èr yì zhě, zhū yá lìng zhī hòu qī, jí qián qī zhī nǚ yě. nǚ míng chū, nián shí sān, zhū yá duō zhū, jì mǔ lián dà zhū yǐ wéi xì bì. jí lìng sǐ, dāng sòng sàng. fǎ, nèi zhū rù yú guān zhě sǐ. jì mǔ qì qí xì bì zhū. qí zǐ nán nián jiǔ suì, hǎo ér qǔ zhī, zhì zhī mǔ jìng lián zhōng, jiē mò zhī zhī. suì fèng sàng guī, zhì hǎi guān, guān hòu shì lì sōu suǒ, dé zhū shí méi yú jì mǔ jìng lián zhōng, lì yuē:" xī! cǐ zhí fǎ wú kě nài hé, shuí dāng zuò zhě?" chū zài zuǒ yòu gù, xīn kǒng mǔ qù zhì jìng lián zhōng, nǎi yuē:" chū dāng zuò zhī." lì yuē:" qí zhuàng hé rú?" duì yuē:" jūn bù xìng, fū rén jiě xì bì qì zhī. chū xīn xī zhī, qǔ ér zhì fū rén jìng lián zhōng, fū rén bù zhī yě." jì mǔ wén zhī, jù jí xíng wèn chū, chū yuē:" fū rén suǒ qì zhū, chū fù qǔ zhī, zhì fū rén lián zhōng, chū dāng zuò zhī." mǔ yì yì yǐ chū wèi shí, rán lián zhī, nǎi yīn wèi lì yuē:" yuàn qiě dài, xìng wú hé ér, ér chéng bù zhī yě. cǐ zhū qiè zhī xì bì yě, jūn bù xìng, qiè jiě qù zhī, ér zhì lián zhōng. pò fèng sàng, dào yuǎn, yǔ ruò xiǎo jù, hū rán wàng zhī, qiè dāng zuò zhī." chū gù yuē:" shí chū qǔ zhī." jì mǔ yòu yuē:" ér dàn ràng ěr, shí qiè qǔ zhī." yīn tì qì bù néng zì jìn. nǚ yì yuē:" fū rén āi chū zhī gū, yù qiáng huó chū ěr, fū rén shí bù zhī yě." yòu yīn kū qì, qì xià jiāo jǐng, sòng zàng zhě jǐn kū, āi dòng bàng rén, mò bù wéi suān bí huī tì. guān lì zhí bǐ shū hé, bù néng jiù yī zì, guān hòu chuí qì, zhōng rì bù néng rěn jué, nǎi yuē:" mǔ zǐ yǒu yì rú cǐ, wú níng zuò zhī? bù rěn jiā wén, qiě yòu xiāng ràng, ān zhī shú shì?" suì qì zhū ér qiǎn zhī, jì qù, hòu nǎi zhī nán dú qǔ zhī yě. jūn zǐ wèi èr yì cí xiào. lún yǔ yuē:" fù wéi zǐ yǐn, zǐ wéi fù yǐn, zhí zài qí zhōng yǐ." ruò jì mǔ yǔ jiǎ nǚ tuī ràng zhēng sǐ, āi gǎn bàng rén, kě wèi zhí ěr.
二义者,珠崖令之后妻,及前妻之女也。女名初,年十三,珠崖多珠,继母连大珠以为系臂。及令死,当送丧。法,内珠入于关者死。继母弃其系臂珠。其子男年九岁,好而取之,置之母镜奁中,皆莫之知。遂奉丧归,至海关,关候士吏搜索,得珠十枚于继母镜奁中,吏曰:“嘻!此值法无可柰何,谁当坐者?”初在左右顾,心恐母去置镜奁中,乃曰:“初当坐之。”吏曰:“其状何如?”对曰:“君不幸,夫人解系臂弃之。初心惜之,取而置夫人镜奁中,夫人不知也。”继母闻之,遽疾行问初,初曰:“夫人所弃珠,初复取之,置夫人奁中,初当坐之。”母意亦以初为实,然怜之,乃因谓吏曰:“愿且待,幸无劾儿,儿诚不知也。此珠妾之系臂也,君不幸,妾解去之,而置奁中。迫奉丧,道远,与弱小俱,忽然忘之,妾当坐之。”初固曰:“实初取之。”继母又曰:“儿但让耳,实妾取之。”因涕泣不能自禁。女亦曰:“夫人哀初之孤,欲强活初耳,夫人实不知也。”又因哭泣,泣下交颈,送葬者尽哭,哀动傍人,莫不为酸鼻挥涕。关吏执笔书劾,不能就一字,关候垂泣,终日不能忍决,乃曰:“母子有义如此,吾宁坐之?不忍加文,且又相让,安知孰是?”遂弃珠而遣之,既去,后乃知男独取之也。君子谓二义慈孝。论语曰:“父为子隐,子为父隐,直在其中矣。”若继母与假女推让争死,哀感傍人,可谓直耳。
sòng yuē: zhū yá fū rén, shén yǒu mǔ ēn, jiǎ jì xiāng ràng, wéi nǚ yì xián, nà zhū yú guān, gè zì fú qiān, èr yì rú cǐ, wèi shì suǒ chuán.
颂曰:珠崖夫人,甚有母恩,假继相让,维女亦贤,纳珠于关,各自伏愆,二义如此,为世所传。