zǐ mò zi yán yuē: tiān xià zhī suǒ yǐ luàn zhě, qí shuō jiāng hé zāi? zé shì tiān xià shì jūn zǐ, jiē míng yú xiǎo ér bù míng yú dà. hé yǐ zhī qí míng yú xiǎo ér bù míng yú dà yě? yǐ qí bù míng yú tiān zhī yì yě. hé yǐ zhī qí bù míng yú tiān zhī yì yě? yǐ chù rén zhī jiā zhě zhī zhī. jīn rén chù ruò jiā dé zuì, jiāng yóu yǒu yì jiā suǒ yǐ bì táo zhī zhě rán qiě fù yǐ jiè zǐ, xiōng yǐ jiè dì, yuē: jiè zhī! shèn zhī! chù rén zhī jiā, bù jiè bù shèn zhī, ér yǒu chù rén zhī guó zhě hū? jīn rén chù ruò guó dé zuì, jiāng yóu yǒu yì guó suǒ yǐ bì táo zhī zhě yǐ rán qiě fù yǐ jiè zǐ, xiōng yǐ jiè dì, yuē: jiè zhī! shèn zhī! chù rén zhī guó zhě, bù kě bù jiè shèn yě! jīn rén jiē chù tiān xià ér shì tiān, dé zuì yú tiān, jiāng wú suǒ yǐ bì táo zhī zhě yǐ rán ér mò zhī yǐ xiāng jí jiè yě. wú yǐ cǐ zhī dà wù zé bù zhī zhě yě.
子墨子言曰：「天下之所以亂者，其說將何哉？則是天下士君子，皆明於小而不明於大。」何以知其明於小而不明於大也？以其不明於天之意也。何以知其不明於天之意也？以處人之家者知之。今人處若家得罪，將猶有異家所以避逃之者；然且父以戒子，兄以戒弟，曰：「戒之！慎之！處人之家，不戒不慎之，而有處人之國者乎？」今人處若國得罪，將猶有異國所以避逃之者矣；然且父以戒子，兄以戒弟，曰：「戒之！慎之！處人之國者，不可不戒慎也！」今人皆處天下而事天，得罪於天，將無所以避逃之者矣；然而莫知以相極戒也。吾以此知大物則不知者也。

shì gù zǐ mò zi yán yuē: jiè zhī! shèn zhī! bì wèi tiān zhī suǒ yù, ér qù tiān zhī suǒ è. yuē tiān zhī suǒ yù zhě, hé yě? suǒ è zhě, hé yě? tiān yù yì ér è qí bù yì zhě yě. hé yǐ zhī qí rán yě? yuē: yì zhě, zhèng yě. hé yǐ zhī yì zhī wèi zhèng yě? tiān xià yǒu yì zé zhì, wú yì zé luàn, wǒ yǐ cǐ zhī yì zhī wèi zhèng yě. rán ér zhèng zhě, wú zì xià zhèng shàng zhě, bì zì shàng zhèng xià. shì gù shù rén bù dé cì jǐ ér wèi zhèng, yǒu shì zhèng zhī shì bù dé cì jǐ ér wèi zhèng, yǒu dài fū zhèng zhī dài fū bù dé cì jǐ ér wèi zhèng, yǒu zhū hóu zhèng zhī zhū qí bù dé cì jǐ ér wèi zhèng, yǒu sān gōng zhèng zhī sān gōng bù dé cì jǐ ér wèi zhèng, yǒu tiān zǐ zhèng zhī tiān zǐ bù dé cì jǐ ér wèi zhèng, yǒu tiān zhèng zhī. jīn tiān xià zhī shì jūn zǐ, jiē míng yú tiān zǐ zhī zhèng tiān xià yě, ér bù míng yú tiān zhī zhèng tiān zǐ yě. shì gù gǔ zhě shèng rén míng yǐ cǐ shuō rén, yuē: tiān zǐ yǒu shàn, tiān néng shǎng zhī tiān zǐ yǒu guò, tiān néng fá zhī. tiān zǐ shǎng fá bù dāng, tīng yù bù zhōng, tiān xià jí bìng huò fú, shuāng lù bù shí, tiān zǐ bì qiě niú zōu zì de zuǒ bàn huàn qí niú yáng quǎn zhì, jié wèi zī shèng jiǔ lǐ, yǐ dǎo cí qí fú yú tiān, wǒ wèi cháng wén tiān zhī dǎo qí fú yú tiān zǐ yě. wú yǐ cǐ zhī tiān zhī zhòng qiě guì yú tiān zǐ yě. shì gù yì zhě, bù zì yú qiě jiàn zhě chū, bì zì guì qiě zhī zhě chū. yuē: shuí wèi zhī? tiān wèi zhī. rán zé yì guǒ zì tiān chū yě. jīn tiān xià zhī shì jūn zǐ zhī yù wèi yì zhě, zé bù kě bù shùn tiān zhī yì yǐ.
是故子墨子言曰：「戒之！慎之！必為天之所欲，而去天之所惡。」曰天之所欲者，何也？所惡者，何也？天欲義而惡其不義者也。何以知其然也？曰：義者，正也。何以知義之為正也？天下有義則治，無義則亂，我以此知義之為正也。然而正者，無自下正上者，必自上正下。是故庶人不得次己而為正，有士正之；士不得次己而為正，有大夫正之；大夫不得次己而為正，有諸侯正之；諸俟不得次己而為正，有三公正之；三公不得次己而為正，有天子正之；天子不得次己而為正，有天正之。今天下之士君子，皆明於天子之正天下也，而不明於天之正天子也。是故古者聖人明以此說人，曰：「天子有善，天能賞之；天子有過，天能罰之。」天子賞罰不當，聽獄不中，天下疾病禍福，霜露不時，天子必且（牛＋鄒字的左半）豢其牛羊犬彘，潔為粢盛酒醴，以禱祠祈福於天，我未嘗聞天之禱祈福於天子也。吾以此知天之重且貴於天子也。是故義者，不自愚且賤者出，必自貴且知者出。曰：誰為知？天為知。然則義果自天出也。今天下之士君子之欲為義者，則不可不順天之意矣。

yuē: shùn tiān zhī yì hé ruò? yuē: jiān ài tiān xià zhī rén. hé yǐ zhī jiān ài tiān xià zhī rén yě? yǐ jiān ér shí zhī yě. hé yǐ zhī qí jiān ér shí zhī yě? zì gǔ jí jīn, wú yǒu yuǎn líng gū yí zhī guó, jiē niú zōu zì de zuǒ bàn huàn qí niú yáng quǎn zhì, jié wèi zī shèng jiǔ lǐ, yǐ jìng jì sì shàng dì shān chuān guǐ shén, yǐ cǐ zhī jiān ér shí zhī yě. gǒu jiān ér shí yān, bì jiān ér ài zhī. pì zhī ruò chǔ yuè zhī jūn: jīn shì chǔ wáng shí yú chǔ zhī sì jìng zhī nèi, gù ài chǔ zhī rén yuè wáng shí yú yuè, gù ài yuè zhī rén. jīn tiān jiān tiān xià ér shí yān, wǒ yǐ cǐ zhī qí jiān ài tiān xià zhī rén yě.
曰：順天之意何若？曰：兼愛天下之人。何以知兼愛天下之人也？以兼而食之也。何以知其兼而食之也？自古及今，無有遠靈孤夷之國，皆（牛＋鄒字的左半）豢其牛羊犬彘，潔為粢盛酒醴，以敬祭祀上帝、山川、鬼神，以此知兼而食之也。苟兼而食焉，必兼而愛之。譬之若楚、越之君：今是楚王食於楚之四境之內，故愛楚之人；越王食于越，故愛越之人。今天兼天下而食焉，我以此知其兼愛天下之人也。

qiě tiān zhī ài bǎi xìng yě, bù jǐn wù ér zhǐ yǐ. jīn tiān xià zhī guó, lì shí zhī mín, shā yī bù gū zhě, bì yǒu yī bù xiáng. yuē: shuí shā bù gū? yuē: rén yě. shú yǔ zhī bù gū? yuē: tiān yě. ruò tiān zhī zhōng shí bù ài cǐ mín yě, hé gù ér rén yǒu shā bù gū, ér tiān yǔ zhī bù xiáng zāi? qiě tiān zhī ài bǎi xìng hòu yǐ, tiān zhī ài bǎi xìng bié yǐ, jì kě dé ér zhī yě. hé yǐ zhī tiān zhī ài bǎi xìng yě? wú yǐ xián zhě zhī bì shǎng shàn fá bào yě. hé yǐ zhī xián zhě zhī bì shǎng shàn fá bào yě? wú yǐ xī zhě sān dài zhī shèng wáng zhī zhī. gù xī yě sān dài zhī shèng wáng, yáo shùn yǔ tāng wén wǔ zhī jiān ài zhī tiān xià yě. cóng ér lì zhī, yí qí bǎi xìng zhī yì yān, lǜ yǐ jìng shàng dì shān chuān guǐ shén. tiān yǐ wèi cóng qí suǒ ài ér ài zhī, cóng qí suǒ lì ér lì zhī, yú shì jiā qí shǎng yān, shǐ zhī chù shàng wèi, lì wèi tiān zǐ yǐ fǎ yě, míng zhī yuē shèng rén, yǐ cǐ zhī shǎng shàn zhī zhèng. shì gù xī yě sān dài zhī bào wáng, jié zhòu yōu lì zhī jiān è tiān xià yě, cóng ér zéi zhī, yí qí bǎi xìng zhī yì yān. lǜ yǐ gòu wǔ shàng dì shān chuān guǐ shén. tiān yǐ wèi bù cóng qí suǒ ài ér è zhī, bù cóng qí suǒ lì ér zéi zhī, yú shì jiā qí fá yān, shǐ zhī fù zǐ lí sàn, guó jiā miè wáng, yǔn shī shè jì, yōu yǐ jí qí shēn, shì yǐ tiān xià zhī shù mín shǔ ér huǐ zhī, yè wàn shì zǐ sūn jì sì, huǐ zhī bì, bù zhī fèi yě, míng zhī yuē shī wáng. yǐ cǐ zhī qí fá bào zhī zhèng. jīn tiān xià zhī shì jūn zǐ yù wèi yì zhě, zé bù kě bù shùn tiān zhī yì yǐ.
且天之愛百姓也，不盡物而止矣。今天下之國，粒食之民，殺一不辜者，必有一不祥。曰：「誰殺不辜？」曰：「人也。」「孰予之不辜？」曰：「天也。」若天之中實不愛此民也，何故而人有殺不辜，而天予之不祥哉？且天之愛百姓厚矣，天之愛百姓別矣，既可得而知也。何以知天之愛百姓也？吾以賢者之必賞善罰暴也。何以知賢者之必賞善罰暴也？吾以昔者三代之聖王知之。故昔也三代之聖王，堯、舜、禹、湯、文、武之兼愛之天下也。從而利之，移其百姓之意焉，率以敬上帝、山川、鬼神。天以為從其所愛而愛之，從其所利而利之，於是加其賞焉，使之處上位，立為天子以法也，名之曰聖人，以此知賞善之證。是故昔也三代之暴王，桀、紂、幽、厲之兼惡天下也，從而賊之，移其百姓之意焉。率以詬侮上帝、山川、鬼神。天以為不從其所愛而惡之，不從其所利而賊之，於是加其罰焉，使之父子離散，國家滅亡，抎失社稷，憂以及其身，是以天下之庶民屬而毀之，業萬世子孫繼嗣，毀之賁，不之廢也，名之曰失王。以此知其罰暴之證。今天下之士君子欲為義者，則不可不順天之意矣。

yuē: shùn tiān zhī yì zhě, jiān yě fǎn tiān zhī yì zhě, bié yě. jiān zhī wèi dào yě, yì zhèng bié zhī wèi dào yě, lì zhèng. yuē: yì zhèng zhě, hé ruò? yuē: dà bù gōng xiǎo yě, qiáng bù wǔ ruò yě, zhòng bù zéi guǎ yě, zhà bù qī yú yě, guì bù ào jiàn yě, fù bù jiāo pín yě, zhuàng bù duó lǎo yě. shì yǐ tiān xià zhī shù guó, mò yǐ shuǐ huǒ dú yào bīng rèn yǐ xiāng hài yě. ruò shì shàng lì tiān, zhōng lì guǐ, xià lì rén, sān lì ér wú suǒ bù lì, shì wèi tiān dé. gù fán cóng shì cǐ zhě, shèng zhī yě, rén yì yě, zhōng huì yě, cí xiào yě, shì gù jù liǎn tiān xià zhī shàn míng ér jiā zhī. shì qí gù hé yě? zé shùn tiān zhī yì yě. yuē: lì zhèng zhě, hé ruò? yuē: dà zé gōng xiǎo yě, qiáng zé wǔ ruò yě, zhòng zé zéi guǎ yě, zhà zé qī yú yě, guì zé ào jiàn yě, fù zé jiāo pín yě, zhuàng zé duó lǎo yě. shì yǐ tiān xià zhī shù guó, fāng yǐ shuǐ huǒ dú yào bīng rèn yǐ xiāng zéi hài yě. ruò shì shàng bù lì tiān, zhōng bù lì guǐ, xià bù lì rén, sān bù lì ér wú suǒ lì, shì wèi zhī zéi. gù fán cóng shì cǐ zhě, kòu luàn yě, dào zéi yě, bù rén bù yì, bù zhōng bù huì, bù cí bù xiào, shì gù jù liǎn tiān xià zhī è míng ér jiā zhī, shì qí gù hé yě? zé fǎn tiān zhī yì yě.
曰：順天之意者，兼也；反天之意者，別也。兼之為道也，義正；別之為道也，力正。曰：「義正者，何若？」曰：大不攻小也，強不侮弱也，眾不賊寡也，詐不欺愚也，貴不傲賤也，富不驕貧也，壯不奪老也。是以天下之庶國，莫以水火、毒藥、兵刃以相害也。若事上利天，中利鬼，下利人，三利而無所不利，是謂天德。故凡從事此者，聖知也，仁義也，忠惠也，慈孝也，是故聚斂天下之善名而加之。是其故何也？則順天之意也。曰：「力正者，何若？」曰：大則攻小也，強則侮弱也，眾則賊寡也，詐則欺愚也，貴則傲賤也，富則驕貧也，壯則奪老也。是以天下之庶國，方以水火、毒藥、兵刃以相賊害也。若事上不利天，中不利鬼，下不利人，三不利而無所利，是謂之賊。故凡從事此者，寇亂也，盜賊也，不仁不義，不忠不惠，不慈不孝，是故聚斂天下之惡名而加之，是其故何也？則反天之意也。

gù zǐ mò zi zhì lì tiān zhī yǐ wèi yí fǎ, ruò lún rén zhī yǒu guī, jiàng rén zhī yǒu jǔ yě. jīn lún rén yǐ guī, jiàng rén yǐ jǔ, yǐ cǐ zhī fāng huán zhī bié yǐ. shì gù zǐ mò zi zhì lì tiān zhī yǐ wèi yí fǎ, wú yǐ cǐ zhī tiān xià zhī shì jūn zǐ zhī qù yì, yuǎn yě! hé yǐ zhī tiān xià zhī shì jūn zǐ zhī qù yì yuǎn yě? jīn zhī shì dà guó zhī jūn, kuān zhě rán yuē: wú chù dà guó ér bù gōng xiǎo guó, wú hé yǐ wèi dà zāi? shì yǐ chà lùn zhǎo yá zhī shì, bǐ liè qí zhōu chē zhī zú, yǐ gōng fá wú zuì zhī guó, rù qí gōu jìng, yì qí hé jià, zhǎn qí shù mù, cán qí chéng guō, yǐ yù qí gōu chí, fén shāo qí zǔ miào, rǎng shā qí xī quán, mín zhī gé zhě, zé jǐng bá zhī, bù gé zhě, zé xì cāo ér guī, zhàng fū yǐ wèi pū yǔ xū mí, fù rén yǐ wèi chōng qiú. zé fū hǎo gōng fá zhī jūn, bù zhī cǐ wèi bù rén yì, yǐ gào sì lín zhū hóu yuē: wú gōng guó fù jūn, shā jiāng ruò gān rén yǐ. qí lín guó zhī jūn, yì bù zhī cǐ wèi bù rén yì yě, yǒu jù yǐ pí bì, fā qí zǒng chù, shǐ rén xiǎng hè yān. zé fū hǎo gōng fá zhī jūn, yǒu zhòng bù zhī cǐ wèi bù rén bù yì yě, yǒu shū zhī zhú bó, cáng zhī fǔ kù. wèi rén hòu zi zhě, bì qiě yù shùn qí xiān jūn zhī xíng, yuē: hé bù dāng fā wú fǔ kù, shì wú xiān jūn zhī fǎ měi. bì bù yuē wén wǔ zhī wèi zhèng zhě, ruò cǐ yǐ, yuē wú gōng guó fù jūn, shā jiāng ruò gān rén yǐ. zé fū hǎo gōng fá zhī jūn, bù zhī cǐ wèi bù rén bù yì yě. qí lín guó zhī jūn, bù zhī cǐ wèi bù rén bù yì yě. shì yǐ gōng fá shì shì ér bù sì zhě, cǐ wú suǒ wèi dà wù zé bù zhī yě.
故子墨子置立天之以為儀法，若輪人之有規，匠人之有矩也。今輪人以規，匠人以矩，以此知方圜之別矣。是故子墨子置立天之以為儀法，吾以此知天下之士君子之去義，遠也！何以知天下之士君子之去義遠也？今知氏大國之君，寬者然曰：「吾處大國而不攻小國，吾何以為大哉？」是以差論爪牙之士，比列其舟車之卒，以攻罰無罪之國，入其溝境，刈其禾稼，斬其樹木，殘其城郭，以御其溝池，焚燒其祖廟，攘殺其犧牷，民之格者，則剄拔之，不格者，則系操而歸，丈夫以為仆圉、胥靡，婦人以為舂酋。則夫好攻伐之君，不知此為不仁義，以告四鄰諸侯曰：「吾攻國覆軍，殺將若干人矣。」其鄰國之君，亦不知此為不仁義也，有具以皮幣，發其總處，使人饗賀焉。則夫好攻伐之君，有重不知此為不仁不義也，有書之竹帛，藏之府庫。為人後子者，必且欲順其先君之行，曰：「何不當發吾府庫，視吾先君之法美。」必不曰「文、武之為正者，若此矣」，曰「吾攻國覆軍，殺將若干人矣。」則夫好攻伐之君，不知此為不仁不義也。其鄰國之君，不知此為不仁不義也。是以攻伐世世而不巳者，此吾所謂大物則不知也。

suǒ wèi xiǎo wù zé zhī zhī zhě, hé ruò? jīn yǒu rén yú cǐ, rù rén zhī chǎng yuán, qǔ rén zhī táo lǐ guā jiāng zhě, shàng dé qiě fá zhī, zhòng wén zé fēi zhī, shì hé yě? yuē: bù yǔ qí láo, huò qí shí, yǐ fēi qí yǒu suǒ qǔ zhī gù, ér kuàng yǒu yú yú rén zhī qiáng yuán, zhā gé rén zhī zǐ nǚ zhě hū! yǔ jiǎo rén zhī fǔ kù, qiè rén zhī jīn yù zǎo zhě hū! yǔ yú rén zhī lán láo, qiè rén zhī niú mǎ zhě hū! ér kuàng yǒu shā yī bù gū rén hū! jīn wáng gōng dà rén zhī wèi zhèng yě, zì shā yī bù gū rén zhě, yú rén zhī qiáng yuán, zhā gé rén zhī zǐ nǚ zhě, yǔ jiǎo rén zhī fǔ kù, qiè rén zhī jīn yù zǎo lèi zhě, yǔ yú rén zhī lán láo, qiè rén zhī niú mǎ zhě, yǔ rù rén zhī chǎng pǔ, qiè rén zhī táo lǐ guā jiāng zhě, jīn wáng gōng dà rén zhī jiā fá cǐ yě suī gǔ zhī yáo shùn yǔ tāng wén wǔ zhī wèi zhèng, yì wú yǐ yì cǐ yǐ. jīn tiān xià zhī zhū hóu, jiāng yóu jiē qīn líng gōng fá jiān bìng, cǐ wèi shā yī bù gū rén zhě, shù qiān wàn yǐ, cǐ wèi yú rén zhī qiáng yuán, zhā gé rén zhī zǐ nǚ zhě, yǔ jiǎo rén fǔ kù, qiè rén jīn yù zǎo lèi zhě, shù qiān wàn yǐ! yú rén zhī lán láo, qiè rén zhī niú mǎ zhě, yǔ rù rén zhī chǎng pǔ, qiè rén zhī táo lǐ guā jiāng zhě, shù qiān wàn yǐ! ér zì yuē: yì yě!
所謂小物則知之者，何若？今有人於此，入人之場園，取人之桃李瓜姜者，上得且罰之，眾聞則非之，是何也？曰：不與其勞，獲其實，已非其有所取之故，而況有逾於人之牆垣，抯格人之子女者乎！與角人之府庫，竊人之金玉蚤□者乎！與逾人之欄牢，竊人之牛馬者乎！而況有殺一不辜人乎！今王公大人之為政也，自殺一不辜人者，逾人之牆垣，抯格人之子女者，與角人之府庫，竊人之金玉蚤累者，與逾人之欄牢，竊人之牛馬者，與入人之場圃，竊人之桃李瓜姜者，今王公大人之加罰此也；雖古之堯、舜、禹、湯、文、武之為政，亦無以異此矣。今天下之諸侯，將猶皆侵凌攻伐兼併，此為殺一不辜人者，數千萬矣，此為逾人之牆垣，抯格人之子女者，與角人府庫，竊人金玉蚤累者，數千萬矣！逾人之欄牢，竊人之牛馬者，與入人之場圃，竊人之桃李瓜姜者，數千萬矣！而自曰：「義也！」

gù zǐ mò zi yán yuē: shì wěn wǒ zhě, zé qǐ yǒu yǐ yì shì wěn hēi bái gān kǔ zhī biàn zhě zāi! jīn yǒu rén yú cǐ, shǎo ér shì zhī hēi, wèi zhī hēi duō shì zhī hēi, wèi bái. bì yuē:' wú mù luàn, bù zhī hēi bái zhī bié.' jīn yǒu rén yú cǐ, néng shǎo cháng zhī gān, wèi gān duō cháng, wèi kǔ. bì yuē:' wú kǒu luàn, bù zhī qí gān kǔ zhī wèi.' jīn wáng gōng dà rén zhī zhèng yě, huò shā rén, qí guó jiā jìn zhī. cǐ zǎo yuè yǒu néng duō shā qí lín guó zhī rén, yīn yǐ wèi wén yì. cǐ qǐ yǒu yì wěn bái hēi gān kǔ zhī bié zhě zāi?
故子墨子言曰：「是紊我者，則豈有以異是紊黑白、甘苦之辯者哉！今有人於此，少而示之黑，謂之黑；多示之黑，謂白。必曰：'吾目亂，不知黑白之別。'今有人於此，能少嘗之甘，謂甘；多嘗，謂苦。必曰：'吾口亂，不知其甘苦之味。'今王公大人之政也，或殺人，其國家禁之。此蚤越有能多殺其鄰國之人，因以為文義。此豈有異紊白黑、甘苦之別者哉？」

gù zǐ mò zi zhì tiān zhī yǐ wèi yí fǎ. fēi dú zǐ mò zi yǐ tiān zhī zhì wèi fǎ yě, yú xiān wáng zhī shū dà xià zhī dào zhī rán: dì wèi wén wáng, yǔ huái míng dé, wú dà shēng yǐ sè, wú zhǎng xià yǐ gé, bù shí bù zhī, shùn dì zhī zé. cǐ gào wén wáng zhī yǐ tiān zhì wèi fǎ yě, ér shùn dì zhī zé yě. qiě jīn tiān xià zhī shì jūn zǐ, zhōng shí jiāng yù wèi rén yì, qiú wèi shàng shì, shàng yù zhōng shèng wáng zhī dào, xià yù zhōng guó jiā bǎi xìng zhī lì zhě, dāng tiān zhī zhì ér bù kě bù chá yě. tiān zhī zhì zhě, yì zhī jīng yě.
故子墨子置天之以為儀法。非獨子墨子以天之志為法也，於先王之書《大夏》之道之然：「帝謂文王，予懷明德，毋大聲以色，毋長夏以革，不識不知，順帝之則。」此誥文王之以天志為法也，而順帝之則也。且今天下之士君子，中實將欲為仁義，求為上士，上欲中聖王之道，下欲中國家百姓之利者，當天之志而不可不察也。天之志者，義之經也。