dà dào hùn rán wú xíng, jì rán wú shēng, shì zhī bù jiàn, tīng zhī bù wén, fēi kě yǐ yǐng xiǎng qiú, bù dé yǐ huǐ yù chēng yě. jiàng cǐ yǐ wǎng, zé shì bù shuāng měi, míng bù bìng shèng yǐ. suī tiān dì zhī rén, sān guāng zhī míng, shèng xián zhī zhì, yóu wèi miǎn hū zī yě.
大道混然無形,寂然無聲,視之不見,聽之不聞,非可以影響求,不得以毀譽稱也。降此以往,則事不雙美,名不並盛矣。雖天地之人,三光之明,聖賢之智,猶未免乎訾也。
gù tiān yǒu chāi zhī xiàng, dì yǒu liè zhī xíng, rì yuè yǒu zhé shí zhī biàn, wǔ xīng yǒu bèi huì zhī yāo yáo yǒu bù cí zhī fěi, shùn yǒu qiú fù zhī bàng, tāng yǒu fàng jūn zhī chēng, wǔ yǒu shā zhǔ zhī jī qí huán yǒu tān yín zhī mù, jìn wén yǒu bù chén zhī shēng, yī yǐn yǒu wū jūn zhī jī, guǎn zhòng yǒu qiān shàng zhī míng. yǐ fū èr yí qī yào zhī shèng, bù néng wú kuī lì yáo shùn tāng wǔ zhī shèng, bù néng miǎn yú xián bàng huán wén yī guǎn zhī xián, bù néng wú xiān xiá zhī guò. yóu cǐ guān zhī: yǔ zhòu yōng liú, néng zì miǎn yú yuàn bàng ér wú huǐ lìn yé?
故天有拆之象,地有裂之形,日月有謫蝕之變,五星有悖彗之妖;堯有不慈之誹,舜有囚父之謗,湯有放君之稱,武有殺主之譏;齊桓有貪淫之目,晉文有不臣之聲,伊尹有誣君之跡,管仲有愆上之名。以夫二儀七耀之聖,不能無虧沴;堯舜湯武之聖,不能免於嫌謗;桓文伊管之賢,不能無纖瑕之過。由此觀之:宇宙庸流,能自免於怨謗而無悔吝耶?
shì yǐ jīng xiù zhī yù, bì hán xiān xiá, lí lóng zhī zhū, yì yǒu wēi sǎng, rán chí guāng yú qiān lǐ, fēi jià yú hóu wáng zhě, yǐ xiǎo è bù zú yǐ shāng qí dà měi yě. jīn jì rén zhī xì duǎn, wàng rén zhī suǒ zhǎng, yǐ cǐ zhāo xián, shì huà kōng ér xún jī, pī shuǐ ér jiàn lù, bù kě de yě. dìng guó zhī chén yì yǒu xì duǎn, rén zhǔ suǒ yǐ bù qì zhī zhě, bù yǐ xiǎo fáng dà yě yǐ xiǎo yǎn dà, fēi qiú shì zhī wèi yě.
是以荊岫之玉,必含纖瑕,驪龍之珠,亦有微顙,然馳光於千里,飛價於侯王者,以小惡不足以傷其大美也。今忌人之細短,忘人之所長,以此招賢,是畫空而尋跡,披水而見路,不可得也。定國之臣亦有細短,人主所以不棄之者,不以小妨大也;以小掩大,非求士之謂也。
yī yǐn, xià zhī páo chú fù shuō, yīn zhī xū mí bǎi lǐ xī, yú zhī wáng lǔ duàn gàn mù, wèi zhī dà zǎng. cǐ sì yú zhě, fēi xià xián yě, ér qí jī bù miǎn wū yě. míng bù liǎng shèng, shì bù jù měi.
伊尹,夏之庖廚;傅說,殷之胥靡;百里奚,虞之亡虜;段干木,魏之大駔。此四於者,非下賢也,而其跡不免污也。名不兩盛,事不俱美。
xī wèi wén hóu wèn yú lǐ kè yuē: wú qǐ hé rú rén yě? kè duì yuē: qǐ tān ér hào sè, rán qí shàn yòng bīng, sī mǎ ráng jū bù néng guò yě. nǎi yǐ wèi jiāng, bá qín wǔ chéng, běi miè yàn zhào, gài qǐ zhī lì yě. wèi wú zhī jiàn chén píng yú hàn wáng, huò rén chán zhī yuē: píng suī měi zhàng fū, rú guān yù ěr, qí zhōng wèi bì yǒu kě yòng yě, qiě wén dào sǎo ér shòu jīn. wáng nǎi shū píng, ràng wú zhī. wú zhī yuē: chén jìn cè móu zhī shì, chéng zú yǐ lì guó ěr, qiě qí xiǎo guò qǐ fáng gōng jiā zhī dà wù zāi! nǎi zhuó wèi hù jūn, dé shī qí cè. gù fàn zēng jū fā sǐ ér chǔ guó wáng, è shì kāi zhèn ér hàn jūn quán zhě, píng zhī móu yě. gāo zǔ qì chén píng zhī xiǎo qiān, cǎi liù qí zhī dà móu wén hóu shě wú qǐ zhī xiǎo shī, ér qǔ wǔ chéng zhī gōng. xiàng shǐ èr zhǔ yǐ qí xiǎo guò, qì bǐ liáng cái, zé wèi guó zhī cún wáng bù kě zhī, hàn chǔ zhī xióng cí wèi kě jué yě. ér wú qǐ bì mái míng yú tān hǎo, chén píng xiàn shēn yú huì dào yǐ.
昔魏文侯問於李克曰:「吳起何如人也?」克對曰:「起貪而好色,然其善用兵,司馬穰苴不能過也。」乃以為將,拔秦五城,北滅燕趙,蓋起之力也。魏無知薦陳平於漢王,或人讒之曰:「平雖美丈夫,如冠玉耳,其中未必有可用也,且聞盜嫂而受金。」王乃疏平,讓無知。無知曰:「臣進策謀之士,誠足以利國耳,且其小過豈妨公家之大務哉!」乃擢為護軍,得施其策。故范增疽發死而楚國亡,閼氏開陣而漢軍全者,平之謀也。高祖棄陳平之小愆,采六奇之大謀;文侯舍吳起之小失,而取五城之功。向使二主以其小過,棄彼良材,則魏國之存亡不可知,漢楚之雄雌未可決也。而吳起必埋名於貪好,陳平陷身於賄盜矣。
sú zhī guān shì zhě, jiàn qí wēi yí xiè xiè, hǎo xíng xì hào, nǎi wèi yīng yàn shì yǒu dà qù bù xiū róng yí, bù xī xiǎo jiǎn, ér wèi zhī qì rén. shì jiàn zhū jú yī zi dù, gù jiǎn shù ér biàn zhī dǔ rù jǐn yī cùn diǎn, nǎi quán pǐ ér fán zhī.
俗之觀士者,見其威儀屑屑,好行細浩,乃謂英彥;士有大趣不修容儀,不惜小檢,而謂之棄人。是見朱橘一子蠹,固剪樹而弁之;睹縟錦一寸點,乃全匹而燔之。
qí huán shēn zhì níng qī, jiāng rèn zhī yǐ zhèng, qún chén zhēng chán zhī yuē: níng qī wèi rén, qù qí bù yuǎn, jūn kě shǐ rén wèn zhī. ruò guǒ zhēn xián, yòng zhī wèi wǎn yě. gōng yuē: bù rán. huàn qí yǒu xiǎo è zhě, mín rén zhī xiǎo è wàng qí dà měi, cǐ shì suǒ yǐ shī tiān xià zhī shì yě. nǎi yè jǔ huǒ ér jué zhī, yǐ wèi qīng xiàng jiǔ hé zhū hóu, yī kuāng tiān xià. huán gōng kě wèi shàn qiú shì yǐ.
齊桓深知寧戚,將任之以政,群臣爭讒之曰:『寧戚衛人,去齊不遠,君可使人問之。若果真賢,用之未晚也。」公曰:「不然。患其有小惡者,民人知小惡忘其大美,此世所以失天下之士也。」乃夜舉火而爵之,以為卿相;九合諸侯,一匡天下。桓公可謂善求士矣。
gù zhòng ní jiàn rén yī shàn, ér wàng qí bǎi fēi bào shū wén rén yī guò, ér zhōng shēn bù wàng. fū zǐ rú sī zhī hóng, bào shū rú sī zhī ài yě. yǐ shì guān zhī: shèng zhé zhī liàng, xiāng qù yuǎn yǐ!
故仲尼見人一善,而忘其百非;鮑叔聞人一過,而終身不忘。夫子如斯之弘,鮑叔如斯之隘也。以是觀之:聖哲之量,相去遠矣!
niú zhú zhī yín, bù shēng fáng xù cháo mù zhī kē, bù róng hú luǎn chóng shān kuò zé, bù cí wū huì zuǒ shì liáng cái, bù jū xì xíng. hé zhě? liàng xiǎo bù zú yǐ bāo dà xíng, qì dà wú fēn xiǎo xiá yě. rén zhī qíng xìng, jiē yǒu xì duǎn, ruò qí dà lüè shì yě, suī yǒu xiǎo guò, bù zú yǐ wèi lèi ruò qí dà lüè fēi yě, suī yǒu héng mén xiǎo cāo, wèi zú yǔ lùn dà móu.
牛躅之霪,不生魴鱮;巢幕之窠,不容鵠卵;崇山廓澤,不辭污穢;佐世良材,不拘細行。何者?量小不足以包大形,器大無分小瑕也。人之情性,皆有細短,若其大略是也,雖有小過,不足以為累;若其大略非也,雖有衡門小操,未足與論大謀。
fán kuài tú fàn zhī shù, xiāo cáo dǒu shāo zhī lì, yīng bù xíng mò zhī lì, zhōu bó pái yōu zhī rèn, qí xíng jiē zhōng lǜ, qí zhì zé jiāng cái yě. zhāng jǐng yáng, yǐng zhōng zhī dà yín yě, ér wēi zhū hóu yán zhuó zōu, liáng fù zhī dà dào yě, ér wèi qí xūn chén. cǐ jiē yǒu suǒ duǎn, rán ér gōng míng bù xiǔ zhě, dà lüè de yě. yuán jīng mù bào jiāo lì jié kàng xíng, bù shí fēi yì zhī shí, nǎi è ér sǐ, bù néng lì gōng zhěng nì zhě, xiǎo jié bù shēn ér dà jié qū yě.
樊噲屠販之豎,蕭曹斗筲之吏,英布刑墨之隸,周勃俳優之任,其行皆中律,其質則將才也。張景陽,郢中之大淫也,而威諸侯;顏濁鄒,梁父之大盜也,而為齊勛臣。此皆有所短,然而功名不朽者,大略得也。袁精目、鮑焦立節抗行,不食非義之食,乃餓而死,不能立功拯溺者,小節不伸而大節屈也。
bó yí shū qí, bīng qīng yù jié, yì yǐ bù wèi gū zhú zhī sì, bù shí zhōu sù, è sǐ shǒu yáng. yáng zhū quán shēn yǎng xìng, qù jìng zhī yī máo, yǐ cì tiān xià, zé bù wèi yě. ruò cǐ èr zi, dé fēi bù mào, xíng fēi bù gāo, yì néng ān zhì dài wěn dǎo bái rèn ér dá gōng míng hū? cǐ kě yǐ wèi bǎi dài zhī róng guǐ, bù kě jū yī guǎn zhī rèn yě.
伯夷叔齊,冰清玉潔,義以不為孤竹之嗣,不食周粟,餓死首陽。楊朱全身養性,去脛之一毛,以刺天下,則不為也。若此二子,德非不茂,行非不高,亦能安治代紊、蹈白刃而達功名乎?此可以為百代之熔軌,不可居伊管之任也。