strong shí xiàn qī strong
时宪七
yōng zhèng guǐ mǎo yuán fǎ xià
△雍正癸卯元法下
yuè shí yòng shù
月食用数
shuò cè èr shí jiǔ rì wǔ sān wǔ jiǔ wǔ sān.
朔策二十九日五三0五九0五三。
wàng cè yī shí sì rì qī liù wǔ èr jiǔ wǔ èr liù wǔ.
望策一十四日七六五二九五二六五。
tài yīn jiāo zhōu shuò cè yī shí yī wàn líng sì bǎi yī shí sān miǎo, xiǎo yú jiǔ èr sì sì yī sān sān sì.
太阴交周朔策一十一万零四百一十三秒,小馀九二四四一三三四。
tài yīn jiāo zhōu wàng cè liù gōng yī shí wǔ dù èr shí fēn líng liù miǎo wǔ shí bā wēi.
太阴交周望策六宫一十五度二十分零六秒五十八微。
zhōng jù tài yīn dì bàn jìng chà wǔ shí qī fēn sān shí miǎo.
中距太阴地半径差五十七分三十秒。
tài yáng zuì dà dì bàn jìng chà yī shí miǎo.
太阳最大地半径差一十秒。
zhōng jù tài yáng jù dì xīn yī qiān wàn.
中距太阳距地心一千万。
zhōng jù tài yīn jù dì xīn yī qiān wàn.
中距太阴距地心一千万。
zhōng jù tài yáng shì bàn jìng yī shí liù fēn liù miǎo.
中距太阳视半径一十六分六秒。
zhōng jù tài yīn shì bàn jìng yī shí wǔ fēn sì shí miǎo sān shí wēi.
中距太阴视半径一十五分四十秒三十微。
shuò yīng yī shí wǔ rì yī èr liù sān sān.
朔应一十五日一二六三三。
shǒu shuò tài yīn jiāo zhōu yīng liù gōng èr shí sān dù sān shí liù fēn wǔ shí èr miǎo sì shí jiǔ wēi. yú jiàn rì chán yuè lí.
首朔太阴交周应六宫二十三度三十六分五十二秒四十九微。馀见日躔、月离。
tuī yuè shí fǎ
推月食法
qiú tiān zhèng dōng zhì,
求天正冬至,
qiú jì rì,
求纪日,
qiú shǒu shuò,
求首朔,
qiú tài yīn rù shí xiàn, bìng tóng jiǎ zǐ yuán fǎ. shì mǒu yuè tài yīn píng jiāo zhōu rù kě shí zhī xiàn, jí wéi yǒu shí zhī yuè. jiāo zhōu zì wǔ gōng shí sì dù wǔ shí yī fēn zhì liù gōng shí wǔ dù jiǔ fēn, zì shí yī gōng shí sì dù wǔ shí yī fēn zhì chū gōng shí wǔ dù jiǔ fēn, jiē kě shí zhī xiàn. zài yú shí shí jù zhèng jiāo xiáng zhī.
求太阴入食限,并同甲子元法。视某月太阴平交周入可食之限,即为有食之月。交周自五宫十四度五十一分至六宫十五度九分,自十一宫十四度五十一分至初宫十五度九分,皆可食之限。再於实时距正交详之。
qiú píng wàng, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求平望,同甲子元法。
qiú shí wàng shí shí, xiān qiú fàn shí, yòng liǎng rì shí xíng jiào, tóng jiǎ zǐ yuán qiú shuò wàng fǎ. cì shè qián hòu liǎng shí, gè qiú rì yuè huáng dào shí xíng. fù yòng liǎng shí shí xíng jiào, dé shí wàng shí shí. yòu yǐ shí shí gè qiú rì yuè huáng dào shí xíng, shì běn shí yuè jù zhèng jiāo rù xiàn wèi yǒu shí. zì wǔ gōng shí qī dù sì shí sān fēn zhì liù gōng shí èr dù shí qī fēn, zì shí yī gōng shí qī dù sì shí sān fēn zhì chū gōng shí èr dù shí qī fēn, jiē yǒu shí zhī xiàn.
求实望实时,先求泛时,用两日实行较,同甲子元求朔望法。次设前、后两时,各求日、月黄道实行。复用两时实行较,得实望实时。又以实时各求日、月黄道实行,视本时月距正交入限为有食。自五宫十七度四十三分至六宫十二度十七分,自十一宫十七度四十三分至初宫十二度十七分,皆有食之限。
qiú shí wàng yòng shí, yòng shí shí tài yáng jūn shù jí shēng dù qiú fǎ, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ. bǐ shì rì chū rù yì tóng.
求实望用时,用实时太阳均数及升度求法,同甲子元法。比视日出入亦同。
qiú shí shèn shí kè, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ yī xiǎo shí tài yīn bái dào shí xíng huà miǎo wèi yī biān, běn shí cì shí èr shí xíng jiào. yī xiǎo shí tài yáng huáng dào shí xíng huà miǎo wèi yī biān, shí wàng huáng bái dà jù wèi suǒ jiā zhī jiǎo, qiú de duì xiǎo biān zhī jiǎo wèi xié jù jiāo jiǎo chà. yǐ jiā shí shí huáng bái dà jù, wèi xié jù huáng dào jiāo jiǎo. yòu yǐ xié jù jiāo jiǎo chà zhī zhèng xián wèi yī lǜ, yī xiǎo shí tài yáng shí xíng wéi èr lǜ, shí wàng huáng bái dà jù zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù. yòu yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, xié jù huáng dào jiāo jiǎo zhī yú xián zhèng xián gè wèi èr lǜ, shí wàng yuè lí huáng dào shí wěi wèi sān shuài, gè qiú dé sì lǜ, wèi shí shèn shí wěi nán běi yǔ shí wàng huáng dào shí wěi tóng. jí jù hú. yòu yǐ yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù wèi yī lǜ, yī xiǎo shí huà miǎo wèi èr lǜ, shí shèn jù hú wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi shí shèn jù shí. yǐ jiā jiǎn shí wàng yòng shí, yuè jù zhèng jiāo chū gōng liù gōng wèi jiǎn, wǔ gōng shí yī gōng wèi jiā. dé shí shèn shí kè.
求食甚时刻,用平三角形,以一小时太阴白道实行化秒为一边,本时次时二实行较。一小时太阳黄道实行化秒为一边,实望黄白大距为所夹之角,求得对小边之角为斜距交角差。以加实时黄白大距,为斜距黄道交角。又以斜距交角差之正弦为一率,一小时太阳实行为二率,实望黄白大距之正弦为三率,求得四率,为一小时两经斜距。又以半径千万为一率,斜距黄道交角之馀弦、正弦各为二率,实望月离黄道实纬为三率,各求得四率,为食甚实纬南北与实望黄道实纬同。及距弧。又以一小时两经斜距为一率,一小时化秒为二率,食甚距弧为三率,求得四率为食甚距时。以加减实望用时,月距正交初宫、六宫为减,五宫、十一宫为加。得食甚时刻。
qiú tài yáng tài yīn shí yǐn, zhì shí wàng tài yáng yǐn shù, jiā jiǎn běn shí tài yáng jūn shù, dé tài yáng shí yǐn. yòu zhì shí wàng tài yīn yǐn shù, jiā jiǎn běn shí tài yīn chū jūn shù, dé tài yīn shí yǐn.
求太阳太阴实引,置实望太阳引数,加减本时太阳均数,得太阳实引。又置实望太阴引数,加减本时太阴初均数,得太阴实引。
qiú tài yáng tài yīn jù dì, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ rì chán bèi liǎng xīn chà wèi duì zhèng jiǎo zhī biān, yǐ tài yáng shí yǐn wèi yòu yī jiǎo, sān gōng nèi yòng běn dù, guò sān gōng yǔ liù gōng xiāng jiǎn, guò jiǔ gōng yǔ quán zhōu xiāng jiǎn, yòng qí yú. qiú de duì tài yáng shí yǐn zhī biān wèi gōu. yòu qiú de duì yuán bù zhī jiǎo zhī biān wèi fēn gǔ, yǔ èr qiān wàn xiāng jiā jiǎn, shí yǐn sān gōng nèi jiǔ gōng wài jiā, sān gōng wài jiǔ gōng nèi jiǎn. wèi gǔ xián hé yǔ gōu, qiú dé gǔ. yǔ fēn gǔ xiāng jiā jiǎn, shí yǐn sān gōng nèi jiǔ gōng wài jiǎn, sān gōng wài jiǔ gōng nèi jiā. dé tài yáng jù dì. yòu yǐ shí wàng yuè lí bèi liǎng xīn chà rú fǎ qiú zhī, dé tài yīn jù dì.
求太阳太阴距地,用平三角形,以日躔倍两心差为对正角之边,以太阳实引为又一角,三宫内用本度,过三宫与六宫相减,过九宫与全周相减,用其馀。求得对太阳实引之边为勾。又求得对原不知角之边为分股,与二千万相加减,实引三宫内九宫外加,三宫外九宫内减。为股弦和与勾,求得股。与分股相加减,实引三宫内九宫外减,三宫外九宫内加。得太阳距地。又以实望月离倍两心差如法求之,得太阴距地。
qiú shí yǐng bàn jìng, yǐ tài yīn jù dì wèi yī lǜ, zhōng jù tài yīn jù dì wèi èr lǜ, zhōng jù tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi běn shí tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà. yòu yǐ liù shí jiǔ chú zhī, wèi yǐng chà. yòu yǐ tài yáng jù dì wèi yī lǜ, zhōng jù tài yáng jù dì wèi èr lǜ, zhōng jù tài yáng shì bàn jìng wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi tài yáng shì bàn jìng, yǔ běn shí tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà xiāng jiǎn. yòu jiā tài yáng zuì dà dì bàn jìng chà, wèi yǐng bàn jìng, yòu jiā yǐng chà, wèi shí yǐng bàn jìng.
求实影半径,以太阴距地为一率,中距太阴距地为二率,中距太阴最大地半径差为三率,求得四率为本时太阴最大地半径差。又以六十九除之,为影差。又以太阳距地为一率,中距太阳距地为二率,中距太阳视半径为三率,求得四率为太阳视半径,与本时太阴最大地半径差相减。又加太阳最大地半径差,为影半径,又加影差,为实影半径。
qiú tài yīn shì bàn jìng, yǐ tài yīn jù dì wèi yī lǜ, zhōng jù tài yīn jù dì wèi èr lǜ, zhōng jù tài yīn shì bàn jìng wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi tài yīn shì bàn jìng.
求太阴视半径,以太阴距地为一率,中距太阴距地为二率,中距太阴视半径为三率,求得四率,为太阴视半径。
qiú shí fēn, yǐ tài yīn quán jìng wèi yī lǜ, shí fēn huà zuò liù bǎi miǎo wèi èr lǜ, bìng jìng shí yǐng shì tài yīn liǎng bàn jìng bìng. nèi jiǎn shí shèn shí wěi, yú huà miǎo wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, jí shí fēn.
求食分,以太阴全径为一率,十分化作六百秒为二率,并径实影视太阴两半径并。内减食甚实纬,馀化秒为三率,求得四率为秒,以分收之,即食分。
qiú chū kuī fù yuán shí kè, yǐ bìng jìng yǔ shí shèn shí wěi xiāng jiā huà miǎo wéi shǒu lǜ, xiāng jiǎn huà miǎo wèi mò lǜ, qiú dé zhòng lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, wèi chū kuī fù yuán jù hú. yòu yǐ yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù wèi yī lǜ, yī xiǎo shí huà miǎo wèi èr lǜ, chū kuī fù yuán jù hú wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi chū kuī fù yuán jù shí, yǐ jiā jiǎn shí shèn shí kè, dé chū kuī fù yuán shí kè. jiǎn dé chū kuī, jiā dé fù yuán.
求初亏、复圆时刻,以并径与食甚实纬相加化秒为首率,相减化秒为末率,求得中率为秒,以分收之,为初亏、复圆距弧。又以一小时两经斜距为一率,一小时化秒为二率,初亏、复圆距弧为三率,求得四率为初亏、复圆距时,以加减食甚时刻,得初亏、复圆时刻。减得初亏,加得复圆。
qiú shí jì shēng guāng shí kè, yǐ liǎng jìng jiào shí yǐng shì tài yīn liǎng bàn jìng xiāng jiǎn zhī yú. yǔ shí shèn shí wěi xiāng jiā huà miǎo wéi shǒu lǜ, xiāng jiǎn huà miǎo wèi mò lǜ, qiú dé zhòng lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, wèi shí jì shēng guāng jù hú. qiú jù shí shí kè, yǔ chū kuī fù yuán fǎ tóng. shí zài shí fēn yǐ nèi, zé wú cǐ èr xiàn.
求食既、生光时刻,以两径较实影视太阴两半径相减之馀。与食甚实纬相加化秒为首率,相减化秒为末率,求得中率为秒,以分收之,为食既、生光距弧。求距时时刻,与初亏、复圆法同。食在十分以内,则无此二限。
qiú shí xiàn zǒng shí, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求食限总时,同甲子元法。
qiú shí shèn tài yīn huáng dào jīng wěi sù dù, yǐ yī xiǎo shí huà miǎo wèi yī lǜ, yī xiǎo shí tài yīn bái dào shí xíng wéi èr lǜ, shí shèn jù shí huà miǎo wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi jù shí yuè shí xíng. yǐ jiā jiǎn shí wàng tài yīn bái dào shí xíng, jiā jiǎn yǔ shí shèn jù shí tóng. dé shí shèn tài yīn bái dào jīng dù. yòu zhì shí wàng yuè jù zhèng jiāo, jiā jiǎn jù shí yuè shí xíng, dé shí shèn yuè jù zhèng jiāo. zài qiú huáng dào jīng wěi sù dù, tóng yuè lí.
求食甚太阴黄道经纬宿度,以一小时化秒为一率,一小时太阴白道实行为二率,食甚距时化秒为三率,求得四率,为距时月实行。以加减实望太阴白道实行,加减与食甚距时同。得食甚太阴白道经度。又置实望月距正交,加减距时月实行,得食甚月距正交。再求黄道经纬宿度,同月离。
qiú shí shèn tài yīn chì dào jīng wěi sù dù, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, shí shèn tài yīn jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù zhèng xián wèi èr lǜ, shí shèn tài yīn huáng dào jīng dù bù jí sān gōng zhě, yǔ sān gōng xiāng jiǎn guò sān gōng zhě, jiǎn sān gōng guò liù gōng zhě, yǔ jiǔ gōng xiāng jiǎn guò jiǔ gōng zhě, jiǎn jiǔ gōng. shí shèn tài yīn huáng dào wěi dù yú qiè wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú qiè, jiǎn biǎo dé tài yīn jù èr fēn hú yǔ huáng dào jiāo jiǎo, yǐ jiā jiǎn huáng chì dà jù, shí shèn tài yīn huáng dào jīng dù jiǔ gōng zhì sān gōng, wěi nán jiā, wěi běi jiǎn, jiē zài chì dào nán, fǎn jiǎn zé zài běi. sān gōng zhì jiǔ gōng jiā jiǎn fǎn shì. wèi tài yīn jù èr fēn hú yǔ chì dào jiāo jiǎo. yòu yǐ tài yīn jù èr fēn hú yǔ huáng dào jiāo jiǎo zhī yú xián wèi yī lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi èr lǜ, shí shèn tài yīn jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù zhī zhèng qiē wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi tài yīn jù èr fēn hú zhī zhèng qiē. yòu yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, tài yīn jù èr fēn hú yǔ chì dào jiāo jiǎo zhī yú xián wèi èr lǜ, tài yīn jù èr fēn hú zhèng qiē wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng qiē, jiǎn biǎo wèi jù chūn qiū fēn chì dào jīng dù. jiā jiǎn sān gōng jiǔ gōng, shí shèn tài yīn huáng dào jīng dù bù jí sān gōng, yǔ sān gōng xiāng jiǎn, guò sān gōng zhě jiā sān gōng. guò liù gōng zhě, yǔ jiǔ gōng xiāng jiǎn, guò jiǔ gōng zhě jiā jiǔ gōng. dé shí shèn tài yīn chì dào jīng dù. qiú wěi dù sù dù, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求食甚太阴赤道经纬宿度,以半径千万为一率,食甚太阴距春、秋分黄道经度正弦为二率,食甚太阴黄道经度不及三宫者,与三宫相减;过三宫者,减三宫;过六宫者,与九宫相减;过九宫者,减九宫。食甚太阴黄道纬度馀切为三率,求得四率为馀切,检表得太阴距二分弧与黄道交角,以加减黄赤大距,食甚太阴黄道经度九宫至三宫,纬南加,纬北减,皆在赤道南,反减则在北。三宫至九宫加减反是。为太阴距二分弧与赤道交角。又以太阴距二分弧与黄道交角之馀弦为一率,半径千万为二率,食甚太阴距春、秋分黄道经度之正切为三率,求得四率,为太阴距二分弧之正切。又以半径千万为一率,太阴距二分弧与赤道交角之馀弦为二率,太阴距二分弧正切为三率,求得四率为正切,检表为距春、秋分赤道经度。加减三宫九宫,食甚太阴黄道经度不及三宫,与三宫相减,过三宫者加三宫。过六宫者,与九宫相减,过九宫者加九宫。得食甚太阴赤道经度。求纬度宿度,同甲子元法。
qiú chū kuī fù yuán huáng dào gāo hú jiāo jiǎo, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, huáng chì dà jù zhèng xián wèi èr lǜ, yǐng jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng xián, jiǎn biǎo dé yǐng jù chì dào dù. yǐng jù chūn qiū fēn dù shù yǔ tài yáng tóng, tài yáng zài chì dào běi, yǐng zài nán, tài yáng zài chì dào nán, yǐng zài běi. yòu yǐ yǐng jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù yú xián wèi yī lǜ, huáng chì dà jù yú qiè wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng qiē, jiǎn biǎo wèi huáng dào chì jīng jiāo jiǎo. nǎi yòng hú sān jiǎo xíng, yǐ běi jí jù tiān dǐng wèi yī biān, yǐng jù chì dào yǔ jiǔ shí dù xiāng jiā jiǎn wèi yī biān, běi zé jiǎn, nán zé jiā. chū kuī fù yuán gè zi zhèng shí kè guò shí èr shí zhě, yǔ èr shí sì shí xiāng jiǎn. biàn chì dào dù, gè wèi suǒ jiā zhī jiǎo, qiú de duì běi jí jù tiān dǐng zhī jiǎo. gè wèi chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ jiā jiǎn huáng dào chì jīng jiāo jiǎo, tài yīn zài xià zhì qián liù gōng, shí zài zi zhèng hòu zé jiǎn, wéi xiàn xī. shí zài zi zhèng qián zé jiā, jiā guò jiǔ shí dù, yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, wéi xiàn dōng. bù jí jiǔ shí dù, zé bù yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, biàn wéi xiàn xī. zài xià zhì hòu liù gōng fǎn shì. gè dé huáng dào gāo hú jiāo jiǎo. ruò shí zài zi zhèng, yǐng zài zhèng wǔ, wú chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, zé huáng dào chì jīng jiāo jiǎo jí huáng dào gāo hú jiāo jiǎo. tài yīn zài xià zhì qián wéi xiàn xī, hòu wéi xiàn dōng.
求初亏、复圆黄道高弧交角,以半径千万为一率,黄赤大距正弦为二率,影距春、秋分黄道经度正弦为三率,求得四率为正弦,检表得影距赤道度。影距春、秋分度数与太阳同,太阳在赤道北,影在南,太阳在赤道南,影在北。又以影距春、秋分黄道经度馀弦为一率,黄赤大距馀切为二率,半径千万为三率,求得四率为正切,检表为黄道赤经交角。乃用弧三角形,以北极距天顶为一边,影距赤道与九十度相加减为一边,北则减,南则加。初亏、复圆各子正时刻过十二时者,与二十四时相减。变赤道度,各为所夹之角,求得对北极距天顶之角。各为赤经高弧交角,以加减黄道赤经交角,太阴在夏至前六宫,食在子正后则减,为限西。食在子正前则加,加过九十度,与半周相减,为限东。不及九十度,则不与半周相减,变为限西。在夏至后六宫反是。各得黄道高弧交角。若食在子正,影在正午,无赤经高弧交角,则黄道赤经交角即黄道高弧交角。太阴在夏至前为限西,后为限东。
qiú chū kuī fù yuán bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ bìng jìng wèi yī lǜ, shí shèn shí wěi wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú xián, jiǎn biǎo wèi bìng jìng jiāo shí wěi jiǎo. rú wú shí shèn shí wěi, jí wú cǐ jiǎo, yì wú bìng jìng huáng dào jiāo jiǎo. yòu zhì jiǔ shí dù, jiā jiǎn xié jù huáng dào jiāo jiǎo, dé chū kuī fù yuán huáng dào jiāo shí wěi jiǎo. shí shèn yuè jù zhèng jiāo chū gōng liù gōng, chū kuī jiǎn, fù yuán jiā. wǔ gōng shí yī gōng, chū kuī jiā, fù yuán jiǎn. gè yǔ bìng jìng jiāo shí wěi jiǎo xiāng jiǎn, wèi chū kuī fù yuán bìng jìng huáng dào jiāo jiǎo. bìng jìng chū jiāo shí wěi jiǎo xiǎo, jù wěi nán běi yǔ shí shèn tóng. dà zé fǎn shì. yǐ jiā jiǎn huáng dào gāo hú jiāo jiǎo, kuī xiàn dōng, fù yuán xiàn xī, wěi nán jiā, wěi běi jiǎn. chū kuī xiàn xī, fù yuán xiàn dōng, jiā jiǎn fǎn shì. gè dé bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo. rú wú bìng jìng huáng dào jiāo jiǎo, zé huáng dào gāo hú jiāo jiǎo jí bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo.
求初亏、复圆并径高弧交角,以并径为一率,食甚实纬为二率,半径千万为三率,求得四率为馀弦,检表为并径交实纬角。如无食甚实纬,即无此角,亦无并径黄道交角。又置九十度,加减斜距黄道交角,得初亏、复圆黄道交实纬角。食甚月距正交初宫、六宫,初亏减,复圆加。五宫、十一宫,初亏加,复圆减。各与并径交实纬角相减,为初亏、复圆并径黄道交角。并径初交实纬角小,距纬南北与食甚同。大则反是。以加减黄道高弧交角,亏限东,复圆限西,纬南加,纬北减。初亏限西,复圆限东,加减反是。各得并径高弧交角。如无并径黄道交角,则黄道高弧交角即并径高弧交角。
qiú chū kuī fù yuán fāng wèi, jí yǐ bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo wèi dìng jiāo jiǎo, qiú fǎ tóng jiǎ zǐ yuán. dàn yǐ bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo chū dù chū kuī zài xiàn dōng wèi zhèng xià, xiàn xī wèi zhèng shàng fù yuán zài xiàn dōng wèi zhèng shàng, xiàn xī wèi zhèng xià. jù jīng shī běi jí gāo dù dìng, yǔ jiǎ zǐ yuán fǎ tóng.
求初亏、复圆方位,即以并径高弧交角为定交角,求法同甲子元。但以并径高弧交角初度初亏在限东为正下,限西为正上;复圆在限东为正上,限西为正下。据京师北极高度定,与甲子元法同。
qiú dài shí fēn miǎo, yòng liǎng jīng xié jù, bù yòng yuè jù rì shí xíng, yú yǔ jiǎ zǐ yuán fǎ tóng.
求带食分秒,用两经斜距,不用月距日实行,馀与甲子元法同。
qiú dài shí fāng wèi, yòng dài shí liǎng xīn xiāng jù, bù yòng bìng jìng qiú zhū jiāo jiǎo, rú chū kuī fù yuán dìng fāng wèi. shí shèn qián yǔ chū kuī tóng, shí shèn hòu yǔ fù yuán tóng.
求带食方位,用带食两心相距,不用并径求诸交角,如初亏、复圆定方位。食甚前与初亏同,食甚后与复圆同。
qiú gè shěng yuè shí shí kè fāng wèi, lǐ tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求各省月食时刻方位,理同甲子元法。
huì yuè shí tú, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
绘月食图,同甲子元法。
rì shí yòng shù
日食用数
tài yáng guāng fēn yī shí wǔ miǎo, yú jiàn rì chán yuè lí yuè shí.
太阳光分一十五秒,馀见日躔、月离、月食。
tuī rì shí fǎ
推日食法
qiú tiān zhèng dōng zhì,
求天正冬至,
qiú jì rì,
求纪日,
qiú shǒu shuò,
求首朔,
qiú tài yīn rù shí xiàn, bìng tóng yuè shí, wéi bù yòng wàng cè, jí wéi zhú yuè shuò tài yīn jiāo zhōu. shì mǒu yuè rù kě shí zhī xiàn, jí wéi yǒu shí zhī yuè. jiāo zhōu zì wǔ gōng bā dù sì shí èr fēn zhì liù gōng jiǔ dù yī shí sì fēn, yòu zì shí yī gōng èr shí dù sì shí liù fēn zhì chū gōng èr shí yí dù yī shí bā fēn, jiē kě shí zhī xiàn.
求太阴入食限,并同月食,惟不用望策,即为逐月朔太阴交周。视某月入可食之限,即为有食之月。交周自五宫八度四十二分至六宫九度一十四分,又自十一宫二十度四十六分至初宫二十一度一十八分,皆可食之限。
qiú píng shuò,
求平朔,
qiú shí shuò shí shí, bìng tóng yuè shí qiú wàng fǎ, wéi bù jiā wàng cè. shì běn shí yuè jù zhèng jiāo rù shí xiàn wèi yǒu shí. zì wǔ gōng shí yí dù sān shí sì fēn zhì liù gōng liù dù èr shí èr fēn, yòu zì shí yī gōng èr shí sān dù sān shí bā fēn zhì chū gōng shí bā dù èr shí liù fēn, wèi yǒu shí zhī xiàn.
求实朔实时,并同月食求望法,惟不加望策。视本时月距正交入食限为有食。自五宫十一度三十四分至六宫六度二十二分,又自十一宫二十三度三十八分至初宫十八度二十六分,为有食之限。
qiú shí shuò yòng shí, yǔ yuè shí qiú shí wàng yòng shí tóng. bǐ shì rì chū rù, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求实朔用时,与月食求实望用时同。比视日出入,同甲子元法。
qiú shí shèn yòng shí, yǔ yuè shí qiú shí shèn shí kè fǎ tóng.
求食甚用时,与月食求食甚时刻法同。
qiú tài yáng tài yīn shí yǐn,
求太阳太阴实引,
qiú tài yáng tài yīn jù dì, bìng tóng yuè shí.
求太阳太阴距地,并同月食。
qiú dì píng gāo xià chà, xiān qiú běn rì tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà, fǎ tóng yuè shí. nǎi jiǎn tài yáng zuì dà dì bàn jìng chà, de dì píng gāo xià chà.
求地平高下差,先求本日太阴最大地半径差,法同月食。乃减太阳最大地半径差,得地平高下差。
qiú tài yáng shí bàn jìng, xiān qiú tài yáng shì bàn jìng, fǎ tóng yuè shí. nèi jiǎn tài yáng guāng fēn, dé tài yáng shí bàn jìng.
求太阳实半径,先求太阳视半径,法同月食。内减太阳光分,得太阳实半径。
qiú tài yīn shì bàn jìng, fǎ tóng yuè shí.
求太阴视半径,法同月食。
qiú shí shèn tài yáng huáng dào jīng dù sù dù, qiú jīng dù yǔ yuè shí qiú tài yīn bái dào fǎ tóng qiú sù dù tóng rì chán.
求食甚太阳黄道经度宿度,求经度与月食求太阴白道法同;求宿度同日躔。
qiú shí shèn tài yīn chì dào jīng wěi sù dù, yòng huáng chì dà jù, fǎ tóng yuè shí qiú tài yīn huáng dào.
求食甚太阴赤道经纬宿度,用黄赤大距,法同月食求太阴黄道。
qiú huáng chì jí huáng bái chì bái èr jīng jiāo jiǎo, yǐ shí shèn tài yáng jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù yú xián wèi yī lǜ, huáng chì dà jù yú qiè wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú qiè, jiǎn biǎo dé huáng chì èr jīng jiāo jiǎo. dōng zhì hòu huáng jīng zài chì jīng xī, xià zhì hòu zài chì jīng dōng, rú tài yáng zài èr zhì, zé wú cǐ jiǎo. yòu yǐ qián suǒ de xié jù huáng dào jiāo jiǎo, jí wéi huáng bái èr jīng jiāo jiǎo. shí shuò yuè jù zhèng jiāo chū gōng shí yī gōng, bái jīng zài huáng jīng xī wǔ gōng liù gōng, zài huáng jīng dōng. èr jiāo jiǎo xiāng jiā jiǎn, wèi chì bái èr jīng jiāo jiǎo. èr jiāo jiǎo tóng wèi dōng tóng wèi xī zhě xiāng jiā, bái jīng zài chì jīng zhī dōng xī réng zhī. yī wèi dōng yī wèi xī zhě xiāng jiǎn. dōng xī cóng dà jiǎo. rú jiǎn jǐn, zé wú cǐ jiǎo. rú wú huáng chì èr jīng jiāo jiǎo, zé huáng bái jí chì bái, dōng xī bìng tóng.
求黄赤及黄白、赤白二经交角,以食甚太阳距春、秋分黄道经度馀弦为一率,黄赤大距馀切为二率,半径千万为三率,求得四率为馀切,检表得黄赤二经交角。冬至后黄经在赤经西,夏至后在赤经东,如太阳在二至,则无此角。又以前所得斜距黄道交角,即为黄白二经交角。实朔月距正交初宫、十一宫,白经在黄经西;五宫、六宫,在黄经东。二交角相加减,为赤白二经交角。二交角同为东同为西者相加,白经在赤经之东西仍之。一为东一为西者相减。东西从大角。如减尽,则无此角。如无黄赤二经交角,则黄白即赤白,东西并同。
qiú yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù, yǐ shí shèn yòng shí yǔ shí èr shí xiāng jiǎn, yú shù biàn chì dào dù, de yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù.
求用时太阳距午赤道度,以食甚用时与十二时相减,馀数变赤道度,得用时太阳距午赤道度。
qiú yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, yòng hú sān jiǎo xíng, yǐ běi jí jù tiān dǐng wèi yī biān, tài yáng jù běi jí wéi yī biān, chì wěi zài nán, jiā jiǔ shí dù zài běi, yǔ jiǔ shí dù xiāng jiǎn. yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù wèi suǒ jiā zhī jiǎo, qiú de duì běi jí jù tiān dǐng zhī jiǎo, wèi yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo. wǔ qián chì jīng zài gāo hú dōng, wǔ hòu chì jīng zài gāo hú xī. ruò tài yáng zài zhèng wǔ, zé wú cǐ jiǎo.
求用时赤经高弧交角,用弧三角形,以北极距天顶为一边,太阳距北极为一边,赤纬在南,加九十度;在北,与九十度相减。用时太阳距午赤道度为所夹之角,求得对北极距天顶之角,为用时赤经高弧交角。午前赤经在高弧东,午后赤经在高弧西。若太阳在正午,则无此角。
qiú yòng shí tài yáng jù tiān dǐng, yǐ yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo zhèng xián wèi yī lǜ, běi jí jù tiān dǐng zhī zhèng xián wèi èr lǜ, yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng xián, jiǎn biǎo dé tài yáng jù tiān dǐng.
求用时太阳距天顶,以用时赤经高弧交角正弦为一率,北极距天顶之正弦为二率,用时太阳距午赤道度之正弦为三率,求得四率为正弦,检表得太阳距天顶。
qiú yòng shí gāo xià chà, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, dì píng gāo xià chà huà miǎo wèi èr lǜ, yòng shí tài yáng jù tiān dǐng zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, wèi yòng shí gāo xià chà.
求用时高下差,以半径千万为一率,地平高下差化秒为二率,用时太阳距天顶之正弦为三率,求得四率为秒,以分收之,为用时高下差。
qiú yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo yǔ chì bái èr jīng jiāo jiǎo xiāng jiā jiǎn, de yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo. dōng xī tóng zhě xiāng jiā, bái jīng zài gāo hú zhī dōng xī réng zhī. yī dōng yī xī zhě xiāng jiǎn, dōng xī cóng dà jiǎo. rú wú chì bái èr jīng jiāo jiǎo, huò wú chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, zé jí yǐ suǒ yǒu yī jiǎo mìng zhī, dōng xī bìng tóng. rú èr jiǎo jù wú, huò tóng dù jiǎn jǐn, zé wú cǐ jiǎo. shí shèn yòng shí jí zhēn shí. yòng shí gāo xià chà yǔ shí shèn shí wěi, nán jiā běi jiǎn, jí shí shèn liǎng xīn shì xiāng jù.
求用时白经高弧交角,以用时赤经高弧交角与赤白二经交角相加减,得用时白经高弧交角。东西同者相加,白经在高弧之东西仍之。一东一西者相减,东西从大角。如无赤白二经交角,或无赤经高弧交角,则即以所有一角命之,东西并同。如二角俱无,或同度减尽,则无此角。食甚用时即真时。用时高下差与食甚实纬,南加北减,即食甚两心视相距。
qiú yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, yuè zài huáng dào běi, qǔ yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo yuè zài huáng dào nán, qǔ yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo zhī wài jiǎo, shí jù zài gāo hú zhī dōng xī, yuè zài běi zé yǔ bái jīng tóng, zài nán zé xiāng fǎn. jiē wèi yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo. ruò zì jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, wěi nán rú wěi běi, wěi běi rú wěi nán.
求用时对两心视相距角,月在黄道北,取用时白经高弧交角;月在黄道南,取用时白经高弧交角之外角,实距在高弧之东西,月在北则与白经同,在南则相反。皆为用时对两心视相距角。若自经高弧交角过九十度,纬南如纬北,纬北如纬南。
qiú yòng shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ shí shèn yòng shí liǎng xīn shí xiàng jù wèi yī biān, jí shí shèn shí wěi. yòng shí gāo xià chà wèi yī biān, yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo wèi suǒ jiā zhī jiǎo, jí qiú de yòng shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo.
求用时对两心实相距角,用平三角形,以食甚用时两心实相距为一边,即食甚实纬。用时高下差为一边,用时对两心视相距角为所夹之角,即求得用时对两心实相距角。
qiú yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ yòng shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo zhī zhèng xián wèi yī lǜ, yòng shí liǎng xīn shí xiàng jù wèi èr lǜ, yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, jí yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù. bái jīng zài gāo hú xī, liǎng xīn shì xiāng jù dà yú bìng jìng zhě, huò wú shí huò wèi jí děng zhě, yòng shí jí chū kuī zhēn shí, zài gāo hú dōng wèi yǐ guò jí fù yuán zhēn shí. ruò xiǎo yú bìng jìng, gāo hú xī wèi chū kuī shí shèn zhī jiān, dōng wèi fù yuán shí shèn zhī jiān.
求用时两心视相距,以用时对两心实相距角之正弦为一率,用时两心实相距为二率,用时对两心视相距角之正弦为三率,求得四率,即用时两心视相距。白经在高弧西,两心视相距大於并径者,或无食或未及等者,用时即初亏真时,在高弧东为已过及复圆真时。若小於并径,高弧西为初亏食甚之间,东为复圆食甚之间。
qiú shí shèn shè shí, yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo dōng xiàng qián qǔ, xī xiàng hòu qǔ, jiǎo dà yuǎn qǔ, jiǎo xiǎo jìn qǔ, yuǎn bù guò jiǔ kè, jìn huò shù fēn. liàng jù yòng shí qián hòu ruò gān fēn, wèi shí shèn shè shí.
求食甚设时,用时白经高弧交角东向前取,西向后取,角大远取,角小近取,远不过九刻,近或数分。量距用时前后若干分,为食甚设时。
qiú shè shí jù fēn, yǐ shí shèn shè shí yǔ shí shèn yòng shí xiāng jiǎn, dé shè shí jù fēn.
求设时距分,以食甚设时与食甚用时相减,得设时距分。
qiú shè shí jù hú, yǐ yī xiǎo shí huà miǎo wèi yī lǜ, yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù wèi èr lǜ, shè shí jù fēn huà miǎo wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi shè shí jù hú.
求设时距弧,以一小时化秒为一率,一小时两经斜距为二率,设时距分化秒为三率,求得四率,为设时距弧。
qiú shè shí duì jù hú jiǎo, yǐ shí shèn shí wěi wèi yī lǜ, shè shí jù hú wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng qiē, jiǎn biǎo dé shè shí duì jù hú jiǎo.
求设时对距弧角,以食甚实纬为一率,设时距弧为二率,半径千万为三率,求得四率为正切,检表得设时对距弧角。
qiú shè shí liǎng xīn shí xiàng jù, yǐ shè shí duì jù hú jiǎo zhī zhèng xián wèi yī lǜ, shè shí jù hú wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, jí shè shí liǎng xīn shí xiàng jù.
求设时两心实相距,以设时对距弧角之正弦为一率,设时距弧为二率,半径千万为三率,求得四率,即设时两心实相距。
qiú shè shí tài yáng jù wǔ chì dào dù,
求设时太阳距午赤道度,
qiú shè shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求设时赤经高弧交角,
qiú shè shí tài yáng jù tiān dǐng,
求设时太阳距天顶,
qiú shè shí gāo xià chà,
求设时高下差,
qiú shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ shàng wǔ tiáo, jiē yǔ yòng shí tóng, dàn jiē yòng shè shí dù fēn lì suàn.
求设时白经高弧交角,以上五条,皆与用时同,但皆用设时度分立算。
qiú shè shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, yuè zài huáng dào běi, yǐ shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo yǔ shè shí duì jù hú jiǎo xiāng jiǎn, yuè zài huáng dào nán zé xiāng jiā, yòu yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, yú wèi shè shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo. xiāng jiǎn zhě, duì jù hú jiǎo xiǎo, shí jù zài gāo hú zhī dōng xī yǔ bái jīng tóng duì jù hú jiǎo dà zé xiāng fǎn. xiāng jiā yòu jiǎn bàn zhōu zhě, shí jù zài gāo hú zhī dōng xī, héng yǔ bái jīng fǎn. rú liǎng jiǎo xiāng děng ér jiǎn jǐn wú yú, huò xiāng jiā shì zú yī bǎi bā shí dù, zé wú jiāo jiǎo, yì wú duì shè shí liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo, jí yǐ shè shí gāo xià chà yǔ shè shí liǎng xīn shí xiàng jù xiāng jiǎn, yú wèi shè shí liǎng xīn shì xiāng jù. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, wěi nán rú wěi běi, wěi běi rú wěi nán.
求设时对两心视相距角,月在黄道北,以设时白经高弧交角与设时对距弧角相减,月在黄道南则相加,又与半周相减,馀为设时对两心视相距角。相减者,对距弧角小,实距在高弧之东西与白经同;对距弧角大则相反。相加又减半周者,实距在高弧之东西,恒与白经反。如两角相等而减尽无馀,或相加適足一百八十度,则无交角,亦无对设时两心实相距角,即以设时高下差与设时两心实相距相减,馀为设时两心视相距。若白经高弧交角过九十度,纬南如纬北,纬北如纬南。
qiú shè shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo,
求设时对两心实相距角,
qiú shè shí liǎng xīn shì xiāng jù, jiē yǔ yòng shí tóng.
求设时两心视相距,皆与用时同。
qiú shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào, yǐ shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo yǔ yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo xiāng jiǎn, jí dé.
求设时白经高弧交角较,以设时白经高弧交角与用时白经高弧交角相减,即得。
qiú shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo, yǐ shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào yǔ yòng shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo xiāng jiā jiǎn, jí dé. wěi běi wèi jiǎn, wěi nán wèi jiā. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, fǎn shì.
求设时高弧交用时视距角,以设时白经高弧交角较与用时对两心实相距角相加减,即得。纬北为减,纬南为加。若白经高弧交角过九十度,反是。
qiú duì shè shí shì xíng jiǎo, yǐ shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo yǔ shè shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo xiāng jiā jiǎn, jí dé. liǎng shí jù tóng zài gāo hú dōng, huò tóng zài xī, zé jiǎn yī dōng yī xī zhě, zé jiā jiā guò bàn zhōu zhě, yǔ quán zhōu xiāng jiǎn, yòng qí yú. rú wú shè shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo, shè shí gāo xià chà dà yú shè shí liǎng xīn shí xiàng jù, zé shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo jí duì shè shí shì xíng jiǎo shè shí gāo xià chà xiǎo yú shè shí liǎng xīn shí xiàng jù, zé yǐ shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, yú wèi duì shè shí shì xíng jiǎo.
求对设时视行角,以设时高弧交用时视距角与设时对两心实相距角相加减,即得。两实距同在高弧东,或同在西,则减;一东一西者,则加;加过半周者,与全周相减,用其馀。如无设时对两心实相距角,设时高下差大於设时两心实相距,则设时高弧交用时视距角即对设时视行角;设时高下差小於设时两心实相距,则以设时高弧交用时视距角与半周相减,馀为对设时视行角。
qiú duì shè shí shì jù jiǎo, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi yī biān, shè shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi yī biān, duì shè shí shì xíng jiǎo wèi suǒ jiā zhī jiǎo, jí qiú de duì shè shí shì jù jiǎo.
求对设时视距角,用平三角形,以用时两心视相距为一边,设时两心视相距为一边,对设时视行角为所夹之角,即求得对设时视距角。
qiú shè shí shì xíng, yǐ duì shè shí shì jù jiǎo zhī zhèng xián wèi yī lǜ, shè shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi èr lǜ, duì shè shí shì xíng jiǎo zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi shè shí shì xíng.
求设时视行,以对设时视距角之正弦为一率,设时两心视相距为二率,对设时视行角正弦为三率,求得四率,为设时视行。
qiú zhēn shí shì xíng, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, duì shè shí shì jù jiǎo yú xián wèi èr lǜ, yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wéi zhēn shí shì xíng.
求真时视行,以半径千万为一率,对设时视距角馀弦为二率,用时两心视相距为三率,求得四率,为真时视行。
qiú zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù. yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, duì shè shí shì jù jiǎo zhèng xián wèi èr lǜ, yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wéi zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù.
求真时两心视相距。以半径千万为一率,对设时视距角正弦为二率,用时两心视相距为三率,求得四率,为真时两心视相距。
qiú shí shèn zhēn shí, yǐ shè shí shì xíng wéi yī lǜ, shè shí jù fēn wéi èr lǜ, zhēn shí shì xíng wéi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wéi zhēn shí jù fēn, yǐ jiā jiǎn shí shèn yòng shí, bái jīng zài gāo hú xī zé jiā, zài gāo hú dōng zé jiǎn. dé shí shèn zhēn shí.
求食甚真时,以设时视行为一率,设时距分为二率,真时视行为三率,求得四率,为真时距分,以加减食甚用时,白经在高弧西则加,在高弧东则减。得食甚真时。
qiú zhēn shí jù hú,
求真时距弧,
qiú zhēn shí duì jù hú jiǎo,
求真时对距弧角,
qiú zhēn shí liǎng xīn shí xiàng jù, yǐ shàng sān tiáo, fǎ yǔ shè shí tóng, dàn jiē yòng zhēn shí dù fēn lì suàn.
求真时两心实相距,以上三条,法与设时同,但皆用真时度分立算。
qiú zhēn shí tài yáng jù wǔ chì dào dù,
求真时太阳距午赤道度,
qiú zhēn shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求真时赤经高弧交角,
qiú zhēn shí tài yáng jù tiān dǐng,
求真时太阳距天顶,
qiú zhēn shí gāo xià chà,
求真时高下差,
qiú zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求真时白经高弧交角,
qiú zhēn shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo,
求真时对两心视相距角,
qiú zhēn shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo,
求真时对两心实相距角,
qiú kǎo zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ shàng bā tiáo, fǎ yǔ yòng shí tóng, dàn jiē yòng zhēn shí dù fēn lì suàn.
求考真时两心视相距,以上八条,法与用时同,但皆用真时度分立算。
qiú zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào, fǎ tóng shè shí, dàn yòng zhēn shí dù fēn lì suàn.
求真时白经高弧交角较,法同设时,但用真时度分立算。
qiú zhēn shí gāo hú jiāo shè shí shì jù jiǎo, fǎ tóng shè shí, jiā jiǎn yǒu yì. yuè zài huáng dào běi, shè shí zhēn shí liǎng shí jù zài gāo hú dōng xī tóng, wéi bái jīng yì. shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo xiǎo zé jiā, dà zé jiǎn. ruò bái jīng yì tóng, fǎn shì. ruò liǎng shí jù yī dōng yī xī, zé jiē xiāng jiǎn. yuè zài huáng dào nán, shè shí jiāo jiǎo xiǎo zé jiā, dà zé jiǎn. rú wú shè shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo, shè shí gāo xià chà dà yú shè shí liǎng xīn shí xiàng jù, zé zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào, jí zhēn shí gāo hú jiāo shè shí shì jù jiǎo shè shí gāo xià chà xiǎo yú shè shí liǎng xīn shí xiàng jù, zé yǐ zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, yú wéi zhēn shí gāo hú jiāo shè shí shì jù jiǎo. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, wěi nán rú wěi běi, wěi běi rú wěi nán.
求真时高弧交设时视距角,法同设时,加减有异。月在黄道北,设时真时两实距在高弧东西同,惟白经异。设时白经高弧交角小则加,大则减。若白经亦同,反是。若两实距一东一西,则皆相减。月在黄道南,设时交角小则加,大则减。如无设时对两心实相距角,设时高下差大於设时两心实相距,则真时白经高弧交角较,即真时高弧交设时视距角;设时高下差小於设时两心实相距,则以真时白经高弧交角较与半周相减,馀为真时高弧交设时视距角。若白经高弧交角过九十度,纬南如纬北,纬北如纬南。
qiú duì kǎo zhēn shí shì xíng jiǎo, fǎ tóng shè shí. rú shè shí shí jù yǔ gāo hú hé, wú dōng xī zhě, shè shí gāo xià chà dà yú shè shí liǎng xīn shí xiàng jù, zé xiāng jiǎn, xiǎo zé jiā. rú zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào yǔ shè shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo xiāng děng, ér jiǎn jǐn wú yú, zé zhēn shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo, jí duì kǎo zhēn shí shì xíng jiǎo. huò xiāng jiā shì zú bàn zhōu, zé zhēn shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, jí duì kǎo zhēn shí shì xíng jiǎo.
求对考真时视行角,法同设时。如设时实距与高弧合,无东西者,设时高下差大於设时两心实相距,则相减,小则加。如真时白经高弧交角较与设时对两心实相距角相等,而减尽无馀,则真时对两心实相距角,即对考真时视行角。或相加適足半周,则真时对两心实相距角与半周相减,即对考真时视行角。
qiú duì kǎo zhēn shí shì jù jiǎo,
求对考真时视距角,
qiú kǎo zhēn shí shì xíng, yǐ shàng èr tiáo, fǎ tóng shè shí, dàn yòng kǎo zhēn shí dù fēn lì suàn.
求考真时视行,以上二条,法同设时,但用考真时度分立算。
qiú dìng zhēn shí shì xíng, rú dìng zhēn shí shì xíng yǔ kǎo zhēn shí shì xíng děng, zé shí shèn zhēn shí jí wéi dìng zhēn shí. rú huò dà huò xiǎo, zài yòng xià fǎ qiú zhī.
求定真时视行,如定真时视行与考真时视行等,则食甚真时即为定真时。如或大或小,再用下法求之。
qiú dìng zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ shàng èr tiáo, fǎ tóng zhēn shí, yòng kǎo zhēn shí dù fēn lì suàn.
求定真时两心视相距,以上二条,法同真时,用考真时度分立算。
qiú shí shèn dìng zhēn shí, yǐ kǎo zhēn shí shì xíng wéi yī lǜ, shè shí jù fēn yǔ zhēn shí jù fēn xiàng jiǎn yú wèi èr lǜ, dìng zhēn shí shì xíng wéi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi dìng zhēn shí jù fēn. yǐ jiā jiǎn shí shèn shè shí, bái jīng zài gāo hú dōng, shè shí jù fēn xiǎo cè jiǎn, dà zé jiā. bái jīng zài gāo hú xī, fǎn shì. dé shí shèn dìng zhēn shí.
求食甚定真时,以考真时视行为一率,设时距分与真时距分相减馀为二率,定真时视行为三率,求得四率,为定真时距分。以加减食甚设时,白经在高弧东,设时距分小测减,大则加。白经在高弧西,反是。得食甚定真时。
qiú shí fēn, yǐ tài yáng shí bàn jìng bèi zhī wèi yī lǜ, shí fēn wéi èr lǜ, bìng jìng nèi jiǎn dìng zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù yú wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, jí shí fēn.
求食分,以太阳实半径倍之为一率,十分为二率,并径内减定真时两心视相距馀为三率,求得四率,即食分。
qiú chū kuī fù yuán qián shè shí, bái jīng zài gāo hú xī, shí shèn yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù yǔ bìng jìng xiāng qù bù yuǎn, jí yǐ shí shèn yòng shí wéi chū kuī qián shè shí, xiǎo zé xiàng qián qǔ, dà zé xiàng hòu qǔ, liàng jù shí shèn yòng shí qián hòu ruò gān fēn, wèi chū kuī qián shè shí. yǔ shí shèn dìng zhēn shí xiāng jiǎn, yú shù yǔ shí shèn dìng zhēn shí xiāng jiā, wèi fù yuán qián shè shí, bái jīng zài gāo hú dōng, xiān qǔ fù yuán, hòu dé chū kuī, lǐ bìng tóng.
求初亏、复圆前设时,白经在高弧西,食甚用时两心视相距与并径相去不远,即以食甚用时为初亏前设时,小则向前取,大则向后取,量距食甚用时前后若干分,为初亏前设时。与食甚定真时相减,馀数与食甚定真时相加,为复圆前设时,白经在高弧东,先取复圆,后得初亏,理并同。
qiú chū kuī qián shè shí jù fēn,
求初亏前设时距分,
qiú chū kuī qián shè shí jù hú,
求初亏前设时距弧,
qiú chū kuī qián shè shí duì jù hú jiǎo, chū kuī qián shè shí zài shí shèn yòng shí qián wèi xī, zài shí shèn yòng shí hòu wèi dōng.
求初亏前设时对距弧角,初亏前设时在食甚用时前为西,在食甚用时后为东。
qiú chū kuī qián shè shí liǎng xīn shí xiàng jù, yǐ shàng sì tiáo, fǎ tóng shí shèn shè shí, dàn yòng chū kuī qián shè shí dù fēn lì suàn.
求初亏前设时两心实相距,以上四条,法同食甚设时,但用初亏前设时度分立算。
qiú chū kuī qián shè shí tài yáng jù wǔ chì dào dù,
求初亏前设时太阳距午赤道度,
qiú chū kuī qián shè shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求初亏前设时赤经高弧交角,
qiú chū kuī qián shè shí tài yáng jù tiān dǐng,
求初亏前设时太阳距天顶,
qiú chū kuī qián shè shí gāo xià chà,
求初亏前设时高下差,
qiú chū kuī qián shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ shàng wǔ tiáo, fǎ tóng shí shèn yòng shí.
求初亏前设时白经高弧交角,以上五条,法同食甚用时。
qiú chū kuī qián shè shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, fǎ tóng shí shèn yòng shí, jiā jiǎn yǒu yì, yuè zài huáng dào běi, èr jiǎo dōng xī tóng, zé xiāng jiā yī dōng yī xī, xiāng jiǎn. yuè zài huáng dào nán, fǎn shì. yòu yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, zé wěi nán wěi běi hù yì. yú tóng shí shèn shè shí.
求初亏前设时对两心视相距角,法同食甚用时,加减有异,月在黄道北,二角东西同,则相加;一东一西,相减。月在黄道南,反是。又与半周相减。若白经高弧交角过九十度,则纬南、纬北互异。馀同食甚设时。
qiú chū kuī qián shè shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo,
求初亏前设时对两心实相距角,
qiú chū kuī qián shè shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ shàng èr tiáo, fǎ tóng shí shèn yòng shí, dàn yòng chū kuī qián shè shí dù fēn lì suàn.
求初亏前设时两心视相距,以上二条,法同食甚用时,但用初亏前设时度分立算。
qiú chū kuī hòu shè shí, shì chū kuī qián shè shí liǎng xīn shì xiāng jù xiǎo yú bìng jìng, zé xiàng qián qǔ, dà zé xiàng hòu qǔ, chá qí jiào zhī duō guǎ, liàng qǔ qián hòu ruò gān fēn, wèi chū kuī hòu shè shí. yǐ xià zhú tiáo tuī suàn, jiē yǔ qián shè shí tóng, dàn yòng hòu shè shí dù fēn lì suàn.
求初亏后设时,视初亏前设时两心视相距小於并径,则向前取,大则向后取,察其较之多寡,量取前后若干分,为初亏后设时。以下逐条推算,皆与前设时同,但用后设时度分立算。
qiú chū kuī shì jù jiào, yǐ qián hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù xiāng jiǎn, jí dé.
求初亏视距较,以前后设时两心视相距相减,即得。
qiú chū kuī shè shí jiào, yǐ qián hòu shè shí jù fēn xiàng jiǎn, jí dé.
求初亏设时较,以前后设时距分相减,即得。
qiú chū kuī shì jù bìng jìng jiào, yǐ chū kuī hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù yǔ bìng jìng xiāng jiǎn, jí dé.
求初亏视距并径较,以初亏后设时两心视相距与并径相减,即得。
qiú chū kuī dìng zhēn shí, yǐ chū kuī shì jù jiào wéi yī lǜ, chū kuī shè shí jiào wéi èr lǜ, chū kuī shì jù bìng jìng jiào wéi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi chū kuī zhēn shí jù fēn. yǐ jiā jiǎn chū kuī hòu shè shí, hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù dà yú bìng jìng wèi jiā, xiǎo wèi jiǎn. dé chū kuī zhēn shí. nǎi yǐ chū kuī zhēn shí yī qián fǎ qiú qí liǎng xīn shì xiāng jù, guǒ yǔ bìng jìng děng, zé chū kuī zhēn shí jí chū kuī dìng zhēn shí. chū kuī zhēn shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo jí chū kuī fāng wèi jiǎo. rú huò dà huò xiǎo, zé yǐ chū kuī qián hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù yǔ bìng jìng yóu jìn zhě, yǔ kǎo zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù xiāng jiào, yī fǎ bǐ lì, dé chū kuī dìng zhēn shí.
求初亏定真时,以初亏视距较为一率,初亏设时较为二率,初亏视距并径较为三率,求得四率,为初亏真时距分。以加减初亏后设时,后设时两心视相距大於并径为加,小为减。得初亏真时。乃以初亏真时依前法求其两心视相距,果与并径等,则初亏真时即初亏定真时。初亏真时对两心实相距角即初亏方位角。如或大或小,则以初亏前后设时两心视相距与并径尤近者,与考真时两心视相距相较,依法比例,得初亏定真时。
qiú fù yuán qián shè shí zhū tiáo, fǎ tóng chū kuī, dàn yòng fù yuán qián shè shí dù fēn lì suàn.
求复圆前设时诸条,法同初亏,但用复圆前设时度分立算。
qiú fù yuán hòu shè shí, shì fù yuán qián shè shí liǎng xīn shì xiāng jù xiǎo yú bìng jìng, zé xiàng hòu qǔ, dà yú bìng jìng, zé xiàng qián qǔ, chá qí jiào zhī duō guǎ, liàng qǔ qián hòu ruò gān fēn, wèi fù yuán hòu shè shí. zhú tiáo tuī suàn, jiē yǔ qián shè shí tóng, dàn yòng hòu shè shí dù fēn lì suàn.
求复圆后设时,视复圆前设时两心视相距小於并径,则向后取,大於并径,则向前取,察其较之多寡,量取前后若干分,为复圆后设时。逐条推算,皆与前设时同,但用后设时度分立算。
qiú fù yuán shì jù jiào,
求复圆视距较,
qiú fù yuán shè shí jiào,
求复圆设时较,
qiú fù yuán shì jù bìng jìng jiào,
求复圆视距并径较,
qiú fù yuán dìng zhēn shí, yǐ shàng sì tiáo, jiē yǔ chū kuī fǎ tóng, dàn yòng fù yuán dù fēn lì suàn.
求复圆定真时,以上四条,皆与初亏法同,但用复圆度分立算。
qiú shí xiàn zǒng shí, zhì chū kuī dìng zhēn shí, jiǎn fù yuán dìng zhēn shí, jí dé.
求食限总时,置初亏定真时,减复圆定真时,即得。
qiú chū kuī fù yuán dìng jiāo jiǎo, chū kuī bái jīng zài gāo hú zhī dōng, yǐ chū kuī fāng wèi jiǎo yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, zài gāo hú zhī xī, jí yòng chū kuī fāng wèi jiǎo fù yuán fǎn shì: jiē wèi dìng jiāo jiǎo.
求初亏、复圆定交角,初亏白经在高弧之东,以初亏方位角与半周相减,在高弧之西,即用初亏方位角;复圆反是:皆为定交角。
qiú chū kuī fù yuán fāng wèi, fǎ yǔ jiǎ zǐ yuán tóng, dàn yǐ dìng jiāo jiǎo chū dù chū kuī bái jīng zài gāo hú dōng wèi zhèng shàng, zài xī wèi zhèng xià fù yuán zài dōng wèi zhèng xià, zài xī wèi zhèng shàng.
求初亏、复圆方位,法与甲子元同,但以定交角初度初亏白经在高弧东为正上,在西为正下;复圆在东为正下,在西为正上。
qiú dài shí yòng rì chū rù fēn, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求带食用日出入分,同甲子元法。
qiú dài shí jù shí, yǐ rì chū rù fēn yǔ shí shèn yòng shí xiāng jiǎn, jí dé.
求带食距时,以日出入分与食甚用时相减,即得。
qiú dài shí jù hú, fǎ tóng shí shèn shè shí, dàn yòng dài shí jù shí lì suàn.
求带食距弧,法同食甚设时,但用带食距时立算。
qiú dài shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ huáng chì jù wěi zhī yú xián wèi yī lǜ, běi jí gāo dù zhī zhèng xián wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú xián, jiǎn biǎo dé dài shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo.
求带食赤经高弧交角,以黄赤距纬之馀弦为一率,北极高度之正弦为二率,半径千万为三率,求得四率为馀弦,检表得带食赤经高弧交角。
qiú dài shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, fǎ yǔ shí shèn yòng shí tóng, dàn yòng dài shí dù fēn lì suàn.
求带食白经高弧交角,法与食甚用时同,但用带食度分立算。
qiú dài shí duì jù hú jiǎo,
求带食对距弧角,
qiú dài shí liǎng xīn shí xiàng jù,
求带食两心实相距,
qiú dài shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, yǐ shàng sān tiáo, fǎ yǔ shí shèn shè shí tóng, dàn yòng dài shí dù fēn lì suàn.
求带食对两心视相距角,以上三条,法与食甚设时同,但用带食度分立算。
qiú dài shí duì liǎng xīn shí xiàng jù jiǎo, yòng dì píng gāo xià chà, yú fǎ tóng shí shèn yòng shí.
求带食对两心实相距角,用地平高下差,馀法同食甚用时。
qiú dài shí liǎng xīn shì xiāng jù, fǎ tóng shí shèn yòng shí, dàn yòng dài shí dù fēn lì suàn.
求带食两心视相距,法同食甚用时,但用带食度分立算。
qiú dài shí fēn miǎo, yǔ qiú shí fēn tóng, yòng dài shí xiāng jù lì suàn.
求带食分秒,与求食分同,用带食相距立算。
qiú dài shí fāng wèi, zài shí shèn qián zhě, yòng chū kuī fǎ zài shí shèn hòu zhě, yòng fù yuán fǎ.
求带食方位,在食甚前者,用初亏法;在食甚后者,用复圆法。
qiú gè shěng rì shí shí kè fāng wèi, lǐ tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求各省日食时刻方位,理同甲子元法。
huì rì shí tú, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
绘日食图,同甲子元法。
huì rì shí kūn yú tú, qǔ jiàn shí jí duō zhī fēn, měi fēn wéi yī xiàn. zhǐ yú èr shí yī xiàn. yòu qǔ jiàn shí shí kè zǎo wǎn, měi kè wèi yī xiàn. zhǐ yú jiǔ shí liù xiàn. jiāo cuò xiāng qiú, fǎn tuī dé jiàn shí gè dì běi jí gāo xià dù dōng xī piān dù. nǎi àn dù lián wèi yī tú. yòu àn kūn yú quán tú suǒ dāng gāo dù piān dù gè dì míng, suì yī tián zhù.
绘日食坤舆图,取见食极多之分,每分为一限。止於二十一限。又取见食时刻早晚,每刻为一限。止於九十六限。交错相求,反推得见食各地北极高下度、东西偏度。乃按度联为一图。又按坤舆全图所当高度偏度各地名,遂一填註。
xiāng jù yòng shù, jiàn yuè lí jí wǔ xīng héng xīng xíng.
相距用数,见月离及五星、恒星行。
tuī xiāng jù fǎ, tóng jiǎ zǐ yuán tuī líng fàn fǎ.
推相距法,同甲子元推凌犯法。
tuī bù yòng biǎo
推步用表
jiǎ zǐ yuán jí guǐ mǎo yuán èr fǎ, chú běn fǎ wài, jiē yǒu yòng biǎo tuī suàn zhī fǎ, yuē qí dà zhǐ zhe yú piān.
甲子元及癸卯元二法,除本法外,皆有用表推算之法,约其大旨著於篇。
jiǎ zǐ yuán fǎ:
甲子元法:
yī yuē nián gēn biǎo, yǐ jì nián jì rì zhí sù wèi gāng, yóu fǎ yuán zhī nián shùn tuī sān bǎi nián, gè dé qí nián tiān zhèng dōng zhì cì rì zi zhèng tài yáng jí zuì bēi píng xíng, liè wéi tài yáng nián gēn biǎo tài yīn jí zuì gāo zhèng jiāo píng xíng, liè wéi tài yīn nián gēn biǎo wǔ xīng jí zuì gāo zhèng jiāo fú jiàn zhū píng xíng, wèi gè xīng nián gēn biǎo.
一曰年根表,以纪年、纪日、值宿为纲,由法元之年顺推三百年,各得其年天正冬至次日子正太阳及最卑平行,列为太阳年根表;太阴及最高、正交平行,列为太阴年根表;五星及最高、正交、伏见诸平行,为各星年根表。
yī yuē zhōu suì píng xíng biǎo, yǐ rì shù wèi gāng, yóu yī rì zhì sān bǎi liù shí liù rì, jī lěi rì yuè wǔ xīng jí zuì bēi zuì gāo zhèng jiāo fú jiàn zhū píng xíng, gè liè wéi zhōu suì píng xíng biǎo.
一曰周岁平行表,以日数为纲,由一日至三百六十六日,积累日、月、五星及最卑、最高、正交、伏见诸平行,各列为周岁平行表。
yī yuē zhōu rì píng xíng biǎo, yǐ shí fēn miǎo wèi gāng, yǔ dù fēn miǎo duì liè sān céng, zì yī zhì liù shí, jī lěi rì yuè wǔ xīng jí zuì gāo zhèng jiāo fú jiàn yuè jù rì tài yīn yǐn shù jiāo zhōu zhū píng xíng, gè liè wéi zhōu rì píng xíng biǎo.
一曰周日平行表,以时分秒为纲,与度分秒对列三层,自一至六十,积累日、月、五星及最高、正交、伏见、月距日、太阴引数、交周诸平行,各列为周日平行表。
yī yuē jūn shù biǎo, yǐ yǐn shù wèi gāng, yù tuī dé zhú dù zhú fēn yíng suō chí jí, bèi liè yú biǎo. tài yīn bié yǒu èr sān jūn shù biǎo, yǐ yǐn shù jí yuè jù rì wèi gāng, zòng héng duì liè, tuī dé èr sān jūn shù, bèi liè yú biǎo. tǔ mù jīn shuǐ sì xīng, zé yǐ chū jūn jí zhōng fēn cì jūn jí jiào fēn, tóng liè wéi yī biǎo. huǒ xīng zé yǐ chū jūn jí cì lún xīn jù dì shù cì lún bàn jìng běn shù tài yáng gāo bēi chā shù, tóng liè wéi yī biǎo. jiē wèi jūn shù biǎo.
一曰均数表,以引数为纲,豫推得逐度逐分盈缩迟疾,备列於表。太阴别有二三均数表,以引数及月距日为纲,纵横对列,推得二三均数,备列於表。土、木、金、水四星,则以初均及中分、次均及较分,同列为一表。火星则以初均及次轮心距地数、次轮半径本数、太阳高卑差数,同列为一表。皆为均数表。
yī yuē jù dù biǎo, yǐ huáng dào gōng dù wèi gāng, liè suǒ duì chì dào nán běi jù wěi, wèi huáng chì jù dù biǎo. yǐ yuè jù zhèng jiāo wèi gāng, fēn huáng bái dà jù wèi liù xiàn, liè suǒ duì huáng dào nán běi jù wěi, wèi huáng bái jù dù biǎo.
一曰距度表,以黄道宫度为纲,列所对赤道南北距纬,为黄赤距度表。以月距正交为纲,分黄白大距为六限,列所对黄道南北距纬,为黄白距度表。
yī yuē shēng dù biǎo, yǐ huáng dào gōng dù wèi gāng, liè suǒ duì chì dào dù, wèi huáng chì shēng dù biǎo.
一曰升度表,以黄道宫度为纲,列所对赤道度,为黄赤升度表。
yī yuē huáng dào chì jīng jiāo jiǎo biǎo, yǐ huáng dào gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ duì huáng dào chì jīng jiāo jiǎo liè yú biǎo.
一曰黄道赤经交角表,以黄道宫度为纲,取所对黄道赤经交角列於表。
yī yuē shēng dù chà biǎo, yǐ yuè wǔ xīng jù jiāo gōng dù wèi gāng, gè liè suǒ dāng huáng dào dù zhī jiào, gè wèi shēng dù chà biǎo.
一曰升度差表,以月、五星距交宫度为纲,各列所当黄道度之较,各为升度差表。
yī yuē shí chà biǎo, yǐ huáng dào wèi gāng, qǔ suǒ dāng chì dào dù zhī jiào biàn shí, liè wéi shēng dù shí chà biǎo. yòu yǐ yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng jūn shù biàn shí, liè wéi jūn shù shí chà biǎo.
一曰时差表,以黄道为纲,取所当赤道度之较变时,列为升度时差表。又以引数为纲,取所当均数变时,列为均数时差表。
yī yuē dì bàn jìng chà biǎo, yǐ shí gāo dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng tài yīn jí huǒ jīn shuǐ sān xīng zhū dì bàn jìng chà, gè liè wéi biǎo.
一曰地半径差表,以实高度为纲,取所当太阳、太阴及火、金、水三星诸地半径差,各列为表。
yī yuē qīng méng qì chà biǎo, yǐ shí gāo dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng qīng méng qì chà, liè wéi biǎo.
一曰清蒙气差表,以实高度为纲,取所当清蒙气差,列为表。
yī yuē shí xíng biǎo, yǐ yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng tài yīn jí yuè jù rì shí xíng, gè liè wéi biǎo.
一曰实行表,以引数为纲,取所当太阳、太阴及月距日实行,各列为表。
yī yuē jiāo jūn jù xiàn biǎo, yǐ yuè jù rì wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī jiāo jūn jí jù xiàn, tóng liè wéi yī biǎo.
一曰交均距限表,以月距日为纲,取所当之交均及距限,同列为一表。
yī yuē shǒu shuò zhū gēn biǎo, yǐ jì nián jì rì zhí sù wèi gāng, yóu fǎ yuán zhī nián shùn tuī sān bǎi nián, qǔ suǒ dāng zhī shǒu shuò rì shí fēn miǎo jí tài yáng píng xíng, tài yáng tài yīn yǐn shù, tài yīn jiāo zhōu, wǔ zhě tóng liè wéi yī biǎo.
一曰首朔诸根表,以纪年、纪日、值宿为纲,由法元之年顺推三百年,取所当之首朔日时分秒及太阳平行,太阳、太阴引数,太阴交周,五者同列为一表。
yī yuē shuò wàng cè biǎo, yǐ yuè shù wèi gāng, zì yī zhì shí sān, qǔ suǒ dāng zhī shuò wàng cè jí tài yáng píng xíng shuò wàng cè, tài yáng tài yīn yǐn shù shuò wàng cè, tài yīn jiāo zhōu shuò wàng cè, shí shì tóng liè wéi yī biǎo.
一曰朔望策表,以月数为纲,自一至十三,取所当之朔、望策及太阳平行朔、望策,太阳、太阴引数朔、望策,太阴交周朔、望策,十事同列为一表。
yī yuē shì bàn jìng biǎo, yǐ yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī rì bàn jìng yuè bàn jìng yuè jù dì yǐng bàn jìng yǐng chà, wǔ zhě tóng liè wéi yī biǎo.
一曰视半径表,以引数为纲,取所当之日半径、月半径、月距地影半径、影差,五者同列为一表。
yī yuē jiāo shí yuè xíng biǎo, yǐ shí shèn jù wěi fēn wéi gāng, zì chū fēn zhì liù shí sì fēn, yǔ tài yáng tài yīn dì yǐng, fán liǎng bàn jìng zhī hé fēn, zì èr shí wǔ fēn zhì liù shí sì fēn, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī yuè xíng fēn miǎo liè wéi biǎo. qí tài yīn dì yǐng liǎng bàn jìng zhī jiào fēn yǔ hé fēn tóng yòng.
一曰交食月行表,以食甚距纬分为纲,自初分至六十四分,与太阳、太阴、地影,凡两半径之和分,自二十五分至六十四分,纵横对列,取所当之月行分秒列为表。其太阴、地影两半径之较分与和分同用。
yī yuē huáng píng xiàng xiàn biǎo, yǐ zhèng wǔ huáng dào gōng dù wèi gāng, fēn běi jí gāo zì shí liù dù zhì sì shí liù dù wèi sān shí yī xiàn, qǔ suǒ dāng zhī chūn fēn jù wǔ huáng píng xiàng xiàn xiàn jù dì gāo, sān zhě tóng liè wéi yī biǎo.
一曰黄平象限表,以正午黄道宫度为纲,分北极高自十六度至四十六度为三十一限,取所当之春分距午、黄平象限、限距地高,三者同列为一表。
yī yuē huáng dào gāo hú jiāo jiǎo biǎo yǐ rì jù xiàn wèi gāng, zì chū dù zhì jiǔ shí dù, fēn xiàn jù dì gāo zì èr shí dù zhì bā shí jiǔ dù wèi qī shí xiàn, qǔ suǒ dāng zhī huáng dào gāo hú jiāo jiǎo liè wéi biǎo.
一曰黄道高弧交角表、以日距限为纲,自初度至九十度,分限距地高自二十度至八十九度为七十限,取所当之黄道高弧交角列为表。
yī yuē tài yáng gāo hú biǎo, liè fǎ yǔ huáng dào gāo hú jiāo jiǎo biǎo tóng.
一曰太阳高弧表,列法与黄道高弧交角表同。
yī yuē dōng xī nán běi chà biǎo, yǐ jiāo jiǎo dù wèi gāng, zì chū dù zhì jiǔ shí dù, yǔ gāo xià chà yī fēn zhì liù shí sān fēn, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī dōng xī chà jí nán běi chà, tóng liè wéi biǎo.
一曰东西南北差表,以交角度为纲,自初度至九十度,与高下差一分至六十三分,纵横对列,取所当之东西差及南北差,同列为表。
yī yuē wěi chà jiǎo biǎo, yǐ bìng jìng wèi gāng, zì sān shí yī fēn zhì liù shí sì fēn, yǔ jù wěi yī fēn zhì liù shí sì fēn, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī wěi chà jiǎo liè wéi biǎo.
一曰纬差角表,以并径为纲,自三十一分至六十四分,与距纬一分至六十四分,纵横对列,取所当之纬差角列为表。
yī yuē xīng jù huáng dào biǎo, yǐ jù jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng xīng jù huáng dào shù gè liè wéi biǎo, shuǐ xīng dú fēn jiāo jiǎo zì sì dù wǔ shí wǔ fēn sān shí èr miǎo zhì liù dù sān shí yī fēn èr miǎo wèi èr shí xiàn.
一曰星距黄道表,以距交宫度为纲,取所当星距黄道数各列为表,水星独分交角自四度五十五分三十二秒至六度三十一分二秒为二十限。
yī yuē xīng jù dì biǎo, yǐ xīng jù rì gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī xīng jù dì liè yú biǎo.
一曰星距地表,以星距日宫度为纲,取所当之星距地列於表。
yī yuē shuǐ xīng jù xiàn biǎo, yǐ jù jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī jù xiàn liè wéi biǎo.
一曰水星距限表,以距交宫度为纲,取所当之距限列为表。
yī yuē wǔ xīng fú jiàn jù rì huáng dào dù biǎo, yǐ xīng xíng huáng dào jīng biǎo wèi gāng, fēn chén xī shàng xià liè zhī, qǔ gè xīng suǒ dāng jù rì huáng dào dù, tóng liè wéi yī biǎo.
一曰五星伏见距日黄道度表,以星行黄道经表为纲,分晨夕上下列之,取各星所当距日黄道度,同列为一表。
yī yuē wǔ xīng fú jiàn jù rì jiā jiǎn chà biǎo, liè fǎ tóng huáng dào dù biǎo, dàn bù fēn wǔ xīng, bié huáng dào nán běi zì yí dù zhì bā dù.
一曰五星伏见距日加减差表,列法同黄道度表,但不分五星,别黄道南北自一度至八度。
guǐ mǎo yuán fǎ suǒ zēng:
癸卯元法所增:
yī yuē tài yáng jù dì xīn biǎo, yǐ tài yáng shí yǐn wèi gāng, qǔ suǒ duì zhī tài yáng jù dì xīn zhēn shù duì shù, bìng liè yú biǎo.
一曰太阳距地心表,以太阳实引为纲,取所对之太阳距地心真数对数,并列於表。
yī yuē tài yīn yī píng jūn biǎo, yǐ tài yáng yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī tài yīn yī píng jūn zuì gāo píng jūn zhèng jiāo píng jūn, bìng liè yú biǎo.
一曰太阴一平均表,以太阳引数为纲,取所当之太阴一平均、最高平均、正交平均,并列於表。
yī yuē tài yīn èr píng jūn biǎo, yǐ rì jù yuè zuì gāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng zài zuì gāo zhī èr píng jūn jí gāo bēi jiào miǎo, bìng liè yú biǎo.
一曰太阴二平均表,以日距月最高宫度为纲,取所当太阳在最高之二平均及高卑较秒,并列於表。
yī yuē tài yīn sān píng jūn biǎo, yǐ yuè jù zhèng jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī sān píng jūn liè wéi biǎo.
一曰太阴三平均表,以月距正交宫度为纲,取所当之三平均列为表。
yī yuē tài yīn zuì gāo jūn jí běn tiān xīn jù dì biǎo, yǐ rì jù yuè tiān zuì gāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zuì gāo jūn jí běn tiān xīn jù dì shù, bìng liè yú biǎo.
一曰太阴最高均及本天心距地表,以日距月天最高宫度为纲,取所当最高均及本天心距地数,并列於表。
yī yuē tài yīn èr jūn biǎo, yǐ yuè jù rì gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng zài zuì gāo shí èr jūn jí gāo bēi jiào shù, bìng liè yú biǎo.
一曰太阴二均表,以月距日宫度为纲,取所当太阳在最高时二均及高卑较数,并列於表。
yī yuē tài yīn sān jūn biǎo, yǐ xiāng jù zǒng shù wèi gāng, qǔ suǒ duì zhī sān jūn liè yú biǎo.
一曰太阴三均表,以相距总数为纲,取所对之三均列於表。
yī yuē tài yīn mò jūn biǎo, yǐ shí yuè jù rì gōng dù wèi gāng, yǔ rì yuè zuì gāo xiāng jù, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī mò jūn liè wéi biǎo.
一曰太阴末均表,以实月距日宫度为纲,与日月最高相距,纵横对列,取所当之末均列为表。
yī yuē tài yīn zhèng jiāo shí jūn biǎo, yǐ rì jù zhèng jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ duì zhī zhèng jiāo shí jūn liè wéi biǎo.
一曰太阴正交实均表,以日距正交宫度为纲,取所对之正交实均列为表。
yī yuē jiāo jiǎo jiā fēn biǎo, yǐ rì jù zhèng jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī jù jiāo jiā fēn jiā chà, bìng liè yú biǎo.
一曰交角加分表,以日距正交宫度为纲,取所当之距交加分加差,并列於表。
yī yuē huáng bái jù wěi biǎo, liè fǎ yǔ shēng dù chà biǎo tóng.
一曰黄白距纬表,列法与升度差表同。
yī yuē tài yīn jù dì xīn biǎo, yǐ tài yīn shí yǐn wèi gāng, qǔ suǒ dāng zuì dà zuì xiǎo liǎng xīn chà gè tài yīn jù dì xīn shù jí bèi fēn, bìng liè yú biǎo. qí míng tóng ér shí yì zhě, tài yīn chū jūn biǎo fēn dà zhōng xiǎo sān xiàn, huáng bái shēng dù chà biǎo liè zuì xiǎo jiāo jiǎo jí dà xiǎo jiào miǎo, tài yīn dì bàn jìng chà biǎo tài yīn shí xíng biǎo jù fēn dà xiǎo èr xiàn.
一曰太阴距地心表,以太阴实引为纲,取所当最大、最小两心差各太阴距地心数及倍分,并列於表。其名同而实异者,太阴初均表分大、中、小三限,黄、白升度差表列最小交角及大、小较秒,太阴地半径差表、太阴实行表俱分大、小二限。