zhēn míng liù nián chūn zhēng yuè wù zǐ, yǐ cáo zhōu cì shǐ zhū hàn bīn wèi ān zhōu xuān wēi jūn jié dù shǐ yǐ xǔ zhōu kuāng guó jūn jié dù guān chá liú hòu chōng sàn zhǐ huī dōu jūn shǐ jiǎn xiào tài fù wáng yàn zhāng wèi kuāng guó jūn jié dù shǐ, jìn fēng kāi guó hóu, jūn zhí rú gù.
貞明六年春正月戊子，以曹州刺史硃漢賓為安州宣威軍節度使；以許州匡國軍 節度觀察留後、充散指揮都軍使、檢校太傅王彥章為匡國軍節度使，進封開國侯， 軍職如故。

èr yuè guǐ chǒu, xuān zhōu jié dù shǐ qián chuán jǐng qǐ fù, yī qián jiǎn xiào tài fù tóng píng zhāng shì xuān zhōu jié dù shǐ, yǐ qí dīng nèi jiān gù yě. sān yuè dīng hài, yǐ qián shēn zhōu cì shǐ zhāng shào guī wèi dà lǐ qīng.
二月癸丑，宣州節度使錢傳璟起復，依前檢校太傅、同平章事、宣州節度使， 以其丁內艱故也。三月丁亥，以前申州刺史張紹圭為大理卿。

xià sì yuè jǐ hài, zhì yuē:
夏四月己亥，制曰：

wáng zhě ài yù wàn fāng, cí yǎng bǎi xìng, hèn bù qū zhī rén shòu, fǔ yǐ chún hé. ér yán huáng yǒu zhàn fá zhī shī, yáo shùn yǒu gān gē zhī yòng, liàng bù huò yǐ, qí yóu bìng zhū. rán zé qù hài chú yāo, xìng bīng dòng zhòng, shā hēi lóng ér jì zhōng tǔ, xíng bái mǎ ér shì zhū hóu, zhōng néng yǒng yì zàn láo, yǐ zhì tóng wén gòng guǐ, gǔ jīn wú yì, fāng cè jù cún. zhèn yǐ miǎo mò zhī shēn, tuō yì zhào zhī shàng, sì hǎi wèi yì, bā nián yú zī, yè yè jīng jīng, rì shèn yī rì. suī yú shān yuè hǎi, sù shèn fāng lái, ér zhào yǔ zhēng fēng, chī yóu shàng zài. gù zī cán niè, láo wǒ dà bāng, jiāng shì jiǔ yú zhàn zhēng, lí shù pí yú lì yì. mù niú zàn xī, zé shī rén yǒu fá cuàn zhī yōu liú mǎ jǐn xíng, zé dīng zhuàng yǒu wú liáo zhī kǔ. kuàng qīng chūn gào xiè, zhū xià yǐ lín, fáng wǒ nóng shí, pò wǒ róng shì. yǒng yán dà jì, sī zhì xiǎo kāng, yí tán zài yòu zhī ēn, shāo shì yīn yōu zhī zhǐ. yòng bīng zhī dì, fù yì shí fán, bù yǒu juān chú, hé shǐ cún jì. chú liǎng jīng yǐ fàng miǎn wài, yīng sòng bó yǐng yùn qí wèi huá zhèng pú yí mì qīng dēng lái zī chén xǔ jūn fáng xiāng dèng mì suí shǎn huá yōng jìn jiàng huái rǔ shāng děng sān shí èr zhōu, yīng qiàn zhēn míng sì nián zhōng yǐ qián xià qiū liǎng shuì, bìng yùn qí huá pú xiāng jìn huī děng qī zhōu, jiān qiàn zhēn míng sì nián yǐ qián yíng tián kè lì wù sè děng, bìng wěi zū yōng shǐ zhú zhōu jù qí míng é shù mù jīn fàng. suǒ zài guān lì, bù dé yān tíng zhì mìng, zhēng dū xià mín, zhì ēn zé bù jí yú xiāng lǘ, zū shuì xū juān yú zhàng jí. qí yǒu sī fàng yuǎn nián zhài fù, shēng lì guò bèi, zì wéi gé tiáo, suǒ zài zhōu xiàn, bù zài gèng xìng zhēng lǐ zhī xiàn. yǎn zhōu chéng nèi, zì zhāng shǒu jìn wéi bèi cháo tíng, jié lián fān kòu, jiǔ láo gōng tǎo, pō kùn shēng líng, yán niàn shāng cán, xún jiā gěi fù. yīng tiān xià jiàn jìn zuì rén, rú fàn dà pì hé dǐ jí xíng zhě, yí shì hǎo shēng, tè lìng jiǎn sǐ. chú zhǔn gé lǜ cháng shè bù yuán wài, tú liú yǐ xià, dì jiǎn yī děng. chú jiàng guān wèi jīng liàng yí zhě yǔ liàng yí, yǐ liàng yí zhě biàn yǔ fù zī yún.
王者愛育萬方，慈養百姓，恨不驅之仁壽，撫以淳和。而炎、黃有戰伐之師， 堯、舜有干戈之用，諒不獲已，其猶病諸。然則去害除妖，興兵動眾，殺黑龍而濟 中土，刑白馬而誓諸侯，終能永逸暫勞，以至同文共軌，古今無異，方冊具存。朕 以眇末之身，托億兆之上，四海未乂，八年於茲，業業兢兢，日慎一日。雖逾山越 海，肅慎方來，而召雨征風，蚩尤尚在。顧茲殘孽，勞我大邦，將士久於戰征，黎 庶疲於力役。木牛暫息，則師人有乏爨之憂；流馬盡行，則丁壯有無聊之苦。況青 春告謝，硃夏已臨，妨我農時，迫我戎事。永言大計，思致小康，宜覃在宥之恩， 稍示殷憂之旨。用兵之地，賦役實煩，不有蠲除，何使存濟。除兩京已放免外，應 宋、亳、潁、鄆、齊、魏、滑、鄭、濮、沂、密、青、登、萊、淄、陳、許、均、 房、襄、鄧、泌、隨、陝、華、雍、晉、絳、懷、汝、商等三十二州，應欠貞明四 年終已前夏秋兩稅，並鄆、齊、滑、濮、襄、晉、輝等七州，兼欠貞明四年已前營 田課利物色等，並委租庸使逐州據其名額數目矜放。所在官吏，不得淹停製命，征 督下民，致恩澤不及於鄉閭，租稅虛捐於帳籍。其有私放遠年債負，生利過倍，自 違格條，所在州縣，不在更興征理之限。兗州城內，自張守進違背朝廷，結連蕃寇， 久勞攻討，頗困生靈，言念傷殘，尋加給復。應天下見禁罪人，如犯大辟合抵極刑 者，宜示好生，特令減死。除准格律常赦不原外，徒流已下，遞減一等。除降官未 經量移者與量移，已量移者便與復資雲。

gēng zǐ, zōng zhèng qīng zhū shǒu sù shàng yán: qǐng yī qián cháo zhì guǐ yuàn, lìng jiàn yì dài fū zhuān pàn. cóng zhī, nǎi yǐ yòu jiàn yì dài fū zhèng tāo guāng chōng zhī guǐ shǐ. yǐ sì, yǐ yòu pú shè jiān mén xià shì láng tóng píng zhāng shì jiān xiū guó shǐ pàn dù zhī kāi guó gōng jìng xiáng wèi hóng wén guǎn dà xué shì yán zhì kù shǐ zhū dào yán tiě zhuǎn yùn děng shǐ, yú rú gù. yǐ zhōng shū shì láng jiān xíng bù shàng shū píng zhāng shì jí xián diàn dà xué shì pàn hù bù shì zhèng jué wèi jiān xiū guó shǐ pàn dù zhī. yǐ zhōng shū shì láng píng zhāng shì xiāo qǐng wèi jí xián diàn dà xué shì pàn hù bù shì. yǐ shàng shū zuǒ chéng lǐ qí wèi zhōng shū shì láng píng zhāng shì. bǐng wǔ, lì bù shì lǎng zhào guāng yǔn wèi shàng shū zuǒ chéng. jǐ yǒu, yǐ hé zhōng hù guó jūn jié dù fù dà shǐ zhī jié dù shì zhì zhì dù zhī jiě xiàn chí chǎng děng shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī shǒu tài bǎo jiān zhōng shū lìng jì wáng yǒu qiān yī qián shǒu tài bǎo jiān zhōng shū lìng, jiān tóng zhōu jié dù shǐ, yú rú gù. guǐ chǒu, fū yán jié dù shǐ jiān xī miàn zhāo tǎo jiē yīng děng shǐ jiǎn xiào tài bǎo jiān zhōng shū lìng bó hǎi jùn wáng gāo wàn xìng jìn fēng yán ān wáng, cì hào kuāng shí dìng jié gōng chén. qián héng zhōu zhǎng shǐ liú zhì jìn suǒ zhuàn dì lǐ shǒu jìng shí juǎn. jǐ wèi, yǐ zū yōng pàn guān shàng shū gōng bù láng zhōng zhāng ruì wèi hù bù láng zhōng, chōng chóng zhèng yuàn xué shì. xīn yǒu, yǐ qián lì bù shì láng lú xié wèi lǐ bù shì láng.
庚子，宗正卿硃守素上言：「請依前朝置匭院，令諫議大夫專判。」從之，乃 以右諫議大夫鄭韜光充知匭使。乙巳，以右僕射兼門下侍郎、同平章事、監修國史、 判度支、開國公敬翔為宏文館大學士、延質庫使、諸道鹽鐵轉運等使，余如故。以 中書侍郎兼刑部尚書、平章事、集賢殿大學士、判戶部事鄭珏為監修國史、判度支。 以中書侍郎、平章事蕭頃為集賢殿大學士、判戶部事。以尚書左丞李琪為中書侍郎、 平章事。丙午，吏部侍朗趙光允為尚書左丞。己酉，以河中護國軍節度副大使、知 節度事、制置度支解縣池場等使、開府儀同三司、守太保、兼中書令、冀王友謙依 前守太保、兼中書令，兼同州節度使，余如故。癸丑，鄜延節度使兼西面招討接應 等使、檢校太保、兼中書令、渤海郡王高萬興進封延安王，賜號匡時定節功臣。前 衡州長史劉騭進所撰《地理手鏡》十卷。己未，以租庸判官、尚書工部郎中張銳為 戶部郎中，充崇政院學士。辛酉，以前吏部侍郎盧協為禮部侍郎。

wǔ yuè yǐ chǒu, gù zuǒ wèi shàng jiāng jūn qí fèng guó zèng tài fù. zhào yuē: yīng wén wǔ cháo guān, huò yǒu tì bà duō nián, piāo liú zài wài zhě, yí lìng zhōng shū mén xià liàng cái chú shòu, wù shǐ qī chí. huò yǒu jìn shì cè míng lěi nián wèi shì hè zhě, yǔ chū rèn yī guān yǐ shì hè zhě, yī qián zī xù yòng. yǐ yǒu, shēng sòng zhōu wèi dà dū dū fǔ, qí yú fèi dà dū dū fǔ é.
五月乙丑，故左衛上將軍齊奉國贈太傅。詔曰：「應文武朝官，或有替罷多年， 漂流在外者，宜令中書門下量才除授，勿使棲遲。或有進士策名、累年未釋褐者， 與初任一官；已釋褐者，依前資敘用。」乙酉，升宋州為大都督府，其餘廢大都督 府額。

liù yuè, qiǎn yǎn zhōu jié dù shǐ liú xún huá zhōu jié dù shǐ yǐn hào chóng zhōu jié dù shǐ wēn zhāo tú zhuāng zhái shǐ duàn níng lǐng jūn gōng tóng zhōu. xiān shì, hé zhōng zhū yǒu qiān xí xiàn tóng zhōu, jié dù shǐ chéng quán huī dān qí bēn jīng shī. yǒu qiān yǐ qí zi lìng dé wèi tóng zhōu liú hòu, biǎo qiú jié máo, bù yǔn jì ér dì lǜ yǒu qiān yuàn wàng, suì mìng jiān zhèn tóng zhōu, zhì mìng jiāng xià ér yǒu qiān yǐ pàn, qiǎn shǐ qiú yuán yú jìn, gù mìng jiāng tǎo zhī.
六月，遣兗州節度使劉鄩、華州節度使尹皓、崇州節度使溫昭圖、莊宅使段凝 領軍攻同州。先是，河中硃友謙襲陷同州，節度使程全暉單騎奔京師。友謙以其子 令德為同州留後，表求節旄，不允；既而帝慮友謙怨望，遂命兼鎮同州，制命將下 而友謙已叛，遣使求援於晉，故命將討之。

jiǔ yuè gēng yín, yǐ gòng fèng guān láng gōng yuǎn chōng qì dān huān hǎo shǐ. jìn wáng qiǎn dōu jiāng lǐ sì zhāo lǐ cún shěn wáng jiàn jí lǜ shī lái yuán tóng zhōu, zhàn yú chéng xià. wǒ shī bài jī, zhū jiāng yǐ yú zhòng tuì bǎo huá zhōu luó wén zhài.
九月庚寅，以供奉官郎公遠充契丹歡好使。晉王遣都將李嗣昭、李存審、王建 及率師來援同州，戰於城下。我師敗績，諸將以餘眾退保華州羅文寨。

dōng shí yuè, chén zhōu yāo zéi wú yǐ dǒng yǐ fú zhū. chén zhōu lǐ sú zhī rén, xǐ xí zuǒ dào, yī fú tú shì zhī jiào, zì lì yī zōng, hào yuē shàng chéng. bù shí hūn rú, yòu huà yōng mín, róu zá yín huì, xiāo jù zhòu sàn. zhōu xiàn yīn xún, suì zhì zī màn. shí cì shǐ huì wáng yǒu néng shì qī fān zhī chǒng, dòng duō bù fǎ, gù jiān rě zhī tú, wàng fēng yǐng fù. wú yǐ shù bèi, jiàn jí qiān rén, gōng lüè xiāng shè, zhǎng lì bù néng jié. shì suì qiū, qí zhòng yì shèng, nán tōng huái yí, cháo tíng lèi fā zhōu bīng tǎo bǔ, fǎn wèi zéi suǒ bài. chén yǐng cài sān zhōu, dà bèi qí dú. qún zéi nǎi lì wú yǐ wèi tiān zǐ, qí yú háo shǒu, gè yǒu shù zhì. zhì shì, fà jìn jūn jí shù jùn bīng hé shì zhuī jī, zéi kuì, shēng qín wú yǐ děng shǒu lǐng bā shí yú rén, xiè sòng què xià, bìng zhǎn yú dū shì.
冬十月，陳州妖賊毋乙、董乙伏誅。陳州里俗之人，喜習左道，依浮屠氏之教， 自立一宗，號曰「上乘」。不食葷茹，誘化庸民，揉雜淫穢，宵聚晝散。州縣因循， 遂致滋蔓。時刺史惠王友能恃戚籓之寵，動多不法，故奸惹之徒，望風影附。毋乙 數輩，漸及千人，攻掠鄉社，長吏不能詰。是歲秋，其眾益盛，南通淮夷，朝廷累 發州兵討捕，反為賊所敗。陳、潁、蔡三州，大被其毒。群賊乃立毋乙為天子，其 余豪首，各有樹置。至是，髮禁軍及數郡兵合勢追擊，賊潰，生擒毋乙等首領八十 餘人，械送闕下，並斬於都市。

lóng dé yuán nián chūn zhēng yuè guǐ sì, zhào zhū dào rù zòu pàn guān, yí lìng yù shǐ tái diǎn jiǎn, hé cóng zhèng yá tuì hòu, biàn yú zhōng shū mén xià gōng cān cí xiè. rú yǒu wéi yuè, jù míng xián wén zòu. yīng miàn cì zhāng fú, réng lìng gé mén shǐ qǔ běn guān zhuàng shēn zhōng shū mén xià, shòu chì dié hòu, fāng kě jié rù xīn xián. jiǎ chén, yǐ hé dōng dào héng yíng xī miàn yīng jiē shǐ qián jìng shèng jūn jié dù chóng yù děng zhōu guān chá chù zhì děng shǐ tè jìn jiǎn xiào tài wèi tóng píng zhāng shì wēn zhāo tú wèi kuāng guó jūn jié dù chén xǔ cài děng zhōu guān chá chù zhì děng shǐ. yǐ běi miàn xíng yíng fù zhāo tǎo shǐ kuāng guó jūn jié dù chén xǔ cài děng zhōu guān chá chù zhì děng shǐ guāng lù dài fū jiǎn xiào tài fù wáng yàn zhāng wèi xuān yì jūn jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì, zhèng huá pú děng zhōu guān chá chù zhì děng shǐ, yī qián běi miàn fù zhāo tǎo shǐ.
龍德元年春正月癸巳，詔諸道入奏判官，宜令御史台點檢，合從正衙退後，便 於中書門下公參辭謝。如有違越，具名銜聞奏。應面賜章服，仍令閣門使取本官狀 申中書門下，受敕牒後，方可結入新銜。甲辰，以河東道行營西面應接使、前靜勝 軍節度、崇裕等州觀察處置等使、特進、檢校太尉、同平章事溫昭圖為匡國軍節度、 陳許蔡等州觀察處置等使。以北面行營副招討使、匡國軍節度、陳許蔡等州觀察處 置等使、光祿大夫、檢校太傅王彥章為宣義軍節度副大使，知節度事，鄭、滑、濮 等州觀察處置等使，依前北面副招討使。

èr yuè jǐ wèi, yǐ quán zhī jìng shèng jūn jié dù guān chá liú hòu qián rǔ zhōu fáng yù shǐ huá wēn qí wèi jìng shèng jūn jié dù guān chá liú hòu, yī qián jiǎn xiào tài fù. bǐng yín, yǐ jīng nán jié dù shǐ jiǎn xiào tài shī jiān zhōng shū lìng bó hǎi jùn wáng gāo jì chāng wèi shǒu zhōng shū lìng, yī qián jīng nán jié dù shǐ. gēng wǔ, yǐ jìn zhōu jiàn níng jūn jié dù guān chá liú hòu liú wèi jìn zhōu jié dù shǐ jiǎn xiào tài bǎo. rén shēn, shǐ guǎn shàng yán: fú jiàn běi qí wén shì wèi shōu zhe hòu wèi shū, yú shí zì wèi tài wǔ zhī chū, zhì yú běi qí, shū bù huò jiù, nǎi dà zhēng bǎi guān jiā chuán, kān zǒng zhēn zhuó, suí tiáo zhēn jǔ, sōu fǎng yí wáng, shù nián zhī jiān, lēi wèi yī dài diǎn jí, biān zài běi shǐ, gù fēi xū yán. chén jīn qǐng míng xià zhì, chì nèi wài bǎi guān jí qián zī shì zǐ dì qī xūn jiā, bìng gè nà jiā chuán, jù shù fù zǔ shì xíng yuán liú jí cái shù dé yè zhuó rán kě kǎo zhě, bìng zuǎn shù sòng shǐ guǎn. rú jì dé qián cháo huì chāng yǐ hòu gōng sī, yì rèn chāo lù sòng guān, jiē xū zhí shū, bù yòng wén zǎo. jiān yǐ bīng huǒ zhī hòu, jiǎn dú hǎn cún, yīng nèi wài chén liáo, céng yǒu zòu xíng gōng shì, guān shè zhì zhì, huò tǎo lùn yán gé, huò zhāng shū wén cí, yǒu kě cǎi zhě, bìng xǔ biān lù sòng nà. hòu shǐ guǎn xiū zhuàn zhī rì, kǎo qí suǒ shàng gōng shì, yǔ zhōng shū mén xià wén àn shì xiāng fú huì, huò gé yán zhèng cí xún fǎng bù miù zhě, bìng yǔ biān zài. suǒ jì zhōng chén míng shì, gòng liú jiā guó zhī gěng guāng xiào zǐ shùn sūn, huò jì zǔ xiān zhī pī liè. ér qiě zhōu dé jiàn hū yīn jì, shùn diǎn cún hū yǔ gōng, fēi wéi shí shì kě zhī, shù chéng yī zhāo dà diǎn. chén dāo yōng wěi rèn, huò lǐng jiān xiū, jiāng shú sù shí, zhé gàn yuán lǎn. zhào cóng zhī. yán tiě zhuǎn yùn shǐ jìng xiáng zòu: qǐng yú yōng zhōu hé yáng xú zhōu sān chù zhòng zhì chǎng yuàn shuì chá. cóng zhī. jǐ mǎo, lǐ bù shàng shū chōng xī dōu fù liú shǒu jiān pàn shàng shū shěng shì cuī yí zòu: xī jīng dū shěng, fán yǒu gōng shì zòu wén, cháng xū jiè yìn shī xíng, fú qǐng zhù shàng shì shěng fēn sī yìn yī miàn. cóng zhī. shì yuè, zhèn zhōu dà jiāng wáng dé míng shā qí shuài wáng róng, zì chēng liú hòu, qiǎn shǐ lái qiú yuán. zǎi chén jìng xiáng qǐng xǔ zhī, zū yōng shǐ zhào yán děng yǐ wèi bù kě, nǎi zhǐ.
二月己未，以權知靜勝軍節度觀察留後、前汝州防禦使華溫琪為靜勝軍節度觀 察留後，依前檢校太傅。丙寅，以荊南節度使、檢校太師、兼中書令、渤海郡王高 季昌為守中書令，依前荊南節度使。庚午，以晉州建寧軍節度觀察留後劉為晉州 節度使、檢校太保。壬申，史館上言：「伏見北齊文士魏收著《後魏書》，於時自 魏太武之初，至於北齊，書不獲就，乃大征百官家傳，刊總斟酌，隨條甄舉，搜訪 遺亡，數年之間，勒為一代典籍，編在北史，固非虛言。臣今請明下制，敕內外百 官及前資士子、帝戚勛家，並各納家傳，具述父祖事行源流及才術德業灼然可考者， 並纂述送史館。如記得前朝會昌已後公私，亦任抄錄送官，皆須直書，不用文藻。 兼以兵火之後，簡牘罕存，應內外臣僚，曾有奏行公事，關涉制置，或討論沿革， 或章疏文詞，有可采者，並許編錄送納。候史館修撰之日，考其所上公事，與中書 門下文案事相符會，或格言正辭詢訪不謬者，並與編載。所冀忠臣名士，共流家國 之耿光；孝子順孫，獲記祖先之丕烈。而且周德見乎殷紀，舜典存乎禹功，非唯十 世可知，庶成一朝大典。臣叨庸委任，獲領監修，將贖素食，輒干元覽。」詔從之。 鹽鐵轉運使敬翔奏：「請於雍州、河陽、徐州三處重置場院稅茶。」從之。己卯， 禮部尚書、充西都副留守兼判尚書省事崔沂奏：「西京都省，凡有公事奏聞，常須 借印施行，伏請鑄尚事省分司印一面。」從之。是月，鎮州大將王德明殺其帥王熔， 自稱留後，遣使來求援。宰臣敬翔請許之，租庸使趙岩等以為不可，乃止。

sān yuè dīng hài shuò, cí bù yuán wài láng lǐ shū shàng yán: qǐng jìn tiān xià sī dù sēng ní, jí bù xǔ wàng qiú shī hào zǐ yī. rú yuàn chū jiā shòu jiè zhě, jiē xū fù què bǐ shì yì yè shī xíng, yuàn guī sú zhě yī tīng zì biàn. zhào yuē: liǎng dōu zuǒ yòu jiē cì zǐ yī jí shī hào sēng, wěi gōng dé shǐ jù míng wén zòu. jīn hòu yǒu què, fāng dé zòu jiàn, réng xū dào héng jīng zhì, xià là gāo shēn, fāng dé bǔ tián. měi yù míng shèng jié, liǎng jiē gè xǔ guān tán dù qī rén. zhū dào rú yào dù sēng, yì yǎng jiù jīng guān tán, réng lìng cí bù gěi dié. jīn hòu zhǐ liǎng jiē zhì sēng lù, dào lù sēng zhèng bìng fèi. jǐ chǒu, yǐ qián bīng bù láng zhōng dù guāng yì wèi zuǒ jiàn yì dài fū zhì shì. rén yín, gǎi xiāng zhōu yān xiàn wèi yán xià xiàn, bó zhōu jiāo yí xiàn wèi yí fù xiàn, mì zhōu hàn zhū xiàn wèi jiāo yuán xiàn, cóng zhōng shū shè rén mǎ gǎo qǐng yě.
三月丁亥朔，祠部員外郎李樞上言：「請禁天下私度僧尼，及不許妄求師號紫 衣。如願出家受戒者，皆須赴闕比試藝業施行，願歸俗者一聽自便。」詔曰：「兩 都左右街賜紫衣及師號僧，委功德使具名聞奏。今後有闕，方得奏薦，仍須道行精 至，夏臘高深，方得補填。每遇明聖節，兩街各許官壇度七人。諸道如要度僧，亦 仰就京官壇，仍令祠部給牒。今後只兩街置僧錄，道錄僧正並廢。」己丑，以前兵 部郎中杜光乂為左諫議大夫致仕。壬寅，改襄州鄢縣為沿夏縣，亳州焦夷縣為夷父 縣，密州漢諸縣為膠源縣，從中書舍人馬縞請也。

xià sì yuè, chén zhōu cì shǐ huì wáng yǒu néng fǎn, jǔ bīng xiàng què. dì mìng jiāng chū shī nì jī, bài zhī. yǒu néng zǒu bǎo chén zhōu, zhào zhāng hàn jié lǜ bīng jìn tǎo. chì kāi fēng fǔ tài kāng xiāng yì yōng qiū sān xiàn, zāo chén zhōu zéi jūn bēn chōng, qí xià shuì zhǐ jù jiàn miáo shū nà.
夏四月，陳州刺史惠王友能反，舉兵向闕。帝命將出師逆擊，敗之。友能走保 陳州，詔張漢傑率兵進討。敕開封府太康、襄邑、雍丘三縣，遭陳州賊軍奔沖，其 夏稅只據見苗輸納。

wǔ yuè bǐng xū shuò, zhì yuē:
五月丙戌朔，制曰：

zhèn wén wéi pì dòng tiān, wéi shèng shí xiàn, gù jūn wèi shàn zé tiān jiàng zhī yǐ fú, wèi bù shàn zé jiàng zhī yǐ zāi. zhèn yǐ miǎo mò zhī shēn, tuō yú wáng gōng zhī shàng, bù néng hé xiān dì jiān nán zhī yùn, suǒ yǐ zhì cāng shēng tú tàn zhī wēi. bīng gé jiàn xìng, zāi hài réng jí, nèi shěng jué jiù, gài yóu zhèn gōng. gù běi yǒu biān yì jiǎo chěng zhī shī, xī yǒu pú tóng luàn cháng zhī lǚ, lián nián zhàn fá, jī suì zhuǎn shū, qián liú wǒ shì mín, qīn jù wǒ jùn yì. shī wú sù bǎo zhī kuì, jiā wú dān shí zhī chǔ, ér yòu shuǐ lǎo wèi zāi, chóng huáng zuò lì, jiè qiǎn zuò yú shàng, yuàn zī wén yú xià. ér kuàng gǔ ròu zhī nèi, qiè nòng gān gē, jī diān zhī zhōng, zhé wèi líng bào. dàn zé gōng ér zuì jǐ, gǎn yuàn tiān yǐ yóu rén. gài zhèn wú dé yǐ shì shàng qióng, wú gōng yǐ jí zhào shù, bù biàn yú shí zhě wèi néng qù, yǒu yì yú mín zhě wèi néng xíng. chù shì mèi yú zhuó zhōng, fā lìng guāi yú zhì dāng, zhāo zhì zāi huàn, yǐn yì huò yāng. zuì zài zhèn gōng, bù gǎn zì shè. sù yè shì jù, qǐn shí mí níng, jiāng lì jǐ yǐ xī zāi, yuán bù zé ér cóng yù. jīn yǐ xūn fēng fāng shàn, xù rì chū shēng, shuò jì shì yú zhèng yáng, lì yí gèng yú jiā hào. shù wéi xīn zhī lìng, fū huá xià yǐ tóng huān qī kè niàn zhī xīn, yǔ huáng wáng ér hé dào. qí zhēn míng qī nián, yí gǎi wèi lóng dé yuán nián, yīng tiān xià jiàn jìn zuì rén, chú dà pì zuì wài, dì jiǎn yī děng. dé yīn dào hòu, sān rì nèi shū lǐ qì zòu. yīng qiàn zhēn míng sān nián sì nián zhū sè cán qiàn, wǔ nián liù nián xià shuì cán shuì, bìng fàng. shì wèi qīn jūn jí zhū dào héng yíng jiāng shì děng dì bān cì yōu shǎng, yǐ cóng bié chì chù fēn. zuǒ jiàng guān yǔ liàng yí, yǐ jīng liàng yí zhě yǔ fù zī. zhǎng liú rén gè yí jìn dì, yǐ jīng yí zhě xǔ guī xiāng lǐ, qián zī cháo guān, jì yù yuǎn fāng, yǎng zhǎng lì jīn zhì fù què. nèi wài wén wǔ cháng cān guān jié dù shǐ liú hòu cì shǐ fù mǔ wáng mò zhě bìng yǔ fēng zèng. gōng sī zhài fù, nà lì jí yī bèi yǐ shàng zhě, bù dé lì shàng shēng lì. xiān jīng zhèn mò jiāng xiào, gè yǔ zhuī zèng yún.
朕聞惟辟動天，惟聖時憲，故君為善則天降之以福，為不善則降之以災。朕以 眇末之身，托於王公之上，不能荷先帝艱難之運，所以致蒼生塗炭之危。兵革薦興， 災害仍集，內省厥咎，蓋由朕躬。故北有邊裔狡逞之師，西有蒲、同亂常之旅，連 年戰伐，積歲轉輸，虔劉我士民，侵據我郡邑。師無宿飽之饋，家無擔石之儲，而 又水潦為災，蟲蝗作沴，戒譴作於上，怨咨聞於下。而況骨肉之內，竊弄乾戈，畿 甸之中，輒為陵暴。但責躬而罪己，敢怨天以尤人。蓋朕無德以事上穹，無功以及 兆庶，不便於時者未能去，有益於民者未能行。處事昧於酌中，發令乖於至當，招 致災患，引翼禍殃。罪在朕躬，不敢自赦。夙夜是懼，寢食靡寧，將勵己以息災， 爰布澤而從欲。今以薰風方扇，旭日初升，朔既視於正陽，歷宜更於嘉號。庶惟新 之令，敷華夏以同歡；期克念之心，與皇王而合道。其貞明七年，宜改為龍德元年， 應天下見禁罪人，除大辟罪外，遞減一等。德音到後，三日內疏理訖奏。應欠貞明 三年、四年諸色殘欠，五年、六年夏稅殘稅，並放。侍衛親軍及諸道行營將士等第 頒賜優賞，已從別敕處分。左降官與量移，已經量移者與復資。長流人各移近地， 已經移者許歸鄉里，前資朝官，寄寓遠方，仰長吏津置赴闕。內外文武常參官、節 度使、留後、刺史、父母亡歿者並與封贈。公私債負，納利及一倍已上者，不得利 上生利。先經陣歿將校，各與追贈雲。

yǐ xuān hé kù shǐ shǒu yòu lǐng wèi jiāng jūn lǐ yán quán zhī yǎn zhōu jūn zhōu shì. dīng hài, zhào yuē: jiāo yīn dà lǐ, jiù yǒu wò ēn, yù diàn gǎi yuán, bǐ wú shǎng gěi. jīn zé bù xún jiù lì, bié shì tè ēn. qí xíng yíng jiāng shì shǎng lài yǐ gěi fù běn jiā, yí lìng zhāo tǎo shǐ huò yàn wēi fù zhāo tǎo shǐ wáng yàn zhāng chén zhōu xíng yíng dōu zhǐ huī zhāng hàn jié xiǎo shì zhū jūn zhī wěi. shì yuè, yǎn zhōu jié dù shǐ chōng hé dōng dào héng yíng dōu zhāo tǎo shǐ liú xún zú.
以宣和庫使、守右領衛將軍李嚴權知兗州軍州事。丁亥，詔曰：「郊禋大禮， 舊有渥恩，御殿改元，比無賞給。今則不循舊例，別示特恩。其行營將士賞賚已給 付本家，宜令招討使霍彥威、副招討使王彥章、陳州行營都指揮張漢傑曉示諸軍知 委。是月，兗州節度使、充河東道行營都招討使劉鄩卒。

liù yuè jǐ hài, yǐ dōu jiǎn diǎn zhū sī fǎ wù shǐ jiǎn xiào sī tú xíng zuǒ xiāo wèi dà jiāng jūn lǐ sù wèi yòu wēi wèi shàng jiāng jūn.
六月己亥，以都檢點諸司法物使、檢校司徒、行左驍衛大將軍李肅為右威衛上 將軍。

qiū qī yuè, chén zhōu zhū yǒu néng jiàng. gēng zǐ, zhào yuē: zhèn jūn lín sì hǎi, zi yù zhào mín, wéi chí bù dǎng zhī xīn, shù yè wú sī zhī yùn. qí yǒu chǐ yǔ qī shǔ, suī shēn dūn xù zhī qíng. gàn wǒ guó jīng, nán gù hán hóng zhī zhǐ. xū zūn cháng xiàn, yǐ shì zhì gōng. tè jìn jiǎn xiào tài fù shǐ chí jié chén zhōu cì shǐ jiān yù shǐ dài fū shàng zhù guó shí yì sān qiān hù huì wáng yǒu néng, liè jué wèi wáng, bān tiáo zhì jùn, shòu yuán róng zhī jì rèn, chù qiān lǐ zhī fēng jiāng. jiù jìn guān zī, sì dēng chóng guì, shí jiā xī lài, yǐ biǎo yōu lóng. yí qiè zhī ēn, hé sī jǐn jié, fǔ sú dāng shēn yú rén zhèng, zuǒ shí qī xiào yú zhōng guī. ér xiá bǐ xiǎo rén, nà qí xié shuō, hū chēng bīng ér xiàng què, gǎn yuè jìng yǐ cán mín, qīn fàn jiāo jī, jīng náo niǎn gǔ, yuǎn ěr xián jí, móu huà jiāo chén. jí xìng wèn zuì zhī shī, xuán yàn zhī fēi zhī zhuàng, lì kěn jì chén yú zhāng biǎo, shù shēn yuàn fù yú què tíng, bèi shù jiān wēi, jì jiā kuān shù. zhèn dé bù zì wèi qū jǐ, gū wù ān rén, tè shī dài fǎ zhī ēn, gài jǔ yì qīn zhī lǜ. xún yú shì tǐ, yì yǒu zhāo zhāng, zhǐ xíng tuì zé zhī wén, yòng sāi zhòng duō zhī lùn. kě jiàng fēng fáng líng hóu. yú xì! jūn chén zhī lǐ, bǐ yǒu bù gōng bó zhòng zhī ēn, yǔ chuí lì ài. gù zī qīng diǎn, qǐ chēng qún qíng, fán zài chén liáo, dāng tǐ zhèn yì. jiǎ chén, zhì yǐ tè jìn jiǎn xiào tài fù héng wáng yǒu liàng kě fēng sì guǎng wáng.
秋七月，陳州硃友能降。庚子，詔曰：「朕君臨四海，子育兆民，惟持不黨之 心，庶葉無私之運。其有齒予戚屬，雖深敦敘之情。干我國經，難固含宏之旨。須 遵常憲，以示至公。特進、檢校太傅、使持節陳州刺史、兼御史大夫、上柱國、食 邑三千戶惠王友能，列爵為王，頒條治郡，受元戎之寄任，處千里之封疆。就進官 資，巳登崇貴，時加錫賚，以表優隆。宜切知恩，合思盡節，撫俗當申於仁政，佐 時期效於忠規。而狎彼小人，納其邪說，忽稱兵而向闕，敢越境以殘民，侵犯郊畿， 驚撓輦轂，遠邇咸嫉，謀畫交陳。及興問罪之師，旋驗知非之狀，瀝懇繼陳於章表， 束身願赴於闕庭，備述艱危，覬加寬恕。朕得不自為屈己，姑務安仁，特施貸法之 恩，蓋舉議親之律。詢於事體，抑有朝章，止行退責之文，用塞眾多之論。可降封 房陵侯。於戲！君臣之禮，彼有不恭；伯仲之恩，予垂立愛。顧茲輕典，豈稱群情， 凡在臣僚，當體朕意。」甲辰，制以特進、檢校太傅、衡王友諒可封嗣廣王。

dōng shí yuè, běi miàn zhāo tǎo shǐ dài sī yuǎn gōng dé shèng zhài zhī běi chéng, jìn rén lái yuán, sī yuǎn bài yú qī chéng.
冬十月，北面招討使戴思遠攻德勝寨之北城，晉人來援，思遠敗於戚城。

lóng dé èr nián chūn zhēng yuè, dài sī yuǎn lǜ shī xí wèi zhōu. shí jìn wáng fāng gōng zhèn zhōu, gù sī yuǎn chéng xū yǐ xí zhī, xiàn chéng ān, ér sī yuǎn suì jí gōng dé shèng běi chéng, jìn jiāng lǐ cún shěn jí lì jù shǒu. èr yuè, jìn wáng yǐ bīng zhì, sī yuǎn shōu jūn ér tuì, fù bǎo yáng cūn. bā yuè, duàn níng zhāng lǎng gōng wèi zhōu, xià zhī, huò cì shǐ lǐ cún rú yǐ xiàn. dài sī yuǎn yòu xià qí mén gòng chéng xīn xiāng děng sān xiàn. zì shì chán zhōu zhī xī xiāng zhōu zhī nán, jiē wèi liáng yǒu, jìn rén shī jūn chǔ sān fēn zhī yī yān.
龍德二年春正月，戴思遠率師襲魏州。時晉王方攻鎮州，故思遠乘虛以襲之， 陷成安，而思遠遂急攻德勝北城，晉將李存審極力拒守。二月，晉王以兵至，思遠 收軍而退，復保楊村。八月，段凝、張朗攻衛州，下之，獲刺史李存儒以獻。戴思 遠又下淇門、共城、新鄉等三縣。自是澶州之西、相州之南，皆為梁有，晉人失軍 儲三分之一焉。

lóng dé sān nián chūn sān yuè, jìn lù zhōu jié dù liú hòu lǐ jì tāo qiǎn shǐ yǐ chéng guī shùn. xiān shì, jì tāo fù sì zhāo wèi lù zhōu jié dù shǐ, zhàn mò yú zhèn zhōu chéng xià, jìn wáng yù yǐ sì zhāo zhǎng zi jì chóu xí fù wèi. jì tāo zài lù zhōu, jí zhí jì chóu qiú zhī, qiǎn shǐ lái sòng kuǎn, réng yǐ èr yòu zǐ wèi zhì. zé zhōu cì shǐ péi yuē bù cóng jì tāo zhī móu, dì mìng dǒng zhāng wèi zé zhōu cì shǐ, lìng jiāng bīng gōng zhī.
龍德三年春三月，晉潞州節度留後李繼韜遣使以城歸順。先是，繼韜父嗣昭為 潞州節度使，戰歿於鎮州城下，晉王欲以嗣昭長子繼儔襲父位。繼韜在潞州，即執 繼儔囚之，遣使來送款，仍以二幼子為質。澤州刺史裴約不從繼韜之謀，帝命董璋 為澤州刺史，令將兵攻之。

xià sì yuè jǐ sì, jìn wáng jí táng dì wèi yú wèi zhōu, gǎi tiān yòu èr shí nián wèi tóng guāng yuán nián. rùn yuè rén yín, táng jūn xí yùn zhōu, xiàn zhī. xún jiǎn shǐ chén zhōu cì shǐ liú suì yán, běn zhōu dōu zhǐ huī shǐ yàn yóng bēn guī jīng shī, jiē zhǎn yú dōu shì.
夏四月己巳，晉王即唐帝位於魏州，改天祐二十年為同光元年。閏月壬寅，唐 軍襲鄆州，陷之。巡檢使陳州刺史劉遂嚴，本州都指揮使燕顒奔歸京師，皆斬於都 市。

wǔ yuè, yǐ huá zhōu jié dù shǐ wáng yàn zhāng wèi běi miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ. xīn yǒu, wáng yàn zhāng lǜ zhōu shī zì yáng cūn zhài fú hé ér xià, duàn dé shèng zhī fú liáng. gōng nán chéng, xià zhī, shā shù shí rén. táng dì qì dé shèng zhī běi chéng, bìng jūn bǎo yáng liú. jǐ sì, wáng yàn zhāng duàn níng wéi yáng liú chéng. liù yuè yǐ hài, táng dì yǐn jūn yuán yáng liú, qián jūn zhì bó zhōu, zhú lěi yú hé dōng àn. wù zǐ, wáng yàn zhāng dù yàn qiú lǜ bīng jí gōng bó zhōu zhī xīn lěi, bù kè, suì tuì bǎo yú zōu kǒu.
五月，以滑州節度使王彥章為北面行營招討使。辛酉，王彥章率舟師自楊村寨 浮河而下，斷德勝之浮梁。攻南城，下之，殺數十人。唐帝棄德勝之北城，並軍保 楊劉。己巳，王彥章、段凝圍楊劉城。六月乙亥，唐帝引軍援楊劉，潛軍至博州， 築壘於河東岸。戊子，王彥章、杜晏球率兵急攻博州之新壘，不克，遂退保於鄒口。

qiū qī yuè dīng wèi, táng dì yǐn jūn yán hé ér nán. wáng yàn zhāng qì zōu kǒu, fù zhì yáng liú. jǐ wèi, zì yáng liú bá yíng tuì bǎo yáng cūn zhài. bā yuè, yǐ duàn níng dài wáng yàn zhāng wèi běi miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ. wù zǐ, duàn níng yíng yú wáng cūn, yǐn jūn zì gāo líng dù hé, fù lín hé ér hái. dǒng zhāng gōng zé zhōu, xià zhī. gēng yín, táng dì jūn yú hú chéng, xiān fēng jiāng kāng yán xiào lǜ bǎi qí bēn yú táng, jǐn xiè qí jūn jī. mìng huá zhōu jié dù shǐ wáng yàn zhāng lǜ bīng tún shǒu yùn zhī dōng jìng. jiǔ yuè wù chén, yàn zhāng yǐ zhòng dù wèn, yǔ táng jūn yù yú dì fáng zhèn, yàn zhāng bù lì, tuì bǎo zhōng dōu.
秋七月丁未，唐帝引軍沿河而南。王彥章棄鄒口，復至楊劉。己未，自楊劉拔 營退保楊村寨。八月，以段凝代王彥章為北面行營招討使。戊子，段凝營於王村， 引軍自高陵渡河，復臨河而還。董璋攻澤州，下之。庚寅，唐帝軍於胡城，先鋒將 康延孝率百騎奔於唐，盡泄其軍機。命滑州節度使王彥章率兵屯守鄆之東境。九月 戊辰，彥章以眾渡汶，與唐軍遇於遞防鎮，彥章不利，退保中都。

dōng shí yuè xīn wèi shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ xū, táng dì yǐn shī xí zhōng dōu, wáng yàn zhāng bīng kuì, yú shì yàn zhāng yǔ jiān jūn zhāng hàn jié jí zhào tíng yǐn liú sì bīn lǐ zhī jié táng wén tōng wáng shān xìng děng jiē wèi táng rén suǒ huò. yì rì, yàn zhāng sǐ yú rèn chéng. dì wén zhōng dōu zhī bài, táng jūn zhǎng qū jiāng zhì, qiǎn zhāng hàn lún chí yì zhào duàn níng yú hé shàng hàn lún zhuì mǎ shāng zú, fù xiàn shuǐ lǎo, bù néng jìn. shí jìn jūn shàng yǒu sì qiān rén, zhū guī qǐng yǐ jù táng jūn, dì bù cóng, dēng jiàn guó mén zhào kāi fēng yǐn wáng zàn, wèi zhī yuē: duàn níng wèi zhì, shè jì xì qīng fāng lüè. zàn jí qū jūn mín dēng chéng wèi bèi. huò quàn dì xī bēn luò yáng, zhào yán yuē: shì yǐ rú shì, yī xià cǐ lóu, shuí xīn kě bǎo. nǎi zhǐ. é bào yuē: jìn jūn guò cáo zhōu yǐ! dì zhì chuán guó bǎo yú wò nèi, é shī qí suǒ zài, yǐ wèi zuǒ yòu suǒ qiè yíng táng dì yǐ. dì zhào kòng hè dōu jiāng huáng fǔ lín, wèi zhī yuē: wú yǔ jìn rén shì chóu, bù kě qí bǐ dāo jù, qīng kě jǐn wǒ mìng, wú lìng luò chóu rén zhī shǒu. lín bù rěn, dì yuē: qīng bù rěn, jiāng mài wǒ yé! lín jǔ dāo jiāng zì jǐng, dì chí zhī, yīn xiāng duì dà tòng. wù yín xī, lín jìn rèn yú jiàn guó lóu zhī láng xià, dì bēng. wǔ dài huì yào: mò dì nián sān shí liù. lín jí shí zì jǐng. chí míng, táng jūn gōng fēng qiū mén, wáng zàn yíng jiàng. táng dì rù gōng, fēi guō shì hào qì yíng bài. chū, xǔ zhōu xiàn lǜ máo guī, gōng zhōng zào shì yǐ xù zhī, mìng yuē guī táng. dì cháng shì zhū yú shì, jì ér yuē: zhū shù zú yǐ. zhòng jiē yǐ wèi bù xiáng zhī yán. dì mò nián gǎi míng zhèn zì, yī shí yī, shí yuè yī bā rì, àn: cǐ jù yí yǒu tuō yǎn, gài dāng shí fù huì zhě xī wáng zì wèi yī shí yī, xī zhēn zì wèi shí yuè yī bā yě. cè fǔ yuán guī zuò huò jiě yún zhèn zì, yī shí yī, shí yuè yī bā, zhī cǐ jù rì zì yīn xià wén yǒu rì zì ér yǎn, jīn gū réng qí jiù. guǒ yǐ yī shí yī nián zhì shí yuè jiǔ rì wáng.
冬十月辛未朔，日有食之。甲戌，唐帝引師襲中都，王彥章兵潰，於是彥章與 監軍張漢傑及趙廷隱、劉嗣彬、李知節、唐文通、王山興等皆為唐人所獲。翼日， 彥章死於任城。帝聞中都之敗，唐軍長驅將至，遣張漢倫馳驛召段凝於河上；漢倫 墜馬傷足，復限水潦，不能進。時禁軍尚有四千人，硃圭請以拒唐軍，帝不從，登 建國門召開封尹王瓚，謂之曰：「段凝未至，社稷系卿方略。」瓚即驅軍民登城為 備。或勸帝西奔洛陽，趙岩曰：「勢已如是，一下此樓，誰心可保。」乃止。俄報 曰：「晉軍過曹州矣！」帝置傳國寶於臥內，俄失其所在，已為左右所竊迎唐帝矣。 帝召控鶴都將皇甫麟，謂之曰：「吾與晉人世仇，不可俟彼刀鋸，卿可盡我命，無 令落仇人之手。」麟不忍，帝曰：「卿不忍，將賣我耶！」麟舉刀將自剄，帝持之， 因相對大慟。戊寅夕，麟進刃於建國樓之廊下，帝崩。《五代會要》：末帝年三十 六。麟即時自剄。遲明，唐軍攻封丘門，王瓚迎降。唐帝入宮，妃郭氏號泣迎拜。 初，許州獻綠毛龜，宮中造室以蓄之，命曰「龜堂」。帝嘗市珠於市，既而曰： 「珠數足矣。」眾皆以為不祥之言。帝末年改名「瑱」字，一十一，十月一八日， 案：此句疑有脫衍，蓋當時傅會者析「王」字為「一十一」，析「真」字為「十月 一八」也。《冊府元龜》作或解雲「瑱」字，「一十一，十月一八」，知此句「日」 字因下文有「日」字而衍，今姑仍其舊。果以一十一年至十月九日亡。

táng dì chū rù dōng jīng, wén dì cú, wǔ rán tàn yuē: dí huì dí yuàn, bù zài hòu sì. zhèn yǔ liáng zhǔ shí nián duì lěi, hèn bù shēng jiàn qí miàn. xún zhào hé nán yǐn zhāng quán yì shōu zàng zhī, qí shǒu cáng yú tài shè. jìn tiān fú èr nián wǔ yuè, zhào tài shè xiān cáng táng cháo zuì rén shǒu jí, xǔ qīn shǔ jí jiù liáo shōu zàng. shí yòu wèi shàng jiāng jūn lóu jì yīng qǐng zhī, huì jì yīng dé zuì, nǎi zhào zuǒ wèi shàng jiāng jūn ān chóng ruǎn shōu zàng yān.
唐帝初入東京，聞帝殂，憮然嘆曰：「敵惠敵怨，不在後嗣。朕與梁主十年對 壘，恨不生見其面。」尋詔河南尹張全義收葬之，其首藏於太社。晉天福二年五月， 詔太社先藏唐朝罪人首級，許親屬及舊僚收葬。時右衛上將軍婁繼英請之，會繼英 得罪，乃詔左衛上將軍安崇阮收葬焉。

shǐ chén yuē: mò dì rén ér wú wǔ, míng bù zhào jiān, shàng wú jī dé zhī jī kě chéng, xià yǒu nòng quán zhī chén wèi fǔ, zú shǐ jìn dí yǎn zhì, dà yùn é zhōng. suī tiān mìng zhī yǒu guī, yì rén móu zhī suǒ wù yě. xī zāi!
史臣曰：末帝仁而無武，明不照奸，上無積德之基可乘，下有弄權之臣為輔， 卒使勁敵奄至，大運俄終。雖天命之有歸，亦人謀之所誤也。惜哉！