ā gǔ chǔ nǚ zhě, ā gǔ zhī suì huàn zhě yě. kǒng zǐ nán yóu, guò ā gǔ zhī suì, jiàn chǔ zǐ pèi huáng ér huàn, kǒng zǐ wèi zǐ gòng yuē:" bǐ huàn zhě qí kě yǔ yán hū?" chōu shāng yǐ shòu zǐ gòng yuē:" wèi zhī cí yǐ guān qí zhì." zǐ gòng yuē:" wǒ běi bǐ zhī rén yě. zì běi cú nán, jiāng yù zhī chǔ, féng tiān zhī shǔ, wǒ sī tán tán, yuàn qǐ yī yǐn, yǐ fú wǒ xīn." chǔ zǐ yuē:" ā gǔ zhī suì, yǐn qū zhī dì, qí shuǐ yī qīng yī zhuó, liú rù yú hǎi, yù yǐn zé yǐn, hé wèn hū bì zǐ?" shòu zǐ gòng shāng, yíng liú ér yì zhī, tóu ér qì zhī, cóng liú ér yì zhī, mǎn ér yì zhī, guì zhì shā shàng, yuē:" lǐ bù qīn shòu." zǐ gòng hái bào qí cí. kǒng zǐ yuē:" qiū yǐ zhī zhī yǐ. chōu qín qù qí zhěn, yǐ shòu zǐ gòng yuē:" wèi zhī cí." zǐ gòng wǎng yuē:" xiàng zhě wén zi zhī yán, mù rú qīng fēng, bù fú bù wù, sī fù wǒ xīn, yǒu qín wú zhěn, yuàn jiè zi diào qí yīn." chǔ zǐ yuē:" wǒ bǐ yě zhī rén yě. lòu gù wú xīn, wǔ yīn bù zhī, ān néng tiáo qín?" zǐ gòng yǐ bào kǒng zǐ, kǒng zǐ yuē:" qiū yǐ zhī zhī yǐ. guò xián zé bīn." chōu chī xì wǔ liǎng yǐ shòu zǐ gòng yuē:" wèi zhī cí." zǐ gòng wǎng yuē:" wú běi bǐ zhī rén yě. zì běi cú nán, jiāng yù zhī chǔ, yǒu chī xì wǔ liǎng, fēi gǎn yǐ dāng zǐ zhī shēn yě, yuàn zhù zhī shuǐ páng." chǔ zǐ yuē:" xíng kè zhī rén, jiē rán yǒng jiǔ, fēn qí zī cái, qì yú yě bǐ, qiè nián shén shǎo, hé gǎn shòu zi. zi bù zǎo mìng, qiè yǒu kuáng fū míng zhī zhě yǐ." zǐ gòng yǐ gào kǒng zǐ, kǒng zǐ yuē:" qiū yǐ zhī zhī yǐ. sī fù rén dá yú rén qíng ér zhī lǐ." shī yún:" nán yǒu qiáo mù, bù kě xiū xī, hàn yǒu yóu nǚ, bù kě qiú sī." cǐ zhī wèi yě.
阿谷处女者,阿谷之隧浣者也。孔子南游,过阿谷之隧,见处子佩璜而浣,孔子谓子贡曰:“彼浣者其可与言乎?”抽觞以授子贡曰:“为之辞以观其志。”子贡曰:“我北鄙之人也。自北徂南,将欲之楚,逢天之暑,我思谭谭,愿乞一饮,以伏我心。”处子曰:“阿谷之隧,隐曲之地,其水一清一浊,流入于海,欲饮则饮,何问乎婢子?”授子贡觞,迎流而挹之,投而弃之,从流而挹之,满而溢之,跪置沙上,曰:“礼不亲授。”子贡还报其辞。孔子曰:“丘已知之矣。抽琴去其轸,以授子贡曰:“为之辞。”子贡往曰:“向者闻子之言,穆如清风,不拂不寤,私复我心,有琴无轸,愿借子调其音。”处子曰:“我鄙野之人也。陋固无心,五音不知,安能调琴?”子贡以报孔子,孔子曰:“丘已知之矣。过贤则宾。”抽絺绤五两以授子贡曰:“为之辞。”子贡往曰:“吾北鄙之人也。自北徂南,将欲之楚,有絺绤五两,非敢以当子之身也,愿注之水旁。”处子曰:“行客之人,嗟然永久,分其资财,弃于野鄙,妾年甚少,何敢受子。子不早命,窃有狂夫名之者矣。”子贡以告孔子,孔子曰:“丘已知之矣。斯妇人达于人情而知礼。”诗云:“南有乔木,不可休息,汉有游女,不可求思。”此之谓也。
sòng yuē: kǒng zǐ chū yóu, ā gǔ zhī nán, yì qí chǔ zǐ, yù guān qí fēng, zǐ gòng sān fǎn, nǚ cí biàn shēn, zǐ yuē dá qíng, zhī lǐ bù yín.
颂曰:孔子出游,阿谷之南,异其处子,欲观其风,子贡三反,女辞辨深,子曰达情,知礼不淫。