zhāng wèi gōng èr shì
○张魏公二事
gāo zōng shì shī jīn líng, zhāng wèi gōng wèi shǒu, yáng hé wáng lǐng diàn qián sī. yǒu zú yè chū, yǔ bīng mǎ dōu jiān xuān jìng, zú sù zhī, gōng pàn yún:" dōu jiān yè xún, zhí yě, jìn bīng yǒu diǎn hòu bù xǔ chū yíng, fǎ yě, dié sù wèi sī zhào tiáo xíng." yáng bù dé yǐ zhǎn zhī.
高宗视师金陵,张魏公为守,杨和王领殿前司。有卒夜出,与兵马都监喧竞,卒诉之,公判云:"都监夜巡,职也,禁兵酉点后不许出营,法也,牒宿卫司照条行。"杨不得已斩之。
yòu cháng yì xué, shì yǒu tóu dié zhě, shì zhī, zé zhēng bó jìn yě. jí pàn yún:" shì zǐ zhēng cái yú xué xiào, jiào huà bù míng, tài shǒu zuì yě. dāng zhí xiān fá fèng bàn yuè, dié xué zhào guī xíng." jiào guān dà jiǒng, yǐn qù.
又尝诣学,士有投牒者,视之,则争博进也。即判云:"士子争财于学校,教化不明,太守罪也。当职先罚俸半月,牒学照规行。"教官大窘,引去。
luó chūn bó zhèng shì
○罗春伯政事
luó diǎn chūn bó wèi zhè xī cāng shè píng jiāng fǔ. hū yǒu gù zhǔ sòng qí zhú pū qiàn qián zhě, jiū wèn suī dé shí, ér pū xiá shén, fǎn yù wū qí zhǔ, nǎi zì chén cháng yǔ zhǔ kuì zhī jī tōng, jì ér wù sè, zé wú yǒu yě. yú shì suì lìng pū zì gòng jiān zhuàng, shén xiáng, yīn pàn yún:" pū jì qiàn zhǔ rén zhī qián, yòu qiě wū rǎn qí bì. shì zhī yǒu wú suī wèi kě zhī, rán qí zì gòng zuì zhuàng yǐ míng, hé cóng jiān zuì dìng duàn, tú pèi shī xíng. suǒ yǒu nǚ shǐ, hòu zhǔ rén yǒu cí rì gēn jiū." wén zhě wú bù kuài zhī.
罗点春伯为浙西仓摄平江府。忽有故主讼其逐仆欠钱者,究问虽得实,而仆黠甚,反欲污其主,乃自陈尝与主馈之姬通,既而物色,则无有也。于是遂令仆自供奸状,甚详,因判云:"仆既欠主人之钱,又且污染其婢。事之有无虽未可知,然其自供罪状已明,合从奸罪定断,徒配施行。所有女使,候主人有词日根究。"闻者无不快之。
guǎng fǔ qiào
○〈广甫〉峭
wèi shōu yǒu" bū qiào nán wéi" zhī yǔ, rén duō bù zhī qí yì. xī níng jiān, sū zǐ róng chéng xiàng fèng shǐ qì dān, dào běi jīng. shí wén lù gōng wèi liú shǒu, yàn kuǎn cóng róng, yīn kòu bū qiào zhī yì. sū gōng yuē:" xiàng wén zhī sòng yuán xiàn yún:' shì jiàn mù jīng.' gài liáng shàng xiǎo zhù míng, qǔ qí yǒu zhé shì zhī yì ěr." nǎi jiù yòng cǐ shì zuò shī wèi xiè yún:" zì zhī bó qǐ nán bū qiào, bù jí chún yú shàn huá jī."
魏收有"逋峭难为"之语,人多不知其义。熙宁间,苏子容丞相奉使契丹,道北京。时文潞公为留守,燕款从容,因扣逋峭之义。苏公曰:"向闻之宋元宪云:'事见《木经》。'盖梁上小柱名,取其有折势之义耳。"乃就用此事作诗为谢云:"自知伯起难逋峭,不及淳于善滑稽。"
ér qí wèi jiān yǐ rén yǒu yí jǔ kě xǐ zhě, zé wèi zhī yōng qiào. jí yùn yuē:" guǎng fǔ guǎng yú, wū bù píng yě. guǎng fǔ, bēn mó fǎn guǎng yú, tóng dōu fǎn. jīn zào qū shì yǒu qū zhé zhě, wèi zhī guǎng fǔ qiào yún." èr zì yǔ qián yì yì jìn sì. jīn jīng shī zhǐ rén zhī yǒu fēng zhǐ zhě, yì wèi zhī bō qiào. suī zhuǎn guǎng fǔ wèi bō, qǐ yì cǐ yì yé?
而齐、魏间以人有仪矩可喜者,则谓之庸峭。《集韵》曰:"〈广甫〉〈广余〉,屋不平也。〈广甫〉,奔模反;〈广余〉,同都反。今造屈势有曲折者,谓之〈广甫〉峭云。"二字与前义亦近似。今京师指人之有风指者,亦谓之波峭。虽转〈广甫〉为波,岂亦此义耶?
xǔ gōng yán
○许公言
ān dìng jùn wáng zǐ tāo, zì zhòng shān. zài jīng shī shí, qí xiōng zi chōng xǐ yán dào liú fāng shì. yǒu xǔ gōng yán zhě, néng yǐ yào wèi huáng jīn. qí rén jiǎo rán yù shù, yǒu xiǎo lú, gāo bù yíng chǐ. yǐ shǎo yào wù jiù zhǎng zhōng diào zhī, nà huǒ zhōng, xū yú jīng jīn yě. wèi zhòng shān yuē:" rú hé?" zhòng shān yuē:" bì jìng zhǐ shì jiǎ." xǔ è rán, fǔ qí bèi yuē:" shàn zì ài."
安定郡王子涛,字仲山。在京师时,其兄子冲喜延道流方士。有许公言者,能以药为黄金。其人皎然玉树,有小炉,高不盈尺。以少药物就掌中调之,纳火中,须臾精金也。谓仲山曰:"如何?"仲山曰:"毕竟只是假。"许愕然,拊其背曰:"善自爱。"
yuè shù rì, gào zi chōng bié, wǎn liú bù kě. jiāng chū mén, yāo zhòng shān ěr yǔ, shǒu yán:" jūn xiōng qiě sǐ yǐ. jūn shǒu yǒu zhí wén, wèi kě liàng, dàn zǎo nián yì xǐ kùn, yí shùn shòu zhī, shòu kě zhì liù shí jiǔ. rén shòu xiū duǎn, shì qí cāo xíng. shàng dì suǒ shén è zhě tān, suǒ shén jìn zhě shòu, rén néng bù fàn qí suǒ shén è, wèi yǒu bù dé qí suǒ jìn zhě. jūn néng bù wàng wú yán, kě zhì qī shí jiǔ, chí zhī yì jǐn, gèng kě zhì bā shí jiǔ, wài cǐ, fēi wú suǒ zhī yě." zhòng shān wèn qí xíng hé zhī, yuē:" zhōng yuán jiāng luàn, wú rù shǔ ěr."
越数日,告子冲别,挽留不可。将出门,邀仲山耳语,首言:"君兄且死矣。君手有直纹,未可量,但早年亦〈喜〉困,宜顺受之,寿可至六十九。人寿修短,视其操行。上帝所甚恶者贪,所甚靳者寿,人能不犯其所甚恶,未有不得其所靳者。君能不忘吾言,可至七十九,持之益谨,更可至八十九,外此,非吾所知也。"仲山问其行何之,曰:"中原将乱,吾入蜀耳。"
wèi shù yuè, zi chōng yī xī wú jí ér wáng. yú nián, jīn rù kòu, zhòng shān fù qí mǔ yǐ nán, zhòu fú xiāo xíng, shù diàn yú wēi, jǐn xíng tuō. píng shēng shǒu xǔ zhī jiè bù yú. wǎn ér xí jué, nián bā shí qī nǎi zhōng. kè jiā duān míng, nǎi qí zēng sūn yě.
未数月,子冲一夕无疾而亡。逾年,金入寇,仲山负其母以南,昼伏宵行,数阽于危,仅行脱。平生守许之戒不渝。晚而袭爵,年八十七乃终。克家端明,乃其曾孙也。
shì zǐ sù shì
○士子诉试
wáng xī lǚ zhòng héng zhī shào xīng jùn, jǔ jìn shì. yǒu wéi èr shì juàn, yì qí míng, jiē zhòng xuǎn. chù zhě bù yàn, huá rán sù zhī. wáng hū qí shǒu wèn yuē:" ěr shēng jǐ hé nián? fán jǐ shì yǐ?" zhòng wèi lián qí liáo dǎo, zé jiē yǐ lǎo yú chǎng wū duì. wáng yuē:" céng zhòng xuǎn fǒu?" yuē:" zhèng wèi lèi shì jiē bù lì yě." wáng hū zuò sè yuē: ěr cáo lèi shì bù yī de, bǐ yī shì ér liǎng de, shàng gǎn sù yé!" chì ér chū zhī.
王希吕仲衡知绍兴郡,举进士。有为二试卷,异其名,皆中选。黜者不厌,哗然诉之。王呼其首问曰:"尔生几何年?凡几试矣?"众谓怜其潦倒,则皆以老于场屋对。王曰:"曾中选否?"曰:"正为累试皆不利也。"王忽作色曰:尔曹累试不一得,彼一试而两得,尚敢诉耶!"叱而出之。
zhào dé zhuāng huì hòu jìn
○赵德庄诲后进
zhào zhōng dìng rǔ yú chū dēng dì, yè zhào yàn duān dé zhuāng. dé zhuāng gù yú gān lìng, yīn jiā yān. gù yǔ zhōng dìng fù xiōng yóu, yǔ zhī yuē:" jǐn wú yǐ yī kuí zhì xiōng zhōng." yòu yuē:" shì dài fū duō wèi fù guì yòu huài." yòu yuē:" jīn rì yú shàng qián dé yī èr yǔ jiǎng yù, míng rì yú zǎi xiàng chù dé yī èr yǔ bāo fú, wǎng wǎng sàng qí suǒ shǒu zhě duō yǐ." zhōng dìng gǒng shǒu yuē:" jǐn shòu jiào." qián bèi yú hòu jìn rú cǐ.
赵忠定汝愚初登第,谒赵彦端德庄。德庄故余干令,因家焉。故与忠定父兄游,语之曰:"谨毋以一魁置胸中。"又曰:"士大夫多为富贵诱坏。"又曰:"今日于上前得一二语奖谕,明日于宰相处得一二语褒拂,往往丧其所守者多矣。"忠定拱手曰:"谨受教。"前辈于后进如此。
zhū mò shǐ
○朱墨史
shào shèng zhōng, cài biàn chóng xiū shén zōng shí lù, yòng zhū huáng shān gǎi. měi yī juàn chéng, zhé nà zhī jìn zhōng. gài jiāng jǐn mǐn qí jī, ér shǐ xīn lù dú chuán. suǒ wèi zhū mò běn zhě, shì bù kě dé ér fù jiàn yǐ.
绍圣中,蔡卞重修《神宗实录》,用朱黄删改。每一卷成,辄纳之禁中。盖将尽泯其迹,而使新录独传。所谓朱墨本者,世不可得而复见矣。
jí liáng shī chéng yòng shì, zì wèi sū shì yí tǐ, pō zhāo yán yuán yòu zhū jiā zǐ sūn ruò fàn wēn qín zhàn zhī tú. shī chéng zài jìn zhōng jiàn qí shū, wèi zhū rén dào zhī. zhū rén xìng qí shū zhī chū, yīn yuē:" cǐ yì bù kě bù lù yě." shī chéng rú qí yán. jí bài mò rù, yǒu de qí shū, xié yǐ dù jiāng, suì chuán yú shì.
及梁师成用事,自谓苏氏遗体,颇招延元祐诸家子孙若范温、秦湛之徒。师成在禁中见其书,为诸人道之。诸人幸其书之出,因曰:"此亦不可不录也。"师成如其言。及败没入,有得其书,携以渡江,遂传于世。
sū dà zhāng
○苏大璋
sān shān sū dà zhāng zhī, zhì yì yǒu shēng. wù wǔ xiāng jǔ, mèng wèi dì shí yī rén, shù wéi rén yán zhī, yǐ wéi bì rú mèng gào. jì shì, jiāng jiē bǎng, tóng jīng rén sù yú jùn, wèi qí zì xǔ zhī què rú cǐ, bì jiāng yǔ shì guān yǒu chéng yuē, wàn yī guǒ rán, qǐ jiū zhì zhī. jí shēn hào zhì dì shí yī míng, guǒ yì yě. shuài xié cǐ zhuàng rù yuàn, biàn shì kǎo guān, wèi:" shè rú cǐ yán, zhū gōng jiāng hé yǐ zì jiě? bù ruò yǐ dài bǔ shǒu juǎn yì zhī." zhòng jiē yǐ wéi rán. jì chāi hào, zé zì dài bǔ wèi zhèng jiě zhě, dà zhāng yě yóu zhèng jiě ér yì wèi dài bǔ zhě, nǎi tóu dié zhī rén yě. cì nián, sū suì guān nán gōng. cǐ yǔ wáng jùn mín shì xiāng lèi.
三山苏大璋之,治《易》有声。戊午乡举,梦为第十一人,数为人言之,以为必如梦告。既试,将揭榜,同经人诉于郡,谓其自许之确如此,必将与试官有成约,万一果然,乞究治之。及申号至第十一名,果《易》也。帅携此状入院,遍示考官,谓:"设如此言,诸公将何以自解?不若以待补首卷易之。"众皆以为然。既拆号,则自待补为正解者,大璋也;由正解而易为待补者,乃投牒之人也。次年,苏遂冠南宫。此与王俊民事相类。
xú hàn yù
○徐汉玉
yǒng jiā xú xuān zì hàn yù. zhì zhōu chéng zi yù, wú suǒ wǎng, zì zhī bì děi zuì, shù dān qí mìng. hū mèng shén rén qū zhī shǐ qù, dá yuē:" wú fēn yí qù, bù dài qū zhú, dàn wèi zhī dāng wǎng hé suǒ?" shén yuē:" rǔ dé yán zhōu." jué yǔ jiā rén yán:" mèng zhēn wàng ěr. wú dé zuì bì nán qiān, ān dé zài jī hū?" yǐ ér zhé dào zhōu, yòu xǐ xiàng zhōu. xíng zhì lái bīn xiàn, dé tú jīng shì zhī, táng yán zhōu yě. tàn yuē:" wú qí bù fǎn hū?" guǒ zhōng yān.
永嘉徐宣字汉玉。治周成子狱,无所枉,自知必得罪,束担俟命。忽梦神人驱之使去,答曰:"吾分宜去,不待驱逐,但未知当往何所?"神曰:"汝得严州。"觉与家人言:"梦真妄耳。吾得罪必南迁,安得在畿乎?"已而谪道州,又徙象州。行至来宾县,得《图经》视之,唐严州也。叹曰:"吾其不返乎?"果终焉。
hán xin zào zào qí bo
○韩忄造造奇卜
shào xīng mò, yǒu hán xin zào zhě, mài bǔ yú lín ān zhī sān qiáo, duō qí zhōng. gēng chén chūn, céng shì láng zhòng gōng lǚ tài shǐ bó gōng zhì qí sì, zé xiān yī rén zài yān. wèn qí xìng, zōng zi yě. cì dì tán mìng, shǒu yán zhào kě zhì jùn shǒu, què duō guì zǐ, bù dá zhě yì qīng láng. cì jí céng, zé yuē:" mìng shèn jiā, yǒu jiā shì, yǒu wén xué, yǒu zhèng shì, yì yǒu guān zhí. zhǐ qiàn yī shì, zhōng shēn wú kē dì." cì zhì lǚ, wèn:" hé gān zhì cǐ?" lǚ yuē:" fù shì." yuē:" qù nián bù hé fā jiě, jīn ān dé shěng shì?" yuē:" fù cí kē." yuē:" què shì cí kē rén, dàn bù zài jīn nián cí kē, bié yǒu rén yǐ. hòu sān nián, liǎng shì jiē dé zhī, qiě bù shī jiǎ kē." fù kòu qí hé suǒ zhì. chén yín jiǔ zhī yuē:" míng mǎn tiān xià, kě xī wú fú." yǐ ér qí yán jiē yàn. zhào míng shàn dài, shì zhì yuè zhōu shǒu. qí zi rǔ shù wèi shàng shū, shì kuí yù jiē qīng jiān láng. céng zhòng gōng míng dǎi jí, fù wén qīng gōng zhī zǐ, néng shì qí jiā. jǔ jìn shì bù dì, zhì cóng guān yǐ méi. lǚ tài shǐ, lóng xīng guǐ wèi liàng yīn bǎng nán gōng dì qī rén, yòu zhōng hóng cí kē, wèi rú zōng. bù xìng de mò jí, fǔ sì shí liù suì ér zhōng. shù zhī shén yàn rú cǐ.
绍兴末,有韩忄造者,卖卜于临安之三桥,多奇中。庚辰春,曾侍郎仲躬、吕太史伯恭至其肆,则先一人在焉。问其姓,宗子也。次第谈命,首言赵可至郡守,却多贵子,不达者亦卿郎。次及曾,则曰:"命甚佳,有家世,有文学,有政事,亦有官职。只欠一事,终身无科第。"次至吕,问:"何干至此?"吕曰:"赴试。"曰:"去年不合发解,今安得省试?"曰:"赴词科。"曰:"却是词科人,但不在今年词科,别有人矣。后三年,两试皆得之,且不失甲科。"复扣其何所至。沉吟久之曰:"名满天下,可惜无福。"已而其言皆验。赵名善待,仕至岳州守。其子汝述为尚书,适、逵、遇皆卿监郎。曾仲躬名逮吉,父、文清公之子,能世其家。举进士不第,至从官以没。吕太史,隆兴癸未谅阴榜南宫第七人,又中宏词科,为儒宗。不幸得末疾,甫四十六岁而终。术之神验如此。
yǐ fù bà xiāng
○以赋罢相
fù líng zài wèi, shàng xiáng yuè shū qián liè shì juàn, shí jīng yù lǎn. xīn chǒu dà hàn, qī yuè sī shì mǐn yǔ yǒu zhì hū mín fù. kuí liú dà yù, dì liù yùn yún:" yǔ gù zì yú tiān, gǎn zhào qǐ wú suǒ zhǔ. tǎng xiè diào dé rén, zé sī kě yǒu jié, ér jù liǎn wú dù, zé yì néng bù yǔ. cǐ huò wèi míng mǐn zhī hé bǔ? bú jiàn shāng lín wèi zuò, xiāng chuán shuō yú gāo zōng hàn hàn yù sū, pēng hóng yáng yú xiào wǔ." wèi jǐ, zhào wēn shū bà xiāng.
阜陵在位,上庠月书前列试卷,时经御览。辛丑大旱,七月私试;《闵雨有志乎民赋》。魁刘大誉,第六韵云:"雨固自于天,感召岂无所主。傥燮调得人,则斯可有节,而聚敛无度,则亦能不雨。此或未明闵之何补?不见商霖未作,相传说于高宗;汉旱欲苏,烹弘羊于孝武。"未几,赵温叔罢相。
xiǎo ér chuāng dòu
○小儿疮痘
xiǎo ér chuāng dòu, gù shì wēi shì, rán yào bù kě rǎo zhī. cháng jiàn zhào bīn yuē:" huò duō yǐ jiǔ miàn děng wù fā zhī, fēi yě, huò yǐ xiāo dú yǐn shēng má tāng děng jiě zhī, yì fēi yě. dà yào zài gù zàng qì zhī wài, rèn qí zì rán ěr. wéi běn shì fāng niǎn jīn sàn zuì jiā." yòu chén jiàn nán gāng wēng yún:" dòu chuāng qiè bù kě duō fú shēng má tāng, zhǐ xū yǐ sì jūn zǐ tāng jiā huáng qí yī wèi wèi wěn ěr." èr shuō jiē yǒu lǐ, rán huò yǒu biàn zhèng, zé bù dé bù zī yú yào. guǐ yǒu suì, ér nǚ jiē fā dòu chuāng. tóng liáo kuò cāng chén pō, lǎo rú yě. yīn yán:" xiàng fēn jiào sān shān rì, qí sūn fāng sān suì. fā rè qī rì, chuāng chū ér dào yè sè hēi, chún kǒu bīng lěng, wēi zhèng yě. biàn shì zhū yào jiē bù xiào, yīn qǐ líng yú chéng huáng shén, yǐ bo shēng sǐ. dào jīng yī shì mén, shì guài qí qīn chén cāng huáng, yīn zhē kòu zhī, suì gào yǐ gù. shì yuē:' qià yǒu yào kě qǐ cǐ jí, qí shén." yīn wèi jīng yíng shǎo xǔ, bǐ fú zhī, yí shí, jí hóng rùn rú cháng. hòu qiú qí fāng, shén mì xī zhī. jí dài guī, fāng yǐ jiàn jìn. qí fǎ yòng gǒu yíng gǒu shēn shàng néng fēi zhě qī méi léi xì, hé pēi jiǔ shǎo xǔ diào fú. yíng xià yuè jí duō, yì dé, dōng yuè, zé cáng yú gǒu ěr zhōng, bù kě bù zhī yě."
小儿疮痘,固是危事,然要不可扰之。尝见赵宾曰:"或多以酒面等物发之,非也,或以消毒饮升麻汤等解之,亦非也。大要在固脏气之外,任其自然耳。惟本事方、捻金散最佳。"又陈剑南刚翁云:"痘疮切不可多服升麻汤,只须以四君子汤加黄芪一味为稳耳。"二说皆有理,然或有变证,则不得不资于药。癸酉岁,儿女皆发痘疮。同僚括苍陈坡,老儒也。因言:"向分教三山日,其孙方三岁。发热七日,疮出而倒靥色黑,唇口冰冷,危证也。遍试诸药皆不效,因乞灵于城隍神,以卜生死。道经一士门,士怪其侵晨仓皇,因遮扣之,遂告以故。士曰:'恰有药可起此疾,奇甚。"因为经营少许,俾服之,移时,即红润如常。后求其方,甚秘惜之。及代归,方以见赆。其法用狗蝇(狗身上能飞者)七枚擂细,和醅酒少许调服。蝇夏月极多,易得,冬月,则藏于狗耳中,不可不知也。"
jì ér cì nǚ chuāng hòu, yú dú shàng gōng, suì chéng nèi zhàng, mù bù biàn rén, jí kě yōu. biàn shì zhū yào, bàn yuè bù yàn. hòu dé lǎo yī yī fāng, yòng shé tuì yī jù, jìng xǐ, bèi lìng zào. yòu tiān huā fěn jí guā wēi gēn děng fēn xì mò zhī, yǐ yáng zǐ gān pò kāi, rù yào zài nèi, má pí fù dìng, yòng mǐ gān shuǐ shú zhǔ, qiè shí zhī, fán xún yú ér yù. qí hòu chéng shēng yì yòng cǐ qǔ xiào, zhēn qí jì yě.
既而次女疮后,余毒上攻,遂成内障,目不辨人,极可忧。遍试诸药,半月不验。后得老医一方,用蛇蜕一具,净洗,焙令燥。又天花粉(即瓜萎根)等分细末之,以羊子肝破开,入药在内,麻皮缚定,用米泔水熟煮,切食之,凡旬余而愈。其后程甥亦用此取效,真奇剂也。
cáo xī shì shàng gān shī
○曹西士上竿诗
zhào nán zhòng yǐ zhū lǐ quán zhī gōng jiàn jì yú zhào qīng chén, shǐ kuí měi zuǒ yòu zhī, suì liú yú cháo. qí hòu huī fù shì qǐ, suì fēn wěi yǐ biān yǔ. fù zhèn zhī rì, cháo shēn zhì jiǔ yǐ jiàn. shì yǒu chéng yuán gān jì zhě, cáo xī shì fù shī yún:" yòu bèi luó shēng sòng shàng gān, zhè fān nán shì jiù shí nán. quàn jūn zhe jiǎo xū jiào wěn, duō shǎo bàng rén lěng yǎn kàn." wèi jǐ, shī guǒ bù jìng.
赵南仲以诛李全之功见忌于赵清臣,史揆每左右之,遂留于朝。其后恢复事起,遂分委以边圉。赴镇之日,朝绅置酒以饯。适有呈缘竿伎者,曹西士赋诗云:"又被锣声送上竿,这番难似旧时难。劝君着脚须教稳,多少傍人冷眼看。"未几,师果不竞。
chāng huà zhāng shì
○昌化章氏
chāng huà zhāng shì, kūn dì èr rén, jiē wèi yǒu zi. qí xiōng xiān bào yù zú rén yī zi, wèi jǐ, qí qī dé zi. qí dì yán:" xiōng jì yǒu zi, hé yǐ suǒ bào zi yǔ wǒ?" xiōng gào qí qī, qī yóu zài rù yuē:" bù rán. wèi yǒu zi ér bào zhī, fǔ dé zi ér qì zhī, rén qí wèi wǒ hé? qiě xīn shēng nà kě bǎo yě." dì qǐng bù yǐ, sǎo yuē:" bù dé yǐ, níng yǐ wú xīn shēng yǔ zhī." dì chū bù gǎn dāng, sǎo zú yǔ zhī. yǐ ér, èr zi jiē chéng lì. zhǎng yuē, zì jǐng hán, jì yuē xǔ, zì jǐng yú. yōng zhī zǐ qiáo, xǔ zhī sūn zhù jiàn, jiē xiāng jì dēng dì, suì wéi míng zú. xiào yǒu mù yīn zhī bào rú cǐ. fù rén yǒu shí, yóu kě shàng yě.
昌化章氏,昆弟二人,皆未有子。其兄先抱育族人一子,未几,其妻得子。其弟言:"兄既有子,盍以所抱子与我?"兄告其妻,妻犹在蓐曰:"不然。未有子而抱之,甫得子而弃之,人其谓我何?且新生那可保也。"弟请不已,嫂曰:"不得已,宁以吾新生与之。"弟初不敢当,嫂卒与之。已而,二子皆成立。长曰,字景韩,季曰诩,字景虞。拥之子樵、,诩之孙铸、鉴,皆相继登第,遂为名族。孝友睦姻之报如此。妇人有识,尤可尚也。
wú jì qiān gǎi zhì
○吴季谦改秩
wú jì qiān yù, chū wèi è zhōu yì wèi, cháng huò jié dào. xùn zhī, zé xī nián yǒu mǒu jùn zhě, jiāng xíng yù dào, shā zhī. qí qī yǒu sè, dào xié zhī yuē:" rǔ néng cóng wǒ hū?" qī yuē:" rǔ néng cóng wǒ, zé wǒ yì cóng rǔ, fǒu zé shā wǒ." dào wèn gù, yuē:" wú shì fū ruò gān nián, jīn zhì cǐ yǐ yǐ, wú kě yán zhě. jǐn yǒu yī ér cái shù yuè, wú yù fú zhī jiāng zhōng, xìng ér yǒu yù zhī zhě, shù qí yǒu yí zhǒng, wú rán hòu cóng rǔ wú huǐ." dào xǔ zhī, nǎi yǐ hēi qī tuán hé shèng cǐ ér, jiè yǐ wén bǎo, qiě zhì yín èr piàn qí páng, shǐ suí liú qù. rú shì shí yú nián. yī rì, dào zhì è, yǐ zhōu. xié qí jiā zhì mǒu sì shè gōng. zhì yī sēng fáng, guǐ jiān hēi hé zài yān, qī yī jiàn shí zhī, jīng jué jǐ dào. yīn yuē:" wú jí zuò, gū xiǎo qì yú cǐ, wú náo wǒ." chéng jiàn mì wèn sēng:" hé cóng dé cǐ hé?" sēng yán:" mǒu nián yuè rì dé yú shuǐ bīn, yǒu yīng ér jí bái jīn zài yān. wú shōu yù zhī, wèi qiú rǔ shí. jīn zài cǐ, nián zhǎng yǐ." hū shì zhī, kù xiāo qí fù. nǎi wèi sēng yán shǐ mò, qiě yán:" zài mǒu suǒ, néng wéi wǒ wén zhī yǒu sī, mì bǔ zhī kě yǐ wéi gōng shòu shǎng, wú yuān yì shì yǐ." sēng wèi bào wèi, yī yǎn huò zhī, suì qǔ qí zi yǐ guī. jì qiān yòng shì gǎi zhì.
吴季谦愈,初为鄂州邑尉,常获劫盗。讯之,则昔年有某郡ヘ者,江行遇盗,杀之。其妻有色,盗胁之曰:"汝能从我乎?"妻曰:"汝能从我,则我亦从汝,否则杀我。"盗问故,曰:"吾事夫若干年,今至此已矣,无可言者。仅有一儿才数月,吾欲浮之江中,幸而有育之者,庶其有遗种,吾然后从汝无悔。"盗许之,乃以黑漆团合盛此儿,藉以文褓,且置银二片其旁,使随流去。如是十余年。一日,盗至鄂,舣舟。挟其家至某寺设供。至一僧房,庋间黑合在焉,妻一见识之,惊绝几倒。因曰:"吾疾作,姑小憩于此,毋挠我。"乘间密问僧:"何从得此合?"僧言:"某年月日得于水滨,有婴儿及白金在焉。吾收育之,为求乳食。今在此,年长矣。"呼视之,酷肖其父。乃为僧言始末,且言:"在某所,能为我闻之有司,密捕之可以为功受赏,吾冤亦释矣。"僧为报尉,一掩获之,遂取其子以归。季谦用是改秩。
zuò yì qǐ shì
○作邑启事
gōng shèng rèn yán, lín dé chóng fù, cháng wèi jù xiàn yǒu shēng. qí yǔ jiān sī qǐ yǒu yún:" míng qín táng shàng, jiāng yí bù zhì shì zhī jī tóu wū shuǐ zhōng, bì děi shàn shā rén zhī zuì." shí yǐ wéi míng yán.
龚圣任言,林德崇父,尝为剧县有声。其与监司启有云:"鸣琴堂上,将贻不治事之讥;投巫水中,必得擅杀人之罪。"时以为名言。
liú qián fū zǎi jiàn yáng, yì yǒu yī lián yún:" měi jiē mín lì, zhì shū shì ér zhāng gōng yù jié lì néng, kǒng shèng mén zhī míng gǔ." yǔ yì yóu shèng, xìn hū zhì yì zhī nán yě.
刘潜夫宰建阳,亦有一联云:"每嗟民力,至叔世而张弓;欲竭吏能,恐圣门之鸣鼓。"语意尤胜,信乎治邑之难也。
zhāi bù rú hūn bì biàn shí
○斋不茹荤必变食
zhuāng zi rén jiān shì yún:" zhòng ní yuē:' zhāi, wú yǔ ruò.' yán huí yuē:' huí zhī jiā pín, wéi bù yǐn jiǔ bù rú hūn zhě shù yuè yǐ. ruò cǐ, zé kě yǐ wéi zhāi hū?' yuē:' jì sì zhī zhāi, fēi xīn zhāi yě.'" zhèng xuán zhù yuē:" hūn, xīn cài yě." àn shuō wén:" hūn, chòu cài yě." kǎi yuē:" tōng wèi yún tái chūn jiǔ suàn cōng ā wèi zhī shǔ, qì bù jié yě."
《庄子·人间世》云:"仲尼曰:'斋,吾语若。'颜回曰:'回之家贫,唯不饮酒不茹荤者数月矣。若此,则可以为斋乎?'曰:'祭祀之斋,非心斋也。'"郑玄注曰:"荤,辛菜也。"按《说文》:"荤,臭菜也。"锴曰:"通谓芸、苔、椿、韭、蒜、葱、阿魏之属,气不洁也。"
xún zǐ āi gōng piān:" kǒng zǐ yuē:' fū duān yī xuán shang, miǎn ér chéng lù zhě, zhì bù zài yú shí hūn.'" zhù yún:" hūn cài, cōng jiǔ zhī shǔ." lún yǔ:" zhāi bì biàn shí." zhōu lǐ shàn fū:" wáng zhāi, rì sān jǔ." zhèng zhù yún:" zhāi bì biàn shí yě." shū yuē:" zhāi bì biàn shí, gù jiā shēng tǐ zhì sān tài láo." niú yáng shǐ jù wèi yī láo.
《荀子·哀公篇》:"孔子曰:'夫端衣玄裳,冕而乘辂者,志不在于食荤。'"注云:"荤菜,葱、韭之属。"《论语》:"斋必变食。"《周礼·膳夫》:"王斋,日三举。"郑注云:"斋必变食也。"《疏》曰:"斋必变食,故加牲体至三太牢。"(牛、羊、豕具为一牢。)
hú míng zhòng lùn liáng wǔ yuē:" jì sì zhī zhāi, jū bì qiān zuò, bì biàn fú, bì biàn shí, shí wèi shèng zhuàn. yī qí xīn zhì, jié qí qì tǐ, yǐ yǔ shén míng jiāo, wèi cháng bù yǐn jiǔ, bù rú hūn yě."
胡明仲论梁武曰:"祭祀之斋,居必迁坐,必变服,必变食,食为盛馔。一其心志,洁其气体,以与神明交,未尝不饮酒,不茹荤也。"
huì ān shì" zhāi bì biàn shí" yì qǔ zhuāng zi, ér huáng shì yì jiān qǔ zhī. zhū yòu wèi" hūn shì wǔ xīn", yòu yuē:" jīn zhì zhāi yǒu jiǔ, fēi yě." rán lǐ zhōng nǎi yǒu" yǐn bù zhì zuì" zhī shuō, hé xié?
晦庵释"斋必变食"亦取《庄子》,而黄氏亦兼取之。朱又谓"荤是五辛",又曰:"今致斋有酒,非也。"然《礼》中乃有"饮不至醉"之说,何邪?
èr lǐ shěng shī
○二李省诗
shǔ zhōng lèi shì, xiāng chuán zhǔ sī duō sī yì yǔ shì rén xiāng yuē wèi àn hào, zhōng cháo yì huò yǒu zhī, ér shǔ yǐ wéi cháng. lǐ bì jì zhāng yàn jì yǒng, tóng dēng gēng xū kē, jǐ yǒu fù lèi shěng shì. èr gōng jiē yǐ wén míng yī shí, ér lǜ fù fēi suǒ zhǎng. xiāng rén hóu mǒu zhě yǐ néng fù chēng, yīn zī zhī yǐ rùn sè. jì shū juàn, bù yǐ shī shì hóu, hóu yí qí bì yǒu wèi. jiāng chū mén, hóu gù shǎo liú, lǐ suì xiān chū, ér hóu zhǒng qí hòu. zhì nà juǎn suǒ, kòu lì yǐ èr lǐ juǎn zi, yù jiè yī guān, yǐ xiǎo jīn pái yǔ zhī. lì qǔ yǐ shì, zé shī zhī jǐng lián jiē yuē:" rì shè hóng luán shàn, fēng qīng bái shòu zūn." hóu jí yú jǐ juǎn gǎi yòng zhī. jì ér jiē zhòng xuǎn. èr lǐ xiè zhǔ sī, zhǔ sī wèn:" cǐ èr jù, wéi yǐ shòu yú kūn zhòng, hé wéi yòu yǐ yú rén?" lǐ huǎng rán bù zhī suǒ yǐ. tā rì, wēi yǒu suǒ wén, zhōng shēn yǔ hóu bù xié.
蜀中类试,相传主司多私意与士人相约为暗号,中朝亦或有之,而蜀以为常。李壁季章、宴季永,同登庚戌科,己酉赴类省试。二公皆以文名一时,而律赋非所长。乡人侯某者以能赋称,因资之以润色。既书卷,不以诗示侯,侯疑其必有谓。将出门,侯故少留,李遂先出,而侯踵其后。至纳卷所,扣吏以二李卷子,欲借一观,以小金牌与之。吏取以示,则诗之景联皆曰:"日射红鸾扇,风清白兽樽。"侯即于己卷改用之。既而皆中选。二李谢主司,主司问:"此二句,惟以授于昆仲,何为又以与人?"李恍然不知所以。他日,微有所闻,终身与侯不协。
zōng zi qǐng gěi
○宗子请给
wáng jiè fǔ wèi xiāng, cái jiǎn zōng shì ēn shù, zōng zi xiāng shuài sù mǎ qián, gōng yù zhī yuē:" zǔ zōng qīn jǐn, yì xū tiāo qiān, hé kuàng xián bèi." jīng gōng xíng yī qiè bù xù zhī zhèng, dú yú cǐ shì, wèi wèi bù rán.
王介甫为相,裁减宗室恩数,宗子相率诉马前,公谕之曰:"祖宗亲尽,亦须祧迁,何况贤辈。"荆公行一切不恤之政,独于此事,未为不然。
xī níng zhào cái zōng shì shòu guān fǎ jí ēn lì, dōng pō yì yǐ wéi rán, yuē:" cǐ shí bì xià zhì míng zhì duàn, suǒ yǐ shēn jì yuǎn lǜ, gē ài wèi mín." qí hòu wú qī shū shào zhǎng, jiē yǎng shí xiàn guān. xī nán liǎng zōng wú lài zhě, zhì zòng qí bì shǐ yǔ lǘ xiàng tōng, shēng zǐ zé rèn wéi jǐ zi ér lì qí qǐng gěi, cǐ zì gǔ suǒ wú zhī bì lì yě.
熙宁诏裁宗室授官法及恩例,东坡亦以为然,曰:"此实陛下至明至断,所以深计远虑,割爱为民。"其后无戚疏少长,皆仰食县官。西南两宗无赖者,至纵其婢使与闾巷通,生子则认为己子而利其请给,此自古所无之弊例也。
zhèng ān wǎn qián chèn
○郑安晚前谶
zhèng chéng xiàng qīng zhī, zài tài xué shí wǔ nián, shū kùn zhì wú liáo. yǐ hài suì, fǔ shēng shě xuǎn, ér yǐ wú míng quē, wèi jí zòu míng, suì réng fù dīng chǒu shěng shì. lín qī, yòu bì zhī jǔ yuán hé shū qīn shì bié tóu, yù jué bù yì. jí shì, qīng zǐ míng zhǔ ēn shī yā míng zì. duǎn guǐ bī mù, sī suǒ liáng jiān. màn jiǎn yùn zhōng, yǒu yǐng zì kě yòng, suì yòng wèi mò jù yún:" tā nián méng wò zé, fāng yù dài wéi yǐng." guī wèi tóng shě dào zhī, jiē dà xiào yuē:" lǜ shān shàng wèi néng de zháo, nǎi sī liang xì yù dài hū?" yǐ ér zhòng xuǎn, pān fù zhòu guì, guān zhì jí pǐn, jìng cǐ cì, suì chéng jí chèn. yǐ cǐ zhī shì zhī dāo qiè fù guì, jiē fēi ǒu rán yě.
郑丞相清之,在太学十五年,殊困滞无聊。乙亥岁,甫升舍选,而以无名阙,未及奏名,遂仍赴丁丑省试。临期,又避知举袁和叔亲试别头,愈觉不意。及试,《青紫明主恩》诗押明字。短晷逼暮,思索良艰。漫检韵中,有颖字可用,遂用为末句云:"他年蒙渥泽,方玉带围颖。"归为同舍道之,皆大笑曰:"绿衫尚未能得着,乃思量系玉带乎?"已而中选,攀附骤贵,官至极品,竟此赐,遂成吉谶。以此知世之叨窃富贵,皆非偶然也。
zhào qiān pàn huā zì yàng
○赵佥判花字样
zhào shí zhàng wèi píng jiāng qiān mù, qí xùn míng bù yǎ. fán shū pàn jué zhàng, lì bèi jiē yòng zhǐ tiē zhī, cǐ yì kě xiào. qí yā zì, zuò yī dà kǒu zì, ér shēn qí xià yī huà. chén zi shuǎng kǎi zuò shǒu, chū dào jiàn zhī, shū qí cè yún:" qiān pàn yā zì dà kōng kōng, qǐng gǎi zhī, shù jī wù shí. réng qǐng bié yā yí yàng lái." wén zhě wú bù dà xiào. zhèng kě yǔ lǐ jìn rén nuò yàng wèi duì yě.
赵时杖为平江佥幕,其训名不雅。凡书判决杖,吏辈皆用纸贴之,此亦可笑。其押字,作一大口字,而申其下一画。陈子爽恺作守,初到见之,书其侧云:"佥判押字大空空,请改之,庶几务实。仍请别押一样来。"闻者无不大笑。正可与李晋仁喏样为对也。
yī fǔ sān shǒu
○一府三守
fàng wēng bǐ jì yán: qìng lì chū, xià sǒng pàn yǒng xīng jūn, chén zhí zhōng fàn yōng, bìng wèi zhī jūn. yī fǔ sān shǒu, bù zhī zhí shǒu rú hé fēn? jì fēi zhǎng èr, wén yí shū dié zhī lèi bì yǒu chéng shì. guān shǔ xū lì, hé suǒ bǐng chéng? guó shǐ bù zài, mò kě kǎo yě. rán jiàn guān yù shǐ bù yǐ wéi fēi, sān gōng yì bù cí, qǐ zài dāng shí, yì biàn yú shì xié? jīn àn sǒng xiān yǐ dōu bù shǔ jiān jīng lüè zhāo tǎo shǐ, pàn yǒng xīng jūn. jì ér zhí zhōng wèi tóng dōu bù shǔ jīng lüè shǐ zhī jūn, ér zhào sǒng pàn rú gù. wèi jǐ, sǒng tún zhōu, zhí zhōng tún jīng zhōu. gài liǎng rén yì biān shì bù hé, gù fēn rèn zhī. wèi jǐ, yòu yǐ fàn yōng zhī jūn. sǒng zhí zhōng jì fèn chū àn biān, ér lǐng fǔ shì yóu gù. yú shì yī fǔ sān shǒu, gōng lì bēn qū wǎng lái xiǎng bù shèng qí rǎo, zì xī wèi cháng yǒu yě. rán zé shǐ wèi cháng bù zài, ér yú shì ān dé wèi biàn hū?
放翁《笔记》言:庆历初,夏竦判永兴军,陈执中、范雍,并为知军。一府三守,不知职守如何分?既非长贰,文移书牒之类必有程式。官属胥吏,何所禀承?国史不载,莫可考也。然谏官御史不以为非,三公亦不辞,岂在当时,亦便于事邪?今按竦先以都部署兼经略招讨使,判永兴军。既而执中为同都部署经略使知军,而诏竦判如故。未几,竦屯州,执中屯泾州。盖两人议边事不合,故分任之。未几,又以范雍知军。竦、执中既分出按边,而领府事犹故。于是一府三守,公吏奔趋往来想不胜其扰,自昔未尝有也。然则史未尝不载,而于事安得为便乎?
liù me yǔ diào
○六么羽调
yǎn fán lù yún: táng yǒu xīn fān yǔ diào lǜ yāo. bái lè tiān shī jí zì zhù yún:' jí liù me yě.' jīn shì yì yǒu liù me, ér qí qū yǒu gāo píng xiān lǚ diào, yòu bù yǔ yǔ diào xiāng xié, bù zhī shì táng yí shēng fǒu? àn jīn liù me zhōng, lǚ diào yì yǒu zhī, fēi tè gāo píng xiān lǚ yě. táng lǐ yuè zhì: sú yuè èr shí bā diào, zhōng lǚ gāo píng xiān lǚ zài qī yǔ zhī shù. gài zhōng lǚ jiā zhōng, yǔ yě gāo píng lín zhōng, yǔ yě xiān lǚ yí zé, yǔ yě. ān dé wèi zhī bù yǔ yǔ diào xiāng xié? gài wèi zhī kǎo ěr.
《演繁露》云:唐有新翻羽调绿腰。白乐天诗集自注云:'即六么也。'今世亦有六么,而其曲有高平、仙吕调,又不与羽调相协,不知是唐遗声否?按今六么中,吕调亦有之,非特高平、仙吕也。《唐礼乐志》:俗乐二十八调,中吕、高平、仙吕在七羽之数。盖中吕、夹钟,羽也;高平、林钟,羽也;仙吕、夷则,羽也。安得谓之不与羽调相协?盖未之考尔。
xiāng jù jǐn yīn
○香炬锦茵
qín huì zhī dāng guó, sì fāng kuì yí rì zhì. fāng zī dé shuài guǎng dōng, wèi là jù yǐ zhòng xiāng shí qí zhōng, qiǎn shǐ zú chí yì xiāng fǔ, hòu yí zhǔ cáng lì, qī bì dá, lì shǐ qí mìng. yī rì, yàn kè, lì yuē:" zhú jǐn. shì guǎng dōng fāng jīng lüè sòng zhú yī yǎn, wèi gǎn qǐ." nǎi qǔ ér yòng zhī. é ér yì xiāng mǎn zuò, chá zhī, zé zì zhú zhōng chū yě. jí mìng cáng qí yú méi, shù zhī, shì dé sì shí jiǔ. hū shǐ wèn gù, zé yuē:" jīng lüè zhuān zào cǐ zhú gōng xiàn, jǐn wǔ shí tiáo, jì chéng, kǒng bù jiā, shì rè qí yī, bù gǎn yǐ tā zhú chōng shù." qín dà xǐ, yǐ wéi fèng jǐ zhī zhuān yě, dài fāng yì hòu.
秦会之当国,四方馈遗日至。方滋德帅广东,为蜡炬以众香实其中,遣驶卒持诣相府,厚遗主藏吏,期必达,吏使俟命。一日,宴客,吏曰:"烛尽。适广东方经略送烛一掩,未敢启。"乃取而用之。俄而异香满坐,察之,则自烛中出也。亟命藏其余枚,数之,适得四十九。呼驶问故,则曰:"经略专造此烛供献,仅五十条,既成,恐不嘉,试热其一,不敢以他烛充数。"秦大喜,以为奉己之专也,待方益厚。
zhèng zhòng wèi shǔ xuān fǔ, gé tiān gé bì gōng, zhèng shū shì zhì, yí jǐn dì yī yī pù. qín mìng pù gé shàng, guǎng mào wú chǐ cùn chà, qín mò rán bù lè, zhèng jìng shī zhì, zhì yú dé zuì. èr gōng wèi jì tóng, yī yǐ jiàn yí, yī yǐ jiàn hòu, gù yǒu xìng bù xìng, yào bù ruò jū zhèng zhī wú huǐ lìn yě.
郑仲为蜀宣抚,格天阁毕工,郑书适至,遗锦地衣一铺。秦命铺阁上,广袤无尺寸差,秦默然不乐,郑竟失志,至于得罪。二公为计同,一以见疑,一以见厚,固有幸不幸,要不若居正之无悔吝也。
dēng wén gǔ
○登闻鼓
bǐ tán yán luò jīng liú tái yǒu jiù àn, yán guó chū qǔ suǒ lǔ bù fǎ zhàng, bào yán:" běn jīng lǔ bù, yīn qīng tài jiān mò dì jiāng dài táo zǒu, bù zhī suǒ zài." rén chuán yǐ wéi xiào.
《笔谈》言洛京留台有旧案,言国初取索卤簿法仗,报言:"本京卤簿,因清泰间末帝将带逃走,不知所在。"人传以为笑。
jīn dēng wén gǔ yuàn, chū gòng zhí lì, jù xū zhī dān zhuàng, chēng:" běn yuàn yuán guǎn gǔ yī miàn, zài dōng jīng xuān dé mén wài, bèi tài xué shēng chén dōng děng jī suì, bù céng bān qǔ qián lái." zhèng yǔ cǐ xiāng lèi, jiē kě zī pěng fù yě.
今登闻鼓院,初供职吏,具须知单状,称:"本院元管鼓一面,在东京宣德门外,被太学生陈东等击碎,不曾搬取前来。"正与此相类,皆可资捧腹也。
yì jué hé lí
○义绝合离
pú tián yǒu yáng shì, sòng qí zi yǔ fù bù xiào. guān wèi dǎi wèn, zé fù zhī wēng wéi rén ōu sǐ, yáng yì yù yān. zuò yù wèi jìng, ér zhí tán pèi, dé bù zuò. rán fù réng zài yáng shì jiā. yǒu sī yǐ dà pì jì yǐ gāi yòu, bù fù wèn qí yú, xiǎo mín wú zhī, yì ān zhī bù yǐ wéi guài yě. qí hòu, fù yòu sòng qí zi jí fù. jūn pàn guān yáo fǒu yǐ wéi" suī yǒu chóu xì, jì réng wèi fù, zé dāng jǐn fù lǐ", yù bìng kē zuì. chén bó yù zhèn sūn shí yǐ shè jùn, dú wèi:" fù zǐ tiān hé, fū fù rén hé rén hé zhě, ēn yì yǒu kuī zé yǐ yǐ. zài fǎ, xiū lí jiē xǔ hái hé, ér dú yú yì jué bù xǔ zhě, gài wèi cǐ lèi. kuàng liǎng xià xiāng shā, yòu yì jué zhī yóu dà zhě hū! chū jiān, yáng zuì jì tuō, hé lēi qí fù xiū lí, yǒu sī jì shī zhī yǐ. ruò yáng fù jǐn lǐ yú jiù gū, zé wèi fǎn qīn shì chóu, shāo yǒu bù zhì, zé jiù gū fǎn dé yǐ bù xiào zuì zhī yǐ. dāng lí bù lí, zé shì wéi fǎ. zài lǜ, wéi lǜ wèi hūn, jì bù chéng hūn, jí yǒu xiāng fàn, bìng tóng fán rén. jīn qí fù hé bǐ fù cǐ tiáo, bù hé shōu zuò." shí jiē fú qí dé fǎ zhī yì yān.
莆田有杨氏,讼其子与妇不孝。官为逮问,则妇之翁为人殴死,杨亦预焉。坐狱未竟,而值覃霈,得不坐。然妇仍在杨氏家。有司以大辟既已该宥,不复问其余,小民无知,亦安之不以为怪也。其后,父又讼其子及妇。军判官姚缶以为"虽有仇隙,既仍为妇,则当尽妇礼",欲并科罪。陈伯玉振孙时以ヘ摄郡,独谓:"父子天合,夫妇人合;人合者,恩义有亏则已矣。在法,休离皆许还合,而独于义绝不许者,盖谓此类。况两下相杀,又义绝之尤大者乎!初间,杨罪既脱,合勒其妇休离,有司既失之矣。若杨妇尽礼于舅姑,则为反亲事仇,稍有不至,则舅姑反得以不孝罪之矣。当离不离,则是违法。在律,违律为婚,既不成婚,即有相犯,并同凡人。今其妇合比附此条,不合收坐。"时皆服其得法之意焉。
àn bǐ tán suǒ zài, shòu zhōu yǒu rén shā qī zhī fù mǔ xiōng dì shù kǒu. zhōu sī yǐ bù dào, yuán zuò qí qī zǐ. xíng cáo bó zhī yuē:" ōu qī zhī fù mǔ, jí wéi yì jué, kuàng shēn móu shā, bù yīng fù zuò." cǐ yǔ qián shì zhèng xiāng lèi. fán ní fǎ ér bù míng yú lǐ, bù kě yǐ yán fǎ yě.
按《笔谈》所载,寿州有人杀妻之父母兄弟数口。州司以不道,缘坐其妻子。刑曹驳之曰:"殴妻之父母,即为义绝,况身谋杀,不应复坐。"此与前事正相类。凡泥法而不明于理,不可以言法也。
xióng zi fù
○熊子复
xióng kè zì zi fù, bó xué yǒu wén. wáng jì hǎi shǒu fù shā rì, cáo shǐ kāi yàn, mìng zi fù zhuàn lè yǔ, jì hǎi dú zhī chēng shàn. xún sī yè zhě yuē:" shuí wèi zhī?" dá yuē:" xīn rèn mǒu zhōu xióng jiào shòu yě." zì cǐ shén jiàn qián xí. bié hòu, zi fù yī xiàng guān hú xiāng jiān, bù xiāng wén zhě jǐ èr shí nián. jí gǎi zhì zuò yì mǎn, zào cháo yè guāng fàn. jì hǎi shí wéi yuán shū, xún zi fù yuē:" jìn yì yǒu zhù shù hū?" zi fù yǐ liǎng biān xiàn. guǎng rì, hòu diàn zòu shì bì, fù líng cóng róng yuē:" qīng jiàn jìn rì yǒu zuò sì liù zhě hū?" shí xué shì yuàn quē guān, shàng bù fǎng zhī zhào chéng xiàng ér fǎng zhī jì hǎi, yú shì yǐ lù wù guān děng shù rén duì. shàng yún:" zhèn zì zhī zhī, jīn yù de zài xià liáo wèi zhī míng zhě ěr." jì hǎi suì jí zi fù xìng míng. shàng yún:" cǐ rén yǒu jìn zuò kě jìn lái." jì hǎi tuì yǐ suǒ xiàn jiǎo rù. yì rì, shàng wèi jì hǎi yuē:" xióng kè zhī wén, zhèn cháng guān zhī, kě xǐ." gài yù zhì zhī sān guǎn jiān hàn yuàn yě. jì hǎi zòu yún:" rú cǐ kǒng tài zhòu, bù rú qiě chú yuàn xiá, xú zhào shì. shǐ kè wén shēng zhe yú shì dài fū jiān, zé rén wú jiàn yán." fù líng rán zhī, suì chú tí xiá wén sī yuàn.
熊克字子复,博学有文。王季海守富沙日,漕使开宴,命子复撰乐语,季海读之称善。询司谒者曰:"谁为之?"答曰:"新任某州熊教授也。"自此甚见前席。别后,子复一向官湖湘间,不相闻者几二十年。及改秩作邑满,造朝谒光范。季海时为元枢,询子复曰:"近亦有著述乎?"子复以两编献。广日,后殿奏事毕,阜陵从容曰:"卿见近日有作四六者乎?"时学士院阙官,上不访之赵丞相而访之季海,于是以陆务观等数人对。上云:"朕自知之,今欲得在下僚未知名者尔。"季海遂及子复姓名。上云:"此人有近作可进来。"季海退以所献缴入。翌日,上谓季海曰:"熊克之文,朕尝观之,可喜。"盖欲置之三馆兼翰苑也。季海奏云:"如此恐太骤,不如且除院辖,徐召试。使克文声着于士大夫间,则人无间言。"阜陵然之,遂除提辖文思院。
tā rì, zhào chéng xiàng jìn nǐ, shàng yuē:" zhèn zì yǒu rén." zhào wèn" hé rén", shàng yuē:" xióng kè." yòu yuē:" bì xià hé yǐ zhī zhī?" yuē:" zhèn cháng jiàn qí wén zì." yòu wèn:" bì xià hé cóng dé qí wén zì, cǐ bì yǒu jìn xí wèi dào dì zhě." shàng yuē:" bù rán." jì hǎi suī zhī yóu jǐ suǒ jiàn, yǐ shàng jì bù yán, yì bù gǎn xiè. ér zhào zhōng yí zhī. wèi jǐ zhào shì. gù shí, xué shì yuàn fā cè, shuài xiān shì dà lüè, shì zhě dé wèi zhī bèi. zhào nǎi yǐ yù zhōu zi chōng yún:" cǐ fēi jiā shì yě." kè lǚ zào qǐng qiú jiān mù, zi chōng bù dá, jí duì cè shū lüè, kè dà yǐ wéi hèn. gù zài yù táng, měi dāng zǐ chōng zhì zhào, zhé wú měi cí, hòu jìng chū zhī tái zhōu.
他日,赵丞相进拟,上曰:"朕自有人。"赵问"何人",上曰:"熊克。"又曰:"陛下何以知之?"曰:"朕尝见其文字。"又问:"陛下何从得其文字,此必有近习为道地者。"上曰:"不然。"季海虽知由己所荐,以上既不言,亦不敢泄。而赵终疑之。未几召试。故时,学士院发策,率先示大略,试者得为之备。赵乃以喻周子充云:"此非佳士也。"克屡造请求间目,子充不答,及对策殊略,克大以为恨。故在玉堂,每当子充制诏,辄无美辞,后竟出知台州。
zhèng shí zhōng de guān
○郑时中得官
zhèng shí zhōng zì fù hēng, sān qú rén. zài shàng xiáng rì, duō yóu cháo shēn jiān. hǎo dà yán, cháng yǔ tóng shě yuē:" qián jǔ cáo jiàn, nǎi shù zhě cáo gǔ xiān xǔ, jīn fù lái yǐ." yǒu hào shì zhě wén zhī yuē:" cǐ bì gǔ yòu xǔ zhī." nǎi yǔ xié zǒu qí sì, zé zhèng shí wèi cháng xiān wǎng. cáo chén yín jiǔ zhī, pín zì yáo shǒu, tuī yǎn zài sān, nǎi yuē:" wú shí nián qián, céng xǔ cǐ mìng lái chūn bì gāo xuǎn, jīn suǒ jiàn nǎi bù rán. suī rán, sòng chūn dìng dé guān, dàn fēi dēng kē ěr. jīn qiū dé jǔ, què bù bì wèn." zhèng nǎi yuē:" wú jiā wú yán shǎng, lái nián bù jiāo, fēi kē jǔ hé yóu de guān?" gǔ yuē:" mǒu jiàn de rú cǐ ěr." jì ér chéng tài zhī dà chāng yǔ zhèng tóng jiàn, chéng dì ér zhèng bù lì. shí yú sōng mào lǎo wèi qín huì zhī kè, dì sān rén jí dì. qín yǔ móu dài, yú yīn jiàn zhèng, qín yì yuè qí biàn, shè lǐ yǒu jiā, zhèng wú yǐ sòng zhī.
郑时中字复亨,三衢人。在上庠日,多游朝绅间。好大言,尝语同舍曰:"前举漕荐,乃术者曹谷先许,今复来矣。"有好事者闻之曰:"此必谷又许之。"乃与偕走其肆,则郑实未尝先往。曹沉吟久之,频自摇首,推演再三,乃曰:"吾十年前,曾许此命来春必高选,今所见乃不然。虽然,宋春定得官,但非登科耳。今秋得举,却不必问。"郑乃曰:"吾家无延赏,来年不郊,非科举何由得官?"谷曰:"某见得如此耳。"既而程泰之大昌与郑同荐,程第而郑不利。时余松茂老为秦会之客,第三人及第。秦与谋代,余因荐郑,秦亦悦其辩,设礼有加,郑无以颂之。
cháng wén qí jì fù xíng kě míng zhòng xióng zhě, yán jiù zài tài xué, mù jī jìng kāng jīn rén yù lì zhāng bāng chāng, qín wèi zhōng sī, tè yì lì zhào shì. jīn qiú zhào fù jūn qián, qín suì qiǎn qī wáng shì nán guī. yǐ dēng zhōu, wáng wén biàn, jí bù yǐ wǎng. qín shí yóu wèi rù běi jūn, yīn tóng rù sì mǎi jī miàn. rén yǐ yíng zuò, zhǔ rén héng yī zhuō gōu shàng shǐ zuò, wáng yōu jù bù néng jǔ zhù, qín jiān jǐn zhī, lüè wú jù sè. yǐ, nǎi tóng zhì jūn qián bèi zhí. zhèng yīn yú zuò jiān jǔ cǐ shì, wèi qīn dé zhī xíng kě. qín yì zhèng yù bào bái cǐ shì, ér rén wú zhī zhě, wén qí yán dà xǐ. shí xíng kě yóu shì zhōu xiàn, jí zhào yòng zhī, èr nián, tóng wèi zhí zhèng. shì suì fù hēng yì dé guān, qí shén yàn rú cǐ.
尝闻其季父行可名仲熊者,言旧在太学,目击靖康金人欲立张邦昌,秦为中司,特议立赵氏。金酋召赴军前,秦遂遣妻王氏南归。已登舟,王闻变,亟步以往。秦时犹未入北军,因同入肆买齑面。人已盈坐,主人横一卓沟上使坐,王忧惧不能举箸,秦兼尽之,略无惧色。已,乃同至军前被执。郑因于坐间举此事,谓亲得之行可。秦意正欲暴白此事,而人无知者,闻其言大喜。时行可犹仕州县,即召用之,二年,同为执政。是岁复亨亦得官,其神验如此。
shī cí zǔ shù
○诗词祖述
lóng xīng jiān, wèi shèng zhàn sǐ huái yīn, xiào zōng zhuī xī zhī. yī rì, yù jìn chén yuē:" rén cái xū yòng ér hòu jiàn, shǐ wèi shèng bù yīn biān xìn, hé yǐ jiàn qí cái? rú lǐ guǎng zài wén dì shí, shì yǐ bù yòng, shǐ shēng gāo dì shí, bì jiāng dà yǒu gōng yǐ."
隆兴间,魏胜战死淮阴,孝宗追惜之。一日,谕近臣曰:"人才须用而后见,使魏胜不因边衅,何以见其才?如李广在文帝时,是以不用,使生高帝时,必将大有功矣。"
qí hòu fàng wēng zèng liú gǎi zhī yuē:" lǐ guǎng bù shēng chǔ hàn jiān, fēng hóu wàn hù yí qí nán." gài yòng fù líng yǔ yě. gǎi zhī dà xǐ, yǐ wéi shàn míng wǒ.
其后放翁赠刘改之曰:"李广不生楚汉间,封侯万户宜其难。"盖用阜陵语也。改之大喜,以为善名我。
yì shí, liú qián fū zuò qìn yuán qū yún:" shǐ lǐ jiāng jūn yù gāo huáng dì, wàn hù hòu hé zú dào zāi!" yòu zǔ fàng wēng yǔ yě.
异时,刘潜夫作《沁园曲》云:"使李将军遇高皇帝,万户侯何足道哉!"又祖放翁语也。
cháo mì jiàn jǔ
○嘲觅荐举
zhí zhāi chén xiān shēng yún: xiàng wèi shào xīng jiào guān rì, yǒu tóng guān chū zhì zhě, ǒu wèn qí jīng xuē qiàn jǐ hé? dá yún:" qiàn yī èr zhǐ." shù yuè, wén yǒu jǔ zhī zhě. huì jiān, hè qí chéng shì, zé yòu yuē:" shàng qiàn yī èr zhǐ." yòu yuè yuè, fù wén yǒu jǔ zhě, kòu zhī, zé suǒ dá rú qián. yú pō guài zhī. tā rì, yǔ wáng shēn fǔ yán zhī, shēn fǔ xiào yuē:" shì hé zú guài? zi bú jiàn lín ān gài zhě zhī qǐ fáng qián hū? mù yè, hào hū yú qú lù yuē:' wú jīn xī suǒ qiàn shí jǐ wén ěr.' yǒu lián zhī zhě, rú shù yǔ zhī yuē:' rǔ kě yǐ guī wò yǐ.' gǎn xiè ér tuì. qù zhī shù shí bù, zé qí hào hū rú chū yān. zi bù bǐ zhī guài, ér cǐ zhī guài, hé zāi?" yīn xiāng yǔ dà xiào ér bà.
直斋陈先生云:向为绍兴教官日,有同官初至者,偶问其京削欠几何?答云:"欠一二纸。"数月,闻有举之者。会间,贺其成事,则又曰:"尚欠一、二纸。"又越月,复闻有举者,扣之,则所答如前。余颇怪之。他日,与王深甫言之,深甫笑曰:"是何足怪?子不见临安丐者之乞房钱乎?暮夜,号呼于衢路曰:'吾今夕所欠十几文耳。'有怜之者,如数与之曰:'汝可以归卧矣。'感谢而退。去之数十步,则其号呼如初焉。子不彼之怪,而此之怪,何哉?"因相与大笑而罢。