shàng qīn jiāo jiāo miào, cè wén jiē yuē gōng jiàn suì shì. xiān jǐng líng gōng, wèi zhī cháo xiàn cì tài miào, wèi zhī cháo xiǎng mò nǎi yǒu shì yú nán jiāo. yǔ jí jiāo shì shí, céng yù tǎo lùn, cháng yí qí cì xù, ruò xiān wèi zūn, zé jiāo bù yīng zài miào hòu ruò hòu wèi zūn, zé jǐng líng gōng bù yīng zài tài miào zhī xiān. qiú gòng suǒ cóng lái, gài yǒu suǒ yīn. àn táng gù shì, fán yǒu shì dì shàng dì, zé bǎi shén jiē yù qiǎn shǐ jì gào, wéi tài qīng gōng tài miào zé huáng dì qīn xíng. qí cè zhù jiē yuē qǔ mǒu yuè mǒu rì yǒu shì yú mǒu suǒ, bù gǎn bù gào. gōng miào wèi zhī zòu gào, yú jiē wèi zhī jì gào. wéi yǒu shì yú nán jiāo, fāng wèi zhèng cí. zhì tiān bǎo jiǔ zài, nǎi xià zhào yuē: gào zhě, shàng gào xià zhī cí. jīn hòu tài qīng gōng yí chēng cháo xiàn, tài miào chēng cháo xiǎng. zì cǐ suì shī zòu gào zhī míng, cè wén jiē wèi zhèng cí.
上親郊郊廟,冊文皆曰「恭薦歳事」。先景靈宮,謂之「朝獻」;次太廟,謂之「朝饗」;末乃有事於南郊。予集《郊式》時,曾預討論,常疑其次序,若先為尊,則郊不應在廟後;若後為尊,則景靈宮不應在太廟之先。求共所從來,蓋有所因。按唐故事,凡有事地上帝,則百神皆預遣使祭告,唯太清宮、太廟則皇帝親行。其冊祝皆曰「取某月某日有事於某所,不敢不告。」宮、廟謂之「奏告」,余皆謂之「祭告」。唯有事於南郊,方為「正祠」。至天寶九載,乃下詔曰:「『告』者,上告下之詞。今後太清宮宜稱『朝獻』,太廟稱『朝饗』。」自此遂失「奏告」之名,冊文皆為「正祠」。
zhèng yá fǎ zuò, xiāng mù wèi zhī, jiā jīn shì, sì zú, duò jiǎo, qí qián xiǎo yǎn, zhī téng mào zhī. měi chē jià chū xìng, zé shǐ lǎo nèi chén mǎ shàng bào zhī, yuē jià tóu. niǎn hòu qū gài wèi zhī láng. liǎng shàn jiā xīn, tōng wèi zhī shàn láng. jiē xiù, yì yǒu xiāo jīn zhě, jí gǔ zhī huá gài yě.
正衙法座,香木為之,加金飾,四足,墮角,其前小偃,織藤冒之。每車駕出幸,則使老內臣馬上抱之,曰「駕頭」。輦後曲蓋謂之「筤」。兩扇夾心,通謂之「扇筤」。皆繡,亦有銷金者,即古之華蓋也。
táng hàn lín yuàn zài jìn zhōng, nǎi rén zhǔ yàn jū zhī suǒ, yù táng chéng míng jīn luán diàn jiē zài qí jiān. yīng gòng fèng zhī rén, zì xué shì yǐ xià, gōng jì qún guān sī lì jí qí jiān zhě, jiē chēng hàn lín, rú jīn zhī hàn lín yī guān hàn lín dài zhào zhī lèi shì yě. wéi hàn lín chá jiǔ sī zhǐ chēng hàn lín sī, gài xiāng chéng què wén. táng zhì, zì zǎi xiàng ér xià, chū mìng jiē wú xuān zhào zhī lǐ, wéi xué shì xuān zhào. gài xué shì yuàn zài jìn zhōng, fēi nèi chén xuān zhào, wú yīn dé rù, gù yuàn mén bié shè fù mén, yì yǐ qí tōng jìn tíng yě. yòu xué shì yuàn běi fēi zhě, wèi qí zài yù táng zhī nán, biàn yú yīng zhào. jīn xué shì chū bài, zì dōng huá mén rù, zhì zuǒ chéng tiān mén xià mǎ dài zhào yuàn lì zì zuǒ chéng tiān mén shuāng yǐn zhì mén. cǐ yì yòng táng gù shì yě. táng xuān zhào xué shì, zì dōng mén rù zhě, bǐ shí xué shì yuàn zài xī yē, gù zì hàn lín yuàn dōng mén fù zhào, fēi ruò jīn zhī dōng huá mén yě. zhì rú wǎn líng gù shì, yì yuán qí zài jìn zhōng, suī xué shì yuàn lì, yì zhǐ yú yù táng mén wài, zé qí yán mì kě zhī. rú jīn xué shì yuàn zài wài, yǔ zhū sī wú yì, yì shè líng suǒ, xī jiē wén jù gù shì ér yǐ.
唐翰林院在禁中,乃人主燕居之所,玉堂、承明、金鑾殿皆在其間。應供奉之人,自學士已下,工伎群官司隸籍其間者,皆稱翰林,如今之翰林醫官、翰林待詔之類是也。唯翰林茶酒司止稱「翰林司」,蓋相承闕文。唐制,自宰相而下,初命皆無宣召之禮,惟學士宣召。蓋學士院在禁中,非內臣宣召,無因得入,故院門別設復門,亦以其通禁庭也。又學士院北扉者,為其在浴堂之南,便於應召。今學士初拜,自東華門入,至左承天門下馬;待詔、院吏自左承天門雙引至門。此亦用唐故事也。唐宣召學士,自東門入者,彼時學士院在西掖,故自翰林院東門赴召,非若今之東華門也。至如挽鈴故事,亦緣其在禁中,雖學士院吏,亦止於玉堂門外,則其嚴密可知。如今學士院在外,與諸司無異,亦設鈴索,悉皆文具故事而已。
xué shì yuàn yù táng, tài zōng huáng dì céng qīn xìng. zhì jīn wéi xué shì shàng rì xǔ zhèng zuò, tā rì jiē bù gǎn dú zuò. gù shì: táng zhōng shè shì cǎo tái, měi cǎo zhì, zé jù yì guān jù tái ér zuò. jīn bù fù rú cǐ, dàn cún kōng tái ér yǐ. yù táng dōng chéng zhǐ zi chuāng gé shàng yǒu huǒ rán chù. tài zōng cháng yè xìng yù táng, sū yì jiǎn wèi xué shì, yǐ qǐn, jù qǐ, wú zhú jù yì guān, gōng pín zì chuāng gé yǐn zhú rù zhào zhī. zhì jīn bù yù gēng yì, yǐ wèi yù táng yī shèng shì.
學士院玉堂,太宗皇帝曾親幸。至今唯學士上日許正坐,他日皆不敢獨坐。故事:堂中設視草台,每草制,則具衣冠據台而坐。今不復如此,但存空台而已。玉堂東承旨子窗格上有火然處。太宗嘗夜幸玉堂,蘇易簡為學士,已寢,遽起,無燭具衣冠,宮嬪自窗格引燭入照之。至今不欲更易,以為玉堂一盛事。
dōng xī tóu gòng fèng guān, běn táng cóng guān zhī míng. zì yǒng wēi yǐ hòu, rén zhǔ duō jū dà míng gōng, bié zhì cóng guān, wèi zhī dōng tóu gòng fèng guān. xī nèi jù yuán bù fèi, zé wèi zhī xī tóu gòng fèng guān.
東西頭供奉官,本唐從官之名。自永微以後,人主多居大明宮,別置從官,謂之「東頭供奉官」。西內具員不廢,則謂之「西頭供奉官」。
táng zhì, liǎng shěng gòng fèng guān dōng xī duì lì, wèi zhī é méi bān. guó chū, gòng fèng bān yú bǎi guān qián héng liè. wáng pǔ bà xiāng wèi dōng gōng, yī pǐn bān zài gòng fèng bān zhī hòu, suì lìng gòng fèng bān yī jiù fēn lì. qìng lì jiǎ ān gōng wèi zhōng chéng, yǐ dōng xī bān duì bài wèi fēi lǐ, fù lìng héng xíng. zhì jīn chū xù bān fēn lì bǎi guān bān dìng, nǎi zhuǎn bān héng xíng cān bà, fù fēn lì bǎi guān bān tuì, nǎi chū. cān yòng jiù zhì yě.
唐制,兩省供奉官東西對立,謂之「蛾眉班」。國初,供奉班於百官前橫列。王溥罷相為東宮,一品班在供奉班之後,遂令供奉班依舊分立。慶曆賈安公為中丞,以東西班對拜為非禮,復令橫行。至今初敘班分立;百官班定,乃轉班橫行;參罷,復分立;百官班退,乃出。參用舊制也。
zhōng guó yì guān, zì běi qí yǐ lái, nǎi quán yòng hú fú. zhǎi xiù fēi lǜ duǎn yī zhǎng yào xuē yǒu xiè dài, jiē hú fú yě. zhǎi xiù lì yú chí shè, duǎn yī zhǎng yào jiē biàn yú shè cǎo. hú rén lè mào cǎo, cháng qǐn chù qí jiān, yǔ shǐ běi shí jiē jiàn zhī. suī wáng tíng yì zài shēn jiàn zhōng. yǔ zhì hú tíng rì, xīn yǔ guò, shè cǎo, yī kù jiē rú, wéi hú rén dōu wú suǒ zhān. dài yī suǒ chuí dié xiè, gài yù pèi dài gōng jiàn fēn shuì suàn náng dāo lì zhī lèi. zì hòu suī qù dié xiè, ér yóu cún qí huán, huán suǒ yǐ xián dié xiè, rú mǎ zhī qiū gēn, jí jīn zhī dài kuǎ yě. tiān zǐ bì yǐ shí sān huán wèi jié, táng wǔ dé zhēn guān shí yóu ěr. kāi yuán zhī hòu, suī réng jiù sú, ér shāo bāo bó yǐ. rán dài gōu shàng chuān dài běn wèi kǒng, běn cháo jiā shùn zhé, mào rén wén yě. fú tóu yī wèi zhī sì jiǎo, nǎi sì dài yě. èr dài xì nǎo hòu chuí zhī, èr dài fǎn xì tóu shàng, lìng qū zhé fù dǐng, gù yì wèi zhī zhé shàng jīn. táng zhì, wéi rén zhǔ de yòng yìng jiǎo. wǎn táng fāng zhèn shàn mìng, shǐ jiàn yòng yìng jiǎo. běn cháo fú tóu yǒu zhí jiǎo jú jiǎo jiāo jiǎo cháo tiān shùn fēng, fán wǔ děng. wéi zhí jiǎo guì jiàn tōng fú zhī. yòu shù rén suǒ dài tóu jīn, táng rén yì wèi zhī sì jiǎo, gài liǎng jiǎo xì nǎo hòu, liǎng jiǎo xì hàn xià, qǔ qí fú láo bù tuō yě. wú shì zé fǎn xì yú dǐng shàng. jīn rén bù fù xì hàn xià, liǎng dài suì wèi xū shè.
中國衣冠,自北齊以來,乃全用胡服。窄袖、緋綠短衣、長靿靴、有鞢帶,皆胡服也。窄袖利於馳射,短衣、長靿皆便於涉草。胡人樂茂草,常寢處其間,予使北時皆見之。雖王庭亦在深薦中。予至胡庭日,新雨過,涉草,衣褲皆濡,唯胡人都無所沾。帶衣所垂蹀躞,蓋欲佩帶弓劍、帉帨、算囊、刀礪之類。自後雖去蹀躞,而猶存其環,環所以銜蹀躞,如馬之鞧根,即今之帶銙也。天子必以十三環為節,唐武德貞觀時猶爾。開元之後,雖仍舊俗,而稍褒博矣。然帶鈎尚穿帶本為孔,本朝加順折,茂人文也。幞頭一謂之四腳,乃四帶也。二帶系腦後垂之,二帶反系頭上,令曲折附頂,故亦謂之「折上巾」。唐制,唯人主得用硬腳。晚唐方鎮擅命,始僭用硬腳。本朝幞頭有直腳、局腳、交腳、朝天、順風,凡五等。唯直腳貴賤通服之。又庶人所戴頭巾,唐人亦謂之「四腳」,蓋兩腳系腦後,兩腳系頷下,取其服勞不脫也。無事則反繫於頂上。今人不復系頷下,兩帶遂為虛設。
yǔ jí shǐ guǎn jiǎn tǎo shí, yì shū mì yuàn zhā zi wèn xuān tóu suǒ qǐ. yú àn táng gù shì, zhōng shū shè rén zhí táng yǔ zhào, jiē xiě sì běn: yī běn wèi dǐ, yī běn wèi xuān. cǐ xuān wèi xíng chū ěr, wèi yǐ míng shū yě. wǎn táng shū mì shǐ zì jìn zhōng shòu zhǐ, chū fù zhōng shū, jí wèi zhī xuān. zhōng shū chéng shòu, lù zhī yú jí, wèi zhī xuān dǐ. jīn shǐ guǎn zhōng shàng yǒu gù xuān dǐ èr juǎn, rú jīn zhī shèng yǔ bù yě. liáng cháo chū zhì chóng rén yuàn, zhuān xíng mì mìng. zhì hòu táng zhuāng zōng fù shū mì shǐ, shǐ guō chóng tāo ān zhòng huì wèi zhī, shǐ fēn lǐng zhèng shì, bù guān yóu zhōng shū zhí xíng xià zhě wèi zhī xuān, rú zhōng shū zhī chì. xiǎo shì zé fā tóu zi, nǐ táng tiē yě. zhì jīn shū mì yuàn yòng xuān jí tóu zi, běn cháo shū mì yuàn yì yòng zhā zi. dàn zhōng shū zhā zi, zǎi xiàng yā zì zài shàng, cì xiāng jí cān zhèng yǐ cì xiàng xià shū mì yuàn zhā zi, shū zhǎng yā zì zài xià, fù èr yǐ cì xiàng shàng: yǐ cǐ wèi bié. tóu zi wéi gěi yì mǎ zhī lèi yòng zhī.
予及史館檢討時,議樞密院劄子問宣頭所起。余按唐故事,中書舍人職堂語詔,皆寫四本:一本為底,一本為宣。此「宣」謂行出耳,未以名書也。晚唐樞密使自禁中受旨,出付中書,即謂之「宣」。中書承受,錄之於籍,謂之「宣底」。今史館中尚有故《宣底》二卷,如今之《聖語簿》也。梁朝初置崇仁院,專行密命。至後唐莊宗復樞密使,使郭崇韜、安重誨為之,始分領政事,不關由中書直行下者謂之「宣」,如中書之「敕」。小事則發頭子,擬堂貼也。至今樞密院用宣及頭子,本朝樞密院亦用劄子。但中書劄子,宰相押字在上,次相及參政以次向下;樞密院劄子,樞長押字在下,副貳以次向上:以此為別。頭子唯給驛馬之類用之。
bǎi guān yú zhōng shū jiàn zǎi xiàng, jiǔ qīng ér xià, jí shěng lì gāo shēng chàng yī shēng qū, zé qū ér rù. zǎi xiàng yī jí jìn chá, jiē kàng shēng zàn hē, wèi zhī qū yī. dài zhì yǐ shàng jiàn, zé yán qǐng mǒu guān, gèng bù qū yī, lín tuì réng jìn tāng, jiē yú xí nán héng shè bǎi guān zhī wèi, shēng cháo zé zuò, jīng guān yǐ xià jiē lì. hòu diàn yǐn chén liáo, zé dài zhì yǐ shàng xuān míng bài wǔ shù guān dàn zàn bài, bù xuān míng, bù wǔ dǎo. zhōng shū lüè guì zhě, shì yǔ zhī kàng yě. shàng qián zé lüè wēi zhě, shā lǐ yě.
百官於中書見宰相,九卿而下,即省吏高聲唱一聲「屈」,則趨而入。宰相揖及進茶,皆抗聲贊喝,謂之「屈揖」。待制以上見,則言「請某官」,更不屈揖,臨退仍進湯,皆於席南橫設百官之位,升朝則坐,京官已下皆立。後殿引臣寮,則待制已上宣名拜舞;庶官但贊拜,不宣名,不舞蹈。中書略貴者,示與之抗也。上前則略微者,殺禮也。
táng zhì, chéng láng bài guān, jí lóng mén xiè. jīn sān sī fù shǐ yǐ shàng bài guān, zé bài wǔ yú zi jiē shàng bǎi guān bài yú jiē xià, ér bù wǔ dǎo. cǐ yì lóng mén gù shì yě.
唐制,丞郎拜官,即籠門謝。今三司副使已上拜官,則拜舞於子階上;百官拜於階下,而不舞蹈。此亦籠門故事也。
xué shì yuàn dì sān tīng xué shì zǐ, dāng qián yǒu yī jù huái, sù hào huái tīng. jiù chuán jū cǐ zhě, duō zhì rù xiàng. xué shì zhēng huái tīng, zhì yǒu dǐ chè qián rén xíng lǐ ér qiáng jù zhī zhě. yú wèi xué shì shí, mù guān cǐ shì.
學士院第三廳學士子,當前有一巨槐,素號「槐廳」。舊傳居此者,多至入相。學士爭槐廳,至有抵徹前人行李而強據之者。余為學士時,目觀此事。
jí xián yuàn jì: kāi yuán gù shì, xiào shū guān xǔ chēng xué shì. jīn sān guǎn zhí shì, jiē chēng xué shì, yòng kāi yuán gù shì yě.
《集賢院記》:「開元故事,校書官許稱學士」。今三館職事,皆稱「學士」,用開元故事也。
guǎn gé xīn shū jìng běn yǒu wù shū chù, yǐ cí huáng tú zhī. cháng jiào gǎi zì zhī fǎ: guā xǐ zé shāng zhǐ, zhǐ tiē zhī yòu yì tuō, fěn tú zé zì bù méi, tú shù biàn fāng néng màn miè. wéi cí huáng yī màn zé miè, réng jiǔ ér bù tuō. gǔ rén wèi zhī qiān huáng, gài yòng zhī yǒu sù yǐ.
館閣新書淨本有誤書處,以雌黃塗之。嘗校改字之法:刮洗則傷紙,紙貼之又易脫,粉塗則字不沒,塗數遍方能漫滅。唯雌黃一漫則滅,仍久而不脫。古人謂之鉛黃,蓋用之有素矣。
yú wèi fū yán jīng lüè shǐ rì, xīn yī tīng, wèi zhī wǔ sī tīng. yán zhōu zhèng tīng nǎi dū du tīng, zhì yán zhōu shì wǔ sī tīng zhì fū yán lù jūn shì, rú táng zhī shǐ yuàn yě. wǔ sī zhě, jīng lüè ān fǔ zǒng guǎn jié dù guān chá yě. táng zhì fāng zhèn mián dài jié dù guān chá chù zhì sān shǐ. jīn jié dù zhī zhí, duō guī zǒng guǎn sī guān chá guī ān fǔ sī chù zhì guī jīng lüè sī. qí jié dù guān chá liǎng àn, bìng zhī zhǎng tuī guān pàn guān, jīn jiē zhì zhōu shì ér yǐ. jīng lüè ān fǔ sī bù zhì zuǒ guān, yǐ shuài quán bù kě gèng bù zhuān yě. dōu zǒng guǎn fù zǒng guǎn qián xiá dōu jiān tóng qiān shū, ér jiē shòu jīng lüè shǐ jié zhì.
余為鄜延經略使日,新一廳,謂之五司廳。延州正廳乃都督廳,治延州事;五司廳治鄜延路軍事,如唐之使院也。五司者,經略、安撫、總管、節度、觀察也。唐制、方鎮綿帶節度、觀察、處置三使。今節度之職,多歸總管司;觀察歸安撫司;處置歸經略司。其節度、觀察兩案,並支掌推官、判官,今皆治州事而已。經略、安撫司不置佐官,以帥權不可更不專也。都總管、副總管、鈐轄、都監同簽書,而皆受經略使節制。
yín tái sī jiān mén xià fēng bó, nǎi gěi shì zhōng zhī zhí, dāng lì mén xià shěng, gù shì nǎi lì shū mì yuàn. xià sì jiān jiē xíng zhā zi sì jiān jù shēn zhuàng, suī sān sī, yì yán shàng yín tái. zhǔ pàn bù yǐ guān pǐn, chū dōng dú cì cuì máo jǐn páo. xué shì yǐ shàng, zì cóng běn pǐn. xíng àn yòng shū mì yuàn zá sī rén lì, zhǔ pàn shí shū mì chú, gài shū mì yuàn zi sī yě.
銀台司兼門下封駁,乃給事中之職,當隸門下省,故事乃隸樞密院。下寺監皆行劄子;寺監具申狀,雖三司,亦言「上銀台」。主判不以官品,初冬獨賜翠毛錦袍。學士以上,自從本品。行案用樞密院雜司人吏,主判食樞密廚,蓋樞密院子司也。
qián shì cáng shū, fēn lì shù chù, gài fáng shuǐ huǒ sàn wáng yě. jīn sān guǎn mì gé, fán sì chù cáng shū, rán tóng zài chóng wén yuàn. qí jiān guān shū, duō wèi rén dào qiè, shì dài fū jiā wǎng wǎng dé zhī. jiā yòu zhōng, zhì biān xiào guān bā yuán, zá chóu sì guǎn shū. gěi lì bǎi rén, xī yǐ huáng zhǐ wèi dà cè xiě zhī. zì cǐ sī jiā bù gǎn zhé cáng. xiào chóu lěi nián, jǐn néng zhōng zhāo wén yī guǎn zhī shū ér bà.
前世藏書,分隸數處,蓋防水火散亡也。今三館、秘閣,凡四處藏書,然同在崇文院。其間官書,多為人盜竊,士大夫家往往得之。嘉祐中,置編校官八員,雜讎四館書。給吏百人,悉以黃紙為大冊寫之。自此私家不敢輒藏。校讎累年,僅能終昭文一館之書而罷。
jiù hàn lín xué shì dì shì qīng qiē, jiē bù jiān tā wù. wén guǎn zhí rèn, zì xiào lǐ yǐ shàng, jiē yǒu zhí qián, wéi nèi wài zhì bù gěi. yáng dà nián jiǔ wèi xué shì, jiā pín, qǐng wài, biǎo cí qiān yú yán, qí jiān liǎng lián yuē: xū tiǎn gān quán zhī cóng chén, zhōng zuò mò áo zhī něi guǐ. cóng zhě zhī bìng mò xìng, fāng shuò zhī jī yù sǐ. jīng shī bǎi guān shàng rì, wéi hàn lín xué shì chì shè yòng lè, tā suī zǎi xiàng, yì wú cǐ lǐ. yōu líng bìng kāi fēng fǔ diǎn jí. chén hé shū chú xué shì shí, hé shū zhī kāi fēng fǔ, suì bù yòng nǚ yōu. xué shì yuàn chì shè bù yòng nǚ yōu, zì hé shū shǐ. lǐ bù gòng yuàn shì jìn shì rì, shè xiāng àn yú jiē qián, zhǔ sī yǔ jǔ rén duì bài, cǐ táng gù shì yě. suǒ zuò shè wèi gōng zhāng shén shèng, yǒu sī jù chá tāng yǐn jiāng. zhì shì xué jiū, zé xī chè zhàng mù zhān xí zhī lèi, yì wú chá tāng, kě zé yǐn yàn shuǐ, rén rén jiē qián qí wěn. fēi gù yù kùn zhī, nǎi fáng zhān mù jí gōng yīng rén sī chuán suǒ shì jīng yì. gài cháng yǒu bài zhě, gù shì wèi zhī fáng. ōu wén zhōng yǒu shī: fén xiāng lǐ jìn shì, chè mù dài jīng shēng. yǐ wèi lǐ shù zhòng qīng rú cǐ, qí shí zì yǒu wèi yě.
舊翰林學士地勢清切,皆不兼他務。文館職任,自校理以上,皆有職錢,唯內外製不給。楊大年久為學士,家貧,請外,表詞千餘言,其間兩聯曰:「虛忝甘泉之從臣,終作莫敖之餒鬼。」「從者之病莫興,方朔之飢欲死。」京師百官上日,唯翰林學士敕設用樂,他雖宰相,亦無此禮。優伶並開封府點集。陳和叔除學士時,和叔知開封府,遂不用女優。學士院敕設不用女優,自和叔始。禮部貢院試進士日,設香案於階前,主司與舉人對拜,此唐故事也。所坐設位供張甚盛,有司具茶湯飲漿。至試學究,則悉徹帳幕氈席之類,亦無茶湯,渴則飲硯水,人人皆黔其吻。非故欲困之,乃防氈幕及供應人私傳所試經義。蓋嘗有敗者,故事為之防。歐文忠有詩:「焚香禮進士,徹幕待經生。」以為禮數重輕如此,其實自有謂也。
jiā yòu zhōng, jìn shì zòu míng qì, wèi yù shì, jīng shī wàng chuán wáng jùn mín wèi zhuàng yuán, bù zhī yán zhī suǒ qǐ, rén yì mò zhī jùn mín wèi hé rén. jí yù shì, wáng jīng gōng shí wèi zhī zhì gào, yǔ tiān zhāng gé dài zhì yáng lè dào èr rén wèi xiáng dìng guān. jiù zhì, yù shì jǔ rén, shè chū kǎo guān, xiān dìng děng dì fù mí zhī yǐ sòng fù kǎo guān, zài dìng děng dì nǎi fù xiáng dìng guān, fā chū kǎo guān suǒ dìng děng, yǐ duì fù kǎo zhī děng: rú tóng jí yǐ bù tóng, zé xiáng qí chéng wén, dāng cóng chū kǎo huò cóng fù kǎo wèi dìng, jí bù dé bié lì děng. shì shí, wáng jīng gōng yǐ chū fù kǎo suǒ dìng dì yī rén jiē wèi yǔn dāng, yú xíng jiān bié qǔ yī rén wèi zhuàng shǒu. yáng lè dào shǒu fǎ, yǐ wèi bù kě. yì lùn wèi jué, tài cháng shǎo qīng zhū cóng dào shí wèi fēng mí guān, wén zhī, wèi tóng shě yuē: èr gōng hé yòng lì zhēng, cóng dào shí rì qián yǐ wén wáng jùn mín wèi zhuàng yuán, shì bì qián dìng. èr gōng hèn zì kǔ ěr. jì ér èr rén gè yǐ yǐ yì jìn bǐng, ér zhào cóng jīng gōng zhī qǐng. jí fā fēng, nǎi wáng jùn mín yě. xiáng dìng guān dé bié lì děng, zì cǐ shǐ, suì wèi dìng zhì.
嘉祐中,進士奏名訖,未御試,京師妄傳「王俊民為狀元」,不知言之所起,人亦莫知俊民為何人。及御試,王荊公時為知制誥,與天章閣待制楊樂道二人為詳定官。舊制,御試舉人,設初考官,先定等第;復彌之以送覆考官,再定等第;乃付詳定官,發初考官所定等,以對覆考之等:如同即已;不同,則詳其程文,當從初考或從覆考為定,即不得別立等。是時,王荊公以初、覆考所定第一人皆未允當,於行間別取一人為狀首。楊樂道守法,以為不可。議論未決,太常少卿朱從道時為封彌官,聞之,謂同舍曰:「二公何用力爭,從道十日前已聞王俊民為狀元,事必前定。二公恨自苦耳。」既而二人各以已意進稟,而詔從荊公之請。及發封,乃王俊民也。詳定官得別立等,自此始,遂為定製。
xuǎn rén bù dé chéng mǎ rù gōng mén. tiān shèng zhōng, xuǎn rén wèi guǎn zhí, shǐ ōu yáng yǒng shū huáng jiàn bèi, jiē zì zuǒ yē mén xià mǎ rù guǎn, dāng shí wèi zhī bù xíng xué shì. jiā yòu zhōng, yú chóng wén yuàn zhì biān xiào jú, xiào guān jiē xǔ chéng mǎ zhì yuàn mén. qí hòu zhōng shū wǔ fáng zhì xí xué gōng shì guān, yì yuán lì chéng mǎ fù jú.
選人不得乘馬入宮門。天聖中,選人為館職,始歐陽永叔、黃鑒輩,皆自左掖門下馬入館,當時謂之「步行學士」。嘉祐中,於崇文院置編校局,校官皆許乘馬至院門。其後中書五房置習學公事官,亦緣例乘馬赴局。
chē jià xíng jìng, qián qū wèi zhī duì, zé gǔ zhī qīng dào yě. qí cì wèi zhàng, wèi zhàng zhě, shì lán rù gōng mén fǎ, zé gǔ zhī wài zhàng yě. qí zhōng wèi zhī jìn wéi, rú diàn zhōng zhàng. tiān guān: zhǎng shě, wú gōng, zé gōng rén mén. jīn wèi zhī diàn mén tiān wǔ guān, jí tiān xià zhǎng rén zhī xuǎn bā rén. shàng yù qián diàn, zé zhí yuè lì yú zǐ chén mén xià xíng xìng zé wèi jìn wéi mén, xíng yú zhàng mǎ zhī qián. yòu yǒu héng mén shí rén, duì zhǎng yī rén, xuǎn zhū wǔ lì jué lún zhě wèi zhī. shàng yù hòu diàn, zé zhí zhuā dōng xī duì lì yú diàn qián, yì gǔ zhī hǔ bì rén mén zhī lèi yě.
車駕行境,前驅謂之隊,則古之清道也。其次衛仗,衛仗者,視闌入宮門法,則古之外仗也。其中謂之禁圍,如殿中仗。《天官》:「掌舍,無宮,則供人門。」今謂之「殿門天武官」,極天下長人之選八人。上御前殿,則執鉞立於紫宸門下;行幸則為禁圍門,行於仗馬之前。又有衡門十人,隊長一人,選諸武力絕倫者為之。上御後殿,則執檛東西對立於殿前,亦古之虎賁、人門之類也。
yú cháng gòu dé hòu táng mǐn dì yīng shùn yuán nián àn jiǎn yī tòng, nǎi chú zǎi xiàng liú xù jiān pàn sān sī táng jiǎn. qián yǒu nǐ zhuàng yún: jù guān liú xù. yòu, fú yǐ liú xù jīng guó cái gāo, zhèng jūn zhì qiè, fāng shǔ tǐ yuán zhī yùn, shí zī móu shǐ zhī guī. yí zhù chén zhōng, wěi sī pàn jì, jiàn qī fù shù, yǒng zàn shèng míng. chén děng shāng liáng, wàng shòu yī qián zhōng shū shì láng, jiān lì bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, chōng jí xián diàn dà xué shì, jiān pàn sān sī, sàn guān xūn fēng rú gù, wèi shěn kě fǒu? rú méng yǔn xǔ, wàng fù hàn lín jiàng zhì chù fēn, jǐn lù zòu wén. qí hòu yǒu zhì shū yuē: zǎi chén liú xù, yòu, kě jiān pàn sān sī gōng shì, yí lìng zhōng shū mén xià yī cǐ shī xíng. fù zhōng shū mén xià, zhǔn cǐ. sì yuè shí rì. yòng yù qián xīn zhù zhī yìn. yǔ jīn zhèng fǔ xíng qiǎn shāo yì.
余嘗購得後唐閔帝應順元年案檢一通,乃除宰相劉昫兼判三絲堂檢。前有擬狀云:「具官劉昫。右,伏以劉昫經國才高,正君志切,方屬體元之運,實資謀始之規。宜注宸衷,委司判計,漸期富庶,永贊聖明。臣等商量,望授依前中書侍郎,兼吏部尚書、同中書門下平章事,充集賢殿大學士,兼判三司,散官勛封如故,未審可否?如蒙允許,望付翰林降制處分,謹錄奏聞。」其後有制書曰:「宰臣劉昫,右,可兼判三司公事,宜令中書門下依此施行。付中書門下,準此。四月十日。」用御前新鑄之印。與今政府行遣稍異。
běn cháo yào shì duì bǐng, cháng shì nǐ jìn rù, huà kě rán hòu shī xíng, wèi zhī shú zhuàng. shì sù bù jí dài bào, zé xiān xíng xià, jù zhì cǎo zòu zhī, wèi zhī jìn cǎo. shú zhuàng bái zhǐ shū, zǎi xiàng yā zì, tā zhí zhèng jù xìng míng. jìn cǎo jí huáng zhǐ shū, zǎi chén zhí zhèng jiē yú zhuàng bèi yā zì. táng jiǎn, zǎi zhí jiē bù yā, wéi zǎi shǔ yú jiǎn bèi shū rì, táng lì shū míng yòng yìn. cǐ nǐ zhuàng yǒu cí, zǎi xiàng yā jiǎn bù yìn, cǐ qí wèi yì yě. dà shuài táng rén fēng sú, zì cháo tíng xià zhì jùn xiàn, jué shì jiē yǒu cí, wèi zhī pàn, zé shū pàn kē shì yě. yā jiǎn èr rén, nǎi féng dào lǐ yú yě. zhuàng jiǎn yíng wáng qīn bǐ, shén yǒu gǎi cuàn gōu mǒ chù. àn jiù wǔ dài shǐ: yīng shùn yuán nián sì yuè jiǔ rì yǐ mǎo, è wáng hōng. gēng chén, yǐ zǎi xiàng liú xù pàn sān sī. zhèng shì shí rì, yǔ cǐ jiǎn wú chà. sòng cì dào jì kāi yuán zǎi xiàng zòu qǐng zhèng tián fèng chí gǎo cǎo nǐ zhuàng zhù zhì jí xī duō yòng sì liù, jiē zǎi xiàng zì cǎo. jīn cǐ nǐ zhuàng, féng dào qīn bǐ, gài gù shì yě.
本朝要事對稟,常事擬進入,畫可然後施行,謂之「熟狀」。事速不及待報,則先行下,具制草奏知,謂之「進草」。熟狀白紙書,宰相押字,他執政具姓名。進草即黃紙書,宰臣、執政皆於狀背押字。堂檢,宰、執皆不押,唯宰屬於檢背書日,堂吏書名用印。此擬狀有詞,宰相押檢不印,此其為異也。大率唐人風俗,自朝廷下至郡縣,決事皆有詞,謂之判,則書判科是也。押檢二人,乃馮道、李愚也。狀檢瀛王親筆,甚有改竄勾抹處。按《舊五代史》:「應順元年四月九日已卯,鄂王薨。庚辰,以宰相劉昫判三司。」正是十日,與此檢無差。宋次道記《開元宰相奏請》、鄭畋《鳳池稿草》、《擬狀注制集》悉多用四六,皆宰相自草。今此擬狀,馮道親筆,蓋故事也。