strong xiāo má zi tān cái chuán sǐ xìn wēn rú yù shè jì kū qíng rén strong
萧麻子贪财传死信 温如玉设祭哭情人
cí yuē:
词曰:
qiū shuāng zǎo, tóng huā lǎo, jǐ duō lí hèn chóu nán sǎo. jiā qī zǔ, rú hé chǔ, zhà wén xiōng xìn, shén hún wú zhǔ. kǔ kǔ kǔ.
秋霜早,桐花老,几多离恨愁难扫。佳期阻,如何处,乍闻凶信,神魂无主。苦苦苦。
qíng nán jié, róu cháng jié, lèi hén dī jìn xīn tóu xuè. dú āi zhá, diàn jiāng chá, xīn duī sān chǐ, yǒng mái yuān jiā. yā yā ya.
情难竭,柔肠结,泪痕滴尽心头血。读哀札,奠浆茶,新堆三尺,永埋冤家。呀呀呀。
yòu diào chāi tóu fèng
——右调《钗头凤》
qiě shuō wēn rú yù zhe zhāng huà dǎ tīng dé hán sī jìng āi le èr shí gè zuǐ bā, yī jiā gùn, gōng chū zhēn qíng, yā dào fáng hòu kēng zhōng qǐ zāng, xīn shàng shén xǐ. hòu yòu tīng dé zhǐ qǐ chū èr shí liǎng, yú yín jù wú xià luò, xīn xià yòu huāng luàn qǐ lái. cì zǎo, yòu dǎ tīng dé jiā le hán sī jìng yī jiā gùn, zǎo fàn hòu, zhōu lǐ sòng lái èr shí liǎng yín zi. yòu jiàn jiāng hán sī jìng lǎo pó ná qù, liú xià tā jǐ gè hái zi, kū jiào bù yǐ, rú yù yòu dòng le lián mǐn zhī xīn. wǔ jiān jiàn hán sī jìng lǎo pó dà pī zhe tóu fà mǎn miàn qīng zhǒng, liǎng zhī shǒu pí ròu jiē fēi, lín lí xuè shuǐ, pǎo rù lái, guì zài dì xià, zhǐ shì tòng kū. rú yù cháng tàn le yī shēng, xiàng wáng shì dào:" wǒ yǔ nǐ men zhǔ pú yī chǎng, yǒu hé chóu hèn? zhǐ yǒu nǐ men fù wǒ chù. dàn wǒ rú jīn, yī pín rú xǐ. zhè sì wǔ bǎi yín zi, jiù shì wǒ yǎng shēng dù mìng zhī yuán, kuī nǐ men xīn shàng guò děi qù. zhǐ dàn yuàn shàng tiān kě lián, yǒu le bà."
且说温如玉着张华打听得韩思敬挨了二十个嘴巴,一夹棍,供出真情,押到房后坑中起赃,心上甚喜。后又听得止起出二十两,余银俱无下落,心下又慌乱起来。次早,又打听得夹了韩思敬一夹棍,早饭后,州里送来二十两银子。又见将韩思敬老婆拿去,留下他几个孩子,哭叫不已,如玉又动了怜悯之心。午间见韩思敬老婆大披着头发、满面青肿,两只手皮肉皆飞,淋漓血水,跑入来,跪在地下,只是痛哭。如玉长叹了一声,向王氏道:“我与你们主仆一场,有何仇恨?只有你们负我处。但我如今,一贫如洗。这四五百银子,就是我养生度命之源,亏你们心上过得去。只但愿上天可怜,有了罢。”
cǐ shí zhāng huà jiā nǚ rén, yě zài shū fáng mén wài tàn tīng. rú yù jiù zhe tā fú wáng shì rù qù.
此时张华家女人,也在书房门外探听。如玉就着他扶王氏入去。
bù duō shí, jiàn yá yì jiào sī jìng de ér zi hé tā nǚ ér. zhāng huà shuō rù qù. yòu tīng dé wáng shì dà kū. xū yú tīng dé jiǎo bù luàn xiǎng, liǎng gè wá zǐ, yī qí hǎn jiào. rú yù kàn shí, jiàn hǎo jǐ gè chāi rén, yìng lā chū qù, zhāng huà gēn zài hòu miàn, xīn shàng shèn shì bù rěn.
不多时,见衙役叫思敬的儿子和他女儿。张华说入去。又听得王氏大哭。须臾听得脚步乱响,两个娃子,一齐喊叫。如玉看时,见好几个差人,硬拉出去,张华跟在后面,心上甚是不忍。
jiāng zhāng huà jiào zhù, fēn fù dào:" zhōu zūn ruò jiāng zhè liǎng gè hái zi dòng xíng shí, nǐ kě shù wǒ de huà qiú qíng, bù kě zhe nán wéi tā."
将张华叫住,吩咐道:“州尊若将这两个孩子动刑时,你可述我的话求情,不可着难为他。”
zhāng huà qù le. yǒu liǎng dùn fàn shí, jiàn zhāng huà jiāng liǎng gè wá zǐ lǐng huí. měi rén shǒu nèi, hái yǒu sān sì shí gè qián, bìng diǎn xīn zhī lèi.
张华去了。有两顿饭时,见张华将两个娃子领回。每人手内,还有三四十个钱,并点心之类。
rú yù wèn le yī huí, zhī shì zhōu zūn xīn xì chù. zhe liǎng gè wá zǐ rù qù, zì jǐ yí gè zī jiē tài xī, yuàn hèn mìng kǔ. xiǎng suàn zhe, bù dàn jiāng lái rì yuè nán guò, hái yǒu shén me liǎn miàn qù jiàn jīn zhōng ér? cóng cǐ chá fàn jiǎn shǎo, jiàn jiàn de huáng shòu qǐ lái.
如玉问了一回,知是州尊心细处。着两个娃子入去,自己一个咨嗟太息,怨恨命苦。想算着,不但将来日月难过,还有什么脸面去见金钟儿?从此茶饭减少,渐渐的黄瘦起来。
yī rì zhèng zài shū fáng zhōng mèn zuò, zhǐ tīng dé zhāng huà shuō dào:" shì mǎ pō xiāo dà yé lái le."
一日正在书房中闷坐,只听得张华说道:“试马坡萧大爷来了。”
rú yù tīng jiàn" shì mǎ pō" sān zì, xīn shàng dòng le jǐ dòng, lián máng yíng jiē dào fáng nèi, xù lǐ zuò xià. xiāo má zǐ dào:" dà yé shì jǐ shí lái de? wén zhāng bì dìng dé yì."
如玉听见“试马坡”三字,心上动了几动,连忙迎接到房内,叙礼坐下。萧麻子道:“大爷是几时来的?文章必定得意。”
rú yù dào:" wǒ huí jiā sì wǔ tiān le. hái jiǎng wén zhāng dé yì bù dé yì? jiāng lái lián chuān yī chī fàn chù, hái wèi dìng yǒu wú."
如玉道:“我回家四五天了。还讲文章得意不得意?将来连穿衣吃饭处,还未定有无。”
xiāo má zǐ dào:" wǒ jiǔ zhī dà yé bèi dào, dào xiǎng bú dào hán lìng jià shēn shàng. zuó rì zài miáo tū zǐ jiā, fāng zhī gēn yóu. zhēn shì shì jiān méi yǒu de guài shì."
萧麻子道:“我久知大爷被盗,到想不到韩令价身上。昨日在苗秃子家,方知根由。真是世间没有的怪事。”
rú yù dào:" zǒng shì wǒ mìng yùn gāi sǐ. wèi zhī cǐ xìn jīn jiě zhī dào bù zhī?"
如玉道:“总是我命运该死。未知此信金姐知道不知?”
xiāo má zi xiào dào:" nǐ wèn jīn jiě me? tā zhī dào zhī zhì."
萧麻子笑道:“你问金姐么?他知道之至。”
rú yù dào:" tā kě yǒu shén me huà shuō?"
如玉道:“他可有什么话说?”
xiāo má zǐ dào:" tā wén xìn de nà bàn shǎng, huà zuì duō dào rú jīn shí shù tiān, wǒ cóng wèi tīng jiàn tā shuō jù huà ér."
萧麻子道:“他闻信的那半晌,话最多;到如今十数天,我从未听见他说句话儿。”
rú yù dào:" xiǎng shì tā qì hèn jí le, suǒ yǐ cái yī yán bù fā."
如玉道:“想是他气恨极了,所以才一言不发。”
xiāo má zǐ dào:" zhèng shì."
萧麻子道:“正是。”
rú yù tàn hèn le yī shēng. zhāng huà sòng shàng chá lái, xiāo má zi chī bì, wèn dào:" dà yé gòng shī qù duō shǎo yín zi?"
如玉叹恨了一声。张华送上茶来,萧麻子吃毕,问道:“大爷共失去多少银子?”
rú yù dào:" sì bǎi qī shí liǎng."
如玉道:“四百七十两。”
xiāo má zǐ dào:" jīn jiě de shǒu shì yī fú hái zài me?"
萧麻子道:“金姐的首饰、衣服还在么?”
rú yù zhe jīng dào:" tā yǒu shén me shǒu shì yī fú? lǎo gē hé chū cǐ wèn?"
如玉着惊道:“他有什么首饰、衣服?老哥何出此问?”
xiāo má zǐ dào:" wǒ chéng jīn jiě bù qì, dà yé ér wài, shì wú dà xiǎo, cóng bù xiāng qī."
萧麻子道:“我承金姐不弃,大爷而外,事无大小,从不相欺。”
rú yù tīng le, bù yóu de miàn hóng ěr chì qǐ lái. xiāo má zǐ dào:" dà yé dāng piáo kè yī chǎng, néng gòu zháo xíng yuàn zhōng rén dào tiē cái wù, zhēn bù kuì wèi fēng liú zǐ dì."
如玉听了,不由的面红耳赤起来。萧麻子道:“大爷当嫖客一场,能够着行院中人倒贴财物,真不愧为风流子弟。”
rú yù dào:" tā yīn hé shì jiù yǔ lǎo gē shuō qǐ zhè mò xū yǒu de huà lái?"
如玉道:“他因何事就与老哥说起这莫须有的话来?”
xiāo má zi lěng xiào dào:" zhè mò xū yǒu sān ge zì, xiū xiàng xiǎo dì shuō. jiù shì dà yé zhè fān bèi dào de yín zi, hái shì zhèng sān jiā guì nèi suǒ zhe de yuán wù, zhǐ kě xī méi yǒu jiāng nà shí jǐ bāo shí tou dài lái, suǒ yǐ jiù gāi chī dà kuī le."
萧麻子冷笑道:“这莫须有三个字,休向小弟说。就是大爷这番被盗的银子,还是郑三家柜内锁着的原物,只可惜没有将那十几包石头带来,所以就该吃大亏了。”
rú yù tīng le, xià de chī dāi le bàn shǎng, máng wèn dào:" lǎo gē dào yào shuō míng."
如玉听了,吓的痴呆了半晌,忙问道:“老哥到要说明。”
xiāo má zǐ dào:" nǐ yào jiào wǒ shuō míng me? yě bà le."
萧麻子道:“你要教我说明么?也罢了。”
suì jiāng miáo tū zǐ rú hé fān shé gēn, yù qìng ér rú hé tiǎo suō. tā bǐ shí rú hé kāi jiě, tā fù mǔ rú hé sōu jiǎn, jīn zhōng ér rú hé tòng mà miáo tū, tā fù mǔ rú hé dú dǎ, wēn rú yù rěn bú zhù hún shēn ròu tiào qǐ lái. hòu shuō dào chī le guān fěn, rú yù wǎng qǐ yī zhàn, wō zhù xiāo má zi jiān bì, dà shēng dào:" tā sǐ le me?"
遂将苗秃子如何翻舌根,玉磬儿如何挑唆。他彼时如何开解,他父母如何搜拣,金钟儿如何痛骂苗秃,他父母如何毒打,温如玉忍不住浑身肉跳起来。后说到吃了官粉,如玉往起一站,挝住萧麻子肩臂,大声道:“他死了么?”
xiāo má zǐ dào:" nǐ zuò xià, wǒ hé nǐ shuō."
萧麻子道:“你坐下,我和你说。”
rú yù nà lǐ hái zuò de zhù? zhǐ jí de róu shǒu wō sāi, hèn bù dé xiāo má zi yī qì dōu shuō chū lái, tā hǎo sǐ xīn tā dì. yòu jiàn xiāo má zi bì yào jiào tā zuò xià, zhǐ de yǐn rěn zhe, zuò zài kàng yán biān cuī shuō. xiāo má zi yòu jiāng zhèng pó zǐ rú hé yǔ miáo tū zǐ dǎ jià, tā cóng zhōng rú hé quàn zǔ, miáo tū zǐ rú hé xǔ le sān shí liǎng yín zi, fāng cái shuō dào jīn zhōng ér zì chī le guān fěn, dào dìng gēng shí rú hé gān bēng cháng duàn, rú hé bí kǒu liú xiě, shuō dào cǐ chù, jiāng zhuō zi yòng shǒu yī pāi, dà shēng yāo he dào:" sǐ le!"
如玉那里还坐的住?只急的揉手挝腮,恨不得萧麻子一气都说出来,他好死心塌地。又见萧麻子必要教他坐下,只得隐忍着,坐在炕沿边催说。萧麻子又将郑婆子如何与苗秃子打架,他从中如何劝阻,苗秃子如何许了三十两银子,方才说到金钟儿自吃了官粉,到定更时如何肝崩肠断,如何鼻口流血,说到此处,将桌子用手一拍,大声吆喝道:“死了!”
rú yù tīng le gè" sǐ" zì, bǎ yǎn yī dèng, jiù diē dǎo zài dì, miàn sè dǒu rán tòu huáng, zǎo yǐ bù xǐng rén shì.
如玉听了个“死”字,把眼一瞪,就跌倒在地,面色陡然透黄,早已不省人事。
xiāo má zi běn yì, yuán bù guò jiāng jīn zhōng ér fù qì xián yuàn fú dú bào wáng de shì, shuō de kě lián xiē, gǎn dòng rú yù, hǎo jí mǎi fén dì ān zàng huà chā rù, guǐ nòng tā jǐ shí liǎng yín zi, yī zé wán zhèng sān de xìn yì, èr zé zì jǐ yú zhōng yě kě yǐ qǔ tā jǐ liǎng shǐ yòng, dào bù yì liào rú yù duō qíng dào zhè bù tián dì. máng shàng qián bāng zhe zhāng huà jiào hǎn. zhī jiàn tā liǎng shǒu bīng lěng, bì mù bù yán, kǒu zhōng zhǐ cún wēi qì. zhèng zài zháo máng shí, yòu bèi zhāng huà shuō le liǎng jù dào:" wǒ jiā zhǔ rén ruò yǒu hǎo dǎi, yě bù chóu nǐ bù cháng mìng!"
萧麻子本意,原不过将金钟儿负气衔怨、服毒暴亡的事,说的可怜些,感动如玉,好藉买坟地安葬话插入,鬼弄他几十两银子,一则完郑三的信义,二则自己于中也可以取他几两使用,到不意料如玉多情到这步田地。忙上前帮着张华叫喊。只见他两手冰冷,闭目不言,口中止存微气。正在着忙时,又被张华说了两句道:“我家主人若有好歹,也不愁你不偿命!”
xiāo má zi tīng le zhè liǎng jù huà, jiàn rú yù sǐ shēng zhī zài xū yú, tā suī rán yǒu dǎn liàng, yě xīn lǐ yào dǎ yí gè gǎo ér. zǒu yòu bù hǎo yì sī, mò nài hé, lā guò yī bǎ yǐ zi lái, zuò xià jìng hòu. dài le hǎo bàn rì, fāng tīng dé rú yù hóu nèi chuǎn xī yǒu shēng, shǎo kè zhōng tǔ le xǔ duō de bái tán. zhāng huà cái jiāng xīn fàng zài dù nèi. xiāo má zǐ dào:" hǎo le, wǒ zhè lǎo mìng cái suàn shì bǎo zhù le."
萧麻子听了这两句话,见如玉死生只在须臾,他虽然有胆量,也心里要打一个稿儿。走又不好意思,没奈何,拉过一把椅子来,坐下静候。待了好半日,方听得如玉喉内喘息有声,少刻中吐了许多的白痰。张华才将心放在肚内。萧麻子道:“好了,我这老命才算是保住了。”
shuō bà, yáo zhe tóu, lěng xiào zhe chū qù.
说罢,摇着头,冷笑着出去。
rú yù zì dé cǐ xìn, hūn hūn mí mí yǒu liǎng zhòu yè, cái shǎo jìn xiē yǐn shí, réng shì shí kè liú lèi. měi xiǎng dào jí shāng xīn chù, biàn shuō dào:" shì wǒ shā le nǐ le!"
如玉自得此信,昏昏迷迷有两昼夜,才少进些饮食,仍是时刻流泪。每想到极伤心处,便说道:“是我杀了你了!”
kuī de zhāng huà bǎi fāng quàn jiě, bù zhì nòng chū yì wài de shì lái. dào bàn yuè yǐ hòu, cái wèn qǐ hán sī jìng de shì. zhāng huà yáng yīng dào:" zhè sān sì rì qián, xiǎo de wèn bǔ yì men, tā men shuō yǒu diǎn yǐng xiǎng, zhǐ shì nà rén hái wèi jiāng yín zi shǐ chū. yī yǒu bǎ bǐng, tā men jí xíng qín ná. zhe shuō yǔ dà yé, fàng xīn cǐ shì. zhǐ yào rì zi fàng zhǎng xiē, bì yǒu zhuó luò. xiǎo de wèn tā shì gè shén me rén, tā men shuō shì guān zhòng dà, shuō bù dé."
亏得张华百方劝解,不至弄出意外的事来。到半月以后,才问起韩思敬的事。张华佯应道:“这三四日前,小的问捕役们,他们说有点影响,只是那人还未将银子使出。一有把柄,他们即行擒拿。着说与大爷,放心此事。只要日子放长些,必有着落。小的问他是个什么人,他们说事关重大,说不得。”
rú yù tàn dào:" wǒ yě xīn shàng míng bái, bù guò jiāng lái xiàng yóu kuí nà yàng wán jú bà le. hái yǒu yī jiàn, wǒ yào yǔ nǐ xiāng shāng. zhè hán sī jìng jiā ér nǚ, wǒ xīn shàng dào kě lián tā, zhǐ shì tā lǎo pó wǒ xīn shàng shí fàng bù guò. xián cháng tīng jiàn tā shuō huà, wǒ biàn tiān duō shǎo hèn nǎo. wǒ yì sī yào dǎ fā tā men chū qù, yòu pà rén yì lùn wǒ tài kè bó. liú zài miàn qián, fǎn yǔ wǒ tiān duō shǎo bìng!"
如玉叹道:“我也心上明白,不过将来像尤魁那样完局罢了。还有一件,我要与你相商。这韩思敬家儿女,我心上到可怜他,只是他老婆我心上实放不过。闲常听见他说话,我便添多少恨恼。我意思要打发他们出去,又怕人议论我太刻薄。留在面前,反与我添多少病!”
zhāng huà dào:" dà yé bù shuō dào cǐ, xiǎo de yě bù gǎn shuō. xiàng zhè yàng wàng ēn fù yì de rén, jiǔ yǐ jiù gāi gǎn chū qù. ruò lùn tā liǎng kǒu zi de xīn, zhǐ pà hài de dà yé bù zhì yú sǐ. bù guò dà yé cún xīn hòu dào, jiū jìng rén jiā hái shuō dà yé ēn yuàn bù míng, nà lǐ hái yǒu shén me kè bó de yì lùn?"
张华道:“大爷不说到此,小的也不敢说。像这样忘恩负义的人,久已就该赶出去。若论他两口子的心,只怕害的大爷不至于死。不过大爷存心厚道,究竟人家还说大爷恩怨不明,那里还有什么刻薄的议论?”
rú yù dào:" nǐ jiàn de shèn shì. kě jiāng wǒ xià chǎng dài huí de yín zi, shǎng tā lǎo pó wǔ liǎng, nǐ jiù shuō yǔ tā, jīn rì lǐng shàng jiā kǒu qù bà. tā fáng lǐ suǒ yǒu de xiāng lǒng wù jiàn, dōu zhe tā ná qù."
如玉道:“你见的甚是。可将我下场带回的银子,赏他老婆五两,你就说与他,今日领上家口去罢。他房里所有的箱笼、物件,都着他拿去。”
zhāng huà xīn nǎo tā fū fù, jiāng yín zi qǔ chū xiù qǐ, xiàng wáng shì shuō le. nà lǎo pó nà lǐ kěn qù? pǎo dào rú yù miàn qián, guì xià kū kū tí tí, zì huǐ zì mà, shǔ shuō le bàn rì, nòng de rú yù yě méi fǎ. cì rì zhāng huà huí bǐng liǎo rú yù, dào zhái mén shàng shuō míng lái yì. nà zhōu guān yú zhè děng shì, lè de sòng qíng, lì kè chà le sì gè yá yì, yā zhe wáng shì tóng tā ér nǚ qǐ shēn. běn rì gù le yī liàng chē ér, dào tā yí gè biǎo dì jiā qù. tā biǎo dì jiàn tā yǒu jǐ gè xiāng lǒng, gū liào zhe bì yǒu xiē dōng xī zài nèi, xīn rán liú xià. méi yǒu yí gè duō yuè, jiāng diǎn yī fú dōu nòng zài shǒu nèi, yòu cóng xīn jiāng tā mǔ zǐ dōu gǎn chū qù le.
张华心恼他夫妇,将银子取出袖起,向王氏说了。那老婆那里肯去?跑到如玉面前,跪下哭哭啼啼,自悔自骂,数说了半日,弄的如玉也没法。次日张华回禀了如玉,到宅门上说明来意。那州官于这等事,乐得送情,立刻差了四个衙役,押着王氏同他儿女起身。本日雇了一辆车儿,到他一个表弟家去。他表弟见他有几个箱笼,估料着必有些东西在内,欣然留下。没有一个多月,将点衣服都弄在手内,又从新将他母子都赶出去了。
rú yù dào èr shí tiān hòu, fāng zài fáng nèi yuàn wài háng dòng, jìng hé hài le yī chǎng dà bìng de bān, wú rì bù mèng jiàn jīn zhōng ér yán xīn xù jiù. zhǐ yīn tā xīn shàng guò yú tòng xī, měi jiàn le fēng yóu dié wǔ, huā luò yún xíng, wú bù chù mù shāng xīn. chà zhāng huà qù shì mǎ pō dǎ tīng jīn zhōng ér tíng fàng zài hé chǔ, jǐ shí mái zàng tā. guò le jǐ rì zhāng huà huí lái shuō dào:" jīn zhōng ér shì bā yuè shí sì rì wǎn shàng sǐ de, shí qī rì jiù dǎ fā chū qù, zài shì mǎ pō cūn xī, yí gè xìng miáo de fén páng mái zhe. xiǎo de yě méi dào zhèng sān jiā qù, wèn tā běn cūn lǐ rén, dōu shuō zhèng sān tóng xiāo má zi yú jìn rì mǎi le liáng rén jiā yí gè guī nǚ, jiào xiǎo fèng jiē kè. xiǎo de hái dào jīn zhōng ér fén qián kàn le kàn."
如玉到二十天后,方在房内院外行动,竟和害了一场大病的般,无日不梦见金钟儿言新叙旧。只因他心上过于痛惜,每见了蜂游蝶舞,花落云行,无不触目伤心。差张华去试马坡打听金钟儿停放在何处,几时埋葬他。过了几日张华回来说道:“金钟儿是八月十四日晚上死的,十七日就打发出去,在试马坡村西,一个姓苗的坟旁埋着。小的也没到郑三家去,问他本村里人,都说郑三同萧麻子于近日买了良人家一个闺女,叫小凤接客。小的还到金钟儿坟前看了看。”
rú yù dào:" nǐ jiù jiào gè jīn jiě, yě dī bù liǎo nǐ." shuō zhe, lèi liú mǎn miàn, fēn fù zhāng huà, mǎi bàn jì wù, bìng xiāng zhú zhǐ mǎ zhī lèi, zì jǐ yòu āi āi qiē qiè de, zuò le yī piān jì wén. jiào zhāng huà jiā nǚ rén jǐn shǒu mén hù, gù chē zi tóng zhāng huà dào shì mǎ pō lái. tā shì lái wǎng guàn le de rén, yòu zhí shēn qiū shí hòu, yí lù shàng jiàn nà xī yáng gǔ dào, shuāi liǔ zhǎng dī, yǐ jí cūn fāng jiǔ shì, wǎng fǎn xíng rén, dōu shì qī liáng jǐng kuàng.
如玉道:“你就叫个金姐,也低不了你。”说着,泪流满面,吩咐张华,买办祭物,并香烛纸马之类,自己又哀哀切切的,做了一篇祭文。教张华家女人谨守门户,雇车子同张华到试马坡来。他是来往惯了的人,又值深秋时候,一路上见那夕阳古道,衰柳长堤,以及村坊酒市,往返行人,都是凄凉景况。
chē zi rào dào shì mǎ pō cūn xī, zhāng huà yòng shǒu zhǐ dào:" nà jǐ zhū liǔ shù xià, jiù shì xìng miáo de fén." yòu zhǐ zhe běi biān yí gè xīn zhǒng dào:" nà jiù shì jīn jiě de fén duī."
车子绕到试马坡村西,张华用手指道:“那几株柳树下,就是姓苗的坟。”又指着北边一个新冢道:“那就是金姐的坟堆。”
rú yù lián máng xià le chē, tái tóu yī kàn, zhī jiàn xīn duī sān chǐ, gù tǔ yī póu shuāi cǎo huáng huā, qī mí zuǒ yòu. xiǎng qǐ cóng qián de yōu huān mì ài, bèi jiān zhǔ fù de huà ér, xīn shàng hé dāo wān zhuī cì yì bān. lí fén duī hái yǒu shí sì wǔ bù, tā jiù shě mìng pǎo dào gēn qián, dà jiào dào:" jīn jiě, wǒ wēn rú yù lái le!" zhǐ yī shēng, biàn tòng dào zài dì.
如玉连忙下了车,抬头一看,只见新堆三尺,故土一抔;衰草黄花,萋迷左右。想起从前的幽欢密爱,背间嘱咐的话儿,心上和刀剜锥刺一般。离坟堆还有十四五步,他就舍命跑到跟前,大叫道:“金姐,我温如玉来了!”只一声,便痛倒在地。
zhāng huà tóng chē fū chān fú le hǎo yī huì, tā cái sū xǐng guò lái, yòu fù fàng shēng dà kū. zǎo jīng dòng le nèi xiē lǒng tóu mò pàn shòu kǔ de nóng rén, dōu lái kàn shì. nǐ wǒ xiāng chuán, qǐng kè jiù jī jù le hǎo xiē. rú yù kū de lì jìn shén pí, fāng cái lìng zhāng huà qǔ chū le jì pǐn, jiù zài dì xià bǎi shè qǐ lái. zì jǐ mǎn zhēn le yī bēi jiǔ, dǎ yī gōng, jiāo diàn bì, jiāng jì wén cóng huái nèi qǔ chū, zì jǐ bēi bēi qiè qiē, lǎng niàn dào:
张华同车夫搀扶了好一会,他才苏醒过来,又复放声大哭。早惊动了那些垄头陌畔受苦的农人,都来看视。你我相传,顷刻就积聚了好些。如玉哭的力尽神疲,方才令张华取出了祭品,就在地下摆设起来。自己满斟了一杯酒,打一恭,浇奠毕,将祭文从怀内取出,自己悲悲切切,朗念道:
wéi jiā jìng mǒu nián yuè rì, wēn rú yù jǐn yǐ xiāng zhú jiǔ lǐ zhī wù, zhēn jì yú xián qīng jīn jiě zhī yíng qián, yuē:
维嘉靖某年月日,温如玉谨以香烛酒醴之物,臻祭于贤卿金姐之茔前,曰:
wū hū tòng zāi! yù suì jīng shān, zhū chén sì shuǐ. céng rì yuè zhī jǐ hé, ér xián qīng yǐ chéng jiǔ quán xià rén yǐ! qīng yǐ qīng guó zī róng, jì jī yuè hù, měi féng kè zhì, wèi cháng bù jīng xiū yù bì, kuì fèn jiāo jí, fēi wú qíng yú rén yě, hèn wú yī yǒu qíng rén, fù tuō zhōng shēn ěr. xīn yǒu suì, yù shī zhì zhū mén, lù jīng qīng lǘ, yuán xiāo xìng qiān yǐn, dé jìn zhī lán. huān jù shí yǒu sì yuè. fù chéng qīng qīng mù, bù bǐ yù wèi lòu liè, gòng dìng sǐ shēng zhī méng. yòu lǜ yù bái qiǎng yì jǐn, kǒng zhì hóng yè wú méi, yuán shòu liáng fǎ, jié jiǎn fán fèi, yǐ yuè jì zhī shù, shěng èr shí yú jīn, yòng qíng zhì cǐ, gǎn jī hé jí! nài qīng mǔ zhì zài jīng tūn, suì gòu zhī shēng, shí kè cì ěr. qīng zé duō fāng ān wèi, jiè yù rěn rǔ, yǐ sì jī yuán. hòu wáng guó shì jī fáng jià yín zhì, ér qīng fù mǔ tān hěn yì pò yǐ. qīng jù yī děng xiāo jìng cún xīn, suì dòng yǐ shí yì yín zhī jiàn. jì dāo míng shì, jiān huì sī fáng, wán bì guī jiā, jiē qīng jǐn cháng xiù fù suǒ cì yě. wú hé shì qī shén ěr, zhèng lìng jì tuō fěi rén, xiāo qiáng biàn qǐ, xiào tán jī kǔn, yīn bèi dào gù, jìng xīng chí zhōu táng, ér juān dī zhī shuǐ, yòu wèi wài zéi qiè qí suǒ qiè. yuè qián èr shí wǔ rì, xiāo xìng guò fǎng, shǐ zhī xián qīng fú fěn yāo wáng. yù wén xìn jí yù guà shù chén hé, yī xiè zhī jǐ, kǔ wèi zhāng huà fū fù fáng fàn, mò suì suǒ sī. róu cháng zhī duàn, níng jǐn bǎi jié yǐ yé? wū hū tòng zāi! xián qīng yīn fù mǔ líng nüè ér sǐ, ér sǐ qīng zhě, běn yóu yú miáo zéi. miáo zéi jià yán zhì qīng yú sǐ, ér jiū qí suǒ yǐ sǐ qīng zhě, shí yóu yú rú yù yě. tòng zāi, tòng zāi! wáng guó shì bù jiāo yín yú xī rì, qīng yóu xī xiào yú jīn xī. rú yù bù yìng shì yú yuè qián, ér nì nú yì wú yóu dào qiè yú chǎng hòu. fǎn fù xiāng yīn, zhōng shǐ bài lù, suī yuē tiān mìng, qǐ fēi rén wéi? shì qīng míng dēng guǐ lù, dìng xián yuàn yú jiǔ quán yù shēn jì rén jiān jiāng hé yǐ dù wú liáo zhī suì yuè yé? fū fēi yīng shǒu chèn, shàng chuán měi yú qiān qiū guān pàn jué shí, yóu liú fāng yú yì shì. shì qīng zhī juān qū fù yì, jié liè gèng hé rú! yù fēi mù shí, yòu ān rěn bù qīng jié táo huā zhī zhǐ, lèi jǐn zǐ guī zhī xuè yě zāi! tòng zāi, tòng zāi! qīng bù yù yù yú fù zú zhī shí, shì qīng bó mìng yù dé jiāo qīng yú pín hán zhī jì, jí yù guǎ yuán. qīng jīn wèi yù ér sǐ, yù shàng tōu shēng yù jīn wèi qīng ér lái, ér qīng ān zài yé? wū hū! xī yù rén xiá, chàng míng xiāng zhī mò gòu qióng tián lù miǎo, āi xiān cǎo zhī nán xún. qīng rú yǒu zhī, huò xiàn fāng hún yú bái zhòu, huò chuán yōu mèng yú dēng qián, chàng xù qīng shēng qián wèi jǐn zhī yú qíng, zhǐ shì yù yì gǒu yán zhī yí lù, cǐ gù yù zhī suǒ hòu wàng yú qīng, xiǎng yì qīng zhī suǒ yù yán yú yù zhě yǐ. shàng xiǎng!
呜呼痛哉!玉碎荆山,珠沉泗水。曾日月之几何,而贤卿已成九泉下人矣!卿以倾国姿容,寄迹乐户,每逢客至,未尝不惊羞欲避,愧愤交集,非无情于人也,恨无一有情人,付托终身耳。辛酉岁,玉失志朱门,路经卿闾,缘萧姓牵引,得近芝兰。欢聚十有四月。复承卿青目,不鄙玉为陋劣,共订死生之盟。又虑玉白镪易尽,恐致红叶无媒,爰授良法,节减繁费,以月计之数,省二十余金,用情至此,感激曷极!奈卿母志在鲸吞,谇诟之声,时刻刺耳。卿则多方安慰,戒玉忍辱,以俟机缘。后王国士赍房价银至,而卿父母贪狠益迫矣。卿惧伊等鸮獍存心,遂动以石易银之见。既叨明示,兼惠私房,完璧归家,皆卿锦肠绣腹所赐也。无何试期甚迩,政令寄托匪人,萧墙变起,笑谈积悃,因被盗故,竟星驰州堂,而涓滴之水,又为外贼窃其所窃。月前二十五日,萧姓过访,始知贤卿服粉夭亡。玉闻信即欲挂树沉河,一谢知己,苦为张华夫妇防范,莫遂所思。柔肠之断,宁仅百结已耶?呜呼痛哉!贤卿因父母凌虐而死,而死卿者,本由于苗贼。苗贼架言致卿于死,而究其所以死卿者,实由于如玉也。痛哉,痛哉!王国士不交银于昔日,卿犹嬉笑于今夕。如玉不应试于月前,而逆奴亦无由盗窃于场后。反覆相因,终始败露,虽曰天命,岂非人为?是卿名登鬼录,定衔怨于九泉;玉身寄人间;将何以度无聊之岁月耶?夫飞英守衬,尚传美于千秋;关盼绝食,犹流芳于奕世。似卿之捐躯赴义,节烈更何如!玉非木石,又安忍不清竭桃花之纸,泪尽子规之血也哉!痛哉,痛哉!卿不遇玉于富足之时,是卿薄命;玉得交卿于贫寒之际,即玉寡缘。卿今为玉而死,玉尚偷生;玉今为卿而来,而卿安在耶?呜呼!西域人遐,怅名香之莫购;琼田路渺,哀仙草之难寻。卿如有知,或现芳魂于白昼,或传幽梦于灯前,畅叙卿生前未尽之余情,指示玉异苟延之一路,此固玉之所厚望于卿,想亦卿之所欲言于玉者矣。尚飨!
rú yù dú bà jì wén, zuò zài dì xià dà kū. zhǐ kū de mù zhǒng hóu yǎ, hái bù kěn zhù shǒu. shì mǎ pō shì gè xiǎo dì fāng ér, rú yù yǔ jīn zhōng ér jiāo hǎo, bìng cǐ fān dǐ dào le dōng xī, jī de jīn zhōng ér shēn sǐ, shí gè rén dào yǒu jiǔ gè dōu shì zhī dào de. jīn jiàn rú yù bēi tòng dào zhè bù tián dì, méi yí gè bù diǎn tóu jiē tàn qiě shuō shì jīn zhōng ér wèi zhè yàng gè yǒu qíng yǒu yì de piáo kè sǐ le, yě hái chù yǒu yǎn lì. hái yǒu nèi xiē xīn ruǎn de rén, yě zài yī páng péi zhe zhǎng yī xíng duǎn yī xíng de liú lèi.
如玉读罢祭文,坐在地下大哭。只哭的目肿喉哑,还不肯住手。试马坡是个小地方儿,如玉与金钟儿交好,并此番抵盗了东西,激的金钟儿身死,十个人到有九个都是知道的。今见如玉悲痛到这步田地,没一个不点头嗟叹;且说是金钟儿为这样个有情有义的嫖客死了,也还处有眼力。还有那些心软的人,也在一旁陪着长一行、短一行的流泪。
zhòng rén zhèng yì lùn jiān, měng jiàn yí gè fù rén, shēn chuān qīng yī, tóu chán xiào bù, shǒu lǐ tí zhe yī tiáo gùn ér, yī biān pǎo, yī biān kū zhe wǎng jīn zhōng ér fén shàng lái. zhòng rén kàn shí, yuán lái shì zhèng sān jiā lǎo pó. tā tīng dé rén shuō wēn rú yù zài tā guī nǚ fén shàng shāo zhǐ, yòu bǎi zhe xǔ duō de jì pǐn, tā yě gǎn lái péi jì, hái yào xiàng rú yù sù shuō yī fān kǔ nǎo, qiú rú yù niàn sǐ le de qíng yì, bāng jǐ shí liǎng yín zi. jí zhì zǒu dào gēn qián, jiàn rú yù kū de rú zuì rú chī, tā yě jiù dòng le jiàn ān sī mǎ de yì niàn, bù yóu de yī zhèn shāng gǎn qǐ lái, qiǎng xíng le jǐ bù, dào jīn zhōng ér zhǒng qián, gāo shēng kū dào:" wǒ de ér yō, wǒ de cōng míng líng lì de ér yō, nǐ sǐ de hǎo wěi qū ya! wǒ ruò zǎo zhī nǐ yǒu jīn rì, wǒ yí gè qián ér bú yào, jiù bǎ nǐ bái sòng le wēn dà yé le. wǒ de ér, nǐ kàn wēn dà yé shì yǒu qíng yǒu yì de rén, jīn rì hái lái jì diàn nǐ, yǔ nǐ shāo yī mò zhǐ qián, gòng fèng de dōu shì xīn xiān hǎo chī de dōng xī. ér yō, nǐ wèi shén me bù chū lái, shuō jù huà ér?"
众人正议论间,猛见一个妇人,身穿青衣,头缠孝布,手里提着一条棍儿,一边跑,一边哭着往金钟儿坟上来。众人看时,原来是郑三家老婆。他听得人说温如玉在他闺女坟上烧纸,又摆着许多的祭品,他也赶来陪祭,还要向如玉诉说一番苦恼,求如玉念死了的情意,帮几十两银子。及至走到跟前,见如玉哭的如醉如痴,他也就动了见鞍思马的意念,不由的一阵伤感起来,抢行了几步,到金钟儿冢前,高声哭道:“我的儿哟,我的聪明伶俐的儿哟,你死的好委曲呀!我若早知你有今日,我一个钱儿不要,就把你白送了温大爷了。我的儿,你看温大爷是有情有义的人,今日还来祭奠你,与你烧一陌纸钱,供奉的都是新鲜好吃的东西。儿哟,你为什么不出来,说句话儿?”
rú yù zhèng kū de tóu hūn yǎn huā, ěr nèi tīng de shù hēi dào huáng, yǒu rén péi kū, yī tái tóu, jiàn shì zhèng sān jiā lǎo pó, qián yǎng hòu hé de shēng huàn, kǒu zhōng qī cháng bā duǎn, bù zhī jué niàn de shì shèn me, xīn shàng yòu pà yòu nù. tóu qián zhāng huà jiě quàn le jǐ cì, tā zǒng bù kěn xiū xiē jīn jiàn le zhèng pó zǐ, lián máng zǒu zhì chē páng, xiàng zhāng huà dào:" jiāng jì de dōng xī, yī wù bù xǔ dài huí, dōu yǔ wǒ sǎ zài jīn jiě fén duī shàng. sù jiāng pán wǎn hú píng shōu zài chē zi nèi, wǒ xiān zài dà lù shàng děng nǐ men. nǐ kě tóng chē fū kuài xiē lái."
如玉正哭的头昏眼花,耳内听得数黑道黄,有人陪哭,一抬头,见是郑三家老婆,前仰后合的声唤,口中七长八短,不知嚼念的是甚么,心上又怕又怒。头前张华解劝了几次,他总不肯休歇;今见了郑婆子,连忙走至车旁,向张华道:“将祭的东西,一物不许带回,都与我洒在金姐坟堆上。速将盘碗壶瓶收在车子内,我先在大路上等你们。你可同车夫快些来。”
shuō zhe dà yī bù, xiǎo yī bù, jí jí de qù le. zhāng huà tīng le zhǔ rén de fēn fù, jiāng nà zhū tóu jī yú, bìng xiàn fàn gān cài zhī lèi, ná qǐ lái xiàng fén duī shàng luàn diū. zhèng pó zǐ kū de zhōng jiān, yǎn jiǎo lǐ piē jiàn, biàn jí shuō dào:" hǎo zhāng dà shū, kě xī dōng xī bái diū le!"
说着大一步,小一步,急急的去了。张华听了主人的吩咐,将那猪头鸡鱼,并献饭、干菜之类,拿起来向坟堆上乱丢。郑婆子哭的中间,眼角里瞥见,便急说道:“好张大叔,可惜东西白丢了!”
xiǎo wá zǐ men tóng kàn de rén, yí gè gè méi mìng de luàn qiǎng duó. zhèng pó zǐ zài yī kàn, bú jiàn liǎo rú yù, máng wèn zhāng huà. zhāng huà shuō bù zhī dào. wèn kàn de rén. yǒu rén zhǐ yǔ tā dào:" shì cái wǎng cūn dōng dà lù shǎng qù le."
小娃子们同看的人,一个个没命的乱抢夺。郑婆子再一看,不见了如玉,忙问张华。张华说不知道。问看的人。有人指与他道:“适才往村东大路上去了。”
zhè pó zǐ tí le gùn ér, rú fēi de gǎn lái.
这婆子提了棍儿,如飞的赶来。
rú yù zài dà lù shàng děng hòu chē zi, měng jiàn nà pó zǐ gǎn lái. shuō dào:" hǎo dà yé lī, jiù shì ǎn nǚ ér sǐ le, tā nà jiān fáng hái zài, jiù qù zuò zuò. huò zhě tā de yīn hún hái zài, jiàn jiàn dà yé, yě shì tā pīn zhe sǐ mìng, wèi dà yé yī chǎng. hé kuàng tā de ròu shàng wèi lěng, zěn me zhè yàng bù rèn qīn qǐ lái?"
如玉在大路上等候车子,猛见那婆子赶来。说道:“好大爷哩,就是俺女儿死了,他那间房还在,就去坐坐。或者他的阴魂还在,见见大爷,也是他拼着死命,为大爷一场。何况他的肉尚未冷,怎么这样不认亲起来?”
rú yù yào zǒu, yòu bèi tā lā zhù yì zhī páo xiù, sǐ yě bù fàng. rú yù dào:" wǒ kè xià xiàn yǒu guān sī, zǎo wǎn hái yào tīng shěn. zài lái, dào nǐ jiā lǐ qù bà."
如玉要走,又被他拉住一只袍袖,死也不放。如玉道:“我刻下现有官司,早晚还要听审。再来,到你家里去罢。”
zhèng pó zǐ dào:" yě yō! hǎo dà yé, wǒ hái yǒu xǔ duō de zhōng cháng huà, yòu yǒu ǎn nǚ ér yǔ dà yé liú xià de yí yán, yào xì xì shuō lī."
郑婆子道:“吔哟!好大爷,我还有许多的衷肠话,又有俺女儿与大爷留下的遗言,要细细说哩。”
zhèng zài méi bǎi bù chù, zhāng huà tóng chē zi jù lái, jiàn zhèng pó zǐ lā zhù rú yù huài zào bù yǐ, zǒu shàng qián qù, jiāng pó zǐ de shǒu zhuō dìng, wǎng kāi yī fēn. rú yù dé tuō, jí máng zuò shàng chē, xiàng chē fū dào:" kuài pǎo, kuài pǎo!"
正在没摆布处,张华同车子俱来,见郑婆子拉住如玉咶唣不已,走上前去,将婆子的手捉定,往开一分。如玉得脱,急忙坐上车,向车夫道:“快跑,快跑!”
chē fū yáng qǐ biān zi lái, jiāng mǎ dǎ le jǐ xià, rú fēng juǎn cán yún de qù le. nà pó zǐ què dài yào gǎn, yòu bèi zhāng huà zhuō zhe liǎng zhī shǒu, diū bù kāi. yú shì gēng biàn le miàn kǒng, shuō dào:" zhāng huà, nǐ gǎn fàng tā qù me? tā jiāng wǒ jiā cái wù dǐ dào yī kōng, wǒ nǚ ér bèi tā huǎng piàn zì jìn, nǐ jīn fàng tā qù le, wǒ jiù hé nǐ yào rén!"
车夫扬起鞭子来,将马打了几下,如风卷残云的去了。那婆子却待要赶,又被张华捉着两只手,丢不开。于是更变了面孔,说道:“张华,你敢放他去么?他将我家财物抵盗一空,我女儿被他谎骗自尽,你今放他去了,我就和你要人!”
zhāng huà tīng le dà nù, jiù jiāng tā de liǎng shǒu yòng lì xiàng pó zǐ huái zhōng yī tuī, shuō dào:" qù nǐ mā de bà!"
张华听了大怒,就将他的两手用力向婆子怀中一推,说道:“去你妈的罢!”
tuī de nà pó zǐ diē le gè yǎng miàn jiǎo. suí jí bā qǐ, xiàng zhāng huà yī tóu zhuàng lái. zhāng huà tí qǐ gē bó, zài nà pó zǐ bó xiàng shàng jiù shì yī quán, yòu jiāng nà pó zǐ dǎ de miàn cháo xià bā dào. nà pó zǐ yī biān wǎng qǐ bā, yī biān dà mà zhāng huà de zǔ fù. zhāng huà qì qǐ lái, gǎn shǎng qù, tī le sì wǔ jiǎo, jiāng pó zǐ tī de hé dàn yì bān, zài dì xià luàn gǔn. zhāng huà sì xià yī kàn, jiàn zhèng xī yuǎn yuǎn de yǒu liǎng gè rén lái, lián máng zhuāi qǐ yī jīn, xiàng dà lù shàng fēi pǎo qù le. nà pó zǐ qǐ lái shí, jiàn zhāng huà yǐ qù yuǎn, liào xiǎng gǎn bù shàng. yī fēn yín zi yě méi nòng shàng, dào āi le yī dùn hǎo tī dǎ, qì de zuò zài dāng dào shàng, pāi shǒu pāi jiǎo, yòu kū yòu mà. tā běn zhuāng rén kàn jiàn, chān fú tā huí qù. zhāng huà pǎo le èr sān lǐ dì, fāng gǎn shàng chē zi, xiàng rú yù gào sù dǎ zhèng pó zǐ huà. rú yù yáo zhe tóu dào:" nà pō fù nú cái, hái liǎo de? jīn rì ruò bú shì nǐ, wǒ zài shì mǎ pō bì dà chū chǒu."
推的那婆子跌了个仰面脚。随即扒起,向张华一头撞来。张华提起胳膊,在那婆子脖项上就是一拳,又将那婆子打的面朝下扒倒。那婆子一边往起扒,一边大骂张华的祖父。张华气起来,赶上去,踢了四五脚,将婆子踢的和蛋一般,在地下乱滚。张华四下一看,见正西远远的有两个人来,连忙拽起衣襟,向大路上飞跑去了。那婆子起来时,见张华已去远,料想赶不上。一分银子也没弄上,到挨了一顿好踢打,气的坐在当道上,拍手拍脚,又哭又骂。他本庄人看见,搀扶他回去。张华跑了二三里地,方赶上车子,向如玉告诉打郑婆子话。如玉摇着头道:“那泼妇奴才,还了得?今日若不是你,我在试马坡必大出丑。”
zhǔ pú huí dào jiā zhōng, zhǐ yī liǎng tiān, kē chǎng bào lù de dào lái, tài ān zhōng le liǎng gè, piān méi zì jǐ de míng zì, zhǐ luò de cháng tàn ér yǐ. rì wàng ná páo yín de rén, háo wú xià luò. yòu bǎ gè yǒu zhǔ tuō de zhōu guān, yīn qián rèn shī chá shì jiàn, guà wù huài le.
主仆回到家中,只一两天,科场报录的到来,泰安中了两个,偏没自己的名字,只落的长叹而已。日望拿刨银的人,毫无下落。又把个有嘱托的州官,因前任失查事件,挂误坏了。
xìng kuī yǒu xià chǎng dài de yī bǎi duō liǎng yín zi, chú yòng dù wài, hái cún yǒu wǔ liù shí liǎng, gǒu yán rì yuè, zhēn shì jǔ jǔ liáng liáng, fǎn bù rú zhāng huà fū qī fù zǐ wán jù. bǎ yí gè zhī téng zhī yǎng de jīn zhōng ér, yě sǐ le yí gè hǎo péng you miáo tū zǐ, yě chéng le chóu xì, jǐ liǎng fáng jià, duàn le gēn miáo nòng de gū shēn jié yǐng, jìn tuì wú yī.
幸亏有下场带的一百多两银子,除用度外,还存有五六十两,苟延日月,真是踽踽凉凉,反不如张华夫妻、父子完聚。把一个知疼知痒的金钟儿,也死了;一个好朋友苗秃子,也成了仇隙,几两房价,断了根苗;弄的孤身孑影,进退无依。
zhèng shì:
正是:
láng wèi huā niáng gān gòng sǐ, yǒu yīn wú chāo fú bāo hán.
郎为花娘甘共死,友因无钞弗包含。
bù rú yì shì cháng bā jiǔ, kě yú rén yán wú èr sān.
不如意事常八九,可与人言无二三。