strong shī gū zāng liáng zhǔ zuò jiàng lǔ shǒu xiāng yáng zhū mǔ zhù xié chéng strong
失姑臧凉主作降虏 守襄阳朱母筑斜城
què shuō qín shǐ yán fù liáng shū, xíng zhì gū zāng, jī chuán qín mìng, zhēng tiān xī rù cháo. tiān xī zhào jí guān shǔ, yǔ shāng háng zhǐ dào:" jīn ruò cháo qín, kǒng bì bù fǎn rú huò bù cóng, qín bīng bì zhì, rú hé shì hǎo?" jìn zhōng lù shì xí lè dào:" xiān gōng yuán yǒu gù shì, qiǎn zhì ài zǐ, lù yí zhòng bǎo, jīn qiě zhào jiù shī xíng, huǎn bīng tuì dí, xú zuò jì jiào, zhè yě shì sūn zhòng móu jí wú sūn quán. qū shēn de liáng fǎ ne!" yǔ cái shuō bì, jí yóu qún liáo zhǐ bó dào:" wǒ shì shì jìn cháo, zhōng jié zhe wén hǎi nèi, jīn yī dàn wěi shēn zéi tíng, rǔ jí zǔ zōng, qǐ bù kě chǐ? qiě hé xī tiān xiǎn, bǎi nián wú yú, ruò xī zhòng chū jù, yòu zhāo xī yù, běi yǐn xiōng nú, yǔ qín yī zhàn, nán dào dìng bù néng shèng dí me?" tiān xī tīng le, jí rǎng mèi dà yán dào:" wǒ jì jué le, yán jiàng jí zhǎn!" nǎi yǐn fù shū rù yǔ dào:" rǔ liǎng rén yù shēng huán ne? hái shì sǐ fǎn ne?" fù shū réng bù shǎo qū, lǎng shēng biàn lùn. tiān xī dà nù, chì zuǒ yòu ná xià fù shū, qiān fù jūn mén, jí mìng jūn lì shè sǐ èr rén, qiě chū lìng dào:" shè ruò bù zhōng, shì bù kěn yǔ wǒ tóng xīn, jiù dāng zuò zuì." jūn lì qí shēng de lìng, wān gōng jìng shè. hū yǒu tiān xī mǔ yán shì chū lái, qiě qì qiě yǔ dào:" qín wáng qǐ zì guān zhōng, héng zhì tiān xià, dōng píng xiān bēi, nán qǔ bā shǔ, bīng bù liú xíng, rǔ ruò chū jiàng, shàng kě gǒu yán xìng mìng. jīn yù jiāng zuì ěr yī yú, kàng héng dà guó, yòu mìng shè sǐ qín shǐ, jī nù dí rén, guó bì wáng le! jiā bì miè le!" mò wèi fù rén wú shí. tiān xī bù tīng, réng cù jūn lì jí shè, liǎng rén shì xuè ròu shēn zi, zěn néng jīn de qǐ xǔ duō jiàn zú, dāng rán wèi guó juān qū.
却说秦使阎负梁殊,行至姑臧,赍传秦命,征天锡入朝。天锡召集官属,与商行止道:“今若朝秦,恐必不返;如或不从,秦兵必至,如何是好?”禁中录事席仂道:“先公原有故事,遣质爱子,赂遗重宝,今且照旧施行,缓兵退敌,徐作计较,这也是孙仲谋即吴孙权。屈伸的良法呢!”语才说毕,即由群僚指驳道:“我世事晋朝,忠节著闻海内,今一旦委身贼廷,辱及祖宗,岂不可耻?且河西天险,百年无虞,若悉众出拒,右招西域,北引匈奴,与秦一战,难道定不能胜敌么?”天锡听了,即攘袂大言道:“我计决了,言降即斩!”乃引负殊入语道:“汝两人欲生还呢?还是死返呢?”负殊仍不少屈,朗声辩论。天锡大怒,叱左右拿下负殊,牵缚军门,即命军吏射死二人,且出令道:“射若不中,是不肯与我同心,就当坐罪。”军吏齐声得令,弯弓竞射。忽有天锡母严氏出来,且泣且语道:“秦王起自关中,横制天下,东平鲜卑,南取巴蜀,兵不留行,汝若出降,尚可苟延性命。今欲将蕞尔一隅,抗衡大国,又命射死秦使,激怒敌人,国必亡了!家必灭了!”莫谓妇人无识。天锡不听,仍促军吏急射,两人是血肉身子,怎能禁得起许多箭镞,当然为国捐躯。
nà zhāng tiān xī jí shǐ lóng xiāng jiāng jūn mǎ jiàn, lǜ bīng èr wàn, chū jù qín bīng. qín jiāng liáng biāo yáo cháng wáng tǒng lǐ biàn děng, yǐ zhì qīng shí jīn, gōng liáng hé huì chéng. liáng shǒu jiāng xiāo liè jiāng jūn liáng jì, jǔ chéng jiàng qín. qín gǒu chí yòu zì shí chéng jīn jì shī, yǔ liáng xī děng huì gōng chán suō chéng, yòu dé xiàn rù. liáng jiāng mǎ jiàn, tú cì wén liǎng chéng shī shǒu, bù jīn jīng huáng, fǎn lìng qián duì biàn zuò hòu duì, tuì tún qīng sāi, qiě fēi bào gū zāng, zài qǐng tiān bīng. tiān xī fù qiǎn zhēng dōng jiāng jūn cháng jù, lǜ zhòng sān wàn, shù hóng chí, zì lǐng yú zhòng wǔ wàn, zhù jīn chāng. ān xī jiāng jūn sòng hào, rù bái tiān xī dào:" chén zhòu chá rén shì, yè guān tiān wén, qín bīng bù kě qīng dí, bù rú qǐng xiáng." tiān xī nù dào:" rǔ yù lìng wǒ wèi qiú nú me?" suì jiāng hào chì chū, biǎn wèi xuān wēi hù jūn. guǎng wǔ tài shǒu xīn zhāng, bǎo chéng gù shǒu, yǔ jìn xìng xiāng péng zhī zhèng xī píng xiāng zhào yí shāng yì dào:" mǎ jiàn chū zì xíng zhèn, bì bù kěn wèi guó jiā xiào sǐ, ruò qín bīng shēn rù, bǐ ruò bù zǒu, dìng jí yíng jiàng, wǒ děng xū zì wèi dìng jì, qiě hé sān jùn jīng zú, duàn tā liáng dào, yǔ zhēng sǐ mìng, fāng kě bǎo quán lǒng xī." péng zhào èr rén, qià yě zàn chéng, wéi yù xiān tōng bào cháng jù, yuē wèi shēng yuán, dāng xià yóu xīn zhāng qiǎn bào cháng jù, jù qǐng zhū tiān xī, tiān xī gē zhì bù lǐ, yú shì yī tiáo hǎo jì, tú fù kōng tán!
那张天锡即使龙骧将军马建,率兵二万,出拒秦兵。秦将梁彪姚苌王统李辩等,已至清石津,攻凉河会城。凉守将骁烈将军梁济,举城降秦。秦苟池又自石城津济师,与梁熙等会攻缠缩城,又得陷入。凉将马建,途次闻两城失守,不禁惊惶,反令前队变作后队,退屯清塞,且飞报姑臧,再请添兵。天锡复遣征东将军常据,率众三万,戍洪池,自领余众五万,驻金昌。安西将军宋皓,入白天锡道:“臣昼察人事,夜观天文,秦兵不可轻敌,不如请降。”天锡怒道:“汝欲令我为囚奴么?”遂将皓叱出,贬为宣威护军。广武太守辛章,保城固守,与晋兴相彭知正、西平相赵疑商议道:“马建出自行阵,必不肯为国家效死,若秦兵深入,彼若不走,定即迎降,我等须自为定计,且合三郡精卒,断他粮道,与争死命,方可保全陇西。”彭赵二人,恰也赞成,惟欲先通报常据,约为声援,当下由辛章遣报常据,据请诸天锡,天锡搁置不理,于是一条好计,徒付空谈!
qín bīng què lián rì jìn xíng, yáo cháng wèi xiān qū, gǒu cháng děng lù xù jì jìn. xíng jìn qīng sāi, mǎ jiàn zhǐ hǎo chū bīng yíng zhàn, yī biān shì fèn yǒng zhí qián, yǒu jìn wú tuì yī biān shì wèi zhàn xiān qiè, yǒu tuì wú jìn, bǐ cǐ chéng le yí gè fǎn bǐ lì, zì rán qín shèng liáng bài. mǎ jiàn jiàn bù kě dí, biàn jí qì jiǎ xià mǎ, pú fú qǐ xiáng, yú zhòng duō bàn táo sàn. gǒu cháng jì shōu nà mǎ jiàn, fù yí bīng gōng hóng chí. cháng jù lǜ bīng fèn dòu, yǔ mǎ jiàn què bù xiāng tóng, wú rú liáng bīng dōu bù nài zhàn, yī jīng jiāo fēng, tǒng shì páng huáng què gù, bù gǎn zhí qián. qín bīng zhe zhe jìn bī, dōng zhuó xī pī shà shì lì hài, dān kào cháng jù yī qiāng zhōng chén, jiū jìng bù néng zhī zhù, zhōng luò de qí mí zhé luàn, yī bài tú dì. jù mǎ bèi qín bīng cì sǐ, piān jiàng dǒng rú lìng shòu tā mǎ, quàn jù bēn bì, jù kǎi rán dào:" wǒ sān dū zhū jūn, zài bǐng jié yuè, bā tǒng jìn lǚ, shí zǒng wài bīng, shòu guó chǒng róng, wú rén kě bǐ, jīn zài cǐ shòu kùn, yīng gāi zhì sǐ, hái yào zǒu dào hé chǔ ne?" shuō zhe, bù xíng huí yíng, miǎn zhòu xī xiàng, qǐ shǒu zài bài, zì wěn ér sǐ. jūn sī xí lè, jiàn jù yǐ sǐ jié, yě kāng kǎi fù dí, gé shā qín bīng duō míng, shāng zhòng shēn wáng. zhāng guǐ sì shì zhōng zhēn, zǒng suàn de cǐ liǎng rén.
秦兵却连日进行,姚苌为先驱,苟苌等陆续继进。行近清塞,马建只好出兵迎战,一边是奋勇直前,有进无退;一边是未战先怯,有退无进,彼此成了一个反比例,自然秦胜凉败。马建见不可敌,便即弃甲下马,匍匐乞降,余众多半逃散。苟苌既收纳马建,复移兵攻洪池。常据率兵奋斗,与马建却不相同,无如凉兵都不耐战,一经交锋,统是徬徨却顾,不敢直前。秦兵着着进逼,东斫西劈煞是厉害,单靠常据一腔忠忱,究竟不能支住,终落得旗靡辙乱,一败涂地。据马被秦兵刺死,偏将董儒另授他马,劝据奔避,据慨然道:“我三督诸军,再秉节钺,八统禁旅,十总外兵,受国宠荣,无人可比,今在此受困,应该致死,还要走到何处呢?”说着,步行回营,免胄西向,稽首再拜,自刎而死。军司席仂,见据已死节,也慷慨赴敌,格杀秦兵多名,伤重身亡。张轨四世忠贞,总算得此两人。
qín bīng suì rù qīng sāi, tiān xī wén hào, jí qiǎn sī bīng zhào chōng zhé, zhōng wèi jiāng jūn shǐ róng děng, lǐng bīng wǔ wàn, wǎng jù gǒu cháng. bù yì chì àn yī zhàn, quán jūn fù mò. qín bīng cháng qū zhì jīn chāng chéng, tiān xī bù dé yǐ, chū chéng zì zhàn. bīng rèn chū jiāo, kuáng fēng dà qǐ, tiān hūn dì hēi, bái rì wú guāng, liáng bīng běn wú dòu zhì, jīng cǐ yī biàn, lì jí hài sàn. tiān xī yě yù huí chéng, piān shì chéng mén jǐn bì, bù nà tiān xī, yǎn jiàn de chéng zhōng yǐ pàn, zhǐ hǎo dài zhe qí bīng shù qiān, bēn hái gū zāng. jīn chāng chéng nèi de shǒu lì, jí kāi chéng yíng nà, qín jūn gǒu cháng děng, xiū xī yī xiāo, biàn xiàng gū zāng jìn fā.
秦兵遂入清塞,天锡闻耗,亟遣司兵赵充哲,中卫将军史荣等,领兵五万,往拒苟苌。不意赤岸一战,全军覆没。秦兵长驱至金昌城,天锡不得已,出城自战。兵刃初交,狂风大起,天昏地黑,白日无光,凉兵本无斗志,经此一变,立即骇散。天锡也欲回城,偏是城门紧闭,不纳天锡,眼见得城中已叛,只好带着骑兵数千,奔还姑臧。金昌城内的守吏,即开城迎纳,秦军苟苌等,休息一宵,便向姑臧进发。
xiān shì zhāng jùn wèi liáng zhōu cì shǐ shí, yǐ yǒu tóng yáo xíng:" liú xīn fù bǒ mǐ, shí xīn fù chuī gǔ dī, dàng dí bǒ zhāng ér, zhāng ér shí zhī kǒu zhèng pī." zhè zhǒng bù lún bù lèi de gē yáo, dà zhòng shì wéi hú zhōu, bù zhí yán suǒ. shéi zhī yī chuán shí, shí chuán bǎi, bǎi chuán qiān wàn, dào le qín bīng gōng liáng de shí hòu, gū zāng chéng nèi de tóng ér, wú yī bù gē cǐ qū. hòu lái yǒu rén jiě shì, wèi liú yào shí hǔ, xiān hòu fá liáng, jūn bù dé kè, jí qín bīng yī zhì, fāng cái yíng jiàng. jiě shì yì bù shèn què dàng.
先是张骏为凉州刺史时,已有童谣行:“刘新妇簸米,石新妇炊羖羝,荡涤簸张儿,张儿食之口正披。”这种不伦不类的歌谣,大众视为胡诌,不值研索。谁知一传十,十传百,百传千万,到了秦兵攻凉的时候,姑臧城内的童儿,无一不歌此曲。后来有人解释,谓刘曜石虎,先后伐凉,均不得克,及秦兵一至,方才迎降。解释亦不甚确当。
hái yǒu tiān xī suǒ jū xī chāng mén, jí píng zhāng diàn, wú gù zì bēng. tiān xī yòu cháng mèng jiàn yī lǜ sè gǒu, xíng shén zhǎng dà, cóng chéng dōng nán yuè rù, yù shì tiān xī, tiān xī bì nì chuáng shàng, gǒu shàng wèi shě, jīng jí nǎi wù. zì zhī cǐ mèng bù xiáng, yīn yǒu jiè xīn. jí bài huí gū zāng, yīng chéng gù shǒu, cái yuè shù rì, qín bīng yǐ dào chéng xià. tiān xī dēng chéng xún yuè, fǔ jiàn dí jūn tǒng shuài, shēn zhuó lǜ dì jǐn páo, shǒu zhí lìng qí, kuà mǎ zhǐ huī, dū bīng gōng chéng, dāng xià gù wèn jūn shì, qín shuài xìng shèn míng shuí? jūn shì yǒu jǐ gè rèn shi gǒu cháng, biàn jí bào gào. tiān xī měng wù dào:" lǜ sè gǒu, lǜ páo gǒu, mèng zhào guǒ bù xū le!" suì xià chéng tài xī, mèn zuò tīng zhōng.
还有天锡所居西昌门,及平章殿,无故自崩。天锡又尝梦见一绿色狗,形甚长大,从城东南跃入,欲噬天锡,天锡避匿床上,狗尚未舍,惊极乃寤。自知此梦不祥,阴有戒心。及败回姑臧,婴城固守,才阅数日,秦兵已到城下。天锡登城巡阅,俯见敌军统帅,身著绿地锦袍,手执令旗,跨马指挥,督兵攻城,当下顾问军士,秦帅姓甚名谁?军士有几个认识苟苌,便即报告。天锡猛悟道:“绿色狗,绿袍苟,梦兆果不虚了!”遂下城太息,闷坐厅中。
jiē lián jǐng bào shù zhì, huò shuō dōng mén jǐn jí, huò shuō nán mén gū wēi, lèi dé tiān xī xīn shì lù lú, jīng huáng bù dìng. kě qiǎo zuǒ zhǎng shǐ mǎ ruì chí rù, chuǎn shēng shuō dào:" dōng nán mén yào bèi gōng xiàn le!" tiān xī dùn zú dào:" nài hé! nài hé!" mǎ ruì dào:" xiàn zài yǐ wú tā fǎ, zhǐ yǒu qū jié chū jiàng, bǎo quán yī chéng shēng líng." tiān xī dào:" néng bǎo wǒ yī mén shēng quán fǒu?" ruì dá dào:" dài ruì chū tóu xiáng shū, píng zhe sān cùn bù làn shé, wèi wáng qǐng mìng." tiān xī yǔn nuò, suì lìng ruì cǎo jiù jiàng biǎo, qiǎn tā chū qù. wèi jǐ jí dé ruì fǎn bào, xǔ lìng bù sǐ, qiě bǎo fù guì. tiān xī dà xǐ, yīn jí sù chē bái mǎ, yú chèn chū chéng, zǒu jiàng qín yíng. qín shuài gǒu cháng, shì fù fén chèn, sòng tiān xī yì cháng ān, yú shì liáng zhōu jùn xiàn, xiāng jì jiàng qín.
接连警报数至,或说东门紧急,或说南门孤危,累得天锡心似辘轳,惊惶不定。可巧左长史马芮驰入,喘声说道:“东南门要被攻陷了!”天锡顿足道:“奈何!奈何!”马芮道:“现在已无他法,只有屈节出降,保全一城生灵。”天锡道:“能保我一门生全否?”芮答道:“待芮出投降书,凭着三寸不烂舌,为王请命。”天锡允诺,遂令芮草就降表,遣他出去。未几即得芮返报,许令不死,且保富贵。天锡大喜,因即素车白马,舆榇出城,走降秦营。秦帅苟苌,释缚焚榇,送天锡诣长安,于是凉州郡县,相继降秦。
qín wáng jiān mìng liáng xī wèi liáng zhōu cì shǐ, liú zhèn gū zāng. tiān shuǐ tài shǒu shǐ jì, qián céng bào mò, wǔ xún fù sū, wèi jiàn liáng zhōu qiān guāng diàn zhōng, jǐn shēng bái guā, zhì cǐ liáng xī zhèn liáng, xiǎo míng zhèng shì bái guā èr zì, qǐ fēi qí yàn. xī fèng qín wáng jiān mìng, xǐ liáng zhōu háo yòu qiān yú hù rù guān, yú jiē ān dǔ rú gù. tiān xī rù qín, yì dé shòu fēng wèi guī yì hóu, rèn bǐ bù shàng shū, qiān yòu pú yè. liáng zì zhāng guǐ mù shǒu liáng zhōu, zhì tiān xī jiàng qín, gòng lì jiǔ zhǔ, jì qī shí liù nián. tiān xī hòu shì, xià wén màn biǎo. qiě shuō qín jì miè liáng, fù nǐ gōng dài. còu qiǎo xiōng nú bù qiú liú wèi chén, wèi dài suǒ bī, xiàng qín qǐ yuán. qín zhèng hǎo jiè cǐ xīng bīng, jí lìng yōu zhōu cì shǐ xíng táng gōng luò, huì tóng zhèn jūn jiāng jūn dèng qiāng shàng shū zhào qiān lǐ róu qián jiāng jūn zhū róng qián jìn jiāng jūn zhāng háo yòu jìn jiāng jūn guō jìn děng, gòng chū bù qí sān shí wàn, dōng xiàng jī dài. dài wáng shén yì jiān, běn lái shì yǒu xiē néng lì, cháng yǔ yàn bǐ cǐ hé qīn, yàn wèi qín miè, yòu xiàng qín rù gòng, bù xiāng qīn fàn. jiù shì liú wèi chén yì céng qǔ shén yì jiān nǚ wèi qī, yǒu wēng xù yì, wéi liú wèi chén xì liú hǔ sūn, chuò yǒu zǔ fēng, sù hǎo fǎn fù, é ér fù dài, é ér pàn dài. shén yì jiān hèn tā wú lǐ, fā bīng wǎng tǎo, wèi chén xī zǒu jiàng qín. qín wáng jiān sòng hái shuò fāng, qiǎn bīng zhù shǒu. shén yì jiān nǐ bù shǔ bīng mǎ, zài jī wèi chén, shì bù jiàng zhǎng sūn jīn mì tú nèi luàn, yǐn bīng rù zhàng, jiāng shì shén yì jiān, kuī de shén yì jiān zǐ shí, shì zhí zhàng zhōng, fèn shēn gé dòu, dé jiāng zhǎng sūn jīn jié zhù. jīn chí shuò cì rù shí xié, shí shàng rěn tòng yǔ zhàn, zhàng wài wèi shì, yě lái zhù shí, suì bǎ jīn qín zhù, luàn dāo kǎn sǐ. shí shòu shāng yǐ zhòng, yuè yuè jìng mò, shí cháng qǔ dōng bù dà rén hè yě gàn nǚ, shēng yī yí fù zǐ, qǔ míng shè guī, hòu gǎi míng guī. jí tuò bá guī, wèi hòu wèi zhī zǔ. shén yì jiān xǐ de shēng sūn, lìng shè jìng nèi sǐ zuì. yī miàn yīn bīng mǎ zhěng qí, fù tǎo wèi chén, wèi chén nán zǒu, réng rán xiàng qín qǐ jiù. qín suì dà fā bīng zhòng, lìng wèi chén wèi xiàng dǎo, qīn rù dài jìng. xù shì jiǎn jìng, qiě dé huí yìng qián wén.
秦王坚命梁熙为凉州刺史,留镇姑臧。天水太守史稷,前曾暴殁,五旬复苏,谓见凉州谦光殿中,尽生白瓜,至此梁熙镇凉,小名正是白瓜二字,岂非奇验。熙奉秦王坚命,徙凉州豪右千余户入关,余皆安堵如故。天锡入秦,亦得受封为归义侯,任比部尚书,迁右仆射。凉自张轨牧守凉州,至天锡降秦,共历九主,计七十六年。天锡后事,下文慢表。且说秦既灭凉,复拟攻代。凑巧匈奴部酋刘卫辰,为代所逼,向秦乞援。秦正好借此兴兵,即令幽州刺史行唐公洛,会同镇军将军邓羌、尚书赵迁、李柔、前将军朱肜、前禁将军张蚝、右禁将军郭禁等,共出步骑三十万,东向击代。代王什翼犍,本来是有些能力,尝与燕彼此和亲,燕为秦灭,又向秦入贡,不相侵犯。就是刘卫辰亦曾娶什翼犍女为妻,有翁婿谊,惟刘卫辰系刘虎孙,绰有祖风,素好反复,俄而附代,俄而叛代。什翼犍恨他无礼,发兵往讨,卫辰西走降秦。秦王坚送还朔方,遣兵助守。什翼犍拟部署兵马,再击卫辰,适部将长孙斤密图内乱,引兵入帐,将弑什翼犍,亏得什翼犍子实,侍直帐中,奋身格斗,得将长孙斤截住。斤持槊刺入实胁,实尚忍痛与战,帐外卫士,也来助实,遂把斤擒住,乱刀砍死。实受伤已重,越月竟殁,实尝娶东部大人贺野干女,生一遗腹子,取名涉圭,后改名珪。即拓跋珪,为后魏之祖。什翼犍喜得生孙,令赦境内死罪。一面因兵马整齐,复讨卫辰,卫辰南走,仍然向秦乞救。秦遂大发兵众,令卫辰为向导,侵入代境。叙事简净,且得回应前文。
dài wáng shén yì jiān, máng shǐ bái bù dú gū bù nán yù qín bīng. liǎng bù chū zhàn shù cì, tǒng zāo bài nǜ, nǎi gǎi qiǎn nán bù dà rén liú kù rén dǐ dí qín jūn. kù rén yǔ wèi chén tóng zú, bù guò kù rén wèi shén yì jiān shēng, suǒ yǐ tè qiǎn, xù bù kě shì, shēng kě shì yé? qiě diào fā shí wàn qí bīng, guī kù rén tǒng dài. kù rén xíng zhì shí zǐ lǐng, zhèng yǔ qín jūn xiāng zhí, zhàn le yī chǎng, yòu fù bài jī, sì miàn táo sàn. shén yì jiān yòu shì huàn bìng, bù néng chū jù, zhǐ de běi bēn yīn shān. yǐ ér qín bīng jiàn tuì, nǎi hái cì yún zhōng. jiān dì gū, cháng fēn jù bù luò, bǐ jiān xiān mò. gū zǐ jīn, shī zhí yuàn wàng, shí sī gòu luàn. jiān zǐ shí, běn jū dí zhǎng, yóu jiān lì wèi shì zǐ. shí sǐ hòu, shàng wèi lì sì. jiān jì fēi mù róng shì, shēng yǒu shù zi, jù shàng zhì ruò, dú yǒu jiàn qiè zi shí jūn, nián líng zuì zhǎng, bǐng xìng hàn lì. jīn zhèng hǎo chéng jiàn shān huò, mì yǔ shí jūn dào:" wáng jiāng lì mù róng fēi zǐ, kǒng rǔ bù fú, xiān nǐ shā rǔ, rǔ kěn shù shǒu jiù bì me?" shí jūn tīng le, wú míng huǒ gāo qǐ sān zhàng, biàn měi jīn wèi zhù, sī jí bīng jiǎ, tū gōng jiān zhàng, shā sǐ zhū dì. jiān wén shí jūn wèi luàn, zhèng sī chū zhàng tán yā, piān luàn zhòng yǐ jīng shā rù, bù guǎn zūn bēi shàng xià, jìng chí dāo luàn pī, bǎ jiān shā sǐ. mù róng fēi yǐ zǎo wáng gù, shàng yǒu shí qī hè shì, qiè zi guī zǒu yī hè nè. nè jiù shì yě gàn sì zǐ, yǔ guī yǒu shēng jiù yì, dāng rán róng nà. cǐ wài rú hòu tíng nán fù, dōu cāng huáng bēn sàn, yǒu jǐ gè fǎn wǎng tóu qín jūn, xiàng dí qǐ yuán. qín bīng suī rán jiàn tuì, shàng zài jūn zǐ jīn zhù zhā, jì wén dài luàn, lè de chéng jī jí jìn, zhí qū yún zhōng, jiā bì zì huǐ, rán hòu rén huǐ zhī, guó bì zì fá, rán hòu rén fá zhī. shí jūn fāng nǐ jù wèi, cù yù qín bīng dào lái, rú hé dǐ dí? kuàng bù zhòng jù yǐ dǎo gē, yì jué wú lì zhī chēng, zhǐ hǎo yíng jiàng qín jūn. qín jiāng lù bù gào jié. qín wáng jiān zhào dài zhǎng shǐ yàn fèng, wèn míng qíng zhuàng, yě bó rán nù dào:" tiān xià yǒu zhè děng luàn zéi me? shēn wéi chén zǐ, gǎn shì jūn fù, wǒ dāng dài wéi wèn zuì, zhū chú dà nì." nǐ zì jǐ sī xiǎng guǒ néng wú kuì me? dāng xià fēi chì shàng shū lǐ róu děng, jū sòng shí jūn jí jīn, dào le cháng ān, yòng wǔ mǎ fēn shī fǎ, chē liè yǐ xùn. yòu yǐn wèn yàn fèng, wèi shén yì jiān yǒu wú yí sì, fèng yǐ guī duì, jiān yù qiǎn shǐ zhēng guī mǔ zǐ, fèng shēn qǐng dào:" dài wáng xīn wáng, qún xià pàn sàn, yí sūn yòu ruò, bù néng tǒng shè, bié bù liú kù rén, xiāo yǒng yǒu zhì, liú wèi chén jiǎo huá shàn biàn, gè nán dú rèn, jīn yí jiāng dài zhòng fēn shǔ liǎng bù, jiù lìng tā liǎng rén fēn xiá. liǎng rén sù yǒu shēn chóu, mò gǎn xiān fā, qí guī nián yǐ zhǎng, fāng wèi cè lì. bì xià guǒ fǔ nà chén yán, xīng miè jì jué, zài cún dài sì, rén fēi mù shí, néng bù gǎn ēn? tā shí zǐ zǐ sūn sūn, bù qīn bù pàn, yǒng zuò qín fān, qǐ bú shì ān biān cháng cè me?" jiān xǐ cóng fèng yán, nǎi fēn dài zhòng wèi èr bù, hé dōng shǔ kù rén, hé xī shǔ wèi chén, huà jìng fēn guǎn.
代王什翼犍,忙使白部独孤部南御秦兵。两部出战数次,统遭败衄,乃改遣南部大人刘库仁抵敌秦军。库仁与卫辰同族,不过库仁为什翼犍甥,所以特遣,婿不可恃,甥可恃耶?且调发十万骑兵,归库仁统带。库仁行至石子岭,正与秦军相值,战了一场,又复败绩,四面逃散。什翼犍又适患病,不能出拒,只得北奔阴山。已而秦兵渐退,乃还次云中。犍弟孤,尝分据部落,比犍先殁。孤子斤,失职怨望,时思构乱。犍子实,本居嫡长,由犍立为世子。实死后,尚未立嗣。犍继妃慕容氏,生有数子,俱尚稚弱,独有贱妾子寔君,年龄最长,秉性悍戾。斤正好乘间煽祸,密语寔君道:“王将立慕容妃子,恐汝不服,先拟杀汝,汝肯束手就毙么?”寔君听了,无名火高起三丈,便浼斤为助,私集兵甲,突攻犍帐,杀死诸弟。犍闻寔君为乱,正思出帐弹压,偏乱众已经杀入,不管尊卑上下,竟持刀乱劈,把犍杀死。慕容妃已早亡故,尚有实妻贺氏,挈子珪走依贺讷。讷就是野干嗣子,与珪有甥舅谊,当然容纳。此外如后庭男妇,都仓皇奔散,有几个反往投秦军,向敌乞援。秦兵虽然渐退,尚在君子津驻扎,既闻代乱,乐得乘机急进,直趋云中,家必自毁,然后人毁之,国必自伐,然后人伐之。寔君方拟据位,猝遇秦兵到来,如何抵敌?况部众俱已倒戈,益觉无力支撑,只好迎降秦军。秦将露布告捷。秦王坚召代长史燕凤,问明情状,也勃然怒道:“天下有这等乱贼么?身为臣子,敢弑君父,我当代为问罪,诛除大逆。”你自己思想果能无愧么?当下飞敕尚书李柔等,拘送寔君及斤,到了长安,用五马分尸法,车裂以徇。又引问燕凤,谓什翼犍有无遗嗣,凤以珪对,坚欲遣使征珪母子,凤申请道:“代王新亡,群下叛散,遗孙幼弱,不能统摄,别部刘库仁,骁勇有智,刘卫辰狡猾善变,各难独任,今宜将代众分属两部,就令他两人分辖。两人素有深仇,莫敢先发,俟珪年已长,方为册立。陛下果俯纳臣言,兴灭继绝,再存代祀,人非木石,能不感恩?他时子子孙孙,不侵不叛,永作秦藩,岂不是安边长策么?”坚喜从凤言,乃分代众为二部,河东属库仁,河西属卫辰,划境分管。
kù rén yíng guī mǔ zǐ, jū yǎng zhàng zhōng, ēn lǐ bèi zhì, wèi cháng yǐ fèi xìng yì yì, qiě yǔ zhū zǐ dào:" cǐ ér zhì qù bù fán, jiāng lái bì néng huī lóng zǔ yè, rǔ děng xū shàn jiā dài yù, shèn wù wàng huái!" wèi tuò bá guī xìng wèi zhāng běn. suí jí zhāo fǔ lí sàn, hòu yì huái róu, fán dài jùn liú wáng rén mín, duō bàn qū fù, ēn xìn yù zhe. qín wáng jiān jiā kù rén wèi guǎng wǔ jiàng jūn, shǎng gěi chuáng huī gǔ gài, yǐn shì quàn gōng de yì sī. wèi chén wú cóng dé shǎng, xiàng yú bào yuàn, gōng shā qín wǔ yuán shǒu lì. qín lìng kù rén wǎng tǎo, kù rén suì lǜ zhòng wǎng jī wèi chén. wèi chén lǚ zhàn lǚ bài, běi bēn yīn shān, jīng kù rén zhuī zhú zhì qiān yú lǐ wài, lǔ dé wèi chén qī zǐ, fāng cái hái bīng. wèi chén zì zhī qióng cù, bù dé yǐ xiàng qín xiè zuì, qín nǎi mìng wèi chén wèi xī chán yú, dū xiá hé xī zá hú, tún dài lái chéng. dàn cóng cǐ pì chǔ piān yú, wú fù cóng qián wēi yàn le.
库仁迎珪母子,居养帐中,恩礼备至,未尝以废兴易意,且语诸子道:“此儿志趣不凡,将来必能恢隆祖业,汝等须善加待遇,慎勿忘怀!”为拓跋珪兴魏张本。随即招抚离散,厚意怀柔,凡代郡流亡人民,多半趋附,恩信聿著。秦王坚加库仁为广武将军,赏给幢麾鼓盖,隐示劝功的意思。卫辰无从得赏,向隅抱怨,攻杀秦五原守吏。秦令库仁往讨,库仁遂率众往击卫辰。卫辰屡战屡败,北奔阴山,经库仁追逐至千余里外,虏得卫辰妻子,方才还兵。卫辰自知穷蹙,不得已向秦谢罪,秦乃命卫辰为西单于,督辖河西杂胡,屯代来城。但从此僻处偏隅,无复从前威焰了。
qín wáng jiān dàng píng xī běi, wēi shēng dà zhèn, fán dōng yí xī qiāng zhū guó, lián piān rù gòng, wài shǐ yíng tíng. jiān dà xǐ guò wàng, miǎn bù dé jiāo chǐ qǐ lái. shì qián qín xīng wáng zhī shū niǔ. gù zhào jiāng zuò gōng cáo xióng miǎo, lǚ cì bái jiān, wèi shí shì gōng shì qì wán, duō yòng jīn yín, fēi cháng huá lì. jiān nǎi mìng miǎo wèi jiāng zuò zhǎng shǐ, lǐng shàng fāng chéng, dà xiū zhōu jiàn bīng qì, jiù jiāng shí shì jīn yín yí yòng, zuò wéi shì pǐn, bèi jí jīng qiǎo. mù róng chuí cóng zǐ shào, wèi qín yáng píng guó cháng shì, sī yǔ xiōng kǎi xiāng yǔ dào:" qín wáng zì shì qiáng dà, zhuǎn zhàn bù xiū, běi shù yún zhōng, nán shǒu shǔ hàn, zhuǎn yùn wàn lǐ, mín bù kān mìng, jīn fù zhù zhōu zhù bīng, qióng jí shē chǐ, yǎn jiàn shì shèng jí bì shuāi le! guàn jūn shū fù, zhì shí yīng wěi, bì néng huī fù yàn zuò, wǒ děng dàn dāng ài shēn dài shí, bù huàn wú chéng." hái yǒu chuí zi mù róng nóng, yì mì yǔ chuí dào:" zì cóng wáng měng sǐ hòu, qín fǎ rì tuí, jīn nǎi jiā yǐ tài chǐ, huò bì bù yuǎn, fù wáng yí jié nà háo jié, yǎng chéng tiān yì, xīng fù yàn zōng, jī bù kě shī le!" chuí xiào dào:" tiān xià shì fēi ěr děng suǒ jí zhī, wǒ zì yǒu qū chǔ ne!" yì zài yán zhōng.
秦王坚荡平西北,威声大振,凡东夷西羌诸国,联翩入贡,外使盈廷。坚大喜过望,免不得骄侈起来。是前秦兴亡之枢纽。故赵将作功曹熊邈,屡次白坚,谓石氏宫室器玩,多用金银,非常华丽。坚乃命邈为将作长史,领尚方丞,大修舟舰兵器,就将石氏金银移用,作为饰品,备极精巧。慕容垂从子绍,为秦阳平国常侍,私与兄楷相语道:“秦王自恃强大,转战不休,北戍云中,南守蜀汉,转运万里,民不堪命,今复筑舟铸兵,穷极奢侈,眼见是盛极必衰了!冠军叔父,智识英伟,必能恢复燕祚,我等但当爱身待时,不患无成。”还有垂子慕容农,亦密语垂道:“自从王猛死后,秦法日颓,今乃加以汰侈,祸必不远,父王宜结纳豪杰,仰承天意,兴复燕宗,机不可失了!”垂笑道:“天下事非尔等所及知,我自有区处呢!”意在言中。
huì qín wáng jiān yù tú tǒng yī, jīng lüè jiāng nán, dāng yǒu xì zuò bào zhī jiàn kāng. jìn tíng zhào chì nèi wài zhū chén, zhěng dùn fáng wù. jīng zhōu cì shǐ huán huō, biǎo qǐng diào yǎn zhōu cì shǐ zhū xù, wèi liáng zhōu cì shǐ, zhù shǒu xiāng yáng, xiào wǔ dì zì rán yī yì. yǐ ér huán huō bìng mò, yǒu zhào lìng huán chōng dài rèn, dū du jiāng jīng liáng yì níng jiāo guǎng qī zhōu jūn shì. chōng yǐ qín rén qiáng shèng, yù yí è jiāng nán, nǎi zòu zì jiāng líng xǐ zhèn shàng míng, shǐ guàn jūn jiāng jūn liú bō, shǒu jiāng líng, zī yì cān jūn yáng liàng shǒu jiāng xià. xiào wǔ dì chú zhǔn zòu wài, fù zhào qiú wén wǔ liáng jiàng, hàn yù běi fāng. shàng shū pú yè xiè ān, jí yǐ xiōng zi xuán yìng zhào. xiào wǔ dì jiā ān shì zhōng, lìng dū du yáng yù xú yǎn qīng wǔ zhōu jūn shì, jí shòu xuán lǐng yǎn zhōu cì shǐ, jiān xiá jiāng běi. yòu shòu wǔ bīng shàng shū wáng yùn, dū du jiāng nán zhū jūn shì, lǐng xú zhōu cì shǐ, yùn shàng biǎo gù cí, ān quàn zǔ dào:" qīng wèi hòu fù, yǔ guó jiā tóng xiū qī, bù yīng wàng zì fěi bó, zhì shī shàng yì." yùn nǎi shòu mìng.
会秦王坚欲图统一,经略江南,当有细作报知建康。晋廷诏敕内外诸臣,整顿防务。荆州刺史桓豁,表请调兖州刺史朱序,为梁州刺史,驻守襄阳,孝武帝自然依议。已而桓豁病殁,有诏令桓冲代任,都督江荆梁益宁交广七州军事。冲以秦人强盛,欲移扼江南,乃奏自江陵徙镇上明,使冠军将军刘波,守江陵,谘议参军杨亮守江夏。孝武帝除准奏外,复诏求文武良将,捍御北方。尚书仆射谢安,即以兄子玄应诏。孝武帝加安侍中,令都督扬豫徐兖青五州军事,即授玄领兖州刺史,监辖江北。又授五兵尚书王蕴,都督江南诸军事,领徐州刺史,蕴上表固辞,安劝阻道:“卿为后父,与国家同休戚,不应妄自菲薄,致失上意。”蕴乃受命。
zhōng shū láng xī chāo, cháng yǐ fù yīn zī wàng, chū xiè ān yòu, piān ān wò zhòng quán, yīn jū sàn dì, wèi miǎn xīn xià bù píng, lǚ shēng jī yì. jí wén ān jǔ xiōng zi xuán, què hěn shì zàn chéng, wèi ān néng wéi zhòng jǔ qīn, bù shī wéi míng, rú xuán cái jù, jiāng lái bì bù fù suǒ jǔ. huò yí chāo rú hé biàn yì, chāo dá dào:" wǒ cháng yǔ xuán gòng zài huán gōng fǔ, zǎo zhī xuán yǒu shǐ cái, zú rèn fāng miàn, ruò wú duān jiā huǐ, qǐ fēi tài wū miè shí xián me?" guǒ rán xuán chū zhèn guǎng líng, liàn bīng mù cái, lián rì bù xiè. dé péng chéng rén liú láo zhī, shǐ wèi cān jūn. láo zhī zhì yǒng jiān quán, cháng lǐng jīng ruì wèi qián fēng, suǒ xiàng pī mǐ, shí rén hào wèi běi fǔ bīng. zì yǒu běi fǔ bīng chéng lì, fāng dé yǔ qiáng qín kàng héng, bǎo quán jiāng zuǒ. àn fú xià wén. xī chāo qiě cán qiě fèn, xiān fù bìng mò, chāo běn shàn shí yù, jiāo yóu jiē yī shí jùn xiù, wéi dǎng tóng huán wēn, suì wèi yí diàn, fù yīn suī wú shén gōng yè, dàn xīn què zhōng jìn, yǔ zi yì qū. chāo píng shēng yǔ huán wēn jì yì, duō bù shǐ yīn zhī, lín mò shí, zì chū yī qiè, fù yǔ mén shēng dào:" wǒ sǐ yǐ hòu, tǎng wǒ fù wèi wǒ bēi dào, zhì sǔn mián shí, rǔ děng kě jiāng cǐ qiè chéng fù, fǒu zé fén huǐ wèi yào." hòu lái yīn guǒ bēi chāo, qǐn shí jù fèi, mén shēng yī chāo yí yán, chéng rù yī qiè, jīng yīn qǐ yuè, tǒng yǔ wēn wǎng fǎn mì jì, bù jīn dà nù dào:" xiǎo zi sǐ yǐ chí le!" suì bù fù jì yì, bìng yì jiàn chài. jí tài yuán jiǔ nián nǎi mò, zhuī shì wén mù. xù cǐ yǐ bié xī chāo fù zǐ zhī zhōng jiān. zhè qiě wú yōng xù xù.
中书郎郗超,尝以父愔资望,出谢安右,偏安握重权,愔居散地,未免心下不平,屡生讥议。及闻安举兄子玄,却很是赞成,谓安能违众举亲,不失为明,如玄材具,将来必不负所举。或疑超如何变议,超答道:“我尝与玄共在桓公府,早知玄有使才,足任方面,若无端加毁,岂非太诬蔑时贤么?”果然玄出镇广陵,练兵募材,连日不懈。得彭城人刘牢之,使为参军。牢之智勇兼全,常领精锐为前锋,所向披靡,时人号为北府兵。自有北府兵成立,方得与强秦抗衡,保全江左。暗伏下文。郗超且惭且愤,先父病殁,超本擅时誉,交游皆一时俊秀,惟党同桓温,遂为遗玷,父愔虽无甚功业,但心却忠晋,与子异趋。超平生与桓温计议,多不使愔知,临殁时,自出一箧,付与门生道:“我死以后,倘我父为我悲悼,致损眠食,汝等可将此箧呈父,否则焚毁为要。”后来愔果悲超,寝食俱废,门生依超遗言,呈入一箧,经愔启阅,统与温往返密计,不禁大怒道:“小子死已迟了!”遂不复记忆,病亦渐瘥。及太元九年乃殁,追谥文穆。叙此以别郗超父子之忠奸。这且无庸絮叙。
qiě shuō tài yuán sān nián èr yuè, qín wáng jiān dà jǔ qīn jìn, qiǎn zhēng nán dà jiàng jūn cháng lè gōng pī, dū du zhēng tǎo zhū jūn shì, lǜ tóng wǔ wèi jiāng jūn gǒu cháng, shàng shū mù róng wěi, gòng bù qí qī wàn rén, nán kòu xiāng yáng. yòu mìng qín jīng zhōu cì shǐ yáng ān, lǜ fán dèng èr zhōu bīng mǎ wèi xiān fēng, yǔ zhēng lǔ jiāng jūn shí yuè, bù qí wàn rén, chū lǔ yáng guān, guàn jūn jiāng jūn jīng zhào yǐn mù róng chuí, yáng wǔ jiàng jūn yáo cháng, lǜ zhòng wǔ wàn, chū nán xiāng. lǐng jūn jiāng jūn gǒu chí, yòu jiāng jūn máo dāng, qiáng nǔ jiāng jūn wáng xiǎn, lǜ zhòng sì wàn, chū wǔ dāng, tǒng zài xiāng yáng chéng xià huì qí, xiàn qī gōng kè. xiāng yáng shǒu jiāng zhū xù, wén qín bīng dà zhì, bù yǐ wéi yú. kàn guān dào shì hé yīn? tā shì hàn shuǐ wèi zǔ, qiě tàn dé qín bīng, bù jù zhōu jí, zǒng dào tā wú shù fēi dù, kě yǐ fàng xīn bù liào qín jiāng shí yuè, jìng qū qí bīng wǔ qiān, fú dù hàn shuǐ, zhí bī xiāng yáng. xù cāng huáng dé bào, cái bù jué jiǎo máng shǒu luàn, lì jí diào bīng shǒu chéng, zhōng chéng yǐ bù zhì tuǒ dàng, wài chéng shàng bù jí yán fáng, jìng bèi shí yuè gōng rù, qiě duó qù zhàn chuán bǎi sōu, wǎng dù yú jūn. qín cháng lè gōng fú pī děng, cì dì dé dù, tóng lái gōng chéng, chéng zhōng dà zhèn.
且说太元三年二月,秦王坚大举侵晋,遣征南大将军长乐公丕,都督征讨诸军事,率同武卫将军苟苌,尚书慕容暐,共步骑七万人,南寇襄阳。又命秦荆州刺史杨安,率樊邓二州兵马为先锋,与征虏将军石越,步骑万人,出鲁阳关,冠军将军京兆尹慕容垂,扬武将军姚苌,率众五万,出南乡。领军将军苟池,右将军毛当,强弩将军王显,率众四万,出武当,统在襄阳城下会齐,限期攻克。襄阳守将朱序,闻秦兵大至,不以为虞。看官道是何因?他恃汉水为阻,且探得秦兵,不具舟楫,总道他无术飞渡,可以放心;不料秦将石越,竟驱骑兵五千,浮渡汉水,直逼襄阳。序仓皇得报,才不觉脚忙手乱,立即调兵守城,中城已布置妥当,外城尚不及严防,竟被石越攻入,且夺去战船百艘,往渡余军。秦长乐公苻丕等,次第得渡,同来攻城,城中大震。
xù yǒu lǎo mǔ hán shì, pō tōng bīng lüè, zì qiè bì pú děng dēng chéng, qīn xíng chá shì. zhì xī běi yú, biàn cù méi dào:" cǐ chù hěn bù jiān gù, zěn néng bǎo shǒu dé zhù ne?" shuō zhe, jí dū tóng bì pú, zài chéng nèi zēng zhù xié chéng, bì pú bù zú, lìng mù chéng zhōng fù nǚ wèi zhù, jí jiāng kù zhōng bù bó, jí shì nèi shì wán, zuò wéi kào shǎng, yī rì yī yè, jí jiāng xié chéng zhù jiù. gōng yì fāng jùn, nà xī běi yú guǒ bèi gōng xiàn, tān huài shù zhàng, qín bīng yī qí yōng jìn, kuī de chéng nèi shàng yǒu yī dào xié chéng, wù rán shù zhe, réng jiāng qín bīng zǔ zhù, qín bīng dàn dé le yī dài háo gōu, réng wú yòng chǔ, xiāng yáng rén zhì cǐ, shǐ zhī xù mǔ què yǒu shí jiàn, qí hū xīn chéng wèi fū rén chéng. xiǎo zi yǒu shī yǒng dào:
序有老母韩氏,颇通兵略,自挈婢仆等登城,亲行察视。至西北隅,便蹙眉道:“此处很不坚固,怎能保守得住呢?”说着,即督同婢仆,在城内增筑斜城,婢仆不足,另募城中妇女为助,即将库中布帛,及室内饰玩,作为犒赏,一日一夜,即将斜城筑就。工役方竣,那西北隅果被攻陷,坍坏数丈,秦兵一齐拥进,亏得城内尚有一道斜城,兀然竖着,仍将秦兵阻住,秦兵但得了一埭濠沟,仍无用处,襄阳人至此,始知序母确有识见,齐呼新城为夫人城。小子有诗咏道:
kòu bīng shí wàn xià xiāng yáng, shǒu bèi gū dān wèi yì fáng.
寇兵十万下襄阳,守备孤单未易防。
xìng yǒu fū rén chéng bù huài, tóng biān liú dé xìng míng xiāng.
幸有夫人城不坏,彤编留得姓名香。
jiū jìng xiāng yáng chéng néng fǒu gù shǒu, qiě zhì xià huí xù xù.
究竟襄阳城能否固守,且至下回续叙。
--------
jiàng dí, fēi liáng cè yě. chéng xiān rén shù shì zhī yí yè, bù néng zì zhèn, nǎi xǐn xǐn xiàn xiàn, qū xī lǔ tíng, níng bù kě chǐ? dàn rú zhāng tiān xī zhī shěn miǎn jiǔ sè, háo wú bèi yù, nǎi yù yǐ yī zhàn qū rén, tán hé róng yì, kuàng yǐ shí sān wàn zhī qín jūn, cù rán yā jìng, jiù shǐ liáng bīng sù hào jīng liàn, yì wèi bì guǒ néng què dí, gài qiáng ruò zhī shì, gù bù xiāng tóng, kè zhǔ zhī xíng, yòu shén xuán jué gù yě. xí lè yī jiàn ér bù tīng, yán mǔ zài jiè ér yòu bù cóng, zú zhì zhōng chén bì mìng, lǒng yòu wèi xū, yǔ qí yú chèn chū jiàng, yì hé ruò xiān jī xiè zuì zhī wèi yù hū? qín wáng jiān chéng tiān xī zhī yú ér miè liáng, fù yīn shí jūn zhī luàn ér miè dài, niǔ shèng ér jiāo, jù wàng wáng jǐng lüè yí yán, xià lìng qīn jìn, láo shī jìn èr shí wàn, bù néng jù pò xiāng yáng tú dùn bīng yú fū rén chéng xià. chéng chuán ér fū rén yì chuán, jīn guó zhōng yǒu yīng xióng, gù yí tè bié chǎn yáng yě.
降敌,非良策也。承先人数世之遗业,不能自振,乃伈伈伣伣,屈膝虏廷,宁不可耻?但如张天锡之沈湎酒色,毫无备御,乃欲以一战屈人,谈何容易,况以十三万之秦军,猝然压境,就使凉兵素号精练,亦未必果能却敌,盖强弱之势,固不相同,客主之形,又甚悬绝故也。席仂一谏而不听,严母再诫而又不从,卒致忠臣毕命,陇右为墟,与其舆榇出降,亦何若先机谢罪之为愈乎?秦王坚乘天锡之愚而灭凉,复因寔君之乱而灭代,狃胜而骄,遽忘王景略遗言,下令侵晋,劳师近二十万,不能遽破襄阳;徒顿兵于夫人城下。城传而夫人益传,巾帼中有英雄,固宜特别阐扬也。