strong hèn pín qióng yuē kè shāng mì shì zǒu jiāng hú bèi piàn kū gōng táng strong
恨贫穷约客商密室 走江湖被骗哭公堂
cí yuē:
词曰:
rén shēng qiān gǔ shāng xīn shì, bèi piàn zuì kān jiē. zhǐ hèn mù wú xián fǒu, dùn chéng liǔ xù yáng huā.
人生千古伤心事,被骗最堪嗟。只恨目无贤否,顿成柳絮杨花。
rén míng tài shǒu, yán jī lèi rì, zhǔ lìng huí jiā. kān xiào mù hóu guān pò, kòng yú lèi jǐn cán xiá.
仁明太守,严缉累日,嘱令回家。堪笑沐猴冠破,空余泪尽残霞。
yòu diào cháo zhōng cuò.
——右调《朝中措》。
huà shuō lěng yú bīng zhèn jì le liáng zhōu yī fǔ de bǎi xìng, xià le lǒng shān, yán tú jiù rén jí kǔ, màn màn de xiàng shān dōng lù shàng xíng lái, yào huì hé chéng bì bù huàn èr rén. zhè huà bù biǎo.
话说冷于冰赈济了凉州一府的百姓,下了陇山,沿途救人疾苦,慢慢的向山东路上行来,要会合城璧不换二人。这话不表。
qiě shuō wēn rú yù zì cóng fèi le wàn jīn yín liǎng, chū le tài ān zhōu jiān, guǒ rán ān fèn shǒu jǐ, děng xián lián dà mén yě bù chū. bù dàn bù zuò piáo dǔ de shì, lián piáo dǔ de huà yě jué kǒu bù tí. zhǐ shì běn chéng qù le zhè liǎng chù shēng yì, rì yòng yín qián dōu dé zì jǐ dǎ suàn, jiù shì yǔ jiā xià nán nǚ, fēn jǐ pǐ suō bù chuān yòng. lí le xiàn yín qián, biàn jué hū yìng bù líng. tā de jiù huǒ jì dōu yǔ xīn cái dōng zuò le shēng yì, rú yù qǔ diǎn wù shì, yě hái zhī yìng, wèi miǎn kǒu jué jiān jiù yǒu xiē tuī diào de huà chuán lái. jí huò yǔ xiē huò wù, lǜ jiē shì píng cháng dōng xī, dào hái tā shí, yī wén yě bù néng duǎn shǎo, fǎn bǐ bié jiā jià qián duō yào xiē.
且说温如玉自从费了万金银两,出了泰安州监,果然安分守己,等闲连大门也不出。不但不做嫖赌的事,连嫖赌的话也绝口不题。只是本城去了这两处生意,日用银钱都得自己打算,就是与家下男女,分几匹梭布穿用。离了现银钱,便觉呼应不灵。他的旧伙计都与新财东做了生意,如玉取点物事,也还支应,未免口角间就有些推调的话传来。即或与些货物,率皆是平常东西,到还他时,一文也不能短少,反比别家价钱多要些。
yīn cǐ rú yù fù qì. zǒng cùn sī chǐ lǚ, jīn jiǔ kuài ròu, dōu yòng xiàn qián mǎi bàn. guò le bàn nián yǒu yú, shén dǎng fèi lì. zì zāo pàn àn hòu, jiāng xiàn yín jù jǐn, zhǐ cún le xiē tǔ dì. shǐ yòng guò dà qián de rén, xīn shàng shèn shì suǒ rán, zhú rì jiā méi tóu bù zhǎn, yào xiǎng yí gè shēng cái de fǎ zǐ, fù huán yuán běn, zuò tǔ qì yáng méi dì bù. péng yǒu men suī zhī tā xiàn chéng yín zi jù wú, dì tǔ hái fēn háo wèi dòng, dào dǐ yào suàn yī bǎ féi dǔ shǒu, réng shì shí lái tán xiào, yǐn tā rù jú, bǐ xī shí gèng jìng tā jǐ fēn. tā què dòng le yī fān yí xīn, kàn de rén jìng tā, shì xíng róng tā méi qián de yì sī. yuán cǐ móu cái zhī xīn yuè fā zhòng le, zhǐ shì xiǎng bù chū gè fā cái de dào lù lái.
因此如玉负气。总寸丝尺缕,斤酒块肉,都用现钱买办。过了半年有余,甚党费力。自遭叛案后,将现银俱尽,止存了些土地。使用过大钱的人,心上甚是索然,逐日家眉头不展,要想一个生财的法子,复还原本,做吐气扬眉地步。朋友们虽知他现成银子俱无,地土还分毫未动,到底要算一把肥赌手,仍是时来谈笑,引他入局,比昔时更敬他几分。他却动了一番疑心,看的人敬他,是形容他没钱的意思。缘此谋财之心越发重了,只是想不出个发财的道路来。
yī rì, hū xiǎng qǐ běn chéng yí gè péng yǒu, jiào zuò yóu kuí, shì gè cōng míng jué shì jí yǒu kǒu cái de rén, ruò qǐng tā lái xiāng shāng, bì yǒu qí móu. qián fān zài jiān zhōng, tā yě kàn wàng guò jǐ cì, hái wèi xiè xiè tā. suí zhe jiā zhōng rén zuò le jiǔ xí, chāi rén cì zǎo qù qǐng. dào xià wǔ shí hòu, yóu kuí dào lái. dàn jiàn:
一日,忽想起本城一个朋友,叫做尤魁,是个聪明绝世、极有口才的人,若请他来相商,必有奇谋。前番在监中,他也看望过几次,还未谢谢他。随着家中人做了酒席,差人次早去请。到下午时候,尤魁到来。但见:
suī bào sū zhāng zhī cái, xìng wú cāo zhuō zhī dǎn. yòu xíng xiǎo huì, qiè háo xiá zhī xū míng lǎo xué quán jiān, qī chún liáng zhī nuò shì. hé guāng hùn sú, wéi zhī lì yù shì qián suí fāng zhú yuán, bù yǐ lián chǐ wéi zhòng. gōng míng cèng dèng, zhàng fū zhī qì yǐ huī jiā yè diāo líng, fù rén zhī tài shí lù. yòng yín qián wú fēn rén jǐ, dài dì xiōng bù rú yǒu péng. miáo shén huà wěn, cháng tán xiāng dǎng guī kǔn qì zhǎng jiù duǎn, lǚ fá gǔ ròu yīn sī. rén lái bì xiào zài yán xiān, hún shì shì tú zhōng qiān guāng jūn zǐ kè qù jí mà wén bèi hòu, zhēn shì qíng lǐ wài yì yàng xiǎo rén.
虽抱苏张之才,幸无操卓之胆。幼行小惠,窃豪侠之虚名;老学权奸,欺纯良之懦士。和光混俗,惟知利欲是前;随方逐圆,不以廉耻为重。功名蹭蹬,丈夫之气已灰;家业凋零,妇人之态时露。用银钱无分人己,待弟兄不如友朋。描神画吻,常谈乡党闺阃;弃长就短,屡伐骨肉阴私。人来必笑在言先,浑是世途中谦光君子;客去即骂闻背后,真是情理外异样小人。
rú yù jiàn yóu kuí lái, xīn shàng shén xǐ, liǎng rén xié shǒu rù fáng, gè xíng lǐ zuò xià.
如玉见尤魁来,心上甚喜,两人携手入房,各行礼坐下。
yóu kuí jǔ shǒu dào:" lǎo zhǎng xiōng zhēn fú dé jiān quán zhī rén yě! gāo ér bù wēi, diān ér bù fù, chù xuè ròu lín lí zhī shì, tán xiào jiě tuō, fēi yǒu tōng tiān chè dì de shǒu duàn, ān néng lǚ xiǎn ruò píng! ruò shì méi yǒu dān dāng de rén, yù cǐ pàn àn, wéi yǒu tì qì zì jìn yǐ ěr. rú hé bù jiào rén fú shā."
尤魁举手道:“老长兄真福德兼全之人也!高而不危,颠而不覆,处血肉淋漓之事,谈笑解脱,非有通天彻地的手段,安能履险若平!若是没有担当的人,遇此叛案,惟有涕泣自尽已耳。如何不教人服杀。”
rú yù dào:" bù guò shì qián shén yǒu líng, kǒng fāng chī kǔ, yú dì hé néng zhī yǒu!"
如玉道:“不过是钱神有灵,孔方吃苦,于弟何能之有!”
yóu kuí dào:" shén me huà, rén jiā hái yǒu ná zhe jīn shān xún bù zháo ān fàng de dì fāng lī."
尤魁道:“什么话,人家还有拿着金山寻不着安放的地方哩。”
jiā rén men xiàn shàng chá lái. chī bì, yóu kuí yòu dào:" zì zhǎng xiōng chū líng yǔ hòu, xiǎo dì jí yù qū fǔ, tīng hòu qǐ jū, wú rú jiàn nèi jiǎo shàng shēng yī dà jū, āi háo zhī shēng, yè yǐ jì rì. yán yī tiáo zhì, dào hào qù xǔ duō yín qián. nǐ wǒ zhī jǐ, bì bù yǐ kàn chí jiè huái."
家人们献上茶来。吃毕,尤魁又道:“自长兄出囹圄后,小弟急欲趋府,听候起居,无如贱内脚上生一大疽,哀号之声,夜以继日。延医调治,到耗去许多银钱。你我知己,必不以看迟介怀。”
rú yù dào:" sǎo fū rén yù tǐ wéi hé, xiǎo dì zhuó shí quē lǐ zhī zhì, jìn lái quán yù fǒu?"
如玉道:“嫂夫人玉体违和,小弟着实缺礼之至,近来全愈否?”
yóu kuí dào:" tuō bì hǎo xiē le."
尤魁道:“托庇好些了。”
rú yù dào:" chéng xiāng jiàn gé, bù huò shí kè jù shǒu tán xīn, wèi xiáng lǎo gē nián lái, zuò hé qīng gāo shì?"
如玉道:“城乡间隔,不获时刻聚首谈心,未详老哥年来,做何清高事?”
yóu kuí dào:" xiǎo dì jìn nián jìng chéng le gè máng zhōng jí xián, xián zhōng jí máng zhī rén, zì jǐ yě xíng róng bù lái. zhǐ yǒu yí gè zì jiāng rén hài sǐ."
尤魁道:“小弟近年竟成了个忙中极闲,闲中极忙之人,自己也形容不来。止有一个字将人害死。”
rú yù dào:" shì shèn me zì?"
如玉道:“是甚么字?”
yóu kuí dào:" qióng."
尤魁道:“穷。”
rú yù dào:" wǒ yǔ lǎo gē, zhēn shì tóng bìng."
如玉道:“我与老哥,真是同病。”
yóu kuí dà xiào dào:" zhè jiù bú shì nǐ wǒ zhī jǐ huà le. xiǎo dì jǐn yī shēn fū fā, bù néng dǐ xiōng zhī yī máo, tóng bìng èr zì, hái bú shì zhè yàng gè yòng fǎ."
尤魁大笑道:“这就不是你我知己话了。小弟尽一身肤发,不能抵兄之一毛,同病二字,还不是这样个用法。”
rú yù dào:" xiǎo dì dào bú shì suí kǒu xū cí, zì xiān jūn qù shì, jiā zhōng shàng yǒu sān wàn yú jīn, nián lái hú hùn le yī wàn liù qī, cǐ fān yīn pàn àn, yòu shì yī wàn yú liǎng, zhǐ yǒu liǎng chù shēng yì, yī zhāo jǐn fèi, jīn jǐn cún bó tián shí shù qǐng. jiā zhōng rén kǒu zhòng duō, yǒu chū lù ér wú rén lù, qǐ bú shì tóng bìng me?"
如玉道:“小弟到不是随口虚辞,自先君去世,家中尚有三万余金,年来胡混了一万六七,此番因叛案,又是一万余两,止有两处生意,一朝尽废,今仅存薄田十数顷。家中人口众多,有出路而无人路,岂不是同病么?”
yóu kuí dào:" ròu yuán shēng yú gǔ, wú gǔ ér yù zhǎng ròu, shì bù néng yě, tǔ dì jí zhǎng ròu zhī gǔ. yǐ dì chǎn shí shù qǐng zhī duō, réng shì pái shān dǎo hǎi zhī shì, shǎo wèi wò xuán, hé chóu bù chéng guō jiā jīn xué! ruò zuò chī sǐ shǒu, kǒng yì bù néng shēng sè."
尤魁道:“肉原生于骨,无骨而欲长肉,势不能也,土地即长肉之骨。以地产十数顷之多,仍是排山倒海之势,少为斡旋,何愁不成郭家金穴!若坐吃死守,恐亦不能生色。”
rú yù dào:" xiǎo dì zhèng shì wèi cǐ, qǐng xiōng lái shī yī liáng móu, wèi cái yòng héng zú zhī jì."
如玉道:“小弟正是为此,请兄来施一良谋,为财用恒足之计。”
yóu kuí dào:" móu cái bì xiān yào gē tòng, tòng bù gē ér yù shēng cái, shì wú yì ér sī fēi yě. yǐ xiǎo dì yú jiàn, mò ruò xué sòng kòu lái gōng chán yuān zhī zhàn, shù kě shōu yī bó jí fǎn zhī gōng."
尤魁道:“谋财必先要割痛,痛不割而欲生财,是无翼而思飞也。以小弟愚见,莫若学宋寇莱公澶渊之战,庶可收一搏即反之功。”
rú yù dào:" yuàn lǎo gē míng yǐ jiào wǒ."
如玉道:“愿老哥明以教我。”
yóu kuí dào:" xiǎo dì yì jiàn, nǎi gū zhù zhī shuō yě. tiǎn shǔ zhì hǎo, lǐ hé zhí yán. wèi jīn jì mò ruò fàn mài huò wù, rán fàn mài bì xū zī běn yíng yú. lǎo zhǎng xiōng tián dì shù qǐng, ruò jìn shù biàn mài, zhì jiā zhě bù guò mài sān sì qiān jīn, yǐ sān sì qiān jīn mào yì, yǔ shì jǐng rén hé shū? bù dàn lǎo xiōng bù xiè yú jīng yíng, jí xiāng dǎng yì tiān xiào yì. bì xū dà qǐ xī rì huàn náng, còu zú yī wàn liǎng fāng kě. jìn nián běi fāng sī shuǐ dà zhǎng, kě dào sū zhōu, huò nán jīng, mǎi bàn chóu duàn shā luó, zài jǐ nán lì yī fà jú, zài bù rán yùn zhì dōu zhōng yì kě. gài běn dà zé lì yì zì kuān, qì sǐ wù ér fāng néng biàn wéi huó wù. shēng cái zhī dào, mò shàn yú cǐ. dào qí jiān, huò qiǎn xīn fù rén bàn lǐ, huò yòng xiǎo dì shǎo xiào wēi láo, bù guò zhōu zhuǎn yī liǎng cì, zé cái yòng chōng zú yī èr nián jiān, dì bāo guǎn zhǎng xiōng běn lì xiāng duì. rán hòu yīn shí chèn biàn, kāi cái yuán, jié cái liú, zé wù zhī jiàn zhě ér jū zhī, zé liú yàn chí chóu, táo zhū zhì fù, yòu bù zú dào yǐ. kuàng zūn fǔ zān yīng shì zhòu, wèi yī jùn wàng zú, jīn réng zāo shì biàn, zhì lìng sāng zǐ yǒu pén fǔ yī kōng zhī qiào, wú shèn wéi zhǎng xiōng chǐ zhī. rú bì bāo cáng zhū wáng, shǐ zhī tián xiāng yā guì, zhēn yú zhī zhì yě. ruò wèi gēng zhòng dì tǔ, kě wàng yíng shì yíng cāng, cǐ tián shè wēng yǔ kān jiā nú shì yè, fēi kè qín kè jiǎn jī lěi èr sān shí nián, bù yì de yě. yū fǔ zhī jiàn, tǒng tīng gāo míng zhǔ cái."
尤魁道:“小弟意见,乃孤注之说也。忝属至好,理合直言。为今计莫若贩卖货物,然贩卖必须资本盈余。老长兄田地数顷,若尽数变卖,至佳者不过卖三四千金,以三四千金贸易,与市井人何殊?不但老兄不屑于经营,即乡党亦添笑议。必须大起昔日宦囊,凑足一万两方可。近年北方丝水大长,可到苏州,或南京,买办绸缎纱罗,在济南立一发局,再不然运至都中亦可。盖本大则利益自宽,弃死物而方能变为活物。生财之道,莫善于此。到其间,或遣心腹人办理,或用小弟少效微劳,不过周转一两次,则财用充足;一二年间,弟包管长兄本利相对。然后因时趁便,开财源,节财流,择物之贱者而居之,则刘晏持筹,陶朱致富,又不足道矣。况尊府簪缨世胄,为一郡望族,今仍遭事变,致令桑梓有盆釜一空之诮,吾甚为长兄耻之。如必包藏珠王,使之填箱压柜,真愚之至也。若谓耕种地土,可望盈室盈仓,此田舍翁与看家奴事业,非克勤克俭积累二三十年,不易得也。迂腐之见,统听高明主裁。”
rú yù dà xǐ dào:" xiōng yán guǒ zhōng yào hài, shě cǐ yì zài wú bié fǎ. hán jiā ruò qìng qí suǒ yǒu, hái kě nà còu qī bā qiān liǎng, xiǎo dì dìng qīn qù zǒu zāo, gǎn fán lǎo gē tóng háng. zài dé yī shí huò rén xiāng bāng, zé dà shì jì yǐ."
如玉大喜道:“兄言果中要害,舍此亦再无别法。寒家若罄其所有,还可那凑七八千两,小弟定亲去走遭,敢烦老哥同行。再得一识货人相帮,则大事济矣。”
yóu kuí tīng le, xīn zhōng àn xǐ, yòu shuō dào:" dāng jīn shí shì, yǒu dào líng tì, níng jǐn qīng sōng sè luò. xiǎo dì yī shēng wéi rén, zhǐ yuàn xué wěn jǐng lián lìn, bù yuàn xué zhāng ěr chén yú. lǎo xiōng dāng quán shèng zhī shí, shì sī xiǎo dì dēng táng jǐ cì, zhī yuán pǐn xíng liǎng zì guān xīn, níng gān què yī dòng sǐ, yǔ qū yán fù shì bèi tóng chū rù, dì bù wéi yě. jīn zhǎng xiōng shēn jià, shǎo jiǎn nán jīn, xiǎo dì fāng gǎn yáo chún gǔ shé, jié chéng xiāng gào, shǐ cǎi lán zèng sháo zhī zǐ, zhī yǒu hòu diāo sōng bǎi, dì yuàn jí zú. zhì yán xún mì shí huò rén, dì xīn zhōng yǐ yǒu liǎng gè, jiē zhǎn tóu lì xuè zhī ēn bào dé wàn wú yī shī zhī shì, yī xì guì pù jiù huǒ jì qián zhì, yī xì bì yǒu gǔ dà ēn. dì yú cǐ èr rén zhōng, jiā yì xuǎn zé qí yī, yǐ bèi qū cè, jiāng lái zhǎng xiōng zài kàn hé rú?"
尤魁听了,心中暗喜,又说道:“当今时势,友道凌替,宁仅青松色落。小弟一生为人,只愿学刎颈廉、蔺,不愿学张耳、陈馀。老兄当全盛之时,试思小弟登堂几次,只缘品行两字关心,宁甘却衣冻死,与趋炎附势辈同出入,弟不为也。今长兄身价,少减南金,小弟方敢摇唇鼓舌,竭诚相告,使采兰赠芍之子,知有后凋松柏,弟愿即足。至言寻觅识货人,弟心中已有两个,皆斩头沥血、知恩报德、万无一失之士,一系贵铺旧伙计钱智,一系敝友谷大恩。弟于此二人中,加意选择其一,以备驱策,将来长兄再看何如?”
rú yù dà yuè. jiā rén men ān shè jiǔ xí, liǎng rén fù xíng yī ràng jiù zuò. yóu kuí dào:" zhǎng xiōng jǔ shì, zhuó zài hé rì?"
如玉大悦。家人们安设酒席,两人复行揖让就坐。尤魁道:“长兄举事,酌在何日?”
rú yù dào:" qiú zhū jǐ zhě yì, qiú zhū rén zhě nán, tǒng qí xiǎo dì biàn mài dì tǔ hòu, zài dìng xíng zhǐ. lín cháo zì rán yào qīn yāo lǎo gē tóng háng."
如玉道:“求诸己者易,求诸人者难,统俟小弟变卖地土后,再定行止。临朝自然要亲邀老哥同行。”
shǎo kè, shuǐ lù jù chén, bèi jí fēng shèng. liǎng rén xiào yǔ yóng yóng, shèn shì tóu jī.
少刻,水陆俱陈,备极丰盛。两人笑语喁喁,甚是投机。
běn rì zuò zhì sān sì gēng tiān, cì rì yòu chī le zǎo fàn, yóu kuí fāng cái bié qù.
本日坐至三四更天,次日又吃了早饭,尤魁方才别去。
rú yù jiāng cǐ yì xiáng xì gào zhī tā mǔ qīn, lí shì jiàn rú yù rì xī chóu mèn, yě pàn tā fā fā cái, yī kāi xiào yán. wèn xùn le yī huì mǎi mài, rú hé zuò fǎ, rú yù yòu gāo gāo xìng xīng de shuō le yī fān. lí shì tīng dé shuō xū yòng yī wàn liǎng, mài jǐn tián chǎn zhǐ hǎo gòu yī bàn, yě méi yòng rú yù kāi kǒu, jiāng jǐ shì jī lěi de jīn zhū shǒu shì zì huà gǔ wán, bìng ér xí hóng shì suǒ yǒu chāi huán zhū yù děng lèi ná chū, jiāo yǔ rú yù biàn jià. zhǔ fù:" qǐ shēn shí, wù bì tóng nǐ biǎo xiōng fēi péng qù." rú yù dào:" lín qī zài shāng."
如玉将此意详细告知他母亲,黎氏见如玉日夕愁闷,也盼他发发财,一开笑颜。问讯了一会买卖,如何做法,如玉又高高兴兴的说了一番。黎氏听得说须用一万两,卖尽田产只好够一半,也没用如玉开口,将几世积累的金珠首饰、字画古玩,并儿媳洪氏所有钗环珠玉等类拿出,交与如玉变价。嘱咐:“起身时,务必同你表兄飞鹏去。”如玉道:“临期再商。”
yòu jiāng jiā zhōng xiē yù dài mǎng yī bìng dì tǔ, zhòu yè fán rén gè chù biàn mài. zhí shí wén zhě, mài bù shàng wǔ liù wén, rú cǐ děng hú luàn dǎ fā, yě nòng le jiǔ qiān èr bǎi yú liǎng. dài mài de rén, yòu luò qù sān qiān liǎng yǒu yú. chāi rén tōng zhī yóu kuí, yóu kuí jiāng gǔ dà ēn yǐn lái. rú yù jiàn tā shuō huà ér líng lì, jiǎng lùn qǐ fàn mài chóu duàn de huà, shì shì tōng xíng, xīn shàng dà xǐ.
又将家中些玉带蟒衣并地土,昼夜烦人各处变卖。值十文者,卖不上五六文,如此等胡乱打发,也弄了九千二百余两。代卖的人,又落去三千两有余。差人通知尤魁,尤魁将谷大恩引来。如玉见他说话儿伶俐,讲论起贩卖绸缎的话,事事通行,心上大喜。
yòu yǔ yóu kuí shāng liáng zǒu shuǐ hàn èr lù, nà yí lù wěn biàn, yóu kuí dào:" ruò zǒu hàn lù, wèi miǎn zǎo qǐ chí mián, yī shàng yī xià de láo kǔ, lǎo gē de shēn zi, bǐ tài shān hái zhòng, rú hé dāng de qǐ? bù rú cóng jǐ níng gù yī dà mǎ liū zǐ, huò èr hào tài píng chuán, shùn liú ér xià, shèn shì ān tuǒ, yòu kě yǐ jiān gù xíng lǐ. nǐ wǒ shuō shuō xiào xiào, yě pián yí xǔ duō."
又与尤魁商量走水旱二路,那一路稳便,尤魁道:“若走旱路,未免早起迟眠,一上一下的劳苦,老哥的身子,比泰山还重,如何当得起?不如从济宁雇一大马溜子,或二号太平船,顺流而下,甚是安妥,又可以兼顾行李。你我说说笑笑,也便宜许多。”
yòu wèn rú yù dào:" zhǎng xiōng gēn jǐ wèi zūn guǎn? hái yǒu bié wèi qīn yǒu méi yǒu?"
又问如玉道:“长兄跟几位尊管?还有别位亲友没有?”
rú yù dào:" bìng wú bié de qīn yǒu, zhǐ dài sì gè jiā rén qù."
如玉道:“并无别的亲友,止带四个家人去。”
yóu kuí dào:" tài duō, tài duō, zhǐ yòng liǎng rén jí zú. jì jiǎng dào zuò shēng yì, yī wén yě shì qián, duō yī rén shì yī rén pán jiǎo."
尤魁道:“太多,太多,只用两人即足。既讲到做生意,一文也是钱,多一人是一人盘搅。”
rú yù dào:" zài jiǎn qù yí gè yě shǐ de. wǒ men dìng dào sū zhōu bà. wǒ hái yào dài xiē sū zhōu de zá huò, dào hǔ qiū guān yīn shān děng chù kàn kàn."
如玉道:“再减去一个也使得。我们定到苏州罢。我还要带些苏州的杂货,到虎丘观音山等处看看。”
suí jí zé le jí rì, běn yuè chū shí rì qǐ shēn, gè sòng le liǎng rén ān jiā yín liǎng bié qù.
随即择了吉日,本月初十日起身,各送了两人安家银两别去。
lí shì tīng dé rú yù qǐ shēn, bù tīng de qǐng tā zhí ér tóng qù, wèn rú yù dào:" nǐ kě yuē huì xià nǐ biǎo xiōng le méi yǒu?"
黎氏听得如玉起身,不听得请他侄儿同去,问如玉道:“你可约会下你表兄了没有?”
rú yù dào:" biǎo xiōng yī zé jiā zhōng shì máng, èr zé shēng yì shàng bù zhī qiào, wǒ yǔ yóu dà gē gǔ huǒ jì qù, zhēn shì qiān tuǒ wàn dāng, huí lái shí xiè duō xiè shǎo, tā men yě bù hǎo zhēng lùn."
如玉道:“表兄一则家中事忙,二则生意上不知窍,我与尤大哥、谷伙计去,真是千妥万当,回来时谢多谢少,他们也不好争论。”
lí shì tīng le, yī shēng ér bù yán yǔ, jiū jìng rú yù shì xián tā biǎo xiōng bù hé pí wèi. dào le qǐ shēn shí, lí shì qiān dīng wàn zhǔ, zhe tā tú lù shàng xiǎo xīn jǐn shèn, yòu zhe tā shì wán jí sù huí jiā, miǎn de yǐ mén pàn wàng. yòu jiāng suí háng sān ge jiā rén sūn èr děng, yě zhǔ fù le yī fān. rú yù dào:" wǒ zhè yī qù, bù guò liǎng ge yuè jí huí."
黎氏听了,一声儿不言语,究竟如玉是嫌他表兄不合脾胃。到了起身时,黎氏千叮万嘱,着他途路上小心谨慎,又着他事完即速回家,免得倚门盼望。又将随行三个家人孙二等,也嘱咐了一番。如玉道:“我这一去,不过两个月即回。”
yǔ tā mǔ qīn liú xià yī bǎi wǔ shí liǎng yín zi pán yòng, dài le jiǔ qiān duō liǎng, tóng yóu gǔ èr rén qǐ shēn. xiān dào jǐ níng, yóu kuí zǎo kàn dìng yī zhōng hào mǎ liū chuán, wǎng jiāng nán jìn fā.
与他母亲留下一百五十两银子盘用,带了九千多两,同尤、谷二人起身。先到济宁,尤魁早看定一中号马溜船,往江南进发。
yī rì, dào le zhèn jiāng dì fāng, yuǎn yuǎn jiàn jīn shān sì lóu tái diàn gé, céng céng dié dié de bǎi liè zài jiāng zhōng. yóu kuí dà shēng jiào hǎo, dào:" wǒ men shēng zhǎng běi fāng, zhēn zhèng kōng huó yī shì. ruò bù chū mén, yān néng jiàn cǐ qí jǐng?"
一日,到了镇江地方,远远见金山寺楼台殿阁,层层叠叠的摆列在江中。尤魁大声叫好,道:“我们生长北方,真正空活一世。若不出门,焉能见此奇景?”
gǔ dà ēn dào:" yuǎn kàn biàn rú cǐ qí miào, ruò dào shàng miàn, bì dìng hé tiān gōng yí yàng. dà yé bù kě bù qù zǒu zǒu."
谷大恩道:“远看便如此奇妙,若到上面,必定和天宫一样。大爷不可不去走走。”
rú yù gāo xìng zhī zhì, yě zé zé de zàn shǎng bù yǐ. sì wǔ gè shuǐ shǒu bìng jiā zhǎng, dōu qī yán bā yǔ de bāng chèn dào:" jīn rì nán de zhè hǎo qīng lǎng tiān qì, wēi fēng bù zuò, wǒ men qiě jiāng chuán lǒng zài jīn shān bèi hòu, zhǐ yòng piàn kè, jiù jiàn le dà shì miàn le."
如玉高兴之至,也啧啧的赞赏不已。四五个水手并家长,都七言八语的帮衬道:“今日难得这好清朗天气,微风不作,我们且将船拢在金山背后,只用片刻,就见了大势面了。”
shuō huà jiān, chuán yǐ rào dào jīn shān hòu miàn. rú yù jiàn yóu chuán shén duō, āi cì pái zài shān jiǎo xià, biàn lā yóu kuí tóng qù. yóu kuí dào:" wǒ tóng gǔ huǒ jì shǒu chuán, nǐ zhǔ pú men zhǐ guǎn dōu shǎng qù, hǎo róng yì dào zhè suǒ zài."
说话间,船已绕到金山后面。如玉见游船甚多,挨次排在山脚下,便拉尤魁同去。尤魁道:“我同谷伙计守船,你主仆们只管都上去,好容易到这所在。”
rú yù qiáng zhī zhì zài, yóu gǔ èr rén zǒng yǐ shǒu chuán wéi zhòng, rú yù dào:" nǐ liǎng gè bù shǎng qù yě bà le, zhe liǎng gè tóng wǒ shǎng qù, yí gè zài chuán zhōng děng wǒ."
如玉强之至再,尤、谷二人总以守船为重,如玉道:“你两个不上去也罢了,着两个同我上去,一个在船中等我。”
shuō bì, jí jí de xià chuán, zǒu shàng jīn shān qù le. sān ge jiā rén, rú fēi de gēn qù liǎng gè, liú xià yī ge, zài chuán zhōng bào yuàn dào:" wǒ zhǐ chí zǒu le yī bù, bèi tā liǎng gè qiǎng xiān qù le."
说毕,急急的下船,走上金山去了。三个家人,如飞的跟去两个,留下一个,在船中抱怨道:“我只迟走了一步,被他两个抢先去了。”
yóu kuí dào:" hòu huǐ shèn me? kuài kuài shǎng qù jiù shì. nǐ zhǔ rén yuán shuō liú yí gè zài chuán zhōng, chuán zhōng yǒu wǒ liǎng rén, hái fù shén me? nǐ zhǔ rén ruò guài nǐ bàn gè zì, yǒu wǒ zài zài chí yī huì, tā men jiù huí lái le, nǐ zhōng shēn biàn kàn bù chéng."
尤魁道:“后悔甚么?快快上去就是。你主人原说留一个在船中,船中有我两人,还附什么?你主人若怪你半个字,有我在;再迟一会,他们就回来了,你终身便看不成。”
rú yù píng rì yòng de jiā rén, dōu shì xiē fú huá xiǎo zi, nà lǐ yǒu yí gè zhī shì fēi qīng zhòng de rén. tīng le yóu kuí zuò zhǔ, shēn zhì zhǔ rén xìn ài tā, yě biàn máng máng de pǎo xià chuán, shàng shān qù le.
如玉平日用的家人,都是些浮华小子,那里有一个知是非轻重的人。听了尤魁作主,深知主人信爱他,也便忙忙的跑下船,上山去了。
zài shuō rú yù zài sì nèi dōng qiáo xī kàn, yóu shǎng nà huí láng qū shě, diàn gé cēn cī, yòu shàng bǎo tǎ, kàn le huí jiāng jǐng. sān ge jiā rén dōu gēn zhe tā shuō cháng lùn duǎn, tā yě bù lǐ lùn shì jǐ gè. hǎo bàn shǎng, fāng tóng zhòng jiā rén yóu zǒu xià lái, dào yuán xià chuán chù, bú jiàn zì jǐ de chuán zhī, xīn shàng shèn shì zháo jí, wèn tóng lǒng chuán de rén, dōu shuō:" nǐ men shàng shān qù shí, jiù lì jí kāi chuán qù le."
再说如玉在寺内东瞧西看,游赏那回廊曲舍,殿阁参差,又上宝塔,看了回江景。三个家人都跟着他说长论短,他也不理论是几个。好半晌,方同众家人游走下来,到原下船处,不见自己的船只,心上甚是着急,问同拢船的人,都说:“你们上山去时,就立即开船去了。”
rú yù jīng de shén hún shī sàn, jǐ gè jiā rén miàn miàn sī kuī, hù xiāng bào yuàn. rú yù dào:" bì dìng tā men zài zhèn jiāng àn biān xiāng hòu, zhè gāi rú hé qù xún tā?"
如玉惊的神魂失散,几个家人面面厮窥,互相抱怨。如玉道:“必定他们在镇江岸边相候,这该如何去寻他?”
zhǔ pú sì rén, méi yí gè zǒu guò yuǎn lù, lián zhǐ chuán yě gù bù xià. cóng xīn dào sì zhōng, fán hé shàng dài gù le yì zhī chuán, yáo dào zhèn jiāng àn shàng. xià chuán lái, yán jiāng àn jiào wèn, nà lǐ yǒu gè yǐng r? rú yù dào cǐ shí, qíng zhī zhòng jì, yǎn wàng zhe dà jiāng, dāi le yī huì, hū rán dà jiào yī shēng, wǎng jiāng zhōng jiù tiào, jǐ gè jiā rén lián máng bào zhù. àn shàng de rén wèn míng yuán gù, shuō dào:" nǐ zài cǐ jiān yī nián, yě bù zhōng yòng. yí gè zhōng hào mǎ liū zǐ chuán, yě hái kě yǐ chá fǎng. jīn rì mò fēng, cǐ qù bù guò shù lǐ, nǐ sù dào fǔ lǐ qù hǎn bǐng. wǒ men zhè wèi tài yé zuì lián míng, hǎo guǎn dì fāng shàng shì, kuài qù, mò wù gōng fū."
主仆四人,没一个走过远路,连只船也雇不下。从新到寺中,烦和尚代雇了一只船,摇到镇江岸上。下船来,沿江岸叫问,那里有个影儿?如玉到此时,情知中计,眼望着大江,呆了一会,忽然大叫一声,往江中就跳,几个家人连忙抱住。岸上的人问明原故,说道:“你在此间一年,也不中用。一个中号马溜子船,也还可以查访。今日没风,此去不过数里,你速到府里去喊禀。我们这位太爷最廉明,好管地方上事,快去,莫误功夫。”
rú yù hūn hūn chén chén, liǎng gè jiā rén chān fú zhe, dào fǔ yá mén nèi, què hǎo zhī fǔ zuò táng, pàn duàn gōng shì. rú yù tóng jiā rén men yī qí hǎn qǐ, liǎng páng rén ná zhù, zhī fǔ jiào shǎng qù. rú yù děng guì zài xià miàn, kòu tóu dà kū, sù shuō bèi piàn qíng yóu, āi shēng shèn shì cǎn qiè. zhī fǔ dào:" nǐ shuō chuán shì cóng jǐ níng gù de, ná chuán piào lái wǒ kàn."
如玉昏昏沉沉,两个家人搀扶着,到府衙门内,却好知府坐堂,判断公事。如玉同家人们一齐喊起,两旁人拿住,知府叫上去。如玉等跪在下面,叩头大哭,诉说被骗情由,哀声甚是惨切。知府道:“你说船是从济宁雇的,拿船票来我看。”
rú yù dào:" shēng yuán chū cì zuò chuán nán lái, bù xiǎo de shén me jiào chuán piào."
如玉道:“生员初次坐船南来,不晓得什么叫船票。”
zhī fǔ dào:" nǐ zhè chuán shì shuí yǔ nǐ gù de?"
知府道:“你这船是谁与你雇的?”
rú yù dào:" jiù shì piàn shēng yuán de péng yǒu yóu kuí gù de. tā shuō cóng jǐ níng qǐ, dào sū zhōu zhǐ, gòng shì sān shí bā liǎng chuán jià."
如玉道:“就是骗生员的朋友尤魁雇的。他说从济宁起,到苏州止,共是三十八两船价。”
zhī fǔ dào:" nán fāng yǒu chuán xíng, yǔ běi fāng yǒu chē xíng lǘ xíng yì bān, shè lì zhè gè xíng tou, yuán jiù shì fáng bèi cǐ děng guǎi piàn jié duó shā hài děng shì. nǐ jì wú chuán piào, zhè lái wǎng de chuán yǒu qiān qiān wàn wàn, jiào běn fǔ cóng nà yī zhī chuán ná qǐ?"
知府道:“南方有船行,与北方有车行驴行一般,设立这个行头,原就是防备此等拐骗劫夺、杀害等事。你既无船票,这来往的船有千千万万,教本府从那一支船拿起?”
rú yù tīng le, kòu tóu yǒu shēng, tòng kū bù zhǐ. zhī fǔ jiàn tā kū de shèn shì kě lián, lì jí jiāng píng sù néng bàn shì de yá yì, àn míng huàn shàng bā gè lái, fēn fù dào:" shì cái zhè wēn rú yù bèi piàn qíng yóu, nǐ men dōu shì tīng jiàn de, kě zhe gāi fáng chū liǎng zhāng piào, nǐ bā rén fēn wéi liǎng bān, yī bān yán jiāng xiàng xià lù zhuī fǎng, yī bān guò jiāng cóng shàng lù zhuī fǎng, jiàn mǎ liū chuán wú fēn dà xiǎo, jí pán jié. lì xiàn shí rì, yǒu wú jí lái xiāo piào. yín zhì jiǔ qiān liǎng, wéi shù shén duō, bù jū nà yī bān ná huò, zhe wēn rú yù yǔ yín sì bǎi liǎng."
如玉听了,叩头有声,痛哭不止。知府见他哭的甚是可怜,立即将平素能办事的衙役,按名唤上八个来,吩咐道:“适才这温如玉被骗情由,你们都是听见的,可着该房出两张票,你八人分为两班,一班沿江向下路追访,一班过江从上路追访,见马溜船无分大小,即盘洁。立限十日,有无即来销票。银至九千两,为数甚多,不拘那一班拿获,着温如玉与银四百两。”
yòu xiàng rú yù dào:" nǐ kě yuàn yì me?"
又向如玉道:“你可愿意么?”
rú yù lián lián kòu tóu dào:" shēng yuán yǔ qí quán diū, guǒ néng ná huò, jiù sòng tā men bā bǎi liǎng yě qíng yuàn."
如玉连连叩头道:“生员与其全丢,果能拿获,就送他们八百两也情愿。”
suí tóng chāi yì xià lái, wèn le yóu kuí gǔ dà ēn nián mào, bìng chuán hù rén děng xíng zhuàng, bā rén lǐng piào xīn xǐ fēn tóu ér qù. rú yù fù dào jiāng biān, zhàn le hǎo bàn shǎng, xīn lǐ hái xiǎng tā men yī shí pō chuán zài bié chù, zhǎo xún huí lái, yì wèi gǎn dìng. zhòng jiā rén yòu chí tā rù chéng, xún diàn xiē xià. suī rán xíng lǐ yī wú suǒ yǒu, xìng ér jiā rén men shēn biān dōu shì jǐ liǎng sǎn suì yín zi, zhǔ pú yòng dù. yòu shí dào fǔ xíng tàn tīng. zhì shí yī rì zǎo táng, jiāng rú wáng chuán qù, zhī fǔ dào:" chà qù yá yì, qián hòu jù huí, chá fǎng bù chū. wǒ xiǎng yóu kuí děng jù shì shān dōng tài ān zhōu rén, nǐ kě lián yè huí qù bǐng guān, ná tā liǎng jiā jiā shǔ shěn wèn. qù bà, zài cǐ wú yì."
随同差役下来,问了尤魁、谷大恩年貌,并船户人等形状,八人领票欣喜分头而去。如玉复到江边,站了好半晌,心里还想他们一时泊船在别处,找寻回来,亦未敢定。众家人又持他入城,寻店歇下。虽然行李一无所有,幸而家人们身边都是几两散碎银子,主仆用度。又时到府行探听。至十一日早堂,将如王传去,知府道:“差去衙役,前后俱回,查访不出。我想尤魁等俱是山东泰安州人,你可连夜回去禀官,拿他两家家属审问。去罢,在此无益。”
rú yù tīng le, jué de shì zhèng huà, yòu pà shuǐ lù chí yán, guò jiāng dào yáng zhōu gù le bāo chéng shēng kǒu, xīng yè huí xiāng.
如玉听了,觉得是正话,又怕水路迟延,过江到杨州雇了包程牲口,星夜回乡。
yuán lái yóu kuí běn yì yě bù xiǎng wàng bā jiǔ qiān liǎng yín zi, zhǐ xiǎng zhe yī zǎo yī wǎn, chǒu kòng ér tōu qiè jǐ bǎi, yòu lǜ yī rén ná bù liǎo xǔ duō, yīn cǐ gōu tōng le gè gǔ dà ēn.
原来尤魁本意也不想望八九千两银子,只想着一早一晚,瞅空儿偷窃几百,又虑一人拿不了许多,因此勾通了个谷大恩。
zhè gǔ dà ēn shì gè xiǎo guān chū shēn, yòu nián shí yǔ yóu kuí bù qīng chǔ, rú jīn suī gè lǎo dà, dào de hái shì zhī jǐ. zhè yàng huà shì zuì róng yì tòu dá de, liǎng rén yǐ jiǎng míng dé duō shǎo, yóu kuí qī fēn, dà ēn sān fēn. zì rú yù yǔ tā men ān jiā yín liǎng hòu, dì èr rì yóu kuí zhe tā dà ér yóu jì xiān, cì zǐ yóu xiào xiān, tóng gǔ dà ēn ér zi míng ér, dài lǐng jiā shǔ, yǐ shěng chéng tàn qīn wéi míng, gè ān dùn zài jǐ níng xiǎo zhá kǒu, xún le jǐ jiān fáng zhù xià, děng hòu xiāo xī. jiē yīn yóu kuí yǐ kàn tòu liǎo rú yù zhǔ pú, lǜ jiē fú làng yǒu yú, dōu shì xiē bù jīng shì de chī huò, shí fēn yǐ ná wěn le jiǔ fēn, bù pà bù dé jǐ bǎi liǎng. ruò tuō tā liǎng rén duì huò, yòu zài jǐ qiān liǎng shàng xià le.
这谷大恩是个小官出身,幼年时与尤魁不清楚,如今虽各老大,到的还是知己。这样话是最容易透达的,两人已讲明得多少,尤魁七分,大恩三分。自如玉与他们安家银两后,第二日尤魁着他大儿尤继先,次子尤效先,同谷大恩儿子螟儿,带领家属,以省城探亲为名,各安顿在济宁小闸口,寻了几间房住下,等候消息。皆因尤魁已看透了如玉主仆,率皆浮浪有余,都是些不经事的痴货,十分已拿稳了九分,不怕不得几百两。若托他两人兑货,又在几千两上下了。
shuí xiǎng yóu kuí gù de chuán piān yòu shì zhǐ zéi chuán, jiǔ guàn móu cái hài rén xìng mìng. chuán zhǔ jiào sū wàng, shāo gōng shuǐ shǒu, gè xìng zhāng wáng lǐ zhào, jiū jìng dōu shì tā dì xiōng zǐ zhí, bù guò wèi zhē shì kè rén de ěr mù. zì nà rì rú yù zhǔ pú xià chuán shí, zǎo bèi sū wàng děng kàn pò, jiàn gè gè jù shì xiē hān ér, zhǐ yǒu yóu kuí lüè lǎo zuò xiē, yě bù xiàng gè jiǔ zǒu jiāng hú de rén. yòu jiàn xíng lǐ chén zhòng, zhī shì yī zhù dà cái. zhǐ yīn shí hòu bù qiǎo, piān duì zhe gòng chuán liáng chuán shēng yì chuán, zhòu yè lái wǎng bù duàn, yìng zuò bù dé. yù yào jiāng tā men àn zhōng xià xiē dú yào, hài sǐ liù qī ge rén xìng mìng, nèi zhōng yǒu liǎng sān ge bù chī, biàn bù tuǒ dàng. yīn cǐ xiǎng chū gè yì tiān zhǐ zǒu bàn tiān de lù, yú kōng yě wú jiù yìng dì fāng wān chuán, hòu hǎo jī huì. guò le qī bā tiān, fāng zhī yóu kuí gǔ dà ēn shì qǐng lái de péng yǒu, bú shì yī jiā rén, yòu jiàn yóu gǔ èr rén shí cháng méi méi yǎn yǎn de lù yì. sū wàng shì jī nián shuǐ zéi, kàn chū liǎng rén fēi zhèng lù rén, shí cháng yú chuán qián chuán hòu zài yóu kuí qián xiàn xiē yīn qín, rì yè yán lái yǔ qù, bǐ cǐ tàn tīng kǒu qì. bù guò sān liǎng tiān, jiù gè dào xīn shì, dǎ chéng le yí lù, shuō míng ruò dé shǒu hòu, yóu kuí shì zhǔ móu de, fēn yī bàn gǔ dà ēn yǔ chuán hù, gè fēn yī bàn. yí lù yù míng shèng dì fāng, jí zǎn duō rú yù zhǔ pú yóu wán. nài chuán zhōng zǒng yǒu yī liǎng gè jiā rén, dòng bù dé shǒu jiǎo. zhè rì dào jīn shān sì xià, shì cóng běi zhì nán yǒu míng de yī chù dà guān dì fāng, hé gāi rú yù dǎo yùn. sū wàng yóu kuí děng bō kāi chuán, lián yè gǎn huí jǐ níng, bǎ rú yù xiāng guì dǎ kāi.
谁想尤魁雇的船偏又是只贼船,久惯谋财害人性命。船主叫苏旺,稍工水手,各姓张王李赵,究竟都是他弟兄子侄,不过为遮饰客人的耳目。自那日如玉主仆下船时,早被苏旺等看破,见个个俱是些憨儿,止有尤魁略老作些,也不像个久走江湖的人。又见行李沉重,知是一注大财。只因时候不巧,偏对着贡船粮船生意船,昼夜来往不断,硬做不得。欲要将他们暗中下些毒药,害死六七个人性命,内中有两三个不吃,便不妥当。因此想出个一天止走半天的路,于空野无救应地方湾船,候好机会。过了七八天,方知尤魁、谷大恩是请来的朋友,不是一家人,又见尤、谷二人时常眉眉眼眼的露意。苏旺是积年水贼,看出两人非正路人,时常于船前船后在尤魁前献些殷勤,日夜言来语去,彼此探听口气。不过三两天,就各道心事,打成了一路,说明若得手后,尤魁是主谋的,分一半;谷大恩与船户,各分一半。一路遇名胜地方,即攒掇如玉主仆游玩。奈船中总有一两个家人,动不得手脚。这日到金山寺下,是从北至南有名的一处大观地方,合该如玉倒运。苏旺、尤魁等拨开船,连夜赶回济宁,把如玉箱柜打开。
yóu kuí fēn le sì qiān yú liǎng, gǔ dà ēn yǔ chuán hù děng rén píng fēn le nà yī bàn. sū wàng jiāng rú yù de yī fú bèi rù yī jiàn bú yào, ràng yǔ yī yóu gǔ èr rén. yóu kuí yòu zhǎo yǔ yī bǎi yín zi, dà jiā fēn shǒu.
尤魁分了四千余两,谷大恩与船户等人平分了那一半。苏旺将如玉的衣服被褥一件不要,让与一尤、谷二人。尤魁又找与一百银子,大家分首。
yóu gǔ èr rén dé cǐ dà cái, gè jiāng jiā xiǎo bān shàng, gù le yí gè dà máo péng zi, xīng yè bēn dào zhè jiāng háng zhōu chéng zhōng, zū le jǐ jiān fáng zhù xià. hòu lái jiàn shěng chéng rén yān còu jí, kǒng bèi rén wù sè chū lái, liǎng rén shāng liáng zhe, yòu bān dào xiàng shān xiàn, gè mǎi le yī chù fáng zi, zài yī tiáo xiàng nèi jū zhù. yóu kuí dì èr gè ér zi, shàng wèi dìng qīn, liǎng rén jié le ér nǚ yīn qīn, pīng dìng gǔ dà ēn nǚ ér zuò cì xí. yòu zhì mǎi le xiē tián dì, guò dù jí shòu yòng rì yuè. bù jǐ nián, wō kòu jí rì běn guó yě yóu dà yú dǎo shǒu fàn xiàng shān xiàn, wén wǔ shī shǒu, zhì lìng gōng pò chéng yuán, rèn qíng shā chuō. qí shí yóu kuí zuān zài yī dì bǎn xià duǒ bì, è le liǎng rì yī yè. xuán jí huǒ fā, yóu kuí cóng dì bǎn zhōng bā chū, wō kòu dào qù le, jiā zhōng nán nǚ yí gè yě bú jiàn, fáng wū shāo de qī líng bā luò. fàng yǎn sì kàn, mǎn chéng yān huǒ mí tiān, hào kū zhī shēng, zhèn dòng shān yuè. bù dàn zì jǐ jiā shǔ bù zhī cún wáng, lián gǔ dà ēn jiā nán nǚ yě méi jiàn yí gè. tòng kū le jǐ tiān. běn chéng nèi wài xún fǎng bú jiàn, yòu chuán wén wō kòu yǒu fù lái zhī xìn, mò nài hé bēn zǒu sū zhōu. pán fèi gào jǐn, biàn yú rén xiàng miàn, měi tiān hùn jǐ wén qián dù rì. mǎn xīn lǐ hái xiǎng fū qī fù zǐ chóng féng. bù yì de yī fān wèi bìng, qǐ chū chī le biàn tǔ, cì hòu yī wù bù néng xià yàn, yìng xíng è sǐ. suī tóng gǔ dà ēn kēng hài le wēn rú yù, què luò le zhè yàng gè jié jú. zhè dōu shì hòu huà. tiān dào bào hái, kě bù wèi zāi!
尤、谷二人得此大财,各将家小搬上,雇了一个大毛棚子,星夜奔到浙江杭州城中,租了几间房住下。后来见省城人烟凑集,恐被人物色出来,两人商量着,又搬到象山县,各买了一处房子,在一条巷内居住。尤魁第二个儿子,尚未定亲,两人结了儿女姻亲,娉定谷大恩女儿做次媳。又治买了些田地,过度极受用日月。不几年,倭寇(即日本国也)由大隅岛首犯象山县,文武失守,致令攻破城垣,任情杀戳。其时尤魁钻在一地板下躲避,饿了两日一夜。旋即火发,尤魁从地板中扒出,倭寇到去了,家中男女一个也不见,房屋烧的七零八落。放眼四看,满城烟火迷天,号哭之声,振动山岳。不但自己家属不知存亡,连谷大恩家男女也没见一个。痛哭了几天。本城内外寻访不见,又传闻倭寇有复来之信,没奈何奔走苏州。盘费告尽,便与人相面,每天混几文钱度日。满心里还想夫妻父子重逢。不意得一翻胃病,起初吃了便吐,次后一物不能下咽,硬行饿死。虽同谷大恩坑害了温如玉,却落了这样个结局。这都是后话。天道报还,可不畏哉!
zhèng shì:
正是:
zhè yàng de lái, nà bān shī qù.
这样得来,那般失去。
lì jǐ sǔn rén, jiū fù hé yì.
利己损人,究复何益。