strong shī qín tǔ liú shì zǐ táo guī yí jìn zuò sòng wǔ dì cuàn wèi strong
失秦土劉世子逃歸 移晉祚宋武帝篡位
què shuō sī mǎ xiū zhī lǔ zōng zhī hán yán zhī děng céng bēn tóu hòu qín. qín wèi jìn miè, zōng zhī yǐ sǐ, xiū zhī děng jiàn jī xiān dùn, zhuǎn rù běi wèi, běi wèi gè gěi guān jiē, shǐ cān jūn zhèng. xiū zhī xún zú, zi wén sī jí lǔ guǐ děng, suì wèi wèi chén. liú yù dà suǒ bù huò, zhǐ hǎo bà xiū. jìn tíng yǐ qiǎn láng yá wáng sī mǎ dé wén, yǔ sī kōng wáng huī zhī, xiān hòu zhì luò, xiū yè wǔ líng. liú yù yù biǎo qǐng qiān dōu, réng zhì luò yáng, wáng zhòng dé wèi láo shī rì jiǔ, shì zú sī guī, qiān dōu shì wèi kě zhòu xíng, yù nǎi bà yì. jìn tíng yǐ jiā shòu yù wèi xiāng guó, zǒng zhǎng bǎi kuí, fēng shí jùn wèi sòng gōng, bèi jiǔ xī lǐ, yù yòu yáng cí bù shòu. zài jìn jué wèi wáng, zēng fēng shí jùn, yù réng biǎo cí. fēng jué suī chóng, zhōng wèi mǎn yì. gèng yù jìn lüè xī běi, wèi hùn yī jì, hū yóu jīng zhōng dì dào jí bào, nǎi shì qián jiāng jūn liú mù zhī, dé bìng shēn wáng, jīn bú zhù jīng huáng bēi tòng, lèi xià shù xíng.
卻說司馬休之、魯宗之、韓延之等曾奔投後秦。秦為晉滅,宗之已死,休之等見機先遁,轉入北魏,北魏各給官階,使參軍政。休之尋卒,子文思及魯軌等,遂為魏臣。劉裕大索不獲,只好罷休。晉廷已遣琅琊王司馬德文,與司空王恢之,先後至洛,修謁五陵。劉裕欲表請遷都,仍至洛陽,王仲德謂勞師日久,士卒思歸,遷都事未可驟行,裕乃罷議。晉廷已加授裕為相國,總掌百揆,封十郡為宋公,備九錫禮,裕又佯辭不受。再進爵為王,增封十郡,裕仍表辭。封爵雖崇,終未滿意。更欲進略西北,為混一計,忽由京中遞到急報,乃是前將軍劉穆之,得病身亡,禁不住驚惶悲慟,淚下數行。
mù zhī wèi yù xīn fù, zì yù xī zhēng hòu, nèi zǒng cháo zhèng, wài gōng jūn xū, jué duàn rú liú, shì wú yōng zhì. shǔ lì bào dú rù bái, yíng jiē mǎn shì, jīng mù zhī mù lǎn ěr tīng, shǒu pī kǒu chóu, bù shù shí biàn jí le qīng. píng shí xǐ jiāo míng shì, zuò shàng cháng mǎn, tán dá wú juàn róng. yòu shí bì fāng zhàng, wèi cháng dú cān, cháng yǔ liú yù dào: pū jiā pín jiàn, yǎng shēng duō què, méng gōng chǒng yù, dé dāo lù wèi, zhāo xī suǒ xū, wèi miǎn guò fēng, cǐ wài yī háo bù gǎn fù gōng! yù dāng rán xiào yǔn, shǐ zhōng yǐ rèn bù yí. měi jiè chū shī, wú lùn guó shì jiā shì, xī shù wěi tuō, mù zhī jí jǐn xīn lì, miǎn tú bào xiào. jí jiǔ xī zhào xià, mù zhī wèi zēng yǔ móu, wén yóu xíng yíng zhǎng shǐ wáng hóng, fèng yù mì zhǐ, zì lái fěng qǐng, yīn cǐ bù miǎn huái cán. liú yù fěng qiú jiǔ xī, yòu fù biǎo cí, hé qí guǐ suì ruò cǐ? sì shì kuì jù chéng jí, jìng zhì shì shì. bǐ xún yù shàng jué wù rú.
穆之為裕心腹,自裕西征後,內總朝政,外供軍需,決斷如流,事無壅滯。屬吏抱牘入白,盈階滿室,經穆之目覽耳聽,手批口酬,不數時便即了清。平時喜交名士,座上常滿,談答無倦容。又食必方丈,未嘗獨餐,嘗語劉裕道:「仆家貧賤,養生多闕,蒙公寵遇,得叨祿位,朝夕所須,未免過豐,此外一毫不敢負公!」裕當然笑允,始終倚任不疑。每屆出師,無論國事家事,悉數委託,穆之極盡心力,勉圖報效。及九錫詔下,穆之未曾與謀,聞由行營長史王弘,奉裕密旨,自來諷請,因此不免懷慚。劉裕諷求九錫,又復表辭,何其鬼祟若此?嗣是愧懼成疾,竟致逝世。比荀彧尚覺勿如。
liú yù shī yī liáng zuǒ, kǒng gēn běn wú tuō, jué yì dōng guī, liú cì zǐ yì zhēn wèi ān xī jiāng jūn, dū du yōng liáng qín zhōu jūn shì, zhèn shǒu guān zhōng. yì zhēn nián cái shí sān, shào bù gēng shì. guān zhōng zhòng dì, piān liú zhì zǐ jū shǒu, wèi zhī hé yì? yù lìng zī yì jiāng jūn wáng xiū wèi zhǎng shǐ, wáng zhèn è wèi sī mǎ, shěn tián zǐ máo dé zǔ fù hóng zhī wèi cān jūn cóng shì, liú fǔ yì zhēn, zì lǜ gè jūn dōng hái. sān qín fù lǎo, wén yù zhěng zhuāng yù fǎn, jù yì jūn mén qì qǐng dào: cán mín bù zhān wáng huà, yǐ yuè bǎi nián, jīn fù dé dǔ hàn yí, rén rén xiāng hè. zhǎng ān shí líng, shì gōng jiā zǔ mù, zhǐ hàn gāo yǐ xià shí líng. xián yáng gōng què, shì gōng jiā jiù zhái, shě cǐ jiāng hé wǎng ne? yù yì àn rán yù tì, suí jí wèi yù dào: wǒ shòu mìng cháo tíng, bù dé shàn liú, zhū jūn chéng yì kě gǎn, jīn yóu cì zǐ yì zhēn jí wén wǔ xián cái, gòng shǒu cǐ tǔ, rǔ děng miǎn yǔ ān jū, liàng bù zhì yǒu yì wài biàn dòng ne!
劉裕失一良佐,恐根本無托,決意東歸,留次子義真為安西將軍,都督雍梁秦州軍事,鎮守關中。義真年才十三,少不更事。關中重地,偏留稚子居守,未知何意?裕令咨議將軍王修為長史,王鎮惡為司馬,沈田子、毛德祖、傅弘之為參軍從事,留輔義真,自率各軍東還。三秦父老,聞裕整裝欲返,俱詣軍門泣請道:「殘民不沾王化,已閱百年,今復得睹漢儀,人人相賀。長安十陵,是公家祖墓,指漢高以下十陵。咸陽宮闕,是公家舊宅,舍此將何往呢?」裕亦黯然欲涕,隨即慰諭道:「我受命朝廷,不得擅留,諸君誠意可感,今由次子義真及文武賢才,共守此土,汝等勉與安居,諒不至有意外變動呢!」
dà zhòng nǎi tuì.
大眾乃退。
shěn tián zǐ jì zhèn è gōng, lǚ yán zhèn è jiā zhù guān zhōng, bù kě bǎo xìn, zhì shì fù yǔ fù hóng zhī tóng rù bái yù. yù dá dào: měng shòu bù rú qún hú, zhè shì gǔ rén míng lùn. jīn liú qīng děng wén wǔ shí yú rén, tǒng bīng yú wàn, nán dào hái pà yī wáng zhèn è me? jì zhī jūn jiāng xiāng jì, nài hé bù wèi zhī fáng, fǎn dǎo zhī shǐ luàn, xiǎng shì zuǎn shì xīn jí, gù bù huáng yuǎn tú. yǔ bì jí xíng, zì luò rù hé, kāi biàn qú yǐ guī.
沈田子忌鎮惡功,屢言鎮惡家住關中,不可保信,至是復與傅弘之同入白裕。裕答道:「猛獸不如群狐,這是古人名論。今留卿等文武十餘人,統兵逾萬,難道還怕一王鎮惡麼?」既知軍將相忌,奈何不為之防,反導之使亂,想是纂弒心急,故不遑遠圖。語畢即行,自洛入河,開汴渠以歸。
dāng shí hòu qín xī běi, yǒu tǒng wàn chéng, wèi xià zhǔ hè lián bó bó gēn jù dì. bó bó běn xìng liú, fù míng wèi chén, jiàn yá dài tā, wèi chén wèi běi wèi suǒ miè, bó bó bēn zhì hòu qín, qín shòu tā wèi ān běi jiāng jūn, shǐ zhèn shuò fāng. qín wèi tōng hǎo, bó bó bèi qín zì zhǔ, jiàn chēng xià wáng, gǎi xìng hè lián shì, lǚ kòu qín biān. jí wén liú yù rù qín, gù yǔ qún chén dào: yù cǐ xíng bì děi guān zhōng, dàn bù néng jiǔ liú, ruò liú zǐ dì jí jiāng lì shù shǒu, bì fēi wǒ dí, wǒ qǔ guān zhōng bù nán le! nǎi mò mǎ lì bīng, jìn jù ān dìng, shōu xiáng lǐng běi jùn xiàn. liú yù céng yí bó bó shū, yuē wèi xiōng dì, bó bó hán hu dá fù. yù bù huáng xī gù, cāng cù dōng guī. bó bó jí qiǎn zi guī lǜ bīng èr wàn, nán xiàng zhǎng ān, shǐ qián jiāng jūn hè lián chāng chū tóng guān, zhǎng shǐ wáng mǎi dé chū qīng ní, zì lǜ dà jūn wèi hòu jì.
當時後秦西北,有統萬城,為夏主赫連勃勃根據地。勃勃本姓劉,父名衛辰,建牙代他,衛辰為北魏所滅,勃勃奔至後秦,秦授他為安北將軍,使鎮朔方。秦魏通好,勃勃背秦自主,僭稱夏王,改姓赫連氏,屢寇秦邊。及聞劉裕入秦,顧語群臣道:「裕此行必得關中,但不能久留,若留子弟及將吏戍守,必非我敵,我取關中不難了!」乃秣馬厲兵,進據安定,收降嶺北郡縣。劉裕曾遺勃勃書,約為兄弟,勃勃含糊答覆。裕不遑西顧,倉猝東歸。勃勃即遣子璝率兵二萬,南向長安,使前將軍赫連昌出潼關,長史王買德出青泥,自率大軍為後繼。
guān zhōng shǒu jiāng shěn tián zǐ yǔ fù hóng zhī dū bīng chū yù, yīn wén xià bīng shì shèng, bù gǎn xiàng qián, tuì tún liú huí bǎo, qiǎn shǐ hái bào wáng zhèn è děng. zhèn è yǔ wáng xiū dào: liú gōng yǐ shí suì ér fù wǒ chái, yīng gāi jié lì jiā fǔ, nǎi dà dí dāng qián, yōng bīng bù jìn, shì wèn jiāng rú hé tuì dí ne? zhèn è wèi yù chū lì, suī shì fēi qí zhǔ, dàn bù fù wěi tuō, xīn shù shàng kě jié qǔ. suì qiǎn hái lái shǐ, zì lǜ bù qǔ wǎng yuán.
關中守將沈田子與傅弘之督兵出御,因聞夏兵勢盛,不敢向前,退屯留回堡,遣使還報王鎮惡等。鎮惡語王修道:「劉公以十歲兒付我儕,應該竭力夾輔,乃大敵當前,擁兵不進,試問將如何退敵呢?」鎮惡為裕出力,雖事非其主,但不負委託,心術尚可節取。遂遣還來使,自率部曲往援。
tián zǐ de shǐ rén fǎn bào, yì hèn zhèn è, dāng xià zào chū yī zhǒng é yán, wèi zhèn è yù jǐn shā nán rén, sòng guī yì zhēn, zì jù guān zhōng wèi wáng. zhè yǔ yī chuán, cǐ chàng bǐ hè, jǐ hū zhòng kǒu tóng shēng. wéi zhèn è shàng wèi dé wén, cōng cōng zhì liú huí bǎo, yǔ tián zǐ huì yì jūn qíng. tián zǐ yāo zhèn è zhì hóng zhī yíng, tuō yán yǒu mì jì xiāng shāng, qǐng píng zuǒ yòu. zhèn è bù zhī yǒu zhà, dān qí chí rù, tū yóu tián zǐ zú dǎng shěn jìng rén, qū bīng shā chū, jìng jiāng zhèn è kǎn sǐ mù xià.
田子得使人返報,益恨鎮惡,當下造出一種訛言,謂鎮惡欲盡殺南人,送歸義真,自據關中為王。這語一傳,此唱彼和,幾乎眾口同聲。惟鎮惡尚未得聞,匆匆至留回堡,與田子會議軍情。田子邀鎮惡至弘之營,託言有密計相商,請屏左右。鎮惡不知有詐,單騎馳入,突由田子族黨沈敬仁,驅兵殺出,竟將鎮惡砍死幕下。
tián zǐ jí jiǎo chēng liú tài wèi mì mìng, chì zhū zhèn è. zhèn è běn qián qín wáng měng sūn, nán bēn yī yù, yù yī jiàn rú gù, zhuó wèi cān jūn, rèn zhì shàng jiāng, qián jìn chán yán, hòu qǐ é chuán, yuán yīn cóng cǐ chù bǔ chū. zhì shì wèi tián zǐ suǒ shā. hóng zhī wèi miǎn jīng jù, bēn gào yì zhēn, yì zhēn jí zhào wáng xiū jì shì. xiū yōng yì zhēn bèi jiǎ dēng chéng, qián lìng qīn jūn mái fú chéng wài, cóng róng dài biàn. é jiàn shěn tián zǐ lǜ shù shí qí dào lái, jí zài chéng shàng yáo hū, wèn yǐ zhèn è qíng zhuàng. tián zǐ xià mǎ dá cí, cái shuō chū zhèn è zào fǎn sì zì, nà fú bīng yǐ jīng jǐn fā, lì jiāng tián zǐ ná xià. wáng xiū zé tā shàn lù dà jiāng, lì mìng xiāo shǒu. shí shì gāi sǐ. yī miàn lìng guān jūn jiāng jūn máo xiū zhī dài wèi ān xī sī mǎ, yǔ fù hóng zhī děng tóng chū jù zhàn. yī bài hè lián guī yú chí yáng, zài pò xià bīng yú guǎ fù dù, zhǎn huò shén zhòng, xià rén nǎi tuì.
田子即矯稱劉太尉密命,飭誅鎮惡。鎮惡本前秦王猛孫,南奔依裕,裕一見如故,擢為參軍,任至上將,前進讒言,後起訛傳,原因從此處補出。至是為田子所殺。弘之未免驚懼,奔告義真,義真急召王修計事。修擁義真被甲登城,潛令親軍埋伏城外,從容待變。俄見沈田子率數十騎到來,即在城上遙呼,問以鎮惡情狀。田子下馬答詞,才說出「鎮惡造反」四字,那伏兵已經盡發,立將田子拿下。王修責他擅戮大將,立命梟首。實是該死。一面令冠軍將軍毛修之代為安西司馬,與傅弘之等同出拒戰。一敗赫連璝於池陽,再破夏兵於寡婦渡,斬獲甚眾,夏人乃退。
liú yù hái zhèn péng chéng, wèi zēng rù cháo, wén wáng zhèn è bèi hài, shàng biǎo cháo tíng, qǐng zhuī zèng zhèn è wèi zuǒ jiāng jūn qīng zhōu cì shǐ. bìng lìng péng chéng nèi shǐ liú zūn kǎo wèi bīng zhōu cì shǐ, jiān lǐng hé dōng tài shǒu, chū zhèn pú bǎn. zhēng jīng zhōu cì shǐ liú dào lián wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ, diào xú zhōu cì shǐ liú yì lóng chū zhèn jīng zhōu, yǐ dào yàn zhī zhāng shào wáng tán shǒu wáng huá děng wèi cān zuǒ. yì lóng nián shào, fǔ shì jiē jué zhū zhāng shào. yù yòu zhào yù yì lóng dào: wáng tán shǒu qì dù shēn shěn, zhēn zǎi xiàng cái, rǔ dāng yù shì zī xún, zì bù zhì yǒu wù shì le. yì lóng yīng mìng ér qù.
劉裕還鎮彭城,未曾入朝,聞王鎮惡被害,上表朝廷,請追贈鎮惡為左將軍青州刺史。並令彭城內史劉遵考為并州刺史,兼領河東太守,出鎮蒲阪。征荊州刺史劉道憐為徐、兗二州刺史,調徐州刺史劉義隆出鎮荊州,以到彥之、張邵、王曇首、王華等為參佐。義隆年少,府事皆決諸張邵。裕又召諭義隆道:「王曇首器度深沈,真宰相才,汝當遇事諮詢,自不致有誤事了。」義隆應命而去。
hū yòu jiē dào guān zhōng jí bào, zhǎng ān dà luàn, xià bīng sì bī, dùn lìng zhè xióng yì shěn zhì de liú jì nú, yě bù miǎn huáng jí qǐ lái. yuán lái liú yì zhēn nián shào hǎo xiá, guī jìn qún xiǎo, shǎng cì wú jié, wáng xiū měi jiā cái yì, jī chéng zhòng yuàn, suì jiāo zèn wáng xiū dào: wáng zhèn è yù fǎn, wèi shěn tián zǐ suǒ shā, wáng xiū yòu shā shěn tián zǐ, nán dào shì bù yù fǎn me? yì zhēn shǐ shàng wèi xìn, jì jīng zuǒ yòu jìn rùn, jìng xìn yǐ wèi zhēn, jù qiǎn bì rén liú qǐ děng, cì shā wáng xiū. xiū jì cì sǐ, rén qíng huáng hài, zhǎng ān chéng zhōng, yī rì shù jīng. yì zhēn xī zhào wài jūn rù wèi, bì mén jù shǒu. xià bīng sì xì fù lái, qín mín xiāng shuài yíng jiàng, jùn xiàn duō wèi xià yǒu. hè lián bó bó rù jù xián yáng, jié duàn zhǎng ān qiáo jí, yì zhēn dà hèn, fēi shǐ qiú yuán. liú yù jí qiǎn fǔ guó jiāng jūn kuǎi ēn, lǜ bīng sù wǎng, zhào hái yì zhēn. yī miàn pài yòu sī mǎ zhū líng shí wèi yōng zhōu cì shǐ, dài zhèn guān zhōng. líng shí lín xíng, yù yǔ yǔ dào: qīng ruò dǐ zhǎng ān, kě chì yì zhēn qīng zhuāng sù fā, jì chū guān wài, rán hòu xú xíng, ruò guān yòu bì bù kě shǒu, kě yǔ yì zhēn jù guī biàn liǎo.
忽又接到關中急報,長安大亂,夏兵四逼,頓令這雄毅沈鷙的劉寄奴,也不免惶急起來。原來劉義真年少好狎,璝近群小,賞賜無節,王修每加裁抑,激成眾怨,遂交譖王修道:「王鎮惡欲反,為沈田子所殺,王修又殺沈田子,難道是不欲反麼?」義真始尚未信,繼經左右浸潤,竟信以為真,遽遣嬖人劉乞等,刺殺王修。修既刺死,人情惶駭,長安城中,一日數驚。義真悉召外軍入衛,閉門拒守。夏兵伺隙復來,秦民相率迎降,郡縣多為夏有。赫連勃勃入據咸陽,截斷長安樵汲,義真大恨,飛使求援。劉裕急遣輔國將軍蒯恩,率兵速往,召還義真。一面派右司馬朱齡石為雍州刺史,代鎮關中。齡石臨行,裕與語道:「卿若抵長安,可飭義真輕裝速發,既出關外,然後徐行,若關右必不可守,可與義真俱歸便了。」
xiān shí ruò guǒ jiā shèn, hé zhì hú mái hú hú.
先時若果加慎,何至狐埋狐搰。
líng shí jì qù, yòu qiǎn zhōng shū shì láng zhū chāo shí, xuān wèi hé luò, suí hòu jì jìn. kuǎi ēn xiān rù zhǎng ān, cù yì zhēn zhěng zhuāng dōng guī, yì zhēn bǐng dǎng xíng lǐ, xī jí fú huò zhēn wán, zú zú shōu shí le sān wǔ tiān, jí líng shí chí zhì, shàng wèi qǐ chéng. líng shí yī zài dūn cù, nǎi chū fà zhǎng ān, yì zhēn zuǒ yòu, yòu chèn shì lüè duó cái wù, bìng qiáng jié měi sè fù nǚ, jǐn zài chē shàng, fāng guǐ xú xíng. tú cì de zháo jǐng hào, nǎi shì xià shì zǐ hè lián guī, lǜ bīng sān wàn, cóng hòu zhuī lái, fù hóng zhī jí bái yì zhēn dào: liú gōng yǒu mìng, lìng sù chū guān, jīn zī zhòng zá dá, yī rì xíng bù guò shí lǐ, lǔ qí fù jiāng zhuī zhì, rú hé dǐ yù? qǐng jí qì chē qīng xíng, fāng kě miǎn huò. yì zhēn zěn kěn gē shě zī zhòng, qí yú qīn lì, shàng qiě tān xīn bù zú, gèng bù yuàn cóng hóng zhī yán, réng rán xú xú ér xíng. měng tīng dé jǐ shēng hú shào, cóng hòu chuī lái, huí tóu yī wàng, nà xià bīng shì fēng yǐ yì bān, jí qū ér zhì. hóng zhī jí lìng yì zhēn xiān xíng, zì yǔ kuǎi ēn duàn hòu, lì jù xià bīng. xià bīng xiān bèi jī què, qí fù kuǎi liǎng rén dōng xíng, yòu fù zhuī niè. fù hóng zhī kuǎi ēn, zǒu yī chéng, zhàn yī chǎng, yī rì shù zhàn, lèi dé rén kùn mǎ fá, wú cóng xiū xī zài jīng yì zhēn děng shàng zài qián miàn, zī zhòng chē xíng dé shén màn, yòu bù hǎo qiǎng qián yuè xíng. hǎo róng yì dé dào qīng ní, tiān sè jiāng wǎn, xié cì lǐ shā chū yī zhī dí bīng, dí shuài jiù shì xià zhǎng shǐ wáng mǎi dé. jiē yīng shàng wén. kàn guān, nǐ xiǎng cǐ shí de fù hóng zhī kuǎi ēn, hái néng zhī chēng dé zhù me? hóng zhī pàn zhe yī sǐ, fèn lì zài zhàn, kuǎi ēn yě shì sǐ dòu, bèi xià bīng wéi rào shù zā, yòng jiàn shè dào liǎng rén zuò mǎ, xiāng jì qín qù bù bīng yì wú yī de miǎn. hái yǒu sī mǎ máo xiū zhī, yīn yǔ yì zhēn xiàng shī, sì chù xún mì, yuān yuān xiāng còu, yù zhe le wáng mǎi dé, yì wèi suǒ qín. yì zhēn táo nì cǎo zhōng, zuǒ yòu jǐn sàn, zī zhòng chē tǒng yǐ shī qù, xíng dān yǐng zhī, bèi jí qī liáng. fú huò shàng zài fǒu? zhēn bǎo wú yàng fǒu? wǒ yuàn yī wèn. tiān yǐ hūn hēi, biàn bù chū lù jìng, yǎn jiàn shì sǐ duō huó shǎo. ǒu wén yǒu rén xiāng hū, shēng yīn shén shú, nǎi pú fú chū lái, jiàn shì cān jūn duàn hóng, xǐ jí ér qì. hóng jiāng yì zhēn shù zhū bèi shàng, cè mǎ fēi dùn, shǐ dé tuō guī.
齡石既去,又遣中書侍郎朱超石,宣慰河洛,隨後繼進。蒯恩先入長安,促義真整裝東歸,義真摒擋行李,悉集服貨珍玩,足足收拾了三五天,及齡石馳至,尚未啟程。齡石一再敦促,乃出髮長安,義真左右,又趁勢掠奪財物,並強劫美色婦女,盡載車上,方軌徐行。途次得着警耗,乃是夏世子赫連璝,率兵三萬,從後追來,傅弘之急白義真道:「劉公有命,令速出關,今輜重雜沓,一日行不過十里,虜騎復將追至,如何抵禦?請即棄車輕行,方可免禍。」義真怎肯割捨輜重,其餘親吏,尚且貪心不足,更不願從弘之言,仍然徐徐而行。猛聽得幾聲胡哨,從後吹來,回頭一望,那夏兵似蜂蟻一般,疾趨而至。弘之急令義真先行,自與蒯恩斷後,力拒夏兵。夏兵先被擊卻,俟傅、蒯兩人東行,又復追躡。傅弘之、蒯恩,走一程,戰一場,一日數戰,累得人困馬乏,無從休息;再經義真等尚在前面,輜重車行得甚慢,又不好搶前越行。好容易得到青泥,天色將晚,斜刺里殺出一支敵兵,敵帥就是夏長史王買德。接應上文。看官,你想此時的傅弘之、蒯恩,還能支撐得住麼?弘之拚着一死,奮力再戰,蒯恩也是死斗,被夏兵圍繞數匝,用箭射倒兩人坐馬,相繼擒去;部兵亦無一得免。還有司馬毛修之,因與義真相失,四處尋覓,冤冤相湊,遇着了王買德,亦為所擒。義真逃匿草中,左右盡散,輜重車統已失去,形單影隻,倍極淒涼。服貨尚在否?珍寶無恙否?我願一問。天已昏黑,辨不出路徑,眼見是死多活少。偶聞有人相呼,聲音甚熟,乃匍匐出來,見是參軍段宏,喜極而泣。宏將義真束諸背上,策馬飛遁,始得脫歸。
hè lián bó bó jìn gōng zhǎng ān, zhǎng ān rén mín, zhú zǒu zhū líng shí, líng shí fén qù gōng diàn, chū bēn tóng guān, piān bèi hè lián chāng jié zhù, jìn tuì wú lù, shù shǒu jiù qín. zhū chāo shí jí líng shí dì, qū zhì pú bǎn, wǎng tàn líng shí, yì wèi xià rén suǒ zhí, sòng zhì bó bó jūn qián, tóng shí bèi shā. bó bó wén fù hóng zhī xiāo yǒng, pò lìng tóu xiáng, hóng zhī bù qū. bó bó yīn tiān qì yán hán, chǐ hóng zhī yī, luǒ zhì xuě jiào zhōng, hóng zhī jiào mà ér sǐ. bó bó suì rù zhǎng ān, jù yǒu guān zhōng.
赫連勃勃進攻長安,長安人民,逐走朱齡石,齡石焚去宮殿,出奔潼關,偏被赫連昌截住,進退無路,束手就擒。朱超石即齡石弟,趨至蒲阪,往探齡石,亦為夏人所執,送至勃勃軍前,同時被殺。勃勃聞傅弘之驍勇,迫令投降,弘之不屈。勃勃因天氣嚴寒,褫弘之衣,裸置雪窖中,弘之叫罵而死。勃勃遂入長安,據有關中。
liú yù dé qīng ní bài hào, wèi zhī yì zhēn cún wáng, tóu mèi ér qǐ, jí yù chū shī bào yuàn, shì zhōng xiè huì děng gù jiàn, shàng wèi kěn cóng. huì dé duàn hóng chí bào, zhī yǐ jiù chū yì zhēn, nǎi bù fù fā bīng, kě jiàn tā quán rán wèi sī. dàn dēng chéng běi wàng, kǎi rán liú tì bà le. yì zhēn hái zhì péng chéng, jiàng wèi jiàn wēi jiāng jūn jiān sī zhōu cì shǐ. jìn duàn hóng wèi huáng mén láng, lǐng tài zǐ yòu wèi lǜ. zhào liú zūn kǎo dōng hái, lìng máo dé zǔ jiē tì, tuì shù hǔ láo. wèi dé zǔ bèi qín fú àn. sì wén bó bó chēng dì, yě bù jīn xióng xīn sī chěng, xiǎng yǔ bó bó dōng xī bìng zhì, zuò yī gè jiāng nán tiān zǐ, liáo yú wǎn nián. yú shì xiāng guó sòng gōng de róng fēng, yě chéng shòu le, jiǔ xī shū lǐ yě jiē lǐng le, zūn jì mǔ xiāo shì wèi sòng gōng tài fēi, shì zǐ yì fú wèi zhōng jūn jiāng jūn, fù èr xiāng guó fǔ, yòng tài wèi jūn zī jì jiǔ kǒng jìng wèi sòng guó shàng shū lìng, qīng zhōu cì shǐ tán zhī wèi lǐng jūn jiāng jūn, zuǒ zhǎng shǐ wáng hóng wèi pú shè, cóng shì zhōng láng fù liàng cài kuò wèi shì zhōng, xiè huì wèi yòu wèi jiāng jūn yòu zhǎng shǐ, zhèng xiān zhī wèi cān jūn, yīn jǐng rén wèi mì shū láng. cǐ wài liáo shǔ, jūn yī jìn cháo zhì dù, chà bù duō shì jìn sòng fēn bāng, bǐ cǐ dí tǐ dú kǒng jìng bù yuàn shòu zhí, kǎi rán cí qù. qì jié kě jiā.
劉裕得青泥敗耗,未知義真存亡,投袂而起,即欲出師報怨,侍中謝晦等固諫,尚未肯從。會得段宏馳報,知已救出義真,乃不復發兵,可見他全然為私。但登城北望,慨然流涕罷了。義真還至彭城,降為建威將軍兼司州刺史。進段宏為黃門郎,領太子右衛率。召劉遵考東還,令毛德祖接替,退戍虎牢。為德祖被擒伏案。嗣聞勃勃稱帝,也不禁雄心思逞,想與勃勃東西並峙,做一個江南天子,聊娛晚年。於是相國宋公的榮封,也承受了,九錫殊禮也接領了,尊繼母蕭氏為宋公太妃,世子義符為中軍將軍,副貳相國府,用太尉軍咨祭酒孔靖為宋國尚書令,青州刺史檀祗為領軍將軍,左長史王弘為僕射,從事中郎傅亮、蔡廓為侍中,謝晦為右衛將軍右長史,鄭鮮之為參軍,殷景仁為秘書郎。此外僚屬,均依晉朝制度,差不多似晉宋分邦,彼此敵體;獨孔靖不願受職,慨然辭去。氣節可嘉。
yù àn jù chèn wén, wèi chāng míng hòu shàng yǒu èr dì. chāng míng xì jìn xiào wǔ dì biǎo zì, ān dì chéng sì xiào wǔ, shàng zhǐ yī dài, shì jìn zuò bù zhì jù jué, dāng hái yǒu yī gè mò dài huáng dì. shù bù kě wéi, shí nán zuò dài, zhǐ de xiǎng chū yī fǎ, mì zhǔ zhōng shū shì láng wáng sháo zhī, rù dōu xíng jì. kàn guān dào shì hé cè? nǎi shì shǐ wáng sháo zhī huì tōng nèi shì, yào zuò nà zuǎn nì de dà shì. yǔ yǒu jīn jié.
裕按據讖文,謂昌明後尚有二帝。昌明系晉孝武帝表字,安帝承嗣孝武,尚止一代,似晉祚不致遽絕,當還有一個末代皇帝。數不可違,時難坐待,只得想出一法,密囑中書侍郎王韶之,入都行計。看官道是何策?乃是使王韶之賄通內侍,要做那纂逆的大事。語有筋節。
láng yá wáng sī mǎ dé wén xì shì jìn ān dì mǔ dì, zì yè líng hái dōu, yè líng jiàn shàng. jiàn liú yù quán wèi rì lóng, yǐ kǒng tā jìn bī ān dì, suí shí jiā fáng. měi rì rù zhí gōng zhōng, xiǎo xīn jiǎn chá, jiù shì ān dì yǐn shí, yì bì cháng ér hòu jìn, suǒ yǐ wáng sháo zhī děng wú xì kě chéng, ān dì shàng dé gǒu huó shù tiān. bù liào ān dì mìng shù gāi jué, zhì dé wén wú duān shēng bìng, chū jū wài dì, nà shí sháo zhī zhèng hǎo dòng shǒu, zhǐ huī nèi shì, jìng jiāng ān dì qìn zhù, yòng sàn yī zuò jié, yìng jiāng ān dì lēi bì. shì kě rěn, shú bù kě rěn!
琅琊王司馬德文系是晉安帝母弟,自謁陵還都,謁陵見上。見劉裕權位日隆,已恐他進逼安帝,隨時加防。每日入值宮中,小心檢察,就是安帝飲食,亦必嘗而後進,所以王韶之等無隙可乘,安帝尚得苟活數天。不料安帝命數該絕,致德文無端生病,出居外第,那時韶之正好動手,指揮內侍,竟將安帝撳住,用散衣作結,硬將安帝勒斃。是可忍,孰不可忍!
dāng xià tuō yán ān dì bào bēng, chuán chū yí zhào, fèng dé wén jí huáng dì wèi. dé wén yì míng zhī yǒu biàn, zěn nài gōng tíng nèi wài, yǐ dōu shì liú yù zhǎo yá, gū shēn rú hé fā zuò, zhǐ hǎo dé guò qiě guò, quán dēng dì zuò. shǐ jiā chēng tā wèi jìn gōng dì. yuè nián gǎi ān dì yuán xìng nián hào, chēng wèi yuán xī yuán nián, lì wáng fēi chǔ shì wèi hòu, yī zhe lì dài gù lì, dà shè tiān xià, jiā fēng bǎi guān. zài jìn fēng liú yù wèi sòng wáng, yòu jiā gěi shí jùn cài yì. yù cǐ shí shì lǎo shí shòu fēng, xǐ dōu shòu yáng, sì fù fěng lìng cháo chén, shēn jiā shū lǐ. gōng dì bù gǎn wéi màn, gèng mìng yù dé dài miǎn liú, jiàn tiān zǐ jīng qí, chū jǐng rù bì, chéng jīn gēn chē, jià liù mǎ, bèi wǔ shí fù chē, lè wǔ bā yì, shè zhōng jù gōng xuán, jìn wáng tài fēi wèi tài hòu, shì zǐ wèi tài zǐ, jū rán yǔ jìn cháo wú èr le, shì gǔ lái suǒ wèi yǒu.
當下託言安帝暴崩,傳出遺詔,奉德文即皇帝位。德文亦明知有變,怎奈宮廷內外,已都是劉裕爪牙,孤身如何發作,只好得過且過,權登帝座。史家稱他為晉恭帝。越年改安帝元興年號,稱為元熙元年,立王妃褚氏為後,依着歷代故例,大赦天下,加封百官。再進封劉裕為宋王,又加給十郡采邑。裕此時是老實受封,徙都壽陽,嗣復諷令朝臣,申加殊禮。恭帝不敢違慢,更命裕得戴冕旒,建天子旌旗,出警入蹕,乘金根車,駕六馬,備五時副車,樂舞八佾,設鍾簴宮懸,進王太妃為太后,世子為太子,居然與晉朝無二了,是古來所未有。
miǎn qiáng guò le yī nián, yù yǐ liù shí yǒu wǔ suì, zì sī lái rì wú duō, jí yù cuàn wèi, yī shí yòu bù hǎo qǐ kǒu, zhǐ de yàn jí qún chén, wēi shì jǐ yì. jiǔ zhì bàn hān, nǎi xiān xū xú yǔ dào: huán xuán cuàn guó, jìn zuò yǐ yí, wǒ chàng yì xìng fù, píng dìng sì hǎi, gōng chéng yè zhe, shǐ yāo jiǔ xī, jīn nián jiāng shuāi mài, bèi jí chǒng róng, wù jì shèng mǎn, zì jué bù ān, xiàn yù fèng hái jué wèi, guī lǎo jīng shī, qīng děng yǐ wèi hé rú? qún chén tīng le, shàng mō bù zhe tóu nǎo, zhǐ de suí kǒu fū yǎn, bǎ nà gōng dé wēi wēi, fú shòu mián mián de yú cí, shuō le shù shí bǎi yán, dàn jiàn yù háo wú xǐ róng, fǎn lòu chū yī zhǒng chàng chóu de xíng zhuàng. shí shì mèn mèn. qún chén shǐ zhōng bù jiě, āi zhì rì mù chè xí, fāng gè sàn qù.
勉強過了一年,裕已六十有五歲,自思來日無多,急欲篡位,一時又不好啟口,只得宴集群臣,微示己意。酒至半酣,乃掀須徐語道:「桓玄篡國,晉祚已移,我倡義興復,平定四海,功成業著,始邀九錫,今年將衰邁,備極寵榮,物忌盛滿,自覺不安,現欲奉還爵位,歸老京師,卿等以為何如?」群臣聽了,尚摸不著頭腦,只得隨口敷衍,把那功德巍巍,福壽綿綿的諛詞,說了數十百言,但見裕毫無喜容,反露出一種悵惆的形狀。實是悶悶。群臣始終不解,挨至日暮撤席,方各散去。
zhōng shū lìng fù liàng yǐ chū mén wài, hū huǎng rán wù dào: wǒ xiǎo dé le! hái suàn rǔ yǒu xiē cōng míng. suì yòu zhuǎn shēn qū rù, mén yǐ xià jiōng, tè kòu fēi qǐng jiàn, miàn bái liú yù dào: chén zàn yīng hái dōu. yù bù jīn diǎn shǒu, miàn yǒu xǐ sè. liàng zhī yǐ cāi zhe yù yì, biàn jí cí chū yǎng jiàn tiān kōng xiàn yī zhǎng xīng, guāng máng zhú tiān, yīn fǔ bì zhǎng tàn dào: wǒ cháng bù xìn tiān wén, jīn shǐ zhī tiān xiàng yǒu yàn le! yuè rì jí chí fù dōu zhōng.
中書令傅亮已出門外,忽恍然悟道:「我曉得了!」還算汝有些聰明。遂又轉身趨入,門已下扃,特叩扉請見,面白劉裕道:「臣暫應還都。」裕不禁點首,面有喜色。亮知已猜着裕意,便即辭出;仰見天空現一長星,光芒燭天,因拊髀長嘆道:「我常不信天文,今始知天象有驗了!」越日即馳赴都中。
liú yù qiǎn fā fù liàng, zhuān dài hǎo yīn. guò le shù rì, guǒ yǒu zhào zhǐ dào lái, zhào lìng rù fǔ, yù liú sì zǐ yì kāng zhèn shòu yáng, mìng cān jūn liú zhàn wèi zhǎng shǐ, cái jué fǔ shì, zì lǜ qīn jūn jí rì qǐ xíng. cái rù jīng shī, fù liàng yǐ biàn jié cháo chén, pò dì chán wèi, zì jù zhào cǎo, chéng rù gōng dì. gōng dì lǎn bì, yǔ zuǒ yòu dào: huán xuán bá hù, wǒ jìn cháo yǐ shī tiān xià, xìng lài liú gōng huī fù, tǒng xù fù yán, qì jīn jiāng èr shí nián, wǒ zǎo zhī yǒu jīn rì, chán wèi yě shì gān xīn ne. suì cāo bǐ wèi shū, lìng yù shòu chán. yuè rì jí chuán chū chì zhào, lüè yún:
劉裕遣發傅亮,專待好音。過了數日,果有詔旨到來,召令入輔,裕留四子義康鎮壽陽,命參軍劉湛為長史,裁決府事,自率親軍即日啟行。才入京師,傅亮已遍結朝臣,迫帝禪位,自具詔草,呈入恭帝。恭帝覽畢,語左右道:「桓玄跋扈,我晉朝已失天下,幸賴劉公恢復,統緒復延,迄今將二十年,我早知有今日,禪位也是甘心呢。」遂操筆為書,令裕受禪。越日即傳出赤詔,略云:
zī ěr sòng wáng, fū xuán gǔ quán yú, yōu zāi miǎo yǐ, qí xiáng mí dé ér wén. yuán zì shū qì, jiàng dǎi sān wǔ, mò bù yǐ shàng shèng jūn sì hǎi, zhǐ gē dìng dà yè rán zé dì wáng zhě zǎi wù zhī tōng qì, jūn dào zhě tiān xià zhī zhì gōng. xī zài shàng yè, shēn jiàn zī dào, shì yǐ tiān lù jì zhōng, táng yú wù dé chuán qí sì fú mìng lái gé, shùn yǔ bù huò quán qí qiān. suǒ yǐ jīng wěi sān cái, chéng xù yí huà, zuò fàn zhèn gǔ, chuí fēng wàn yè, mò shàng yú zī. zì shì jué hòu, lì dài mí shào, hàn jì sì dé yú fàng xūn, wèi yì fāng guǐ yú zhòng huá, liàng yǐ xié móu hū rén guǐ, ér yǐ bǎi xìng wèi xīn zhě yě. xī wǒ zǔ zōng qīn míng, chén jū qí jí, ér míng huì dài xù, yíng kuī yǒu qī, jiǎn shāng zhào huò, fēi wéi yī shì, céng shì fú kè, shěn yī zài jīn, tiān zhī suǒ fèi, yǒu zì lái yǐ. wéi wáng tǐ shàng shèng zhī zī, bāo èr yí zhī dé, míng qí rì yuè, dào hé sì shí. nǎi zhě shè jì qīng fù, wáng zhěng ér cún zhī, zhōng yuán wú gěng, yòu jì ér fù zhī. zì fù gù bù bīn, gàn jì fàng mìng, sì nì tāo tiān, qiè jù wàn lǐ, mí bù rùn zhī yǐ fēng yǔ, zhèn zhī yǐ léi tíng, jiǔ fá zhī dào jì fū, bā fǎ zhī huà zì lǐ, qǐ tú bó shī yú mín, jì sī qián shù? gù yǐ yì qià sì hǎi, dào shèng bā huāng zhě yǐ. zhì yú shàng tiān chuí xiàng, sì líng xiào zhēng, tú chèn zhī wén jì míng, rén shén zhī wàng yǐ gǎi, bǎi gōng gē yú cháo, shù mín sòng yú yě, yì zhào biàn yǒng, qīng zhù wéi xīn, zì fēi bǎi xìng lè tuī, tiān mìng yōu jí, qǐ yī zài yǔ suǒ de dú zhuān? shì yòng yǎng qí huáng líng, fǔ shùn qún yì, jìng chán shén qì, shòu dì wèi yú ěr gōng, dà zuò gào qióng, tiān lù yǒng zhōng. yú xì! wáng qí yǔn zhí jué zhōng, jìng zūn diǎn xùn, fù lǜ tǔ zhī jiā yuàn, huī hóng yè yú wú qióng, shí yīng xiū yòu, yǐ dá sān líng zhī juàn wàng. cǐ zī!
咨爾宋王,夫玄古權輿,悠哉邈矣,其詳靡得而聞。爰自書契,降逮三五,莫不以上聖君四海,止戈定大業;然則帝王者宰物之通器,君道者天下之至公。昔在上葉,深鑒茲道,是以天祿既終,唐、虞勿得傳其嗣;符命來格,舜、禹不獲全其謙。所以經緯三才,澄敘彝化,作范振古,垂風萬葉,莫尚於茲。自是厥後,歷代彌劭,漢既嗣德於放勛,魏亦方軌於重華,諒以協謀乎人鬼,而以百姓為心者也。昔我祖宗欽明,辰居其極,而明晦代序,盈虧有期,翦商兆禍,非惟一世,曾是弗克,矧伊在今,天之所廢,有自來矣。惟王體上聖之姿,苞二儀之德,明齊日月,道合四時。乃者社稷傾覆,王拯而存之,中原蕪梗,又濟而復之。自負固不賓,干紀放命,肆逆滔天,竊據萬里,靡不潤之以風雨,震之以雷霆,九伐之道既敷,八法之化自理,豈徒博施於民,濟斯黔庶?固以義洽四海,道盛八荒者矣。至於上天垂象,四靈效征,圖讖之文既明,人神之望已改,百工歌於朝,庶民頌於野,億兆忭踴,傾佇惟新,自非百姓樂推,天命攸集,豈伊在予所得獨專?是用仰祈皇靈,俯順群議,敬禪神器,授帝位於爾躬,大祚告窮,天祿永終。於戲!王其允執厥中,敬遵典訓,副率土之嘉願,恢洪業於無窮,時膺休祐,以答三靈之眷望。此咨!
zhè zhào chuán chū, suì yóu guāng lù dài fū xiè dàn, shàng shū liú xuān fàn, fèng zhe huáng dì xǐ shòu, sòng jiāo sòng wáng liú yù. fù fù yī chán wèi shū yún:
這詔傳出,遂由光祿大夫謝澹,尚書劉宣范,奉着皇帝璽綬,送交宋王劉裕。復附一禪位書云:
gài wén tiān shēng zhēng mín, shù zhī yǐ jūn dì huáng jì shì, shí gōng sì hǎi. chóng tì xì yú xūn dé, shēng jiàng cún hū qí rén, gù yǒu guó bì wáng, bo nián zhe qí shù dài xiè wú cháng, shèng zhé wò qí fú. xī zài shàng shì, sān shèng xì guǐ, chóu zhé sì yuè yǐ hóng yī ràng, wéi xiān wáng zhī yǒu zuò, yǒng chuí fàn yú wú qióng. jí liú shì zhì chán, shí yáo shì fǎ, yǒu wèi gào zhōng, yì xiàn zī diǎn, wǒ shì zǔ suǒ yǐ fǔ guī yùn ér shùn rén shì, chéng lì jiàn ér dìng tiān bǎo zhě yě. nǎi dào bù cháng tài, róng yí luàn huá, sàng wǒ luò jīng, cù guó jiāng biǎo, réng gòu fǒu yùn, lún méi xiāng yīn, dǎi yú yuán xìng, suì qīng zōng sì. xìng lài shén wǔ guāng tiān, dà jié hóng fā, kuāng fù wǒ shè jì, chóng zào wǒ guó jiā, nèi shū guó nán, wài bō hóng lüè, zhū dà duì yú hàn yáng, bū jiàn dào yú yí zhǔ, chéng fēn xī mín, sù qīng nán yuè, zài jìng jiāng xiāng, tà dìng fán féi. ruò nǎi yǒng huái qū yǔ, sī yī shēng jiào, wáng shī shǒu lù, zé yī luò chéng liú, léng wēi xiáo tóng, zé huá yuè jiǎn ǎi, wěi qiú xián bì, xián yáng jí xù, suī yí qì suǒ míng, shī shū suǒ yǒng, yōng xūn zhī shèng, mò zhī yǔ āi yě. suì yǎn wǔ xiū wén, dàn fū dé zhèng, bā tǒng yǐ yù wàn mín, jiǔ zhí yǐ xíng bāng guó, sī jiān sān wáng yǐ shī sì shì, gù xìn zhe yōu xiǎn, yì gǎn shū fāng. zhèn měi jìng wéi dào xūn, yǒng chá fú yùn, tiān zhī lì shù, shí zài ěr gōng. shì yǐ wǔ wěi shēng dù, lǚ shì chú jiù zhī jī, sān guāng xié shù, bì zhāo bù xīn zhī xiáng, tú chèn zhēn ruì, jiǎo rán sī zài. xī tǔ dé gào áo, chuán zuò yú wǒ yǒu jìn, jīn lì yùn gǎi bo, yǒng zhōng yú zī, yì yǐ jīn dé ér chuán yú sòng. yǎng sì dài zhī xiū yì, jiàn míng hūn zhī dìng qī, xún yú qún gōng, yuán dǎi shù yǐn, qiān yuē xiū zāi, wǎng wéi zhèn zhì. jīn qiǎn shǐ chí jié jiān tài bǎo sàn qí cháng shì guāng lù dài fū xiè dàn, jiān tài wèi shàng shū liú xuān fàn, fèng jiāo huáng dì xǐ shòu, shòu zhōng zhī lǐ, yī rú táng yú hàn wèi gù shì. wáng qí yǔn dá shén rén, jūn lín wàn guó, shí yīng líng zhǐ, chóu yú shàng tiān zhī juàn mìng!
蓋聞天生蒸民,樹之以君;帝皇寄世,實公四海。崇替繫於勛德,升降存乎其人,故有國必亡,卜年著其數;代謝無常,聖哲握其符。昔在上世,三聖系軌,疇哲四岳以弘揖讓,惟先王之有作,永垂範於無窮。及劉氏致禪,實堯是法,有魏告終,亦憲茲典,我世祖所以撫歸運而順人事,乘利見而定天保者也。乃道不常泰,戎夷亂華,喪我洛京,蹙國江表,仍遘否運,淪沒相因,逮於元興,遂傾宗祀。幸賴神武光天,大節宏發,匡復我社稷,重造我國家,內紓國難,外播弘略,誅大憝於漢陽,逋僭盜於沂渚,澄氛西岷,肅清南越,再靜江湘,拓定樊淝。若乃永懷區宇,思一聲教,王師首路,則伊洛澄流,棱威崤潼,則華岳蹇靄,偽酋銜璧,咸陽即敘,雖彝器所銘,詩書所詠,庸勛之盛,莫之與哀也。遂偃武修文,誕敷德政,八統以馭萬民,九職以刑邦國,思兼三王以施四事,故信著幽顯,義感殊方。朕每敬維道勛,永察符運,天之歷數,實在爾躬。是以五緯升度,屢示除舊之跡,三光協數,必昭布新之祥,圖讖禎瑞,皎然斯在。昔土德告磝,傳胙於我有晉,今歷運改卜,永終於茲,亦以金德而傳於宋。仰四代之休義,鑒明昏之定期,詢於群公,爰逮庶尹,僉曰休哉,罔違朕志。今遣使持節兼太保散騎常侍光祿大夫謝澹,兼太尉尚書劉宣范,奉交皇帝璽綬,受終之禮,一如唐虞漢魏故事。王其允答神人,君臨萬國,時膺靈祉,酬於上天之眷命!
liú yù dé chán wèi shū, shàng qiě shàng biǎo chén ràng, yáng zuò qiān gōng. nà shí jìn gōng dì yǐ bèi bī chū gōng, tuì jū láng yá wáng jiù dì, bǎi guān sòng jiù yíng xīn, yáng yáng dé yì, wéi mì shū jiān xú guǎng yóu dài āi róng. yě shì wú yì. liú yù sān yī sān ràng, hái shì zhuāng qiāng zuò shì. tài shǐ lìng luò dá, duō shí tiān wén fú ruì shù shí tiáo, zuò wèi sòng wáng shòu mìng de zhèng jù, yù nǎi zhú tán nán jiāo, jì gào tiān dì, hái gōng yù tài jí diàn, shòu bǎi guān cháo hè, bān zhì dà shè. gǎi jìn yuán xī èr nián wèi sòng yǒng chū yuán nián, fēng jìn dì wèi líng líng wáng, qiān jū gù mò líng chéng. lìng jiāng jūn liú zūn kǎo lǜ bīng fáng wèi, míng míng shì guǎn shù gù zhǔ de yì sī.
劉裕得禪位書,尚且上表陳讓,佯作謙恭。那時晉恭帝已被逼出宮,退居琅琊王舊第,百官送舊迎新,揚揚得意,惟秘書監徐廣猶帶哀容。也是無益。劉裕三揖三讓,還是裝腔做勢。太史令駱達,掇拾天文符瑞數十條,作為宋王受命的證據,裕乃築壇南郊,祭告天地,還宮御太極殿,受百官朝賀,頒制大赦。改晉元熙二年為宋永初元年,封晉帝為零陵王,遷居故秣陵城。令將軍劉遵考率兵防衛,明明是管束故主的意思。
xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
小子有詩嘆道:
luò yáng dāng rì guī yí lǔ, jiāng zuǒ cán bāng fù zéi chén,
洛陽當日歸夷虜,江左殘邦付賊臣,
shèng dé mò líng yī piàn tǔ, liú mái wáng guó zhǔ rén shēn.
剩得秣陵一片土,留埋亡國主人身。
sòng zhǔ yù jì jí dì wèi, dāng rán yǒu zūn qīn chóu yōng de diǎn lǐ. yù zhī xiáng qíng, qǐng kàn guān xù yuè xià huí.
宋主裕既即帝位,當然有尊親酬庸的典禮。欲知詳情,請看官續閱下回。
liú yù shù zi, nián jiē tóng zhì, yù gè lìng wèi zhèn shuài, qǐ bù zhī qí bù néng shèng rèn, ér màn wèi chū cǐ zhě, yǒu èr yīn yān: yī zé wèi fēn fēng zǐ xìng zhī yù bèi, èr zé wèi zhèn yā jiāng lì zhī xiān jī. yù zhī dì zhì zì wèi, mù wú jìn shì yě, gài yǐ jiǔ yǐ, rán zhì zǐ jiū wèi néng shǒu tǔ, xū shēng yì níng zú zhì rén, guān guān zhōng zhī zhà dé zhà shī, zì sàng zhǎo yá, jǐ zhì wěi yì zhēn yú qiáng lǔ zhī shǒu, tiān xià shì zhī zhuān yù nán chéng zhě, hé yī bù kě zuò rú shì guān yé? zhì ruò xié jìn chán wèi, yóu jiàn ér jìn, shǐ zé yáng wèi xùn ràng yǐ qī rén, jì zé shí xíng cuàn shì yǐ dào guó, qí xīn shù zhī jiǎo zhì, bǐ cāo yì wèi yóu shén, wèi jìn yǐ dǎo yú qián, yù nǎi qǐ ér zhǒng yú hòu, qīng chū yú lán, bīng hán yú shuǐ, gù fēi ǒu rán yě. gù jìn zhī dé guó yě rú shì, qí shī guó yě yì rú shì, tiān dào hǎo hái, sī mǎ shì qí gù gān xīn zāi!
劉裕數子,年皆童稚,裕各令為鎮帥,豈不知其不能勝任,而漫為出此者,有二因焉:一則為分封子姓之預備,二則為鎮壓將吏之先機。裕之帝制自為,目無晉室也,蓋已久矣,然稚子究未能守土,虛聲亦寧足制人,觀關中之乍得乍失,自喪爪牙,幾至委義真於強虜之手,天下事之專欲難成者,何一不可作如是觀耶?至若脅晉禪位,由漸而進,始則佯為遜讓以欺人,繼則實行篡弒以盜國,其心術之狡鷙,比操懿為尤甚,魏晉已導於前,裕乃起而踵於後,青出於藍,冰寒於水,固非偶然也。顧晉之得國也如是,其失國也亦如是,天道好還,司馬氏其固甘心哉!