strong tài zǐ yǒng zāo chán bèi fèi shù rén xiù yōu gù méng yuān strong
太子勇遭谗被废 庶人秀幽锢蒙冤
què shuō tài zǐ yǒng ān jū dōng gōng, xǐ jìn shēng sè, miǎn bù dé yǒu sān wǔ mèi chén, dǎo wèi yín yì. jiù shì yún zhāo xùn fù dìng xīng, yì chū rù wú jié, cháng xiàn rù qí fú yì qì, qiú yuè tài zǐ. zuǒ shù zǐ péi zhèng, lǚ jiàn bù cóng. zhèng yīn yǔ dìng xīng dào:" gōng suǒ wéi bù hé fǎ dù. qiě yuán fēi bào hōng, rén yán jí jí, gōng yí jí zì yǐn tuì, fāng kě miǎn huò." dìng xīng bù yǐ wéi rán, bìng jiāng zhèng yǔ zhuǎn gào tài zǐ. tài zǐ yǒng biàn jí shū zhèng, chū xiāng zhōu zǒng guǎn, gǎi yòng táng lìng zé wèi zuǒ shù zǐ. lìng zé sù shàn yīn yuè, yǒng shǐ tā jiào dǎo gōng rén, xián gē bù chuò. yòu shù zǐ liú xíng běn, cháng zé lìng zé dào:" shù zǐ dāng yǐ zhèng dào zuǒ chǔ jūn, nài hé qǔ mèi fáng wéi, zì gàn zuì lì?" lìng zé wén yán, yě jué nǎn rán, dàn yù tǎo hǎo dōng gōng, réng rán bù gǎi. huì tài zǐ zhào jí gōng liáo, kāi yán yè yǐn, lìng zé shǒu tán pí pá, gē wǔ mèi niáng, tài zǐ dà yuè. dāng shí nǎo dòng le yī wèi zhí chén, biàn qǐ zuò jìn guī dào:" lìng zé shēn wéi gōng liáo, zhí dāng tiáo hù, jīn nǎi guǎng zuò qián, zì bǐ chàng yōu, jìn yín shēng, huì shì tīng, shì ruò shàng wén, lìng zé zuì zài bù cè, diàn xià níng néng miǎn lèi me?" tài zǐ yǒng fú rán dào:" wǒ yù xíng lè, jūn wù duō shì!" shuō zhì cǐ, nà zhí chén zhī huà bù tóu jī, yě jí qū chū. zhè rén wéi shuí? jiù shì tài zǐ xiǎn mǎ lǐ gāng. xù fǎ cè zhòng lǐ gāng, wéi xià wén fú xiàn. yǒng yóu tā zì qù, bìng bù zhuī wèn, réng shǐ lìng zé tán chàng zhōng xí, fāng cái qiǎn sàn. sì fù yǔ zuǒ wèi lǜ xià hóu fú shǒu bó wèi xì, xiào shēng wài dá. liú xíng běn dài fú chū lái, zhào fú miàn shù dào:" diàn xià kuān róng, cì rǔ yán sè, rǔ hé wù xiǎo rén, gǎn rú cǐ zì sì wú lǐ ne?" yīn jiāng fú zhí fù fǎ lì. yǒng fǎn tì fú qǐng miǎn, nǎi dé shì chū. hái yǒu diǎn shàn jiān yuán yān, tài zǐ jiā lìng zōu wén téng, qián lǐ bù shì láng xiāo zi bǎo, qián zhǔ xǐ xià shì hé sǒng děng, jù zhuān wù xié mèi, dǎo yǒng fēi fǎ.
却说太子勇安居东宫,喜近声色,免不得有三五媚臣,导为淫佚。就是云昭训父定兴,亦出入无节,尝献入奇服异器,求悦太子。左庶子裴政,屡谏不从。政因语定兴道:“公所为不合法度。且元妃暴薨,人言藉藉,公宜亟自引退,方可免祸。”定兴不以为然,并将政语转告太子。太子勇便即疏政,出襄州总管,改用唐令则为左庶子。令则素擅音乐,勇使他教导宫人,弦歌不辍。右庶子刘行本,尝责令则道:“庶子当以正道佐储君,奈何取媚房帷,自干罪戾?”令则闻言,也觉赧然,但欲讨好东宫,仍然不改。会太子召集宫僚,开筵夜饮,令则手弹琵琶,歌娬媚娘,太子大悦。当时恼动了一位直臣,便起座进规道:“令则身为宫僚,职当调护,今乃广座前,自比倡优,进淫声,秽视听,事若上闻,令则罪在不测,殿下宁能免累么?”太子勇怫然道:“我欲行乐,君勿多事!”说至此,那直臣知话不投机,也即趋出。这人为谁?就是太子洗马李纲。叙法侧重李纲,为下文伏线。勇由他自去,并不追问,仍使令则弹唱终席,方才遣散。嗣复与左卫率夏侯福手搏为戏,笑声外达。刘行本待福出来,召福面数道:“殿下宽容,赐汝颜色,汝何物小人,敢如此恣肆无礼呢?”因将福执付法吏。勇反替福请免,乃得释出。还有典膳监元淹,太子家令邹文腾,前礼部侍郎萧子宝,前主玺下士何竦等,俱专务谐媚,导勇非法。
yǒng nèi duō jī yìng, wài duō xìng chén, zhěng rì lǐ gē yàn táo qíng, bù gù hòu huàn. zhì fèi lì xiāo xī, chuán dào dōng gōng, yǒng cái jué zháo máng, wén xīn fēng rén wáng fǔ xián, sù shàn zhàn hòu, yīn zhào wèn jí xiōng. fǔ xián dào:" jìn lái tài bái xí yuè, bái hóng guàn dōng gōng mén, jūn yǔ tài zǐ yǒu ài, bù kě bù fáng." yǒng yuè jiā huáng jí, suì yǔ zōu wén téng yuán yān shú shāng, yǐn rù wū xí, zuò zhǒng zhǒng yàn shèng shù, yòu zài hòu yuán nèi shè shù rén cūn, wū yǔ bēi lòu. yǒng cháng wǎng qǐn chù, bù yī cǎo rù, wèi yàn ráng jì. quán shì yú fū yú fù de zuò wéi. suí zhǔ jiān pō yǒu suǒ wén, suì shǐ yáng sù xiòng shì xū shí. sù zhì dōng gōng, yǐ jīng dì rù míng cì, què gù yì pái huái bù jìn. yǒng shù dài zhèng guān, zhù dài duō shí, fāng jiàn sù xú xú jìn lái. yǒng bù jué ào nǎo, yǔ duō táng tū. sù jí hái bào tài zǐ yuàn wàng, kǒng yǒu tā biàn. suí zhǔ shàng jiāng xìn jiāng yí, zài jīng dú gū hòu qiǎn rén cì yǒng, měi dé xiǎo guò, wú bù shàng wén, shèn qiě jià cí wū xiàn, gòu chéng yǒng zuì, shuō de suí zhǔ bù néng bù xìn, nǎi zì xuán wǔ mén dá zhì dé mén, fēn zhì hòu rén, kuī chá dōng gōng dòng jìng, suǒ yǒu dōng gōng sù wèi, jí shì guān yǐ shàng míng jí, xī lìng yí jiāo zhū wèi fǔ. gōng tíng nèi wài, jù zhī fèi lì zài ěr, lè de shùn fēng qiāo luó, tóu láo xià shí, zhì rú jìn wáng guǎng pàn wàng jiā yīn, gèng jué pò bù jí dài, mì zhǔ dū wáng fǔ jūn shì duàn dá, huì tōng dōng gōng xìng chén jī wēi, shǐ cì tài zǐ guò shī, mì gào yáng sù. yú shì nèi wài xuān bàng, shuō de zhè gè tài zǐ yǒng wú è bù zuò, zì gǔ hǎn wén.
勇内多姬媵,外多幸臣,整日里歌宴陶情,不顾后患。至废立消息,传到东宫,勇才觉着忙,闻新丰人王辅贤,素善占候,因召问吉凶。辅贤道:“近来太白袭月,白虹贯东宫门,均与太子有碍,不可不防。”勇越加惶急,遂与邹文腾、元淹熟商,引入巫觋,作种种厌胜术,又在后园内设庶人村,屋宇卑陋。勇常往寝处,布衣草褥,为厌禳计。全是愚夫、愚妇的作为。隋主坚颇有所闻,遂使杨素詗视虚实。素至东宫,已经递入名刺,却故意徘徊不进。勇束带正冠,佇待多时,方见素徐徐进来。勇不觉懊恼,语多唐突。素即还报太子怨望,恐有他变。隋主尚将信将疑,再经独孤后遣人伺勇,每得小过,无不上闻,甚且架词诬陷,构成勇罪,说得隋主不能不信,乃自玄武门达至德门,分置候人,窥察东宫动静,所有东宫宿卫,及侍官以上名籍,悉令移交诸卫府。宫廷内外,俱知废立在迩,乐得顺风敲锣,投窂下石,至如晋王广盼望佳音,更觉迫不及待,密嘱督王府军事段达,贿通东宫幸臣姬威,使伺太子过失,密告杨素。于是内外喧谤,说得这个太子勇无恶不作,自古罕闻。
huì suí zhǔ xìng rén shòu gōng, jiāng yào huí luán, duàn dá wǎng xié jī wēi dào:" dōng gōng zuì è, huáng shàng jǐn zhī, yǐ fèng mì zhào, dìng dàng fèi lì, jūn néng hé pán tuō chū, dà fù guì jiù zài mù qián le." wēi mǎn kǒu yìng chéng. wèi jǐ, suí zhǔ hái cháo, cái yuè yī xiāo, yǐ tīng dé xǔ duō fēi yǔ, yuè sù yù dà xīng diàn, jí xuān zhào dōng gōng guān shǔ, nù mù yǔ yǔ dào:" rén shòu gōng qù cǐ bù yuǎn, nǎi lìng wǒ měi hái jīng shī, yán bèi zhàng wèi, hǎo sì shēn rù dí guó yì bān. wǒ jìn huàn xià lì, qǐn bù jiě yī, zuó yè zhì hòu fáng dēng cè, kǒng yǒu jǐng jí, yòu hái jiù qián diàn, qǐ fēi ěr bèi yù huài wǒ jiā guó me?" shuō zhì cǐ, jí chì lìng zuǒ yòu, ná xià zuǒ shù zǐ táng lìng zé děng shù rén, fù fǎ sī xùn jū, yī miàn mìng yáng sù chén shù dōng gōng shì zhuàng, xuān gào qún chén. sù jìng suí kǒu biān zào, shuō chū tài zǐ xǔ duō jiāo jù, qiě yǒu mì móu bù guǐ děng qíng. suí zhǔ kuì rán dào:" cǐ ér guò è jiǔ wén, huáng hòu měi quàn wǒ fèi qù, wǒ yīn cǐ ér jū zhǎng, qiě shì bù sù shí suǒ shēng, gé wài róng rěn, wàng tā jiàn gǎi, bù liào tā hù è bù quān, fǎn gǎn sī yuàn ā niáng, bù yǔ yī hǎo fù nǚ qiě zhǐ huáng hòu shì ér, wèi jiāng lái zhōng shì wǒ wù. xīn fù yuán shì, xìng zhì róu shū, hū rán bào wáng, wǒ yí tā bié yǒu yǐn qíng, zhào tā rù wèn, tā biàn kàng cí dào:' huì dāng shā yuán xiào jǔ.' shì xiǎng xiào jǔ wèi yuán shì fù, xiàn wèi lú zhōu cì shǐ, xiāng gé shén yuǎn, hé zuì dāng shā? tā wú fēi yì yù hài wǒ, jiè cǐ qiān nù ne. huáng zhǎng sūn yǎn, wèi yún shì suǒ chū, zhèn yǔ huáng hòu lǎo nián dé sūn, bào yǎng gōng zhōng, tā piān bù fàng xīn, qiǎn rén lǚ suǒ, yóu jīn sī xī, yún shì xì dìng xīng nǚ, yǔ bù xiào ér zài wài sī hé, ān zhī bú shì yì zhǒng? xī jìn tài zǐ qǔ tú jiā nǚ, shēng ér jí hǎo tú gē, jīn ruò fēi lèi, biàn luàn zōng shè. yòu wén bù xiào ér yǐn rù cáo miào dá, yǔ dìng xīng nǚ tóng yàn, miào dá zài wài yáng yán, wǒ jīn dé quàn fēi jiǔ, rú cǐ guāi miù, xiǎng shì yīn zhū zǐ shù chū, kǒng rén bù fú, tè gù yì zòng qiè, yù shōu shí wàng, wǒ suī dé cán yáo shùn, zěn kě jiāng shè jì rén mín, fù yǔ zhè bù xiào zi ne?" duō shì fù nǚ suǒ xiè zhī tán, nài hé chū zhū dì kǒu? yǔ shàng wèi bì, zuǒ wèi dà jiàng jūn wǔ yuán gōng yuán mín, tīng bù rù ěr, jìng chū bān miàn zòu dào:" fèi lì dà shì, tiān zǐ wú èr yán, zhào zhǐ ruò xíng, hòu huǐ wú jí. chán yán wǎng jí, qǐng bì xià sān sī!" suí zhǔ quán rán bù lǐ.
会隋主幸仁寿宫,将要回銮,段达往胁姬威道:“东宫罪恶,皇上尽知,已奉密诏,定当废立,君能和盘托出,大富贵就在目前了。”威满口应承。未几,隋主还朝,才阅一宵,已听得许多蜚语,越宿御大兴殿,即宣召东宫官属,怒目与语道:“仁寿宫去此不远,乃令我每还京师,严备仗卫,好似身入敌国一般。我近患下痢,寝不解衣,昨夜至后房登厕,恐有警急,又还就前殿,岂非尔辈欲坏我家国么?”说至此,即叱令左右,拿下左庶子唐令则等数人,付法司讯鞫,一面命杨素陈述东宫事状,宣告群臣。素竟随口编造,说出太子许多骄倨,且有密谋不轨等情。隋主喟然道:“此儿过恶久闻,皇后每劝我废去,我因此儿居长,且是布素时所生,格外容忍,望他渐改,不料他怙恶不悛,反敢私怨阿娘,不与一好妇女;且指皇后侍儿,谓将来终是我物。新妇元氏,性质柔淑,忽然暴亡,我疑他别有隐情,召他入问,他便抗辞道:‘会当杀元孝矩。’试想孝矩为元氏父,现为庐州刺史,相隔甚远,何罪当杀?他无非意欲害我,借此迁怒呢。皇长孙俨,为云氏所出,朕与皇后老年得孙,抱养宫中,他偏不放心,遣人屡索,由今思昔,云氏系定兴女,与不肖儿在外私合,安知不是异种?昔晋太子取屠家女,生儿即好屠割,今若非类,便乱宗社。又闻不肖儿引入曹妙达,与定兴女同宴,妙达在外扬言,我今得劝妃酒,如此乖谬,想是因诸子庶出,恐人不服,特故意纵妾,欲收时望,我虽德惭尧、舜,怎可将社稷人民,付与这不肖子呢?”多是妇女琐亵之谈,奈何出诸帝口?语尚未毕,左卫大将军五原公元旻,听不入耳,竟出班面奏道:“废立大事,天子无二言,诏旨若行,后悔无及。谗言罔极,请陛下三思!”隋主全然不理。
mín shàng yù zài yán, piān jī wēi rù cháo kàng biǎo, dié chēng tài zǐ shī dé, suí zhǔ lǎn biǎo yǐ bì, fù chuán wēi rù jiàn, yù lìng jìn yán. kàn guān! nǐ xiǎng wēi yǒu shèn me hǎo huà? wú fēi shuō tài zǐ hǎo shē hǎo yín, hǎo shā hǎo jì, yòu bǎ nà yàn zhōng zhū shù, jìn qíng shuō chū, zuì hòu yī yǔ, wèi tài zǐ cháng lìng shī lǎo bo jí xiōng, zhuǎn yǔ chén dào:" zhì zūn jì zài shí bā nián, jīn yǐ guò qī, hǎo lìng rén kuài yì le." suí zhǔ tīng dào cǐ yán, qì dé lǎo lèi shān shān, qiě qì qiě tàn dào:" shuí fēi fù mǔ suǒ shēng? nǎi jìng zhì cǐ. zhèn jìn lǎn qí shū, jiàn gāo huān zòng zi wèi è, bù shèng fèn mèn, wǒ zěn kě xiào yóu lī?" shuō zhe, jí chuán chì jìn yǒng zhū zǐ, jí yǒng dǎng yǔ, lìng yáng sù xùn yàn, zì xià yù zuò tuì cháo. sù yǔ dì yuē shēn wén qiǎo dǐ, duàn liàn chéng yù, yǒu sī gèng xī chéng sù yì, zòu chēng:" yuán mín cháng qū yì shì yǒng, dāng yù jià zài rén shòu gōng shí, yǒng cháng qiǎn xīn fù péi hóng, zhì shū yǔ mín, wài miàn xiě zhe, wú lìng rén zhī." jì yún mì shū, yòu yún wài miàn yǒu cǐ shù zì, míng míng shì wū miè zhī yán, gòu xiàn yuán mín. suí zhǔ kàn le, biàn shī shēng dào:" zhèn zài rén shòu gōng, shì wú jù xì, dōng gōng jí yǐ wén zhī, bǐ yì mǎ hái yào xùn sù, zhèn cháng chēng wéi guài shì, nǎ zhī yǒu cǐ bèi yǐn xiàn ne." suì qiǎn wǔ shì jū mín xià yù, bìng péi hóng yì bèi jū rù. yòu wèi dà jiàng jūn yuán zhòu, cháng rù zhí dì qián, shí dāng tuì bān, shàng liú lián bù qù, zhì cǐ shǐ miàn zòu dào:" chén xiàng bù tuì zhí, zhèng wèi bì xià fáng zhe yuán mín ne." kě wù zhī jí. suí zhǔ bèi zhòu suǒ qī, miàn jiā bāo jiǎng, zhòu huān yuè ér chū. kāi huáng èr shí nián shí yuè, suí zhǔ jué yì fèi tài zǐ yǒng, shǐ rén zhào yǒng rù jiàn. yǒng jiàn cháo shǐ shī sè dào:" mò fēi yù shā wǒ bù chéng?" shǐ chén zhī wú duì fù. yǒng zhǐ hǎo yìng zhe tóu pí, suí shǐ rù wǔ dé diàn. dàn jiàn diàn jiē shàng xià, bīng jiǎ sēn liè, diàn nèi dōng lì bǎi guān, xī lì zhū wáng, yù zuò zhōng zuò zhe yī wèi jiǎ zhòu yào huáng, wēi líng hè zhuó de dà huáng dì, bù yóu de xīn dǎn jù suì, pú fú jiē qián. nèi shǐ shì láng xuē dào héng, zài jiē shàng zhàn zhe, lǎng shēng xuān zhào dào:
旻尚欲再言,偏姬威入朝抗表,迭称太子失德,隋主览表已毕,复传威入见,谕令尽言。看官!你想威有甚么好话?无非说太子好奢好淫,好杀好忌,又把那厌盅诸术,尽情说出,最后一语,谓太子尝令师姥卜吉凶,转语臣道:“至尊忌在十八年,今已过期,好令人快意了。”隋主听到此言,气得老泪澘澘,且泣且叹道:“谁非父母所生?乃竟至此。朕近览齐书,见高欢纵子为恶,不胜忿懑,我怎可效尤哩?”说着,即传敕禁勇诸子,及勇党羽,令杨素讯谳,自下御座退朝。素与弟约深文巧诋,锻炼成狱,有司更希承素意,奏称:“元旻尝曲意事勇,当御驾在仁寿宫时,勇尝遣心腹裴弘,致书与旻,外面写着,毋令人知。”既云密书,又云外面有此数字,明明是诬蔑之言,构陷元旻。隋主看了,便失声道:“朕在仁寿宫,事无巨细,东宫即已闻知,比驿马还要迅速,朕尝称为怪事,哪知有此辈引线呢。”遂遣武士拘旻下狱,并裴弘亦被拘入。右卫大将军元胄,尝入值帝前,时当退班,尚留连不去,至此始面奏道:“臣向不退值,正为陛下防着元旻呢。”可恶之极。隋主被胄所欺,面加褒奖,胄欢跃而出。开皇二十年十月,隋主决意废太子勇,使人召勇入见。勇见朝使失色道:“莫非欲杀我不成?”使臣支吾对付。勇只好硬着头皮,随使入武德殿。但见殿阶上下,兵甲森列,殿内东立百官,西立诸王,御座中坐着一位甲胄耀煌,威灵赫濯的大皇帝,不由的心胆俱碎,匍伏阶前。内史侍郎薛道衡,在阶上站着,朗声宣诏道:
tài zǐ zhī wèi, shí wèi guó běn, gǒu fēi qí rén, bù kě xū lì. zì gǔ chǔ fù, huò yǒu bù cái, cháng è bù quān, réng lìng shǒu qì, jiē yóu qíng nì chǒng ài, shī yú zhì lǐ, zhì shǐ zōng shè lún wáng, cāng shēng tú dì. yóu cǐ yán zhī, tiān xià ān wēi, xì hū shàng sì. dà yè chuán shì, qǐ bù zhòng zāi? huáng tài zǐ yǒng, dì zé jū zhǎng, qíng suǒ zhōng ài, chū dēng dà wèi, jí jiàn chūn gōng, fāng jì dé yè rì xīn, lóng zī fù hè, ér nǎi xìng shí yōng àn, rén xiào wú wén, nì jìn xiǎo rén, wěi rèn jiān nìng qián hòu qiān lì, nán yǐ jù jì. dàn bǎi xìng zhě tiān zhī bǎi xìng, zhèn gōng yīng tiān mìng, shǔ dāng ān yù, suī yù ài zǐ, shí fù shàng líng, qǐ gǎn yǐ bù xiào zhī zǐ ér luàn tiān xià? yǒng jí qí nán nǚ wèi wáng gōng zhǔ zhě, bìng fèi wèi shù rén, gù wéi zhào shù, shì bù huò jǐ, xìng yán jí cǐ, liáng shēn kuì tàn!
太子之位,实为国本,苟非其人,不可虚立。自古储副,或有不才,长恶不悛,仍令守器,皆由情溺宠爱,失于至理,致使宗社沦亡,苍生涂地。由此言之,天下安危,系乎上嗣。大业传世,岂不重哉?皇太子勇,地则居长,情所钟爱,初登大位,即建春宫,方冀德业日新,隆兹负荷,而乃性识庸闇,仁孝无闻,暱近小人,委任奸佞;前后愆戾,难以具纪。但百姓者天之百姓,朕恭膺天命,属当安育,虽欲爱子,实负上灵,岂敢以不肖之子而乱天下?勇及其男女为王公主者,并废为庶人,顾维兆庶,事不获己,兴言及此,良深愧叹!
zhào shū dú bì, dāng yǒu wèi shì yǐn yǒng zhū zǐ, qū rù diàn tíng, chǐ qù guàn dài, bìng yóu dào héng chuán yù jí yǒng dào:" rú ěr zuì è, rén shén gòng qì, yù qiú miǎn fèi, shàng kě dé me?" yǒng jí miǎn guān zài bài dào:" chén hé shī dū shì, wèi jiāng lái jiàn, xìng méng āi lián, dé quán xìng mìng." shuō zhe, lèi rú yǔ xià, liáng jiǔ shǐ wǔ dǎo ér qù. yíng tíng zhū chén, mò bù gǎn mǐn, dàn yě bù biàn duō yán. yǒng yǒu shí zi, yì yī bìng qiān chū. zhǎng zǐ yǎn céng fēng cháng níng wáng, shàng biǎo qǐ sù wèi, qíng cí kěn qiè. suí zhǔ lǎn biǎo xīn dòng, yì yù liú yǎn, yáng sù jìn yán dào:" fú yuàn shèng xīn tóng zhū shì shǒu, bù yí zài shì jīn lián." sù shí kě shā. suí zhǔ nǎi yàng yàng rù nèi. yuè rì, yòu xià zhào shū, zhǎn yuán mín táng lìng zé zōu wén téng xià hóu fú yuán yān xiāo zi bǎo hé sǒng qī rén, qī qiè zǐ sūn bìng mò rù guān tíng. hái yǒu chē qí jiāng jūn yán pí, dōng jùn gōng cuī jūn chuò, yóu qí wèi shěn fú bǎo, shù shì zhāng chóu tài yì, gè zhàng bǎi xià, shēn jí qī zǐ wèi nú, zī cái tián zhái chōng gōng. fù jiāng zuò dà jiàng gāo lóng, lǜ gèng lìng jìn wén jiàn, tōng zhí sàn qí láng yuán héng, bìng cì zì jìn.
诏书读毕,当有卫士引勇诸子,趋入殿庭,褫去冠带,并由道衡传谕及勇道:“如尔罪恶,人神共弃,欲求免废,尚可得么?”勇即免冠再拜道:“臣合尸都市,为将来鉴,幸蒙哀怜,得全性命。”说着,泪如雨下,良久始舞蹈而去。盈廷诸臣,莫不感悯,但也不便多言。勇有十子,亦一并牵出。长子俨曾封长宁王,尚表乞宿卫,情词恳切。隋主览表心动,意欲留俨,杨素进言道:“伏愿圣心同诸螫手,不宜再事矜怜。”素实可杀。隋主乃怏怏入内。越日,又下诏书,斩元旻、唐令则、邹文腾、夏侯福、元淹、萧子宝、何竦七人,妻妾子孙并没入官庭。还有车骑将军阎毗,东郡公崔君绰,游骑尉沈福宝,术士章仇太翼,各杖百下,身及妻子为奴,资财田宅充公。副将作大匠高龙,率更令晋文建,通直散骑郎元衡,并赐自尽。
tài píng gōng shǐ wàn suì, yǔ jiàng shì děng gòng liè cháo táng, jiàn tài zǐ bèi fèi, àn àn chēng yuān, bù cí ér tuì. suí zhǔ jì yì qǐ lái, zhào wèn yáng sù dào:" wàn suì wèi hé jù tuì?" sù dá dào:" xiǎng shì qù yè dōng gōng le." suí zhǔ jí zhào wàn suì rù wèn, wàn suì wèi sù suǒ wū, dāng rán bù fú, qiě yán:" qián zhēng tū jué, bèi yáng sù yì gōng bù shǎng, jiàng shì duō bàn yuàn sù, sù shí lǎo jiān jù huá, bù kě qīng xìn." suí zhǔ cǐ shí, zhèng shēn xìn yáng sù, biàn jí kǒu bó chì, wàn suì réng rán fǎn kàng, cí sè yì lì, dùn shí nǎo dòng shàng yì, jù mìng zuǒ yòu tuī chū cháo mén, bǎ tā jī bì. yǐ ér bù jīn zì huǐ, fù lìng zhuī huán, nà wàn suì de hún líng, yǐ rù wǎng sǐ chéng, nǎ lǐ hái zhuī dé zhuǎn ne? dāng xià cì yáng sù bó sān qiān duàn, yuán zhòu yáng yuē gè qiān duàn. wén lín láng yáng xiào zhèng jìn jiàn dào:" huáng tài zǐ wèi xiǎo rén suǒ wù, yí jiā xùn huì, bù yí fèi chù." suí zhǔ yòu nù, hè lìng tà xiào zhèng xiōng, zhì shù shí xià. xiào zhèng zhǐ de zì rèn huì qì, rěn tòng ér chū. suí zhǔ fù zhào dōng gōng guān shǔ, zé tā fǔ dǎo wú fāng, zhòng jiē huáng jù, mò gǎn dá yán. dú tài zǐ xiǎn mǎ lǐ gāng dào:" fèi lì dà shì, mǎn cháo wén wǔ dà chén, jiē zhī shì bù kě xíng, dàn mò gǎn fā yán, chén hé xī yī sǐ, bù wéi bì xià zhí chén. tài zǐ xìng běn zhōng rén, kě yǔ wéi shàn, yì kě yǔ wèi è. xiàng shǐ bì xià xuǎn zé zhèng rén, fǔ dǎo tài zǐ, fēi bù kě sì shǒu hóng yè, nǎi yòng táng lìng zé wèi zuǒ shù zǐ, zōu wén téng wèi jiā lìng, èr rén wéi zhī chǎn mèi qǔ róng, zěn de bù bài? zhè nǎi bì xià zì wù, bù dé jǐn guī zuì tài zǐ." shuō zhì cǐ, fú dì wū yè. suí zhǔ yì bù jué cǎn rán, xī xū liáng jiǔ dào:" lǐ gāng zé wǒ, bù wéi wú lǐ, dàn tú zhī qí yī, wèi zhī qí èr, wǒ běn zé rǔ wèi gōng liáo, yǒng bù kěn qīn xìn, suī yǒu zhèng rén, jiū shǔ hé yì?" gāng yòu dá dào:" chén suǒ yǐ bú jiàn qīn xìn, shí yóu jiān rén zài cè, méng bì dōng gōng, ruò bì xià zǎo zhǎn lìng zé wén téng, gèng xuǎn xián cái fǔ zuǒ tài zǐ, chén hé zhì zhōng bèi shū qì lī? cóng gǔ lái guó jiā fèi lì zhǒng dí, měi zhì qīng wēi, yuàn bì xià shēn liú shèng ēn, wú yí hòu huǐ." dǎn yù zhuàng zé cí yù dá. suí zhǔ tīng le, bó rán biàn sè, chōu shēn rù nèi. zuǒ yòu jiē wèi gāng hán xīn, gāng què cóng róng tuì guī. yǐ ér yǒu zhào chuán chū, yí zhì fèi tài zǐ yǒng zhì nèi shǐ shěng, ēn gěi wǔ pǐn liào shí, yòu zhuó lǐ gāng wèi shàng shū yòu chéng. cháo chén shǐ fú gāng dǎn shí, jiāo kǒu chēng sòng le.
太平公史万岁,与将士等共列朝堂,见太子被废,暗暗称冤,不辞而退。隋主记忆起来,召问杨素道:“万岁为何遽退?”素答道:“想是去谒东宫了。”隋主即召万岁入问,万岁为素所诬,当然不服,且言:“前征突厥,被杨素抑功不赏,将士多半怨素,素实老奸巨猾,不可轻信。”隋主此时,正深信杨素,便极口驳斥,万岁仍然反抗,词色益厉,顿时恼动上意,遽命左右推出朝门,把他击毙。已而不禁自悔,复令追还,那万岁的魂灵,已入枉死城,哪里还追得转呢?当下赐杨素帛三千段,元胄、杨约各千段。文林郎杨孝政进谏道:“皇太子为小人所误,宜加训诲,不宜废黜。”隋主又怒,喝令挞孝政胸,至数十下。孝政只得自认晦气,忍痛而出。隋主复召东宫官属,责他辅导无方,众皆惶惧,莫敢答言。独太子洗马李纲道:“废立大事,满朝文武大臣,皆知事不可行,但莫敢发言,臣何惜一死,不为陛下直陈。太子性本中人,可与为善,亦可与为恶。向使陛下选择正人,辅导太子,非不可嗣守鸿业,乃用唐令则为左庶子,邹文腾为家令,二人唯知谄媚取容,怎得不败?这乃陛下自误,不得尽归罪太子。”说至此,伏地呜咽。隋主亦不觉惨然,欷歔良久道:“李纲责我,不为无理,但徒知其一,未知其二,我本择汝为宫僚,勇不肯亲信,虽有正人,究属何益?”纲又答道:“臣所以不见亲信,实由奸人在侧,蒙蔽东宫,若陛下早斩令则、文腾,更选贤才辅佐太子,臣何致终被疏弃哩?从古来国家废立冢嫡,每至倾危,愿陛下深留圣恩,无贻后悔。”胆愈壮则词愈达。隋主听了,勃然变色,抽身入内。左右皆为纲寒心,纲却从容退归。已而有诏传出,移置废太子勇至内史省,恩给五品料食,又擢李纲为尚书右丞。朝臣始服纲胆识,交口称颂了。
guò le shù rì, jí lì jìn wáng guǎng wéi tài zǐ, quán guó dì zhèn. guǎng hái yào tǎo hǎo fù qián, biǎo qǐng jiǎn shā zhāng fú, suǒ yòng guān liáo, bù xiàng dōng gōng chēng chén. suí zhǔ jiān jiā tā lǐ ràng, yōu zhào yǔn cóng. guǎng jí diào yòng yǔ wén shù wèi zuǒ wèi lǜ, yòu yīn hóng zhōu zǒng guǎn guō yǎn, yì céng yǔ móu duó dí, zhào wèi zuǒ jiān mén lǜ. suí zhǔ yòu yí fèi tài zǐ yǒng zhì dōng gōng, gù zhì yōu shì, lìng guǎng guǎn shù. yǒng zì sī zuì bù dàng fèi, lǚ qǐng jiàn fù shēn yuān. guǎng bù kěn yǔn, yǒng shēng shù hào hū, qī dá shàng wén. guǎng shāng zhū yáng sù, sù jí shàng yán:" yǒng zhì rì hūn, xiǎng wèi diān guǐ suǒ suì, bù kě fù shōu." suí zhǔ nǎi lìng guǎng cóng yán gù yǒng. yǒng suì rú zuì fàn yì bān, bù xǔ zì yóu. cóng cǐ jiǔ zhòng yuǎn gé, yǒng bù dé jiàn tiān rì le.
过了数日,即立晋王广为太子,全国地震。广还要讨好父前,表请减杀章服,所用官僚,不向东宫称臣。隋主坚嘉他礼让,优诏允从。广即调用宇文述为左卫率,又因洪州总管郭衍,亦曾与谋夺嫡,召为左监门率。隋主又移废太子勇至东宫,锢置幽室,令广管束。勇自思罪不当废,屡请见父申冤。广不肯允,勇升树号呼,期达上闻。广商诸杨素,素即上言:“勇志日昏,想为癫鬼所祟,不可复收。”隋主乃令广从严锢勇。勇遂如罪犯一般,不许自由。从此九重远隔,永不得见天日了。
xiān shì suí zhǔ kè chén, tiān xià duō xiǎng wàng tài píng, jiān chá yù shǐ fáng yàn qiān, sī yǔ qīn yǒu dào:" zhǔ shàng jì kè kē kù, tài zǐ bēi ruò, zhū wáng shàn quán, tiān xià suī dé zàn ān, bù jiǔ bì shēng huò luàn." yàn qiān zi xuán líng, yì mì bái nǎi fù dào:" zhǔ shàng běn wú gōng dé, tú yòng zhà shù qǔ tiān xià, zhū zǐ yòu jiē jiāo shē bù rén, jiāng lái bì zì xiāng zhū yí, wēi wáng jí bù yuǎn le." huì xīn lè gào chéng, xié lǜ láng zǔ xiào sūn jí yuè gōng wàn bǎo cháng, àn lǜ pǔ yīn, jiē bú jiàn yòng, dàn chuàng chū yī zhǒng fán nào de yuè yīn, fèng chì shī xíng. bǎo cháng xuàn rán dào:" yín lì ér āi, tiān xià bù jiǔ biàn luàn le." zì shì cí qù yì shǐ, qíng yuàn gǎo è, bìng qǔ yuè pǔ huǐ qù, qiě zì tàn dào:" yòng cǐ hé wéi?" wèi jǐ jìng jué lì ér sǐ. huí yìng bā shí liù huí zhōng dìng lè shì, bǐ fǎ bù lòu, qiě yǐ jiàn suí dài zhī jiāng wáng.
先是隋主克陈,天下多想望太平,监察御史房彦谦,私语亲友道:“主上忌刻苛酷,太子卑弱,诸王擅权,天下虽得暂安,不久必生祸乱。”彦谦子玄龄,亦密白乃父道:“主上本无功德,徒用诈术取天下,诸子又皆骄奢不仁,将来必自相诛夷,危亡即不远了。”会新乐告成,协律郎祖孝孙及乐工万宝常,按律谱音,皆不见用,但创出一种繁闹的乐音,奉敕施行。宝常泫然道:“淫厉而哀,天下不久便乱了。”自是辞去役使,情愿稿饿,并取乐谱毁去,且自叹道:“用此何为?”未几竟绝粒而死。回应八十六回中订乐事,笔法不漏,且以见隋代之将亡。
suí zhǔ hái dào shì lì chǔ dé rén, kě wú hòu yōu. tài shǐ lìng yuán chōng, dāng fèi lì dōng gōng shí, céng jìn yán tiān xiàng gào biàn, yīng gāi fèi lì, zhì cǐ yòu biǎo chēng:" suí xìng yǐ hòu, zhòu rì jiàn zhǎng, zhào qìng shēng píng." suí zhǔ dà xǐ, jí gǎi kāi huáng èr shí yī nián wèi rén shòu yuán nián, dà shè tiān xià. dì qiú rào rì, zì yǒu cháng dù, wū yǒu wú gù zēng zhǎng zhī lǐ? jìn yáng sù wèi zuǒ pú yè, sū wēi wèi yòu pú yè, wén wǔ bǎi guān, jiā zhì yǒu chà. wéi yīn rì yǐng zēng zhǎng, lìng bǎi gōng zuò yì, gài jiā chéng kè. dīng jiàng děng bù miǎn jiào kǔ, suí zhǔ zěn de yù wén. sàn qí shì láng wáng shào, chéng shì xiàn yú, wèi zì dà suí shòu mìng, fú ruì shén duō, tè jí chéng huáng suí líng gǎn zhì sān shí juǎn, jìn chéng yù lǎn. suí zhǔ qǔ yuè quán shū, nèi róng duō xì cǎi jí gē yáo, páng jí chèn wěi, bìng qiě duō shí fó shū, yì wèi zhù shì, suī wèi miǎn qiān qiǎng fù huì, dàn zì sī dé guó wèi zhèng, shì mín huò yǒu yì yì, zhèng hǎo jiè cǐ xuān shì sì fāng, biǎo míng yìng tiān shùn rén de zhēng yàn. dāng xià jiāng shào shū bān xíng tiān xià, bìng shǎng shào jīn bó qiān pǐ, qiě qīn sì nán jiāo, dá xiè tiān xiū.
隋主还道是立储得人,可无后忧。太史令袁充,当废立东宫时,曾进言天象告变,应该废立,至此又表称:“隋兴以后,昼日渐长,兆庆升平。”隋主大喜,即改开皇二十一年为仁寿元年,大赦天下。地球绕日,自有常度,乌有无故增长之理?进杨素为左仆射,苏威为右仆射,文武百官,加秩有差。惟因日影增长,令百工作役,概加程课。丁匠等不免叫苦,隋主怎得与闻。散骑侍郎王劭,乘势献谀,谓自大隋受命,符瑞甚多,特辑成《皇隋灵感志》三十卷,进呈御览。隋主取阅全书,内容多系采集歌谣,旁及谶纬,并且掇拾佛书,意为注释,虽未免牵强附会,但自思得国未正,士民或有异议,正好借此宣示四方,表明应天顺人的征验。当下将劭书颁行天下,并赏劭金帛千匹,且亲祀南郊,答谢天庥。
cái yuè yī nián, qí yōng èr zhōu dì zhèn, huǐ huài mín lú, bù kě shèng jì. dào le mèng qiū, dú gū hòu shòu liáng gǎn jí, yǐn shí wú wèi, qǐn wò bù ān. yù yī zhú rì zhěn zhì, háo bú jiàn xiào, fǎn qiě chén zhòng qǐ lái. tiān wén shì yì yù zhào zāi gòu, bā yuè chū xún, yuè yùn sì zhòng, yòu yuè wǔ rì, tài bái fàn xuān yuán, shì yè dú gū hòu bìng mò yǒng ān gōng, nián zhèng wǔ shí. suí zhǔ gǎn shāng shù cì, nǎi mìng lǐ guān zhì bàn sāng yí, bìn líng bái hǔ diàn xià. tài zǐ guǎng zhì líng jiù qián, āi háo pǐ yǒng, ruò bù shèng qíng, zhì tuì chù sī shì, yǐn shí yán xiào, réng rú píng shí. yòu měi cháo lìng jìn èr yì mǐ, àn zhōng què zhǔ qǔ féi ròu fǔ zhǎ, zhì zhú tóng zhōng, yòng là fēng kǒu, guǒ zhuó yī fú, qiāo qiāo nà rù, wài rén wú cóng dé zhī, fǎn shèng chēng tài zǐ xiào sī, yù bù jué kǒu. zhuǎn yǎn jiān yǐ guò le sān yuè, fèng jiù chū zàng tài líng, zhuī shì wén xiàn. zhè tài líng dì yù, shì yóu shàng yí tóng sān sī xiāo jí suǒ zé, zòu yún:" bo nián sān qiān, bo shì èr bǎi." suí zhǔ shuō dào:" jí xiōng yóu rén, bù guān mù zhào." huà suī rú cǐ, yì zhōng shí xǐ de jiā dì, jìng cóng jí yán. yán bù yóu zhōng, wú guài shēng ér gèng zhà. jí mì yǔ zhī yǒu dào:" qián tài zǐ cháng qiǎn yǔ wén zuǒ lǜ, zhǔ wǒ shàn zé shān líng, lìng tài zǐ zǎo rì dé lì, bì dāng hòu bào. wǒ dá yán dì yǐ zé jiù, bù chū sì nián, tài zǐ bì yù tiān xià. shí gào zhū jūn, tài zǐ sì wèi, suí bì zhì wáng. wǒ suǒ yún sān qiān nián, nǎi xì sān shí, èr bǎi shì nǎi xì èr chuán. zhū jūn jì zhe! kàn wǒ yán guǒ yǒu yàn fǒu?" jí wèi liáng cháng shā wáng xiāo yì sūn, jì yǒu cǐ jì, hé qián cǐ wú jiù guó wáng? jí yǒu wén yán, yě sì xìn fēi xìn, gē guò yī biān.
才阅一年,岐、雍二州地震,毁坏民庐,不可胜计。到了孟秋,独孤后受凉感疾,饮食无味,寝卧不安。御医逐日诊治,毫不见效,反且沉重起来。天文似亦预兆灾冓,八月初旬,月晕四重,又越五日,太白犯轩辕,是夜独孤后病殁永安宫,年正五十。隋主感伤数次,乃命礼官治办丧仪,殡灵白虎殿下。太子广至灵柩前,哀号擗踊,若不胜情,至退处私室,饮食言笑,仍如平时。又每朝令进二溢米,暗中却嘱取肥肉脯鲊,置竹筩中,用蜡封口,裹着衣襆,悄悄纳入,外人无从得知,反盛称太子孝思,誉不绝口。转眼间已过了三月,奉柩出葬泰陵,追谥文献。这泰陵地域,是由上仪同三司萧吉所择,奏云:“卜年三千,卜世二百。”隋主说道:“吉凶由人,不关墓兆。”话虽如此,意中实喜得嘉地,竟从吉言。言不由衷,无怪生儿更诈。吉密语知友道:“前太子尝遣宇文左率,嘱我善择山陵,令太子早日得立,必当厚报。我答言地已择就,不出四年,太子必御天下。实告诸君,太子嗣位,隋必致亡。我所云三千年,乃系三十,二百世乃系二传。诸君记着!看我言果有验否?”吉为梁长沙王萧懿孙,既有此技,何前此无救国亡?吉友闻言,也似信非信,搁过一边。
qiě shuō suí zhǔ dì sì zǐ shǔ wáng xiù, róng mào zhuàng wěi, hěn yǒu dǎn lì, nián wèi jí zhuàng, jí duō xū rán, cháng wèi cháo chén suǒ cè mù. suí zhǔ cháng yǔ dú gū hòu dào:" xiù jiāng lái kǒng bù lìng zhōng, wǒ zài shàng kě wú lǜ, zhì xiōng dì shí bì fǎn wú yí." dú gū hòu yǐ xiù wú tā guò, zhì zhū bù lǐ. suí zhǔ nǎi mìng xiù zhèn shǔ, xiù lì zhì yì zhōu, shē chǐ yú zhì, chē mǎ yī fú, jiàn nǐ tiān zǐ. suí zhǔ shāo yǒu suǒ wén, jí yǔ qún chén dào:" huài wǒ jiā fǎ, bì zài zǐ sūn." yīn qiǎn shǐ jī chì qiǎn zé, xiù zhōng wèi kěn gǎi. jí tài zǐ yǒng zāo chán bèi fèi, jìn wáng guǎng dé wèi tài zǐ, xiù yì shén bù píng. guǎng yì fáng xiù yǒu biàn, yīn lìng yáng sù jìn chán, gòu chéng zuì zhuàng. suí zhǔ nǎi zhào xiù hái cháo, xiù rù dōu jìn yè, dàn jiàn suí zhǔ mǎn miàn nù róng, bù yǔ yī yán. xiù zài bài ér chū, suí zhǔ nǎi shǐ cháo chén zé xiù, xiù dá xiè dào:" chén tiǎn hé guó ēn, chū lín fān yuè, bù néng fèng fǎ, zuì dāng wàn sǐ." tài zǐ guǎng wén xiù bèi zé, hěn shì xīn wèi, wài miàn zhuāng chū ài dì xíng zhuàng, yāo tóng zhū wáng rù gōng, tì xiù jiě miǎn. suí zhǔ fǎn jiā nù dào:" cóng qián qín wáng mí fèi, wǒ yǐ fù dào xiāng zé, jīn xiù dù hài shēng mín, wǒ dāng yǐ jūn dào xiāng shéng. rǔ děng bù bì duō yán, wǒ zì yǒu fǎ chǔ zhì ne." shuō zhe, jí lìng jiāng xiù fù zhū fǎ sī. kāi fǔ yí tóng sān sī qìng zhěng jìn jiàn dào:" shù rén yǒng jì fèi, qín wáng yǐ hōng, qín wáng jùn bìng mò, jiàn bā shí liù huí. bì xià ér zi wú duō, nài hé lǚ jiā yán qiǎn? qiě shǔ wáng xìng shén gěng jiè, jīn bèi zhòng zé, huò qiě bù yuàn shēng quán, yě shì kě lǜ." suí zhǔ dà nù dào:" nǐ gǎn lái duō zuǐ me, wǒ qiě duàn nǐ shé gēn!" suí jí gù qún chén dào:" dāng zhǎn xiù shì zhōng, yǐ xiè bǎi xìng." qún chén jù guì fú diàn tíng, dài wéi qǐ miǎn, nǎi lìng yáng sù sū wēi niú hóng liǔ shù děng, zài jiā àn zhì. tài zǐ guǎng yīn zuò mù ǒu, fù shǒu dīng xīn, shàng shū suí zhǔ jí hàn wáng xìng míng, xià shǔ shù yǔ yún:" qǐng xī yuè cí fù shèng mǔ, sù qiǎn shén bīng, shōu xì yáng jiān yáng liàng shén hún." lìng rén mái zhū huà shān xià. yī miàn shǐ yáng sù fā jué, zuò wéi zuì zhèng. yòu yún:" xiù wàng zào tú chèn, dié yán jīng shī yāo yì, niē chēng shǔ dì zhēn xiáng." bìng yǒu xí wén cǎo gǎo, lüè yún:" nì chén zéi zǐ, zhuān nòng wēi fú, dāng shèng jiǎ chén bīng, zhǐ qī wèn zuì" děng yǔ. zuì zhèng yǐ jù, yī bìng shàng zòu. suí zhǔ jiàn le, pāi àn shèng nù dào:" tiān xià yǒu zhè děng bù xiào zǐ mǒ?" biàn lìng fèi xiù wèi shù rén, yōu gù nèi shì shěng, bù dé yǔ qī nú xiāng jiàn, dàn gěi liáo bì èr rén, chōng dāng yì shǐ. qiě yuán xiù lián zuò, jì bǎi yú rén. yòu zhōng le nì zǐ jiān xiāng de guǐ jì. xiù shàng biǎo chēng xiè, biǎo wén zhōng yǒu yún:" fú yuàn cí ēn, chuí cì jīn mǐn. jīn zī cán xī wèi jǐn, yuàn yǔ guā zǐ xiāng jiàn, qǐng cì yī xué, lìng hái gǔ yǒu guī."" guā zǐ" èr zì, shì zhǐ zì jǐ de ài zǐ yán.
且说隋主第四子蜀王秀,容貌壮伟,很有胆力,年未及壮,即多须髯,常为朝臣所侧目。隋主尝语独孤后道:“秀将来恐不令终,我在尚可无虑,至兄弟时必反无疑。”独孤后以秀无他过,置诸不理。隋主乃命秀镇蜀,秀莅治益州,奢侈逾制,车马衣服,僭拟天子。隋主稍有所闻,即语群臣道:“坏我家法,必在子孙。”因遣使赍敕谴责,秀终未肯改。及太子勇遭谗被废,晋王广得为太子,秀意甚不平。广亦防秀有变,阴令杨素进谗,构成罪状。隋主乃召秀还朝,秀入都进谒,但见隋主满面怒容,不与一言。秀再拜而出,隋主乃使朝臣责秀,秀答谢道:“臣忝荷国恩,出临藩岳,不能奉法,罪当万死。”太子广闻秀被责,很是欣慰,外面装出爱弟形状,邀同诸王入宫,替秀解免。隋主反加怒道:“从前秦王縻费,我以父道相责,今秀蠹害生民,我当以君道相绳。汝等不必多言,我自有法处治呢。”说着,即令将秀付诸法司。开府仪同三司庆整进谏道:“庶人勇既废,秦王已薨,秦王俊病殁,见八十六回。陛下儿子无多,奈何屡加严谴?且蜀王性甚耿介,今被重责,或且不愿生全,也是可虑。”隋主大怒道:“你敢来多嘴么,我且断你舌根!”随即顾群臣道:“当斩秀市中,以谢百姓。”群臣俱跪伏殿庭,代为乞免,乃令杨素、苏威、牛弘、柳述等,再加按治。太子广阴作木偶,缚手钉心,上书隋主及汉王姓名,下署数语云:“请西岳慈父圣母,速遣神兵,收系杨坚、杨谅神魂。”令人埋诸华山下。一面使杨素发掘,作为罪证。又云:“秀妄造图谶,迭言京师妖异,捏称蜀地祯祥。”并有檄文草稿,略云:“逆臣贼子,专弄威福,当盛甲陈兵,指期问罪”等语。罪证已具,一并上奏。隋主见了,拍案盛怒道:“天下有这等不肖子么?”便令废秀为庶人,幽锢内侍省,不得与妻孥相见,但给獠婢二人,充当役使。且缘秀连坐,计百余人。又中了逆子奸相的诡计。秀上表称谢,表文中有云:“伏愿慈恩,垂赐矜悯。今兹残息未尽,愿与瓜子相见,请赐一穴,令骸骨有归。”“瓜子”二字,是指自己的爱子言。
suí zhǔ fǎn xià zhào shù xiù shí zuì, lüè yún:
隋主反下诏数秀十罪,略云:
rǔ dì jū chén zǐ, qíng jiān jiā guó. yōng shǔ zhòng yào, wěi yǐ zhèn zhī. rǔ nǎi gàn jì luàn cháng, huái è lè huò, pì nì èr gōng, zhù wàng zāi xìn, wǒ yǒu bù hé, rǔ biàn chān hòu, wàng wǒ bù qǐ, biàn yǒu yì xīn. huáng tài zǐ rǔ xiōng yě, cì dāng jiàn lì, rǔ jiǎ tuō yāo yán, nǎi yún bù zhōng qí wèi. zì yán gǔ xiāng fēi rén chén, dé yè kān chéng zhòng qì, zhà chēng yì zhōu lóng xiàn, tuō yán jí zhào, chóng shù mù yì zhī xìng, gèng zhì chéng dū zhī gōng. wàng shuō hé nǎi zhī míng, yǐ dāng bā qiān zhī yùn, héng shēng jīng shī yāo yì, yǐ zhèng fù xiōng zhī zāi, wàng zào shǔ dì zhēn xiáng, yǐ fú jǐ shēn zhī lù. jiū jí zuǒ dào, fú shū yàn zhèn. hàn wáng yú rǔ, qīn zé dì yě, nǎi huà qí xíng xiàng, shū qí xìng míng. fù shǒu dīng xīn, wàng yún qǐng xī yuè huà shān cí fù shèng mǔ, shōu yáng liàng hún shén. wǒ zhī yú rǔ, qīn zé fù yě, yòu huà wǒ xíng xiàng, fù shǒu cuō tóu, réng yún qǐng xī yuè shén bīng, shōu yáng jiān hún shén, rú cǐ bèi miù, wǒ bù zhī yáng jiān yáng liàng, guǒ shì rǔ hé qīn yě. bāo cáng xiōng tè, tú móu bù guǐ, nì chén zhī jī yě. xī fù zhī zāi, yǐ wéi shēn xìng, zéi zǐ zhī xīn yě. huái fēi fèn zhī wàng, sì dú xīn yú xiōng, bèi dì zhī xíng yě. jí dù yú dì, wú è bù wéi, wú kǒng huái zhī qíng yě. wéi fàn zhì dù, huài luàn zhī jí yě. duō shā bù gū, chái láng zhī bào yě. bō xuē mín shù, kù nüè zhī shén yě. wéi qiú cái huò, shì jǐng zhī yè yě. zhuān shì yāo xié, wán yín zhī xìng yě. fú kè fù hè, bù cái zhī qì yě. fán cǐ shí zhě, miè tiān lǐ, nì rén lún, rǔ jiē wèi zhī, bù xiáng zhī shén yě. yù miǎn huò huàn, zhǎng shǒu fù guì, qí kě dé hū?
汝地居臣子,情兼家国。庸蜀重要,委以镇之。汝乃干纪乱常,怀恶乐祸,睥睨二宫,佇望灾衅,我有不和,汝便觇候,望我不起,便有异心。皇太子汝兄也,次当建立,汝假托妖言,乃云不终其位。自言骨相非人臣,德业堪承重器,诈称益州龙现,托言吉兆,重述木易之姓,更治成都之宫。妄说禾乃之名,以当八千之运,横生京师妖异,以证父兄之灾,妄造蜀地祯祥,以符己身之箓。鸠集左道,符书厌镇。汉王于汝,亲则弟也,乃画其形像,书其姓名。缚手钉心,妄云请西岳华山慈父圣母,收杨谅魂神。我之于汝,亲则父也,又画我形像,缚首撮头,仍云请西岳神兵,收杨坚魂神,如此悖谬,我不知杨坚、杨谅,果是汝何亲也。包藏凶慝,图谋不轨,逆臣之迹也。希父之灾,以为身幸,贼子之心也。怀非分之望,肆毒心于兄,悖弟之行也。嫉妒于弟,无恶不为,无孔怀之情也。违犯制度,坏乱之极也。多杀不辜,豺狼之暴也。剥削民庶,酷虐之甚也。唯求财货,市井之业也。专事妖邪,顽嚚之性也。弗克负荷,不材之器也。凡此十者,灭天理,逆人伦,汝皆为之,不祥之甚也。欲免祸患,长守富贵,其可得乎?
shù rén xiù dé jiàn cǐ zhào, xià dé mò míng qí miào, zì sī zhào shū suǒ yán, chún shì yuān wū, bù zhī bèi hé rén gòu zào chū lái, duàn chéng zhè bān dà zuì. jìn mén shēn yuǎn, wú cóng shēn sù, zhǐ hǎo yǐn hèn qì xuè, jìng zuò líng yǔ. bèi zhōu zhǎng shǐ péi sù dú qiǎn shǐ shàng shū, wèi:" èr shù rén dé zuì yǐ jiǔ, níng bù gé xīn, yuàn bì xià hóng jūn fù zhī cí, gù tiān xìng zhī yì, gè fēng xiǎo guó, zài guān hòu xiào, ruò néng qiān shàn, jiàn gèng zēng yì, rú huò bù quān, biǎn xuē wèi chí." zhè shū zòu rù, suí zhǔ gù yáng sù dào:" péi sù yōu wǒ jiā shì, yě shì yī piàn chéng xīn." sù mò rán bù dá. bù hé péi sù, hái suàn hòu dào. yú shì zhēng sù rù cháo, miàn yù èr shù rén bù néng qū shù, qiě bà sù yuán guān, fàng guī tián lǐ. wéi shù rén xiù zhū zǐ, tīng lìng tóng chǔ, xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
庶人秀得见此诏,吓得莫名其妙,自思诏书所言,纯是冤诬,不知被何人构造出来,锻成这般大罪。禁门深远,无从申诉,只好饮恨泣血,静坐囹圄。贝州长史裴肃独遣使上书,谓:“二庶人得罪已久,宁不革心,愿陛下弘君父之慈,顾天性之义,各封小国,再观后效,若能迁善,渐更增益,如或不悛,贬削未迟。”这书奏入,隋主顾杨素道:“裴肃忧我家事,也是一片诚心。”素默然不答。不劾裴肃,还算厚道。于是征肃入朝,面谕二庶人不能曲恕,且罢肃原官,放归田里。惟庶人秀诸子,听令同处,小子有诗叹道:
chán yán bì zhǔ yì shén hūn, fù zǐ xiāng yí zuì zéi ēn
谗言蔽主益神昏,父子相夷最贼恩;
yī zhāi yǐ xī piān zài zhāi, kě lián huáng sì liǎng hán yuān!
一摘已稀偏再摘,可怜皇嗣两含冤!
èr shù rén bù dé chū tóu, tài zǐ guǎng dé bù jìn bù, gèng yào zuò chū nì tiān hài lǐ de dà shì lái le. yù zhī tā rú hé xíng shì, qǐng kàn xià huí biàn zhī.
二庶人不得出头,太子广得步进步,更要做出逆天害理的大事来了。欲知他如何行事,请看下回便知。
tài zǐ yǒng fēi wú guò shī, wù zài wú zhèng rén yǐ fǔ dǎo zhī. rú xiǎn mǎ lǐ gāng yán, zuì wéi kǎi qiē. rán yǒu dú gū hòu zhī piān ài, yǔ jìn wáng guǎng zhī guǐ móu, jiù shǐ yǒng wú shī dé, yì bì zhì fèi chù, kuàng gèng yǒu yáng sù zhī zhù jié wéi nüè yé? suí zhǔ jiān chéng gāo huān fù zhé, zì wèi bù zhì zòng zi, ér yì zhī qī ér zèn sù, duò bǐ shù zhōng, qí huò qiě bǐ gāo huān wèi yóu shén yě. shǔ wáng xiù suī wèi miǎn jiàn yú, ér jiào zhū fèi tài zǐ yǒng, gèng shǔ wú shén dà zuì, nǎi guǎng sù xiāng pí, bǎi duān gòu xiàn, fù bèi fèi wèi shù rén. zì lái yīn zéi xiǎn hěn, mò rú yáng guǎng, ér suí zhǔ jiān lǚ wèi suǒ qī, nì ài bù míng, yī zhì yú cǐ, yǒu zi zhě shàng qí jiàn zhū!
太子勇非无过失,误在无正人以辅导之。如洗马李纲言,最为剀切。然有独孤后之偏爱,与晋王广之诡谋,就使勇无失德,亦必致废黜,况更有杨素之助桀为虐耶?隋主坚惩高欢覆辙,自谓不致纵子,而抑知妻儿谮愬,墮彼术中,其惑且比高欢为尤甚也。蜀王秀虽未免僭踰,而较诸废太子勇,更属无甚大罪,乃广、素相毗,百端构陷,复被废为庶人。自来阴贼险狠,莫如杨广,而隋主坚屡为所欺,溺爱不明,一至于此,有子者尚其鉴诸!