō yù yú tiě gǔ, hé jūn chū tāng tóu. shí zhī jùn zì xié gǔ shān nán zhí dǐ xìng zhōu, wéi xī xiàn, jūn rén sàn lüè bā zhōng, zōng jīn suì yǔ zōng bō xí zhī. huì wáng jiàn yì zhì, suì jiě xī xiàn zhī wéi.
時知俊威望益隆，太祖雄猜日甚，會佑國軍節度使王重師無罪見誅，知俊居不 自安，乃據同州叛，《鑑戒錄》云：彭城王劉知俊鎮同州日，因築營牆，掘得一物， 重八十餘斤，狀若油囊，召賓幕將校問之。劉源曰：「此是冤氣所結，古來囹圄之 地或有焉。昔王充據洛陽，修河南府獄，亦獲此物。源聞酒能忘憂，奠以醇醪，或 可消釋耳。然此物之出，亦非吉徵也。」知俊命具酒饌祝酹，復瘞之。尋有叛城背 主之事。送款於李茂貞。又分兵以襲雍、華，雍州節度使劉捍被擒，送鳳翔害之， 華州蔡敬思被傷獲免。太祖聞知俊叛，遣近臣諭之曰：「朕待卿甚厚，何相負耶？」 知俊報曰：「臣非背德，但畏死耳！王重師不負陛下，而致族滅！」太祖復遣使謂 知俊曰：「朕不料卿為此。昨重師得罪，蓋劉捍言陰結邠、鳳，終不為國家用。我 今雖知枉濫，悔不可追，致卿如斯，我心恨恨，蓋劉捍誤予事也，捍一死固未塞責。」 知俊不報，遂分兵以守潼關。太祖命劉鄩率兵進討，攻潼關，下之。時知俊弟知浣 為親衛指揮使，聞知俊叛，自洛奔至潼關，為鄩所擒，害之。尋而王師繼至，知俊 乃舉族奔於鳳翔；李茂貞厚待之，偽加檢校太尉、兼中書令，以土疆不廣，無籓鎮 以處之，但厚給俸祿而已。尋命率兵攻圍靈武，且圖牧圉之地。靈武節度使韓遜遣 使來告急，太祖令康懷英率師救之，師次邠州長城嶺，為知俊邀擊，懷英敗歸。 《九國志》云：李彥琦、劉知俊自靈武班師，塗經長城嶺，梁師率精銳數萬躡其後， 彥琦與知俊同設方略，擊敗之。茂貞悅，署為涇州節度使。復命率眾攻興元，進圍 西縣，會蜀軍救至，乃退。《九國志·王宗釒歲傳》云：岐將劉知俊等領大軍分路 來攻，由階、成路奪固鎮糧，王宗侃、唐襲等御之，至青泥嶺，為知俊所敗，退保 西縣。會大雨，漢江漲，宗釒歲自羅村得鄉導，緣山而行數百里，與宗播遇於鐵谷， 合軍出湯頭。時知俊自斜谷山南直抵興州，圍西縣，軍人散掠巴中，宗釒歲與宗播 襲之。會王建亦至，遂解西縣之圍。

jì ér wèi mào zhēn zuǒ yòu shí jiǎn yóng děng jiān zhī, miǎn qí jūn zhèng, yù yú qí xià, yǎn guān lì nián. mào zhēn yóu zi jì chóng zhèn qín zhōu, yīn lái níng jìn, yán zhī jùn tú qióng zhì cǐ, bù yí yǐ chán jí jiàn yí, mào zhēn nǎi zhū jiǎn yóng děng yǐ ān qí xīn. jì chóng yòu qǐng lìng zhī jùn qiè jiā jū qín zhōu, yǐ jiù fēng gěi, mào zhēn cóng zhī. wèi jǐ, bīn zhōu luàn, mào zhēn mìng zhī jùn tǎo zhī. shí bīn zhōu dōu xiào lǐ bǎo héng nà kuǎn yú cháo tíng, mò dì qiǎn huò yàn wēi lǜ zhòng xiān rù yú bīn, zhī jùn suì wéi qí chéng, bàn zài bù néng xià. huì lǐ jì chóng yǐ qín zhōu jiàng yú shǔ, zhī jùn qī nú jiē qiān yú chéng dū, suì jiě bīn zhōu zhī wéi ér guī qí yáng. yǐ jǔ jiā rù shǔ, zhōng lǜ cāi jì, yīn yǔ qīn xìn bǎi yú rén yè zhǎn guān bēn shǔ. wáng jiàn dài zhī shèn zhì, jí shòu wěi wǔ xìn jūn jié dù shǐ, xún mìng jiāng bīng fá qí, bù kè, bān shī, yīn wéi lǒng zhōu, huò qí shuài sāng hóng zhì yǐ guī. jiǔ zhī, fù mìng wèi dōu tǒng, zài lǐng jūn fá qí. shí bù jiāng jiē wáng jiàn jiù rén, duō wéi jié dù, bù chéng gōng ér hái, shǔ rén yīn ér huǐ zhī. xiān shì, wáng jiàn suī jiā chǒng dài, rán yì jì zhī, cháng wèi jìn shì yuē: wú jiàn shuāi hào, héng sī shēn hòu. liú zhī jùn fēi ěr bèi néng jià yù, bù rú zǎo wèi zhī suǒ. yòu jí qí míng zhě yú lǐ xiàng jiān zuò yáo yán yún: hēi niú chū quān zōng shéng duàn. zhī jùn sè qián ér chǒu shēng, zōng shéng zhě, wáng shì zi sūn jiē yǐ zōng chéng wèi míng, gù yǐ cǐ gòu zhī. wěi shǔ tiān hàn yuán nián dōng shí èr yuè, jiàn qiǎn rén bǔ zhī jùn, zhǎn yú chéng dū fǔ zhī tàn shì. jí wáng yǎn sì wěi wèi, yǐ qí zǐ sì yīn shàng wěi é méi zhǎng gōng zhǔ, bài fù mǎ dū wèi. hòu táng tóng guāng mò, suí lì qiān yú luò, zú.
既而為茂貞左右石簡顒等間之，免其軍政，寓於岐下，掩關歷年。茂貞猶子繼 崇鎮秦州，因來寧覲，言知俊途窮至此，不宜以讒嫉見疑，茂貞乃誅簡顒等以安其 心。繼崇又請令知俊挈家居秦州，以就豐給，茂貞從之。未幾，邠州亂，茂貞命知 俊討之。時邠州都校李保衡納款於朝廷，末帝遣霍彥威率眾先入於邠，知俊遂圍其 城，半載不能下。會李繼崇以秦州降於蜀，知俊妻孥皆遷於成都，遂解邠州之圍而 歸岐陽。以舉家入蜀，終慮猜忌，因與親信百餘人夜斬關奔蜀。王建待之甚至，即 授偽武信軍節度使，尋命將兵伐岐，不克，班師，因圍隴州，獲其帥桑宏志以歸。 久之，復命為都統，再領軍伐岐。時部將皆王建舊人，多違節度，不成功而還，蜀 人因而毀之。先是，王建雖加寵待，然亦忌之，嘗謂近侍曰：「吾漸衰耗，恆思身 後。劉知俊非爾輩能駕馭，不如早為之所。」又嫉其名者於里巷間作謠言云：「黑 牛出圈棕繩斷。」知俊色黔而丑生，棕繩者，王氏子孫皆以「宗」、「承」為名， 故以此構之。偽蜀天漢元年冬十二月，建遣人捕知俊，斬於成都府之炭市。及王衍 嗣偽位，以其子嗣禋尚偽峨眉長公主，拜駙馬都尉。後唐同光末，隨例遷於洛，卒。

zhī jùn zú zǐ sì bīn, yòu cóng zhī jùn zhēng xíng, lèi qiān wèi jūn xiào. jí zhī jùn pàn, yǐ bù yù qí móu, dé bù zuò. zhēn míng mò, dà jūn yǔ jìn wáng duì lěi yú dé shèng, jiǔ zhī, sì bīn lǜ shù qí bēn yú jìn, jù yán cháo tíng jūn jī dé shī yòu yǐ jiā shì chóu yuàn, jiāng yǐ bào zhī. jìn wáng shēn xìn zhī, jí hòu gěi tián zhái, réng cì jǐn yī yù dài, jūn zhōng mù wèi liú èr gē. jū yī nián, fù lái bēn, dāng shí jìn rén wèi shì cì kè, yǐ jìn wáng ēn zé zhī hòu, gù bù qiè fā. lóng dé sān nián dōng, cóng wáng yàn zhāng zhàn yú zhōng dōu, jūn bài, wèi jìn rén suǒ qín. jìn wáng jiàn zhī, xiào wèi sì bīn yuē: ěr kě hái yǔ yù dài. sì bīn huáng kǒng qǐng sǐ, suì zhū zhī.
知俊族子嗣彬，幼從知俊征行，累遷為軍校。及知俊叛，以不預其謀，得不坐。 貞明末，大軍與晉王對壘於德勝，久之，嗣彬率數騎奔於晉，具言朝廷軍機得失； 又以家世仇怨，將以報之。晉王深信之，即厚給田宅，仍賜錦衣玉帶，軍中目為 「劉二哥」。居一年，復來奔，當時晉人謂是刺客，以晉王恩澤之厚，故不竊發。 龍德三年冬，從王彥章戰於中都，軍敗，為晉人所擒。晉王見之，笑謂嗣彬曰： 「爾可還予玉帶。」嗣彬惶恐請死，遂誅之。

yáng chóng běn, bù zhī hé xǔ rén, yòu wèi lǐ mào zhēn zhī jiǎ zǐ, yīn mào xìng lǐ shì, míng jì huī. táng guāng huà zhōng, mào zhēn biǎo wèi bīn zhōu jié dù shǐ. tiān fù yuán nián dōng, tài zǔ zì fèng xiáng yí jūn běi fá, zhù pèi yú bīn jiāo, mìng zhū jūn gōng qí chéng. chóng běn jù, chū chéng qǐng jiàng. tài zǔ fù zhì wèi bīn zhōu jié dù shǐ, réng lìng fù qí běn xìng míng yān. jí shī hái, qiān qí zú yú hé zhōng. qí hòu, tài zǔ yīn tǒng róng wǎng lái yóu yú pú jīn, yǐ chóng běn qī sù yǒu zī sè, bì zhī yú bié guǎn. qí fù sù gāng liè, sī huái kuì chǐ, qiǎn shì zhě ràng chóng běn yuē: zhàng fū yōng máo zhàng yuè, bù néng bì qí kàng lì, wǒ yǐ wèi zhū gōng fù, jīn shēng wú miàn mù duì qīng, qī yú dāo shéng ér yǐ. chóng běn wén zhī, dàn sǎ lèi hán nù. jí zhāo zōng zì fèng xiáng huí jīng, chóng běn zhī jiā dé guī bīn zhōu. chóng běn chǐ qí qī jiàn rǔ, yīn zī fù èr yú tài zǔ. nǎi qiǎn shǐ gào mào zhēn yuē: zhū shì zhào luàn, móu wēi táng zuò, fù wèi guó jiā pán shí, bù kě zuò guān qí huò, yí yú cǐ shí bì mìng xìng fù, shì gǒu bù jì, sǐ wèi shè jì kě yě. mào zhēn nǎi qiǎn shǐ huì bīng yú tài yuán. shí xī chuān wáng jiàn yì lìng dà jiāng chū shī yǐ zhù zhī, qí shǔ lián bīng yǐ gōng yōng huá, guān xī dà zhèn. tài zǔ qiǎn chēn wáng yǒu yù shuài shī yù zhī, huì yǒu yù zú yú xíng, nǎi bān shī. tiān yòu sān nián dōng shí yuè, chóng běn fù lǐng fèng xiáng bīn jīng qín lǒng zhī shī, huì yán zhōu hú zhāng zhī zhòng, hé wǔ liù wàn, tún yú měi yuán, liè shān shí wǔ, qí shì shén shèng. tài zǔ mìng tóng zhōu jié dù shǐ liú zhī jùn jí kāng huái yīng shuài shī jù zhī, chóng běn dà bài, fù guī yú bīn zhōu, zì shì chuí chì jiǔ zhī. gān huà yuán nián dōng, wèi qí zi yàn lǔ suǒ dú ér sǐ.
楊崇本，不知何許人，幼為李茂貞之假子，因冒姓李氏，名繼徽。唐光化中， 茂貞表為邠州節度使。天復元年冬，太祖自鳳翔移軍北伐，駐旆於邠郊，命諸軍攻 其城。崇本懼，出城請降。太祖復置為邠州節度使，仍令復其本姓名焉。及師還， 遷其族於河中。其後，太祖因統戎往來由於蒲津，以崇本妻素有姿色，嬖之於別館。 其婦素剛烈，私懷愧恥，遣侍者讓崇本曰：「丈夫擁旄仗鉞，不能庇其伉儷，我已 為硃公婦，今生無面目對卿，期於刀繩而已。」崇本聞之，但灑淚含怒。及昭宗自 鳳翔回京，崇本之家得歸邠州。崇本恥其妻見辱，因茲復貳於太祖。乃遣使告茂貞 曰：「硃氏兆亂，謀危唐祚，父為國家磐石，不可坐觀其禍，宜於此時畢命興復， 事苟不濟，死為社稷可也。」茂貞乃遣使會兵於太原。時西川王建亦令大將出師以 助之，岐、蜀連兵以攻雍、華，關西大震。太祖遣郴王友裕帥師御之，會友裕卒於 行，乃班師。天祐三年冬十月，崇本復領鳳翔、邠、涇、秦、隴之師，會延州胡章 之眾，合五六萬，屯於美原，列柵十五，其勢甚盛。太祖命同州節度使劉知俊及康 懷英帥師拒之，崇本大敗，復歸於邠州，自是垂翅久之。乾化元年冬，為其子彥魯 所毒而死。

yàn lǔ zì chēng liú hòu, lǐng qí jūn shì, fán wǔ shí yú rì, wèi chóng běn yǎng zi lǐ bǎo héng suǒ shā. bǎo héng jǔ qí chéng lái jiàng, mò dì mìng huò yàn wēi wèi bīn shuài, yóu shì bīn níng fù wèi mò dì suǒ yǒu.
彥魯自稱留後，領其軍事，凡五十餘日，為崇本養子李保衡所殺。保衡舉其城 來降，末帝命霍彥威為邠帥，由是邠、寧復為末帝所有。

jiǎng yīn, bù zhī hé xǔ rén. yòu gū, suí qí mǔ shì yú hé zhōng jié dù shǐ wáng zhòng yíng zhī jiā, zhòng yíng lián zhī, chù wèi jǐ zi. táng tiān fù chū, tài zǔ jì píng pú shǎn, yīn yǔ cóng xiōng kē jǔ zú qiān yú dà liáng. tài zǔ gǎn wáng zhòng róng zhī jiù ēn, fán wáng shì zhū zi, jiē lù yòng yān, yīn yóu shì jì lì nèi zhí, lèi qiān zhì xuān huī yuàn shǐ. yīn sù yǔ shù rén yǒu guī shàn, yǒu guī cuàn lì, mìng wèi xú zhōu jié dù shǐ. gān huà sì nián qiū, mò dì yǐ fú wáng yǒu zhāng zhèn xú fāng, yīn zì yǐ wèi yǒu guī zhī dǎng, jù bù shòu dài, suì jiān bì yǐ jù mìng. shí huá zhōu jié dù shǐ wáng zàn, yīn zhī cóng dì yě, jù qí lián zuò, shàng zhāng yán yīn běn xìng jiǎng, fēi wáng shì zhī zǐ yě. mò dì nǎi xià zhào xuē duó yīn zài shēn guān jué, réng lìng què hái běn xìng, mìng niú cún jié liú xún děng lǜ jūn tǎo zhī. shì shí, yīn qiú jiù yú huái nán, yáng pǔ qiǎn zhū jǐn lǜ zhòng lái yuán, cún jié děng nì jī, bài zhī. zhēn míng yuán nián chūn, cún jié liú xún gōng xià xú zhōu, yīn jǔ zú zì fán ér sǐ, yú huǒ zhōng de qí shī, xiāo shǒu yǐ xiàn zhī.
蔣殷，不知何許人。幼孤，隨其母適於河中節度使王重盈之家，重盈憐之，畜 為己子。唐天復初，太祖既平蒲、陝，殷與從兄珂舉族遷於大梁。太祖感王重榮之 舊恩，凡王氏諸子，皆錄用焉，殷由是繼歷內職，累遷至宣徽院使。殷素與庶人友 珪善，友珪篡立，命為徐州節度使。乾化四年秋，末帝以福王友璋鎮徐方，殷自以 為友珪之黨，懼不受代，遂堅壁以拒命。時華州節度使王瓚，殷之從弟也，懼其連 坐，上章言殷本姓蔣，非王氏之子也。末帝乃下詔削奪殷在身官爵，仍令卻還本姓， 命牛存節、劉鄩等率軍討之。是時，殷求救於淮南，楊溥遣硃瑾率眾來援，存節等 逆擊，敗之。貞明元年春，存節、劉鄩攻下徐州，殷舉族自燔而死，於火中得其屍， 梟首以獻之。

zhāng wàn jìn, yún zhōu rén. chū wèi běn zhōu xiǎo xiào, wáng mìng tóu yōu zhōu, liú shǒu guāng hòu yù zhī, rèn wèi bì jiāng. cāng zhōu liú shǒu wén, yǐ dì shǒu guāng qiú fù ér qiè jù qí wèi, zì lǐng bīng wèn zuì, xún bài yú jī sū. shǒu guāng suì jiān yǒu cāng jǐng zhī dì, lìng qí zi jì wēi zhǔ liú wù. jì wēi nián yòu, wèi néng zhèng shì, yǐ wàn jìn zuǒ zhī, fán guān jūn zhèng, yī jiē wěi rèn. jì wēi xiōng nüè lèi fù, cháng yín luàn yú wàn jìn zhī jiā, wàn jìn nù ér shā zhī, tōng jiàn yún: gān huà èr nián jiǔ yuè gēng zǐ, wàn jìn qiǎn shǐ fèng biǎo jiàng yú liáng. xīn chǒu, yǐ wàn jìn wèi yì chāng liú hòu. jiǎ chén, gǎi yì chāng wèi shùn huà jūn, yǐ wàn jìn wèi jié dù shǐ. cǐ chuán yí yǒu què wén. yòu qiǎn shǐ guī yú jìn. jì ér mò dì qiǎn yáng shī hòu liú shǒu qí qián bīng lüè zhèn jì, yīn dōng gōng cāng zhōu, wàn jìn qǐ xiáng. shī hòu biǎo qīng zhōu jié dù shǐ, é qiān yǎn zhōu, réng cì míng shǒu jìn. wàn jìn xìng jì qīng xiǎn, zhuān tú fǎn cè. zhēn míng sì nián dōng, jù chéng pàn mìng, qiǎn shǐ sòng kuǎn yú jìn wáng. mò dì jiàng zhì xuē qí guān jué, réng fù qí běn míng, qiǎn liú xún tǎo zhī, jìn rén bù néng jiù. wǔ nián dōng, wàn jìn wēi cù, xiǎo jiāng xíng shī yù qián móu nèi yīng, kāi mén yǐ nà wáng shī, suì bá qí chéng, wàn jìn zú zhū.
張萬進，雲州人。初為本州小校，亡命投幽州，劉守光厚遇之，任為裨將。滄 州劉守文，以弟守光囚父而竊據其位，自領兵問罪，尋敗於雞蘇。守光遂兼有滄、 景之地，令其子繼威主留務。繼威年幼，未能政事，以萬進佐之，凡關軍政，一皆 委任。繼威凶虐類父，嘗淫亂於萬進之家，萬進怒而殺之，《通鑑》云：乾化二年 九月庚子，萬進遣使奉表降於梁。辛丑，以萬進為義昌留後。甲辰，改義昌為順化 軍，以萬進為節度使。此傳疑有闕文。又遣使歸於晉。既而末帝遣楊師厚、劉守奇 潛兵掠鎮、冀，因東攻滄州，萬進乞降。師厚表青州節度使，俄遷兗州，仍賜名守 進。萬進性既輕險，專圖反側。貞明四年冬，據城叛命，遣使送款於晉王。末帝降 制削其官爵，仍復其本名，遣劉鄩討之，晉人不能救。五年冬，萬進危蹙，小將邢 師遇潛謀內應，開門以納王師，遂拔其城，萬進族誅。

shǐ chén yuē: fū yún léi gòu tún, lóng shé qǐ lù, shì jūn zhě jiāo dòu, lì bài zhě xiān wáng, gù xuān jǐn shí pǔ zhī liú, jiē liáng zhī tūn shì, sī yì lǐ zhī cháng yě. wéi jǐn shǐ yǐ qiè fā yǒu tǔ, zhōng yǐ qiè fā wáng shēn, chuán suǒ wèi jūn yǐ cǐ shǐ, bì yǐ cǐ zhōng zhě hū! shī fàn shǔ shuāi jì zhī yùn, yǐ xìng fù wèi móu, shì suī bù chéng, zhōng zé kě shàng, suī yí zú miè zhī huò, yì kě yǐ yǔ zāng hóng yóu yú dì xià yǐ. zhī jùn xiāo wǔ yǒu yú, bēn wáng bù xiá, liù hé suī dà, wú suǒ róng shēn, fū rú shì zé qǐ ruò yì yǐ wèi yǒng zhě hū! chóng běn ér xià, jù yǐ pàn miè, yòu hé zú yǐ dào zāi!
史臣曰：夫雲雷構屯，龍蛇起陸，勢均者交斗，力敗者先亡，故瑄、瑾、時溥 之流，皆梁之吞噬，斯亦理之常也。惟瑾始以竊發有土，終以竊發亡身，《傳》所 謂「君以此始，必以此終」者乎！師範屬衰季之運，以興復為謀，事雖不成，忠則 可尚，雖貽族滅之禍，亦可以與臧洪游於地下矣。知俊驍武有餘，奔亡不暇，六合 雖大，無所容身，夫如是則豈若義以為勇者乎！崇本而下，俱以叛滅，又何足以道 哉！