zé mín bù zhēng, yì bù dào. bù jiàn kě yù, shǐ xīn bù luàn. bù yù shì zhī, bǐ rú bù jiàn, wù lìng xīn dòng. ruò dòng zì jiè, jí dào qù fù hái, xīn luàn suì zhī, dào qù zhī yǐ. shèng rén zhì, líng qí xīn, shí qí fù. xīn zhě, guī yě, zhōng yǒu jí xiōng shàn è. fù zhě, dào náng, qì cháng yù shí. xīn wèi xiōng è, dào qù náng kōng. kōng zhě yé rù, biàn shā rén. xū qù xīn zhōng xiōng è, dào lái guī zhī, fù zé shí yǐ. ruò qí zhì, qiáng qí gǔ. zhì suí xīn yǒu shàn è, gǔ suí fù yǎng qì. jiàng zhì wèi è, qì qù gǔ kū, ruò qí è zhì, qì guī suǐ mǎn. cháng shǐ mín wú zhī wú yù. dào jué bù xíng, yé wén zī qǐ, huò lù wèi shēng, mín jìng tān xué zhī. shēn suí wēi qīng, dāng jìn zhī. wù zhī yé wén, wù tān bǎo huò, guó zé yì zhì. shàng zhī huà xià, yóu fēng zhī mí cǎo. yù rú cǐ, shàng yào dāng zhī xìn dào. shǐ zhī zhě bù gǎn bù wèi. shàng xìn dào bù juàn, duō zhī zhī shì, suī yǒu yé xīn, yóu zhì shì fēi. jiàn shàng qín qín, yì bù gǎn bù wèi yě. zé wú bù zhì. rú cǐ guó yǐ zhì yě.
則民不爭,亦不盜。「不見可欲,使心不亂。」□□□不欲視之,比如不見,勿令心動。若動自誡,即□道去復還,心亂遂之,道去之矣。「聖人治,靈其心,實其腹。」心者,規也,中有吉凶善惡。腹者,道囊,氣常欲實。心為兇惡,道去囊空。空者耶入,便煞人。虛去心中兇惡,道來歸之,腹則實矣。「弱其志,強其骨。」志隨心有善惡,骨隨腹仰氣。彊志為惡,氣去骨枯,弱其惡志,氣歸髓滿。「常使民無知無欲。」道絕不行,耶文滋起,貨賂為生,民竟貪學之。身隨危傾,當禁之。勿知耶文,勿貪寶貨,國則易治。上之化下,猶風之靡草。欲如此,上要當知信道。「使知者不敢不為。」上信道不倦,多知之士,雖有耶心,猶志是非。見上勤勤,亦不敢不為也。「則無不治。」如此國以治也。
dào chōng ér yòng zhī bù yíng. dào guì zhōng hé, dāng zhōng hé xíng zhī, zhì yì bù kě yíng yì wéi dào jiè. yuān shì wàn wù zhī zōng. dào yě. rén háng dào bù wéi jiè, yuān shēn shì dào. cuò qí ruì, jiě qí fèn. ruì zhě, xīn fāng yù tú è. fèn zhě, nù yě. jiē fēi dào suǒ xǐ. xīn yù wèi è, cuò hái zhī, nù yù fā kuān jiě zhī, wù shǐ wǔ cáng fèn nù yě. zì wēi yǐ dào jiè, zì quàn yǐ zhǎng shēng, yú cǐ zhì dāng. fèn zhēng jī, jí xián shēng, suǒ yǐ zhě guò. jī sǐ chí nù, shāng sǐ yǐ jí, wǔ cáng yǐ shāng, dào bù néng zhì, gù dào jiè zhī zhòng, jiào zhī dīng níng. wǔ cáng suǒ yǐ shāng zhě, jiē jīn mù shuǐ huǒ tǔ qì bù hé yě. hé zé xiāng shēng, zhàn zé xiāng kè, suí nù shì qíng, zhé yǒu suǒ fā. fā yī cáng zé gù kè suǒ shèng, chéng bìng shā rén. rén yù yáng zhě, fā qiú kè wáng, nù ér wú shāng, suī ěr qù sǐ rú fā ěr. rú rén shuāi zhě, fā wáng kè qiú, huò chéng yǐ. hé qí guāng, tóng qí chén. qíng xìng bù dòng, xǐ nù bù fā, wǔ cáng jiē hé tóng xiāng shēng, yǔ dào tóng guāng chén yě. zhàn shì cháng cún. rú cǐ zhàn rán cháng zài bù wáng. wú bù zhī shuí zi, xiàng dì zhī xiān. wú shì, dào yě. dì xiān zhě, yì dào yě, yǔ wú míng wàn wù shǐ tóng yī ěr. wèi zhī shuí jiā zǐ néng xíng cǐ dào, néng xíng zhě biàn xiàng dào yě, shì dì xiān yǐ.
「道沖而用之不盈。」道貴中和,當中和行之,志意不可盈溢違道誡。「淵似萬物之宗。」道也。人行道不違誡,淵深似道。「挫其銳,解其忿。」銳者,心方欲圖惡。忿者,怒也。皆非道所喜。心欲為惡,挫還之,怒欲發寬解之,勿使五藏忿怒也。自威以道誡,自勸以長生,於此致當。忿爭激,急弦聲,所以者過。積死遲怒,傷死以疾,五藏以傷,道不能治,故道誡之重,教之丁寧。五藏所以傷者,皆金木水火土氣不和也。和則相生,戰則相剋,隨怒事情,輒有所發。發一藏則故克所勝,成病煞人。人遇陽者,發囚刻王,怒而無傷,雖爾去死如發耳。如人衰者,發王刻囚,禍成矣。「和其光,同其塵。」情性不動,喜怒不發,五藏皆和同相生,與道同光塵也。「湛似常存。」如此湛然常在不亡。「吾不知誰子,像帝之先。」吾事,道也。帝先者,亦道也,與無名萬物始同一耳。未知誰家子能行此道,能行者便像道也,似帝先矣。
tiān dì bù rén, yǐ wàn wù wèi chú gǒu. tiān dì xiàng dào, rén yú zhū shàn, bù rén yú zhū è, gù shā wàn wù è zhě bù ài yě, shì zhī rú chú cǎo rú gǒu chù ěr. shèng rén bù rén, yǐ bǎi xìng wèi chú gǒu. shèng rén fǎ tiān dì, rén yú shàn rén, bù rén è rén. dāng wáng zhèng shā è, yì shì zhī rú chú gǒu yě. shì yǐ rén dāng jī shàn gōng, qí jīng shén yǔ tiān tōng. shè yù qīn hài zhě, tiān jí jiù zhī. yōng yōng zhī rén, jiē shì chú gǒu zhī tú ěr, jīng shén bù néng tōng tiān. suǒ yǐ zhě, pì rú dào zéi huái è, bù gǎn jiàn bù shǐ yě. jīng qì zì rán, yǔ tiān bù qīn, shēng sǐ zhī jì, tiān bù zhī yě. huáng dì rén shèng, zhī hòu shì yì, gù jié chú cǎo wèi gǒu, yǐ zhì mén hù shàng. yù yán hòu shì mén hù, jiē chú gǒu zhī tú ěr. rén bù jiě huáng dì wēi yì, kōng ér xiào zhī, ér ě xīn bù gǎi, kě wèi dà huàn yě. tiān dì zhī jiān, qí yóu tuó yuè. dào qì zài jiān, qīng wēi bù jiàn. hán xuè zhī lèi, mò bù qīn yǎng. yú zhě bù xìn, gù yóu tuó zhě zhì gōng pái tuó. yuè zhě kě chuī zhú, qì dòng yǒu shēng, bù kě jiàn, gù yǐ wèi yù, yǐ jiě yú xīn yě. xū ér bù qū, dòng ér yù chū. qīng qì bù jiàn, xiàng rú xū yě, rán hū xī bù qū jié yě, dòng zhī yù yì chū. duō wén shù qióng, bù rú shǒu zhōng. duō zhī fú huá, bù rú shǒu dào quán shēn. shòu jǐn zhé qióng, shù shù fēi yī yě, bù rú xué shēng shǒu zhōng hé zhī dào.
「天地不仁,以萬物為芻苟。」天地像道,仁於諸善,不仁於諸惡,故煞萬物惡者不愛也,視之如芻草如苟畜耳。「聖人不仁,以百姓為芻苟。」聖人法天地,仁於善人,不仁惡人。當王政煞惡,亦視之如芻苟也。是以人當積善功,其精神與天通。設欲侵害者,天即救之。庸庸之人,皆是芻苟之徒耳,精神不能通天。所以者,譬如盜賊懷惡,不敢見部史也。精氣自然,與天不親,生死之際,天不知也。黃帝仁聖,知後世意,故結芻草為苟,以置門戶上。欲言後世門戶,皆芻苟之徒耳。人不解黃帝微意,空而效之,而噁心不改,可謂大患也。「天地之間,其猶橐籥。」道氣在間,清微不見。含血之類,莫不欽仰。愚者不信,故猶橐者治工排橐。籥者可吹竹,氣動有聲,不可見,故以為喻,以解愚心也。「虛而不屈,動而愈出。」清氣不見,像如虛也,然呼吸不屈竭也,動之愈益出。「多聞數窮,不如守中。」多知浮華,不如守道全身。壽盡輒窮,數數非一也,不如學生守中和之道。
gǔ shén bù sǐ, shì wèi xuán mǔ. gǔ zhě, yù yě. jīng jié wèi shén, yù lìng shén bù sǐ, dāng jié jīng zì shǒu. pìn zhě, dì yě. tǐ xìng ān, nǚ xiàng zhī, gù bù qiān. nán yù jié jīng, xīn dāng xiàng dì shì nǚ, wù wèi shì xiān. xuán mǔ mén, tiān dì gēn. pìn, dì yě, nǚ xiàng zhī. yīn kǒng wèi mén, sǐ shēng zhī guān yě, zuì yào gù míng gēn. nán tú yì míng gēn. mián mián ruò cún. yīn yáng zhī dào, yǐ ruò jié jīng wèi shēng, nián yǐ zhī mìng, dāng míng zì zhǐ. nián shào zhī shí, suī yǒu dāng xián shěng zhī. mián mián zhě, wēi yě. cóng qí wēi shǎo, ruò shào nián zé zhǎng cún yǐ. jīn cǐ nǎi wèi dà hài. dào zào zhī hé? dào zhòng jì cí, zhǒng lèi bù jué. yù lìng hé jīng chǎn shēng, gù jiào zhī nián shào wēi shěng bù jué, bù jiào zhī qín lì yě. qín lì zhī jì, chū yú rén zhī xīn ěr, qǐ kě yuàn dào hū! shàng dé zhī rén, zhì cāo jiān jiàng, néng bù liàn jié chǎn shēng, shǎo shí biàn jué, yòu shàn shén zǎo chéng. yán cǐ zhě, dào jīng yě, gù lìng tiān dì wú cí, lóng wú zi, xiān rén wú qī, yù nǚ wú fū, qí dà xìn yě. yòng zhī bù qín. néng yòng cǐ dào, yīng dé xiān shòu, nán nǚ zhī shì, bù kě bù qín yě.
「穀神不死,是謂玄牡。」谷者,欲也。精結為神,欲令神不死,當結精自守。牝者,地也。體性安,女像之,故不掔。男欲結精,心當像地似女,勿為事先。「玄牡門,天地根。」牝,地也,女像之。陰孔為門,死生之官也,最要故名根。男荼亦名根。「綿綿若存。」陰陽之道,以若結精為生,年以知命,當名自止。年少之時,雖有當閒省之。綿綿者,微也。從其微少,若少年則長存矣。今此乃為大害。道造之何?道重繼祠,種類不絕。欲令合精產生,故教之年少微省不絕,不教之勤力也。勤力之計,出愚人之心耳,豈可怨道乎!上德之人,志操堅彊,能不戀結產生,少時便絕,又善神早成。言此者,道精也,故令天地無祠,龍無子,仙人無妻,玉女無夫,其大信也。「用之不勤。」能用此道,應得仙壽,男女之事,不可不勤也。
tiān zhǎng dì jiǔ. tiān dì suǒ yǐ néng zhǎng jiǔ zhě, yǐ qí bù zì shēng, gù néng zhǎng jiǔ. néng fǎ dào, gù néng zì shēng ér zhǎng jiǔ yě. shì yǐ shèng rén hòu qí shēn ér shēn xiān. qiú zhǎng shēng zhě, bù láo jīng sī qiú cái yǐ yǎng shēn, bù yǐ wú gōng jié jūn qǔ lù yǐ róng shēn, bù shí wǔ wèi yǐ zì, yī bì lǚ chuān, bù yǔ sú zhēng, jí wèi hòu qí shēn yě. ér mù cǐ dé xiān shòu huò fú. zài sú rén xiān, jí wèi shēn xiān. wài qí shēn ér shēn cún. yǔ shàng tóng yì. yǐ qí wú shī, gù néng chéng qí shī. bù zhī zhǎng shēng zhī dào. shēn jiē shī xíng ěr, fēi dào suǒ xíng, xī shī xíng yě. dào rén suǒ yǐ dé xiān shòu zhě, bù xíng shī xíng, yǔ sú bié yì, gù néng chéng qí shī, lìng wèi xiān shì yě.
「天長地久。天地所以能長久者,以其不自生,故能長久。」能法道,故能自生而長久也。「是以聖人後其身而身先。」求長生者,不勞精思求財以養身,不以無功劫君取祿以榮身,不食五味以恣,衣弊履穿,不與俗爭,即為後其身也。而目此得仙壽獲福。在俗人先,即為身先。「外其身而身存。」與上同義。「以其無屍,故能成其屍。」不知長生之道。身皆屍行耳,非道所行,悉屍行也。道人所以得仙壽者,不行屍行,與俗別異,故能成其屍,令為仙士也。
shàng shàn ruò shuǐ, shuǐ shàn lì wàn wù yòu bù zhēng. shuǐ shàn néng róu ruò, xiàng dào qù gāo jiù xià, bì shí guī xū. cháng rùn lì wàn wù, zhōng bù zhēng, gù yù lìng rén fǎ zé zhī yě. chù zhòng rén zhī suǒ è. gù jǐ yú dào. shuǐ néng shòu gòu rǔ bù jié zhī wù, jǐ xiàng dào yě. jū shàn dì, xīn shàn yuān. shuǐ shàn dé guī kōng, biàn jū zhǐ wèi yuān. yuān, shēn yě. yǔ shàn rén. rén dāng fǎ shuǐ, xīn cháng lè shàn rén. yán shàn xìn. rén dāng cháng xiāng jiào wèi shàn yǒu chéng xìn. zhèng shàn zhì. rén jūn lǐ guó, cháng dāng fǎ dào wèi zhèng zé zhì zhì. shì shàn néng. rén děng dāng yù shì shī, dāng qiú shàn néng zhī zhēn dào zhě, bù dāng shì yé wěi jì qiǎo yé zhī jiāo shē yě. dòng shàn shí. rén yù jǔ dòng, wù wéi dào jiè, bù kě dé shāng wáng qì. fū wéi bù zhēng, gù wú yóu. wéi, dú yě. yóu, dà yě. rén dú néng fàng shuǐ bù zhēng, zhōng bù yù dà hài.
「上善若水,水善利萬物又不爭。」水善能柔弱,像道去高就下,避實歸虛。常潤利萬物,終不爭,故欲令人法則之也。「處眾人之所惡。故幾於道。」水能受垢辱不潔之物,幾像道也。「居善地,心善淵。」水善得窐空,便居止為淵。淵,深也。「與善仁。」人當法水,心常樂善仁。「言善信。」人當常相教為善有誠信。「政善治。」人君理國,常當法道為政則致治。「事善能。」人等當欲事師,當求善能知真道者,不當事耶偽伎巧耶知驕奢也。「動善時。」人慾舉動,勿違道誡,不可得傷王氣。「夫唯不爭,故無尤。」唯,獨也。尤,大也。人獨能放水不爭,終不遇大害。
chí ér mǎn zhī, bù ruò qí jǐ, chuāi ér yuè zhī, bù kě zhǎng bǎo. dào jiào rén jié jīng chéng shén, jīn shì jiān wěi jì zhà chēng dào, tuō huáng dì xuán nǚ gōng zi róng chéng zhī wén, xiāng jiào cóng nǚ bù shī. sī hái jīng bǔ nǎo, xīn shén bù yī, shī qí suǒ shǒu, wèi chuāi yuè, bù kě zhǎng bǎo. ruò, rú yě, bù rú zhí zì rán rú yě. jīn yù mǎn táng, mò zhī néng shǒu. rén zhī jīng qì mǎn cáng zhōng, kǔ wú ài shǒu zhī zhě. bù kěn zì rán bì xīn, ér chuāi tuō zhī, jí dà mí yǐ. fù guì ér jiāo, zì yí jiù. jīng jié chéng shén, yáng qì yǒu yú, wù dāng zì ài, bì xīn jué niàn, bù kě jiāo qī yīn yě. jiāo qī, jiù jí chéng. yòu wài shuō, bǐng quán fù guì ér jiāo shì, jí yǒu jiù yě. míng chéng gōng suí shēn tuì, tiān zhī dào. míng yǔ gōng, shēn zhī chóu. gōng míng jiù, shēn jí miè, gù dào jiè zhī. fàn lǐ chéng zhōu qù, dào yì qiān xìn. bù yǐn shēn xíng bō, shì qí xiào yě.
「持而滿之,不若其己,揣而悅之,不可長寶。」道教人結精成神,今世間偽伎詐稱道,託黃帝、玄女、龔子、容成之文,相教從女不施。思還精補腦,心神不一,失其所守,為揣悅,不可長寶。若,如也,不如直自然如也。「金玉滿堂,莫之能守。」人之精氣滿藏中,苦無愛守之者。不肯自然閉心,而揣挩之,即大迷矣。「富貴而驕,自遺咎。」精結成神,陽炁有餘,務當自愛,閉心絕念,不可驕欺陰也。驕欺,咎即成。又外說,秉權富貴而驕世,即有咎也。「名成功遂身退,天之道。」名與功,身之仇。功名就,身即滅,故道誡之。范蠡乘舟去,道意謙信。不隱身形剝,是其效也。
zài yíng pò bào yī, néng wú lí. pò, bái yě, gù jīng bái yǔ yuán tóng sè. shēn wèi jīng chē, jīng luò gù dāng zài yíng zhī. shén chéng qì lái, zài yíng rén shēn. yù quán cǐ gōng, wú lí yī. yī zhě, dào yě. jīn zài rén shēn hé xǔ? shǒu zhī yún hé? yī bù zài rén shēn yě, zhū fù shēn zhě. xī shì jiān cháng wěi jì, fēi zhēn dào yě. yī zài tiān dì wài, rén zài tiān dì jiān, dàn wǎng lái rén shēn zhōng ěr. dōu pí lǐ xī shì, fēi dú yī chù. yī sàn xíng wèi qì, jù xíng wèi tài shàng lǎo jūn, cháng zhì kūn lún. huò yán xū wú, huò yán zì rán, huò yán wú míng, jiē tóng yī ěr. jīn bù dào jiè, jiào rén shǒu jiè bù wéi, jí wèi shǒu yī yǐ. bù xíng qí jiè, jí wèi shī yī yě. shì jiān cháng wěi jì, zhǐ wǔ cáng yǐ míng yī. míng mù sī xiǎng, yù cóng qiú fú, fēi yě, qù shēng suì yuǎn yǐ. zhuān qì zhì róu, néng yīng ér. yīng ér wú wèi, gù hé dào, dàn bù zhī zì zhì. zhī shāo shēng, gù zhì lǎo, wèi yù wèi róu zhì qì, fǎ ér xiǎo shí. dí chú xuán lǎn, néng wú cī. rén shēn xiàng tiān dì. lǎn, guǎng yě. cī, è yě. fēi dào suǒ xī, dāng dí chú yī shēn, xíng bì lìng wú è yě. ài mín zhì guó ér wú zhī. rén jūn yù ài mín lìng shòu kǎo, zhì guó lìng tài píng, dāng jīng xīn záo dào yì, jiào mín jiē lìng zhī dào zhēn, wú lìng zhī wěi dào yé zhī yě. míng bái sì dá ér wú wèi. shàng shì xīn tōng, zì duō suǒ zhī, zhī è ér qì, zhī shàn néng xíng, wù gǎn wèi è shì yě. tiān dì kāi hé ér wèi cí. nán nǚ yīn yáng kǒng yě. nán dāng fǎ dì shì nǚ, qián zhāng yǐ shuō yǐ. shēng zhī chù zhī, shēng ér bù yǒu, wèi ér bù shì, zhǎng ér bù zǎi, shì wèi xuán dé. xuán, tiān yě. cháng fǎ dào héng rú cǐ, yù lìng rén fǎ yě.
「載營魄抱一,能無離。」魄,白也,故精白與元同色。身為精車,精落故當載營之。神成氣來,載營人身。欲全此功,無離一。一者,道也。今在人身何許?守之云何?一不在人身也,諸附身者。悉世間常偽伎,非真道也。一在天地外,人在天地間,但往來人身中耳。都皮里悉是,非獨一處。一散形為氣,聚形為太上老君,常治崑崙。或言虛無,或言自然,或言無名,皆同一耳。今布道誡,教人守誡不違,即為守一矣。不行其誡,即為失一也。世間常偽伎,指五藏以名一。瞑目思想,欲從求福,非也,去生遂遠矣。「專氣致柔,能嬰兒。」嬰兒無為,故合道,但不知自製。知稍生,故致老,謂欲為柔致氣,法兒小時。「滌除玄覽,能無疵。」人身像天地。覽,廣也。疵,惡也。非道所熹,當滌除一身,行必令無惡也。「愛民治國而無知。」人君欲愛民令壽考,治國令太平,當精心鑿道意,教民皆令知道真,無令知偽道耶知也。「明白四達而無為。」上士心通,自多所知,知惡而棄,知善能行,勿敢為惡事也。「天地開闔而為雌。」男女陰陽孔也。男當法地似女,前章已說矣。「生之畜之,生而不有,為而不恃,長而不宰,是謂玄德。」玄,天也。常法道行如此,欲令人法也。
sà fú gòng yī gǔ, dāng qí wú, yǒu chē zhī yòng. gǔ wèi yǒu chē shí, tuì rán, dào qiǎn xī zhòng zuò zhī. yú zhě dé chē, tān lì ér yǐ, bù niàn háng dào, bù jué dào shén. xián zhě jiàn zhī, nǎi zhī dào ēn, mò ér zì lì, zhòng shǒu dào zhēn yě. shān zhí wèi qì, dāng qí wú, yǒu qì zhī yòng. yì yǔ chē tóng shuō. záo hù yǒu yǐ wèi shì, dāng qí wú, yǒu shì zhī yòng. dào shǐ huáng dì wèi zhī, yì yǔ chē tóng shuō. yǒu zhī yǐ wèi lì, wú zhī yǐ wèi yòng. cǐ sān wù běn nán zuò, fēi dào bù chéng. sú rén dé zhī, dàn tān qí lì, bù zhī qí yuán. xián zhě jiàn zhī, hái shǒu qí yòng. yòng dào wèi běn, xián yú zhī xīn, rú nán yǔ běi, wàn bù tóng. cǐ sān zhī yì zhǐ rú shì ěr. jīn shì jiān wěi jì, yīn yuán zhēn wén, shè zhà qiǎo yán. dào yǒu tiān gǔ, rén shēn yǒu gǔ, zhuān qì wèi róu. fú zhǐ xíng wèi guǎn xiá, yòu péi tāi liàn xíng, dāng rú tǔ wèi wǎ shí. yòu yán dào yǒu hù yǒu, zài rén shēn zhōng, jiē yé wěi bù kě yòng, yòng zhī zhě dà mí yǐ.
「卅輻共一轂,當其無,有車之用。」古未有車時,退然,道遣奚仲作之。愚者得車,貪利而已,不念行道,不覺道神。賢者見之,乃知道恩,默而自厲,重守道真也。「埏殖為器,當其無,有器之用。」亦與車同說。「鑿戶牖以為室,當其無,有室之用。」道使黃帝為之,亦與車同說。「有之以為利,無之以為用。」此三物本難作,非道不成。俗人得之,但貪其利,不知其元。賢者見之,還守其用。用道為本,賢愚之心,如南與北,萬不同。此三之義指如是耳。今世間偽伎,因緣真文,設詐巧言。道有天轂,人身有轂,專炁為柔。輻指形為錧鎋,又培胎練形,當如土為瓦時。又言道有戶牖,在人身中,皆耶偽不可用,用之者大迷矣。
wǔ sè lìng rén mù huāng. mù guāng sàn gù máng. wǔ yīn lìng rén ěr lóng. fēi yǎ yīn yě. zhèng wèi zhī shēng. kàng zhèng shāng rén, tīng guò shén qù, gù lóng. wǔ wèi lìng rén kǒu shuǎng. dào bù shí zhī. kǒu shuǎng zhě, mí làn shēng chuāng. chí chěng tián liè, lìng rén xīn fā kuáng. xīn bù niàn zhèng, dàn niàn shā wú zuì zhī shòu, dāng dé gù kuáng. nán dé zhī huò, lìng rén xíng fáng. dào suǒ bù yù yě, háng dào zhì shēng bù zhì huò, huò yǒu wèi, nǎi zhì huò fáng dào yǐ. shì yǐ shèng rén wèi fù bù wèi mù, gù qù bǐ qǔ cǐ. fù yǔ mù, qián zhāng yǐ shuō yǐ. qù bǐ è xíng, qǔ cǐ dào jiè yě.
「五色令人目肓。」目光散故盲。「五音令人耳聾。」非雅音也。鄭衛之聲。抗諍傷人,聽過神去,故聾。「五味令人口爽。」道不食之。口爽者,糜爛生瘡。「馳騁田獵,令人心發狂。」心不念正,但念煞無罪之獸,當得故狂。「難得之貨,令人行妨。」道所不欲也,行道致生不致貨,貨有為,乃致貨妨道矣。「是以聖人為腹不為目,故去彼取此。」腹與目,前章以說矣。去彼惡行,取此道誡也。
chǒng rǔ ruò jīng, guì dà huàn ruò shēn. dào bù xī jiàng qiú zūn guì, yǒu chǒng zhé yǒu rǔ. ruò, rú yě. dé zhī dāng rú jīng bù xī yě. ruò zhě, wèi bǐ rén yě. bì wéi dào qiú róng, huàn guī ruò shēn yǐ. hé wèi chǒng rǔ wèi xià, dé zhī ruò jīng, shī zhī ruò jīng, shì wèi chǒng rǔ ruò jīng. wèi xià zhě, tān chǒng zhī rén, jì zhī xià zhě ěr, fēi dào suǒ guì yě. hé wèi guì dà huàn ruò shēn. rú qián shuō. wú suǒ yǐ yǒu dà huàn, wèi wǒ yǒu shēn. wú, dào yě. wǒ zhě, wú tóng. dào zhì zūn, cháng wèi huàn, bù gǎn qiú róng. sī yù sǔn shēn, bǐ tān chǒng zhī rén, shēn qǐ néng shèng dào hū! wèi shēn ér wéi jiè, fēi yě. jí wǒ wú shēn, wú yǒu hé huàn. wú wǒ, dào yě. zhì yù wú shēn, dàn yù yǎng shén ěr. yù lìng rén zì fǎ, gù yún zhī. gù guì yǐ shēn yú tiān xià. ruò zhě, wèi bǐ yǒu shēn tān chǒng zhī rén, ruò yǐ tān chǒng yǒu shēn, bù kě tuō tiān xià zhī hào yě. suǒ yǐ zhě, cǐ rén dàn zhī tān chǒng yǒu shēn, bì yù hǎo yī měi shí, guǎng gōng shì, gāo tái xiè, jī zhēn bǎo, zé yǒu wèi. lìng bǎi xìng láo bì, gù bù kě lìng wèi tiān zǐ yě. shè rú dào yì, yǒu shēn bù ài, bù qiú róng hǎo, bù shē chǐ yǐn shí, cháng bì báo léi xíng, yǒu tiān xià, bì wú wèi. shǒu pǔ sù, hé dào yì yǐ. rén dàn dāng bǎo shēn, bù dāng ài shēn, hé wèi yě? fèng dào jiè, jī shàn chéng gōng, jī jīng chéng shén, shén chéng xiān shòu, yǐ cǐ wèi shēn bǎo yǐ. tān róng chǒng, láo jīng sī, yǐ qiú cái, měi shí yǐ zì shēn, cǐ wèi ài shēn zhě yě, bù hé yú dào yě. ài yǐ shēn wèi tiān xià, ruò kě jì tiān xià. yǔ shàng tóng yì.
「寵辱若驚,貴大患若身。」道不熹彊求尊貴,有寵輒有辱。若,如也。得之當如驚不熹也。若者,謂彼人也。必違道求榮,患歸若身矣。「何謂寵辱為下,得之若驚,失之若驚,是謂寵辱若驚。」為下者,貪寵之人,計之下者耳,非道所貴也。「何謂貴大患若身。」如前說。「吾所以有大患,為我有身。」吾,道也。我者,吾同。道至尊,常畏患,不敢求榮。思欲損身,彼貪寵之人,身豈能勝道乎!為身而違誡,非也。「及我無身,吾有何患。」吾我,道也。志欲無身,但欲養神耳。欲令人自法,故云之。「故貴以身於天下。」若者,謂彼有身貪寵之人,若以貪寵有身,不可託天下之號也。所以者,此人但知貪寵有身,必欲好衣美食,廣宮室,高台榭,積珍寶,則有為。令百姓勞弊,故不可令為天子也。設如道意,有身不愛,不求榮好,不奢侈飲食,常弊薄羸行,有天下,必無為。守樸素,合道意矣。人但當保身,不當愛身,何謂也?奉道誡,積善成功,積精成神,神成仙壽,以此為身寶矣。貪榮寵,勞精思,以求財,美食以恣身,此為愛身者也,不合於道也。「愛以身為天下,若可寄天下。」與上同義。
shì zhī bù jiàn, míng yuē yí tīng zhī bù wén, míng yuē xī tuán zhī bù dé, míng yuē wēi. yí zhě, píng qiě guǎng xī zhě, dà dù xíng wēi zhě, dào qì qīng: cǐ sān shì yù tàn dào zhī dé měi ěr. cǐ sān zhě bù kě zhì jié, gù hùn ér wèi yī. cǐ sān zhě chún shuō dào zhī měi. dào zhě tiān xià wàn shì zhī běn, jié zhī zhě suǒ kuàng duō, zhú sù bù néng shèng zài yě, gù hái guī yī. duō zhě hé shāng, pǔ sàn chún báo gèng rù yé! gù bù kě jié yě. qí shàng bù jiǎo, qí xià bù hū. dào qì cháng shàng xià, jīng yíng tiān dì nèi wài, suǒ yǐ bù jiàn, qīng wēi gù yě. shàng zé bù jiǎo, xià zé bù hū, hū yǒu shēng yě. yíng yíng bù kě míng, fù guī yú wú wù. dào rú shì bù kě jiàn míng, rú wú suǒ yǒu yě. shì wú zhuàng zhī zhuàng, wú wù zhī xiàng. dào zhì zūn, wēi ér yǐn, wú zhuàng mào xíng xiàng yě. dàn kě cóng qí jiè, bù kě jiàn zhī yě. jīn shì jiān wěi jì, zhǐ xíng míng dào, lìng yǒu fú sè míng zì zhuàng mào zhǎng duǎn, fēi yě. xī yé wěi ěr. shì wèi hū huāng, yíng bù jiàn qí shǒu, suí bù jiàn qí hòu. dào míng bù kě jiàn zhī, wú xíng xiàng yě. zhí gǔ zhī dào, yǐ yù jīn zhī yǒu. hé yǐ zhī cǐ dào jīn duān yǒu, guān gǔ dé xiān shòu zhě xī xíng zhī, yǐ dé zhī jīn sú yǒu bù jué yě. yǐ gù gǔ shǐ, shì wèi dào jì. néng yǐ gǔ xiān shòu ruò yù, jīn zì miǎn lì shǒu dào zhēn, jí dé dào gāng jì yě.
「視之不見,名曰夷;聽之不聞,名曰希;摶之不得,名曰微。」夷者,平且廣;希者,大度形;微者,道炁清:此三事欲嘆道之德美耳。「此三者不可致詰,故混而為一。」此三者淳說道之美。道者天下萬事之本,詰之者所況多,竹素不能勝載也,故還歸一。多者何傷,朴散淳薄更入耶!故不可詰也。「其上不皦,其下不忽。」道炁常上下,經營天地內外,所以不見,清微故也。上則不皦,下則不忽,忽有聲也。「蠅蠅不可名,復歸於無物。」道如是不可見名,如無所有也。「是無狀之狀,無物之像。」道至尊,微而隱,無狀貌形像也。但可從其誡,不可見知也。今世間偽伎,指形名道,令有服色名字狀貌長短,非也。悉耶偽耳。「是謂惚慌,迎不見其首,隨不見其後。」道明不可見知,無形像也。「執古之道,以御今之有。」何以知此道今端有,觀古得仙壽者悉行之,以得知今俗有不絕也。「以故古始,是謂道紀。」能以古仙壽若喻,今自勉厲守道真,即得道綱紀也。
gǔ zhī shàn wèi shì zhě, wēi miào xuán tōng. xuán, tiān yě. gǔ zhī xiān shì, néng shǒu xìn wēi miào, yǔ tiān xiàng tōng, shēn bù kě shí. rén háng dào fèng jiè, wēi qì guī zhī, wèi qì yuān yuān shēn yě, gù bù kě shí yě. fū wéi bù kě shí, gù qiáng wèi zhī róng. wéi, dú yě. róng, xíng zhuàng yě. dú háng dào, dé bèi yuān shēn. bù zhī dāng míng zhī yún hé, qiáng míng zhī shàn wèi shì zhě, dào měi dà zhī yě. yù ruò dōng shè chuān, yóu ruò wèi sì lín. dōng shè chuān zhě, kǒng jù yě wèi sì lián, bù gǎn wèi fēi, kǒng lín lǐ zhī yě. zūn dào fèng jiè zhī rén, yóu yù xíng zhǐ zhī jiān, cháng dāng wèi jìng rú cǐ. yǎn ruò kè. qiān bù gǎn fàn è, ruò kè zuò zhǔ rén táng yě. sàn ruò bīng jiāng zhuó. qíng yù sī lǜ, nù xī è shì dào bù suǒ yù, xīn yù guī zhī, biàn jí zhì zhǐ jiě sàn, lìng rú bīng jiàn rì sàn zhuó. hùn ruò pǔ, kuàng ruò gǔ. miǎn xìn dào zhēn, qì yé zhī, shǒu běn pǔ, wú tā sī lǜ. xīn zhōng kuàng kuàng, dàn xìn dào rú gǔ bīng zhī zhì, dōng shui bù yù guī hǎi yě. zhūn ruò zhuó, zhuó yǐ jìng zhī xú qīng. qiú shēng zhī rén, yǔ bù xiè, duó bù hèn, bù suí sú zhuǎn yí. zhēn sī zhì dào, xué zhī qīng jìng, yì dāng shí rú chī zhuó yě. yǐ néng chī zhuó, pǔ qiě yù jiù yǐ, rán hòu qīng jìng néng dǔ zhòng wēi. nèi zì qīng míng, bù yù yú sú, qīng jìng dà yào, dào wēi suǒ lè. tiān dì zhàn rán, zé yún qǐ lù tǔ, wàn wù zī rùn xùn léi fēng qù, zé hàn zào wù téng, dào qì yǐn cáng, cháng bù zhōu chù. rén fǎ tiān dì, gù bù dé zào chù. cháng qīng jìng wèi wù, chén mù lù shàng xià, rén shēn qì yì bù zhì. shī shè chén mù, qīng jìng wèi dà yào. gù suī tiān dì yǒu shī, wèi rén wèi jiè, zhé néng zì fǎn, hái guī dào sù. rén dé bù jí, ruò qí yǒu shī, suì qù bù gù, zhì dāng zì yuē chí yě. ān yǐ dòng zhī xú shēng. rén yù jǔ shì, xiān xiào zhī dào jiè. ān sī qí yì, bù fàn dào, nǎi xú shī zhī, shēng dào bù qù. bǎo cǐ dào zhě bù yù yíng. bù yù zhì yì yíng yì, sī niàn è shì yě. fū wéi bù yíng, néng cí fù chéng. shī sǐ wèi bì, shī shēng wèi chéng. dú néng shǒu dào bù yíng yì, gù néng gǎi bì wèi chéng ěr.
「古之善為士者,微妙玄通。」玄,天也。古之仙士,能守信微妙,與天相通,深不可識。人行道奉誡,微氣歸之,為氣淵淵深也,故不可識也。「夫唯不可識,故強為之容。」唯,獨也。容,形狀也。獨行道,德備淵深。不知當名之云何,強名之善為士者,道美大之也。「豫若冬涉川,猶若畏四鄰。」冬涉川者,恐懼也;畏四憐,不敢為非,恐鄰里知也。尊道奉誡之人,猶豫行止之間,常當畏敬如此。「儼若客。」謙不敢犯惡,若客坐主人堂也。「散若冰將汋。」情慾思慮,怒熹惡事;道不所欲,心欲規之,便即制止解散,令如冰見日散汋。「混若朴,曠若谷。」勉信道真,棄耶知,守本朴,無他思慮。心中曠曠,但信道如谷冰之志,東氵不欲歸海也。「肫若濁,濁以靜之徐清。」求生之人,與不謝,奪不恨,不隨俗轉移。真思志道,學知清靜,意當時如痴濁也。以能痴濁,朴且欲就矣,然後清靜能睹眾微。內自清明,不欲於俗,清靜大要,道微所樂。天地湛然,則雲起露吐,萬物滋潤;迅雷風趣,則漢燥物疼,道氣隱藏,常不周處。人法天地,故不得燥處。常清靜為務,晨暮露上下,人身氣亦布至。師設晨暮,清靜為大要。故雖天地有失,為人為誡,輒能自反,還歸道素。人德不及,若其有失,遂去不顧,致當自約持也。「安以動之徐生。」人慾舉事,先孝之道誡。安思其義,不犯道,乃徐施之,生道不去。「保此道者不欲盈。」不欲志意盈溢,思念惡事也。「夫唯不盈,能辭復成。」屍死為弊,屍生為成。獨能守道不盈溢,故能改弊為成耳。
zhì xū jí, shǒu jìng dǔ. dào zhēn zì yǒu cháng dù, rén bù néng míng zhī, bì fù qǐ mù mù shì jiān cháng wèi jì, yīn chū jiào shòu, zhǐ xíng míng dào, lìng yǒu chù suǒ fú sè, zhǎng duǎn yǒu fèn shù, ér sī xiǎng zhī. kǔ jí wú fú bào, cǐ xū zhà ěr. qiáng yù lìng xū zhà wèi zhēn, shén jí. bù rú shǒu jìng zì dǔ yě. wàn wù bìng zuò, wú yǐ guān qí fù. fū wù yún yún, gè guī qí gēn. wàn wù hán dào jīng, bìng zuò, chū shēng qǐ shí yě. wú, dào yě. guān qí jīng fù shí, jiē guī qí gēn, gù lìng rén bǎo shèn hèn yě. guī gēn rì jìng. dào qì guī gēn, yù dāng qīng jìng yě. jìng yuē fù mìng, fù mìng yuē cháng. zhī bǎo gēn qīng jìng, fù mìng zhī cháng fǎ yě. zhī cháng míng. zhī cǐ cháng fǎ, nǎi wèi míng ěr. bù zhī cháng, wàng zuò xiōng. shì jiān cháng wěi jì, bù zhī cháng yì, wàng yǒu zhǐ shū, gù xī xiōng. zhī cháng róng. zhī cháng fǎ yì, cháng bǎo xíng róng. róng néng gōng. yǐ dào bǎo xíng róng, wèi tiān dì shàng róng. chù tiān dì jiān, bù wèi sǐ, gù gōng yě. gōng néng shēng. néng háng dào gōng zhèng, gù cháng shēng yě. shēng néng tiān. néng zhì zhǎng shēng, zé fù tiān yě. tiān néng dào. tiān néng jiǔ shēng, fǎ dào gù yě. dào néng jiǔ. rén fǎ dào yì, biàn néng zhǎng jiǔ yě. méi shēn bù dài. tài yīn dào jī liàn xíng zhī gōng yě. shì yǒu bù kě chù, xián zhě bì qù tuō sǐ. guò tài yīn zhōng, ér fù yī biān shēng xiàng, méi ér bù dài yě. sú rén bù néng jī shàn xíng, sǐ biàn zhēn sǐ, shǔ dì guān qù yě.
「致虛極,守靜篤。」道真自有常度,人不能明之,必復企暮(慕)世間常為伎,因出教授,指形名道,令有處所服色,長短有分數,而思想之。苦極無福報,此虛詐耳。強欲令虛詐為真,甚極。不如守靜自篤也。「萬物並作,吾以觀其復。夫物云云,各歸其根。」萬物含道精,並作,初生起時也。吾,道也。觀其精復時,皆歸其根,故令人寶慎恨也。「歸根日靜。」道氣歸根,愈當清淨也。「靜曰復命,復命曰常。」知寶根清靜,復命之常法也。「知常明。」知此常法,乃為明耳。「不知常,妄作凶。」世間常偽伎,不知常意,妄有指書,故悉凶。「知常容。」知常法意,常保形容。「容能公。」以道保形容,為天地上容。處天地間,不畏死,故公也。「公能生。」能行道公政,故常生也。「生能天。」能致長生,則副天也。「天能道。」天能久生,法道故也。「道能久。」人法道意,便能長久也。「沒身不殆。」太陰道積練形之宮也。世有不可處,賢者避去託死。過太陰中,而復一邊生像,沒而不殆也。俗人不能積善行,死便真死,屬地官去也。
tài shàng xià zhī yǒu zhī. zhī dào, shàng zhī yě. zhī yě è shì, xià zhī yě. suī yǒu shàng zhī, dāng jù shí è shì, gǎi zhī bù gǎn wèi yě. qí cì qīn zhī yù zhī. jiàn qiú shàn zhī rén, xiǎo dào yì, kě qīn yě. jiàn xué shàn zhī rén, qín qín zhě, kě jiù yù yě, fù jiào quàn zhī, miǎn lì zhù dào xuān jiào. qí cì wèi zhī. jiàn è rén, jiè wèi shuō shàn, qí rén wén yì zé fú, kě jiào gǎi yě. jiù shēn dào jiè shì zhī, wèi yǐ tiān wēi, lìng zì gǎi yě. huǐ zhī. wèi è rén shuō shàn, bù huà ér fǔ xiào zhī zhě, cǐ jí chú gǒu zhī tú ěr, fēi rén yě. kě qī wǔ yě, wù yǔ yǔ yě. xìn bù zú, yǒu bù xìn. chú gǒu zhī tú, nèi xìn bù zú, gù bù xìn shàn rén zhī yán yě. yóu qí guì yán, chéng gōng shì suì. dào zhī suǒ yán, wú yī kě qì zhě. dé xiān zhī shì, dàn guì dào yán, gù zhé chéng gōng shì suì yě. bǎi xìng wèi wǒ zì rán. wǒ, xiān shì yě. bǎi xìng bù xué wǒ yǒu guì xìn dào yán, yǐ zhì cǐ gōng, ér yì wǒ zì rán, dāng shì bù kěn qǐ jí xiào wǒ yě.
「太上下知有之。」知道,上知也。知也惡事,下知也。雖有上知,當具識惡事,改之不敢為也。「其次親之譽之。」見求善之人,曉道意,可親也。見學善之人,勤勤者,可就譽也,復教勸之,勉力助道宣教。「其次畏之。」見惡人,誡為說善,其人聞義則服,可教改也。就申道誡示之,畏以天威,令自改也。「悔之。」為惡人說善,不化而甫笑之者,此即芻苟之徒耳,非人也。可欺侮也,勿與語也。「信不足,有不信。」芻苟之徒,內信不足,故不信善人之言也。「猶其貴言,成功事遂。」道之所言,無一可棄者。得仙之士,但貴道言,故輒成功事遂也。「百姓謂我自然。」我,仙士也。百姓不學我有貴信道言,以致此功,而意我自然,當示不肯企及效我也。
dà dào fèi, yǒu rén yì. shàng gǔ dào yòng shí, yǐ rén wèi míng, jiē xíng rén yì, tóng xiāng xiàng lèi, rén yì bù bié. jīn dào bù yòng, rén xī bì báo, shí yǒu yī rén xíng yì, biàn gòng biǎo bié zhī, gù yán yǒu yě. zhì huì chū, yǒu dà wěi. zhēn dào zàng, yé wén chū. shì jiān cháng wěi jì chēng dào jiào, jiē wèi dà wěi bù kě yòng. hé wèi yé wén? qí wǔ jīng bàn rù yé, qí wǔ jīng yǐ wài, zhòng shū chuán jì, shī rén suǒ zuò xī yé ěr. liù qīn bù hé, yǒu xiào cí. dào yòng shí, jiā jiā cí xiào, jiē tóng xiāng lèi, cí xiào bù bié. jīn dào bù yòng, rén bù cí xiào, liù qīn bù hé, shí yǒu yī rén xíng cí xiào, biàn gòng biǎo bié zhī, gù yán yǒu yě. guó jiā hūn luàn, yǒu zhōng chén. dào yòng shí, dì wáng gōng fèng xíng zhī, liàn míng qí yì yǐ chén shù, yú cǐ lì mín mò bù xiào fǎ zhě. zhī dào yì, jiàn sǐ guì xiān, jìng xíng zhōng xiào, zhì pǔ què duān, yǐ chén wèi míng, jiē zhōng xiāng lèi bù bié. jīn dào bù yòng, chén jiē xué yé wén, xí quán zhà, suí xīn qíng, miàn yán shàn, nèi huái è, shí yǒu yī rén xíng zhōng chéng, biàn gòng biǎo bié zhī, gù yán yǒu yě. dào yòng shí, chén zhōng zi xiào, guó zé yì zhì. shí chén zǐ bù wèi jūn fù yě, nǎi wèi tiān shén. xiào qí xíng, bù dé xiān shòu, gù zì zhì chéng. jì wèi zhōng xiào, bù yù lìng jūn fù zhī, zì mò ér xíng. yù méng tiān bào, shè jūn fù zhī zhī, bì shǎng yǐ gāo guān, bào yǐ yì qì, rú cǐ gōng jǐn, tiān fú bù zhì. shì gù mò ér xíng zhī, bù yù jiàn gōng. jīn zhī chén zǐ, suī zhōng xiào, jiē yù yǐ mǎi jūn fù, qiú gōng míng. guò shí bù xiǎn yì zhī, biàn píng shù zhī, yán wú suǒ zhī. cǐ lèi wài shì nèi fēi, wú zhì chéng gǎn tiān zhī xíng, gù lìng guó nán zhì. jīn yù fù cǐ jí, yào zài dì wáng dāng zhuān xīn xìn dào jiè yě.
「大道廢,有仁義。」上古道用時,以人為名,皆行仁義,同相像類,仁義不別。今道不用,人悉弊薄,時有一人行義,便共表別之,故言有也。「智慧出,有大偽。」真道藏,耶文出。世間常偽伎稱道教,皆為大偽不可用。何謂耶文?其五經半入耶,其五經以外,眾書傳記,屍人所作悉耶耳。「六親不和,有孝慈。」道用時,家家慈孝,皆同相類,慈孝不別。今道不用,人不慈孝,六親不和,時有一人行慈孝,便共表別之,故言有也。「國家昏亂,有忠臣。」道用時,帝王躬奉行之,練明其意以臣庶,於此吏民莫不效法者。知道意,賤死貴仙,竟行忠孝,質樸愨端,以臣為名,皆忠相類不別。今道不用,臣皆學耶文,習權詐,隨心情,面言善,內懷惡,時有一人行忠誠,便共表別之,故言有也。道用時,臣忠子孝,國則易治。時臣子不畏君父也,乃畏天神。孝其行,不得仙壽,故自至誠。既為忠孝,不欲令君父知,自默而行。欲蒙天報,設君父知之,必賞以高官,報以意氣,如此功盡,天福不至。是故默而行之,不欲見功。今之臣子,雖忠孝,皆欲以買君父,求功名。過時不顯異之,便屏恕之,言無所知。此類外是內非,無至誠感天之行,故令國難治。今欲復此疾,要在帝王當專心信道誡也。
jué shèng qì zhī, mín lì bǎi bèi. wèi zhà shèng zhī yé wén zhě. fū shèng rén tiān suǒ tǐng, shēng bì yǒu biǎo, hé luò zhù míng, rán cháng xuān zhēn, bù zhì shòu yǒu wù. yé dào bù xìn míng shèng rén zhī yán, gù lìng qiān bǎi suì dà shèng yǎn zhēn, dí xú yé wén. jīn rén wú zhuàng, zài tōng jīng yì, wèi guàn dào zhēn, biàn zì chēng shèng. bù yīn běn ér zhāng piān zì kuí, bù néng dé dào, yán xiān wèi shēn bù quàn mín zhēn dào kě dé xiān shòu, xiū shàn zì qín, fǎn yán xiān zì yǒu gǔ lù fēi xíng suǒ zhēn, yún wú shēng dào, dào shū qī rén, cǐ nǎi zuì yíng sān qiān, wèi dà è rén. zhì lìng hòu xué zhě bù fù xìn dào. yuán yuán bù xuán, zi bù niàn gōng yǎng, mín bù niàn tián, dàn zhú yé xué, qīng cè shī mén, jǐn qì sòng bìng, dào yú qióng nián. huì bù néng zhōng xiào zhì chéng gǎn tiān, mín zhì shēn bù néng xiān shòu, zuǒ jūn bù néng zhì tài píng, mín yòng cǐ bù xī, bèi chéng yì xū kōng, shì gù jué zhà shèng yé zhī, bù jué zhēn shèng dào zhī yě. jué rén qì yì, mín fù xiào cí. zhì guó fǎ dào, tīng rèn tiān xià rén yì zhī rén, wù dé qiáng shǎng yě. suǒ yǐ zhě, zūn dà qí huà, guǎng wén dào xīn, rén wèi rén yì, zì dāng zhì chéng, tiān zì shǎng zhī bù zhì chéng zhě, tiān zì fá zhī. tiān chá bì shěn yú rén, jiē zhī zūn dào wèi tiān, rén yì biàn zhì chéng yǐ. jīn wáng zhèng qiáng shǎng zhī, mín bù fù guī tiān. jiàn rén kě qī, biàn zhà wèi rén yì, yù qiú lù shǎng. páng rén suī zhī qí dōu jiāo, jiàn dé guān lù, biàn fù mù zhī, zhà wèi rén yì, zhōng bù xiāng jí yě. shì rén chá zhī bù shěn, gù jué zhī wù shǎng, mín xī zì fù cí xiào yǐ. cǐ yì píng wǔ sú fū xīn, jiǔ jiǔ zì jiě, yǔ dào hé yǐ. rén jūn shēn dāng míng zhī yě. jué qiǎo qì lì, dào zéi wú yǒu. yé qiǎo yě, suǒ de cái bǎo yě. shì bù yòng zhī, dào zéi yì bù lì yě. cǐ sān yán wèi wén wèi zú, gù lìng yǒu suǒ shǔ, jiàn sù bào pǔ. sān shì tiān xià dà luàn zhī yuán, yù yǎn sàn zhī. yì wén fù bù zú, zhú sù bù shèng yǐ, shòu gù lìng shǔ cǐ dào wén, bù zài wài shū yě, dié shuō qí dà lüè, kě zhī zhī wèi luàn yuán. shǎo sī guǎ yù. dào zhī suǒ shuō, wú sī shǎo yù yú shì sú ěr.
「絕聖棄知,民利百倍。」謂詐聖知耶文者。夫聖人天所挺,生必有表,河雒著名,然常宣真,不至受有誤。耶道不信明聖人之言,故令千百歲大聖演真,滌徐耶文。今人無狀,載通經藝,未貫道真,便自稱聖。不因本而章篇自揆,不能得道,言先為身;不勸民真道可得仙壽,修善自勤,反言仙自有骨錄;非行所臻,雲無生道,道書欺人,此乃罪盈三千,為大惡人。至令後學者不覆信道。元元不旋,子不念供養,民不念田,但逐耶學,傾側師門,盡氣誦病,到於窮年。會不能忠孝至誠感天,民治身不能仙壽,佐君不能致太平,民用此不息,倍城邑虛空,是故絕詐聖耶知,不絕真聖道知也。「絕仁棄義,民復孝慈。」治國法道,聽任天下仁義之人,勿得強賞也。所以者,尊大其化,廣聞道心,人為仁義,自當至誠,天自賞之;不至誠者,天自罰之。天察必審於人,皆知尊道畏天,仁義便至誠矣。今王政強賞之,民不復歸天。見人可欺,便詐為仁義,欲求祿賞。旁人雖知其都交,見得官祿,便復慕之,詐為仁義,終不相及也。世人察之不審,故絕之勿賞,民悉自復慈孝矣。此義平忤俗夫心,久久自解,與道合矣。人君深當明之也。「絕巧棄利,盜賊無有。」耶巧也,所得財寶也。世不用之,盜賊亦不利也。「此三言為文未足,故令有所屬,見素抱樸。」三事天下大亂之源,欲演散之。億文復不足,竹素不勝矣,受故令屬此道文,不在外書也,揲說其大略,可知之為亂原。「少私寡慾。」道之所說,無私少欲於世俗耳。
jué xué wú yōu, wéi zhī yǔ hé, xiāng qù jǐ hé. wèi zhī zhě fù guài wèn zhī, jué yé xué, dào yǔ zhī hé? yé yǔ dào xiāng qù jìn yuǎn? jué yé xué, dú shǒu dào, dào bì yǔ zhī. yé dào yǔ yé xué shén yuǎn, dào shēng yé sǐ, sǐ shǔ dì, shēng shǔ tiān, gù jí yuǎn. měi zhī yǔ è, xiāng qù hé ruò. wèi zhī zhě fù guài wèn zhī, yù zhī měi è xiāng qù jìn yuǎn hé rú, dào yǔ yé xué jìn yuǎn yě, jīn děng ěr. měi, shàn yě. shēng gù shǔ tiān, è sǐ yì shǔ dì yě. rén zhī suǒ wèi, bù kě bù wèi, mǎng qí wèi yāng. dào shè shēng yǐ shǎng shàn, shè sǐ yǐ wēi è, sǐ shì rén zhī suǒ wèi yě. xiān wáng shì yǔ sú rén, tóng zhī wèi sǐ lè shēng, dàn suǒ xíng yì ěr. sú rén mǎng mǎng, wèi yāng tuō sǐ yě. sú rén suī wèi sǐ, duān bù xìn dào, hǎo wèi è shì, nài hé wèi yāng tuō sǐ hū! xiān shì wèi sǐ, xìn dào shǒu jiè, gù yǔ shēng hé yě. zhòng rén xī xī, ruò hēng dà láo, ruò chūn dēng tái. zhòng sú zhī rén bù xìn dào, lè wèi è shì, ruò yǐn shí zhī, chūn dēng gāo tái yě. wǒ pò wèi zhào, ruò yīng ér wèi hái, qí wú suǒ guī. wǒ, xiān shì yě. dàn lè xìn dào shǒu jiè, bù lè è shì. zhì è shì zhī jiān, wú xīn yì, rú yīng ér wèi shēng shí yě. zhòng rén jiē yǒu yú, wǒ dú ruò yí. zhòng sú zhī huái è, cháng yǒu yú yì, jì niàn sī lǜ. xiān shì yì zhōng, dōu yí wàng zhī, wú suǒ yǒu yě. wǒ yú rén zhī xīn chún chún. xiān shì wèi dào, bù zhī sú shì. chún chún, ruò chī yě. sú rén zhào zhào. sú rén bù xìn dào, dàn jiàn yé è lì dé. zhào zhào, shén míng yě. wǒ dú ruò hūn. xiān shì bì xīn, bù sī lǜ yé è lì dé, ruò hūn hūn míng yě. sú rén chá chá. zhī sú shì shěn míng yě. wǒ dú mèn mèn. bù zhī sú shì yě. hū ruò huì, jiā wú suǒ zhǐ. xiān shì yì zhì dào rú huì, sī wò ān chuáng, bù fù zá sú shì yě. jīng sī zhǐ yú dào, bù zhǐ yú sú shì yě. zhòng rén jiē yǒu yǐ, wǒ dú wán yǐ bǐ. sú rén yú shì jiān zì yǒu cái bǎo gōng míng, xiān shì yú sú rú wán bǐ yě. wǒ yù yì yú rén, ér guì shí mǔ. xiān shì yǔ sú rén yì, bù guì róng lù cái bǎo, dàn guì shí mǔ. shí mǔ zhě, shēn yě, yú nèi wèi wèi, zhǔ wǔ cáng qì. sú rén shí gǔ, gǔ jué biàn sǐ. xiān shì yǒu gǔ shí zhī, wú zé shí qì. qì guī wèi, jí cháng zhòng náng yě. fù zhī wèi bǎo, qián zhāng yǐ shuō zhī yǐ.
「絕學無憂,唯之與何,相去幾何。」未知者復怪問之,絕耶學,道與之何?耶與道相去近遠?絕耶學,獨守道,道必與之。耶道與耶學甚遠,道生耶死,死屬地,生屬天,故極遠。「美之與惡,相去何若。」未知者復怪問之,欲知美惡相去近遠何如,道與耶學近遠也,今等耳。美,善也。生故屬天,惡死亦屬地也。「人之所畏,不可不畏,莽其未央。」道設生以賞善,設死以威惡,死是人之所畏也。仙王士與俗人,同知畏死樂生,但所行異耳。俗人莽莽,未央脫死也。俗人雖畏死,端不信道,好為惡事,奈何未央脫死乎!仙士畏死,信道守誡,故與生合也。「眾人熙熙,若亨大牢,若春登台。」眾俗之人不信道,樂為惡事,若飲食之,春登高台也。「我魄未兆,若嬰兒未孩,鬿無所歸。」我,仙士也。但樂信道守誡,不樂惡事。至惡事之間,無心意,如嬰兒未生時也。「眾人皆有餘,我獨若遺。」眾俗之懷惡,常有餘意,計念思慮。仙士意中,都遺忘之,無所有也。「我愚人之心純純。」仙士味道,不知俗事。純純,若痴也。「俗人照照。」俗人不信道,但見耶惡利得。照照,甚明也。「我獨若昏。」仙士閉心,不思慮耶惡利得,若昏昏冥也。「俗人察察。」知俗事審明也。「我獨悶悶。」不知俗事也。「忽若晦,家無所止。」仙士意志道如晦,思臥安床,不複雜俗事也。精思止於道,不止於俗事也。「眾人皆有已,我獨頑以鄙。」俗人於世間自有財寶功名,仙士於俗如頑鄙也。「我欲異於人,而貴食母。」仙士與俗人異,不貴榮祿財寶,但貴食母。食母者,身也,於內為胃,主五藏氣。俗人食穀,穀絕便死。仙士有穀食之,無則食氣。氣歸胃,即腸重囊也。腹之為寶,前章已說之矣。
kǒng dé zhī róng, wéi dào shì cóng. dào shén dà, jiào kǒng qiū wèi zhī. hòu shì bù xìn dào wén, dàn shàng kǒng shū, yǐ wèi wú shàng, dào gù míng zhī, gào hòu xián. dào zhī wèi wù, wéi huāng wéi hū. dào wēi, dú néng huāng hū bù kě jiàn yě. huāng hū zhōng yǒu wù, hū huāng zhōng yǒu xiàng, bù kě yǐ dào bù jiàn gù qīng yě. zhōng yǒu dà shén qì, gù yù náng yuè. yǎo míng zhōng yǒu jīng. dà chú zhōng yě. yǒu dào jīng fēn zhī yǔ wàn wù, wàn wù jīng gòng yī běn, qí jīng shén zhēn, shēng sǐ zhī guān yě, jīng qí zhēn, dāng bǎo zhī yě. qí zhōng yǒu xìn. gǔ xiān shì bǎo jīng yǐ shēng, jīn rén shī jīng yǐ sǐ, dà xìn yě. jīn dàn jié jīng, biàn kě dé shēng hū? bù yě. yào zhū xíng dāng bèi, suǒ yǐ jīng zhě dào zhī biè qì yě. rù rén shēn zhōng wèi gēn běn, chí qí bàn, nǎi xiān yán zhī. fū yù bǎo jīng, bǎi xíng dāng bèi, wàn shàn dāng zhe, diào hé wǔ xíng, xǐ nù xī qù. tiān cáo zuǒ qì, xià yǒu yú shù, jīng nǎi shǒu zhī. è rén bǎo jīng, táng zì kǔ zhōng bù jū, bì zì xiè lòu yě. xīn yīng guī zhì wàn shì, gù hào míng táng. sān dào bù yáng yé yīn hài, yǐ zhōng zhèng dù dào qì. jīng bìng yù xiàng chí shuǐ, shēn wèi chí dī fēng, shàn xíng wèi shuǐ yuán. ruò sī sān bèi, chí nǎi quán jiān. xīn bù zhuān shàn, wú dī fēng shuǐ bì qù, xíng shàn bù jī yuán bù tōng, shuǐ bì zào gàn jué shuǐ gài yě, qú rú xī jiāng. suī dī zài, yuán shui bù xiè, bì yì kōng. shān xíng zào xīn liè, bǎi bìng bìng shēng. sī sān bù shèn, chí wèi kōng kēng yě. zì gǔ jí jīn, qí míng bù qù. gǔ jīn cháng gòng cǐ yī dào, bù qù lí rén yě. yǐ yuè zhòng fǔ. dào yǒu yǐ lái, gèng yuè zhōng shǐ, fēi yī yě. fǔ zhě, shǐ yě. wú hé yǐ zhī zhōng fǔ zhī rán, yǐ cǐ. wú, dào yě, suǒ yǐ zhī gǔ jīn zhōng shǐ gòng cǐ yī dào. qí shì rú cǐ yě.
「孔德之容,唯道是從。」道甚大,教孔丘為知。後世不信道文,但上孔書,以為無上,道故明之,告後賢。「道之為物,唯慌唯惚。」道微,獨能慌惚不可見也。慌惚中有物,惚慌中有像,不可以道不見故輕也。中有大神氣,故喻囊籥。「窈冥中有精。」大除中也。有道精分之與萬物,萬物精共一本,其精甚真,生死之官也,精其真,當寶之也。「其中有信。」古仙士寶精以生,今人失精以死,大信也。今但結精,便可得生乎?不也。要諸行當備,所以精者道之彆氣也。入人身中為根本,持其半,乃先言之。夫欲寶精,百行當備,萬善當著,調和五行,喜怒悉去。天曹左契,{下}有餘數,精乃守之。惡人寶精,唐自苦終不居,必自泄漏也。心應規制萬事,故號明堂。三道布陽耶陰害,以中正度道氣。精並喻像池水,身為池堤封,善行為水源。若斯三備,池乃全堅。心不專善,無堤封;水必去,行善不積;源不通,水必燥干;決水溉野,渠如溪江。雖堤在,源氵不泄,必亦空。{山行}燥炘裂,百病並生。斯三不慎,池為空坑也。「自古及今,其名不去。」古今常共此一道,不去離人也。「以閱眾甫。」道有以來,更閱終始,非一也。甫者,始也。「吾何以知終甫之然,以此。」吾,道也,所以知古今終始共此一道。其事如此也。
qū zé quán. qiān yě. yuè qiān xiān qū hòu quán míng, xué dào fǎn sú, dāng shí rú qū bù zú yě, hòu yì lìng míng. wǎng zé zhèng. wǎng yì qū yě, qū biàn zé zhèng. xué dào fǎn sú, dú zì qín kǔ, dāng shí rú xiāng qīn wǎng yě, hòu zhì zhèng. guī zé yíng. qiān xū yì yě. xíng wú è, qí chù kōng. dào yù shuǐ xǐ guī kōng jū è chù, biàn wèi shàn, qì guī mǎn gù yíng. bì zé xīn. wù bì biàn gēng xīn, xué dào léi bì, hòu gèng zhì xīn fú yě. shǎo zé dé, duō zé huò. chén lì zhí gǔ, cái lìng zì zú. tiān yǔ zhī, wú jī kǎo kě dé fú, duō wàng bù zhǐ zé huò, huò yé guī zhī yě. shì yǐ shèng rén bào yī wèi tiān xià shì. yī, dào yě. shè jiè, shèng rén xíng zhī wèi bào yī yě, cháng jiào tiān xià wèi fǎ shì yě. bù zì shì gù zhāng. míng zhě lè zhī, jiù jiè jiào zhī, bù lè zhě mò yǐ bù yán. wǒ shì ruò fēi, wù yǔ zhī zhēng yě. bù zì jiàn gù míng. shèng rén fǎ dào, yǒu gōng bù duō, bù jiàn dé néng yě. bù zì fá gù yǒu gōng. è zhě fá shēn zhī fǔ yě. shèng rén fǎ dào bù wèi è, gù bù fá shēn, cháng quán qí gōng yě. bù zì jīn gù zhǎng. shèng rén fǎ dào, dàn niàn jī xíng, lìng shēn zhǎng shēng. shēng zhī xíng, gòu rǔ pín léi, bù jīn shāng shēn, yǐ hǎo yī měi shí yǔ zhī yě. fū wéi bù zhēng, gù mò néng yǔ zhēng. shèng rén bù yǔ sú rén zhēng, yǒu zhēng bì zhī gāo shì, sú rén rú hé néng yǔ zhī gòng zhēng hū? gǔ zhī suǒ wèi qū zé quán, qǐ xū yǔ, gù chéng quán ér guī zhī. qiān qū hòu quán, míng fēi xū yǔ yě. kǒng rén bù jiě, gù chóng shēn shì zhī yě.
「曲則全。」謙也。月謙先曲後全明,學道反俗,當時如曲不足也,後亦令明。「枉則正。」枉亦曲也,曲變則正。學道反俗,獨自勤苦,當時如相侵枉也,後致正。「窐則盈。」謙虛意也。行無惡,其處空。道喻水喜歸空居惡處,便為善,炁歸滿故盈。「弊則新。」物弊變更新,學道羸弊,後更致新福也。「少則得,多則或。」陳力殖穀,裁令自足。天與之,無基考可得福,多望不止則或,或耶歸之也。「是以聖人抱一為天下式。」一,道也。設誡,聖人行之為抱一也,常教天下為法式也。「不自是故章。」明者樂之,就誡教之,不樂者墨以不言。我是若非,勿與之爭也。「不自見故明。」聖人法道,有功不多,不見德能也。「不自伐故有功。」惡者伐身之斧也。聖人法道不為惡,故不伐身,常全其功也。「不自矜故長。」聖人法道,但念積行,令身長生。生之行,垢辱貧羸,不矜傷身,以好衣美食與之也。「夫唯不爭,故莫能與爭。」聖人不與俗人爭,有爭避之高逝,俗人如何能與之共爭乎?「古之所謂曲則全,豈虛語,故成全而歸之。」謙曲後全,明非虛語也。恐人不解,故重申示之也。
xī yán zì rán. zì rán, dào yě. lè qīng jìng, xī yán rù qīng jìng hé zì rán, kě jiǔ yě. piāo fēng bù zhōng cháo, chí yǔ bù zhōng rì. bù hé qīng jìng zì rán, gù bù jiǔ jìng rì yě. shú wèi cǐ tiān dì. shú, shuí yě. tiān dì wèi piāo fēng chí yǔ, wèi rén wèi jiè, bù hé dào, gù lìng bù jiǔ yě. tiān dì shàng bù néng jiǔ, ér kuàng yú rén. tiān dì shàng bù néng jiǔ, rén yù wèi fán zào zhī shì, sī lǜ yé jì, ān néng dé jiǔ hū? gù cóng shì ér dào dé zhī. ér, rú yě. rén jǔ shì lìng rú dào, dào shàn yù de zhī, yuē zì rán yě. tóng yú dé zhě, dé dé zhī. rén jǔ shì yǔ dé hé, dé yù de zhī yě. tóng yú shī zhě, dào shī zhī. rén jǔ shì bù jù wèi dào jiè. shī dào yì, dào jí qù zhī, zì rán rú cǐ. xìn bù zú, yǒu bù xìn. qián zhāng yǐ shuō zhī yě.
「希言自然。」自然,道也。樂清靜,希言入清靜;合自然,可久也。「飄風不終朝,趍雨不終日。」不合清靜自然,故不久竟日也。「孰為此天地。」孰,誰也。天地為飄風趍雨,為人為誡,不合道,故令不久也。「天地尚不能久,而況於人。」天地尚不能久,人慾為煩躁之事,思慮耶計,安能得久乎?「故從事而道得之。」而,如也。人舉事令如道,道善欲得之,曰自然也。「同於德者,德得之。」人舉事與德合,德欲得之也。「同於失者,道失之。」人舉事不懼畏道誡。失道意,道即去之,自然如此。「信不足,有不信。」前章已說之也。
chuǎn zhě bù jiǔ. yòng qì chuǎn xī, bù hé qīng jìng, bù kě jiǔ yě. kuà zhě bù xíng. yù xíng qiān lǐ, yī bù ér shǐ, jī zhī yǐ jiàn. jīn dà kuà ér lì, fēi néng xíng zhě yě, bù kě jiǔ yě. zì jiàn bù míng, zì shì bù zhāng, zì ráo wú gōng, zì jīn bù zhǎng. fù jiě qián zhāng zhī yì ěr. qí zài dào. yù qiú xiān shòu tiān fú, yào zài xìn dào, shǒu jiè shǒu xìn, bù wèi èr guò. zuì chéng jié zài tiān cáo, yòu qì wú dào ér qióng, bù fù zài yú yě. yuē yú shí zhuì xíng, wù yǒu è zhī. háng dào zhě shēng, shī dào zhě sǐ, tiān zhī zhèng fǎ, bù zài jì zhuì dǎo cí yě. dào gù jìn jì zhuì dǎo cí, yǔ zhī zhòng fá, jì zhuì yǔ yé tōng tóng, gù yǒu yú shí qì wù, dào rén zhōng bù yù shí yòng zhī yě. gù yǒu dào bù chù. yǒu dào zhě bù chù jì zhuì dǎo cí zhī jiān yě.
「喘者不久。」用氣喘息,不合清靜,不可久也。「跨者不行。」欲行千里,一步而始,積之以漸。今大跨而立,非能行者也,不可久也。「自見不明,自是不彰,自饒無功,自矜不長。」復解前章之意耳。「其在道。」欲求仙壽天福,要在信道,守誡守信,不為貳過。罪成結在天曹,右契無到而窮,不復在餘也。「曰餘食餟行,物有惡之。」行道者生,失道者死,天之正法,不在祭餟禱祠也。道故禁祭餟禱祠,與之重罰,祭餟與耶通同,故有餘食器物,道人終不欲食用之也。「故有道不處。」有道者不處祭餟禱祠之間也。
yǒu wù hùn chéng, xiān tiān dì shēng, jiā mò dú lì bù gǎi, zhōu xíng bù dài, kě yǐ wèi tiān xià mǔ. tàn wú míng dà dào zhī wēi wēi yě, zhēn tiān xià zhī mǔ yě. wú bù zhī qí míng, zì zhī yuē dào. wú, dào yě. hái tàn dào měi, nán kě míng zì, gù yuē dào yě. wú qiáng wèi zhī míng yuē dà. yán dào shén dà. yán qiáng zhě, kǒng bù fù bù néng fù qí dé yě. dà yuē shì. shì, qù yě. dà shén wú néng zhì zhě, biàn lì néng qù zhī yě. shì yuē yuǎn. xī rán biàn néng yuǎn qù yě. yuǎn yuē fǎn. xī rán biàn néng hái fǎn yě. dào dà tiān dà dì dà shēng dà. sì dà zhī zhōng, hé zhě zuì dà hū? dào zuì dà yě. yù zhōng yǒu sì dà, ér shēng chù yī. sì dà zhī zhōng, suǒ yǐ lìng shēng chù yī zhě. shēng, dào zhī bié tǐ yě. rén fǎ dì, dì fǎ tiān, tiān fǎ dào, dào fǎ zì rán. zì rán zhě, yǔ dào tóng hào yì tǐ. lìng gèng xiāng fǎ, jiē gòng fǎ dào yě, tiān dì guǎng dà, cháng fǎ dào yǐ shēng, kuàng rén kě bù jìng dào hū.
「有物混成,先天地生,家漠獨立不改,周行不殆,可以為天下母。」嘆無名大道之巍巍也,真天下之母也。「吾不知其名,字之曰道。」吾,道也。還嘆道美,難可名字,故曰道也。「吾強為之名曰大。」言道甚大。言強者,恐不復不能副其德也。「大曰逝。」逝,去也。大神無能制者,便立能去之也。「逝曰遠。」翕然便能遠去也。「遠曰反。」翕然便能還反也。「道大天大地大生大。」四大之中,何者最大乎?道最大也。「域中有四大,而生處一。」四大之中,所以令生處一者。生,道之別體也。「人法地,地法天,天法道,道法自然。」自然者,與道同號異體。令更相法,皆共法道也,天地廣大,常法道以生,況人可不敬道乎。
zhòng wèi qīng gēn, jìng wèi zào jūn. dào rén dāng zì zhòng jīng shén, qīng jìng wèi běn. shì yǐ jūn zǐ zhōng rì xíng, bù lí zī zhòng. zhòng jīng shén qīng jìng, jūn zǐ zī zhòng yě, zhōng rì xíng zhī, bù kě lí yě. suī yǒu róng guān. yàn chù chāo rán. tiān zǐ wáng gōng yě, suī yǒu róng guān, wèi rén suǒ zūn, wù dāng zhòng qīng jìng, fèng háng dào jiè yě. rú hé wàn chéng zhī zhǔ, yǐ shēn qīng tiān xià. tiān zǐ chéng rén zhī quán, yóu dāng wèi tiān zūn dào. shè wù yì zì wèi zūn guì, bù fù jù tiān dào, jí wèi zì qīng qí shēn yú tiān xià yě. qīng zé shī běn, zào zé shī jūn. qīng zào duō wéi dào dù, zé shòu fá rǔ, shī qí běn shēn, wáng qí zūn tuī yǐ.
「重為輕根,靜為躁君。」道人當自重精神,清靜為本。「是以君子終日行,不離輜重。」重精神清淨,君子輜重也,終日行之,不可離也。「雖有榮觀。燕處超然。」天子王公也,雖有榮觀,為人所尊,務當重清靜,奉行道誡也。「如何萬乘之主,以身輕天下。」天子乘人之權,尤當畏天尊道。設誤意自謂尊貴,不復懼天道,即為自輕其身於天下也。「輕則失本,躁則失君。」輕躁多違道度,則受罰辱,失其本身,亡其尊推矣。
shàn xíng wú chè jī. xìn dào héng shàn, wú è jī yě. shàn yán wú xiá shì. rén fēi dào yán è, tiān zhé duó xià. jīn xìn dào yán shàn, jiào shòu bù yé, zé wú guò yě. shàn jì bù yòng chóu xià. míng jì zhě xīn jiě, kě bù xū yòng xià. zhì xīn xìn dào zhě, fā zì zhì chéng, bù xū páng rén zì quàn. shàn bì wú guān jiàn bù kě kāi. xīn sān chuān, yáng yé yīn hài, xī dāng bì zhī wù yòng. zhōng dào wèi zhèng, zhì chéng néng bì yé zhì zhě, suī wú guān jiàn, yǒng bù kě kāi. bù zhì chéng zhě, suī yǒu guān jiàn, yóu kě kāi yě. shàn jié wú shéng yuē bù kě jiě. jié zhì qiú shēng, wù cóng dào jiè. zhì chéng zhě wèi zhī, suī wú shéng yuē, yǒng bù kě jiě. bù zhì chéng zhě, suī yǒu shéng yuē, yóu kě jiě yě. shì yǐ shèng rén cháng shàn jiù rén, ér wú qì rén. cháng wèi shàn, jiàn è rén bù qì yě. jiù wǎng jiào zhī, shì dào jiè. dǎng qí rén bù huà, bù kě rú hé yě. cháng shàn jiù wù, ér wú qì wù. yǔ shàng tóng yì yě. shì wèi xí míng. xí, cháng míng yě, néng zhī cǐ yì míng míng yě. shàn rén bù shàn rén shī. bù shàn rén cóng shàn rén xué shàn, gù wèi shī. zhōng wú shàn rén cóng bù shàn rén xué shàn yě. bù shàn rén shàn rén zhī zī. shàn rén wú è, nǎi yǐ è rén wèi zī. ruò bù shàn rén jiàn rén qí è bù kě, shàn rén yì zì qín quàn. bù guì qí shī, bù ài qí zī, suī zhī dà mí. bù shàn rén bù guì shàn rén, shàn rén bù yǐ è rén zì gǎi, jiē wèi dà mí yě. cǐ wèi yào miào. míng zhī cǐ shén yào miào yě.
「善行無徹跡。」信道行善,無惡跡也。「善言無瑕適。」人非道言惡,天輒奪{下}。今信道言善,教授不耶,則無過也。「善計不用籌{下}。」明計者心解,可不須用{下}。至心信道者,發自至誠,不須旁人自勸。「善閉無關鍵不可開。」心三川,陽耶陰害,悉當閉之勿用。中道為正,至誠能閉耶志者,雖無關鍵,永不可開。不至誠者,雖有關鍵,猶可開也。「善結無繩約不可解。」結志求生,務從道誡。至誠者為之,雖無繩約,永不可解。不至誠者,雖有繩約,猶可解也。「是以聖人常善救人,而無棄人。」常為善,見惡人不棄也。就往教之,示道誡。讜其人不化,不可如何也。「常善救物,而無棄物。」與上同義也。「是謂襲明。」襲,常明也,能知此意明明也。「善人不善人師。」不善人從善人學善,故為師。終無善人從不善人學善也。「不善人善人之資。」善人無惡,乃以惡人為資。若不善人見人其惡不可,善人益自勤勸。「不貴其師,不愛其資,雖知大迷。」不善人不貴善人,善人不以惡人自改,皆為大迷也。「此謂要妙。」明知此甚要妙也。
zhī qí xióng, shǒu qí cí, wèi tiān xià xī. yù lìng xióng rú cí. xī, hé yě, yì jìn yào yě. zhī yào ān jīng shén, jí dé tiān xià zhī yào. cháng dé bù lí, fù guī yú yīng ér. zhuān jīng wú wèi, dào dé cháng bù lí zhī, gèng fǎn wèi yīng ér. zhī qí bái, shǒu qí hēi, wèi tiān xià shì. jīng bái yǔ yuán qì tóng sè, hēi tài yīn zhōng yě. yú rén zài shèn, jīng cáng zhī, ān rú bù yòng wèi shǒu hēi, tiān xià cháng fǎ shì yě. cháng dé bù dài, fù guī yú wú jí. zhī shǒu hēi zhě, dào dé cháng zài, bù cóng rén dài, bì dāng cháng zhī, bù rú zì yǒu yě. xíng xuán nǚ jīng gōng zi róng chéng zhī fǎ, xī yù dài, hé rén zhǔ dāng dài ruò zhě hū? gù lìng bù de yě. wéi yǒu zì shǒu, jué xīn bì niàn zhě, dà wú jí yě. zhī qí róng, shǒu qí rǔ, wèi tiān xià gǔ. yǒu róng bì yǒu rǔ. dào rén wèi rǔ, gù bù tān róng, dàn guī zhì yú dào. wéi yuàn zhǎng shēng, rú tiān xià gǔ shuǐ zhī yù dōng liú guī yú hǎi yě. wèi tiān xià gǔ, cháng dé nǎi zú, fù guī yú pǔ. zhì dào dāng rú gǔ shuǐ zhī zhì yù guī hǎi, dào dé cháng zú. pǔ, dào běn qì yě. rén háng dào guī pǔ, yǔ dào hé. pǔ sàn wèi qì, shèng rén yòng wèi guān zhǎng. wèi qì yǐ lí dào yǐ, bù dāng lìng pǔ sàn yě. shèng rén néng bù sàn zhī, gù guān zhǎng zhì rén, néng zhì tài píng. shì yǐ dà zhì wú gē. dào rén tóng zhī sú shì gāo guān zhòng lù hǎo yī měi shí zhēn bǎo zhī wèi ěr, jiē bù néng zhì zhǎng shēng. zhǎng shēng wèi dà fú, wèi dào rén yù zhì dà, gù zì rěn bù yǐ sú shì gē xīn qíng yě.
「知其雄,守其雌,為天下奚。」欲令雄如雌。奚,何也,亦近要也。知要安精神,即得天下之要。「常德不離,復歸於嬰兒。」專精無為,道德常不離之,更反為嬰兒。「知其白,守其黑,為天下式。」精白與元炁同色,黑太陰中也。於人在腎,精藏之,安如不用為守黑,天下常法式也。「常德不貸,復歸於無極。」知守黑者,道德常在,不從人貸,必當償之,不如自有也。行《玄女經》、龔子、容成之法,悉欲貸,何人主當貸若者乎?故令不得也。唯有自守,絕心閉念者,大無極也。「知其榮,守其辱,為天下谷。」有榮必有辱。道人畏辱,故不貪榮,但歸志於道。唯願長生,如天下谷水之欲東流歸於海也。「為天下谷,常德乃足,復歸於朴。」志道當如谷水之志欲歸海,道德常足。朴,道本氣也。人行道歸朴,與道合。「朴散為器,聖人用為官長。」為器以離道矣,不當令朴散也。聖人能不散之,故官長治人,能致太平。「是以大制無割。」道人同知俗事、高官、重祿、好衣、美食、珍寶之味耳,皆不能致長生。長生為大福,為道人慾制大,故自忍不以俗事割心情也。
jiāng yù qǔ tiān xià ér wèi zhī. kuáng huò zhī rén, tú yù zuǎn shì, tiān bì shā zhī, bù kě wèi yě. wú jiàn. wú, dào yě. tóng jiàn tiān xià zhī zūn, fēi dāng suǒ wèi, bù gǎn wèi zhī. yú rén níng néng shèng dào hū? wèi zhī gù yǒu hài yě. qí bù dé yǐ. guó bù kě yī rì wú jūn. wǔ dì jīng shēng, hé luò zhù míng qī sù jīng jiàn, wǔ wěi hé tóng. míng shòu tiān rèn ér lìng wèi zhī, qí bù dé yǐ ěr, fēi tiān xià suǒ rèn, bù kě wàng shù jǐ yě. tiān xià shén qì bù kě wèi, wèi zhě bài zhī, zhí zhě shī zhī. fēi tiān suǒ rèn, wǎng bì bài shī zhī yǐ. fū wù huò xíng huò suí, zì rán xiāng gǎn yě. xíng shàn, dào suí zhī xíng è, hài suí zhī yě. huò xū huò chuī, xū wēn chuī hán, shàn è tóng guī, huò fú tóng gēn, suī dé xū wēn, shèn fù chuī hán, dé fú shèn huò lái. huò qiáng huò léi. qiáng hòu bì gèng léi, léi fù fǎn gèng qiáng, xiān chù qiáng zhě, hòu bì yǒu léi dào rén fā xiān chù léi, hòu gèng qiáng. huò jiē huò suí. shēn cháng dāng zì shēng, ān jīng shén wèi běn, bù kě shì rén, zì fú jiē yě. fū wēi guó zhī jūn, zhōng chén jiē zhī, bù zé wáng. fū bìng rén yī zhì jiù zhī, bù zhì zé sǐ. shì yǐ shèng rén qù shén qù shē qù tài. qù shén è jí shē tài yě.
「將欲取天下而為之。」狂或之人,圖欲纂弒,天必煞之,不可為也。「吾見。」吾,道也。同見天下之尊,非當所為,不敢為之。愚人寧能勝道乎?為之故有害也。「其不得已。」國不可一日無君。五帝精生,河雒著名;七宿精見,五緯合同。明受天任而令為之,其不得已耳,非天下所任,不可妄庶幾也。「天下神器不可為,為者敗之,執者失之。」非天所任,往必敗失之矣。夫物或行或隨,自然相感也。行善,道隨之;行惡,害隨之也。或噓或吹,噓溫吹寒,善惡同規,禍福同根,雖得噓溫,慎復吹寒,得福慎禍來。「或強或羸。」強後必更羸,羸復反更強,先處強者,後必有羸;道人發先處羸,後更強。「或接或隨。」身常當自生,安精神為本,不可恃人,自扶接也。夫危國之君,忠臣接之,不則亡。夫病人醫至救之,不制則死。「是以聖人去甚去奢去泰。」去甚惡及奢太也。
yǐ dào zuǒ rén zhǔ zhě, bù yǐ bīng jiàng tiān xià. zhì guó zhī jūn, wù xiū dào dé, zhōng chén fǔ zuǒ, wù zài háng dào, dào pǔ dé yì, tài píng zhì yǐ. lì mín huái mù, zé yì zhì yǐ, xī rú xìn dào, jiē xiān shòu yǐ, bù kě pū bīng jiàng yě. bīng zhě fēi jí qì yě, dào zhī shè xíng, yǐ wēi bù huà, bù kě zhuān xīn gān lè yě. dào gù chì kù lóu, yuǎn láng hú. jiāng jūn qí guān fáng wài jū, fēng xīng xiū róu qù jí shū, dàn dāng xìn dào, yú wǔ lüè ěr. qí shì hǎo hái. yǐ bīng dìng shì, shāng shā bù yīng dù, qí yāng huò fǎn hái rén shēn jí zi sūn. shī zhī suǒ chù, jīng jí shēng. tiān zǐ zhī jūn chēng shī. bīng bù hé dào, suǒ zài chún jiàn shā qì, bù jiàn rén mín, dàn jiàn jīng jí shēng. gù shàn zhě guǒ ér yǐ, bù yǐ qǔ jiàng. guǒ, chéng yě. wèi shàn zhì chéng ér yǐ, bù dé yī bīng tú è yǐ zì jiàng. guǒ ér wù jiāo. zhì chéng shǒu shàn, wù jiāo shàng rén. guǒ ér wù jīn. zhì chéng shǒu shàn, wù jīn shēn. guǒ ér wù fá. zhì chéng shǒu shàn, wù fá shēn yě. guǒ ér bù dé yǐ, shì guǒ ér wù jiàng. zhì chéng shǒu shàn, wù tān bīng wēi. shè dāng shí zuǒ dì wáng tú bīng, dāng bù dé yǐ ér yǒu. wù gān lè yě, wù yǐ cháng wèi jiàng yě. fēng hòu zuǒ huáng dì fá chī yóu, lǚ wàng zuǒ wǔ wáng fá zhòu, jiē bù dé yǐ ér wèi zhī ěr. wù zhuàng zé lǎo, wèi zhī fēi dào, fēi dào zǎo yǐ. wén dào bù néng xíng, gù lǎo, lǎo bù zhǐ zǎo yǐ yǐ.
「以道佐人主者,不以兵彊天下。」治國之君,務修道德,忠臣輔佐,務在行道,道普德溢,太平至矣。吏民懷慕,則易治矣,悉如信道,皆仙壽矣,不可攵兵彊也。兵者非吉器也,道之設形,以威不化,不可專心甘樂也。道故斥庫樓,遠狼狐。將軍騎官房外居,鋒星脩柔去極疏,但當信道,於武略耳。「其事好還。」以兵定事,傷煞不應度,其殃禍反還人身及子孫。「師之所處,荊棘生。」天子之軍稱師。兵不合道,所在淳見煞氣,不見人民,但見荊棘生。「故善者果而已,不以取彊。」果,誠也。為善至誠而已,不得依兵圖惡以自彊。「果而勿驕。」至誠守善,勿驕上人。「果而勿矜。」至誠守善,勿矜身。「果而勿伐。」至誠守善,勿伐身也。「果而不得已,是果而勿彊。」至誠守善,勿貪兵威。設當時佐帝王圖兵,當不得已而有。勿甘樂也,勿以常為彊也。風后佐黃帝伐蚩尤,呂望佐武王伐紂,皆不得已而為之耳。「物壯則老,謂之非道,非道早已。」聞道不能行,故老,老不止早已矣。
fū jiā bīng zhě, bù xiáng zhī qì, wù huò è zhī, yǒu dào bù chù. bīng zhě fēi dào suǒ xī, yǒu dào zhě bù chù zhī. jūn zǐ jū zé guì zuǒ, yòng bīng zé guì yòu. zuǒ yòu qì yě. bīng zhě bù xiáng qì, fēi jūn zǐ zhī qì. zhòng míng qí xiōng shì yě. bù dé yǐ ér yòng zhī. qián zhāng yǐ shuō zhī yě. tián dàn wèi shàng, gù bù měi. dào rén tián dàn, bù měi bīng yě. ruò měi bì lè zhī, shì shā rén. fū lè shā zhě, bù kě dé yì yú tiān xià. míng lè bīng lè shā bù kě yě. gù jí shì shàng zuǒ, sàng shì shàng yòu. zuǒ yòu qì yě. shì yǐ piān jiāng jūn jū zuǒ, shàng jiāng jūn jū yòu. piān jiāng jūn bù zhuān shā shēng zhī jī, xiàng zuǒ shàng jiāng jūn zhuān shā, xiàng yòu. yán yǐ sàng lǐ chù zhī, shā rén zhòng duō, yǐ bēi āi qì zhī, zhàn shèng yǐ sàng lǐ chù zhī. bù dé yǐ ér yǒu zhě, zhé sān shēn wǔ lìng, shì yǐ dào jiè, yuàn shòu qí jiàng. bù cóng zhě dāng mǐn shāng bēi qì zhī, rú jiā yǒu sàng, wù xǐ kuài yě.
「夫佳兵者,不祥之器,物或惡之,有道不處。」兵者非道所憙,有道者不處之。「君子居則貴左,用兵則貴右。」左右契也。「兵者不祥器,非君子之器。」重明其凶事也。「不得已而用之。」前章已說之也。「恬淡為上,故不美。」道人恬淡,不美兵也。「若美必樂之,是煞人。夫樂煞者,不可得意於天下。」明樂兵樂煞不可也。「故吉事尚左,喪事尚右。」左右契也。「是以偏將軍居左,上將軍居右。」偏將軍不專煞生之機,像左;上將軍專煞,像右。「言以喪禮處之,煞人眾多,以悲哀泣之,戰勝以喪禮處之。」不得已而有者,輒三申五令,示以道誡,願受其降。不從者當閔傷悲泣之,如家有喪,勿喜快也。
dào cháng wú míng. bù míng dà, tuō wēi xiǎo yě. pǔ suī xiǎo, tiān xià bù gǎn chén. dào suī wēi xiǎo, wèi tiān xià mǔ, gù bù kě dé chén. wáng hóu ruò néng shǒu, wàn wù jiāng zì bīn. rén bù kě yǐ guì qīng dào, dāng zhī, wàn wù jiē zì bīn fú. tiān dì xiāng hé, yǐ jiàng gān lù. wáng zhě háng dào, tiān dì xī, zī zé shēng. mín mò zhī lìng ér zì jūn. wáng zhě zūn dào, lì mín qǐ xiào, bù wèi fǎ lǜ, nǎi wèi tiān shén., gǎn wèi fēi è. jiē yù quán shēn, bù xū lìng chì ér zì píng jūn. shǐ zhì yǒu míng. dào rén qiú shēng, bù tān róng míng. jīn wáng hóu chéng xiān rén zhī hòu, yǒu róng míng, bù qiáng qiú yě. dào tīng zhī, dàn yù lìng wù zūn dào héng jiè, wù jiāo yì yě. míng yì jì yǒu, fū yì jiāng zhī zhǐ. wáng hóu chéng xiān rén zhī hòu. jì yǒu míng, dāng zhī zhǐ zú, bù dé fù sī gāo zūn qiáng qiú yě. zhī zhǐ bù dài. zhū zhī zhǐ zú, zhōng bù wēi dài. pì dào zài tiān xià, yóu chuān gǔ yǔ jiāng hǎi. dào zài tiān xià, pì rú jiāng hǎi, rén yī xīn zhì dào, dāng rú gǔ shuǐ zhī yù guī hǎi yě.
「道常無名。」不名大,託微小也。「朴雖小,天下不敢臣。」道雖微小,為天下母,故不可得臣。「王侯若能守,萬物將自賓。」人不可以貴輕道,當之,萬物皆自賓伏。「天地相合,以降甘露。」王者行道,天地憙,滋澤生。「民莫之令而自均。」王者尊道,吏民企效,不畏法律,乃畏天神。,敢為非惡。皆欲全身,不須令敕而自平均。「始制有名。」道人求生,不貪榮名。今王侯承先人之後,有榮名,不強求也。道聽之,但欲令務尊道行誡,勿驕溢也。「名亦既有,夫亦將知止。」王侯承先人之後。既有名,當知止足,不得復思高尊強求也。「知止不殆。」諸知止足,終不危殆。「譬道在天下,猶川谷與江海。」道在天下,譬如江海,人一心志道,當如谷水之欲歸海也。
zhī rén zhě zhì. zhī píng tā rén shàn è, zhī bù hé dào dé, dào rén dàn dāng zì xǐng qí shēn, lìng bù xiàn yú sǐ dì, wù píng tā rén yě. zì zhī zhě míng. rú cǐ shén míng yǐ. shèng rén yǒu lì. hǎo shèng rén zhě, dàn míng yǒu lì yě. zì shèng zhě jiàng. zì xiū shēn xíng shàn shèng è, cǐ nǎi jiàng yě. zhī zú zhě fù. dào yǔ qiān yě. jiàng xíng yǒu zhì. dào jiè shén nán, xiān shì dé zhī, dàn zhì ěr, fēi yǒu jì qiǎo yě. bù shī qí suǒ zhě jiǔ. fù guì pín jiàn, gè zì shǒu dào wèi wù, zhì chéng zhě dào yǔ zhī, pín jiàn zhě wú zì bǐ qiáng yù qiú fù guì yě. bù qiáng qiú zhě, wèi bù shī qí suǒ gù jiǔ yě. yòu yī shuō yuē, xǐ nù wǔ xíng zhàn shāng zhě, rén bìng sǐ, bù fù dài zuì mǎn dì. jīn dāng hé wǔ xíng, lìng gè ān qí wèi wù xiāng fàn, yì jiǔ yě. sǐ ér bù wáng zhě shòu. dào rén xíng bèi, dào shén guī zhī, bì shì tuō sǐ, yù tài yīn zhōng, fù shēng qù wèi bù wáng, gù shòu yě. sú rén wú shàn gōng, sǐ zhě shǔ dì guān, biàn wèi wáng yǐ.
「知人者智。」知平他人善惡,知不合道德,道人但當自省其身,令不陷於死地,勿平他人也。「自知者明。」如此甚明矣。「勝人有力。」好勝人者,但名有力也。「自勝者彊。」自修身行善勝惡,此乃彊也。「知足者富。」道與謙也。「彊行有志。」道誡甚難,仙士得之,但志耳,非有伎巧也。「不失其所者久。」富貴貧賤,各自守道為務,至誠者道與之,貧賤者無自鄙強欲求富貴也。不強求者,為不失其所故久也。又一說曰,喜怒五行戰傷者,人病死,不復待罪滿地。今當和五行,令各安其位勿相犯,亦久也。「死而不亡者壽。」道人行備,道神歸之,避世託死,遇太陰中,復生去為不亡,故壽也。俗人無善功,死者屬地官,便為亡矣。
dà dào fàn, qí kě zuǒ yòu. fàn, guǎng yě. dào shén guǎng dà, chù róu ruò, bù yǔ sú rén zhēng, jiào rén yǐ jiè shèn zhě yí zuǒ qì, bù jiè shèn zhě zhì zuǒ qì. wàn wù shì yǐ shēng ér bù cí. bù cí xiè ēn, dào bù guì yě. chéng gōng bù míng yǒu, yì pī wàn wù bù wèi zhǔ, kě míng yú xiǎo. dào bù míng gōng, cháng chēng xiǎo yě. wàn wù guī zhī bù wèi zhǔ, kě míng yú dà. guī, yǎng yě. yǐ wèi shēng jì bù zé ēn, fù bù míng zhǔ, dào nǎi néng cháng dà ěr. shì yǐ shèng rén zhōng bù wèi dà, gù néng chéng qí dà. fǎ dào cháng xiān chēng xiǎo, hòu bì nǎi néng dà, dà zhě zhǎng shēng, yǔ dào děng shòu.
「大道氾,其可左右。」氾,廣也。道甚廣大,處柔弱,不與俗人爭,教人以誡慎者宜左契,不誡慎者置左契。「萬物恃以生而不辭。」不辭謝恩,道不貴也。「成功不名有,衣被萬物不為主,可名於小。」道不名功,常稱小也。「萬物歸之不為主,可名於大。」歸,仰也。以為生既不責恩,復不名主,道乃能常大耳。「是以聖人終不為大,故能成其大。」法道常先稱小,後必乃能大,大者長生,與道等壽。
zhí dà xiàng tiān xià wǎng. wáng zhě zhí zhèng fǎ, xiàng dà dào, tiān xià guī wǎng, kuàng sāi zhòng yì, xiàng fēng ér zhì. dào zhī wèi huà, zì gāo ér jiàng, zhǐ wèi wáng zhě, gù guì yī rén. zhì wú èr jūn, shì yǐ dì wáng cháng dāng háng dào, rán hòu nǎi jí lì mín. fēi dú dào shì kě xíng, wáng zhě qì juān yě. shàng shèng zhī jūn, shī dào zhì xíng yǐ jiào huà. tiān xià rú zhì, tài píng fú ruì, jiē gǎn rén gōng suǒ jī, zhì zhī zhě dào jūn yě. zhōng xián zhī jūn, zhì xìn bù chún, zhèng fù fú jiē, néng rèn xián liáng, chén bì zhī yǐ dào. suī cún guó, huì bù dàng dàng, láo jīng gōng qín, liáng fǔ cháo qù, mù guó qīng wēi, zhì bù zài shàng, gù zài bǐ qù chén. suǒ yǐ zhě, huà nì yě, yóu shuǐ bù shui bù xī. suī yǒu liáng chén, cháng nán zhì zhì. kuàng qún yé zá zhèng, zhì jūn huì dào, fēi jiàn zhēn wén, yǐ wèi rén shì kě jiǔ suí zhī. wáng zhě dào kě jiǔ qì juān, dào zūn qiě shén, zhōng bù tīng rén, gù fàng jīng yé. biàn yì fén fén, jiāng yǐ jiè huì. dào yǐn què guān, luàn jí bì lǐ, dào yì bì xuān, shì yǐ dì wáng dà chén, bù kě bù yòng xīn yīn qín shěn chá zhī yān. jiā ér bù hài. wáng zhě háng dào, dào lái guī wǎng. wáng zhě yì jiē lè dào, zhī shén míng bù kě qī fù. bù wèi fǎ lǜ yě, nǎi wèi tiān shén, bù gǎn wèi fēi è. chén zhōng zi xiào, chū zì rán zhì xīn. wáng fǎ wú suǒ fù hài, xíng fá gé cáng, gù yì zhì, wáng zhě lè yě. ān píng dà lè. rú cǐ zhī zhì, shén dà lè yě. yǔ ěr guò kè zhǐ. zhū yǔ tiān zāi biàn guài, rì yuè yùn ěr, bèi chén zòng héng, cì guàn zhī jiù, guò zuì suǒ zhì wǔ xīng shùn guǐ, kè nì bù yào, jí yì zhī qì, dōu xī zhǐ yǐ. dào chū yán, dàn wú wèi. dào zhī suǒ yán, fǎn sú jué qiǎo, yú sú rén zhōng, shén wú wèi yě. wú wèi zhī zhōng, yǒu dà shēng wèi, gù shèng rén wèi wú wèi zhī wèi. shì bù zú jiàn, tīng bù zú wén, yòng bù kě jì. dào lè zhì pǔ, cí wú yú, shì dào yán, tīng dào jiè, huò bù zú jiàn wén ěr ér nán xíng. néng xíng néng yòng, qìng fú bù kě jì jǐn yě.
「執大象天下往。」王者執正法,像大道,天下歸往,曠塞重驛,向風而至。道之為化,自高而降,指謂王者,故貴一人。制無二君,是以帝王常當行道,然後乃及吏民。非獨道士可行,王者棄捐也。上聖之君,師道至行以教化。天下如治,太平符瑞,皆感人功所積,致之者道君也。中賢之君,志信不純,政復扶接,能任賢良,臣弼之以道。雖存國,會不蕩蕩,勞精躬勤,良輔朝去,暮國傾危,制不在上,故在彼去臣。所以者,化逆也,猶水不氵不西。雖有良臣,常難致治。況群耶雜政,制君諱道,非賤真文,以為人世可久隨之。王者道可久棄捐,道尊且神,終不聽人,故放精耶。變異汾汾,將以誡誨。道隱卻觀,亂極必理,道意必宣,是以帝王大臣,不可不用心殷勤審察之焉。「佳而不害。」王者行道,道來歸往。王者亦皆樂道,知神明不可欺負。不畏法律也,乃畏天神,不敢為非惡。臣忠子孝,出自然至心。王法無所復害,形罰格藏,故易治,王者樂也。「安平大樂。」如此之治,甚大樂也。「與珥過客止。」諸與天災變怪,日月運珥,倍臣縱橫,刺貫之咎,過罪所致;五星順軌,客逆不曜,疾疫之氣,都悉止矣。「道出言,淡無味。」道之所言,反俗絕巧,於俗人中,甚無味也。無味之中,有大生味,故聖人味無味之味。「視不足見,聽不足聞,用不可既。」道樂質樸,辭無餘,視道言,聽道誡,或不足見聞耳而難行。能行能用,慶福不可既盡也。
jiāng yù xī zhī, bì gù zhāng zhī. shàn è tóng guī, huò fú tóng gēn, qí xiān zhāng zhě hòu bì xī. jiāng yù ruò zhī, bì gù jiàng zhī. xiān jiàng hòu bì ruò. jiāng yù fèi zhī, bì gù xìng zhī. xiān xìng hòu bì shuāi fèi. jiāng duó zhī, bì gù yǔ zhī. xiān dé hòu bì duó yě. shì wèi wēi míng. cǐ sì shì jí sì yuàn sì zéi yě. néng zhī zhī zhě, wēi qiě míng. zhī zé fù dào yě, dào rén wèi xī ruò fèi duó, gù zào xíng xiān zì xī zì ruò zì fèi zì duó, rán hòu nǎi dé qí jí. jí sú rén fèi yán, xiān qǔ zhāng jiàng xìng zhī lì, rán hòu fǎn xiōng yǐ. gù jiè zhī zhǐ zú, lìng rén yú shì jiān cái zì rú, biàn sī shī huì sàn cái chú yāng, bù gǎn duō qiú. fèng dào jiè zhě, kě zhǎng chù jí bù xiōng, bù néng zhǐ zú, xiāng fǎn bù xū yě. dào rén bù kě gǎn fēi, shí yǒu wēi míng zhī zhī. róu ruò shèng gāng jiàng. dào qì wēi ruò, gù jiǔ zài wú suǒ bù fú. shuǐ fǎ dào róu ruò, gù néng xiāo chuān yá shí, dào rén dāng fǎ zhī. yú bù kě shèng yú yuān. jiè wèi yuān, dào yóu shuǐ, rén yóu yú, yú shī yuān qù shuǐ zé sǐ rén bù xíng jiè shǒu dào, dào qù zé sǐ. guó yǒu lì qì, bù kě yǐ shì rén. bǎo jīng wù fèi, lìng xíng quē yě. yòu yī shuō yuē, dào rén níng shī rén wù wèi rén suǒ shī, níng bì rén wù wèi rén suǒ bì, níng jiào rén wèi shàn wù wèi rén suǒ jiào, níng wèi rén suǒ nù wù nù rén, fēn jūn níng yǔ rén duō wù wèi rén suǒ yǔ duō. qí fǎn cǐ zhě, jí wèi shì rén lì qì yě.
「將欲翕之,必固張之。」善惡同規,禍福同根,其先張者後必翕。「將欲弱之,必固彊之。」先彊後必弱。「將欲廢之,必固興之。」先興後必衰廢。「將奪之,必固與之。」先得後必奪也。「是謂微明。」此四事即四怨、四賊也。能知之者,微且明。知則副道也,道人畏翕弱廢奪,故造行先自翕自弱自廢自奪,然後乃得其吉。及俗人廢言,先取張彊興之利,然後返凶矣。故誡知止足,令人於世間裁自如,便思施惠散財除殃,不敢多求。奉道誡者,可長處吉不凶,不能止足,相返不虛也。道人不可敢非,實有微明之知。「柔弱勝剛彊。」道氣微弱,故久在無所不伏。水法道柔弱,故能消穿崖石,道人當法之。「魚不可勝於淵。」誡為淵,道猶水,人猶魚,魚失淵去水則死;人不行誡守道,道去則死。「國有利器,不可以視人。」寶精勿費,令行缺也。又一說曰,道人寧施人勿為人所施,寧避人勿為人所避,寧教人為善勿為人所教,寧為人所怒勿怒人,分均寧與人多勿為人所與多。其返此者,即為示人利器也。
dào cháng wú wèi ér wú bù wèi. dào xìng bù wèi è shì, gù néng shén wú suǒ bù zuò, dào rén dāng fǎ zhī. wáng hóu ruò néng shǒu. wáng zhě suī zūn, yóu cháng wèi dào, fèng jiè xíng zhī. wàn wù jiāng zì huà. wáng zhě fǎ dào wèi zhèng, lì mín shù niè zǐ, xī huà wèi dào. huà rú yù zuò, wú jiāng zhèn zhī yǐ wú míng zhī pǔ. shī zhèng biàn dé yé, yé gǎi dé zhèng. jīn wáng zhě fǎ dào, mín xī cóng zhèng, zhāi zhèng ér zhǐ, bù kě fù biàn, biàn wèi yé yǐ. guān qí jiāng biàn, dào biàn zhèn zhì zhī. jiǎn yǐ wú míng zhī pǔ, jiào jiè jiàn yě. wáng zhě yì dāng fǎ dào zhèn zhì zhī, ér bù néng zhì zhě, shì sú xī biàn wèi yé yǐ, xià gǔ shì shì yě. wú míng zhī pǔ, yì jiāng bù yù. dào xìng yú sú jiān dōu wú suǒ yù, wáng zhě yì dāng fǎ zhī. wú yù yǐ jìng, tiān dì zì zhèng. dào cháng wú yù lè qīng jìng, gù lìng tiān dì cháng zhèng. tiān dì dào chén yě, wáng zhě fǎ dào héng jiè, chén xià xī jiē zì zhèng yǐ.
「道常無為而無不為。」道性不為惡事,故能神無所不作,道人當法之。「王侯若能守。」王者雖尊,猶常畏道,奉誡行之。「萬物將自化。」王者法道為政,吏民庶孽子,悉化為道。「化如欲作,吾將鎮之以無名之朴。」失正變得耶,耶改得正。今王者法道,民悉從正,齋正而止,不可復變,變為耶矣。觀其將變,道便鎮制之。檢以無名之朴,教誡見也。王者亦當法道鎮制之,而不能制者,世俗悉變為耶矣,下古世是也。「無名之朴,亦將不欲。」道性於俗間都無所欲,王者亦當法之。「無欲以靜,天地自正。」道常無欲樂清靜,故令天地常正。天地道臣也,王者法道行誡,臣下悉皆自正矣。