dòu lú gé, zǔ jí, tóng zhōu cì shǐ. fù zàn, shū zhōu cì shǐ. xuān hé shū pǔ yún: shī qí shì xì. gé shǎo zhí luàn lí, bì dì fū yán, zhuǎn rù zhōng shān, wáng chù zhí lǐ zhī, pì yú mù xià, yǒu zòu jì zhī yù. yīn mǔ dān huì fù shī, fěng chù zhí yǐ sāng zhè wèi yì, yán shén gǔ yǎ, jiàn jiā qì yǎng, zhuǎn jié dù pàn guān. ér lǐ jiā wú fǎ, dú qǐng yè chù zhí, chù zhí lǜ bù zhèng yǒu quē, yǒu suǒ guī jiàn, liǎn bǎn chū yíng, nǎi wèi bì rén qí jūn zhí yǐ.
豆卢革,祖籍,同州刺史。父瓚,舒州刺史。《宣和书谱》云:失其世系。革 少值乱离,避地鄜、延,转入中山,王处直礼之,辟于幕下,有奏记之誉。因牡丹 会赋诗,讽处直以桑柘为意,言甚古雅,渐加器仰,转节度判官。而理家无法,独 请谒处直,处直虑布政有缺,有所规谏,敛版出迎,乃为嬖人祈军职矣。
tiān yòu mò, zhuāng zōng jiāng jí wèi, jiǎng qiú fǔ xiāng, lú zhì yǐ míng jiā zǐ jǔ zhī, zhēng bài xíng tái zuǒ chéng xiàng. tóng guāng chū, bài píng zhāng shì. jí dēng láng miào, shì duō cuò luàn, zhì yú guān jiē nǐ yì, qián hòu dào zhì, lǚ wèi shěng láng xiāo xī fǔ jùn zhèng, gé gǎi zhī, wú nán sè. zhuāng zōng chū dìng biàn luò, gé yǐn jiàn wéi shuō, jì ān shì tǐ, yǔ jǐ tóng gōng. shuō jì dēng yōng, fù shì liú pǐn, jǔ zhǐ qīng tuō, yuàn guī yú gé. yòu gé shuō zhī zǐ jù shòu shí yí, fù zǐ tóng guān, wèi rén suǒ cì, suì gǎi shòu yuán wài láng. gé qǐng shuō zhī zǐ tāo wèi hóng wén guǎn xué shì, shuō qǐng gé zhī zǐ shēng wèi jí xián xué shì, jiāo zhì ā sī, yǒu tóng shì jǐng, shí zhě chǒu zhī. gé zì zuò xiāng zhī hòu, bù yǐ jìn xián quàn néng wéi wù, wéi shì xiū liàn, qiú cháng shēng zhī shù cháng fú dān shā, ǒu xuè shù rì, chuí sǐ ér yù.
天祐末,庄宗将即位,讲求辅相,卢质以名家子举之,征拜行台左丞相。同光 初,拜平章事。及登廊庙,事多错乱,至于官阶拟议,前后倒置,屡为省郎萧希甫 骏正,革改之,无难色。庄宗初定汴、洛,革引荐韦说,冀谙事体,与己同功。说 既登庸,复事流品,举止轻脱,怨归于革。又革、说之子俱授拾遗,父子同官,为 人所刺,遂改授员外郎。革请说之子涛为宏文馆学士,说请革之子升为集贤学士, 交致阿私,有同市井,识者丑之。革自作相之后,不以进贤劝能为务,唯事修炼, 求长生之术;尝服丹砂,呕血数日,垂死而愈。
tiān chéng chū, jiāng zàng zhuāng zōng, yǐ gé wèi shān líng shǐ. jí mù zhǔ guī miào, bù chū sī dì, zhuān qí máo zhèn, shù rì wú hào, wèi qīn yǒu cù lìng rù cháo. ān zhòng huì duì zhòng rǔ zhī yuē:" shān líng shǐ míng xián shàng zài, bù hòu xīn mìng, biàn lǚ gōng cháo, yì wèi biān rén kě qī yě." cè mù zhě wén zhī, sī yǒu suǒ zhōng. chū, xiāo xī fǔ yǒu zhèng jiàn zhī wàng, gé cháng zǔ zhī, suì shàng shū lùn gé yǔ shuō gǒu qiě zì róng, zhì jūn wú zhuàng. fù wū qí zòng tián kè shā rén, mào yuán hēng shàng dì. suì biǎn wèi chén zhōu cì shǐ, réng lìng suǒ zài chí yì fā qiǎn. hòu zhèng jué rèn huán děng lián shàng sān zhāng, qǐng bù xíng hòu mìng, nǎi xià zhì yuē:" dòu lú gé wéi shuō děng, shēn wéi fǔ xiāng, shǒu wò quán héng, huò duān zuò chēng chén, huò bàn xiào zòu shì, yú jūn wú lǐ, jǔ shì níng róng. gé zé zàn wěi lì quán, biàn sī fèng lù, wén wǔ bǎi pì jiē cóng wǔ yuè qǐ zhī, fù zǐ èr rén piān zì zhèng chū gěi qiǎn. shuō zé zì jū zhòng wèi, quán wěn dà gāng. xù yìn tān róng, luàn ér sūn yú zhāo mù mài guān rùn wū, huàn lìng lù zhī shēn míng. chǒu xíng dié zhāng, qún qíng gòng nù, suī jū mù shǒu, shì sāi fēi yóu. gé kě zé shòu fèi zhōu sī hù cān jūn, shuō kě yí zhōu sī hù cān jūn, jiē yuán wài zhì tóng zhèng yuán, bìng suǒ zài chí yì fā qiǎn." xún biǎn líng zhōu cháng liú bǎi xìng, wěi zhǎng lì cháng zhī suǒ zài. tiān chéng èr nián xià, zhào lìng zhú chù cì shǐ jiān cì zì jìn, qí gǔ ròu bìng fàng zhú biàn.
天成初,将葬庄宗,以革为山陵使。及木主归庙,不出私第,专俟旄镇,数日 无耗,为亲友促令入朝。安重诲对众辱之曰:“山陵使名衔尚在,不候新命,便履 公朝,意谓边人可欺也。”侧目者闻之,思有所中。初,萧希甫有正谏之望,革尝 阻之,遂上疏论革与说苟且自容,致君无状。复诬其纵田客杀人,冒元亨上第。遂 贬为辰州刺史,仍令所在驰驿发遣。后郑珏、任圜等连上三章,请不行后命,乃下 制曰:“豆卢革、韦说等,身为辅相,手握权衡,或端坐称臣,或半笑奏事,于君 无礼,举世宁容。革则暂委利权,便私俸禄,文武百辟皆从五月起支,父子二人偏 自正初给遣。说则自居重位,全紊大纲。叙廕贪荣,乱兒孙于昭穆;卖官润屋,换 令录之身名。丑行叠彰,群情共怒,虽居牧守,示塞非尤。革可责授费州司户参军, 说可夷州司户参军,皆员外置同正员,并所在驰驿发遣。”寻贬陵州长流百姓,委 长吏常知所在。天成二年夏,诏令逐处刺史监赐自尽,其骨肉并放逐便。
zi shēng, guān zhì jiǎn jiào zhèng láng, fú jīn zǐ, xún yì xuē duó. bǎo jìn zhāi fǎ shū zàn zài dòu lú gé tián yuán tiē yún: dà dé yù yào yī jū chǔ, jī diān jiān jiù wú tián yuán, fū zhōu suī yǒu sān liǎng chù zhuāng zi, yuán bǎi xìng zū diàn duō nián, lèi yǒu lìng gōng dài wáng shū qǐng, què gěi hái rén hù, gài bù yù qīn duó pí mín, jiān lǜ wú zhī zhī bèi, wàng yǒu yǐng bì bāo yì yún yún. yuè kē yuē: cǐ tiē nǎi yǔ sēng wǎng huán shū, qí wèi qiáng fān bì zuì gǔ, gài lì lì yuān bīng, rán qí hòu zú yǐ gù zòng tián kè biǎn yè láng, zhèng zuò suǒ wèi, xìn hū luàn bāng zhī bù kě jū yě. shì shí jù fū nǎi gāo wàn xìng, guān jiǎn jiào tài shī zhōng shū lìng, fēng běi píng wáng, jí gé suǒ wèi" lìng gōng dài wáng" zhě. guān gù liáng shòu, táng mìng wéi xīn, ér zhuān miàn zhèng cháo zhě, bù néng zhì chǐ pán zhī zhū, ér fǎn qiè gòng bǐng máo zhī nìng, táng zhī bù jìng, yǒu zì lái yǐ.
子升,官至检校正郎,服金紫,寻亦削夺。《宝晋斋法书赞》载豆卢革《田园 帖》云:大德欲要一居处,畿甸间旧无田园,鄜州虽有三两处庄子,缘百姓租佃多 年,累有令公大王书请,却给还人户,盖不欲侵夺疲民,兼虑无知之辈,妄有影庇 包役云云。岳珂曰:此帖乃与僧往还书,其畏强籓避罪罟,盖栗栗渊冰,然其后卒 以故纵田客贬夜郎,正坐所畏,信乎乱邦之不可居也。是时据鄜乃高万兴,官检校 太师、中书令,封北平王,即革所谓“令公大王”者。官故梁授,唐命维新,而颛 面正朝者,不能致褫鞶之诛,而反窃贡秉旄之佞,唐之不竞,有自来矣。
wéi shuō, fú jiàn guān chá shǐ xiù zhī zǐ yě. àn: yǐ xià yǒu quē wén. zhuāng zōng dìng biàn luò, shuō yǔ zhào guāng yǔn tóng zhì bài píng zhāng shì. shuō xìng jǐn zhòng, fèng zhí cháng bù zào shì duān. shí guō chóng tāo bǐng zhèng, shuō děng chéng shùn ér yǐ, zhèng shì dé shī, wú suǒ cuò yán. chū, huò yǒu yán yú chóng tāo, quán xuǎn yú làn, xuǎn rén huò qǔ tā rén chū shēn xián, huò qǔ fù xiōng zī xù, yǔ lìng shǐ náng tuó wǎng mào, chóng tāo nǎi tiáo zòu qí shì. qí hòu jiāo tiān, xíng shì guān shù qiān rén, duō yǒu gào chì wěi làn, yīn dìng qù liú, tú huǐ gào shēn zhě shén zhòng, xuǎn rén hào kū dōu mén zhī wài. yì zhě yì yǐ wéi jī bì lěi nián, yī dàn chéng tài tài xì, jù shī wéi xīn hán gòu zhī yì. shí shuō yǔ guō chóng tāo guó liè, bù néng zhí ér zhǐ zhī, pō zāo wù yì. shuō zhī qīn dǎng gào zhī, shuō yuē:" cǐ guō hàn zi zhī yì yě." jí chóng tāo dé zuì, shuō jù liú yán suǒ zhōng, nǎi lìng mén rén zuǒ shí yí wáng sōng lì bù yuán wài láng lǐ shèn yí děng shàng shū, yún:" chóng tāo wǎng rì zhuān quán, bù xián gù shì, sāi shì jìn zhī mén, fēi jiǎng shàn zhī dào." shū xià zhōng shū, shuō děng fù zòu, shēn dǐ chóng tāo, shí zhě fēi zhī. yòu yǒu wáng cān zhě, néng yǐ duō qí qǔ shì, nà lù yú shuō, shuō yǐ qí míng fàn zǔ huì, suì gǎi zhī wèi" cāo", nǐ guān yú jìn diān. jí míng zōng jí wèi, shuō cháng lǜ shēn wēi, měi qiú bì yú rèn huán, cháng bǎo hù zhī. shuō jū yǒu jǐng, xī yǔ lín jiā gòng zhī, yīn xián bǐ zá, zhù yuán yú wài. lín rén sòng zhī, wèi xī fǔ shū lùn, yǐ wéi jǐng yǒu huò cái, jí àn zhī běn rén, wéi chēng yǒu pò fǔ yī suǒ, fǎn zhāo xū wàng. chū biǎn xù zhōu cì shǐ, xún zé shòu yí zhōu sī hù cān jūn.
韦说,福建观察使岫之子也。案:以下有阙文。庄宗定汴、洛,说与赵光允同 制拜平章事。说性谨重,奉职常不造事端。时郭崇韬秉政,说等承顺而已,政事得 失,无所措言。初,或有言于崇韬,铨选逾滥,选人或取他人出身衔,或取父兄资 绪,与令史囊橐罔冒,崇韬乃条奏其事。其后郊天,行事官数千人,多有告敕伪滥, 因定去留,涂毁告身者甚众,选人号哭都门之外。议者亦以为积弊累年,一旦澄汰 太细,惧失惟新含垢之意。时说与郭崇韬国列,不能执而止之,颇遭物议。说之亲 党告之,说曰:“此郭汉子之意也。”及崇韬得罪,说惧流言所钟,乃令门人左拾 遗王松、吏部员外郎李慎仪等上疏,云:“崇韬往日专权,不闲故事,塞仕进之门, 非奖善之道。”疏下中书,说等覆奏,深诋崇韬,识者非之。又有王傪者,能以多 岐取事,纳赂于说,说以其名犯祖讳,遂改之为“操”,拟官于近甸。及明宗即位, 说常虑身危,每求庇于任圜,常保护之。说居有井,昔与邻家共之,因嫌鄙杂,筑 垣于外。邻人讼之,为希甫疏论,以为井有货财,及案之本人,惟称有破釜一所, 反招虚妄。初贬叙州刺史,寻责授夷州司户参军。
chū, shuō zài jiāng líng, yǔ gāo jì xìng xiāng zhī, jí rù zhōng shū, yì cháng tōng xìn bì. zì tǎo xī shǔ, jì xìng qǐng gōng xiá nèi, zhuāng zōng xǔ zhī:" rú néng dé sān zhōu, bǐ wèi shǔ jùn." xī chuān jì dìng, jì xìng wú chǐ cùn zhī gōng. jì míng zōng zuǎn chéng, jì xìng pín qǐng sān jùn, cháo tíng bù dé yǐ ér yǔ zhī. gé shuō fāng zài zhōng shū, yì yù qí yì. jí jì xìng zhàn jù, dú guī qí zuì, liú yú hé zhōu. míng nián xià, zhào yuē:" líng zhōu hé zhōu cháng liú bǎi xìng dòu lú gé wéi shuō, qǐng zài xiān cháo, zhuó jū zhòng rèn, qī gōng hài wù, dú huò mài guān. jìng wéi zhào luàn zhī duān, gèng yǒu nán róng zhī shì, qiě kuí zhōng wàn sān zhōu, dì lián bā shǔ, lù è jīng mán, jí huáng dōu mǐ nán zhī gōng, xùn nì shuài jiàn qiú zhī shì, wǎng yǔ shì tīng, shuài yì gē yí. jiāng qiān zhī tǔ jiāng, kāi tōng jiǎo xué dòng liǎng chuān zhī bīng fù, yù hàn jīng nián. zhì zhèn mò suì yǎn gē, yóu fán yùn cè. jìn zhě xī fāng yè suī fù yào hài, gāo jì xìng shàng gù kē cháo, zēng wú gàn shí zhī yōu, zhí ěr péng jiān zhī jì. ér yòu zì jū biǎn suǒ, jì chū liú yán. gǒu xíng lù zhī jī shí, chù zhōng liáng yú hé dì? yí lìng zhú chù cì shǐ jiān cì zì jìn." ōu yáng shǐ: shuō zi tāo, jìn tiān fú chū, wèi shàng shū shàn bù yuán wài láng, zú.
初,说在江陵,与高季兴相知,及入中书,亦常通信币。自讨西蜀,季兴请攻 峡内,庄宗许之:“如能得三州,俾为属郡。”西川既定,季兴无尺寸之功。洎明 宗缵承,季兴频请三郡,朝廷不得已而与之。革、说方在中书,亦预其议。及季兴 占据,独归其罪,流于合州。明年夏,诏曰:“陵州、合州长流百姓豆卢革、韦说, 顷在先朝,擢居重任,欺公害物,黩货卖官。静惟肇乱之端,更有难容之事,且夔、 忠、万三州,地连巴蜀,路扼荆蛮,藉皇都弭难之功,徇逆帅僭求之势,罔予视听, 率意割移。将千之土疆,开通狡穴;动两川之兵赋,御捍经年。致朕莫遂偃戈,犹 烦运策。近者西方鄴虽复要害,高季兴尚固窠巢,增吾旰食之忧,职尔朋奸之计。 而又自居贬所,继出流言。苟刑戮之稽时,处忠良于何地?宜令逐处刺史监赐自尽。” 《欧阳史》:说子涛,晋天福初,为尚书膳部员外郎,卒。
lú chéng, táng cháo yòu zú. zǔ yì, fù yùn, lì shì tōng xiǎn. chéng, tiān fù mò dēng jìn shì dì, cuī wèi gōng lǐng yán tiě, shǔ wèi xún guān. zhāo zōng qiān luò yáng, liǔ càn xiàn yòu zú, chéng bì dì hé shuò, kè yóu yān zhào, huò yī dào shì fú, gān yè fān bó, rén wèi zhī zhī. dòu lú gé kè yóu zhōng shān, yī wáng chù zhí, lú rǔ bì lái tài yuán. chéng yǔ gé bì jiē cháo zú zhī jiù, yīn wǎng lái yī gé, chù zhí lǐ yù wèi yōu, gù tóu yú tài yuán rǔ bì yīn wèi yán yù, zhuāng zōng shǔ wèi tuī guān, xún gǎi zhī shǐ. chéng biǎn qiǎn wú tā cái, wéi wù shì mén dì, kǒu duō shì fēi, dǔ hòu jūn zǐ yóu báo zhī.
卢程,唐朝右族。祖懿,父蕴,历仕通显。程,天复末登进士第,崔魏公领盐 铁,署为巡官。昭宗迁洛阳,柳璨陷右族,程避地河朔,客游燕、赵,或衣道士服, 干谒籓伯,人未知之。豆卢革客游中山,依王处直,卢汝弼来太原。程与革、弼皆 朝族知旧,因往来依革,处直礼遇未优,故投于太原;汝弼因为延誉,庄宗署为推 官,寻改支使。程褊浅无他才,惟务恃门第,口多是非,笃厚君子尤薄之。
chū, pàn guān wáng jiān cóng jūn zhǎng wén hàn, hú liǔ zhī yì, jiān mò yú jūn. zhuāng zōng guī níng tài yuán, zhì jiǔ gōng yàn, jǔ jiǔ wèi zhāng chéng yè yuē:" yǔ jīn yú cǐ huì qǔ yī shū jì, xiān yǐ zhī jiǔ pì zhī." jí jǔ jiǔ shǔ xún guān féng dào, dào yǐ suǒ jǔ fēi cì, kàng jiǔ cí bì. zhuāng zōng yuē:" wù qiān yì, wú yú yú qīng yě." shí yǐ zhí liè xù qiān, zé chéng dāng wèi shū jì, rǔ bì yì zuǒ yòu zhī. chéng jì shī zhí, sī huái fèn wǎn, wèi rén yuē:" zhǔ shàng bù zhòng rén wù, shǐ tián lǐ ér jū yú shàng." xiān shì, zhuāng zōng cháng yú zhàng zhōng zhào chéng cǎo zòu, chéng yuē:" dāo tiǎn chéng míng, bù xián bǐ yàn." yóu shì wén hàn zhī xuǎn, bù jí yú chéng. shí zhāng chéng yè zhuān zhì hé dōng liú shǒu shì, rén jiē jìng dàn. jiù lì, zhī shǐ jiān zhū lǐn chū nà, chéng sù yú chéng yè yuē:" cǐ shì fēi pū suǒ zhǎng, qǐng zé néng zhě." chéng yè chì zhī yuē:" gōng chēng wén shì, jí hé fēi wén rǎn hàn, yǐ jì bà guó, cháng mìng cǎo cí, zì chén duǎn zhuō, jí liú zhí wù, yòu yǐ wéi cí, gōng suǒ néng zhě hé yě?" chéng chuí qì xiè zhī. hòu lì guān chá pàn guān.
初,判官王缄从军掌文翰,胡柳之役,缄殁于军。庄宗归宁太原,置酒公宴, 举酒谓张承业曰:“予今于此会取一书记,先以卮酒辟之。”即举酒属巡官冯道, 道以所举非次,抗酒辞避。庄宗曰:“勿谦挹,无逾于卿也。”时以职列序迁,则 程当为书记,汝弼亦左右之。程既失职,私怀愤惋,谓人曰:“主上不重人物,使 田里兒居余上。”先是,庄宗尝于帐中召程草奏,程曰:“叨忝成名,不闲笔砚。” 由是文翰之选,不及于程。时张承业专制河东留守事,人皆敬惮。旧例,支使监诸 廪出纳,程诉于承业曰:“此事非仆所长,请择能者。”承业叱之曰:“公称文士, 即合飞文染翰,以济霸国,尝命草辞,自陈短拙,及留职务,又以为辞,公所能者 何也?”程垂泣谢之。后历观察判官。
zhuāng zōng jiāng jí wèi, qiú sì zhèn pàn guān kě wèi zǎi fǔ zhě. shí lú rǔ bì sū xún xiāng cì lún mò, dāng yòng pàn guān lú zhì. zhì xìng shū fàng, bù yuàn zhòng wèi qiú liú tài yuán, nǎi jǔ dìng zhōu pàn guān dòu lú gé, cì jǔ chéng, jí zhào zhēng zhī, bìng mìng wèi píng zhāng shì. chéng běn fēi zhòng qì, zhòu lì xiǎn wèi, jǔ zhǐ bù héng. shí cháo tíng cǎo chuàng, shù wù wèi bèi, bān liè xiāo rán, sì shǔ duō quē. chéng gé shòu mìng zhī rì, jí chéng jiān yú, zōu dǎo xuān fèi. zhuāng zōng wén hē dǎo zhī shēng, xún yú zuǒ yòu, yuē:" zǎi xiàng dàn zi rù mén." zhuāng zōng hài yì, dēng lóu shì zhī, xiào yuē:" suǒ wèi sì shì ér fēi zhě yě." qǐng zhī, qiǎn chéng shǐ jìn yáng gōng cè huáng tài hòu. shān lù xiǎn zǔ, wǎng fù mián miǎo, chéng ān zuò jiān yú, suǒ zhì zhōu xiàn, qū lǜ dīng fū, zhǎng lì yíng yè, bài fú yú qián, shǎo yǒu wǔ yì, yīn jiā chī rǔ.
庄宗将即位,求四镇判官可为宰辅者。时卢汝弼、苏循相次沦没,当用判官卢 质。质性疏放,不愿重位;求留太原,乃举定州判官豆卢革,次举程,即诏征之, 并命为平章事。程本非重器,骤历显位,举止不恆。时朝廷草创,庶物未备,班列 萧然,寺署多缺。程、革受命之日,即乘肩舆,驺导喧沸。庄宗闻诃导之声,询于 左右,曰:“宰相担子入门。”庄宗骇异,登楼视之,笑曰:“所谓似是而非者也。” 顷之,遣程使晋阳宫册皇太后。山路险阻,往复绵邈,程安坐肩舆,所至州县,驱 率丁夫,长吏迎谒,拜伏舆前,少有忤意,因加笞辱。
jí biàn jiāng wáng yàn zhāng xiàn dé shèng nán chéng, zhēng gōng yáng liú, zhuāng zōng yù jūn kǔ zhàn, chén xià yōu zhī, xián bái zǎi chén, yù lián zhāng guī jiàn, qǐng bù gōng yù shì wǔ. dòu lú gé yán jí hàn gāo lín guǎng wǔ shì, shǐ jí yú xiōng, dài yún zhōng zú. chéng yuē:" cǐ liú jì shī cè." zhòng jiē suō jǐng. cháng lùn jìn shì shì zú, huò yuē:" yuán wài láng kǒng míng guī, shàn hé zǎi xiāng zhī lìng xù, xuān shèng zhī xì sūn, dé fēi shèng yú!" chéng yuē:" zhǐ yú kǒng zǐ zhī hòu, shèng zé wú bù zhī yě." qīn dǎng yǒu jiǎ lǘ fū yú chéng zhě, chéng tiē fǔ gěi zhī, fǔ lì sù yún wú lì, chéng nù biān lì bèi. shí rèn huán wèi xìng táng shǎo yǐn, zhuāng zōng cóng zǐ xù yě, píng qí chǒng qī, yīn yì chéng. chéng fāng yī hè chǎng huá yáng jīn, píng jǐ jué shì, jiàn huán nù lì yuē:" shì hé chóng zhì, shì fù lì yé! zǎi xiàng qǔ gěi yú fǔ xiàn, dé bù shí jiù tǐ!" huán bù yán ér tuì, shì yè, chí zhì bó píng, miàn sù yú zhuāng zōng. zhuāng zōng nù, wèi guō chóng tāo yuē:" zhèn wù xiāng cǐ chī wù, gǎn rǔ yǔ jiǔ qīng." cù lìng zì jìn. chóng tāo yì nù, shì jǐ bù cè, lài lú zhì héng shēn jiě zhī, suì jiàng wèi yòu shù zǐ. zhuāng zōng jì dìng hé nán, chéng suí bǎi guān cóng xìng luò yáng, yán lù zhuì mǎ, yīn bìng fēng ér zú. zèng lǐ bù shàng shū.
及汴将王彦章陷德胜南城,争攻杨刘,庄宗御军苦战,臣下忧之,咸白宰臣, 欲连章规谏,请不躬御士伍。豆卢革言及汉高临广武事,矢及于胸,绐云中足。程 曰:“此刘季失策。”众皆缩颈。尝论近世士族,或曰:“员外郎孔明龟,善和宰 相之令绪,宣圣之系孙,得非盛欤!”程曰:“止于孔子之后,盛则吾不知也。” 亲党有假驴夫于程者,程帖府给之,府吏诉云无例,程怒鞭吏背。时任圜为兴唐少 尹,庄宗从姊婿也,凭其宠戚,因诣程。程方衣鹤氅、华阳巾,凭几决事,见圜怒 詈曰:“是何虫豸,恃妇力耶!宰相取给于府县,得不识旧体!”圜不言而退,是 夜,驰至博平,面诉于庄宗。庄宗怒,谓郭崇韬曰:“朕误相此痴物,敢辱予九卿。” 促令自尽。崇韬亦怒,事几不测,赖卢质横身解之,遂降为右庶子。庄宗既定河南, 程随百官从幸洛阳,沿路坠马,因病风而卒。赠礼部尚书。
zhào fèng, yōu zhōu rén yě. shǎo wèi rú. táng tiān yòu zhōng, yàn shuài liú shǒu guāng jǐn lǜ bù nèi dīng fū wèi jūn wǔ, ér qíng qí miàn, wèi rú zhě huàn zhī. duō wèi sēng yǐ bì zhī, fèng yì luò fà zhì tài yuán. qǐng zhī, cóng liú shǒu qí bēn liáng, liáng yòng shǒu qí wèi bó zhōu cì shǐ, biǎo fèng wèi pàn guān. àn: xià yǒu quē wén. wèi yùn zhōu jié dù pàn guān. táng zhuāng zōng wén fèng míng, dé zhī shén xǐ, yǐ wéi hù luán xué shì. hòu zhuāng zōng jí wèi, bài fèng zhōng shū shè rén. jí rù biàn, gǎi shòu lǐ bù yuán wài láng. zhuāng zōng jí liú huáng hòu xìng zhāng quán yì dì, hòu zòu yuē:" qiè wǔ liù suì shī fù mǔ, měi jiàn lǎo zhě, sī niàn zūn qīn qì xià, yǐ quán yì nián dé, qiè yù fù shì zhī, yǐ wèi gū nǚ zhī xīn." zhuāng zōng xǔ zhī, mìng fèng zuò jiān shàng quán yì, dìng wǎng lái yí zhù. fèng shàng shū jí jiàn, bù nà. tiān chéng chū, zhì duān míng diàn xué shì, fèng yǔ féng dào jù rèn qí zhí. shí rèn huán wèi zǎi xiàng, wèi ān zhòng huì suǒ qīng, yǐ zhì bà xiāng guī cí zhōu. jí zhū shǒu yīn yǐ biàn zhōu pàn, chí yì cì huán zì jìn. jì ér fèng kū wèi ān zhòng huì yuē:" rèn huán, yì shì yě, kěn zào nì móu yǐ chóu jūn fù hū? rú cǐ làn xíng, hé yǐ ān guó!" zhòng huì xiào ér bù zé. shì dōng, quán zhī gòng jǔ.
赵凤,幽州人也。少为儒。唐天祐中,燕帅刘守光尽率部内丁夫为军伍,而黥 其面,为儒者患之。多为僧以避之,凤亦落发至太原。顷之,从刘守奇奔梁,梁用 守奇为博州刺史,表凤为判官。案:下有阙文。为郓州节度判官。唐庄宗闻凤名, 得之甚喜,以为护銮学士。后庄宗即位,拜凤中书舍人。及入汴,改授礼部员外郎。 庄宗及刘皇后幸张全义第,后奏曰:“妾五六岁失父母,每见老者,思念尊亲泣下, 以全义年德,妾欲父事之,以慰孤女之心。”庄宗许之,命凤作笺上全义,定往来 仪注。凤上书极谏,不纳。天成初,置端明殿学士,凤与冯道俱任其职。时任圜为 宰相,为安重诲所倾,以至罢相归磁州。及硃守殷以汴州叛,驰驿赐圜自尽。既而 凤哭谓安重诲曰:“任圜,义士也,肯造逆谋以雠君父乎?如此滥刑,何以安国!” 重诲笑而不责。是冬,权知贡举。
míng nián chūn, yǒu sēng zì xī guó qǔ jīng huí, dé fó yá dà rú quán, hè zì cūn liè, jìn yú míng zōng. fèng yáng yán yuē: " céng wén fó yá chuí duàn bù huài, qǐng shì zhī." suí fǔ ér suì. shí gōng zhōng suǒ shī yǐ yú shù qiān mín, wén huǐ nǎi zhǐ. jí chē jià hái luò, liú zhī biàn zhōu shì, xún shòu zhōng shū shì láng píng zhāng shì. lǐ zhī yí gū xī jū shì jí: fèng wèi zhuāng zōng shí lù, jiāng hé tǐng lùn liú xù shū bù zài, xù jì xiāng, suì yǐn fèng gòng zhèng shì. cháng xīng zhōng, ān zhòng huì chū zhèn hé zhōng, rén wú gǎn yán zhě, wéi fèng jí yán yú shàng qián yuē:" zhòng huì shì bì xià jiā chén, qí xīn zhōng bù bèi zhǔ, wǔ nián bǐng quán, xián háo fǔ fú, dàn bù zhōu fáng, zì yí jìn rùn." míng zōng yǐ wéi péng dǎng, bù yuè qí zòu. zhòng huì huò zuì, nǎi chū xíng zhōu jié dù shǐ. jí mǐn dì méng chén yú wèi zhōu, fèng jí bīn zuǒ jūn xiào, chuí tì yuē:" zhǔ shàng bō qiān, dù hé ér běi, wú bèi ān zuò bù fù bēn wèn, yú lǐ kě hū?" jūn xiào yuē:" wéi gōng suǒ shǐ." jiāng xíng, wén mǐn dì yù shì ér zhǐ. qīng tài chū, zhào hái, shòu tài bǎo. jì ér bìng zú, bù néng cháo yè. jí dǔ, zì wèi shī shì, guà chéng, tóu shī ér tàn yuē:" wú jiā shì wú wǔ shí zhě, ér fù qióng jiàn wú nián yǐ wǔ shí, yòu wèi jiàng xiàng, qǐ yǒu xiá shòu zāi!" qīng tài èr nián sān yuè zú.
明年春,有僧自西国取经回,得佛牙大如拳,褐渍皴裂,进于明宗。凤扬言曰: “曾闻佛牙锤锻不坏,请试之。”随斧而碎。时宫中所施已逾数千缗,闻毁乃止。 及车驾还洛,留知汴州事,寻授中书侍郎、平章事。李之仪《姑溪居士集》:凤为 《庄宗实录》,将何挺论刘煦疏不载,昫既相,遂引凤共政事。长兴中,安重诲出 镇河中,人无敢言者,惟凤极言于上前曰:“重诲是陛下家臣,其心终不背主,五 年秉权,贤豪俯伏,但不周防,自贻浸润。”明宗以为朋党,不悦其奏。重诲获罪, 乃出邢州节度使。及闵帝蒙尘于卫州,凤集宾佐军校,垂涕曰:“主上播迁,渡河 而北,吾辈安坐不赴奔问,于礼可乎?”军校曰:“唯公所使。”将行,闻闵帝遇 弑而止。清泰初,召还,授太保。既而病足,不能朝谒。疾笃,自为蓍筮,卦成, 投蓍而叹曰:“吾家世无五十者,而复穷贱;吾年已五十,又为将相,岂有遐寿哉!” 清泰二年三月卒。
fèng xìng huò dá, qīng cái zhòng yì, fán shì yǒu yǐ qióng è gào zhě, bì qīng qí zī ér xiǎng zhī, rén shì yǐ cǐ duō zhī yě.
凤性豁达,轻财重义,凡士友以穷厄告者,必倾其资而饷之,人士以此多之也。
lǐ yú, zì zi huì. zì chēng zhào jùn píng jí xī zǔ zhī hòu, jiā shì wèi rú. fù zhān yè, yīng jìn shì bù dì, yù luàn, xǐ jiā bó hǎi zhī wú dì, yǐ shī shū xùn zǐ sūn. yú tóng chèn shí, jǐn zhòng yǒu yì cháng ér, nián cháng fāng zhì xué, biàn yuè jīng shǐ. mù yàn yīng zhī wéi rén, chū míng yàn píng. wéi wén shàng qì gé, yǒu hán liǔ tǐ. lì zhì duān zhuāng, fēng shén jùn zhěng, fēi lǐ bù yán, xíng bù gǒu qiě. yú chū yǐ jiān pín, qiú wèi jiǎ guān, cāng zhōu lú yàn wēi shǔ ān líng bù. dīng yōu, fú què, suí jì zhī cháng ān. shǔ guān fǔ luàn lí, pín nián bà jǔ, kè yú pú huá zhī jiān. guāng huà zhōng, jūn róng liú jì shù wáng fèng xiān fèi zhāo zōng, lì yù wáng, wǔ yuè yú, zhū hóu wú bēn wèn zhě. yú shí zài huá yīn, zhì shū yú huá shuài hán jiàn, qí lüè yuē:" pū guān dōng yī bù yī ěr, xìng dú shū wéi wén, měi jiàn jūn chén fù zǐ zhī jì, yǒu shāng jiào hài yì zhī shì, cháng tòng xīn qiè chǐ, hèn bù dé chōu cháng dié xuè, sì zhī shì cháo. míng gōng jū jìn guān zhòng zhèn, jūn fù yōu rǔ yuè yú, zuò shì xiōng nì, ér wàng qín wáng zhī jǔ, pū suǒ wèi yù yě. pū qiè jì zhōng cháo fǔ bì, suī yǒu zhì ér wú quán wài zhèn zhū hóu, suī yǒu quán ér wú zhì. wéi míng gōng zhōng yì, shè jì shì yī. wǎng nián chē lù bō qiān, hào qì fèng yíng, lèi suì gōng kuì, zài fù cháo miào, yì gǎn rén xīn, zhì jīn gē yǒng. cǐ shí shì shì, yóu yì yú qián, míng gōng dì chǔ yào chōng, wèi jiān jiàng xiàng, zì gōng wéi biàn gù, yǐ shè xún shí, ruò bù hào lìng shuài xiān, yǐ tú fǎn zhèng, chí yí wèi jué, yī zhāo shān dōng hóu bó chàng yì lián héng, gǔ xíng ér xī, míng gōng qiú yù zì ān, rú hé jué cè! cǐ bì rán zhī shì yě. bù rú chí xí sì fāng, yù yǐ nì shùn, jūn shēng yī zhèn, zé yuán xiōng pò dǎn, jiā xún zhī jiān, èr shù zhī shǒu chuán yú tiān xià, jì wú biàn yú cǐ zhě." jiàn shēn lǐ yù zhī, jiān cí hái shān. tiān fù chū, jià zài fèng xiáng, biàn jūn gōng pú huá, yú bì nàn dōng guī luò yáng. shí wèi gōng lǐ dé yù sūn dào gǔ zài píng quán jiù shù, yú wǎng yī yān. zǐ dì qīn cǎi lǚ fù xīn, yǐ gěi zhāo xī, wèi cháng gān rén. gù shǎo shī xuē tíng guī zhǎng gòng jí zhī suì, dēng jìn shì dì yòu dēng hóng cí liào, shòu hé nán fǔ cān jūn, suì xià jū luò biǎo bái shā zhī bié shù.
李愚,字子晦。自称赵郡平棘西祖之后,家世为儒。父瞻业,应进士不第,遇 乱,徙家渤海之无棣,以诗书训子孙。愚童龀时,谨重有异常兒,年长方志学,遍 阅经史。慕晏婴之为人,初名晏平。为文尚气格,有韩、柳体。厉志端庄,风神峻 整,非礼不言,行不苟且。愚初以艰贫,求为假官,沧州卢彦威署安陵簿。丁忧, 服阕,随计之长安。属关辅乱离,频年罢举,客于蒲、华之间。光化中,军容刘季 述、王奉先废昭宗,立裕王,五月余,诸侯无奔问者。愚时在华阴,致书于华帅韩 建,其略曰:“仆关东一布衣耳,幸读书为文,每见君臣父子之际,有伤教害义之 事,常痛心切齿,恨不得抽肠蹀血,肆之市朝。明公居近关重镇,君父幽辱月余, 坐视凶逆,而忘勤王之举,仆所未喻也。仆窃计中朝辅弼,虽有志而无权;外镇诸 侯,虽有权而无志。惟明公忠义,社稷是依。往年车辂播迁,号泣奉迎,累岁供馈, 再复朝庙,义感人心,至今歌咏。此时事势,尤异于前,明公地处要冲,位兼将相, 自宫闱变故,已涉旬时,若不号令率先,以图反正,迟疑未决,一朝山东侯伯唱义 连衡,鼓行而西,明公求欲自安,如何决策!此必然之势也。不如驰檄四方,谕以 逆顺,军声一振,则元凶破胆,浃旬之间,二竖之首传于天下,计无便于此者。” 建深礼遇之,坚辞还山。天复初,驾在凤翔,汴军攻蒲、华,愚避难东归洛阳。时 卫公李德裕孙道古在平泉旧墅,愚往依焉。子弟亲采梠负薪,以给朝夕,未尝干人。 故少师薛廷珪掌贡籍之岁,登进士第;又登宏词料,授河南府参军,遂下居洛表白 沙之别墅。
liáng yǒu chán dài zhī móu, liǔ càn xī zhǐ shā hài cháo shì, yú yǐ yì guān zì xiāng cán hài, nǎi bì dì hé shuò, yǔ zōng rén lǐ yán guāng kè yú shān dōng. liáng mò dì sì wèi, yǎ hǎo rú shì, yán guāng sù xiāng kuǎn fèng, dé shì jiǎng jìn zhōng, lǚ yán yú zhī xíng gāo xué shàn, yǒu shǐ yú qú yuàn zhī fēng. zhào jiàn, jiē shǎng jiǔ zhī, zhuó wèi zuǒ shí yí. é chōng chóng zhèng yuàn zhí xué shì, huò yù zī móu, ér yǎn rán zhèng sè, bù wèi qiáng yù. héng wáng rù cháo, zhòng chén lǐ zhèn bèi jiē zhì bài, wéi yú cháng yī. mò dì ràng zhī yuē:" héng wáng, zhèn zhī xiōng. zhèn yóu zhì bài, chóng zhèng shǐ lǐ zhèn děng jiē bài, ěr hé ào yé!" duì yuē: " bì xià yǐ jiā rén lǐ xiōng, zhèn děng sī chén yě. chén jū cháo liè, yǔ wáng wú sù, ān gǎn chǎn shì." qí gāng yì rú cǐ. jìn zhōu jié dù shǐ huá wēn qí zài rèn wéi fǎ, jí mín jiā cái, qí jiā sòng yú cháo, zhì shǐ hé zhī, fú zuì. liáng mò dì yǐ xiān cháo cǎo mèi zhī chén, bù rěn jiā fǎ, yú jiān àn qí zuì. liáng mò dì zhào yuē:" zhèn ruò bù yǔ jū qióng, wèi yǔ bù niàn chì zǐ ruò huò suì xíng diǎn xiàn, wèi yǔ bù niàn gōng chén. wèi ěr jūn zhě, bù yì nán hū! qí huá wēn qí suǒ shòu zāng, yí guān gěi dài hái suǒ sòng zhī jiā." zhēn míng zhōng, tōng shì shè rén lǐ xiāo yōng fū ōu jiù shè rén zhì sǐ, fǎ sī àn lǜ, zuì zài lǐ xiāo. yú bái:" lǐ xiāo shǒu bù dòu ōu. yōng fū zhì sǐ, ān dé zuò qí zhǔ yé!" yǐ shì wǔ zhǐ. yú zì shí yí zài qiān shàn bù yuán wài láng, cì fēi, gǎi sī xūn yuán wài láng, cì zǐ, zhì shì bà zhí, lì xǔ dèng guān chá pàn guān.
梁有禅代之谋,柳璨希旨杀害朝士,愚以衣冠自相残害,乃避地河朔,与宗人 李延光客于山东。梁末帝嗣位,雅好儒士,延光素相款奉,得侍讲禁中,屡言愚之 行高学赡,有史鱼、蘧瑗之风。召见,嗟赏久之,擢为左拾遗。俄充崇政院直学士, 或预咨谋,而俨然正色,不畏强御。衡王入朝,重臣李振辈皆致拜,惟愚长揖。末 帝让之曰:“衡王,朕之兄。朕犹致拜,崇政使李振等皆拜,尔何傲耶!”对曰: “陛下以家人礼兄,振等私臣也。臣居朝列,与王无素,安敢谄事。”其刚毅如此。 晋州节度使华温琪在任违法,籍民家财,其家讼于朝,制使劾之,伏罪。梁末帝以 先朝草昧之臣,不忍加法,愚坚按其罪。梁末帝诏曰:“朕若不与鞫穷,谓予不念 赤子;若或遂行典宪,谓予不念功臣。为尔君者,不亦难乎!其华温琪所受赃,宜 官给代还所讼之家。”贞明中,通事舍人李霄佣夫殴僦舍人致死,法司案律,罪在 李霄。愚白:“李霄手不斗殴。庸夫致死,安得坐其主耶!”以是忤旨。愚自拾遗 再迁膳部员外郎,赐绯,改司勋员外郎,赐紫,至是罢职,历许、邓观察判官。
chū zài nèi zhí, cí zhōu jǔ zǐ zhāng lì yī yān. zhēn míng zhōng, lì zì hé yáng běi guī zhuāng zōng, bǔ shòu tài yuán fǔ yuàn, chū rù chóng tà zhī jiān, yú yáng yú zhī jié gài, jí yán yú zhī suǒ wéi wén zhòng ní yù yán huí shòu yí qí fēi è rén děng piān, běi rén wàng fēng chēng zhī. jì zhuāng zōng dōu luò yáng, dèng shuài bǐ zòu zhāng rù cháo, zhū guì jiàn zhī, lǐ jiē rú jiù. xún wéi zhǔ kè láng zhōng, shù yuè, zhào wèi hàn lín xué shì. sān nián, wèi wáng jì jí zhēng shǔ, qǐng wèi dū tǒng pàn guān, réng dài běn zhí cóng jūn. shí wù yì yǐ shǔ xiǎn zǔ, wèi kě cháng qū, guō chóng tāo wèn jì yú yú, yú yuē:" rú wén shǔ rén yàn qí zhǔ huāng zì, cāng cù bì bù wéi yòng. yí chéng qí rén èr sān, fēng chí diàn jī, bǐ bì pò dǎn, ān néng shǒu xiǎn." jí qián jūn zhì gù zhèn, shōu jūn shí shí wǔ wàn hú, chóng tāo xǐ, wèi yú yuē:" gōng néng liào shì, wú jūn jì yǐ!" zhāo tǎo pàn guān chén yì zhì bǎo jī, chēng jí qǐ liú zài hòu. yú lì shēng yuē:" chén yì jiàn lì zé jìn, jù nán zé zhǐ. jīn dà jūn shè xiǎn, rén xīn yì huò, zhèng kě zhǎn zhī yǐ xùn." yóu shì jūn rén wú chí liú zhě. shì shí, jūn shū yǔ xí, jiē chū qí shǒu. shǔ píng, jiù bài zhōng shū shè rén. shī hái, míng zōng jí wèi. shí xī zhēng fù zhāo tǎo shǐ rèn huán wèi zǎi xiàng, yǎ xiàng qīn zhòng, lǚ yán yú ān zhòng huì, qǐng yǐn wèi tóng liè shǔ kǒng xún yòng shì, yuán yǐn cuī xié yǐ sāi qí qǐng. é yǐ běn zhí quán zhī gòng jǔ, gǎi bīng bù shì láng, chōng hàn lín chéng zhǐ. cháng xīng chū, chú tài cháng qīng, shǔ zhào fèng chū zhèn xíng tái, nǎi bài zhōng shū shì láng píng zhāng shì, zhuǎn jí xián diàn dà xué shì.
初在内职,慈州举子张砺依焉。贞明中,砺自河阳北归庄宗,补授太原府掾, 出入崇闼之间,揄扬愚之节概,及言愚之所为文《仲尼遇》、《颜回寿》、《夷齐 非饿人》等篇,北人望风称之。洎庄宗都洛阳,邓帅俾奏章入朝,诸贵见之,礼接 如旧。寻为主客郎中,数月,召为翰林学士。三年,魏王继岌征蜀,请为都统判官, 仍带本职从军。时物议以蜀险阻,未可长驱,郭崇韬问计于愚,愚曰:“如闻蜀人 厌其主荒恣,仓卒必不为用。宜乘其人二三,风驰电击,彼必破胆,安能守险。” 及前军至固镇,收军食十五万斛,崇韬喜,谓愚曰:“公能料事,吾军济矣!”招 讨判官陈乂至宝鸡,称疾乞留在后。愚厉声曰:“陈乂见利则进,惧难则止。今大 军涉险,人心易惑,正可斩之以徇。”由是军人无迟留者。是时,军书羽檄,皆出 其手。蜀平,就拜中书舍人。师还,明宗即位。时西征副招讨使任圜为宰相,雅相 钦重,屡言于安重诲,请引为同列;属孔循用事,援引崔协以塞其请。俄以本职权 知贡举,改兵部侍郎,充翰林承旨。长兴初,除太常卿,属赵凤出镇邢台,乃拜中 书侍郎、平章事,转集贤殿大学士。
cháng xīng jì nián, qín wáng zì héng, quán yào zhī chén, bì huò bù xiá, bāng zhī cún wáng, wú gǎn yán zhě. yú xìng gāng jiè, wǎng wǎng xíng yán, rán rén wú chàng hè zhě. hòu zhuàn mén xià shì láng, jiān xiū guó shǐ, jiān lì bù shàng shū, yǔ zhū rú xiū chéng chuàng yè gōng chén chuán sān shí juǎn. yú chū bù zhì dì, jì mìng wèi xiāng, guān jiè yán bīn guǎn jū zhī. cháng yǒu jí, zhào jìn chén xuān yù, yán zhī zhōng táng, shè xí wéi guǎn jiē, shǐ rén yán zhī, míng zōng tè cì wéi zhàng yīn rù. zhí guān fēn jì yún: cháng xīng sì nián, yú bìng, míng zōng qiǎn zhōng shǐ xuān wèn. yú suǒ jū qǐn shì, xiāo rán sì bì, bìng tà bì zhān ér yǐ. zhōng shǐ jù yán qí shì, dì yuē:" zǎi xiàng yuè fèng jǐ hé? ér wěi dùn rú cǐ." zhào cì juàn bǎi pǐ qián bǎi qiān wéi zhàng shén wù yī shí sān shì.
长兴季年,秦王恣横,权要之臣,避祸不暇,邦之存亡,无敢言者。愚性刚介, 往往形言,然人无唱和者。后转门下侍郎,监修国史,兼吏部尚书,与诸儒修成 《创业功臣传》三十卷。愚初不治第,既命为相,官借延宾馆居之。尝有疾,诏近 臣宣谕,延之中堂,设席惟筦秸,使人言之,明宗特赐帷帐茵褥。《职官分纪》云: 长兴四年,愚病,明宗遣中使宣问。愚所居寝室,萧然四壁,病榻弊氈而已。中使 具言其事,帝曰:“宰相月俸几何?而委顿如此。”诏赐绢百匹、钱百千、帷帐什 物一十三事。
mǐn dì sì wèi, zhì xiū dé zhèng, yì yuè zhī zhì cái chú, biàn yán fǎng xué shì dú zhēn guān zhèng yào tài zōng shí lù, yǒu yì yú zhì lǐ. yú sī wèi tóng liè yuē:" wú jūn yán fǎng, shǎo jí wú bèi, wèi gāo zé zhòng, shì yì kān yōu, nài zōng shè hé!" jiē tì xī ér bù gǎn yán. yǐ ēn lì jìn wèi zuǒ pú yè. qīng tài chū, huī líng lǐ bì, féng dào chū zhèn tóng zhōu, yú jiā tè jìn tài wēi gōng shǐ hóng wén guǎn dà xué shì. zǎi xiàng liú xù yǔ féng dào wèi hūn jiā, dào jì chū zhèn, liǎng rén zài zhōng shū, huò jiù shì bù biàn yào lí gé zhě, duì lùn bù dìng. yú xìng tài jùn, yīn yuē:" cǐ shì xián jiā wēng suǒ wèi, gèng zhī bù yì biàn hū!" xù hàn qí yán qiè, yú shì měi yán bì xiāng zhé nán, huò zhì xuān hū. wú jǐ, liǎng rén jù bà xiāng shǒu běn guān. qīng tài èr nián qiū, yú yǐ yīng jí, lǜ duō qǐng gào, lèi biǎo qǐ hái, bù yǔn, zú yú wèi.
闵帝嗣位,志修德政,易月之制才除,便延访学士读《贞观政要》、《太宗实 录》,有意于致理。愚私谓同列曰:“吾君延访,少及吾辈,位高责重,事亦堪忧, 奈宗社何!”皆惕息而不敢言。以恩例进位左仆射。清泰初,徽陵礼毕,冯道出镇 同州,愚加特进、太微宫使、宏文馆大学士。宰相刘昫与冯道为婚家,道既出镇, 两人在中书,或旧事不便要厘革者,对论不定。愚性太峻,因曰:“此事贤家翁所 为,更之不亦便乎!”昫憾其言切,于是每言必相折难,或至喧呼。无几,两人俱 罢相守本官。清泰二年秋,愚已婴疾,率多请告,累表乞骸,不允,卒于位。
rèn huán, jīng zhào sān yuán rén. zǔ qīng, chéng dū shǎo yǐn. fù mào hóng, bì dì tài yuán, zòu shòu xī hé lìng yǒu zi wǔ rén, yuē tú huí huán tuán jiǒng, fēng cǎi jù yì. wǔ huáng ài zhī, yǐ zōng nǚ qī huán, lì dài xiàn èr jùn cì shǐ.
任圜,京兆三原人。祖清,成都少尹。父茂宏,避地太原,奏授西河令;有子 五人,曰图、回、圜、团、冏,风彩俱异。武皇爱之,以宗女妻圜,历代、宪二郡 刺史。
lǐ sì zhāo diǎn bīng yú jìn yáng, yǔ huán yóu chù shén qià, jí zhèn zé lù, qǐng wèi guān chá zhī shǐ, jiě hè, cì zhū fú. huán měi zī róng, yǒu kǒu biàn. sì zhāo wéi rén jiàn dié yú zhuāng zōng, fāng yǒu wēi xì, huán fèng shǐ wǎng lái, cháng shēn lǐ zhī, kè chéng yǒu yú zhī dào, huán zhī lì yě. jí dīng mǔ yōu, zhuāng zōng chéng zhì qǐ fù lù zhōu guān chá pàn guān, cì zǐ. cháng shān zhī yì, sì zhāo wèi shuài, zú yú jūn, huán dài zǒng qí shì, hào lìng rú yī, dí rén bù zhī. zhuāng zōng wén zhī, bèi jiā jiǎng shǎng. shì qiū, fù yǐ shàng dǎng zhī shī gōng cháng shān, chéng zhōng wàn rén tū chū, dà jiàng sūn wén jìn sǐ zhī, zéi bī wǒ jūn, huán huī qí shì jī zhī, pō yǒu shā huò. cháng yǐ huò fú yù qí chéng zhōng, zhèn rén xìn zhī, shǐ qǐ xiáng. jí chéng kuì, zhū yuán è zhī wài, guān lì xián bǎo qí jiā shǔ, yì huán suǒ bì hù yān. zhuāng zōng gǎi zhèn zhōu wèi běi jīng, yǐ huán wèi gōng bù shàng shū jiān zhēn dìng yǐn běi jīng fù liú shǒu, xíng liú shǒu shì. míng nián, guō chóng tāo jiān zhèn, gǎi háng jūn sī mǎ, chōng běi miàn shuǐ lù zhuǎn yùn shǐ, réng zhī fǔ shì. tóng guāng sān nián, guī cháo, shǒu gōng bù shàng shū.
李嗣昭典兵于晋阳,与圜游处甚洽,及镇泽潞,请为观察支使,解褐,赐硃绂。 圜美姿容,有口辩。嗣昭为人间谍于庄宗,方有微隙,圜奉使往来,常申理之,克 成友于之道,圜之力也。及丁母忧,庄宗承制起复潞州观察判官,赐紫。常山之役, 嗣昭为帅,卒于军,圜代总其事,号令如一,敌人不知。庄宗闻之,倍加奖赏。是 秋,复以上党之师攻常山,城中万人突出,大将孙文进死之,贼逼我军,圜麾骑士 击之,颇有杀获。尝以祸福谕其城中,镇人信之,使乞降。及城溃,诛元恶之外, 官吏咸保其家属,亦圜所庇护焉。庄宗改镇州为北京,以圜为工部尚书兼真定尹、 北京副留守,行留守事。明年,郭崇韬兼镇,改行军司马,充北面水陆转运使,仍 知府事。同光三年,归朝,守工部尚书。
chóng tāo fá shǔ, zòu lìng cóng zhēng, xī shǔ píng, shǔ huán qián nán jié dù shǐ, kěn cí suì zhǐ. wèi wáng bān shī, xíng jí lì zhōu, kāng yán xiào pàn, yǐ jìn bīng bā qiān huí jié xī chuān. jì jí wén zhī, yè bàn mìng zhòng shǐ lǐ tíng ān zhào huán, huán fāng qǐn, tíng ān dēng qí chuáng yǐ gào zhī, huán yī bù jí dài, jù jiàn jì jí. jì jí qì ér yán yuē:" shào chēn fù ēn, fēi shàng shū bù néng zhì." jí shǔ huán wèi zhāo tǎo fù shǐ, yǔ dōu zhǐ huī shǐ liáng hàn yóng děng lǜ bīng gōng yán xiào yú hàn zhōu, qín zhī. xuán zhì wèi nán, jì jí yù hài. huán dài zǒng quán shī, cháo yú luò yáng. míng zōng jiā qí gōng, bài píng zhāng shì, pàn sān sī. huán jiǎn bá xián jùn, dù jué xìng mén, bǎi guān fèng rù wèi kǒng qiān jiǎn zhé. huán yǐ tíng chén wèi guó jiā yǔ yí, gù yōu jiǎ bān xíng, jìn qí xū gū, qī yuè zhī nèi, fǔ kù chōng shàn, cháo tíng xiū qì, jūn mín xián zú. suī yōu guó rú jiā, ér qiè yú gōng míng, gù wèi ān zhòng huì suǒ jì. cháng yǔ zhòng huì huì yú sī dì, yǒu jì shàn gē, zhòng huì qiú zhī bù dé, xián xì zì zī ér shēn yǐ. xiān shì, shǐ rén shí quàn, jiē chū yú hù bù, zhòng huì zhǐ zhī, bǐ xū nèi chū, zhēng yú yù qián, wǎng fù shù sì, jìng wèi suǒ jǔ, tōng jiàn: ān zhòng huì yǔ huán zhēng yú shàng qián, wǎng fù shù sì, shēng sè jù lì. shàng tuì cháo, gōng rén wèn shàng: " shì yǔ zhòng huì lùn shì wèi shuí?" shàng yuē:" zǎi xiàng." gōng rén yuē:" qiè zài cháng ān gōng zhōng, wèi cháng jiàn zǎi xiàng shū mì zòu shì gǎn rú shì zhě, gài qīng dà jiā ěr!" shàng yù bù yuè. yīn qiú bà sān sī.
崇韬伐蜀,奏令从征,西蜀平,署圜黔南节度使,恳辞遂止。魏王班师,行及 利州,康延孝叛,以劲兵八千回劫西川。继岌闻之,夜半命中使李廷安召圜,圜方 寝,廷安登其床以告之,圜衣不及带,遽见继岌。继岌泣而言曰:“绍琛负恩,非 尚书不能制。”即署圜为招讨副使,与都指挥使梁汉颙等率兵攻延孝于汉州,擒之。 旋至渭南,继岌遇害。圜代总全师,朝于洛阳。明宗嘉其功,拜平章事,判三司。 圜拣拔贤俊,杜绝幸门,百官俸入为孔谦减折。圜以廷臣为国家羽仪,故优假班行, 禁其虚估,期月之内,府库充赡,朝廷修葺,军民咸足。虽忧国如家,而切于功名, 故为安重诲所忌。尝与重诲会于私第,有妓善歌,重诲求之不得,嫌隙自兹而深矣。 先是,使人食券,皆出于户部,重诲止之,俾须内出,争于御前,往复数四,竟为 所沮,《通鉴》:安重诲与圜争于上前,往复数四,声色俱厉。上退朝,宫人问上: “适与重诲论事为谁?”上曰:“宰相。”宫人曰:“妾在长安宫中,未尝见宰相、 枢密奏事敢如是者,盖轻大家耳!”上愈不悦。因求罢三司。
tiān chéng èr nián, chú tài zǐ shǎo bǎo zhì shì, chū jū cí zhōu. jí zhū shǒu yīn pàn, zhòng huì chéng jiàn wū qí jié gòu, lì qiǎn rén chēng zhì jiù hài zhī, nǎi xià zhào yuē:" tài zǐ shǎo bǎo zhì shì rèn huán, zǎo tuī xūn jiù, céng wěi zhòng nán, jì tuì miǎn yú jù quán, bǐ yōu xián yú wài dì, ér nǎi bù zūn lǐ fēn, qián fù shǒu yīn, jiān tí wǎng bì yú xián yí, qíng zhǐ pō zhāng yú yuàn wàng. zì shōu biàn lěi, bèi jiàn zōng yóu, ruò wù hán hóng, shì gū diǎn xiàn, shàng quán dà tǐ, zhǐ zuì yī shēn. yí lìng běn zhōu yú sī dì cì zì jìn." huán shòu mìng zhī rì, jù zú hān yǐn, shén qíng bù náo. qīng tài zhōng, zhì zèng tài fù.
天成二年,除太子少保致仕,出居磁州。及硃守殷叛,重诲乘间诬其结构,立 遣人称制就害之,乃下诏曰:“太子少保致仕任圜,早推勋旧,曾委重难,既退免 于剧权,俾优闲于外地,而乃不遵礼分,潜附守殷,缄题罔避于嫌疑,情旨颇彰于 怨望。自收汴垒,备见踪由,若务含宏,是孤典宪,尚全大体,止罪一身。宜令本 州于私第赐自尽。”圜受命之日,聚族酣饮,神情不挠。清泰中,制赠太傅。
zi chè, shì huáng cháo, wèi zhì dù zhī láng zhōng, zú.
子彻,仕皇朝,位至度支郎中,卒。
shǐ chén yuē: gé shuō chéng jiù zú zhī zhòu, zuǒ xīn zào zhī bāng, yè suī xiè yú cái chéng, zuì wèi wén yú zhāo zhù, ér nǎi wèi quán chén zhī suǒ jì, gù hòu mìng yǐ wú táo, jìng ér yán zhī, yì kě mǐn yě. lú chéng qì xiá rú shì, xíng wò yōu yí. zhào fèng lǐ yú, xián yǐ wén xué zhī míng, jù jiàn yán láng zhī wèi, xiào qí zhēn jié, yú fù yōu yān. rèn huán yǒu zòng héng jì wù zhī cái, wú míng zhé bǎo shēn zhī dào, tuì yóu bù miǎn, xū kě bēi zāi!
史臣曰:革、说承旧族之胄,佐新造之邦,业虽谢于财成,罪未闻于昭著,而 乃为权臣之所忌,顾后命以无逃,静而言之,亦可悯也。卢程器狭如是,形渥攸宜。 赵凤、李愚,咸以文学之名,俱践岩廊之位,校其贞节,愚复优焉。任圜有纵横济 物之才,无明哲保身之道,退犹不免,吁可悲哉!