táo yīng zhě, lǔ táo mén zhī nǚ yě. shǎo guǎ, yǎng yòu gū, wú qiáng kūn dì, fǎng jī wèi chǎn. lǔ rén huò wén qí yì, jiāng qiú yān. yīng wén zhī, kǒng bù dé miǎn, zuò gē, míng jǐ zhī bù gēng èr yě. qí gē yuē:" bēi huáng gǔ zhī zǎo guǎ xī, qī nián bù shuāng. wǎn jīng dú sù xī, bù yǔ zhòng tóng. yè bàn bēi míng xī, xiǎng qí gù xióng. tiān mìng zǎo guǎ xī, dú sù hé shāng. guǎ fù niàn cǐ xī, qì xià shù xíng. wū hū bēi xī, sǐ zhě bù kě wàng. fēi niǎo shàng rán xī, kuàng yú zhēn liáng. suī yǒu xián xióng xī, zhōng bù chóng xíng." lǔ rén wén zhī yuē:" sī nǚ bù kě dé yǐ." suì bù gǎn fù qiú. yīng guǎ, zhōng shēn bù gǎi. jūn zǐ wèi táo yīng zhēn yī ér sī. shī yún:" xīn zhī yōu xī, wǒ gē qiě yáo." cǐ zhī wèi yě.
陶婴者,鲁陶门之女也。少寡,养幼孤,无强昆弟,纺绩为产。鲁人或闻其义,将求焉。婴闻之,恐不得免,作歌,明己之不更二也。其歌曰:“悲黄鹄之早寡兮,七年不双。宛鵛独宿兮,不与众同。夜半悲鸣兮,想其故雄。天命早寡兮,独宿何伤。寡妇念此兮,泣下数行。呜呼悲兮,死者不可忘。飞鸟尚然兮,况于贞良。虽有贤雄兮,终不重行。”鲁人闻之曰:“斯女不可得已。”遂不敢复求。婴寡,终身不改。君子谓陶婴贞壹而思。诗云:“心之忧兮,我歌且谣。”此之谓也。
sòng yuē: táo yīng shǎo guǎ, fǎng jī yǎng zǐ, huò yù qǔ yān, nǎi zì xiū lǐ, zuò gē zì míng, qiú zhě nǎi zhǐ, jūn zǐ chēng yáng, yǐ wéi nǚ jì.
颂曰:陶婴少寡,纺绩养子,或欲取焉,乃自修理,作歌自明,求者乃止,君子称扬,以为女纪。