tiān yòu shí liù nián chūn zhēng yuè, lǐ cún shěn chéng dé shèng, jiā hé wèi zhà. dì hái wèi zhōu, mìng zhāo yì jūn jié dù shǐ lǐ sì zhāo quán zhī yōu zhōu jūn fǔ shì. sān yuè, dì jiān lǐng yōu zhōu, qiǎn jìn chén lǐ shào hóng tí jǔ fǔ shì.
天祐十六年春正月,李存审城德胜,夹河为栅。帝还魏州,命昭义军节度使李 嗣昭权知幽州军府事。三月,帝兼领幽州,遣近臣李绍宏提举府事。
xià sì yuè, liáng jiāng hè guī wéi dé shèng nán chéng, bǎi dào gōng jī, fù yǐ méng chōng è duàn jīn dù. dì chí ér wǎng, zhèn yú běi àn. nán chéng shǒu jiāng shì yán shǎng gào jí, qiě yán shǐ shí jiāng jǐn. dì yǐ zhòng huì zhào mù néng pò zéi jiàn zhě, yú shì xiàn jì zhě shù shí, huò yán néng tǔ huǒ fén zhōu, huò yán néng jìn zhòu bīng rèn, xī mìng shì zhī, wú yàn. dì yōu xíng yú sè, qīn cóng dōu jiāng wáng jiàn jí jìn yuē:" chén qǐng xiào mìng." nǎi yǐ jù suǒ lián zhōu shí sōu, xuǎn xiào jié yǒng shì sān bǎi rén, chí fǔ bèi kǎi, gǔ yì ér jìn, zhì zhōng liú. liáng lóu chuán sān céng, méng yǐ niú gé, xuán bǎn wèi dùn. jiàn jí lǜ chí fǔ zhě rù méng chōng jiān, zhǎn qí zhú zé, pò qí xuán dùn yòu yú shàng liú qǔ wèng shù bǎi, yòng zhú zé wéi zhī, jī xīn yú shàng, guàn yǐ zhī gāo, huǒ fā gèn kōng yòu yǐ jù jiàn zài jiǎ shì, lìng chéng yān gǔ zào. liáng zhī lóu chuán duàn xiè ér xià, shěn nì zhě dài bàn. jūn jì dé dù, liáng jūn nǎi tuì. mìng qí jūn zhuī xí zhì pú yáng, fú zhǎn qiān jì. hè guī yóu cǐ yǐn qì gòu jí ér zú.
夏四月,梁将贺瑰围德胜南城,百道攻击,复以艨艟扼断津渡。帝驰而往,阵 于北岸。南城守将氏延赏告急,且言矢石将尽。帝以重贿召募能破贼舰者,于是献 技者数十,或言能吐火焚舟,或言能禁咒兵刃,悉命试之,无验。帝忧形于色,亲 从都将王建及进曰:“臣请效命。”乃以巨索连舟十艘,选效节勇士三百人,持斧 被铠,鼓枻而进,至中流。梁楼船三层,蒙以牛革,悬板为楯。建及率持斧者入艨 艟间,斩其竹笮,破其悬楯;又于上流取甕数百,用竹笮维之,积薪于上,灌以脂 膏,火发亘空;又以巨舰载甲士,令乘烟鼓噪。梁之楼船断绁而下,沈溺者殆半。 军既得渡,梁军乃退。命骑军追袭至濮阳,俘斩千计。贺瑰由此饮气遘疾而卒。
qiū qī yuè, dì guī jìn yáng. bā yuè, liáng jiāng wáng zàn shuài zhòng shù wàn zì lí yáng dù hé, yíng yú yáng cūn, zào zhōu wèi liáng, yǐ tōng jīn lù. dōng shí yuè, dì zì jìn yáng zhì wèi zhōu, fā tú shù wàn yǐ guǎng dé shèng běi chéng, zì shì, rì yǔ liáng jūn jiē zhàn.
秋七月,帝归晋阳。八月,梁将王瓚帅众数万自黎阳渡河,营于杨村,造舟为 梁,以通津路。冬十月,帝自晋阳至魏州,发徒数万以广德胜北城,自是,日与梁 军接战。
shí èr yuè wù xū, dì jūn yú hé nán, yè fú bù bīng yú pān zhāng cūn liáng jūn zhài xià, yǐ qí jūn lüè qí xiǎng yùn, qín qí chì hòu. liáng wáng zàn jié zhèn yǐ dài, dì jūn yǐ tiě qí tū zhī, zhū jūn jì jìn, liáng jūn dà bēn, fù shuǐ sǐ zhě shén zhòng, zàn zǒu bǎo běi chéng.
十二月戊戌,帝军于河南,夜伏步兵于潘张村梁军寨下,以骑军掠其饷运,擒 其斥候。梁王瓚结阵以待,帝军以铁骑突之,诸军继进,梁军大奔,赴水死者甚众, 瓚走保北城。
tiān yòu shí qī nián chūn, yōu zhōu mín yú tián zhōng de jīn yìn, wén yuē:" guān zhōng guī yìn", lǐ shào hóng xiàn yú xíng tái.
天祐十七年春,幽州民于田中得金印,文曰:“关中龟印”,李绍宏献于行台。
qiū qī yuè, liáng jiāng liú xún yǐn hào kòu tóng zhōu. xiān shì, hé zhōng jié dù shǐ zhū yǒu qiān qǔ tóng zhōu, yǐ qí zi lìng dé zhǔ liú wù, qǐng liáng zhǔ jiàng jié. liáng zhǔ nù, bù yǔ, suì qǐng máo jié yú dì. liáng zhǔ nǎi qiǎn liú xún yǔ huá zhōu jié dù shǐ yǐn hào shuài bīng wéi tóng zhōu, yǒu qiān lái gào nán, dì qiǎn fān hàn zǒng guǎn lǐ cún shěn zhāo yì jié dù shǐ lǐ sì zhāo dài zhōu cì shǐ wáng jiàn jí lǜ shī fù yuán.
秋七月,梁将刘鄩、尹皓寇同州。先是,河中节度使硃友谦取同州,以其子令 德主留务,请梁主降节。梁主怒,不与,遂请旄节于帝。梁主乃遣刘鄩与华州节度 使尹皓帅兵围同州,友谦来告难,帝遣蕃汉总管李存审、昭义节度使李嗣昭、代州 刺史王建及率师赴援。
jiǔ yuè, shī zhì hé zhōng, cháo zhì xī jì, liáng rén bù yì wáng shī zhī zhì, wàng zhī dà hài. míng rì yuē zhàn, yǔ zhū yǒu qiān móu, chí míng, jìn jūn jù liáng lěi liáng rén xī zhòng yǐ chū, pú rén zài nán, wáng shī zài běi. qí jūn jì jiē, pú rén xiǎo què, lǐ sì zhāo yǐ qīng qí kàng zhī, liáng jūn bēn kuì, zhuī zhǎn èr qiān yú jí. shì yè, liú xún shōu yú zhòng bǎo yíng, zì shì bì bì bù chū. shù rì, xún suì xiāo dùn. wáng shī zhuī jí yú wèi hé, suǒ qì bīng zhàng zī zhòng bù kě shèng jì, liú xún yǐn hào dān qí huò miǎn. wèi jǐ, xún yōu huì fā bìng ér zú. wáng shī lüè dì zhì fèng xiān, sì zhāo yīn yè táng dì zhū líng ér hái.
九月,师至河中,朝至夕济,梁人不意王师之至,望之大骇。明日约战,与硃 友谦谋,迟明,进军距梁垒;梁人悉众以出,蒲人在南,王师在北。骑军既接,蒲 人小却,李嗣昭以轻骑抗之,梁军奔溃,追斩二千余级。是夜,刘鄩收余众保营, 自是闭壁不出。数日,鄩遂宵遁。王师追及于渭河,所弃兵仗辎重不可胜计,刘鄩、 尹皓单骑获免。未几,鄩忧恚发病而卒。王师略地至奉先,嗣昭因谒唐帝诸陵而还。
tiān yòu shí bā nián chūn zhēng yuè, wèi zhōu kāi yuán sì sēng chuán zhēn huò chuán guó bǎo, xiàn yú xíng tái. yàn qí wén, jí" shòu mìng yú tiān, zǐ sūn bǎo zhī" bā zì yě, qún liáo chēng hè. chuán zhēn shī yú guǎng míng zhōng, yù jīng shī sāng luàn dé zhī, mì cáng yǐ sì shí nián yǐ. zhuàn wén gǔ tǐ, rén bù zhī shí, zhì shì xiàn zhī. shí huái nán yáng pǔ sì chuān wáng yǎn jiē qiǎn shǐ zhì shū, quàn dì sì táng dì wèi, dì bù cóng.
天祐十八年春正月,魏州开元寺僧传真获传国宝,献于行台。验其文,即“受 命于天,子孙宝之”八字也,群僚称贺。传真师于广明中,遇京师丧乱得之,秘藏 已四十年矣。篆文古体,人不之识,至是献之。时淮南杨溥、四川王衍皆遣使致书, 劝帝嗣唐帝位,帝不从。
èr yuè, dài zhōu cì shǐ wáng jiàn jí zú. shì yuè, zhèn zhōu dà jiàng zhāng wén lǐ shā qí shuài wáng róng. shí dì fāng yǔ zhū jiàng yàn, jiǔ hān lè zuò, wén róng yù shā, jù tóu zhì ér qì yuē:" zhào wáng yǔ wú bǎ bì tóng méng, fēn rú jīn shí, hé fù yú rén, fù zōng jué sì, yuān zāi!" xiān shì, hū tuó bào zhǎng, piào guān chéng zhī bàn, nì sǐ zhě qiān jì. shì suì, tiān xī běi yǒu chì kūn rú xuè, zhàn zhě yán zhào fēn zhī zāi, zhì shì guǒ yàn. shí zhāng wén lǐ qiǎn shǐ qǐng máo jié yú dì, dì yuē: " wén lǐ zhī zuì, qī yú wú shè, gǎn yāo yǔ máo jié!" zuǒ yòu yuē:" fāng jīn shì fán, bù yù yú rén shēng shì." dì bù dé yǐ ér cóng zhī, nǎi chéng zhì shòu wén lǐ zhèn zhōu bīng mǎ liú hòu.
二月,代州刺史王建及卒。是月,镇州大将张文礼杀其帅王镕。时帝方与诸将 宴,酒酣乐作,闻镕遇杀,遽投觯而泣曰:“赵王与吾把臂同盟,分如金石,何负 于人,覆宗绝祀,冤哉!”先是,滹沱暴涨,漂关城之半,溺死者千计。是岁,天 西北有赤昆如血,占者言赵分之灾,至是果验。时张文礼遣使请旄节于帝,帝曰: “文礼之罪,期于无赦,敢邀予旄节!”左右曰:“方今事繁,不欲与人生事。” 帝不得已而从之,乃承制授文礼镇州兵马留后。
sān yuè, hé zhōng jié dù shǐ zhū yǒu qiān zhāo yì jié dù shǐ lǐ sì zhāo cāng zhōu jié dù shǐ lǐ cún shěn dìng zhōu jié dù shǐ wáng chù zhí xíng zhōu jié dù shǐ lǐ sì yuán chéng dé jūn bīng mǎ liú hòu zhāng wén lǐ yáo lǐng tiān píng jūn jié dù shǐ yán bǎo dà tóng jūn jié dù shǐ lǐ cún zhāng xīn zhōu jié dù shǐ wáng yù zhèn wǔ jié dù shǐ lǐ cún jìn tóng zhōu jié dù shǐ zhū lìng dé, gè qiǎn shǐ quàn jìn, qǐng dì shào táng dì wèi, dì bào shū bù yǔn. zì shì, zhū zhèn fán sān shàng zhāng quàn jìn, gè xiàn huò bì shù shí wàn, yǐ zhù jí wèi zhī fèi, dì zuǒ yòu yì quàn dì zǎo fù rén wàng, dì zǒng yì jiǔ zhī. jiǔ guó zhì zhào jì liáng chuán: jì liáng cháng luó shǒu fú yù zuò, zì wèi fǔ zuǒ zhī xiàng, yóu shì pō shù tiān shí rén shì yǐ fěng, zhuāng zōng shēn nà qí yán. qiū qī yuè, hé dōng jié dù fù shǐ lú rǔ bì zú.
三月,河中节度使硃友谦、昭义节度使李嗣昭、沧州节度使李存审、定州节度 使王处直、邢州节度使李嗣源、成德军兵马留后张文礼、遥领天平军节度使阎宝、 大同军节度使李存璋、新州节度使王郁、振武节度使李存进、同州节度使硃令德, 各遣使劝进,请帝绍唐帝位,帝报书不允。自是,诸镇凡三上章劝进,各献货币数 十万,以助即位之费,帝左右亦劝帝早副人望,帝捴挹久之。《九国志·赵季良传》: 季良尝萝手扶御座,自谓辅佐之象,由是颇述天时人事以讽,庄宗深纳其言。秋七 月,河东节度副使卢汝弼卒。
bā yuè gēng shēn, lìng tiān píng jié dù shǐ yán bǎo chéng dé bīng mǎ liú hòu fú xí lǜ bīng tǎo zhāng wén lǐ yú zhèn zhōu. chū, wáng róng lìng piān jiàng fú xí yǐ běn bù bīng cóng dì tún yú dé shèng. wén lǐ jì xíng shì nì, jì róng gù jiāng, duō bèi zhū lù, yīn qiǎn shǐ wén yú dì, yù yǐ tā bīng dài xí guī zhèn, xí děng jù, qǐng liú. dì lìng chuán zhǐ yú xí jí bié jiāng zhào rén zhēn wū zhèn děng, míng zhèng wén lǐ shì nì zhī zuì, qiě yán:" ěr děng hé jǐ cóng zhēng, gài jūn fù zhī gù, xián yuān bào ēn, shuí rén wú xīn. wú dāng gěi ěr zī liáng, zhù ěr bīng jiǎ, ěr shì sī zhī!" yú shì xí děng lǜ zhū jiàng sān shí yú rén, tòng kū yú yá mén, qǐng tǎo wén lǐ. dì yīn shòu xí chéng dé jūn bīng mǎ liú hòu, yǐ bù xià zhèn jì bīng zhì tǎo yú wén lǐ yòu qiǎn yán bǎo yǐ zhù zhī, yǐ shǐ jiàn táng wèi qián fēng. jiǎ zǐ, gōng zhào zhōu, cì shǐ wáng dìng sòng fú yìn yǐ yíng, yán bǎo suì yǐn jūn zhì zhèn zhōu chéng xià, yíng yú xī běi yú. shì yuè, zhāng wén lǐ bìng jū ér zú, qí zi chù jǐn dài zhǎng jūn shì. jiǔ yuè, qián fēng jiāng shǐ jiàn táng yǔ zhèn rén zhàn yú chéng xià, wèi liú shǐ suǒ zhōng ér zú.
八月庚申,令天平节度使阎宝、成德兵马留后符习率兵讨张文礼于镇州。初, 王镕令偏将符习以本部兵从帝屯于德胜。文礼既行弑逆,忌镕故将,多被诛戮,因 遣使闻于帝,欲以他兵代习归镇,习等惧,请留。帝令传旨于习及别将赵仁贞、乌 震等,明正文礼弑逆之罪,且言:“尔等荷戟从征,盖君父之故,衔冤报恩,谁人 无心。吾当给尔资粮,助尔兵甲,尔试思之!”于是习等率诸将三十余人,恸哭于 牙门,请讨文礼。帝因授习成德军兵马留后,以部下镇、冀兵致讨于文礼;又遣阎 宝以助之,以史建瑭为前锋。甲子,攻赵州,刺史王铤送符印以迎,阎宝遂引军至 镇州城下,营于西北隅。是月,张文礼病疽而卒,其子处瑾代掌军事。九月,前锋 将史建瑭与镇人战于城下,为流矢所中而卒。
dōng shí yuè jǐ wèi, liáng jiāng dài sī yuǎn gōng dé shèng běi chéng, dì mìng lǐ sì yuán shè fú yú qī chéng, lìng qí jūn tiǎo zhàn. liáng jūn dà zhì, dì yù zhōng jūn yǐ yù zhī. shí lǐ cóng kē wěi wèi liáng zhì, bēn rù liáng lěi, fǔ qí tiào lóu, chí jí ér hái. liáng jūn yù kǒng, bù bīng jiàn zhì, lǐ sì yuán yǐ tiě qí sān qiān shèng zhī, liáng jūn dà bài, fú zhǎn èr wàn jì. xīn yǒu, yán bǎo shàng yán, dìng zhōu jié dù shǐ wáng chù zhí wèi qí zǐ dōu yōu yú bié shì, dōu zì chēng liú hòu. ōu yáng shǐ: wáng chù zhí pàn fù yú qì dān, qí zǐ dōu yōu chù zhí yǐ lái fù.
冬十月己未,梁将戴思远攻德胜北城,帝命李嗣源设伏于戚城,令骑军挑战。 梁军大至,帝御中军以御之。时李从珂伪为梁帜,奔入梁垒,斧其眺楼,持级而还。 梁军愈恐,步兵渐至,李嗣源以铁骑三千乘之,梁军大败,俘斩二万计。辛酉,阎 宝上言,定州节度使王处直为其子都幽于别室,都自称留后。《欧阳史》:王处直 叛附于契丹,其子都幽处直以来附。
shí yī yuè, dì zhì zhèn zhōu chéng xià, zhāng chù jǐn qiǎn dì chù qí mù kè qí jiǎn děng hòu dì qǐ xiáng, yán yóu bù xùn, dì mìng qiú zhī. shí wáng shī zhù tǔ shān yǐ gōng qí lěi, chéng zhōng yì qǐ tǔ shān yǐ jù zhī, xún rì zhī jiān, jī qiǎo bǎi biàn. zhāng chù jǐn lìng hán zhèng shí yǐ qiān qí yè tū wéi, jiāng rù dìng zhōu yǔ wáng chù zhí yì shì, wèi wǒ yóu jūn zhuī jī, pò zhī yú zhòng bǎo héng táng, zéi jiāng péng yūn zhǎn zhèng shí yǐ jiàng.
十一月,帝至镇州城下,张处瑾遣弟处琪、幕客齐俭等候帝乞降,言犹不逊, 帝命囚之。时王师筑土山以攻其垒,城中亦起土山以拒之,旬日之间,机巧百变。 张处瑾令韩正时以千骑夜突围,将入定州与王处直议事,为我游军追击,破之;余 众保衡唐,贼将彭赟斩正时以降。
shí èr yuè xīn wèi, wáng yù yòu qì dān ān bā jiān kòu yōu zhōu, qì dān guó zhì: wáng chù zhí zài dìng zhōu, yǐ zhèn dìng wèi chún chǐ, kǒng zhèn wáng ér dìng gū, nǎi qián shǐ rén yǔ qí zi wáng yù, shǐ lù qì dān, lìng fàn sāi yǐ jiù zhèn zhōu zhī wéi. wáng yù shuō tài zǔ yuē:" zhèn zhōu měi nǚ rú yún, jīn bó shì shān, tiān huáng sù wǎng, zé jiē wèi jǐ wù yě bù rán, zé wèi jìn wáng suǒ yǒu yǐ." tài zǔ yǐ wéi rán, lǜ zhòng ér nán. suì yǐn jūn zhuō zhōu, xiàn zhī. yòu kòu dìng zhōu, wáng dōu qiǎn shǐ gào jí, dì zì zhèn zhōu lǜ wǔ qiān qí fù zhī.
十二月辛未,王郁诱契丹安巴坚寇幽州,《契丹国志》:王处直在定州,以镇、 定为脣齿,恐镇亡而定孤,乃潜使人语其子王郁,使赂契丹,令犯塞以救镇州之围。 王郁说太祖曰:“镇州美女如云,金帛似山,天皇速往,则皆为己物也;不然,则 为晋王所有矣。”太祖以为然,率众而南。遂引军涿州,陷之。又寇定州,王都遣 使告急,帝自镇州率五千骑赴之。
tiān yòu shí jiǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ wǔ, dì zhì xīn chéng, qì dān qián fēng sān qiān qí zhì xīn lè. shì shí, liáng jiāng dài sī yuǎn chéng xū yǐ kòu wèi zhōu, jūn zhì wèi diàn, lǐ sì yuán zì lǐng bīng chí rù wèi zhōu. liáng rén zhī qí yǒu bèi, nǎi xī dù huán shuǐ, xiàn chéng ān ér qù. shí qì dān dù shā hé, ér zhū jiàng xiāng gù shī sè yòu wén liáng rén nèi qīn, yè chéng wēi jí, jiē qǐng xuán shī, wéi dì wèi bù kě, nǎi lǜ qīn qí zhì xīn chéng. qì dān wàn yú qí, jù jiàn dì jūn, huáng hài ér tuì. dì fēn jūn wèi èr guǎng, zhuī niè shù shí lǐ, huò ān bā jiān zhī zǐ. shí shā hé bīng báo, qiáo liáng ài xiá, dí zhēng jiàn ér guò, xiàn nì zhě shén zhòng. ān bā jiān fāng zài dìng zhōu, wén qián jūn bài, tuì bǎo wàng dū. dì zhì dìng zhōu, wáng dōu yíng yè. shì yè, sù yú kāi yuán sì. yì rì, yǐn jūn zhì wàng dū, qì dān nì zhàn. dì shēn xiān shì wǔ, chí jī shù sì, dí tuì ér jié zhèn, dì zhī tú bīng yì zhèn yú shuǐ cì. lǐ sì zhāo yuè mǎ fèn jī, dí zhòng dà kuì, fú zhǎn shù qiān, zhuī jī zhì yì zhōu, huò zhān qiú cuì mù yáng mǎ bù kě shèng jì. shí suì qiě běi zhì, dà xuě píng dì wǔ chǐ, dí fá chú liáng, rén mǎ bì bó dào lù, lèi lèi bù jué, dì chéng shèng zhuī xí zhì yōu zhōu. qì dān guó zhì: jìn wáng qū wàng dū, wèi qì dān suǒ wéi, lì zhàn, chū rù shù sì, bù jiě. lǐ sì zhāo yǐn sān bǎi qí héng jī zhī, jìn wáng shǐ dé chū, yīn zòng bīng fèn jī, tài zǔ bīng bài, suì běi zhì yì zhōu. huì dà xuě mí xún, píng dì shù chǐ, rén mǎ sǐ zhě xiāng shǔ, tài zǔ nǎi guī. shì yuè, liáng jiāng dài sī yuǎn kòu dé shèng běi chéng, zhù lěi chuān qiàn, dì dào yún tī, zhòu yè gōng jī lǐ cún shěn jí lì jù shǒu, chéng zhōng wēi jí. dì zì yōu zhōu wén zhī, bèi dào jiān xíng yǐ fù, liáng rén wén dì zhì, shāo yíng ér dùn.
天祐十九年春正月甲午,帝至新城,契丹前锋三千骑至新乐。是时,梁将戴思 远乘虚以寇魏州,军至魏店,李嗣源自领兵驰入魏州。梁人知其有备,乃西渡洹水, 陷成安而去。时契丹渡沙河,而诸将相顾失色;又闻梁人内侵,鄴城危急,皆请旋 师,唯帝谓不可,乃率亲骑至新城。契丹万余骑,遽见帝军,惶骇而退。帝分军为 二广,追蹑数十里,获安巴坚之子。时沙河冰薄,桥梁隘狭,敌争践而过,陷溺者 甚众。安巴坚方在定州,闻前军败,退保望都。帝至定州,王都迎谒。是夜,宿于 开元寺。翼日,引军至望都,契丹逆战。帝身先士伍,驰击数四,敌退而结阵,帝 之徒兵亦阵于水次。李嗣昭跃马奋击,敌众大溃,俘斩数千,追击至易州,获氈裘、 毳幕、羊马不可胜纪。时岁且北至,大雪平地五尺,敌乏刍粮,人马毙踣道路,累 累不绝,帝乘胜追袭至幽州。《契丹国志》:晋王趋望都,为契丹所围,力战,出 入数四,不解。李嗣昭引三百骑横击之,晋王始得出,因纵兵奋击,太祖兵败,遂 北至易州。会大雪弥旬,平地数尺,人马死者相属,太祖乃归。是月,梁将戴思远 寇德胜北城,筑垒穿堑,地道云梯,昼夜攻击;李存审极力拒守,城中危急。帝自 幽州闻之,倍道兼行以赴,梁人闻帝至,烧营而遁。
sān yuè bǐng wǔ, wáng shī bài yú zhèn zhōu chéng xià, yán bǎo tuì bǎo zhào zhōu. shí zhèn zhōu lěi yuè shòu wéi, chéng zhōng jiān shí, wáng shī zhù lěi huán zhī yòu jué hū tuó shuǐ yǐ jué chéng zhōng chū lù. shì rì, chéng zhōng jūn chū, gōng qí zhǎng wéi, jiē fèn lì sǐ zhàn, wáng shī bù néng jù, yǐn shī ér tuì. zhèn rén huài qí yíng lěi, qǔ qí chú liáng zhě lèi rì. dì wén shī lǜ, jí yǐ zhāo yì jié dù shǐ lǐ sì zhāo wèi běi miàn zhāo tǎo shǐ, jìn gōng zhèn zhōu. xià sì yuè, sì zhāo wèi liú shǐ suǒ zhōng, zú yú shī. jǐ mǎo, tiān píng jié dù shǐ yán bǎo zú. yǐ zhèn wǔ jié dù shǐ lǐ cún jìn wèi běi miàn zhāo tǎo shǐ. shì yuè, dà tóng jūn jié dù shǐ lǐ cún zhāng zú.
三月丙午,王师败于镇州城下,阎宝退保赵州。时镇州累月受围,城中艰食, 王师筑垒环之;又决滹沱水以绝城中出路。是日,城中军出,攻其长围,皆奋力死 战,王师不能拒,引师而退。镇人坏其营垒,取其刍粮者累日。帝闻失律,即以昭 义节度使李嗣昭为北面招讨使,进攻镇州。夏四月,嗣昭为流矢所中,卒于师。己 卯,天平节度使阎宝卒。以振武节度使李存进为北面招讨使。是月,大同军节度使 李存璋卒。
wǔ yuè yǐ yǒu, lǐ cún jìn wéi zhèn zhōu, yíng yú dōng dù. bā yuè, liáng jiāng duàn níng xiàn wèi zhōu, cì shǐ lǐ cún rú bèi qín. cún rú, běn pái yōu yě, dì yǐ qí yǒu lǚ lì, gù yòng wèi wèi zhōu cì shǐ. jì ér zhū liǎn wú dù, rén jiē yuàn zhī, gù wèi liáng rén suǒ xí. jiǔ guó zhì zhào jì liáng chuán: zhuāng zōng rù yè, shí bīng gé lǚ xìng, shǔ yì zū fù bū jiǔ. yī rì, zhuāng zōng zhào jì liáng qiè zé zhī, jì liáng duì yuē:" diàn xià hé shí píng hé nán?" zhuāng zōng zhèng sè yuē:" ěr zhǎng yú fù ér jī huǎn, ān wèn wǒ shèng fù hū!" jì liáng yuē:" diàn xià fāng móu gōng shǒu, fù wù jí zhēng, yī dàn zhòng xīn yǒu biàn, kǒng hé nán fēi diàn xià suǒ yǒu." zhuāng zōng liǎn róng qián xí yuē:" wēi jūn zhī yán, jǐ shī wú dà jì!" liáng jiāng dài sī yuǎn yòu xiàn gòng chéng xīn xiāng děng yì. zì shì, chán yuān zhī xī, xiāng zhōu zhī nán, jiē wèi liáng rén suǒ jù.
五月乙酉,李存进围镇州,营于东渡。八月,梁将段凝陷卫州,刺史李存儒被 擒。存儒,本俳优也,帝以其有膂力,故用为卫州刺史。既而诛敛无度,人皆怨之, 故为梁人所袭。《九国志·赵季良传》:庄宗入鄴,时兵革屡兴,属邑租赋逋久。 一日,庄宗召季良切责之,季良对曰:“殿下何时平河南?”庄宗正色曰:“尔掌 舆赋而稽缓,安问我胜负乎!”季良曰:“殿下方谋攻守,复务急征,一旦众心有 变,恐河南非殿下所有。”庄宗敛容前席曰:“微君之言,几失吾大计!”梁将戴 思远又陷共城、新乡等邑。自是,澶渊之西,相州之南,皆为梁人所据。
jiǔ yuè wù yín shuò, zhāng chù qiú xī chéng zhōng bīng yǎn zhì dōng yuán dù, jí gōng wǒ zhī lěi mén. shí qí jūn yǐ lín zéi chéng, bù jué qí chū, lǐ cún jìn huáng hài, yǐn shí yú rén dòu yú qiáo shàng, zéi tuì, wǒ zhī qí jūn qián hòu jiā jī zhī, zéi zhòng dà bài, bù bīng shù qiān, dài wú hái zhě. shì yì yě, lǐ cún jìn zhàn mò yú shī, yǐ fān hàn mǎ bù zǒng guǎn lǐ cún shěn wèi běi miàn zhāo tǎo shǐ, yǐ gōng zhèn zhōu. bǐng wǔ yè, zhào jiāng lǐ zài fēng zhī zǐ chōng tóu zhuì yǐ jiē wáng shī, zhū jūn dēng chéng, chí míng bì rù, zhèn zhōu píng. huò chù qiú chù jǐn chù qí bìng qí mǔ, jí tóng è gāo méng lǐ zhù qí jiǎn děng, jiē zhé zú sòng xíng tái, zhèn rén qǐng hǎi ér shí zhī fā zhāng wén lǐ shī, zhé yú shì. dì yǐ fú xí wèi zhèn zhōu jié dù shǐ, wū zhèn wèi zhào zhōu cì shǐ, zhào rén zhēn wèi shēn zhōu cì shǐ, lǐ zài fēng wèi jì zhōu cì shǐ. zhèn rén qǐng dì jiān lǐng běn zhèn, cóng zhī, nǎi yǐ fú xí yáo lǐng tiān píng jūn jié dù shǐ.
九月戊寅朔,张处球悉城中兵奄至东垣渡,急攻我之垒门。时骑军已临贼城, 不觉其出,李存进惶骇,引十余人斗于桥上,贼退,我之骑军前后夹击之,贼众大 败,步兵数千,殆无还者。是役也,李存进战殁于师,以蕃汉马步总管李存审为北 面招讨使,以攻镇州。丙午夜,赵将李再丰之子冲投缒以接王师,诸军登城,迟明 毕入,镇州平。获处球、处瑾、处琪并其母,及同恶高濛李翥、齐俭等,皆折足送 行台,镇人请醢而食之;发张文礼尸,磔于市。帝以符习为镇州节度使,乌震为赵 州刺史,赵仁贞为深州刺史,李再丰为冀州刺史。镇人请帝兼领本镇,从之,乃以 符习遥领天平军节度使。
shí yī yuè, hé dōng jiān jūn zhāng chéng yè zú.
十一月,河东监军张承业卒。
shí èr yuè, yǐ wèi zhōu guān chá pàn guān zhāng xiàn quán zhī zhèn zhōu jūn zhōu shì.
十二月,以魏州观察判官张宪权知镇州军州事。
tóng guāng yuán nián chūn zhēng yuè bǐng zǐ, wǔ tái shān sēng xiàn tóng dǐng sān, yán yú shān zhōng shí yá jiān dé zhī. èr yuè, xīn zhōu tuán liàn shǐ lǐ sì gōng zú. shì shí, yǐ zhū fān zhèn xiāng jì shàng jiān quàn jìn, nǎi mìng yǒu sī zhì zhì bǎi guān shěng sì zhàng wèi fǎ wù, qī yǐ sì yuè xíng jí wèi zhī lǐ, yǐ hé dōng jié dù pàn guān lú zhì wèi dà lǐ shǐ.
同光元年春正月丙子,五台山僧献铜鼎三,言于山中石崖间得之。二月,新州 团练使李嗣肱卒。是时,以诸籓镇相继上笺劝进,乃命有司制置百官省寺仗卫法物, 期以四月行即位之礼,以河东节度判官庐质为大礼使。
sān yuè jǐ mǎo, yǐ héng hǎi jūn jié dù shǐ nèi wài fān hàn mǎ bù zǒng guǎn lǐ cún shěn wèi yōu zhōu jié dù shǐ. lù zhōu liú hòu lǐ jì tāo pàn, sòng kuǎn yú liáng. shì yuè, zhù jí wèi tán yú wèi zhōu yá chéng zhī nán.
三月己卯,以横海军节度使、内外蕃汉马步总管李存审为幽州节度使。潞州留 后李继韬叛,送款于梁。是月,筑即位坛于魏州牙城之南。
xià sì yuè jǐ sì, dì shēng tán, jì gào hào tiān shàng dì, suì jí huáng dì wèi, wén wǔ chén liáo chēng hè. lǐ bì, yù yìng tiān mén xuān zhì: gǎi tiān yòu èr shí nián wèi tóng guāng yuán nián, dà shè tiān xià, zì sì yuè èr shí wǔ rì mèi shuǎng yǐ qián, chú shí è wǔ nì fàng huǒ xíng jié chí zhàng shā rén guān diǎn fàn zāng tú niú zhù qián hé zào dú yào wài, zuì wú qīng zhòng, xián shè chú zhī. yīng fān hàn mǎ bù jiàng xiào bìng cì gōng chén míng hào, chāo shòu jiǎn jiào guān, yǐ gāo zhě yǔ yī zi liù pǐn zhèng yuán guān, bīng shì bìng cì děng dì yōu gěi. qí zhàn mò gōng chén gè jiā zhuī zèng, réng cì shì hào. mín nián bā shí yǐ shàng, yǔ miǎn yī zi yì. nèi wài wén wǔ zhí guān, bìng kě zhí yán jí jiàn, wú yǒu yǐn huì. gòng xuǎn èr sī, yí lìng yǒu sī sù shāng liáng shī xíng. yún yīng wèi shuò yì dìng yōu yàn jí shān hòu bā jūn, qiū xià shuì lǜ liàng yǔ juān jiǎn. mín yǒu sān shì yǐ shàng bù fēn jū zhě, yǔ miǎn zá yáo. zhū dào yīng yǒu xiáng ruì, bù yòng wén zòu. shè shū yǒu suǒ wèi gāi, wěi suǒ sī tiáo zòu yǐ wén yún. shì suì, zì zhēng yuè bù yǔ, rén xīn yōu kǒng, xuān shè zhī rì, shù yǔ pǔ jiàng.
夏四月己巳,帝升坛,祭告昊天上帝,遂即皇帝位,文武臣僚称贺。礼毕,御 应天门宣制:改天佑二十年为同光元年,大赦天下,自四月二十五日昧爽以前,除 十恶五逆、放火行劫、持杖杀人、官典犯赃、屠牛铸钱、合造毒药外,罪无轻重, 咸赦除之。应蕃汉马步将校并赐功臣名号,超授检校官,已高者与一子六品正员官, 兵士并赐等第优给。其战殁功臣各加追赠,仍赐谥号。民年八十已上,与免一子役。 内外文武职官,并可直言极谏,无有隐讳。贡、选二司,宜令有司速商量施行。云、 应、蔚、朔、易、定、幽、燕及山后八军,秋夏税率量与蠲减。民有三世已上不分 居者,与免杂徭。诸道应有祥瑞,不用闻奏。赦书有所未该,委所司条奏以闻云。 是岁,自正月不雨,人心忧恐,宣赦之日,澍雨溥降。
chū, táng xián tōng zhōng, jīn shuǐ tǔ huǒ sì xīng jù yú bì mǎo, tài shǐ zòu:" bì mǎo, zhào wèi zhī fēn, qí xià jiāng yǒu wáng zhě." yì zōng nǎi zhào lìng zhèn zhōu wáng jǐng chóng bèi gǔn miǎn shè cháo sān rì, qiǎn chén xià bèi yí zhù jūn fǔ chēng chén yǐ yàn zhī. qí hòu sì shí jiǔ nián, dì pò liáng jūn yú bǎi xiāng, píng dìng zhào wèi, zhì shì jí wèi yú yè gōng. shì yuè, yǐ xíng tái zuǒ chéng xiàng dòu lú gé wèi mén xià shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì tài qīng gōng shǐ yǐ xíng tái yòu chéng xiàng lú chéng wèi zhōng shū shì láng píng zhāng shì jiān xiū guó shǐ yǐ qián dìng zhōu zhǎng shū jì lǐ dé xiū wèi yù shǐ zhōng chéng yǐ hé dōng jié dù pàn guān lú zhì wèi bīng bù shàng shū, chōng hàn lín xué shì chéng zhǐ yǐ hé dōng zhǎng shū jì féng dào wèi hù bù shì láng, chōng hàn lín xué shì yǐ wèi bó zhèn jì guān chá pàn guān zhāng xiàn wèi gōng bù shì láng, chōng zū yōng shǐ yǐ zhōng mén shǐ guō chóng tāo zhāo yì jiān jūn shǐ zhāng jū hàn bìng wèi shū mì shǐ yǐ quán zhī yōu zhōu jūn fǔ shì lǐ shào hóng wèi xuān huī shǐ yǐ wèi bó jié dù pàn guān wáng zhèng yán wèi lǐ bù shàng shū, xíng xìng táng yǐn yǐ hé dōng jūn chéng dōu yú hòu mèng zhī xiáng wèi tài yuán yǐn, chōng xī jīng fù liú shǒu yǐ zé lù jié dù pàn guān rèn yuán wèi gōng bù shàng shū jiān zhēn dìng yǐn, chōng běi jīng fù liú shǒu. zhào shēng wèi zhōu wèi dōng jīng xìng táng fǔ, gǎi yuán chéng xiàn wèi xìng táng xiàn, guì xiāng xiàn wèi guǎng jìn xiàn, yǐ tài yuán wèi xī jīng, yǐ zhèn zhōu wèi běi dōu. shì shí, suǒ guǎn jié dù yī shí sān, zhōu wǔ shí.
初,唐咸通中,金、水、土、火四星聚于毕、昴,太史奏:“毕、昴,赵、魏 之分,其下将有王者。”懿宗乃诏令镇州王景崇被衮冕摄朝三日,遣臣下备仪注、 军府称臣以厌之。其后四十九年,帝破梁军于柏乡,平定赵、魏,至是即位于鄴宫。 是月,以行台左丞相豆卢革为门下侍郎、同中书门下平章事、太清宫使;以行台右 丞相卢澄为中书侍郎平章事、监修国史;以前定州掌书记李德休为御史中丞;以河 东节度判官卢质为兵部尚书,充翰林学士承旨;以河东掌书记冯道为户部侍郎,充 翰林学士;以魏博、镇冀观察判官张宪为工部侍郎,充租庸使;以中门使郭崇韬、 昭义监军使张居翰并为枢密使;以权知幽州军府事李绍宏为宣徽使;以魏博节度判 官王正言为礼部尚书,行兴唐尹;以河东军城都虞候孟知祥为太原尹,充西京副留 守;以泽潞节度判官任圆为工部尚书兼真定尹,充北京副留守。诏升魏州为东京兴 唐府,改元城县为兴唐县,贵乡县为广晋县,以太原为西京,以镇州为北都。是时, 所管节度一十三,州五十。
rùn yuè dīng chǒu, yǐ lǐ sì yuán wèi jiǎn jiào shì zhōng, yī qián héng hǎi jūn jié dù shǐ nèi wài fān hàn fù zǒng guǎn yǐ yōu zhōu jié dù shǐ lǐ cún shěn wèi jiǎn jiào tài shī jiān zhōng shū lìng, yī qián fān hàn mǎ bù zǒng guǎn yǐ hé dōng jié dù shǐ zhū yǒu qiān wèi jiǎn jiào tài shī jiān shàng shū lìng. ān guó jūn jié dù shǐ fú xí jiā tóng píng zhāng shì, dìng zhōu jié dù shǐ wáng dōu jiā jiǎn jiào shì zhōng. shì yuè, zhuī zūn zēng zǔ wèi zhōu tài bǎo wèi zhāo liè huáng dì, miào hào yì zǔ fū rén cuī shì yuē zhāo liè huáng hòu. zhuī zūn huáng zǔ dài zhōu tài bǎo wéi wén jǐng huáng dì, miào hào xiàn zǔ fū rén qín shì yuē wén jǐng huáng hòu. zhuī zūn huáng kǎo hé dōng jié dù shǐ tài shī zhōng shū lìng jìn wáng wèi wǔ huáng dì, miào hào tài zǔ. zhào yú jìn yáng lì zōng miào, yǐ gāo zǔ shén yáo huáng dì tài zōng wén huáng dì yì zōng zhāo shèng huáng dì zhāo zōng shèng mù huáng dì jí yì zǔ yǐ xià wèi qī miào. jiǎ wǔ, qì dān kòu yōu zhōu, zhì yì dìng ér hái. shí yǒu zì yùn lái zhě, yán jié dù shǐ dài sī yuǎn lǐng bīng zài hé shàng, zhōu chéng wú shǒu bīng, kě xí ér qǔ zhī. dì zhào lǐ sì yuán móu yuē:" zhāo yì zǔ mìng, liáng jiāng dǒng zhāng gōng pò zé zhōu, liáng zhì zài zé lù, bù yú bié yǒu shì shēng, wèn yáng wú bèi, bù kě shī yě." sì yuán yǐ wéi rán. rén yín, mìng sì yuán lǜ bù qí wǔ qiān, qián méi zì hé qū yùn. shì yè yīn yǔ, wǒ shī zhì chéng xià, yùn rén bù jué, suì chéng chéng ér rù, yùn zhōu píng. zhì yǐ lǐ sì yuán wèi tiān píng jūn jié dù shǐ. liáng zhǔ wén yùn zhōu xiàn, dà kǒng, nǎi qiǎn wáng yàn zhāng dài dài sī yuǎn zǒng bīng yǐ lái jù. shí zhū shǒu yīn shǒu dé shèng nán chéng, dì jù yàn zhāng bēn chōng, suì xìng chán zhōu.
闰月丁丑,以李嗣源为检校侍中,依前横海军节度使、内外蕃汉副总管;以幽 州节度使李存审为检校太师、兼中书令,依前蕃汉马步总管;以河东节度使硃友谦 为检校太师、兼尚书令。安国军节度使符习加同平章事,定州节度使王都加检校侍 中。是月,追尊曾祖蔚州太保为昭烈皇帝,庙号懿祖;夫人崔氏曰昭列皇后。追尊 皇祖代州太保为文景皇帝,庙号献祖;夫人秦氏曰文景皇后。追尊皇考河东节度使、 太师、中书令、晋王为武皇帝,庙号太祖。诏于晋阳立宗庙,以高祖神尧皇帝、太 宗文皇帝、懿宗昭圣皇帝、昭宗圣穆皇帝及懿祖以下为七庙。甲午,契丹寇幽州, 至易、定而还。时有自郓来者,言节度使戴思远领兵在河上,州城无守兵,可袭而 取之。帝召李嗣源谋曰:“昭义阻命,梁将董璋攻迫泽州,梁志在泽、潞,不虞别 有事生,汶阳无备,不可失也。”嗣源以为然。壬寅,命嗣源率步骑五千,箝枚自 河趋郓。是夜阴雨,我师至城下,郓人不觉,遂乘城而入,郓州平。制以李嗣源为 天平军节度使。梁主闻郓州陷,大恐,乃遣王彦章代戴思远总兵以来拒。时硃守殷 守德胜南城,帝惧彦章奔冲,遂幸澶州。
wǔ yuè xīn yǒu, yàn zhāng yè lǜ zhōu shī zì yáng cūn fú hé ér xià, duàn dé shèng zhī fú qiáo, gōng nán chéng, xiàn zhī. dì lìng zhōng shū jiāo yàn bīn chí zhì yáng liú, gù shǒu qí chéng lìng zhū shǒu yīn chè dé shèng běi chéng wū mù gōng jù, fú hé ér xià, yǐ zhù yáng liú. shì shí, dé shèng jūn shí chú jiāo xīn tàn shù shí wàn jì, zhì shì lìng rén niǎn fù rù chán zhōu, shì jì cāng cù, hào shī dài bàn. zhū shǒu yīn yǐ suǒ huǐ wū mù biān fá, zhì bù jūn yú qí shàng. wáng yàn zhāng yǐ zhōu shī yán liú ér xià, gè xíng yī àn, měi yù zhuǎn tān shuǐ huì, jí zhōng liú jiāo dòu, liú shǐ yǔ jí, huò quán zhōu fù mò, yī bǐ yī cǐ, zhōng rì bǎi zhàn, bǐ jí yáng liú, dài wáng qí bàn. yǐ sì, wáng yàn zhāng duàn níng lǜ dà jūn gōng yáng liú nán chéng, jiāo yàn bīn yǔ shǒu chéng jiāng lǐ zhōu jí lì gù shǒu. liáng jūn zhòu yè gōng jī, bǎi dào qí jìn, jìng bù néng xià, suì jié yíng yú yáng liú zhī nán, dōng xī yán mào shí shù zhà.
五月辛酉,彦章夜率舟师自杨村浮河而下,断德胜之浮桥,攻南城,陷之。帝 令中书焦彦宾驰至杨刘,固守其城;令硃守殷撤德胜北城屋木攻具,浮河而下,以 助杨刘。是时,德胜军食刍茭薪炭数十万计,至是令人辇负入澶州,事既仓卒,耗 失殆半。硃守殷以所毁屋木编筏,置步军于其上。王彦章以舟师沿流而下,各行一 岸,每遇转滩水汇,即中流交斗,流矢雨集,或全舟覆没,一彼一此,终日百战, 比及杨刘,殆亡其半。已巳,王彦章、段凝率大军攻杨刘南城,焦彦宾与守城将李 周极力固守。梁军昼夜攻击,百道齐进,竟不能下,遂结营于杨刘之南,东西延袤 十数栅。
liù yuè jǐ hài, dì qīn yù jūn zhì yáng liú, dēng chéng wàng jiàn liáng jūn, zhòng háo fù lěi, yǐ jué qí lù, dì nǎi xuǎn yǒng shì chí duǎn bīng chū zhàn. liáng jūn yú chéng mén wài, lián yán qū qǔ, chuān jué xiǎo háo, fú jiǎ shì yú zhōng, hòu dì jūn zhì, zé gōng nǔ qí fā, shī rén duō shāng shǐ, bù dé jìn. dì huàn zhī, wèn jì yú guō chóng tāo chóng tāo qǐng yú xià liú jù hé zhù lěi, yǐ jiù yùn zhōu. yòu qǐng dì rì lìng yǒng shì tiǎo zhàn, xún rì zhī nèi, kòu ruò bù zhì, yíng lěi bì chéng. dì shàn zhī, jí lìng chóng tāo yǔ máo zhāng lǜ shù qiān rén zhōng yè wǎng bó zhōu jì hé dōng, zhòu yè dū yì, jū liù rì, yíng lěi jiāng chéng. wù zǐ, liáng jiāng wáng yàn zhāng dù yàn qiú lǐng tú shù wàn, chén yā dì zhī xīn lěi. shí bǎn zhù suī bì, qiáng rèn dī bì, zhàn jù wèi bèi, shā chéng sàn è, wáng yàn zhāng liè qí huán chéng, nüè yòng qí rén, shǐ bù jūn yīn háo dēng dié. yòu yú shàng liú xià jù jiàn shí yú sōu, è duàn jì lù. zì dàn zhì wǔ, gōng jī bǎi duān, chéng zhōng wēi jí. dì zì yáng liú yǐn jūn zhèn yú xī àn, chéng zhōng wàng zhī, dà hū, dì yǐ zhōu jiāng dù, liáng jūn suì jiě wéi, tuì bǎo zōu jiā kǒu.
六月己亥,帝亲御军至杨刘,登城望见梁军,重壕复垒,以绝其路,帝乃选勇 士持短兵出战。梁军于城门外,连延屈曲,穿掘小壕,伏甲士于中,候帝军至,则 弓弩齐发,师人多伤矢,不得进。帝患之,问计于郭崇韬;崇韬请于下流据河筑垒, 以救郓州。又请帝日令勇士挑战,旬日之内,寇若不至,营垒必成。帝善之,即令 崇韬与毛璋率数千人中夜往博州济河东,昼夜督役,居六日,营垒将成。戊子,梁 将王彦章、杜晏球领徒数万,晨压帝之新垒。时板筑虽毕,墙仞低庳,战具未备, 沙城散恶,王彦章列骑环城,虐用其人,使步军堙壕登堞。又于上流下巨舰十余艘, 扼断济路。自旦至午,攻击百端,城中危急。帝自杨刘引军阵于西岸,城中望之, 大呼,帝舣舟将渡,梁军遂解围,退保邹家口。
qiū qī yuè dīng wèi, dì yù jūn yán hé ér nán, liáng jūn qì zōu jiā kǒu yè dùn, wěi qì guō jiǎ chú liáng qiān jì. wù wǔ, qiǎn qí jiāng lǐ shào yí zhí dǐ liáng jūn lěi, liáng yì kǒng. yòu wén lǐ sì yuán zì yùn zhōu yǐn dà jūn jiāng zhì, jǐ wèi yè, liáng jūn bá yíng ér dùn, fù bǎo yú yáng cūn. dì jūn tún yú dé shèng. jiǎ zǐ, dì xìng yáng liú chéng, xún shì liáng jūn gù lěi.
秋七月丁未,帝御军沿河而南,梁军弃邹家口夜遁,委弃锅甲刍粮千计。戊午, 遣骑将李绍贻直抵梁军垒,梁益恐。又闻李嗣源自郓州引大军将至,己未夜,梁军 拔营而遁,复保于杨村。帝军屯于德胜。甲子,帝幸杨刘城,巡视梁军故垒。
bā yuè rén shēn shuò, dì qiǎn lǐ shào bīn yǐ jiǎ shì wǔ qiān yuán zé zhōu. chū, lǐ jì tāo zhī pàn yě, lù zhī jiù jiāng péi yuē yǐ bīng shù zé zhōu, bù xùn tāo zhī nì. jì ér liáng qiǎn dǒng zhāng lǜ zhòng gōng qí chéng, yuē jù shǒu jiǔ zhī, gào jí yú dì, gù qiǎn shào bīn jiù zhī. wèi zhì ér chéng yǐ xiàn, péi yuē bèi hài, dì wén zhī, jiē tòng bù yǐ. jiǎ xū, dì zì yáng liú guī yè. liáng yǐ duàn níng dài wáng yàn zhāng wèi shuài. wù zǐ, níng shuài zhòng wǔ wàn jié yíng yú wáng cūn, zì gāo líng dù hé. dì jūn yù zhī, shēng qín liáng qián fēng jūn shì èr bǎi rén, lù yú dū shì. gēng yín, dì yù jūn zhì cháo chéng. wù xū, liáng zuǒ yòu xiān fēng zhǐ huī shǐ kāng yán xiào lǐng bǎi qí lái bēn, dì xū huái yǐn jiàn, cì yù yī yù dài, píng rén wèn zhī. duì yuē:" chén qiè guān biàn rén bīng zhòng bù shǎo, lùn qí jūn chén jiàng xiào, zé zhōng jiàn bài wáng. zhào yán zhào gǔ zhāng hàn jié jū zhōng zhuān zhèng, dì jié gōng yè, huì lù gōng xíng. duàn níng sù wú wǔ lüè, yī zhāo biàn jiàn dà yòng huò yàn wēi wáng yàn zhāng jiē sù jiàng yǒu míng, fān chū qí xià. zì yàn zhāng huò dé shèng nán chéng, liáng zhǔ yì shāo jiǎng shǐ. yàn zhāng lì xìng gāng bào, bù nài líng zhì, liáng zhǔ měi yī fā jūn, jí lìng jìn chén jiān hù, jìn zhǐ kě fǒu, xī qǔ jiān jūn chǔ fèn, yàn zhāng yì yì, xíng yú yán sè. zì hé jīn shī lì, duàn níng yàn zhāng yòu xiàn móu, yù shù dào jǔ jūn, hé dǒng zhāng yǐ shǎn guó zé lù zhī zhòng, qū shí huì guān yǐ kòu tài yuán. huò yàn wēi tǒng guān xī rǔ luò zhī zhòng zì xiāng wèi yǐ kòu zhèn dìng, duàn níng dù yàn qiú lǐng dà jūn yǐ dāng bì xià, lìng wáng yàn zhāng zhāng hàn jié tǒng jìn jūn yǐ gōng yùn zhōu, jué qǔ shí yuè nèi dà jǔ. yòu zì huá zhōu nán jué pò hé dī, shǐ shuǐ dōng zhù cáo pú zhī jiān, zhì yú wèn yáng, mí màn bù jué, yǐ xiàn běi jūn. chén zài jūn cè wén cǐ yì. chén wéi biàn rén bīng lì, jù zé bù shǎo, fēn zé wú yú. bì xià dàn dài fēn bīng, lǐng tiě qí wǔ qiān, zì yùn zhōu jiān chéng zhí dǐ yú biàn, bù xún rì, tiān xià shì dìng yǐ." dì yì rán zhuàng zhī.
八月壬申朔,帝遣李绍斌以甲士五千援泽州。初,李继韬之叛也,潞之旧将裴 约以兵戍泽州,不徇韬之逆。既而梁遣董璋率众攻其城,约拒守久之,告急于帝, 故遣绍斌救之。未至而城已陷,裴约被害,帝闻之,嗟痛不已。甲戌,帝自杨刘归 鄴。梁以段凝代王彦章为帅。戊子,凝帅众五万结营于王村,自高陵渡河。帝军遇 之,生擒梁前锋军士二百人,戮于都市。庚寅,帝御军至朝城。戊戌,梁左右先锋 指挥使康延孝领百骑来奔,帝虚怀引见,赐御衣玉带,屏人问之。对曰:“臣窃观 汴人兵众不少,论其君臣将校,则终见败亡。赵岩、赵鹄、张汉杰居中专政,缔结 宫掖,贿赂公行。段凝素无武略,一朝便见大用;霍彦威、王彦章皆宿将有名,翻 出其下。自彦章获德胜南城,梁主亦稍奖使。彦章立性刚暴,不耐凌制,梁主每一 发军,即令近臣监护,进止可否,悉取监军处分,彦章悒悒,形于颜色。自河津失 利,段凝、彦章又献谋,欲数道举军,合董璋以陕虢、泽潞之众,趋石会关以寇太 原。霍彦威统关西、汝、洛之众自相卫以寇镇定,段凝、杜晏球领大军以当陛下, 令王彦章、张汉杰统禁军以攻郓州,决取十月内大举。又自滑州南决破河堤,使水 东注曹、濮之间,至于汶阳,弥漫不绝,以陷北军。臣在军侧闻此议。臣惟汴人兵 力,聚则不少,分则无余。陛下但待分兵,领铁骑五千,自郓州兼程直抵于汴,不 旬日,天下事定矣。”帝怿然壮之。
jiǔ yuè rén yín shuò, dì zài cháo chéng, níng bīng zhì lín hé nán, yǔ dì zhī qí jūn jiē zhàn. shì shí zé lù pàn, wèi zhōu lí yáng wèi liáng rén suǒ jù, zhōu yǐ xī xiāng yǐ nán, kòu chāo rì zhì, biān hù liú wáng, jì qí jūn fù, bù zhī bàn nián. yòu wáng yù lú wén jìn zhào qì dān nán qīn yíng zhuō. jí wén liáng rén jiāng tú dà jǔ, dì shēn yōu zhī, zhào jiāng lì móu qí dà jì, huò yuē:" zì wǒ dé wèn yáng yǐ lái, xū dà jiàng gù shǒu, chéng mén zhī wài, yuán shì zéi jiāng, xì ér liào zhī, dé bù rú shī. jīn ruò chí xí gào yù liáng rén, què wèi zhōu lí yáng yǐ wéi yùn zhōu, zhǐ hé wèi jiè, yuē qiě xiū bīng. wǒ guó lì shāo jí, zé yì gǎi tú." dì yuē:" xī, xíng cǐ móu zé wú zàng dì yǐ!" shí guō chóng tāo quàn dì qīn yù liù jūn, zhí qū biàn zhōu, bàn yuè zhī jiān, tiān xià kě dìng. dì yuē:" zhèng hé zhèn yì. dà zhàng fū dé zé wèi wáng, shī zé wèi kòu, yǔ xíng jì jué yǐ!" yòu wèn sī tiān jiàn, duì yuē:" jīn suì shí bù lì, shēn rù bì wú chéng gōng." dì fú tīng. wù chén, liáng jiāng wáng yàn zhāng lǜ zhòng zhì wèn hé, lǐ sì yuán qiǎn qí jūn zhēn shì, zhì dì gōng zhèn, liáng jūn lái tiǎo zhàn, sì yuán yǐ jīng qí jī ér bài zhī, shēng qín liáng jiāng rèn zhāo tián zhāng děng sān bǎi rén, fú zhǎn èr bǎi jí, yàn zhāng yǐn zhòng bǎo yú zhōng dōu. sì yuán fēi yì gào jié, dì zhì jiǔ dà yuè, yuē:" shì dāng jué xíng dù hé zhī cè." jǐ sì, xià lìng jūn zhōng jiàng shì jiā shǔ bìng lìng guī yè.
九月壬寅朔,帝在朝城,凝兵至临河南,与帝之骑军接战。是时泽潞叛,卫州、 黎阳为梁人所据,州以西、相以南,寇钞日至,编户流亡,计其军赋,不支半年。 又王郁、卢文进召契丹南侵瀛、涿。及闻梁人将图大举,帝深忧之,召将吏谋其大 计,或曰:“自我得汶阳以来,须大将固守,城门之外,元是贼疆,细而料之,得 不如失。今若驰檄告谕梁人,却卫州、黎阳以为郓州,指河为界,约且休兵。我国 力稍集,则议改图。”帝曰:“嘻,行此谋则无葬地矣!”时郭崇韬劝帝亲御六军, 直趋汴州,半月之间,天下可定。帝曰:“正合朕意。大丈夫得则为王,失则为寇, 予行计决矣!”又问司天监,对曰:“今岁时不利,深入必无成功。”帝弗听。戊 辰,梁将王彦章率众至汶河,李嗣源遣骑军侦视,至递公镇,梁军来挑战,嗣源以 精骑击而败之,生擒梁将任钊、田章等三百人,俘斩二百级,彦章引众保于中都。 嗣源飞驿告捷,帝置酒大悦,曰:“是当决行渡河之策。”己巳,下令军中将士家 属并令归鄴。