strong yīn huò wèi fú zhòng qīng dé guān yù zhèng yú xié dōng fāng shàn biàn strong
因禍為福仲卿得官 寓正於諧東方善辯
què shuō wèi zi fū huái rèn zài shēn, bèi chén huáng hòu chá jué, huì hèn yì cháng, lì jí wǎng jiàn wǔ dì, yǔ tā zhēng lùn. wǔ dì què bù kěn zài ràng, fǎn zé chén hòu wú zi, bù néng bù lìng xìng wèi shì, qiú yù lín ér. chén huáng hòu wú cí kě bó, fèn fèn tuì qù. yī miàn chū jīn qiú yī, lǚ fú yí nán de yào pǐn, yī miàn duō fāng shè jì, yù hài xīn jìn de gē jī. lǎo tiān bù kěn zuò rén měi, rèn tā rú hé móu huà, shǐ zhōng wú xiào. wǔ dì qiě hèn hòu qí dù, jì bù yuàn rù qǐn zhōng gōng, fù gé wài bǎo hù wèi shì, yīn cǐ zi fū rì chù wēi dì, jǐ fān yù xiǎn, zhōng dé fù ān. chén huáng hòu bù dé chěng zhì, yòu cháng yǔ mǔ qīn dòu tài zhǔ mì shāng, zǒng xiǎng chú qù qíng dí. dòu tài zhǔ jiù shì guǎn táo zhǎng gōng zhǔ, yīn hòu jiā hào, cóng mǔ chēng xìng, suǒ yǐ zūn wèi dòu tài zhǔ. tài zhǔ fēi bù ài nǚ, dàn yī shí yě xiǎng bù chū liáng móu, hū wén jiàn zhāng gōng zhōng, yǒu yī xiǎo lì, jiào zuò wèi qīng, nǎi shì wèi zi fū tóng mǔ dì, xīn jìn dāng chà, tài zhǔ tuī bù dǎo wèi zi fū, yào xiǎng cóng tā mǔ dì shàng chū qì, zhǔ rén bǔ qīng.
卻說衛子夫懷妊在身,被陳皇后察覺,恚恨異常,立即往見武帝,與他爭論。武帝卻不肯再讓,反責陳後無子,不能不另幸衛氏,求育麟兒。陳皇后無詞可駁,憤憤退去。一面出金求醫,屢服宜男的藥品,一面多方設計,欲害新進的歌姬。老天不肯做人美,任她如何謀畫,始終無效。武帝且恨後奇妒,既不願入寢中宮,復格外保護衛氏,因此子夫日處危地,幾番遇險,終得復安。陳皇后不得逞志,又常與母親竇太主密商,總想除去情敵。竇太主就是館陶長公主,因後加號,從母稱姓,所以尊為竇太主。太主非不愛女,但一時也想不出良謀,忽聞建章宮中,有一小吏,叫做衛青,乃是衛子夫同母弟,新近當差,太主推不倒衛子夫,要想從她母弟上出氣,囑人捕青。
qīng yǔ zi fū, tóng mǔ bù tóng fù, mǔ běn píng yáng hòu jiā bì nǚ, jià yǔ wèi shì, shēng yǒu yī nán sān nǚ, zhǎng nǚ míng jūn rú, cì nǚ míng shǎo ér, sān nǚ jiù shì zi fū. hòu lái fū sǐ, réng zhì píng yáng hòu jiā wèi yōng, shì yǒu jiā tóng zhèng jì, àn zhōng gōu dā, jìng yǔ sī tōng, jū rán dé chǎn yī nán, qǔ míng wèi qīng. zhèng jì yǐ yǒu qī shì, bù néng zài qǔ wèi ǎo, wèi ǎo yǎng qīng shù nián, yǐ hài de xīn kǔ jiān nán, bù kě míng zhuàng. shuí jiào nǐ tōu tú kuài lè. zhǐ hǎo shǐ guī zhèng jì, jì yì méi nài hé, zhǐ hǎo shōu liú. cóng lái fù rén duō dù, wǎng wǎng fáng fū wài yù, zhèng jì qī yóu shì rén qíng, zěn kěn dà dù bāo róng? kuàng jiā zhōng zǎo yǒu shù zi, hái yào tā ér hé yòng? bù guò zhèng jì yǐ jiāng qīng shōu guī, shì nán huī shǐ tā qù, dāng xià lìng qīng mù yáng, shì ruò tóng pú, rèn qíng hū chì. zhèng jiā zhū zi, yě bù yǔ tā chēng xiōng dào dì, yī wèi kē dài. qīng jì rén lí xià, áo shòu le xǔ duō kǔ chǔ, cái dé tōu shēng gǒu huó, cū cū chéng rén. yī rì gēn le lǐ rén, xíng zhì gān quán, guò yī tú fàn jū shì, yù zhe kūn nú, zhù shì qīng miàn, bù yóu de jīng chà dào: xiǎo gē ér jīn rì qióng kùn, jiāng lái dāng wèi guì rén, guān zhì fēng hóu lī! qīng xiào dào: wǒ wèi rén nú, xiǎng shén me fù guì? kūn nú dào: wǒ pō tōng xiāng shù, bù zhì kàn cuò! qīng yòu kǎi rán dào: wǒ dàn qiú miǎn rén chī mà, yǐ wèi wàn xìng, zěn de lì gōng fēng hóu? yuàn jūn bù bì wàng yán! pín jiàn shí dōu bù gǎn chī xiǎng. shuō bà zì qù. yǐ ér nián yì zhǎng chéng, bù yuàn zài shòu zhèng jiā nú chù, nǎi fù guò fǎng shēng mǔ, qiú wèi shè fǎ. shēng mǔ wèi ǎo, nǎi zhì píng yáng gōng zhǔ chù qǐ qíng, gōng zhǔ zhào qīng rù jiàn, què shì yī gè biāo xíng dà hàn, xiàng mào táng táng, yīn jí yòng wèi qí nú. měi dāng gōng zhǔ chū xíng, qīng jí qí mǎ xiāng suí, suī wèi dé yī guān bàn zhí, jiào zhū zài jiā shí hòu, kǔ lè jiǒng shū. shí wèi shì sān nǚ, yǐ jiē rù dōu, zhǎng nǚ jià yǔ tài zǐ shè rén gōng sūn hè, cì nǚ yǔ píng yáng jiā lì huò zhòng rú xiāng jiān, shēng zǐ qù bìng. sān nǚ zǐ fū, yǐ yóu gē nǚ xuǎn rù gōng zhōng. qīng zì sī zhèng jiā xiōng dì, yī wú qíng yì, bù rú gǎi cóng mǔ xìng, yǔ zhèng shì duàn jué qīn qíng, yīn cǐ mào xìng wèi wèi, zì qǔ yī gè biǎo zì, jiào zuò zhòng qīng. zhè zhòng qīng èr zì de qǔ yì, nǎi yīn wèi jiā yǐ yǒu zhǎng zi, zì jǐ rèn zuò tóng zōng, yīng gāi pái háng dì èr, suǒ yǐ xì yī zhòng zì, qīng zì shì zhì zài xī róng, bù fán suǒ jiě. wéi jù cǐ yī duān, jiàn dé wèi qīng rù gōng zhǔ jiā, yǐ shì yán jiū wén zì, cū tōng yīn yì. cōng míng rén bù láo kǔ qiú, yī jīng shè lǎn, biàn néng lǐng huì, suǒ yǐ hòu cǐ zhǎng bīng, cái zú shèng rèn. fǒu zé yī gè mù yáng ér, xiōng wú diǎn mò, nán dào néng píng kōng téng dá, zhuān kǔn wú cán me? yīng yǒu cǐ lǐ.
青與子夫,同母不同父,母本平陽侯家婢女,嫁與衛氏,生有一男三女,長女名君孺,次女名少兒,三女就是子夫。後來夫死,仍至平陽侯家為傭,適有家僮鄭季,暗中勾搭,竟與私通,居然得產一男,取名為青。鄭季已有妻室,不能再娶衛媼,衛媼養青數年,已害得辛苦艱難,不可名狀。誰叫你偷圖快樂。只好使歸鄭季,季亦沒奈何,只好收留。從來婦人多妒,往往防夫外遇,鄭季妻猶是人情,怎肯大度包容?況家中早有數子,還要他兒何用?不過鄭季已將青收歸,勢難麾使他去,當下令青牧羊,視若童僕,任情呼叱。鄭家諸子,也不與他稱兄道弟,一味苛待。青寄人籬下,熬受了許多苦楚,才得偷生苟活,粗粗成人。一日跟了里人,行至甘泉,過一徒犯居室,遇着髠奴,注視青面,不由的驚詫道:「小哥兒今日窮困,將來當為貴人,官至封侯哩!」青笑道:「我為人奴,想甚麼富貴?」髠奴道:「我頗通相術,不至看錯!」青又慨然道:「我但求免人笞罵,已為萬幸,怎得立功封侯?願君不必妄言!」貧賤時都不敢痴想。說罷自去。已而年益長成,不願再受鄭家奴畜,乃復過訪生母,求為設法。生母衛媼,乃至平陽公主處乞情,公主召青入見,卻是一個彪形大漢,相貌堂堂,因即用為騎奴。每當公主出行,青即騎馬相隨,雖未得一官半職,較諸在家時候,苦樂迥殊。時衛氏三女,已皆入都,長女嫁與太子舍人公孫賀,次女與平陽家吏霍仲孺相奸,生子去病。三女子夫,已由歌女選入宮中。青自思鄭家兄弟,一無情誼,不如改從母姓,與鄭氏斷絕親情,因此冒姓為衛,自取一個表字,叫做仲卿。這仲卿二字的取義,乃因衛家已有長子,自己認作同宗,應該排行第二,所以系一仲字,卿字是志在希榮,不煩索解。惟據此一端,見得衛青入公主家,已是研究文字,粗通音義。聰明人不勞苦求,一經涉覽,便能領會,所以後此掌兵,才足勝任。否則一個牧羊兒,胸無點墨,難道能平空騰達,專閫無慚麼?應有此理。
wéi dāng shí zuò le yī liǎng nián qí nú, què rèn shí le hǎo jǐ gè péng yǒu, rú qí láng gōng sūn áo děng, jiē yǔ wǎng hái, yīn cǐ tì tā jiàn yǐn, zhuǎn rù jiàn zhāng gōng dāng chà. bù yì yǔ dòu tài zhǔ zuò le duì tóu, hǎo hǎo de jū zhù shàng lín, jìng bèi tài zhǔ shǐ rén fù qù, xiǎn xiē ér zhuó luò tóu lú. jiàn zhāng jì shang lín gōng míng. kuī dé gōng sūn áo děng, zhào jí qí shì, jí wǎng qiǎng jiù, dé jiāng wèi qīng duó huí, yī miàn tuō rén dài dá wǔ dì, wǔ dì bù jīn fèn qǐ, suǒ xìng zhào jiàn wèi qīng, miàn jiā zhuó yòng, shǐ wèi jiàn zhāng jiān shì zhōng, xún qiě fēng wèi zi fū wèi fū rén, zài qiān qīng wèi dà zhōng dài fū. jiù shì qīng tóng mǔ xiōng dì zǐ mèi, yě nǐ yī bìng jiā ēn, bǐ xiǎng fù guì. qīng xiōng xiàng wèi zhī míng, shí rén yīn tā rù wèi guì qī, pái háng zuì zhǎng, gòng hào wèi wèi zhǎng jūn. cǐ shí yì dé shòu zhí shì zhōng. wèi zhǎng nǚ jūn rú, jì jià yǔ gōng sūn hè, hè fù hún xié, cháng wèi lǒng xī tài shǒu, fēng píng qū hóu, hòu lái zuò fǎ duó fēng, hè què dé shì wǔ dì, céng wèi shè rén, zhì shì fū yīn qī guì, shēng guān tài pú. wèi cì nǚ shǎo ér, yǔ huò zhòng rú sī tōng hòu, yòu kàn zhòng le yī gè chén zhǎng, sī xiāng wǎng lái, zhǎng xì qián qū nì hóu chén píng céng sūn, yǒu xiōng míng hé, shàn duó rén qī, zuò zuì qì shì, fēng yì bèi xuē, zhǎng jì yù dōu zhōng, bù guò chōng gè xún cháng xiǎo lì, zhǐ yīn tā miàn páng xiù měi, wèi shǎo ér suǒ yǎn xiàn, jìng piē què zhòng rú, yuàn yǔ zhǎng wèi fū fù. zhǎng xiōng duó rén qī, zhǎng yòu yòu rén qī, kě wèi nán xiōng nán dì, bù guò fú mìng bù tóng. zhòng rú běn wú méi zhèng, bù néng qiáng liú shǎo ér, zhǐ hǎo yǎn zhēng zhēng de yóu tā gǎi shì. nǎ zhī chén zhǎng jì dé shǎo fù, fù mù yì róng, píng bái dì wèi tiān zǐ yí fū, shòu guān zhān shì. qiào láng jūn yě yǒu tè yì. jiù shì qiǎng jiù wèi qīng de gōng sūn áo, yě huò yāo tè shǎng, chāo rèn dà zhōng dài fū.
惟當時做了一兩年騎奴,卻認識了好幾個朋友,如騎郎公孫敖等,皆與往還,因此替他薦引,轉入建章宮當差。不意與竇太主做了對頭,好好的居住上林,竟被太主使人縛去,險些兒斫落頭顱。建章系上林宮名。虧得公孫敖等,召集騎士,急往搶救,得將衛青奪回,一面托人代達武帝,武帝不禁憤起,索性召見衛青,面加擢用,使為建章監侍中,尋且封衛子夫為夫人,再遷青為大中大夫。就是青同母兄弟姊妹,也擬一併加恩,俾享富貴。青兄向未知名,時人因他入為貴戚,排行最長,共號為衛長君。此時亦得受職侍中。衛長女君孺,既嫁與公孫賀,賀父渾邪,嘗為隴西太守,封平曲侯,後來坐法奪封,賀卻得侍武帝,曾為舍人,至是夫因妻貴,升官太僕。衛次女少兒,與霍仲孺私通後,又看中了一個陳掌,私相往來,掌系前曲逆侯陳平曾孫,有兄名何,擅奪人妻,坐罪棄市,封邑被削,掌寄寓都中,不過充個尋常小吏,只因他面龐秀美,為少兒所眼羨,竟撇卻仲孺,願與掌為夫婦。掌兄奪人妻,掌又誘人妻,可謂難兄難弟,不過福命不同。仲孺本無媒證,不能強留少兒,只好眼睜睜的由她改適。那知陳掌既得少婦,復沐異榮,平白地為天子姨夫,受官詹事。俏郎君也有特益。就是搶救衛青的公孫敖,也獲邀特賞,超任大中大夫。
wéi dòu tài zhǔ yù shā wèi qīng, nòng qiǎo chéng zhuō, fǎn lìng tā zhòu jī xiǎn yào, lián yī bān kūn dì qīn qī, bìng dēng xiǎn jiē, zhēn shì huǐ hèn bù dié, wú cóng sù kǔ! chén huáng hòu gèng mèn gè bù liǎo, rì rì xiǎng zhú wèi zi fū, piān zi fū yuè dé zhuān chǒng, shèn zhì lóng yán zhǐ chǐ, shì gé tiān yá, jí qiè lǐ yòu wú cóng wǎn huí, wéi zhǎng suǒ é méi, zhōng rì bù zhǎn, màn màn ér shè fǎ bǎi bù bà le. fú xià wén wū zhōng zhī huò. wéi wǔ dì běn sī fèi qù chén hòu, shàng kǒng tài huáng tài hòu dòu shì. gù zhe xuè yìn, chū lái zǔ náo, suǒ yǐ zhǐ hòu dài wèi shì zǐ dì, yǔ chén hòu mǔ nǚ yī biān, wèi gǎn guò wèn. dàn tài huáng tài hòu yǐ jīng bù yuè, měi yù wǔ dì rù shěng, cháng yǒu zé yán. wǔ dì bù biàn fǎn kàng, xīn xià què hěn shì yì yù, chū lái pái qiǎn, wú fēi yǔ yī bān shì chén, cháo fēng nòng yuè, yín shī zuì jiǔ, xiāo mó nà chóu lǐ guāng yīn.
惟竇太主欲殺衛青,弄巧成拙,反令他驟躋顯要,連一班昆弟親戚,並登顯階,真是悔恨不迭,無從訴苦!陳皇后更悶個不了,日日想逐衛子夫,偏子夫越得專寵,甚至龍顏咫尺,似隔天涯,急切里又無從挽回,惟長鎖蛾眉,終日不展,慢慢兒設法擺布罷了。伏下文巫盅之禍。惟武帝本思廢去陳後,尚恐太皇太后竇氏。顧着血胤,出來阻撓,所以只厚待衛氏姊弟,與陳後母女一邊,未敢過問。但太皇太后已經不悅,每遇武帝入省,常有責言。武帝不便反抗,心下卻很是抑鬱,出來排遣,無非與一班侍臣,嘲風弄月,吟詩醉酒,消磨那愁里光陰。
dāng shí shì chén, duō lái zì yuǎn fāng, dà dū yǒu yī jì yī néng, zú yāo zhǔ juàn, fāng dé nèi yòng. jiù zhōng rú cí zhāng huá jī liǎng pài, gèng bó wǔ dì huān xīn, yuè méng chǒng rèn. huá jī pài yào tuī dōng fāng shuò, cí zhāng pài yào tuī sī mǎ xiàng rú, tā ruò zhuāng zhù méi gāo wú qiū shòu wáng zhǔ fù yǎn zhū mǎi chén xú lè yán ān zhōng jūn děng rén, xiān hòu gàn jìn, zǒng bù néng yuè cǐ liǎng pài fàn wéi. qì jīn chuán shuō dōng fāng shuò sī mǎ xiàng rú yí shì, jǐ hū kuài zhì rén kǒu, chēng dào wù shuāi. xiǎo zi qiě cuō xù dà lüè, liáo shuō suǒ wén. dōng fāng shuò zì màn qiàn, xì píng yuán yàn cì rén shì, shǎo hǎo dú shū, yòu shàn huī xié. wén dé hàn tíng guǎng qiú wén shì, yě xiǎng chéng shí gàn lù, guāng yào mén méi, nǎi xī rù zhǎng ān, zhì gōng chē lìng chù shàng shū zì chén, dàn kàn tā shū zhōng yǔ yì, yǐ zú lìng rén jiě yí. lüè yún:
當時侍臣,多來自遠方,大都有一技一能,足邀主眷,方得內用。就中如詞章滑稽兩派,更博武帝歡心,越蒙寵任。滑稽派要推東方朔,詞章派要推司馬相如,他若莊助枚皋吾邱壽王主父偃朱買臣徐樂嚴安終軍等人,先後干進,總不能越此兩派範圍。迄今傳說東方朔司馬相如遺事,幾乎膾炙人口,稱道勿衰。小子且撮敘大略,聊說所聞。東方朔字曼倩,系平原厭次人氏,少好讀書,又善詼諧。聞得漢廷廣求文士,也想乘時干祿,光耀門楣,乃西入長安,至公車令處上書自陳,但看他書中語意,已足令人解頤。略云:
chén shuò shǎo shī fù mǔ, zhǎng yǎng xiōng sǎo, nián shí èr xué shū, sān dōng wén shǐ zú yòng, shí wǔ xué jī jiàn, shí liù xué shī shū, sòng èr shí èr wàn yán, shí jiǔ xué sūn wú bīng fǎ, zhàn zhèn zhī jù, zhēng gǔ zhī jiào, yì sòng èr shí èr wàn yán. fán chén shuò gù yǐ sòng sì shí sì wàn yán, yòu cháng fú zǐ lù zhī yán. chén shuò nián èr shí èr, zhǎng jiǔ chǐ sān cùn, mù ruò xuán zhū, chǐ ruò biān bèi, yǒng ruò mèng bì, mèng bì wèi rén, gǔ yǒng shì. jié ruò qìng jì, wú wáng liáo zi. lián ruò bào shū, qí dài fū. xìn ruò wěi shēng, gǔ xìn shì.
臣朔少失父母,長養兄嫂,年十二學書,三冬文史足用,十五學擊劍,十六學詩書,誦二十二萬言,十九學孫吳兵法,戰陣之具,鉦鼓之教,亦誦二十二萬言。凡臣朔固已誦四十四萬言,又嘗服子路之言。臣朔年二十二,長九尺三寸,目若懸珠,齒若編貝,勇若孟賁,孟賁衛人,古勇士。捷若慶忌,吳王僚子。廉若鮑叔,齊大夫。信若尾生,古信士。
ruò cǐ kě yǐ wèi tiān zǐ dà chén yǐ. chén shuò mèi sǐ zài bài yǐ wén.
若此可以為天子大臣矣。臣朔昧死再拜以聞。
zhè děng shū cí, ruò yù zhe lǎo chéng huáng dì, dìng rán shì zuò chī kuáng, qì zhì liǎo shì. piān jīng nà wǔ dì de yǎn zhōng, què dāng zuò qí rén kàn dài, jìng lìng tā dài zhào gōng chē. gōng chē shǔ wèi wèi guǎn lǐng, zhì yǒu lìng shǐ, fán zhēng qiú sì fāng míng shì, de yòng gōng chē wǎng lái, bù xū sī fèi. jiù shì shì rén shàng shū, yì bì zhì gōng chē lìng chù chéng dì, zhuǎn dá jìn zhōng. wǔ dì jiào tā dài zhào gōng chē, yǐ shì yǒu xīn liú yòng, shuò zhǐ hǎo zūn zhào liú zhe. hǎo duō shí bù jiàn zhào xià, wéi zài gōng chē lìng chù lǐng qǔ qián mǐ, zhǐ gòu yī xiǔ sān cān, cǐ wài méi yǒu shèn me fèng jīn, lèi dé shuò wàng yǎn jiāng chuān, náng zī jù jǐn. ǒu rán chū yóu dōu zhōng, jiàn yǒu yī bān zhū rú, wō rén míng. cóng páng jīng guò. biàn xiàng tā men kǒng xià dào: rǔ děng sǐ zài mù qián, shàng wèi zhī xiǎo me? zhū rú dà jīng wèn gù. shuò yòu shuō dào: wǒ wén cháo tíng zhào rù rǔ děng, míng wèi shì fèng tiān zǐ, shí shì shè fǎ jiān chú. shì xiǎng rǔ děng bù néng wèi guān, bù néng wèi nóng, bù néng wèi bīng, wú yì guó jiā, tú hào yī shí, hé rú yī gài chù sǐ, kě shěng xǔ duō shí yòng? dàn kǒng shā rǔ wú míng, suǒ yǐ yòu lìng jìn lái, àn dì jiā xíng. kuī tā niē zào. zhū rú wén yán, tǒng xià dé miàn sè cǎn jǔ, tì qì jù xià. shuò fù yáng quàn dào: rǔ děng kū yì wú yì, wǒ kàn rǔ děng wú zuì shòu lù, hěn jué kě lián, xiàn zài tè wèi shè fǎ, yuàn rǔ děng yī zhe wǒ yán, biàn kě miǎn sǐ. zhū rú qí shēng wèn jì, shuò dá dào: rǔ děng dàn qí yù jià chū lái, kòu tóu qǐng zuì, rú huò tiān zǐ yǒu wèn, kě tuī dào wǒ dōng fāng shuò shēn shàng, bāo guǎn wú shì. shuō bà zì qù. zhū rú xìn yǐ wèi zhēn, zhú rì zhì gōng mén wài hòu zhe, hǎo róng yì dé rú suǒ wàng, biàn yī qí zhì chē jià qián, guì fú kòu tóu, qì qǐng sǐ zuì. wǔ dì háo bù jiē qià, jīng wèn hé yīn? dà zhòng qí shēng dào: dōng fāng shuò chuán yán, chén děng jiāng jǐn shòu tiān zhū, gù lái qǐng sǐ. wǔ dì dào: zhèn bìng wú cǐ yì, rǔ děng qiě tuì, dài zhèn xùn míng dōng fāng shuò biàn liǎo.
這等書辭,若遇着老成皇帝,定然視作痴狂,棄擲了事。偏經那武帝的眼中,卻當作奇人看待,竟令他待詔公車。公車屬衛尉管領,置有令史,凡徵求四方名士,得用公車往來,不需私費。就是士人上書,亦必至公車令處呈遞,轉達禁中。武帝叫他待詔公車,已是有心留用,朔只好遵詔留着。好多時不見詔下,惟在公車令處領取錢米,只夠一宿三餐,此外沒有甚麼俸金,累得朔望眼將穿,囊資俱盡。偶然出遊都中,見有一班侏儒,倭人名。從旁經過。便向他們恐嚇道:「汝等死在目前,尚未知曉麼?」侏儒大驚問故。朔又說道:「我聞朝廷召入汝等,名為侍奉天子,實是設法殲除。試想汝等不能為官,不能為農,不能為兵,無益國家,徒耗衣食,何如一概處死,可省許多食用?但恐殺汝無名,所以誘令進來,暗地加刑。」虧他捏造。侏儒聞言,統嚇得面色慘沮,涕泣俱下。朔復佯勸道:「汝等哭亦無益,我看汝等無罪受戮,很覺可憐,現在特為設法,願汝等依着我言,便可免死。」侏儒齊聲問計,朔答道:「汝等但俟御駕出來,叩頭請罪,如或天子有問,可推到我東方朔身上,包管無事。」說罷自去。侏儒信以為真,逐日至宮門外候着,好容易得如所望,便一齊至車駕前,跪伏叩頭,泣請死罪。武帝毫不接洽,驚問何因?大眾齊聲道:「東方朔傳言,臣等將盡受天誅,故來請死。」武帝道:「朕並無此意,汝等且退,待朕訊明東方朔便了。」
zhòng shǐ bài xiè qǐ qù. wǔ dì jí mìng rén wǎng zhào dōng fāng shuò. shuò zhèng lǜ wú cóng jiàn jià, tè shè cǐ jì, jì dé wén zhào, lì jí xīn rán gǎn lái. wǔ dì máng wèn dào: rǔ gǎn zào yán huò zhòng, nán dào mù wú wáng fǎ me? shuò guì dá dào: chén shuò shēng gù yù yán, sǐ yì yù yán, zhū rú shēn zhǎng sān chǐ yú, měi cì lǐng yī náng sù, qián èr bǎi sì shí, chén shuò shēn zhǎng jiǔ chǐ yú, yì zhǐ de sù yī náng, qián èr bǎi sì shí, zhū rú bǎo yù sǐ, chén shuò jī yù sǐ, chén yì yǐ wèi bì xià qiú cái, kě yòng jí yòng, bù kě yòng jí fàng lìng guī jiā, wù shǐ zài zhǎng ān suǒ mǐ, jī bǎo nán miǎn yī sǐ ne! wǔ dì tīng bà, bù jīn dà xiào, yīn lìng shuò dài zhào jīn mǎ mén. jīn mǎ mén běn zài gōng nèi, shuò jì dé rù gōng, biàn róng yì jìn jiàn tiān yán. huì yóu wǔ dì zhào jí shù shì, lìng tā shè fù. shì yóu xì shù míng. xiáng jiàn xià jù. tè shǐ zuǒ yòu qǔ guò yī yú, bǎ shǒu gōng fù zhū yú xià, lìng rén cāi shè. shǒu gōng chóng míng, jí bì hǔ. zhū shù shì lǚ cāi bù zhōng, dōng fāng shuò dú wén xìn qū rù dào: chén cháng yán jiū yì lǐ, néng shè cǐ fù. wǔ dì jí lìng tā cāi shè, shuò fēn shī bù guà, yī xiàng tuī cè, biàn dá chū sì yǔ dào:
眾始拜謝起去。武帝即命人往召東方朔。朔正慮無從見駕,特設此計,既得聞召,立即欣然趕來。武帝忙問道:「汝敢造言惑眾,難道目無王法麼?」朔跪答道:「臣朔生固欲言,死亦欲言,侏儒身長三尺余,每次領一囊粟,錢二百四十,臣朔身長九尺余,亦只得粟一囊,錢二百四十,侏儒飽欲死,臣朔飢欲死,臣意以為陛下求才,可用即用,不可用即放令歸家,勿使在長安索米,饑飽難免一死呢!」武帝聽罷,不禁大笑,因令朔待詔金馬門。金馬門本在宮內,朔既得入宮,便容易覲見天顏。會由武帝召集術士,令他射覆。是遊戲術名。詳見下句。特使左右取過一盂,把守宮復諸盂下,令人猜射。守宮蟲名,即壁虎。諸術士屢猜不中,東方朔獨聞信趨入道:「臣嘗研究易理,能射此復。武帝即令他猜射,朔分蓍布卦,依象推測,便答出四語道:
chén yǐ wèi lóng yòu wú jiǎo, wèi zhī wèi shé yòu wú zú, qí qí mài mài shàn yuán bì, shì fēi shǒu gōng jí xī yì.
臣以為龍又無角,謂之為蛇又無足,跂跂脈脈善緣壁,是非守宮即蜥蜴。
wǔ dì jiàn shuò cāi zhe, suí kǒu chēng shàn, qiě mìng zuǒ yòu cì bó shí pǐ, zài lìng bié shè tā wù, wú bù qí zhōng, lián méng cì bó. páng yǒu chǒng yōu guō shè rén, yīn jì jiàn chǒng, yǎ shàn kǒu cái, cǐ cì dú huái le dù yì, jìn bái wǔ dì dào: shuò bù guò jiǎo xìng cāi zhe, wèi zú wèi qí. chén yuàn lìng shuò fù shè, shuò ruò zài néng shè zhòng, chén yuàn shòu chī bǎi xià, fǒu zé shuò dāng shòu chī, chén dāng cì bó. xiǎng shì tún shàng ròu zuò yǎng, zì yuàn qiú chī. shuō zhe, jí mì xiàng yú xià fàng rù yī wù, shǐ shuò shè fù. shuò bù guà bì, hán hu shuō dào: zhè bù guò shì gè jù shù ne. dú yán xiǎo wù. guō shè rén xiào zhǐ dào: chén yuán zhī shuò bù néng zhōng, hé bì mán yán! dào yán wèi bì, shuò yòu shēn shuō dào: shēng ròu wèi kuài, gān ròu wèi pú, zhe shù wèi jì shēng, pén xià wèi jù shù. guō shè rén bù jīn shī sè, dài zhì jiē yú shěn shì, guǒ xì shù shàng jì shēng. nà shí guō shè rén bù néng miǎn chī, zhǐ de qū zhì diàn xià, fǔ fú dài zhe. dāng yǒu jiān dū yōu líng de guān lì, fèng wǔ dì mìng, yòng zhe zhú bǎn, chī zé shè rén, hē dǎ shēng yǔ hū tòng shēng, tóng shí bìng zuò. dōng fāng shuò pāi shǒu dà xiào dào: duō! kǒu wú máo, shēng áo áo, kāo yì gāo! kāo dú ruò kǎo, píng shēng. guō shè rén yòu tòng yòu hèn, děng dào shòu chī yǐ bì, yī qiāo yī tū de zǒu shàng diàn jiē, kū sù wǔ dì dào: shuò gǎn huǐ rǔ tiān zǐ cóng guān, zuì yīng qì shì. wǔ dì nǎi gù shuò wèn dào: rǔ wèi hé jiāng tā huǐ rǔ? shuò dá dào: chén bù gǎn huǐ tā, dàn yǔ tā shuō de yǐn yǔ. wǔ dì wèn yǐn yǔ rú hé, shuò shuō dào: kǒu wú máo shì gǒu dòu xíng, shēng áo áo shì niǎo bǔ kòu shēng, kāo yì gāo shì hè fǔ zhuó zhuàng, nài hé shuō shì huǐ rǔ ne! guō shè rén cóng páng yīng shēng dào: shuò yǒu yǐn yǔ, chén yì yǒu yǐn yǔ, shuò rú bù zhī, yě yīng shòu chī. shuò gù zhe dào: rǔ qiě shuō lái. shè rén xìn kǒu luàn còu, zuò wèi xié yǔ dào: lìng hú jǔ, cè jiā qiè. lǎo bǎi tú, zhàng jiā qiè. yī yōu yà, wū jiā qiè. yí yīn yín. hōng dú ruò niú. yá. shuò bù jiā sī suǒ, suí kǒu zuò dá dào: lìng zuò mìng zì jiě hú suǒ yǐ shèng wù, jǔ jí xié chǐ mào lǎo shì nián zhǎng de chēng hū, wèi rén suǒ jìng bǎi shì bù diāo mù, sì shí yīn nóng, wèi guǐ suǒ jù tú shì dī shī de lù jìng yī yōu yà nǎi wèi dìng cí yí ōu yá nǎi quǎn zhēng shēng, yǒu hé nán jiě ne? shè rén běn hú zhōu chéng cí, wú shén shēn yì, piān jīng shuò yī yī jiě shì, dào jué dé yǔ yǒu lái lì zì sī cái biàn bù néng xiāng jí, hái shì rěn shòu yī xiē chī rǔ, biàn suàn liǎo shì. shì nǐ zì jǐ qǔ jiù, yǔ shuò hé yóu. wǔ dì què yīn cǐ zhòng shuò, bài wèi láng guān. shuò dé cháng shì jià qián, shí zuò xié yǔ, yǐn dòng wǔ dì huān yán. wǔ dì zhú jiàn jiā chǒng, jiù shì shuò tuō lüè xíng jī, yě bù fù jié zé, qiě cháng hū shuò wèi xiān shēng.
武帝見朔猜着,隨口稱善,且命左右賜帛十匹,再令別射他物,無不奇中,連蒙賜帛。旁有寵優郭舍人,因技見寵,雅善口才,此次獨懷了妒意,進白武帝道:「朔不過僥倖猜着,未足為奇。臣願令朔復射,朔若再能射中,臣願受笞百下,否則朔當受笞,臣當賜帛。」想是臀上肉作癢,自願求笞。說着,即密向盂下放入一物,使朔射覆。朔布卦畢,含糊說道:「這不過是個窶數呢。」獨言小物。郭舍人笑指道:「臣原知朔不能中,何必謾言!」道言未畢,朔又申說道:「生肉為膾,干肉為脯,著樹為寄生,盆下為窶數。」郭舍人不禁失色,待至揭盂審視,果系樹上寄生。那時郭舍人不能免笞,只得趨至殿下,俯伏待着。當有監督優伶的官吏,奉武帝命,用着竹板,笞責舍人,喝打聲與呼痛聲,同時並作。東方朔拍手大笑道:「咄!口無毛,聲嗷嗷,尻益高!」尻讀若考,平聲。郭舍人又痛又恨,等到受笞已畢,一蹺一突的走上殿階,哭訴武帝道:「朔敢毀辱天子從官,罪應棄市。」武帝乃顧朔問道:「汝為何將他毀辱?」朔答道:「臣不敢毀他,但與他說的隱語。」武帝問隱語如何,朔說道:「口無毛是狗竇形,聲嗷嗷是鳥哺鷇聲,尻益高是鶴俯啄狀,奈何說是毀辱呢!」郭舍人從旁應聲道:「朔有隱語,臣亦有隱語,朔如不知,也應受笞。」朔顧着道:「汝且說來。」舍人信口亂湊,作為諧語道:「令壺齟,側加切。老柏塗,丈加切。伊優亞,烏加切。狋音銀。吽讀若牛。牙。」朔不加思索,隨口作答道:「令作命字解;壺所以盛物,齟即邪齒貌;老是年長的稱呼,為人所敬;柏是不凋木,四時陰濃,為鬼所聚;塗是低濕的路徑;伊優亞乃未定詞;狋吽牙乃犬爭聲,有何難解呢?」舍人本胡謅成詞,無甚深意,偏經朔一一解釋,倒覺得語有來歷;自思才辯不能相及,還是忍受一些笞辱,便算了事。是你自己取咎,與朔何尤。武帝卻因此重朔,拜為郎官。朔得常侍駕前,時作諧語,引動武帝歡顏。武帝逐漸加寵,就是朔脫略形跡,也不復詰責,且嘗呼朔為先生。
huì dāng fú rì cì ròu, lì xū yóu dà guān chéng guān míng. fēn gěi, shuò rù diàn hòu cì, dài dào rì zè, shàng bù jiàn dà guān chéng lái fēn, nà ròu què zǎo yǐ bǎi zhe tiān qì shèng shǔ, hàn bù tíng huī, bù yóu de ào nǎo qǐ lái, biàn jí bá chū pèi jiàn, zǒu zhì zǔ qián, gē xià féi ròu yī fāng, jǔ shì tóng liáo dào: sān fú tiān rè, yīng zǎo guī xiū, qiě ròu yì fáng fǔ, chén shuò bù rú zì qǔ, jiù cǐ shòu cì huí jiā bà. kǒu zhōng shuō, shǒu zhōng tí ròu, liǎng jiǎo yǐ jīng zhuǎn dòng, qū chū diàn mén, jìng zì qù qì. qún liáo jiū bù gǎn dòng shǒu, dài zhì dà guān chéng jìn lái, xuān zhào fēn gěi, dú bù jiàn dōng fāng shuò, wèn míng qún liáo, cái zhī shuò gē ròu zì qù, xīn xià hèn tā zhuān shàn, dāng jí xiàng wǔ dì zòu míng. rǔ hé gù zhì wǎn fāng lái? wǔ dì jì zhe, zhì yì rì yù diàn, jiàn shuò qū rù, biàn xiàng tā wèn dào: zuó rì cì ròu, xiān shēng bù dài zhào mìng, gē ròu zì qù, jiū shǔ hé lǐ? shuò yě bù biàn sè, dàn miǎn guān guì xià, cóng róng qǐng zuì. wǔ dì dào: xiān shēng qiě qǐ, jǐn kě zì zé bà le! shuò zài bài ér qǐ, dāng jí zì zé dào: shuò lái! shuò lái! shòu cì bù dài zhào, wèi hé zhè bān wú lǐ ne? bá jiàn gē ròu, zhì hé shén zhuàng! gē ròu bù duō, jié hé shén lián, guī yí xì jūn, qíng hé shén rén! nán dào gǎn chēng wú zuì me? xì jūn yóu yán xiǎo qī, zì qiān zhī cí. wǔ dì yòu bù jué shī xiào dào: wǒ shǐ xiān shēng zì zé, nǎi fǎn zì yù, qǐ bù kě xiào! dāng xià gù lìng zuǒ yòu, zài cì jiǔ yī shí, ròu bǎi jīn, shǐ tā guī yí xì jūn. shuò wǔ dǎo chēng xiè, shòu cì ér qù. qún liáo dōu fú tā jī jǐng, chēng xiàn bù zhì.
會當伏日賜肉,例須由大官丞官名。分給,朔入殿候賜,待到日昃,尚不見大官丞來分,那肉卻早已擺着;天氣盛暑,汗不停揮,不由的懊惱起來,便即拔出佩劍,走至俎前,割下肥肉一方,舉示同僚道:「三伏天熱,應早歸休,且肉亦防腐,臣朔不如自取,就此受賜回家罷。」口中說,手中提肉,兩腳已經轉動,趨出殿門,徑自去訖。群僚究不敢動手,待至大官丞進來,宣詔分給,獨不見東方朔,問明群僚,才知朔割肉自去,心下恨他專擅,當即向武帝奏明。汝何故至晚方來?武帝記着,至翌日御殿,見朔趨入,便向他問道:「昨日賜肉,先生不待詔命,割肉自去,究屬何理?」朔也不變色,但免冠跪下,從容請罪。武帝道:「先生且起,盡可自責罷了!」朔再拜而起,當即自責道:「朔來!朔來!受賜不待詔,為何這般無禮呢?拔劍割肉,志何甚壯!割肉不多,節何甚廉,歸遺細君,情何甚仁!難道敢稱無罪麼?」細君猶言小妻,自謙之詞。武帝又不覺失笑道:「我使先生自責,乃反自譽,豈不可笑!」當下顧令左右,再賜酒一石,肉百斤,使他歸遺細君。朔舞蹈稱謝,受賜而去。群僚都服他機警,稱羨不置。
huì dōng dōu xiàn yī ǎi rén, rù yè wǔ dì, jiàn shuò zài cè, hěn jiā chà yì dào: cǐ rén guàn tōu wáng mǔ táo, hé yì zài cǐ. wǔ dì guài wèn yuán yīn, ǎi rén dá dào: xī fāng yǒu wáng mǔ zhǒng táo, sān qiān nián fāng yī jié zi, cǐ rén bù liáng, yǐ tōu táo sān cì le. wǔ dì zài wèn dōng fāng shuò, shuò dàn xiào wú yán. qí shí dōng fāng shuò bìng fēi xiān rén, bù guò lüè yǒu jì shù, jiàn yù dāng shí! tōu táo yī shuō, yě shì yǔ tā xié xuè, suǒ yǐ shuò háo bù zhì biàn. hòu shì yīn é chuán é, jìng dāng zuò shí shì xiāng kàn, yí tā yǒu bù sǐ shù, shuō tā tōu shí pán táo, yīn dé yán nián, zhè zhēn jiào zuò wú jī zhī tán le. pì chú xié shuō, yǒu guān shì dào. wéi dōng fāng shuò suī hǎo tán xuè, què yě wèi cháng méi yǒu zhí yán, jí jù tā jiàn zhǐ pì yuàn, què shì yī piān zhèng dà guāng míng de zòu yì, kě xī wǔ dì fǎn bù kěn jǐn xìn ne.
會東都獻一矮人,入謁武帝,見朔在側,很加詫異道:「此人慣偷王母桃,何亦在此。」武帝怪問原因,矮人答道:「西方有王母種桃,三千年方一結子,此人不良,已偷桃三次了。」武帝再問東方朔,朔但笑無言。其實東方朔並非仙人,不過略有技術,見譽當時!偷桃一說,也是與他諧謔,所以朔毫不置辯。後世因訛傳訛,竟當作實事相看,疑他有不死術,說他偷食蟠桃,因得延年,這真叫做無稽之談了。辟除邪說,有關世道。惟東方朔雖好談謔,卻也未嘗沒有直言,即據他諫止辟苑,卻是一篇正大光明的奏議,可惜武帝反不肯盡信呢。
wǔ dì yǔ zhū rén tán xiào dù rì, shàng jué dé xìng wèi yǒu xiàn, yīn xiǎng chū wēi xíng yī fǎ, yì fú chū yóu. měi yǔ zǒu mǎ shàn shè dì shào nián, sī xià zhǔ fù, jiào tā shǒu hòu mén wài, yǐ lòu xià shí kè wèi qī, jiè qī jí qián lǜ jìn shì, qiāo qiāo chū huì, zòng mǎ tóng wǎng. suǒ yǐ diàn mén jiào zuò qī mén, yǒu shí chí chěng jìng xī, zhí zhì tiān míng, hái shì xìng zhì bó bó, pǎo rù nán shān, yǔ cóng rén shè liè wèi lè, bó mù fāng hái. yī rì yòu wǎng nán shān chí shè, jiàn rén hé jià, nóng mín dà huā, hù dù lìng wén bào, lǐng yì wǎng bǔ, jié zhù shù qí, qí shì shì yǐ chéng yú zhōng wù, fāng dé tuō shēn. yǐ ér yè zhì bǎi gǔ, tóu sù lǚ diàn. diàn zhǔ rén yí wèi dào zéi, àn zhāo zhuàng shì, yì tú ná zhù zhòng rén, sòng guān jiū zhì. kuī dé diàn zhǔ fù dú jù huì yǎn, jiàn wǔ dì gǔ xiāng fēi fán, liào fēi cháng rén, yīn bǎ diàn zhǔ guàn zuì, jiāng tā fù zhù, bèi shí jìn dì. zhuǎn yǎn jiān tiān sè yǐ míng, wǔ dì qiè zhòng chū diàn, yī zhí huí gōng. dāng xià qiǎn rén wǎng zhào diàn zhǔ fū fù, diàn zhǔ rén yǐ jīng jiǔ xǐng, wén zhī dǐ xì, jīng huāng de liǎo bù dé. diàn zhǔ fù cái yǔ shuō míng, yú shì fàng dǎn tóng lái, fú què xiè zuì. wǔ dì tè shǎng diàn zhǔ fù qiān jīn, bìng zhuó diàn zhǔ rén wèi yǔ lín láng. diàn zhǔ rén xǐ chū wàng wài, yǔ qī shì tóng kòu jǐ gè xiǎng tóu, rán hòu tuì qù. kuī dé yǒu cǐ xián qī, yīng gāi lìng tā xiàng qī kē tóu.
武帝與諸人談笑度日,尚覺得興味有限,因想出微行一法,易服出遊。每與走馬善射的少年,私下囑咐,叫他守候門外,以漏下十刻為期,屆期即潛率近侍,悄悄出會,縱馬同往。所以殿門叫做期門,有時馳騁竟夕,直至天明,還是興致勃勃,跑入南山,與從人射獵為樂,薄暮方還。一日又往南山馳射,踐人禾稼,農民大嘩,鄠杜令聞報,領役往捕,截住數騎,騎士示以乘輿中物,方得脫身。已而夜至柏谷,投宿旅店。店主人疑為盜賊,暗招壯士,意圖拿住眾人,送官究治。虧得店主婦獨具慧眼,見武帝骨相非凡,料非常人,因把店主灌醉,將他縛住,備食進帝。轉眼間天色已明,武帝挈眾出店,一直回宮。當下遣人往召店主夫婦,店主人已經酒醒,聞知底細,驚慌的了不得。店主婦才與說明,於是放膽同來,伏闕謝罪。武帝特賞店主婦千金,並擢店主人為羽林郎。店主人喜出望外,與妻室同叩幾個響頭,然後退去。虧得有此賢妻,應該令他向妻磕頭。
zì jīng guò liǎng cì kǒng huāng, wǔ dì nǎi tuō míng píng yáng hóu cáo shòu, duō dài shì cóng shù míng, fáng bèi bù cè. qiě fēn zhì gēng yī suǒ shí èr chù, yǐ biàn rì xī xiū xī. dà zhōng dài fū wú qiū shòu wáng, ā chéng yì zhǐ, qǐng tà zào shàng lín yuàn, zhí jiē nán shān, yù xiān gū jì jià zhí, quān dì cháng mín. wǔ dì yīn guó kù yíng ráo, bìng bù lìn xī. dú dōng fāng shuò jìn zòu dào:
自經過兩次恐慌,武帝乃託名平陽侯曹壽,多帶侍從數名,防備不測。且分置更衣所十二處,以便日夕休息。大中大夫吾邱壽王,阿承意旨,請拓造上林苑,直接南山,預先估計價值,圈地償民。武帝因國庫盈饒,並不吝惜。獨東方朔進奏道:
chén wén qiān yóu jìng què, tiān biǎo zhī yīng, yīng zhī yǐ fú. jiāo yì mí lì, tiān biǎo zhī yīng, yīng zhī yǐ yì. jīn bì xià lèi zhú láng tái, láng yǔ láng zì tōng. kǒng qí bù gāo yě, yì liè zhī chù, kǒng qí bù guǎng yě, rú tiān bù wèi biàn, zé sān fǔ zhī dì, jǐn kě wèi yuàn, hé bì zhōu zhì hù dù hū? fū nán shān tiān xià zhī zǔ yě, nán yǒu jiāng huái, běi yǒu hé wèi, qí dì cóng qiān lǒng yǐ dōng, shāng luò yǐ xī, jué rǎng féi ráo, suǒ wèi tiān xià lù hǎi zhī dì, bǎi gōng zhī suǒ qǔ zī, wàn mín zhī suǒ yǎng gěi yě. jīn guī yǐ wèi yuàn, jué bēi chí shuǐ zé zhī lì, ér qǔ mín gāo yú zhī dì, shàng fá guó jiā zhī yòng, xià duó nóng sāng zhī yè, qí bù kě yī yě. qiě shèng jīng jí zhī lín, dà hǔ láng zhī xū, huài rén zhǒng mù, huǐ rén jiā lú, lìng yòu ruò huái tǔ ér sī, qí lǎo qì tì ér bēi, qí bù kě èr yě. chì ér yíng zhī, yuán ér yòu zhī, qí chí dōng xī, chē wù nán běi, zòng yī rì zhī lè, zhì wēi wú dī zhī yú, qí bù kě sān yě. fū yīn zuò jiǔ shì zhī gōng ér zhū hóu pàn, líng wáng qǐ zhāng huá zhī tái ér chǔ mín sàn, qín xìng ē páng zhī diàn ér tiān xià luàn, bì xià nài hé dǎo zhī? fèn tǔ yú chén, zì zhī wǔ zhǐ, dàn bù gǎn yǐ ā mò zhě wēi bì xià, jǐn mèi sǐ yǐ wén.
臣聞謙游靜愨,天表之應,應之以福。驕溢靡麗,天表之應,應之以異。今陛下累築郎台,郎與廊字通。恐其不高也,弋獵之處,恐其不廣也,如天不為變,則三輔之地,盡可為苑,何必盩厔鄠杜乎?夫南山天下之阻也,南有江淮,北有河渭,其地從汧隴以東,商雒以西,厥壤肥饒,所謂天下陸海之地,百工之所取資,萬民之所仰給也。今規以為苑,絕陂池水澤之利,而取民膏腴之地,上乏國家之用,下奪農桑之業,其不可一也。且盛荊棘之林,大虎狼之墟,壞人冢墓,毀人家廬,令幼弱懷土而思,耆老泣涕而悲,其不可二也。斥而營之,垣而囿之,騎馳東西,車騖南北,縱一日之樂,致危無堤之輿,其不可三也。夫殷作九市之宮而諸侯叛,靈王起章華之台而楚民散,秦興阿房之殿而天下亂,陛下奈何蹈之?糞土愚臣,自知忤旨,但不敢以阿默者危陛下,謹昧死以聞。
wǔ dì jiàn shuō, què yě chēng shàn, jìn bài shuò wèi dà zhōng dài fū, jiān gěi shì zhōng. dàn yóu liè yī shì, shǐ zhōng bù wàng, réng yī wú qiū shòu wáng zòu qǐng, tà zào shàng lín yuàn. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
武帝見說,卻也稱善,進拜朔為大中大夫,兼給事中。但遊獵一事,始終不忘,仍依吾邱壽王奏請,拓造上林苑。小子有詩嘆道:
xié yǔ hé rú fǎ yǔ liáng, jiā mó rù gào dú cóng xiáng
諧語何如法語良,嘉謨入告獨從詳;
jūn suī bù yòng chén wú tiǎn, mò dào dōng fāng guǒ tài kuáng!
君雖不用臣無忝,莫道東方果太狂!
shàng lín yuàn jì jīng tà zào, suì yǐn chū yī piān shàng lín fù lái. yù zhī shàng lín fù zuò shì hé rén? biàn shì shàng wén suǒ shuō de sī mǎ xiàng rú, kàn guān qiě zhù, róng xiǎo zi xià huí xù míng.
上林苑既經拓造,遂引出一篇上林賦來。欲知上林賦作是何人?便是上文所說的司馬相如,看官且住,容小子下回敘明。
chén huáng hòu mǔ zǐ yù hài wèi zi fū, bìng jí qí tóng mǔ dì wèi qīng, zú zhī shǐ zhōng wú xiào, hài rén shì yǐ lì rén, shì kě wèi fù nǚ hǎo dù zhě, liú xià guī jiàn. tiān xià wèi yǒu wú gù hài rén, ér néng zì qiú duō fú zhě yě. dōng fāng shuò hǎo wèi huī xié, chéng shí gàn jìn, ér wǔ dì yì dì yǐ pái yōu chù zhī. guān qí shè fù zhī jǔ, yǔ guō shè rén hù xiàng jiǎo jì, bù guò zì jīn cái biàn, yǔ guó jiā háo wú bǔ yì. zhì ruò gē ròu tōu táo zhū shì, qíng tóng ér xì, gèng bù zú qǔ, kuàng tōu táo zhī shì gèng wú shí zhèng hū? wéi jiàn zhǐ tà yuàn zhī yán, yǒu guān dà tǐ, jué hòu shàng yǒu zhí jiàn shí shì, shì dōng fāng shuò zhī míng wén hòu shì zhě, lài yǒu cǐ ěr. huá jī pài gù bù zú zhòng yě.
陳皇后母子欲害衛子夫,並及其同母弟衛青,卒之始終無效,害人適以利人,是可為婦女好妒者,留下龜鑑。天下未有無故害人,而能自求多福者也。東方朔好為詼諧,乘時干進,而武帝亦第以俳優畜之。觀其射覆之舉,與郭舍人互相角技,不過自矜才辯,與國家毫無補益。至若割肉偷桃諸事,情同兒戲,更不足取,況偷桃之事更無實證乎?惟諫止拓苑之言,有關大體,厥後尚有直諫時事,是東方朔之名聞後世者,賴有此爾。滑稽派固不足重也。