strong shèng zǔ běn jì yī strong
聖祖本紀一
shèng zǔ hé tiān hóng yùn wén wǔ ruì zhé gōng jiǎn kuān yù xiào jìng chéng xìn gōng dé dà chéng rén huáng dì, huì xuán yè, shì zǔ dì sān zi yě. mǔ xiào kāng zhāng huáng hòu tóng jiā shì, shùn zhì shí yī nián sān yuè wù shēn dàn shàng yú jǐng rén gōng. tiān biǎo yīng jùn, yuè lì shēng hóng. liù líng, xié xiōng dì wèn ān. shì zǔ wèn suǒ yù. huáng èr zi fú quán yán: yuán wèi xián wáng. dì yán: yuán xiào fǎ fù huáng. shì zǔ yì yān.
聖祖合天弘運文武睿哲恭儉寬裕孝敬誠信功德大成仁皇帝,諱玄燁,世祖第三子也。母孝康章皇后佟佳氏,順治十一年三月戊申誕上於景仁宮。天表英俊,岳立聲洪。六齡,偕兄弟問安。世祖問所欲。皇二子福全言:「原為賢王。」帝言:「原效法父皇。」世祖異焉。
shùn zhì shí bā nián zhēng yuè bǐng chén, shì zǔ bēng, dì jí wèi, nián bā suì, gǎi yuán kāng xī. yí zhào suǒ ní sū kè sà hā è bì lóng áo bài sì dà chén fǔ zhèng.
順治十八年正月丙辰,世祖崩,帝即位,年八歲,改元康熙。遺詔索尼、蘇克薩哈、遏必隆、鰲拜四大臣輔政。
èr yuè guǐ wèi, shàng shì fú. yǐ wèi, zhū yǒu zuì nèi jiān wú liáng fǔ, bà nèi guān. bǐng shēn, yǐ sì jiǎn qīn wáng jì dù zi dé sāi xí jué.
二月癸未,上釋服。乙未,誅有罪內監吳良輔,罷內官。丙申,以嗣簡親王濟度子德塞襲爵。
sān yuè bǐng yín, zhào yuē: guó jiā fǎ dù, dài yǒu bù tóng. tài zǔ tài zōng chuàng zhì dìng fǎ, chuí yù hòu kūn. jīn huò mǎn hàn cān chà, huò qián hòu gēng yì. qí xiáng kǎo chéng xiàn, lēi wèi diǎn zhāng, jí yì yǐ wén.
三月丙寅,詔曰:「國家法度,代有不同。太祖、太宗創製定法,垂裕後昆。今或滿、漢參差,或前後更易。其詳考成憲,勒為典章,集議以聞。」
sì yuè, yǔ xùn zàng shì wèi fù dá lǐ jì zàng. jiǎ shēn, mìng hú guǎng zǒng dū zhù jīng zhōu. yǐ yǒu, mìng jiāng jūn xiàn guó ān tǒng dìng nán bù jūn zhèn guǎng xī. bǐng xū, yǐ lā hā dá wèi gōng bù shàng shū. guǐ mǎo, ān nán guó wáng lí wéi qí qiǎn shǐ rù gòng. bǐng wǔ, dà xué shì hóng chéng chóu qǐ xiū, yǔn zhī, yǔ sān děng qīng chē dū wèi shì zhí. wù shēn, cì mǎ shì jùn děng sān bǎi bā shí sān rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
四月,予殉葬侍衛傅達理祭葬。甲申,命湖廣總督駐荊州。乙酉,命將軍線國安統定南部軍鎮廣西。丙戌,以拉哈達為工部尚書。癸卯,安南國王黎維祺遣使入貢。丙午,大學士洪承疇乞休,允之,予三等輕車都尉世職。戊申,賜馬世俊等三百八十三人進士及第出身有差。
wǔ yuè, bà gè shěng xún àn guān. jǐ sì, yǐ gāo jǐng wèi gōng bù shàng shū, liú liáng zuǒ wèi jiāng ān tí dū. yǐ hài, ān nán pàn chén mò jìng yào lái guī, fēng guī huà jiāng jūn.
五月,罷各省巡按官。己巳,以高景為工部尚書,劉良佐為江安提督。乙亥,安南叛臣莫敬耀來歸,封歸化將軍。
liù yuè jǐ mǎo, jiāng sū xún fǔ zhū guó zhì shū yán sū shěng bū fù shēn jīn yī wàn sān qiān wǔ bǎi shí qī rén, xià bù chì chù yǒu chà. xīn sì, hēi lóng jiāng fēi yá kā bù shí tún lái guī. gēng yín, yǐ sì xìn jùn wáng duó ní zi è zā xí jué. guǐ sì, dà xué shì fù yǐ jiàn qǐ xiū, yǔn zhī. dīng yǒu, bà nèi gé, fù nèi sān yuàn. wù xū, wú sān guì jìn xún xiàng wǔ, què zhī. zhào tíng zhí shěng jìn xiàn.
六月己卯,江蘇巡撫朱國治疏言蘇省逋賦紳衿一萬三千五百十七人,下部斥黜有差。辛巳,黑龍江飛牙喀部十屯來歸。庚寅,以嗣信郡王鐸尼子鄂紥襲爵。癸巳,大學士傅以漸乞休,允之。丁酉,罷內閣,復內三院。戊戌,吳三桂進馴象五,卻之。詔停直省進獻。
rùn qī yuè gēng chén, yǐ chē kè wèi lì bù shàng shū, ā sī hā wèi hù bù shàng shū. jiǎ wǔ, yǐ fù wéi lín wèi gōng bù shàng shū. rén yín, yǔ sū sōng tí dū liáng huà fèng nán jué.
閏七月庚辰,以車克為吏部尚書,阿思哈為戶部尚書。甲午,以傅維鱗為工部尚書。壬寅,予蘇松提督梁化鳳男爵。
bā yuè jiǎ yín, dá lài lǎ má qǐng tōng shì, xǔ zhī.
八月甲寅,達賴喇麻請通市,許之。
jiǔ yuè dīng wèi, yǐ biàn sān yuán wèi yún nán zǒng dū, lǐ qī fèng wèi guǎng dōng zǒng dū, láng tíng zuǒ wèi jiāng nán zǒng dū, liáng huà fèng wèi jiāng nán tí dū.
九月丁未,以卞三元為雲南總督,李棲鳳為廣東總督,郎廷佐為江南總督,梁化鳳為江南提督。
shí yuè jǐ yǒu, yǐ lín qǐ lóng wèi cáo yùn zǒng dū. zhū jiàng jiāng zhèng zhī lóng jí qí zi shì ēn shì yīn. xīn yǒu, cái shùn tiān xún fǔ. shān dōng mín yú qī zuò luàn, dǎi wèn xún fǔ xǔ wén xiù, zǒng bīng lǐ yǒng shèng fàn chéng zōng, mìng jìng dōng jiāng jūn jì shì hā tǎo píng zhī.
十月己酉,以林起龍為漕運總督。誅降將鄭芝龍及其子世恩、世蔭。辛酉,裁順天巡撫。山東民於七作亂,逮問巡撫許文秀,總兵李永盛、范承宗,命靖東將軍濟世哈討平之。
shí yī yuè bǐng zǐ shuò, shàng qīn sì tiān yú yuán qiū. jǐ hài, shì zǔ zhāng huáng dì shēng fù tài miào. jiǎ chén, hú nán xún àn yù shǐ wǔ shào xīn zuò zāng qì shì.
十一月丙子朔,上親祀天於圜丘。己亥,世祖章皇帝升祔太廟。甲辰,湖南巡按御史仵劭昕坐贓棄市。
shí èr yuè bǐng wǔ, píng xī wáng wú sān guì dìng xī jiāng jūn ài xīng ā huì bào dà jūn rù miǎn, miǎn rén zhí míng yǒng lì dì zhū yóu láng yǐ xiàn. míng jiāng bái wén xuǎn jiàng. bān shī. dīng mǎo, zōng rén fǔ jìn yù dié.
十二月丙午,平西王吳三桂、定西將軍愛星阿會報大軍入緬,緬人執明永曆帝朱由榔以獻。明將白文選降。班師。丁卯,宗人府進玉牒。
shì suì miǎn zhí lì jiāng nán hé nán zhè jiāng hú guǎng shǎn xī gè zhōu xiàn bèi zāi é fù yǒu chà. cháo xiān qiǎn shǐ jìn xiāng rù gòng.
是歲免直隸、江南、河南、浙江、湖廣、陝西各州縣被災額賦有差。朝鮮遣使進香入貢。
kāng xī yuán nián rén yín chūn zhēng yuè yǐ hài shuò. yǐ yǒu, xiǎng tài miào. gēng yín, lù dà xué shì fàn wén chéng děng zuǒ mìng gōng, guān qí zi chéng mó děng jù nèi yuàn xué shì.
康熙元年壬寅春正月乙亥朔。乙酉,享太廟。庚寅,錄大學士范文程等佐命功,官其子承謨等俱內院學士。
èr yuè rén zǐ, tài huáng tài hòu wàn shòu jié, shàng lǜ qún chén cháo hè.
二月壬子,太皇太后萬壽節,上率群臣朝賀。
sān yuè, yǐ diān nán píng, gào miào jì líng, shè tiān xià. xīn mǎo, wàn shòu jié. jǐ hài, qiǎn guān ān jí zhè jiāng fú jiàn guǎng dōng xīn fù guān mín.
三月,以滇南平,告廟祭陵,赦天下。辛卯,萬壽節。己亥,遣官安輯浙江、福建、廣東新附官民。
xià sì yuè bǐng chén, shàng tài zǔ tài zōng zūn shì.
夏四月丙辰,上太祖、太宗尊諡。
wǔ yuè wù yín, xià zhì, shàng qīn jì dì yú fāng zé.
五月戊寅,夏至,上親祭地於方澤。
liù yuè dīng wèi, mìng lǐ bù kǎo dìng guì jiàn děng wēi.
六月丁未,命禮部考定貴賤等威。
qiū qī yuè rén shēn shuò, yǐ chē kè wèi dà xué shì, níng gǔ lǐ wèi hù bù shàng shū, zhāng jié wèi zhè jiāng tí dū, shī láng wèi fú jiàn tí dū.
秋七月壬申朔,以車克為大學士,寧古禮為戶部尚書,張杰為浙江提督,施琅為福建提督。
bā yuè xīn chǒu shuò, dà xué shì jīn zhī jùn bà.
八月辛丑朔,大學士金之俊罷。
jiǔ yuè, cái yán suī xún fǔ.
九月,裁延綏巡撫。
dōng shí yuè rén yín, yǐ chéng kè gǒng wèi dà xué shì. guǐ mǎo, zūn huáng tài hòu wèi tài huáng tài hòu. zūn huáng hòu wèi rén xiàn huáng tài hòu, mǔ hòu wèi cí hé huáng tài hòu.
冬十月壬寅,以成克鞏為大學士。癸卯,尊皇太后為太皇太后。尊皇后為仁憲皇太后,母后為慈和皇太后。
shí yī yuè xīn sì, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū, miǎn cháo hè.
十一月辛巳,冬至,祀天於圜丘,免朝賀。
shí èr yuè xīn yǒu, mìng wú sān guì zǒng guǎn yún nán guì zhōu liǎng shěng.
十二月辛酉,命吳三桂總管雲南、貴州兩省。
shì suì, tiān xià hù dīng yī qiān jiǔ bǎi yī shí sān wàn qī qiān liù bǎi wǔ shí èr, zhēng yín èr qiān wǔ bǎi qī shí èr wàn sì qiān yī bǎi èr shí sì liǎng líng. yán kè yín èr bǎi qī shí èr wàn yī qiān èr bǎi yī shí èr liǎng líng. zhù qián èr wàn jiǔ qiān wàn yǒu qí. miǎn zhí lì jiāng nán gè zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān rù gòng.
是歲,天下戶丁一千九百一十三萬七千六百五十二,徵銀二千五百七十二萬四千一百二十四兩零。鹽課銀二百七十二萬一千二百一十二兩零。鑄錢二萬九千萬有奇。免直隸、江南各州縣災賦有差。朝鮮入貢。
èr nián guǐ mǎo chūn zhēng yuè jǐ hài, guǎng dōng zǒng dū lú chóng jùn qǐng fēng mín chuán jì shī, chì zhī.
二年癸卯春正月己亥,廣東總督盧崇峻請封民船濟師,斥之。
èr yuè gēng xū, cí hé huáng tài hòu tóng jiā shì bēng.
二月庚戌,慈和皇太后佟佳氏崩。
sān yuè, hé lán guó qiǎn shǐ rù gòng, qǐng zhù shī tǎo tái wān, yōu lài zhī.
三月,荷蘭國遣使入貢,請助師討台灣,優賚之。
wǔ yuè bǐng zǐ, yǐ sūn tíng quán wèi dà xué shì. yǐ yǒu, yún nán kāi jú zhù qián. bǐng xū, zhào tiān xià qián liáng tǒng guī hù bù, bù sì yīng yòng, jù xiàng hù bù guān lǐng, zhe wèi lìng. wù zǐ, yǐ wèi yì jiè wèi lì bù shàng shū. jiǎ wǔ, gōng shàng dà xíng cí hé huáng tài hòu zūn shì yuē xiào kāng cí hé zhuāng yì gōng huì chóng tiān yù shèng huáng hòu.
五月丙子,以孫廷銓為大學士。乙酉,雲南開局鑄錢。丙戌,詔天下錢糧統歸戶部,部寺應用,俱向戶部關領,著為令。戊子,以魏裔介為吏部尚書。甲午,恭上大行慈和皇太后尊諡曰孝康慈和莊懿恭惠崇天育聖皇后。
liù yuè, zàng shì zǔ zhāng huáng dì yú xiào líng, xiào kāng huáng hòu duān jìng huáng hòu fù yān. wù shēn, yǐ gōng dǐng zī wèi zuǒ dōu yù shǐ. yǐ mǎo, gù míng jiāng lǐ dìng guó zǐ sì xìng lái jiàng. yǐ chǒu, yǐ hā ěr kù wèi zhè jiāng tí dū.
六月,葬世祖章皇帝於孝陵,孝康皇后、端敬皇后祔焉。戊申,以龔鼎孳為左都御史。乙卯,故明將李定國子嗣興來降。乙丑,以哈爾庫為浙江提督。
bā yuè guǐ mǎo, zhào xiāng huì shì tíng zhì yì, gǎi yòng cè lùn, fù bā qí fān yì xiāng shì. jiǎ yín, mìng mù lǐ mǎ wèi jìng xī jiāng jūn, tú hǎi wèi dìng xī jiāng jūn, lǜ jìn lǚ huì sì chuān hú guǎng shǎn xī zǒng dū tǎo yún yáng bū zéi lǐ lái hēng hǎo yáo qí děng.
八月癸卯,詔鄉、會試停製義,改用策論,復八旗翻譯鄉試。甲寅,命穆里瑪為靖西將軍,圖海為定西將軍,率禁旅會四川、湖廣、陝西總督討鄖陽逋賊李來亨、郝搖旗等。
dōng shí yuè rén yín, gěng jì mào shī láng huì hé lán shī chuán jiǎo hǎi kòu, kè shà mén, qǔ wú yǔ jīn mén èr dǎo, zhèng jǐn dùn yú tái wān.
冬十月壬寅,耿繼茂、施琅會荷蘭師船剿海寇,克廈門,取浯嶼、金門二島,鄭錦遁於台灣。
shí yī yuè, zhào miǎn zhū guó gòng shǐ tǔ wù shuì. yǐ yǒu, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū.
十一月,詔免諸國貢使土物稅。乙酉,冬至,祀天於圜丘。
shí èr yuè rén xū, xiá jì tài miào.
十二月壬戌,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī hé nán shǎn xī zhè jiāng hú guǎng sì chuān yún nán guì zhōu děng shěng èr bǎi qī shí yú zhōu xiàn zāi fù. cháo xiān rù gòng jìn xiāng.
是歲,免直隸、江南、江西、河南、陝西、浙江、湖廣、四川、雲南、貴州等省二百七十餘州縣災賦。朝鮮入貢進香。
sān nián jiǎ chén chūn zhēng yuè, cì cháo zhèng wài fān yín bì ān mǎ.
三年甲辰春正月,賜朝正外藩銀幣鞍馬。
èr yuè rén yín, xún yán yù shǐ zhāng jí wǔ qǐng zēng zhǎng lú yán yǐn. chì zhī.
二月壬寅,巡鹽御史張吉午請增長蘆鹽引。斥之。
sān yuè bǐng zǐ, gěng jì mào děng bá tóng shān. bǐng xū, cì yán wǒ sī děng yī bǎi jiǔ shí jiǔ rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月丙子,耿繼茂等拔銅山。丙戌,賜嚴我斯等一百九十九人進士及第出身有差。
xià sì yuè jǐ hài, fǔ chén děng wū zòu nèi dà chén fēi yáng gǔ zi shì wèi wō hè shàn qí yù mǎ, fēi yáng gǔ yuàn wàng, bìng qì shì, jí qí jiā, áo bài yǐ yǔ qí dì mù lǐ mǎ. qiǎn shàng shū kā lán tú fù kē ěr qìn sì shí qī qí lì méng. wù shēn, cái yún yáng fǔ zhì.
夏四月己亥,輔臣等誣奏內大臣飛揚古子侍衛倭赫擅騎御馬,飛揚古怨望,並棄市,籍其家,鰲拜以予其弟穆里瑪。遣尚書喀蘭圖赴科爾沁四十七旗蒞盟。戊申,裁鄖陽撫治。
wǔ yuè jiǎ zǐ, zhào zhōu xiàn sī pài lèi mín, shàng guān róng yǐn zhě bìng zuì zhī.
五月甲子,詔州縣私派累民,上官容隱者並罪之。
liù yuè gēng shēn, zhào miǎn shùn zhì shí wǔ nián yǐ qián bū fù.
六月庚申,詔免順治十五年以前逋賦。
rùn liù yuè yǐ yǒu, yǐ wáng hóng zuò wèi xíng bù shàng shū. bǐng xū, yǐ hàn jūn jīng guān guī rù hàn quē shēng zhuǎn.
閏六月乙酉,以王弘祚為刑部尚書。丙戌,以漢軍京官歸入漢缺升轉。
qiū qī yuè dīng wèi, yǐ shī láng wèi jìng hǎi jiāng jūn, zhēng tái wān.
秋七月丁未,以施琅為靖海將軍,征台灣。
bā yuè jiǎ xū, zhè jiāng zǒng dū zhào tíng chén shū bào qín huò míng chén zhāng huáng yán. jǐ mǎo, mù lǐ mǎ tú hǎi shū bào jìn jiǎo yún yáng máo lù shān lǐ lái hēng hǎo yáo qí, jù zì fén, zéi píng.
八月甲戌,浙江總督趙廷臣疏報擒獲明臣張煌言。己卯,穆里瑪、圖海疏報進剿鄖陽茅麓山李來亨、郝搖旗,俱自焚,賊平。
jiǔ yuè guǐ chǒu, fā cāng sù zhèn gěi bā qí zhuāng tián. yǐ mǎo, yǐ chá kè dàn wèi lǐng shì wèi nèi dà chén.
九月癸丑,發倉粟賑給八旗莊田。乙卯,以查克旦為領侍衛內大臣。
shí yī yuè rén chén, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū. dīng wèi, yǐ wèi yì jiè wèi dà xué shì, dù lì dé wèi lì bù shàng shū, wáng hóng zuò wèi hù bù shàng shū, gōng dǐng zī wèi xíng bù shàng shū.
十一月壬辰,冬至,祀天於圜丘。丁未,以魏裔介為大學士,杜立德為吏部尚書,王弘祚為戶部尚書,龔鼎孳為刑部尚書。
shí èr yuè wù wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng xū, xiá jì tài miào. shì yuè, huì xīng jiàn zhāng sù jǐng sù wèi sù kuí sù, jīn xīng jiàn, gěi shì zhōng yáng yōng jiàn qǐng xiū shěng.
十二月戊午朔,日有食之。丙戌,祫祭太廟。是月,彗星見張宿、井宿、胃宿、奎宿,金星見,給事中楊雍建請修省。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng shǎn xī zhè jiāng fú jiàn hú guǎng guì zhōu děng shěng yī bǎi èr shí yī zhōu xiàn bèi zāi é fù yǒu chà. cháo xiān rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、山東、陝西、浙江、福建、湖廣、貴州等省一百二十一州縣被災額賦有差。朝鮮入貢。
sì nián yǐ sì chūn zhēng yuè rén chén, yǐ hǎo wéi nè wèi zuǒ dōu yù shǐ. jǐ hài, tíng què guān yì é jiǎng xù. xīn chǒu, fēng chéng zé qīn wáng shuò shǎi zǐ bó wēng guǒ nuò wèi huì jùn wáng. zhì shì dà xué shì hóng chéng chóu zú, yǔ jì zàng, shì wén xiāng.
四年乙巳春正月壬辰,以郝惟訥為左都御史。己亥,停榷關溢額獎敘。辛丑,封承澤親王碩色子博翁果諾為惠郡王。致仕大學士洪承疇卒,予祭葬,諡文襄。
èr yuè yǐ chǒu, tài huáng tài hòu shèng shòu, miǎn cháo hè. jǐ sì, wú sān guì shū bào jiǎo píng shuǐ xī wū sā tǔ sī, qín qí qiú ān kūn ān zhòng shèng. bǐng xū, yǐ xīng biàn zhào chén gōng shàng yán què shī. yù shǐ dǒng wén jì shū yán dà chén gēng yì xiān huáng dì zhì dù, fēi shì, yí yī qiè fù jiù.
二月乙丑,太皇太后聖壽,免朝賀。己巳,吳三桂疏報剿平水西烏撒土司,擒其酋安坤、安重聖。丙戌,以星變詔臣工上言闕失。御史董文驥疏言大臣更易先皇帝制度,非是,宜一切復舊。
sān yuè wù zǐ, jīng shī dì zhèn yǒu shēng. xīn mǎo, jīn xīng zhòu jiàn. yǐ xīng biàn dì zhèn sì shè, miǎn bū fù. shān xī hàn, yǒu sī bù yǐ wén, xià lì bù yì zuì, miǎn qí jī bū jí běn nián é fù. rén chén, zhào jìn zhōu xiàn yù zhēng gé nián shuì liáng. bǐng shēn, zhào yuē: jùn xiàn zāi huāng, yǒu sī zòu qǐng juān fù, ér xiǎo mín xiān qī yǐ wán, shì zé bù xià dǎi yě. zì jīn bèi zāi zhě, yù huǎn zhēng é fù shí zhī sān. jiǎ chén, wàn shòu jié, miǎn cháo hè. bǐng wǔ, xiū lì dài dì wáng miào. tài cháng sì shǎo qīng qián tīng qǐng jiǎn lǎo chéng qí dé bó tōng jīng shǐ zhě shù rén, chū rù shì cóng, yǐ bèi gù wèn.
三月戊子,京師地震有聲。辛卯,金星晝見。以星變地震肆赦,免逋賦。山西旱,有司不以聞,下吏部議罪,免其積逋及本年額賦。壬辰,詔禁州縣預徵隔年稅糧。丙申,詔曰:「郡縣災荒,有司奏請蠲賦,而小民先期已完,是澤不下逮也。自今被災者,預緩徵額賦十之三。」甲辰,萬壽節,免朝賀。丙午,修歷代帝王廟。太常寺少卿錢綎請簡老成耆德博通經史者數人,出入侍從,以備顧問。
xià sì yuè bǐng yín, zhào fán zāi shāng miǎn fù zhě bìng miǎn dīng yáo. wù chén, zhào qīng èr dū fǔ yuán quē, réng tíng tuī.
夏四月丙寅,詔凡災傷免賦者並免丁徭。戊辰,詔卿貳督撫員缺,仍廷推。
wǔ yuè dīng wèi, zhì zhí lì zǒng dū, jiān xiá shān dōng hé nán. cái guì zhōu zǒng dū guī yún nán, guǎng xī zǒng dū guī guǎng dōng, jiāng xī zǒng dū guī jiāng nán, shān xī zǒng dū guī shǎn xī, fèng yáng níng xià nán gàn xún fǔ xī cái zhī.
五月丁未,置直隸總督,兼轄山東、河南。裁貴州總督歸雲南,廣西總督歸廣東,江西總督歸江南,山西總督歸陝西,鳳陽、寧夏、南贛巡撫悉裁之。
liù yuè yǐ chǒu, zhào fù zǐ xiōng dì tóng yì, gěi fù yī nián.
六月乙丑,詔父子兄弟同役,給復一年。
qiū qī yuè jǐ yǒu, lì bù yǐ shān xī zhēng liáng rú é, qǐng yì xù. zhào yuē: nǎng yǐ tài yuán zhū chù hàn zāi jī jǐn, dū fǔ bù yǐ wén, yì zuì. huì shè dé yuán. qǐ kě réng yǐ cuī kē bào zuì. wéi wèi bèi zāi zhī dì fāng guān, réng yǔ jì lù.
秋七月己酉,吏部以山西徵糧如額,請議敘。詔曰:「曩以太原諸處旱災饑饉,督撫不以聞,議罪。會赦得原。豈可仍以催科報最。惟未被災之地方官,仍予紀錄。」
bā yuè gēng wǔ, zhào zāng guān yù shè miǎn zuì zhě, bù xǔ fù zhí.
八月庚午,詔贓官遇赦免罪者,不許復職。
jiǔ yuè xīn mǎo, cè hè shě lǐ shì wèi huáng hòu, fǔ chén suǒ ní zhī sūn nǚ yě. shàng tài huáng tài hòu huáng tài hòu zūn hào, jiā ēn zhōng wài.
九月辛卯,冊赫舍里氏為皇后,輔臣索尼之孫女也。上太皇太后、皇太后尊號,加恩中外。
dōng shí yuè guǐ hài, shàng xìng nán yuàn xiào shè xíng wéi. jiǎ xū, hái gōng.
冬十月癸亥,上幸南苑校射行圍。甲戌,還宮。
shí yī yuè dīng yǒu, sì tiān yú yuán qiū.
十一月丁酉,祀天於圜丘。
shí èr yuè gēng chén, xiá jì tài miào.
十二月庚辰,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng hé nán zhè jiāng guǎng dōng guì zhōu děng shěng yī bǎi èr shí yī zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiān liú qiú xiān luó rù gòng. suǒ lún fēi yá kā rén lái guī.
是歲,免直隸、江南、江西、山東、河南、浙江、廣東、貴州等省一百二十一州縣衛災賦有差。朝鮮、琉球、暹羅入貢。索倫、飛牙喀人來歸。
wǔ nián bǐng wǔ chūn zhēng yuè gēng yín, yǐ guǎng dōng hàn, fā cāng gǔ qī wàn shí zhèn zhī. yǐ chéng zé qīn wáng shuò shǎi zǐ ēn kè bù sì jué.
五年丙午春正月庚寅,以廣東旱,發倉穀七萬石賑之。以承澤親王碩色子恩克布嗣爵。
èr yuè rén zǐ shuò, zhì píng yuǎn dà dìng qián xī sān fǔ. dīng sì, yǐ shí èr yuè zhōng qì bù yīng, zhào qiú míng lì fǎ zhě. yǐ chǒu, zhào zì jīn hàn jūn guān dīng yōu, zhǔn jiě rèn chí sān nián sàng.
二月壬子朔,置平遠、大定、黔西三府。丁巳,以十二月中氣不應,詔求明曆法者。乙丑,詔自今漢軍官丁憂,准解任持三年喪。
sān yuè, yǐ hú bài wèi zhí lì zǒng dū.
三月,以胡拜為直隸總督。
wǔ yuè bǐng wǔ, yǐ sūn yán líng wèi guǎng xī jiāng jūn, jiē tǒng dìng nán bù jūn zhù guì lín.
五月丙午,以孫延齡為廣西將軍,接統定南部軍駐桂林。
liù yuè gēng xū shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ yǒu, fù wéi lín bìng miǎn, yǐ hǎo wéi nè wèi gōng bù shàng shū. xīn wèi, zhào chóng wén mén fán huò wù chū jīng zhě chí qí shuì.
六月庚戌朔,日有食之。癸酉,傅維麟病免,以郝惟訥為工部尚書。辛未,詔崇文門凡貨物出京者弛其稅。
qiū qī yuè gēng chén shuò, yǐ zhū zhī bì wèi zuǒ dōu yù shǐ. xīn sì, liú qiú lái gòng, bìng bǔ jìn piào shī qián gòng. shàng jiā qí gōng shùn, mìng hái zhī, zì jīn fēi qí guó chǎn wù yǐ gòng.
秋七月庚辰朔,以朱之弼為左都御史。辛巳,琉球來貢,並補進漂失前貢。上嘉其恭順,命還之,自今非其國產勿以貢。
bā yuè jǐ yǒu, gěi shì zhōng zhāng wéi chì shū qǐng qīn zhèng.
八月己酉,給事中張維赤疏請親政。
jiǔ yuè dīng hài, shàng xíng wéi nán yuàn. guǐ mǎo, hái gōng. lǐ bù shàng shū shā chéng miǎn. yǐ liáng qīng biāo wèi lǐ bù shàng shū, gōng dǐng zī wèi bīng bù shàng shū, hǎo wéi nè wèi xíng bù shàng shū, zhū zhī bì wèi gōng bù shàng shū.
九月丁亥,上行圍南苑。癸卯,還宮。禮部尚書沙澄免。以梁清標為禮部尚書,龔鼎孳為兵部尚書,郝惟訥為刑部尚書,朱之弼為工部尚書。
dōng shí yuè, zhào qǐ fàn chéng mó wèi mì shū yuàn xué shì.
冬十月,詔起范承謨為秘書院學士。
shí yī yuè bǐng shēn, fǔ chén áo bài yǐ gǎi bō quān dì, wū zòu dà xué shì guǎn hù bù shàng shū sū nà hǎi zhí lì zǒng dū zhū chāng zuò xún fǔ wáng dēng lián děng zuì, dǎi xià yù. sì dà chén zhī fǔ zhèng yě, jiē yǐ xūn jiù. suǒ ní nián lǎo, è bì lóng àn ruò, sū kè sà hā wàng qiǎn, xīn fēi áo bài suǒ wèi ér bù néng zhēng. áo bài héng bào, yòu sù jiāng duō zhàn gōng, xù míng zài mò, ér yù shì zhuān héng, lǚ xìng dà yù, suī tóng liè yì cè mù yān.
十一月丙申,輔臣鰲拜以改撥圈地,誣奏大學士管戶部尚書蘇納海、直隸總督朱昌祚、巡撫王登聯等罪,逮下獄。四大臣之輔政也,皆以勛舊。索尼年老,遏必隆闇弱,蘇克薩哈望淺,心非鰲拜所為而不能爭。鰲拜橫暴,又宿將多戰功,敘名在末,而遇事專橫,屢興大獄,雖同列亦側目焉。
shí èr yuè bǐng yín, áo bài jiǎo zhǐ shā sū nà hǎi zhū chāng zuò wáng dēng lián. jiǎ xū, xiá jì tài miào.
十二月丙寅,鰲拜矯旨殺蘇納海、朱昌祚、王登聯。甲戌,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī hé nán shǎn xī zhè jiāng hú guǎng děng shěng bā shí liù zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān liú qiú rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、河南、陝西、浙江、湖廣等省八十六州縣災賦有差。朝鮮、琉球入貢。
liù nián dīng wèi chūn zhēng yuè jǐ chǒu, fēng shì zǔ dì èr zi fú quán wèi yù qīn wáng. dīng yǒu, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. yǐ míng ān dá lǐ wèi lǐ bù shàng shū.
六年丁未春正月己丑,封世祖第二子福全為裕親王。丁酉,上幸南苑行圍。以明安達禮為禮部尚書。
èr yuè guǐ hài, jìn fēng gù qīn wáng ní kān zi bèi lēi lán bù wèi jùn wáng. dīng mǎo, yǐ zōng shì gōng bān bù ěr shàn wèi dà xué shì. qǐ tú hǎi fù wèi dà xué shì. xī gù zǒng dū lǐ lǜ tài yī děng nán jué.
二月癸亥,晉封故親王尼堪子貝勒蘭布為郡王。丁卯,以宗室公班布爾善為大學士。起圖海復為大學士。錫故總督李率泰一等男爵。
sān yuè jǐ hài, cì móu tóng děng yī bǎi wǔ shí rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月己亥,賜繆彤等一百五十人進士及第出身有差。
xià sì yuè jiǎ xū, jiā suǒ ní yī děng gōng. jiǎ zǐ, jiāng nán mín rén shěn tiān fǔ zhuàn nì shī wū gào rén, zhū zhī. bèi wū zhě jiē bù lùn. yù shǐ tián liù shàn yán jiān mín gào jié, yú nán rén bù yuē tōng hǎi, zé yuē nì shū, běi rén bù yuē yú qī dǎng, zé yuē táo rén, qǐng jū wū fǎn zuò. cóng zhī.
夏四月甲戌,加索尼一等公。甲子,江南民人沈天甫撰逆詩誣告人,誅之。被誣者皆不論。御史田六善言奸民告訐,於南人不曰「通海」,則曰「逆書」,北人不曰「於七黨」,則曰「逃人」,請鞫誣反坐。從之。
wǔ yuè xīn yǒu, wú sān guì shū cí zǒng lǐ yún nán guì zhōu liǎng shěng shì. cóng zhī.
五月辛酉,吳三桂疏辭總理雲南、貴州兩省事。從之。
liù yuè jǐ hài, jìn cǎi bàn nán mù guān yì shēng shì lèi mín.
六月己亥,禁採辦楠木官役生事累民。
qiū qī yuè jǐ yǒu, shàng qīn zhèng, yù tài hé diàn shòu hè, jiā ēn zhōng wài, zuì fēi shū sǐ, xián shè chú zhī. shì rì, shǐ yù gān qīng mén tīng zhèng. jiǎ yín, mìng wǔ zhí guān yī tǐ yǐn jiàn. jǐ wèi, fǔ chén áo bài shàn shā fǔ chén sū kè sà hā jí qí zi xìng. guǐ hài, cì fǔ chén è bì lóng áo bài jiā yī děng gōng.
秋七月己酉,上親政,御太和殿受賀,加恩中外,罪非殊死,咸赦除之。是日,始御乾清門聽政。甲寅,命武職官一體引見。己未,輔臣鰲拜擅殺輔臣蘇克薩哈及其子姓。癸亥,賜輔臣遏必隆、鰲拜加一等公。
jiǔ yuè bǐng wǔ, mìng xiū shì zǔ shí lù.
九月丙午,命修世祖實錄。
dōng shí yuè jǐ mǎo, shèng jīng dì zhèn yǒu shēng.
冬十月己卯,盛京地震有聲。
shí yī yuè dīng wèi, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū. fèng shì zǔ zhāng huáng dì pèi xiǎng. dīng sì, jiā shang tài huáng tài hòu huáng tài hòu huī hào.
十一月丁未,冬至,祀天於圜丘。奉世祖章皇帝配饗。丁巳,加上太皇太后、皇太后徽號。
shí èr yuè bǐng xū, yǐ sāi bái lǐ wèi guǎng dōng shuǐ shī tí dū. wù zǐ, yǐ mǎ ěr sài wèi hù bù zēng shè shàng shū. wù xū, xiá jì tài miào.
十二月丙戌,以塞白理為廣東水師提督。戊子,以馬爾賽為戶部增設尚書。戊戌,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng shān xī shǎn xī gān sù zhè jiāng fú jiàn hú guǎng děng shěng yī bǎi liù shí zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān hé lán rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、山東、山西、陝西、甘肅、浙江、福建、湖廣等省一百六十州縣災賦有差。朝鮮、荷蘭入貢。
qī nián wù shēn chūn zhēng yuè wù shēn, yǐ mò luò wèi shān xī shǎn xī zǒng dū, liú zhào qí wèi sì chuān zǒng dū. wù wǔ, jiā áo bài è bì lóng tài shī.
七年戊申春正月戊申,以莫洛為山西陝西總督,劉兆麒為四川總督。戊午,加鰲拜、遏必隆太師。
èr yuè xīn mǎo, shàng xìng nán yuàn.
二月辛卯,上幸南苑。
sān yuè dīng wèi, zhào bù yuàn guān cái néng zhuō yuè, shēng zhuǎn wú jū cháng diào.
三月丁未,詔部院官才能卓越,升轉毋拘常調。
xià sì yuè gēng chén, zhè jiāng jiā shàn mín yù zhī zhāng yǒu zuì qiǎn shù, qí zi bāo guǎng kòu hūn qǐng dài. shàng bìng yòu zhī.
夏四月庚辰,浙江嘉善民郁之章有罪遣戍,其子褒、廣叩閽請代。上並宥之。
wǔ yuè rén zǐ, yǐ xīng biàn dì zhèn, xià zhào xiū shěng, yù jiè chén gōng.
五月壬子,以星變地震,下詔修省,諭戒臣工。
liù yuè guǐ yǒu, jīn xīng zhòu jiàn. dīng hài, píng nán wáng shàng kě xǐ qiǎn zi zhī xìn rù shì.
六月癸酉,金星晝見。丁亥,平南王尚可喜遣子之信入侍。
qiū qī yuè wù wǔ, qián cáo yùn zǒng dū wú wéi huá qǐng zhēng shì zhèn jiān jià qián, zhōu tián zhāo mín chū qián diàn zhǒng. shàng è qí yán lì, xià xíng bù yì zuì. gēng shēn, yǐ kuā dài wèi mǎn zhōu dōu tǒng.
秋七月戊午,前漕運總督吳維華請徵市鎮間架錢,洲田招民出錢佃種。上惡其言利,下刑部議罪。庚申,以夸岱為滿洲都統。
bā yuè rén shēn, hù bù shàng shū wáng hóng zuò zuò shī chá shū lì wěi yìn dào tǎng miǎn.
八月壬申,戶部尚書王弘祚坐失察書吏偽印盜帑免。
jiǔ yuè gēng zǐ, yǐ wú mǎ hù wèi fèng tiān jiāng jūn, é chǔ wèi jiāng níng jiāng jūn, wǎ ěr kā wèi xī ān jiāng jūn. rén yín, shàng jiāng xún biān, shì dú xué shì xióng cì lǚ gěi shì zhōng zhào zhī fú shū jiàn. shàng wèi zhǐ xíng, réng lìng yù shì zhí chén.
九月庚子,以吳瑪護為奉天將軍,額楚為江寧將軍,瓦爾喀為西安將軍。壬寅,上將巡邊,侍讀學士熊賜履、給事中趙之符疏諫。上為止行,仍令遇事直陳。
dōng shí yuè, dìng bā qí wǔ zhí rén yuán jū sàng bǎi rì, shì gǎo rèn shì, réng chí fú sān nián. gēng wǔ, shàng xìng nán yuàn.
冬十月,定八旗武職人員居喪百日,釋縞任事,仍持服三年。庚午,上幸南苑。
shí yī yuè guǐ chǒu, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū.
十一月癸丑,冬至,祀天於圜丘。
shí èr yuè guǐ yǒu, yǐ má lēi jí wèi jiāng nán zǒng dū, gān wén kūn wèi yún nán guì zhōu zǒng dū, fàn chéng mó wèi zhè jiāng xún fǔ. guǐ sì, xiá jì tài miào.
十二月癸酉,以麻勒吉為江南總督,甘文焜為雲南貴州總督,范承謨為浙江巡撫。癸巳,祫祭太廟。
shì suì, miǎn fèng tiān zhí lì jiāng nán shān dōng hé nán zhè jiāng shǎn xī gān sù děng shěng èr bǎi shí liù zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān ān nán xiān luó rù gòng.
是歲,免奉天、直隸、江南、山東、河南、浙江、陝西、甘肅等省二百十六州縣災賦有差。朝鮮、安南、暹羅入貢。
bā nián jǐ yǒu chūn zhēng yuè wù shēn, xiū gān qīng gōng, shàng yí yù wǔ yīng diàn.
八年己酉春正月戊申,修乾清宮,上移御武英殿。
èr yuè gēng wǔ, mìng xíng nán huái rén tuī suàn lì fǎ. gēng wǔ, shàng xún jìn jī.
二月庚午,命行南懷仁推算曆法。庚午,上巡近畿。
sān yuè xīn chǒu, yǐ zhí lì fèi fān tián dì yǔ mín.
三月辛丑,以直隸廢藩田地予民。
xià sì yuè guǐ yǒu, wèi zhōu zuò miǎn, yǐ dù lì dé wèi dà xué shì. dīng chǒu, shàng xìng tài xué, shì diàn xiān shī kǒng zǐ, jiǎng zhōu yì shàng shū. dīng sì, gěi shì zhōng liú rú hàn qǐng jǔ xíng jīng yán. shàng jiā nà zhī.
夏四月癸酉,衛周祚免,以杜立德為大學士。丁丑,上幸太學,釋奠先師孔子,講周易、尚書。丁巳,給事中劉如漢請舉行經筵。上嘉納之。
wǔ yuè yǐ wèi, yǐ huáng jī wèi lì bù shàng shū, hǎo wéi nè wèi hù bù shàng shū, gōng dǐng zī wèi lǐ bù shàng shū, qǐ wáng hóng zuò wèi bīng bù shàng shū. wù shēn, zhào dǎi fǔ chén áo bài jiāo tíng jū. shàng jiǔ xī áo bài zhuān héng luàn zhèng, tè lǜ qí duō lì nán zhì, nǎi xuǎn shì wèi bài táng ā nián shào yǒu lì zhě wèi pū jī zhī xì. shì rì, áo bài rù jiàn, jí lìng shì wèi děng póu ér zhí zhī. yú shì yǒu shàn pū yíng zhī zhì, yǐ jìn chén lǐng zhī. gēng shēn, wáng dà chén yì áo bài yù shàng, liè chén dà zuì sān shí, qǐng zú zhū. zhào yuē: áo bài yú bèi wú zhī, chéng hé yí zú. tè niàn xiào lì nián jiǔ, dié lì zhàn gōng, dài qí sǐ, jí méi jū jìn. qí dì mù lǐ mǎ sāi běn dé, cóng zi nè mò, qí dǎng dà xué shì bān bù ěr shàn, shàng shū ā sī hā gá chǔ hā jì shì, shì láng tài bì tú, xué shì wú gé sāi jiē zhū sǐ. yú zuò qiǎn chù. qí dì bā hā sù wèi chún jǐn, zhuō bù tài yǒu jūn gōng, miǎn cóng zuò. sì jìng jǐn qīn wáng lán bù jiàng zhèn guó gōng. chǐ è bì lóng tài shī yī děng gōng.
五月乙未,以黃機為吏部尚書,郝惟訥為戶部尚書,龔鼎孳為禮部尚書,起王弘祚為兵部尚書。戊申,詔逮輔臣鰲拜交廷鞫。上久悉鰲拜專橫亂政,特慮其多力難制,乃選侍衛、拜唐阿年少有力者為撲擊之戲。是日,鰲拜入見,即令侍衛等掊而縶之。於是有善撲營之制,以近臣領之。庚申,王大臣議鰲拜獄上,列陳大罪三十,請族誅。詔曰:「鰲拜愚悖無知,誠合夷族。特念效力年久,迭立戰功,貸其死,籍沒拘禁。」其弟穆里瑪、塞本得,從子訥莫,其黨大學士班布爾善,尚書阿思哈、噶褚哈、濟世,侍郎泰璧圖,學士吳格塞皆誅死。餘坐譴黜。其弟巴哈宿衛淳謹,卓布泰有軍功,免從坐。嗣敬謹親王蘭布降鎮國公。褫遏必隆太師、一等公。
liù yuè dīng mǎo, zhào yuē: zhèn sù yè qiú zhì, niàn qiè mín yī. ěr nián shuǐ hàn pín réng, dào zéi wèi xī, jiān yǐ tān lì juān xuē, mín lì yì dǎi zhàn, zhèn shén mǐn yān. bù yuàn kē dào zhū chén, qí yǐ mín jiān jí kǔ, zuò hé bì yì, gè shū suǒ jiàn yǐ wén. wù chén, chì gǎi zào guān xiàng tái yí qì. rén shēn, zhào fù fǔ chén sū kè sà hā guān jí shì zhí, qí cóng zi bái ěr tú lì gōng biān jiǎo, bèi wǎng yóu kù, fù qí shì zhí, jūn lìng qí zi chéng xí. wù yín, zhào mǎn bīng yǒu guī zhàn mín jiān fáng dì zhě, yǒng xíng jìn zhǐ, réng hái zhū mín. yǐ mǐ sī hàn wèi hù bù shàng shū. wù zǐ, zhào zōng rén yǒu zuì, jù jué shǔ jí, xīn yǒu bù rěn. zì shùn zhì shí bā nián yǐ lái, zōng rén xuē jí zhě, zōng rén fǔ xiáng chá yǐ wén.
六月丁卯,詔曰:「朕夙夜求治,念切民依。邇年水旱頻仍,盜賊未息,兼以貪吏朘削,民力益〈歹占〉,朕甚憫焉。部院科道諸臣,其以民間疾苦,作何裨益,各抒所見以聞。」戊辰,敕改造觀象台儀器。壬申,詔復輔臣蘇克薩哈官及世職,其從子白爾圖立功邊徼,被枉尤酷,復其世職,均令其子承襲。戊寅,詔滿兵有規占民間房地者,永行禁止,仍還諸民。以米思翰為戶部尚書。戊子,詔宗人有罪,遽絕屬籍,心有不忍。自順治十八年以來,宗人削籍者,宗人府詳察以聞。
qiū qī yuè rén chén shuò, cái zhí lì shān dōng hé nán zǒng dū. rén yín, zhào fù dà xué shì sū nà hǎi zǒng dū zhū chāng zuò xún fǔ wáng dēng lián yuán guān, bìng yǔ shì.
秋七月壬辰朔,裁直隸山東河南總督。壬寅,詔復大學士蘇納海、總督朱昌祚、巡撫王登聯原官,並予諡。
bā yuè jiǎ shēn, yǐ suǒ é tú wèi dà xué shì, míng zhū wèi zuǒ dōu yù shǐ.
八月甲申,以索額圖為大學士,明珠為左都御史。
jiǔ yuè jiǎ wǔ, jīng shī dì zhèn yǒu shēng. dīng wèi, yǐ lēi bèi wèi mǎn zhōu dōu tǒng, sāi bái lǐ wèi zhè jiāng tí dū, bì lì kè tú wèi méng gǔ dū tǒng.
九月甲午,京師地震有聲。丁未,以勒貝為滿洲都統,塞白理為浙江提督,畢力克圖為蒙古都統。
dōng shí yuè jiǎ zǐ, shàng xìng nán yuàn, zhào xíng zài wù dé jiè yòng mín wù. lú gōu qiáo chéng, shàng wèi wén lēi zhī shí.
冬十月甲子,上幸南苑,詔行在勿得借用民物。盧溝橋成,上為文勒之石。
shí yī yuè jǐ hài, xiān shì shān xī shǎn xī zǒng dū mò luò shǎn xī xún fǔ bái qīng é jūn zuò áo bài dǎng bà. zhì shì, xī ān bǎi xìng kòu hūn chēng qí qīng lián, qǐ hái rèn. zhào tè xǔ zhī. rén zǐ, tài hé diàn gān qīng gōng chéng, shàng yù tài hé diàn shòu hè, rù jū gān qīng gōng.
十一月己亥,先是山西陝西總督莫洛、陝西巡撫白清額均坐鰲拜黨罷。至是,西安百姓叩閽稱其清廉,乞還任。詔特許之。壬子,太和殿、乾清宮成,上御太和殿受賀,入居乾清宮。
shí èr yuè jǐ mǎo, xiǎn qīn wáng fú shòu hōng. dīng hài, xiá jì tài miào.
十二月己卯,顯親王福壽薨。丁亥,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán hé nán shān xī shǎn xī hú guǎng děng shěng sì shí wǔ zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān liú qiú rù gòng.
是歲,免直隸、江南、河南、山西、陝西、湖廣等省四十五州縣災賦有差。朝鮮、琉球入貢。
jiǔ nián gēng xū chūn zhēng yuè bǐng shēn, yǔ sòng rú chéng hào chéng yí hòu yì wǔ jīng bó shì. dīng yǒu, xiǎng tài miào. xīn chǒu, qí gǔ yú shàng dì, fèng tài zǔ gāo huáng dì tài zōng wén huáng dì shì zǔ zhāng huáng dì pèi xiǎng. qǐ è bì lóng gōng jué, sù wèi nèi tíng. jǐ yǒu, zhào míng fān tián fù shì mín tián shū nà. rén zǐ, shàng xìng nán yuàn.
九年庚戌春正月丙申,予宋儒程顥、程頤後裔五經博士。丁酉,饗太廟。辛丑,祈穀於上帝,奉太祖高皇帝、太宗文皇帝、世祖章皇帝配饗。起遏必隆公爵,宿衛內廷。己酉,詔明藩田賦視民田輸納。壬子,上幸南苑。
èr yuè guǐ yǒu, yǐ jīn guāng zǔ wèi guǎng dōng guǎng xī zǒng dū, mǎ xióng zhèn wèi guǎng xī xún fǔ. guǐ wèi, zhào shàng yáng bǎo níng gǔ tǎ liú xǐ rén fàn, zhí shí yuè zhì zhēng yuè jù tíng fā.
二月癸酉,以金光祖為廣東廣西總督,馬雄鎮為廣西巡撫。癸未,詔尚陽堡、寧古塔流徙人犯,值十月至正月俱停發。
sān yuè xīn yǒu, cì cài qǐ zǔn děng èr bǎi jiǔ shí èr rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月辛酉,賜蔡啟僔等二百九十二人進士及第出身有差。
xià sì yuè jǐ chǒu, yǐ cài yù róng wèi sì chuān hú guǎng zǒng dū. jǐ hài, shàng xìng nán yuàn.
夏四月己丑,以蔡毓榮為四川湖廣總督。己亥,上幸南苑。
wǔ yuè bǐng chén shuò, jiā shang xiào kāng zhāng huáng hòu zūn shì, shēng fù tài miào, bān fā ēn zhào, fǎng yǐn yì, cì gāo nián, shè shū sǐ yǐ xià. bǐng zǐ, zuǎn xiū huì diǎn.
五月丙辰朔,加上孝康章皇后尊諡,升祔太廟,頒發恩詔,訪隱逸,賜高年,赦殊死以下。丙子,纂修會典。
liù yuè bǐng xū shuò, yǐ xí bo chén wèi méng gǔ dū tǒng. dīng yǒu, yǐ gù xiǎn qīn wáng fú shòu zi dān zhēn xí jué. jǐ yǒu, mìng dà xué shì huì xíng bù lù qiú.
六月丙戌朔,以席卜臣為蒙古都統。丁酉,以故顯親王福壽子丹臻襲爵。己酉,命大學士會刑部錄囚。
qiū qī yuè dīng sì, yǐ wáng fǔ chén wèi shǎn xī tí dū. dīng sì, fèng sì xiào kāng zhāng huáng hòu yú fèng xiān diàn.
秋七月丁巳,以王輔臣為陝西提督。丁巳,奉祀孝康章皇后於奉先殿。
bā yuè wù zǐ, jì shè jì tán. zhào dū chá yuàn jiū chá péi sì wáng dà chén bān xíng bù sù zhě. yǐ wèi, fù nèi gé, fù hàn lín yuàn. dīng yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu huáng tài hòu yǒu shì yú xiào líng. rén zǐ, chē jià hái gōng.
八月戊子,祭社稷壇。詔都察院糾察陪祀王大臣班行不肅者。乙未,復內閣,復翰林院。丁酉,上奉太皇太后、皇太后有事於孝陵。壬子,車駕還宮。
jiǔ yuè gēng shēn, yǐ jiǎn qīn wáng jì dù zi lǎ bù xí jué.
九月庚申,以簡親王濟度子喇布襲爵。
dōng shí yuè gēng sì, bān shèng yù shí liù tiáo. jiǎ wǔ, gǎi nèi sān yuàn, fù zhōng hé diàn bǎo hé diàn wén huá diàn dà xué shì. dīng yǒu, yù lǐ bù jǔ jīng yán.
冬十月庚巳,頒聖諭十六條。甲午,改內三院,復中和殿、保和殿、文華殿大學士。丁酉,諭禮部舉經筵。
shí yī yuè guǐ yǒu, yǐ ài yuán zhēng wèi zuǒ dōu yù shǐ. rén wǔ, yǐ zhōng hé diàn dà xué shì wèi yì jiè jiān lǐ bù shàng shū.
十一月癸酉,以艾元徵為左都御史。壬午,以中和殿大學士魏裔介兼禮部尚書。
shí èr yuè guǐ mǎo, yǐ mò luò wèi xíng bù shàng shū. xīn hài, xiá jì tài miào.
十二月癸卯,以莫洛為刑部尚書。辛亥,祫祭太廟。
shì suì, miǎn hé nán hú guǎng jiāng nán fú jiàn guǎng dōng yún nán děng shěng èr bǎi wǔ shí sān zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiān rù gòng.
是歲,免河南、湖廣、江南、福建、廣東、雲南等省二百五十三州縣衛災賦有差。朝鮮入貢。
shí nián xīn hài chūn zhēng yuè dīng mǎo, méng gǔ sū ní tè bù sì zǐ bù dà xuě jī hán, qiǎn guān zhèn zhī. guǐ yǒu, fēng shì zǔ dì wǔ zǐ cháng níng wèi gōng qīn wáng. gēng chén, dà xué shì wèi yì jiè bà. yǐ cáo shēn jí wèi guì zhōu xún fǔ.
十年辛亥春正月丁卯,蒙古蘇尼特部、四子部大雪饑寒,遣官賑之。癸酉,封世祖第五子常寧為恭親王。庚辰,大學士魏裔介罷。以曹申吉為貴州巡撫。
èr yuè dīng yǒu, yǐ féng pǔ wèi dà xué shì, yǐ liáng qīng biāo wèi xíng bù shàng shū. yǐ sì, zhào zōng rén jué luó nián qī shí yǐ shàng zhào bān děng sì rén rù jiàn, cì cháo fú yín bì. wù shēn, mìng biān zuǎn xiào jīng yǎn yì. gēng xū, yǐ ní yǎ hàn wèi mǎn zhōu dōu tǒng.
二月丁酉,以馮溥為大學士,以梁清標為刑部尚書。乙巳,召宗人覺羅年七十以上趙班等四人入見,賜朝服銀幣。戊申,命編纂孝經衍義。庚戌,以尼雅翰為滿洲都統。
sān yuè rén zǐ shuò, gào jiè nián yòu zhū wáng dú shū xí qí shè, wù shì guì zòng zì. guǐ chǒu, zhì rì jiǎng guān. gēng wǔ, yǐ wú yǔ fēng mái, xià zhào xiū shěng.
三月壬子朔,誥誡年幼諸王讀書習騎射,勿恃貴縱恣。癸丑,置日講官。庚午,以無雨風霾,下詔修省。
xià sì yuè yǐ yǒu, mìng zuǎn xiū tài zǔ tài zōng shèng xùn. zhào zōng rén xián sàn jí yòu gū zhě, liàng yǔ yǎng shàn, zhe wèi lìng. bǐng xū, zhào qīng lǐ shù yù, jiǎn jīn yí yī děng. xīn mǎo, shǐ kāi rì jiǎng. rén chén, shàng yì tiān tán dǎo yǔ. jiǎ wǔ, yǔ.
夏四月乙酉,命纂修太祖、太宗聖訓。詔宗人閒散及幼孤者,量予養贍,著為令。丙戌,詔清理庶獄,減矜疑一等。辛卯,始開日講。壬辰,上詣天壇禱雨。甲午,雨。
wǔ yuè gēng shēn, lǐ fān yuàn shàng shū kā lán tú qǐ xiū, jiā tài zǐ tài bǎo, yǐ nèi dà chén fèng cháo qǐng. guǐ yǒu, shàng xìng nán yuàn.
五月庚申,理藩院尚書喀蘭圖乞休,加太子太保,以內大臣奉朝請。癸酉,上幸南苑。
liù yuè dīng hài, yǐ jìn fǔ wèi ān huī xún fǔ. jiǎ wǔ, jīn xīng zhòu jiàn. shì yuè, jìng nán wáng gěng jì mào zú, zǐ jīng zhōng xí fēng, réng zhèn fú jiàn.
六月丁亥,以靳輔為安徽巡撫。甲午,金星晝見。是月,靖南王耿繼茂卒,子精忠襲封,仍鎮福建。
bā yuè jǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. dīng wèi, shàng yù jīng yán. wù shēn, yǐ wáng zhī dǐng wèi jiāng nán tí dū.
八月己卯朔,日有食之。丁未,上御經筵。戊申,以王之鼎為江南提督。
jiǔ yuè gēng xū, shàng yǐ huán yǔ yī tǒng, gào chéng yú èr líng. xīn hài, shàng fèng tài huáng tài hòu huáng tài hòu qǐ luán. méng gǔ kē ěr qìn kā lā qìn tǔ mò tè áo hàn zhū bù wáng bèi lēi gōng cháo xíng zài. dīng mǎo, yè fú líng zhāo líng. wù chén, jì fú líng, xíng gào chéng lǐ. gēng wǔ, jì zhāo líng, xíng gào chéng lǐ. xīn wèi, shàng xìng shèng jīng, yù qīng níng gōng, cì bǎi guān yàn, bā shí yǐ shàng zhào qián cì jiǔ. dà lài fèng tiān níng gǔ tǎ jiǎ shì jí yú shāng fèi lǎo bìng zhě bái jīn, mín jiān gāo nián yì rú zhī. qū shè sǐ zuì jiǎn yī děng, jūn liú yǐ xià shì zhī. shān hǎi guān wài bì lù suǒ jīng, wù chū jīn nián míng nián zū fù. qiǎn guān jì zhū wáng zhū dà chén mù. rén shēn, shàng zì shèng jīng dōng xún.
九月庚戌,上以寰宇一統,告成於二陵。辛亥,上奉太皇太后、皇太后啟鑾。蒙古科爾沁、喀喇沁、土默特、敖漢諸部王、貝勒、公朝行在。丁卯,謁福陵、昭陵。戊辰,祭福陵,行告成禮。庚午,祭昭陵,行告成禮。辛未,上幸盛京,御清寧宮,賜百官宴,八十以上召前賜酒。大賚奉天、寧古塔甲士及於傷廢老病者白金,民間高年亦如之。曲赦死罪減一等,軍流以下釋之。山海關外蹕路所經,勿出今年明年租賦。遣官祭諸王諸大臣墓。壬申,上自盛京東巡。
dōng shí yuè xīn sì, zhù bì ài xīn. zhào níng gǔ tǎ jiāng jūn bā hǎi, yù yǐ xīn fù wǎ ěr kā hǔ ěr hā yí shàn fǔ zhī. jǐ chǒu, shàng huí bì shèng jīng, zài cì lǎo rén jīn. xīn mǎo, yè fú líng zhāo líng. mìng wén wǔ guān jiào shè. mìng lái cháo wài fān jiào shè. rén chén, shàng fèng tài huáng tài hòu huáng tài hòu huí luán.
冬十月辛巳,駐蹕愛新。召寧古塔將軍巴海,諭以新附瓦爾喀、虎爾哈宜善撫之。己丑,上回蹕盛京,再賜老人金。辛卯,謁福陵、昭陵。命文武官較射。命來朝外藩較射。壬辰,上奉太皇太后、皇太后迴鑾。
shí yī yuè gēng xū, hái jīng. rén shēn, yǐ míng zhū wèi bīng bù shàng shū.
十一月庚戌,還京。壬申,以明珠為兵部尚書。
shí èr yuè bǐng wǔ, xiá jì tài miào.
十二月丙午,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī zhè jiāng shān dōng hé nán shǎn xī hú guǎng děng shěng sān bǎi èr zhōu xiàn wèi zāi fù bū fù yǒu chà. cháo xiān liú qiú rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、浙江、山東、河南、陝西、湖廣等省三百二州縣衛災賦逋賦有差。朝鮮、琉球入貢。
shí yī nián rén zǐ chūn zhēng yuè xīn wèi, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng chì chéng tāng quán, guò bā dá lǐng, qīn fú cí niǎn, bù xíng xià shān.
十一年壬子春正月辛未,上奉太皇太后幸赤城湯泉,過八達嶺,親扶慈輦,步行下山。
èr yuè wù yín, fèng tài huáng tài hòu zhì tāng quán. xīn mǎo, shàng huí jīng. bǐng shēn, qīn gēng jí tián. dīng yǒu, cháo rì yú dōng jiāo. wù xū, shàng yì chì chéng.
二月戊寅,奉太皇太后至湯泉。辛卯,上回京。丙申,親耕耤田。丁酉,朝日於東郊。戊戌,上詣赤城。
sān yuè wù chén, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng.
三月戊辰,上奉太皇太后還宮。
xià sì yuè yǐ sì, mìng shì wèi wú dān xué shì guō tíng zuò xún shì hé gōng.
夏四月乙巳,命侍衛吳丹、學士郭廷祚巡視河工。
wǔ yuè yǐ chǒu, shì zǔ shí lù chéng. bǐng yín, shàng chū dé shèng mén guān mài.
五月乙丑,世祖實錄成。丙寅,上出德勝門觀麥。
liù yuè gēng yín, mìng gēng dìng fù yì quán shū.
六月庚寅,命更定賦役全書。
qiū qī yuè jǐ yǒu, lùn zhēng miǎn diān yún nán guì zhōu gōng, yǔ hé jiàn zhōng děng yī bǎi èr shí qī rén shì zhí. bǐng chén, shàng guān hé. yù shǐ mèng xióng fēi shū yán sūn kě wàng qióng cù lái guī, làn yīng wáng fēng. jí yī shēn sǐ, yǐ xí èr cì. jīn sūn zhēng chún sǐ, yí lìng jiàng xí. zhào jiàng xí mù yì gōng.
秋七月己酉,論征緬甸、雲南、貴州功,予何建忠等一百二十七人世職。丙辰,上觀禾。御史孟雄飛疏言孫可望窮蹙來歸,濫膺王封。及伊身死,已襲二次。今孫徵淳死,宜令降襲。詔降襲慕義公。
rùn qī yuè, fù fēng shàng shàn wèi bèi lēi. dīng hài, zhào zhì yù wù yòng yán xíng qīng bì rén mìng, wéi zhě zuì zhī.
閏七月,復封尚善為貝勒。丁亥,詔治獄勿用嚴刑輕斃人命,違者罪之。
bā yuè rén zǐ, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. guǐ chǒu, zhào yuē: dì wáng zhì zhì, zài wéi chí fēng huà, biàn bié děng wēi. bǐ lái guān yuán fú yòng shē tiě, jìng xiāng xiào yóu. qí yì jìn zhī. gēng shēn, shàng yù jīng yán. rén xū, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng zūn huà tāng quán. jiǎ zǐ, yuè jì zhōu guān bīng jiào shè. dīng mǎo, shàng yè xiào líng.
八月壬子,上幸南苑行圍。癸丑,詔曰:「帝王致治,在維持風化,辨別等威。比來官員服用奢僣,競相效尤。其議禁之。」庚申,上御經筵。壬戌,上奉太皇太后幸遵化湯泉。甲子,閱薊州官兵較射。丁卯,上謁孝陵。
jiǔ yuè dīng chǒu, yuè zūn huà bīng sān tún yíng bīng.
九月丁丑,閱遵化兵、三屯營兵。
dōng shí yuè jiǎ chén, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. rén zǐ, mìng fàn chéng mó wèi fú jiàn zǒng dū.
冬十月甲辰,上奉太皇太后還宮。壬子,命范承謨為福建總督。
shí yī yuè xīn chǒu, shàng xìng nán yuàn, jiàn háng gōng.
十一月辛丑,上幸南苑,建行宮。
shí èr yuè dīng wèi, yù qīn wáng fú quán zhuāng qīn wáng bó guǒ duó huì jùn wáng bó wēng guǒ nuò wēn jùn wáng mèng é shū cí yì zhèng. yǔn zhī. wù wǔ, shàng zhào jiǎng guān yù yuē: yǒu rén qǐng lìng yán guān fēng wén yán shì. zhèn sī qiè zhòng shì lǐ zhī yán, huàn qí bù duō. ruò jiè duān shēng shì, qīng xiàn rǎo luàn, shēn zú hài zhèng. yǔ mín xiū xī, dào zài bù rǎo. xū hào yuán qì, zé mín shēng cù yǐ. jǐ wèi, kāng qīn wáng jié shū ān qīn wáng yuè lè shū cí yì zhèng. bù xǔ. gēng wǔ, xiá jì tài miào.
十二月丁未,裕親王福全、莊親王博果鐸、惠郡王博翁果諾、溫郡王孟峨疏辭議政。允之。戊午,上召講官諭曰:「有人請令言官風聞言事。朕思切中事理之言,患其不多。若借端生事,傾陷擾亂,深足害政。與民休息,道在不擾。虛耗元氣,則民生蹙矣。」己未,康親王傑書、安親王岳樂疏辭議政。不許。庚午,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán zhè jiāng shān dōng shān xī hé nán hú guǎng děng shěng yī bǎi sì shí yī zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiān rù gòng.
是歲,免直隸、江南、浙江、山東、山西、河南、湖廣等省一百四十一州縣衛災賦有差。朝鮮入貢。
shí èr nián guǐ chǒu chūn zhēng yuè gēng yín, shàng xìng nán yuàn, dà yuè.
十二年癸丑春正月庚寅,上幸南苑,大閱。
èr yuè xīn hài, yǐ wú zhèng zhì wèi zuǒ dōu yù shǐ. rén zǐ, shàng yù jīng yán, mìng jiǎng guān rì zhí. wù chén, cì bā qí guān xué fān yì dà xué yǎn yì.
二月辛亥,以吳正治為左都御史。壬子,上御經筵,命講官日直。戊辰,賜八旗官學翻譯大學衍義。
sān yuè dīng chǒu, shàng shì mài. rén wǔ, píng nán wáng shàng kě xǐ qǐng lǎo, xǔ zhī qǐng yǐ qí zi zhī xìn sì fēng zhèn yuè, bù xǔ, lìng qí chè fān hái zhù liáo dōng. guǐ sì, cì hán tǎn děng yī bǎi liù shí liù rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà.
三月丁丑,上視麥。壬午,平南王尚可喜請老,許之;請以其子之信嗣封鎮粵,不許,令其撤藩還駐遼東。癸巳,賜韓菼等一百六十六人進士及第出身有差。
xià sì yuè dīng sì, qiǎn guān fēng xiān luó guó wáng.
夏四月丁巳,遣官封暹羅國王。
wǔ yuè rén shēn, xué shì fù dá lǐ děng qǐng yǐ xià zhì chuò jiǎng. shàng yuē: xué wèn zhī dào, yí wú jiān duàn. qí wù chuò.
五月壬申,學士傅達禮等請以夏至輟講。上曰:「學問之道,宜無間斷。其勿輟。」
liù yuè rén yín, qǐ zhāng cháo zhēn wèi hú guǎng xún fǔ, lǐ zhī fāng wèi zhè jiāng zǒng dū. dīng wèi, shàng yù yíng tái, zhào qún chén guān hé cì yàn. yǐ mǎo, jìn bā qí yǐ nú pú xùn zàng.
六月壬寅,起張朝珍為湖廣巡撫,李之芳為浙江總督。丁未,上御瀛台,召群臣觀荷賜宴。乙卯,禁八旗以奴僕殉葬。
qiū qī yuè gēng wǔ, píng xī wáng wú sān guì shū qǐng chè fān. xǔ zhī. bǐng zǐ, sì jìng nán wáng gěng jīng zhōng shū qǐng chè fān. xǔ zhī. rén wǔ, mìng chóng xiū tài zōng shí lù.
秋七月庚午,平西王吳三桂疏請撤藩。許之。丙子,嗣靖南王耿精忠疏請撤藩。許之。壬午,命重修太宗實錄。
bā yuè dīng wèi, shì hàn kē dào guān yú bǎo hé diàn, bù chēng zhí zhě bà. rén zǐ, qiǎn shì láng zhé ěr kěn xué shì fù dá lǐ wǎng yún nán, shàng shū liáng qīng biāo wǎng guǎng dōng, shì láng chén yī bǐng wǎng fú jiàn, jīng lǐ chè fān. dīng sì, yù lǐ bù: jì sì dà diǎn, bì yí wén xiáng bèi, nǎi kě zhāo gé. qí jī gǔ diǎn lǐ zhuó yì yǐ wén.
八月丁未,試漢科道官於保和殿,不稱職者罷。壬子,遣侍郎折爾肯、學士傅達禮往雲南,尚書梁清標往廣東,侍郎陳一炳往福建,經理撤藩。丁巳,諭禮部:「祭祀大典,必儀文詳備,乃可昭格。其稽古典禮酌議以聞。」
jiǔ yuè wù chén, lǐ bù shàng shū gōng dǐng zī qǐ xiū. yǔn zhī. yǐ hài, jīng shī dì zhèn, zhào xiū shěng.
九月戊辰,禮部尚書龔鼎孳乞休。允之。乙亥,京師地震,詔修省。
dōng shí yuè rén yín, yǐ wáng zhī dǐng wèi jīng kǒu jiāng jūn. jǐ yǒu, shàng xìng nán yuàn xíng wéi.
冬十月壬寅,以王之鼎為京口將軍。己酉,上幸南苑行圍。
shí yī yuè dīng mǎo, gù míng zōng shì zhū yì cóng yǐ xù fà lùn sǐ. dé zhǐ miǎn sǐ rù qí, gěi yǔ qī shì fáng dì. gēng wǔ, zhào mín jiān kěn huāng tián mǔ, yǐ shí nián qǐ kē.
十一月丁卯,故明宗室朱議潀以蓄髮論死。得旨免死入旗,給與妻室房地。庚午,詔民間墾荒田畝,以十年起科。
shí èr yuè rén zǐ, yǐ yáo wén rán wèi zuǒ dōu yù shǐ. wú sān guì fǎn, shā yún nán xún fǔ zhū guó zhì, guì zhōu tí dū lǐ běn shēn xún fǔ cáo shēn jí jù jiàng zéi, zǒng dū gān wén kūn sǐ zhī. bǐng chén, fǎn wèn zhì, mìng qián fēng tǒng lǐng shuò dài lǜ jìn lǚ shǒu jīng zhōu. dīng sì, zhào liáng qīng biāo chén yī bǐng hái, tíng chè èr fān. mìng jiā sūn yán líng fǔ mán jiāng jūn, xiàn guó ān wèi dōu tǒng, zhèn guǎng xī. mìng xī ān jiāng jūn wǎ ěr kā jìn shǒu sì chuān. jīng shī mín yáng qǐ lóng wěi chēng zhū sān tài zǐ, tú qǐ shì. shì fā jué, qǐ lóng yì qù. bǔ zhū qí dǎng. zhào jiān mín zuò luàn yǐ píng, wù zhū lián, mín wù jīng bì. jǐ wèi, mìng shùn chéng jùn wáng lēi ěr jǐn wèi níng nán jìng kòu dà jiāng jūn, tǎo wú sān guì. zhí sān guì zǐ é fù wú yīng xióng xià zhī yù. gēng shēn, mìng fù dōu tǒng mǎ hā dá shuài shī zhù yǎn zhōu, kuò ěr kūn zhù tài yuán, bèi diào qiǎn. xīn yǒu, mìng zhí shěng xún fǔ réng guǎn jūn wù. rén xū, zhào xuē wú sān guì jué, xuān shì zhōng wài. mìng dōu tǒng hè yè wèi ān xī jiāng jūn, huì wǎ ěr kā shǒu hàn zhōng. yǐ wō nèi wèi fèng tiān jiāng jūn. wú sān guì xiàn chén zhōu. jiǎ zǐ, xiá jì tài miào.
十二月壬子,以姚文然為左都御史。吳三桂反,殺雲南巡撫朱國治,貴州提督李本深、巡撫曹申吉俱降賊,總督甘文焜死之。丙辰,反問至,命前鋒統領碩岱率禁旅守荊州。丁巳,召梁清標、陳一炳還,停撤二藩。命加孫延齡撫蠻將軍,線國安為都統,鎮廣西。命西安將軍瓦爾喀進守四川。京師民楊起隆偽稱朱三太子,圖起事。事發覺,起隆逸去。捕誅其黨。詔奸民作亂已平,勿株連,民勿驚避。己未,命順承郡王勒爾錦為寧南靖寇大將軍,討吳三桂。執三桂子額駙吳應熊下之獄。庚申,命副都統馬哈達帥師駐兗州,擴爾坤駐太原,備調遣。辛酉,命直省巡撫仍管軍務。壬戌,詔削吳三桂爵,宣示中外。命都統赫業為安西將軍,會瓦爾喀守漢中。以倭內為奉天將軍。吳三桂陷辰州。甲子,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì shān dōng ān huī zhè jiāng hú guǎng děng shěng èr shí liù zhōu xiàn wèi zāi fù yǒu chà. cháo xiān ān nán rù gòng.
是歲,免直隸、山東、安徽、浙江、湖廣等省二十六州縣衛災賦有差。朝鮮、安南入貢。
shí sān nián jiǎ yín chūn zhēng yuè yǐ hài, lēi ěr jǐn shī xíng. gēng chén, wú sān guì xiàn yuán zhōu. dīng hài, piān yuán xún fǔ lú zhèn qì zhǎng shā dùn. jǐ chǒu, yǐ tí dū tóng guó yáo shǒu yún yáng. zǒng bīng wú zhī mào yǐ sì chuān pàn, xún fǔ luó sēn tí dū zhèng jiāo lín jiàng zhī. mìng zǒng bīng xú zhì dōu hái shǒu yí líng. gēng yín, fēng shì zǔ dì qī zǐ lóng xǐ wèi chún qīn wáng. yǐ xí bo chén wèi zhèn xī jiāng jūn, shǒu xī ān.
十三年甲寅春正月乙亥,勒爾錦師行。庚辰,吳三桂陷沅州。丁亥,偏沅巡撫盧震棄長沙遁。己丑,以提督佟國瑤守鄖陽。總兵吳之茂以四川叛,巡撫羅森、提督鄭蛟麟降之。命總兵徐治都還守夷陵。庚寅,封世祖第七子隆禧為純親王。以席卜臣為鎮西將軍,守西安。
èr yuè yǐ wèi shuò, tài huáng tài hòu bān nèi tǎng kào jūn. dīng yǒu, qīn tiān jiān xīn zào yí xiàng chéng. rén yín, zéi fàn lǐ zhōu, shǒu zú yǐ chéng pàn, tí dū sāng é tuì jīng zhōu, xiàn cháng dé. mìng zhèn nán jiāng jūn ní yǎ hàn lǜ shī shǒu wǔ chāng. guǐ chǒu, shàng yù jīng yán. yǐ zhào lài wèi guì zhōu tí dū. jiǎ yín, wú sān guì xiàn zhǎng shā, fù jiāng huáng zhèng qīng pàn yīng zhī, páng xiàn héng zhōu. mìng dōu tǒng jué luó zhū mǎn shǒu yuè zhōu, wèi zhì, yuè zhōu shī. xīn yǒu, mìng xíng bù shàng shū mò luò jiā dà xué shì xián, jīng lüè shǎn xī. sūn yán líng yǐ guǎng xī pàn, shā dōu tǒng wáng yǒng nián, zhí xún fǔ mǎ xióng zhèn yōu zhī.
二月乙未朔,太皇太后頒內帑犒軍。丁酉,欽天監新造儀象成。壬寅,賊犯澧州,守卒以城叛,提督桑峨退荊州,陷常德。命鎮南將軍尼雅翰率師守武昌。癸丑,上御經筵。以趙賴為貴州提督。甲寅,吳三桂陷長沙,副將黃正卿叛應之,旁陷衡州。命都統覺羅朱滿守岳州,未至,岳州失。辛酉,命刑部尚書莫洛加大學士銜,經略陝西。孫延齡以廣西叛,殺都統王永年,執巡撫馬雄鎮幽之。
sān yuè yǐ chǒu, mìng zhěng chì yì zhàn, měi sì bǎi lǐ zhì yī bǐ tiē shì, jiē dì jūn bào, tàn fā táng bào. mìng zuǒ dōu yù shǐ duō nuò děng jūn qián dū xiǎng. wù chén, wú sān guì jiāng fàn yí líng, lēi ěr jǐn qiǎn bīng jī bài zhī. gēng wǔ, yǐ é fù huá shàn wèi ān nán jiāng jūn, zhèn jīng kǒu. gēng chén, gěng jīng zhōng fǎn, zhí fú jiàn zǒng dū fàn chéng mó yōu zhī, xún fǔ liú bǐng zhèng jiàng zéi. guǐ wèi, yún yáng fù jiāng hóng fú pàn, tí dū tóng guó yáo jī bài zhī. rén chén, xiāng yáng zǒng bīng yáng lái jiā yǐ gǔ chéng pàn. mìng xī ěr gēn wèi dìng nán jiāng jūn, shàng shū hā ěr hā qí fù zhī. mìng shū shù sāng è gēn tè xí bù lǜ shī fù jiāng xī. jiǎ wǔ, xī ān jiāng jūn wǎ ěr kā kè yáng píng guān.
三月乙丑,命整飭驛站,每四百里置一筆帖式,接遞軍報,探發塘報。命左都御史多諾等軍前督餉。戊辰,吳三桂將犯夷陵,勒爾錦遣兵擊敗之。庚午,以額駙華善為安南將軍,鎮京口。庚辰,耿精忠反,執福建總督范承謨幽之,巡撫劉秉政降賊。癸未,鄖陽副將洪福叛,提督佟國瑤擊敗之。壬辰,襄陽總兵楊來嘉以穀城叛。命希爾根為定南將軍,尚書哈爾哈齊副之。命舒恕、桑遏、根特、席布率師赴江西。甲午,西安將軍瓦爾喀克陽平關。
xià sì yuè guǐ mǎo, diào xī ān fù dōu tǒng dé yè lì shǒu xiāng yáng. dīng wèi, wú sān guì zǐ yīng xióng sūn shì lín fú zhū. chū, sān guì cāng zú qǐ bīng, ér míng yì bù yáng, zhōng huǐ. zhì lǐ zhōu, pō qián què. zhì shì, fāng shí wén bào, jīng yuē: shàng shào nián nǎi néng shì yé? shì jué yǐ! tuī shí ér qǐ. zhào xuē sūn yán líng zhí. yǐ ā mì dá wèi yáng wēi jiāng jūn, zhù jiāng níng, lài tǎ wèi píng nán jiāng jūn, fù háng zhōu. jiǎ yín, cháo zhōu zǒng bīng liú jìn zhōng yǐ chéng pàn. wù wǔ, yǐ gēn tè wèi píng kòu jiāng jūn, fù guǎng xī tǎo sūn yán líng. hé běi zǒng bīng cài lù móu pàn, mìng ā mì dá xí zhū zhī. xīn yǒu, zhào xuē gěng jīng zhōng jué. guǐ hài, zhào yǐ fēn diào jìn lǚ qiǎn jiāng fēn fáng qíng xíng jì shì píng nán wáng shàng kě xǐ.
夏四月癸卯,調西安副都統德業立守襄陽。丁未,吳三桂子應熊、孫世霖伏誅。初,三桂倉卒起兵,而名義不揚,中悔。至澧州,頗前卻。至是,方食聞報,驚曰:「上少年乃能是耶?事決矣!」推食而起。詔削孫延齡職。以阿密達為揚威將軍,駐江寧,賴塔為平南將軍,赴杭州。甲寅,潮州總兵劉進忠以城叛。戊午,以根特為平寇將軍,赴廣西討孫延齡。河北總兵蔡祿謀叛,命阿密達襲誅之。辛酉,詔削耿精忠爵。癸亥,詔以分調禁旅遣將分防情形寄示平南王尚可喜。
wǔ yuè bǐng yín, huáng zǐ yìn réng shēng, huáng hòu hè shě lǐ shì bēng. wù yín, ān xī jiāng jūn hè yè děng bài wú zhī mào yú zhā gé bǎo, fù cháo tiān guān. rén wǔ, zhè jiāng píng yáng bīng biàn, zhí zǒng bīng cài cháo zuǒ, yīng gěng jīng zhōng jiāng céng yǎng xìng, wéi ruì ān. mìng lài tǎ jìn bīng tǎo zhī. rén chén, fù dōu tǒng dé yè lì bài hóng fú yú wǔ dāng.
五月丙寅,皇子胤礽生,皇后赫舍里氏崩。戊寅,安西將軍赫業等敗吳之茂於劄閣堡,復朝天關。壬午,浙江平陽兵變,執總兵蔡朝佐,應耿精忠將曾養性,圍瑞安。命賴塔進兵討之。壬辰,副都統德業立敗洪福於武當。
liù yuè bǐng wǔ, mìng bèi lēi shàng shàn wèi ān yuǎn jìng kòu dà jiāng jūn, lǜ shī fù yuè zhōu, bèi zi zhǔn dá fù jīng zhōu. gēng xū, zǒng bīng zǔ hóng xūn yǐ wēn zhōu pàn. jīn huá fù jiāng móu dà yín bài gěng jīng zhōng jiāng yú cháng shān. rén zǐ, mìng jiāng jūn lǎ hā dá shǒu háng zhōu. yǐ mǎo, mìng kāng qīn wáng jié shū wèi fèng mìng dà jiāng jūn fù zhè jiāng, bèi lēi dòng è wèi dìng xī dà jiāng jūn fù sì chuān. zhè jiāng wēn zhōu huáng yán tài píng zhū yíng xiāng jì pàn. mìng lǎ hā dá shǒu tái níng.
六月丙午,命貝勒尚善為安遠靖寇大將軍,率師赴岳州,貝子准達赴荊州。庚戌,總兵祖弘勛以溫州叛。金華副將牟大寅敗耿精忠將於常山。壬子,命將軍喇哈達守杭州。乙卯,命康親王傑書為奉命大將軍赴浙江,貝勒洞鄂為定西大將軍赴四川。浙江溫州、黃岩、太平諸營相繼叛。命喇哈達守台、寧。
qī yuè xīn wèi, yǐ láng tíng zuǒ wèi fú jiàn zǒng dū, duàn yīng jǔ wèi tí dū. guǐ yǒu, lài tǎ bài gěng jīng zhōng jiāng yú jīn huá. shì shí jīng zhōng qiǎn qí dà jiāng mǎ jiǔ yù céng yǎng xìng fàn zhè jiāng, bái xiǎn zhōng fàn jiāng xī, suǒ zhì tǔ fěi fēng yīng, jiāng xī yóu shén. nán ruì zǒng bīng yáng fù yīng zéi, dǒng wèi guó zhū zhī. dīng hài, bèi lēi chá ní dà zhàn zéi jiāng wú yīng qí yú yuè zhōu qī lǐ shān, bài zhī.
七月辛未,以郎廷佐為福建總督,段應舉為提督。癸酉,賴塔敗耿精忠將於金華。是時精忠遣其大將馬九玉、曾養性犯浙江,白顯忠犯江西,所至土匪蜂應,江西尤甚。南瑞總兵楊富應賊,董衛國誅之。丁亥,貝勒察尼大戰賊將吳應麒於岳州七里山,敗之。
bā yuè rén yín, píng kòu jiāng jūn gēn tè zú yú jūn, yǐ hā ěr hā qí dài zhī. hǎi chéng gōng huáng wú zú, zi fāng dù xí jué, shǒu zhāng zhōu. yǐ sì, jīn guāng zǔ bào sūn yán líng xiàn wú zhōu, dū bīng fù zhī. bǐng wǔ, shàng xìng nán yuàn.
八月壬寅,平寇將軍根特卒於軍,以哈爾哈齊代之。海澄公黃梧卒,子芳度襲爵,守漳州。乙巳,金光祖報孫延齡陷梧州,督兵復之。丙午,上幸南苑。
jiǔ yuè rén xū, shàng yù jīng yán, mìng měi rì jìn jiǎng rú cháng. gěng jīng zhōng jiāng yǐ tǔ kòu xiàn qīng xī huī zhōu, jiāng níng jiāng jūn é chǔ tǒng lǐng bā ěr kān jī zǒu zhī, lián zhàn rù jiāng xī, fù lè píng děng xiàn. mìng shuò tǎ děng zhù ān qìng. xīn wèi, má chéng tǔ kòu zōu jūn shēng děng zuò luàn, zhī fǔ yú chéng lóng tǎo píng zhī. mìng jiǎn qīn wáng lǎ bù wèi yáng wēi dà jiāng jūn, lǜ shī fù jiāng xī, shì wèi kūn wèi zhèn wǔ jiāng jūn fù zhī. guǎng xī tí dū mǎ xióng pàn, mìng ān qīn wáng yuè lè wèi dìng yuǎn píng kòu dà jiāng jūn, lǜ shī fù guǎng dōng, zōng shì wǎ shān jué luó huà tè fù zhī.
九月壬戌,上御經筵,命每日進講如常。耿精忠將以土寇陷清谿、徽州,江寧將軍額楚、統領巴爾堪擊走之,連戰入江西,復樂平等縣。命碩塔等駐安慶。辛未,麻城土寇鄒君升等作亂,知府于成龍討平之。命簡親王喇布為揚威大將軍,率師赴江西,侍衛坤為振武將軍副之。廣西提督馬雄叛,命安親王岳樂為定遠平寇大將軍,率師赴廣東,宗室瓦山、覺羅畫特副之。
dōng shí yuè rén chén, lǎ bù shī xíng. bǐng shēn, yuè lè shī xíng. rén yín, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng nán yuàn. xīn hài, hái gōng.
冬十月壬辰,喇布師行。丙申,岳樂師行。壬寅,上奉太皇太后幸南苑。辛亥,還宮。
shí yī yuè gēng shēn shuò, mò luò bào wú zhī mào bīng rù cháo tiān guān, xiǎng lù zhōng zǔ, dòng è tuì shǒu xī ān. mìng yí xī ān jūn shǒu hàn zhōng, hé nán jūn shǒu xī ān.
十一月庚申朔,莫洛報吳之茂兵入朝天關,饟路中阻,洞鄂退守西安。命移西安軍守漢中,河南軍守西安。
shí èr yuè gēng yín shuò, jié shū dà bài céng yǎng xìng yú qú zhōu, yòu bài zhī yú tái zhōu. wáng fǔ chén pàn, jīng lüè mò luò sǐ zhī. shàng yì qīn zhēng. wáng dà chén yǐ jīng shī gēn běn zhòng dì, tài huáng tài hòu nián gāo, lì jiàn nǎi zhǐ. zhēng shèng jīng bīng méng gǔ bīng fēn yì jūn qián. dīng wèi, mìng shàng kě xǐ jié zhì guǎng dōng jūn shì. wù wǔ, xiá jì tài miào.
十二月庚寅朔,傑書大敗曾養性於衢州,又敗之於台州。王輔臣叛,經略莫洛死之。上議親征。王大臣以京師根本重地,太皇太后年高,力諫乃止。徵盛京兵、蒙古兵分詣軍前。丁未,命尚可喜節制廣東軍事。戊午,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán shān dōng hé nán shǎn xī děng shěng qī shí bā zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān liú qiú rù gòng.
是歲,免直隸、江南、山東、河南、陝西等省七十八州縣災賦有差。朝鮮、琉球入貢。
shí sì nián yǐ mǎo chūn zhēng yuè xīn yǒu, shàng kě xǐ bào zéi fàn lián zhōu, guān bīng jī bài zhī. wù chén, jìn fēng shàng kě xǐ píng nán qīn wáng, mìng qí zi zhī xiào pèi dà jiāng jūn yìn tǎo zéi.
十四年乙卯春正月辛酉,尚可喜報賊犯連州,官兵擊敗之。戊辰,晉封尚可喜平南親王,命其子之孝佩大將軍印討賊。
èr yuè guǐ sì, xià zhào qiè zé bèi lēi dòng è tuì suō shī jī, chì lìng sù dìng píng liáng qín zhōu yǐ tōng zhàn dào. yǐ sì, kāng qīn wáng jié shū qiǎn bīng fù chù zhōu, jìn fù xiān jū. wáng fǔ chén xiàn lán zhōu. xī níng zǒng bīng wáng jìn bǎo dà zhàn yú xīn chéng, wéi lán zhōu. dòng è fù lǒng zhōu guān shān guān.
二月癸巳,下詔切責貝勒洞鄂退縮失機,飭令速定平涼、秦州以通棧道。乙巳,康親王傑書遣兵復處州,進復仙居。王輔臣陷蘭州。西寧總兵王進寶大戰於新城,圍蘭州。洞鄂復隴州關山關。
sān yuè jǐ wèi shuò, pàn jiāng yáng lái jiā fàn nán zhāng, zǒng bīng liú chéng lóng jī zǒu zhī. wù chén, ráo zhōu zéi fàn qí mén, xún jiǎn zhāng xíng jiàn bèi zhí bù qū, sǐ zhī. dīng chǒu, mìng zhāng yǒng wèi jìng nì jiāng jūn, huì zǒng bīng sūn sī kè děng tǎo wáng fǔ chén. zéi xiàn dìng biān chéng, mìng tí dū chén fú zhù níng xià tǎo zéi. dīng hài, méng gǔ bù ěr ní fǎn, mìng xìn jùn wáng è zā wèi fǔ yuǎn dà jiāng jūn, dà xué shì tú hǎi wèi fù jiāng jūn, tǎo píng zhī. wù zǐ, yǐ xióng cì lǚ wèi dà xué shì.
三月己未朔,叛將楊來嘉犯南漳,總兵劉成龍擊走之。戊辰,饒州賊犯祁門,巡檢張行健被執不屈,死之。丁丑,命張勇為靖逆將軍,會總兵孫思克等討王輔臣。賊陷定邊城,命提督陳福駐寧夏討賊。丁亥,蒙古布爾尼反,命信郡王鄂紥為撫遠大將軍,大學士圖海為副將軍,討平之。戊子,以熊賜履為大學士。
xià sì yuè jǐ chǒu, yǐ lēi dé hóng wèi hù bù shàng shū. shǔ hù jūn tǒng lǐng láng sù děng jiǎo gěng kòu yú wǔ guì zhài, zhǎn jí èr wàn, fù yú gàn. yǐ wèi, fēng zhāng yǒng jìng nì hóu, wáng jìn bǎo yī děng nán. wù xū, yǐ zuǒ dū du xǔ zhēn zhèn fǔ zhōu jiàn chāng guǎng xìn. wù shēn, wáng fǔ chén qiǎn bīng yuán qín zhōu, guān bīng yíng jī bài zhī. xīn hài, shàng yù: shì chén jìn jiǎng, zhèn nǎi fù jiǎng, hù xiāng tǎo lùn, shù yǒu fā míng. guǐ chǒu, wáng jìn bǎo fù lín táo, sūn sī kè fù jìng yuǎn. wù wǔ, shào xìng zhī fǔ xǔ hóng xūn zhāo fǔ jiàng zhòng wǔ wàn rén.
夏四月己丑,以勒德洪為戶部尚書。署護軍統領郎肅等剿耿寇於五桂寨,斬級二萬,復餘干。乙未,封張勇靖逆侯,王進寶一等男。戊戌,以左都督許貞鎮撫州、建昌、廣信。戊申,王輔臣遣兵援秦州,官兵迎擊敗之。辛亥,上諭:「侍臣進講,朕乃覆講,互相討論,庶有發明。」癸丑,王進寶復臨洮,孫思克復靖遠。戊午,紹興知府許弘勛招撫降眾五萬人。
wǔ yuè gēng wǔ, chá hā ěr zuǒ yì sì qí lái guī. gēng chén, mìng bì lì kè tú yuán yú lín. wáng fǔ chén bīng xiàn yán ān suī dé. jiǎ shēn, zhāng yǒng fù táo hé èr zhōu.
五月庚午,察哈爾左翼四旗來歸。庚辰,命畢力克圖援榆林。王輔臣兵陷延安、綏德。甲申,張勇復洮、河二州。
rùn wǔ yuè guǐ sì, shàng xìng yù quán shān guān hé. yáng lái jiā hóng fú xiàn gǔ chéng. zhǎn shǒu chéng bù lì zhī fù jiāng mǎ láng ā yǐ xùn, xuē zǒng bīng jīn shì xū zhí, suí jūn xiào lì. rén zǐ, é chǔ fù guǎng xìn. lè píng tǔ kòu fù xiàn ráo zhōu, jiāng jūn xī ěr gēn jī zhī, fù ráo zhōu.
閏五月癸巳,上幸玉泉山觀禾。楊來嘉、洪福陷穀城。斬守城不力之副將馬郎阿以徇,削總兵金世需職,隨軍效力。壬子,額楚復廣信。樂平土寇復陷饒州,將軍希爾根擊之,復饒州。
liù yuè, bì lì kè tú fù wú bǎo, fù suī dé. dīng chǒu, mìng jiāng jūn shū shù yuán guǎng dōng. jǐ mǎo, mìng zhèn wǔ jiāng jūn fú ní lēi kāi zhàn dào yuán hàn zhōng. gēng chén, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. rén wǔ, zhāng yǒng gōng gǒng chāng. jiāng xī guān jūn gōng shí xiá, shī lì, fù dōu tǒng yǎ lài zhàn sǐ. jiǎ shēn, kè lán zhōu. bì lì kè tú fù yán ān. yǐ jūn xìng tíng shǎn xī hú guǎng xiāng shì.
六月,畢力克圖復吳堡,復綏德。丁丑,命將軍舒恕援廣東。己卯,命振武將軍佛尼勒開棧道援漢中。庚辰,上幸南苑行圍。壬午,張勇攻鞏昌。江西官軍攻石峽,失利,副都統雅賴戰死。甲申,克蘭州。畢力克圖復延安。以軍興停陝西、湖廣鄉試。
qī yuè yǐ sì, chén fú jiǎo dìng biān, zhǎn zéi jiāng zhū lóng. gēng xū, jiāng xī guān bīng fù fú liáng lè píng yí huáng chóng rén lè ān zhū xiàn.
七月乙巳,陳福剿定邊,斬賊將朱龍。庚戌,江西官兵復浮梁、樂平、宜黃、崇仁、樂安諸縣。
bā yuè wù wǔ, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. dòng è bì lì kè tú ā mì dá huì gōng wáng fǔ chén, zhǎn zéi jiāng hǎo tiān xiáng. fù lǎ tǎ fù huáng yán. rén shēn, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng tāng quán. jiǎ shēn, shàng hái jīng, yù jīng yán.
八月戊午,上幸南苑行圍。洞鄂、畢力克圖、阿密達會攻王輔臣,斬賊將郝天祥。傅喇塔復黃岩。壬申,上奉太皇太后幸湯泉。甲申,上還京,御經筵。
jiǔ yuè, shàng cì chāng píng, yì míng líng, zhì diàn zhǎng líng, qiǎn guān fēn diàn zhū líng. bǐng shēn, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. xīn chǒu, zhào měi suì zhēng yuè tíng xíng, zhe wèi lìng.
九月,上次昌平,詣明陵,致奠長陵,遣官分奠諸陵。丙申,上奉太皇太后還宮。辛丑,詔每歲正月停刑,著為令。
dōng shí yuè guǐ hài, kāng qīn wáng bīng fù tài píng lè qīng zhū xiàn. bǐng yín, shàng yè xiào líng. wù chén, jì xiào líng. yǐ hài, hái gōng. chén fú jí wáng fǔ chén zhàn yú gù yuán, bù lì, fù jiāng tài bì tú zhàn méi. lùn píng bù ěr ní gōng, fēng shǎng yǒu chà, jí zhù shùn méng gǔ wáng bèi lēi shā jīn yǐ cì gè jìn jué, fá zhù nì nài màn děng bù.
冬十月癸亥,康親王兵復太平、樂清諸縣。丙寅,上謁孝陵。戊辰,祭孝陵。乙亥,還宮。陳福及王輔臣戰於固原,不利,副將太必圖戰沒。論平布爾尼功,封賞有差,及助順蒙古王貝勒沙津以次各晉爵,罰助逆奈曼等部。
shí yī yuè guǐ sì, bèi lēi chá ní fù xìng shān. dīng yǒu, fù shè zhān shì fǔ guān. rén yín, pàn jiāng mǎ xióng jiū wú sān guì bīng fàn gāo zhōu, lián xiàn lián zhōu. mìng jiǎn qīn wáng lǎ bù zì jiāng xī yuán guǎng dōng. shì yuè, zhèng jǐn gōng xiàn zhāng zhōu, hǎi chéng gōng huáng fāng dù sǐ zhī, qiāng qí jiā.
十一月癸巳,貝勒察尼復興山。丁酉,復設詹事府官。壬寅,叛將馬雄糾吳三桂兵犯高州,連陷廉州。命簡親王喇布自江西援廣東。是月,鄭錦攻陷漳州,海澄公黃芳度死之,戕其家。
shí èr yuè bǐng yín, lì huáng zǐ yìn réng wèi huáng tài zǐ, bān zhào zhōng wài, jiā ēn sì shè. yǐ hài, yǐ lēi ěr jǐn shī jiǔ wú gōng, duó qí cān zàn bā ěr bù yǐ xià zhí. níng xià bīng biàn, tí dū chén fú sǐ zhī. rén wǔ, xiá jì tài miào.
十二月丙寅,立皇子胤礽為皇太子,頒詔中外,加恩肆赦。乙亥,以勒爾錦師久無功,奪其參贊巴爾布以下職。寧夏兵變,提督陳福死之。壬午,祫祭太廟。
shì suì, miǎn hú guǎng hé nán qī fǔ wǔ zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān rù gòng.
是歲,免湖廣、河南七府五州縣災賦有差。朝鮮入貢。
shí wǔ nián bǐng chén chūn zhēng yuè dīng hài, yǐ wáng jìn bǎo wèi shǎn xī tí dū, zhù qín zhōu. jiǎ wǔ, yǐ jiàn chǔ gōng shàng tài huáng tài hòu huáng tài hòu huī hào. yǐ wèi, shēng níng xià zǒng bīng guān wèi tí dū, yǐ zhào liáng dòng wèi zhī. xīn chǒu, shàng xìng nán yuàn xíng wéi.
十五年丙辰春正月丁亥,以王進寶為陝西提督,駐秦州。甲午,以建儲恭上太皇太后、皇太后徽號。乙未,升寧夏總兵官為提督,以趙良棟為之。辛丑,上幸南苑行圍。
èr yuè dīng sì, zhào jūn zhōng kè chéng jìn shā lüè. rén xū, mìng dà xué shì tú hǎi wèi fǔ yuǎn dà jiāng jūn, tǒng xiá quán qín, zì bèi lēi dòng è yǐ xià xián shòu jié zhì. guǐ yǒu, shàng rú gǒng huá chéng, yù hù cóng wù jiàn chūn tián. yǐ hài, wú sān guì jiāng gāo dà jié xiàn jí ān. wù yín, ān qīn wáng yuè lè jī sān guì jiāng yú píng xiāng, bài zhī, fù píng xiāng. xīn sì, shàng yù jīng yán. zèng sǐ shì fù jiāng zhāng guó yàn tài zǐ tài bǎo, yǔ shì zhí.
二月丁巳,詔軍中克城禁殺掠。壬戌,命大學士圖海為撫遠大將軍,統轄全秦,自貝勒洞鄂以下咸受節制。癸酉,上如鞏華城,諭扈從勿踐春田。乙亥,吳三桂將高大傑陷吉安。戊寅,安親王岳樂擊三桂將於萍鄉,敗之,復萍鄉。辛巳,上御經筵。贈死事副將張國彥太子太保,予世職。
sān yuè guǐ wèi, zèng hǎi chéng gōng huáng fāng dù jùn wáng. bǐng xū, wáng jìn bǎo fú ní lēi dà bài wú zhī mào yú běi shān. gēng yín, fù lǎ tǎ wéi wēn zhōu, céng yǎng xìng zǔ hóng xūn xī zhòng lái fàn, fù dōu tǒng jì ěr tā bù jī zǒu zhī. xīn mǎo, yuè zhōu shuǐ shī kè jūn shān. gēng zǐ, lēi ěr jǐn dù jiāng yǔ sān guì zhī zhòng zhàn, dié bài zhī. yǐ sì, cì péng dìng qiú děng èr bǎi jiǔ rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. jǐ yǒu, lēi ěr jǐn yǔ sān guì zhī zhòng zhàn yú tài píng jiē, bù lì, tuì shǒu jīng zhōu. rén zǐ, yí zhào lài tí dū jiāng xī.
三月癸未,贈海澄公黃芳度郡王。丙戌,王進寶、佛尼勒大敗吳之茂於北山。庚寅,傅喇塔圍溫州,曾養性、祖弘勛悉眾來犯,副都統紀爾他布擊走之。辛卯,岳州水師克君山。庚子,勒爾錦渡江與三桂之眾戰,迭敗之。乙巳,賜彭定求等二百九人進士及第出身有差。己酉,勒爾錦與三桂之眾戰於太平街,不利,退守荊州。壬子,移趙賴提督江西。
xià sì yuè xīn chǒu, mǎ xióng zǔ zé qīng jiū diān zéi fàn guǎng dōng. shàng kě xǐ lǎo bìng bù néng jūn, lǚ shū gào jí, yuán bīng bù shí zhì. zhì shì, zéi bī guǎng zhōu, shàng zhī xìn jié qí fù yǐ jiàng zéi. zǒng dū jīn guāng zǔ, xún fǔ tóng yǎng jù chén hóng míng, tí dū yán zì míng jù cóng jiàng. fú jiàn xún fǔ yáng xī zǒng bīng bài yīn dá duó mén chū. shū shù mǎng yī tú tuì zhì jiāng xī. shàng wén guǎng dōng biàn zuò, mìng yí bīng yì jiāng xī.
夏四月辛丑,馬雄、祖澤清糾滇賊犯廣東。尚可喜老病不能軍,屢疏告急,援兵不時至。至是,賊逼廣州,尚之信劫其父以降賊。總督金光祖,巡撫佟養鉅、陳洪明,提督嚴自明俱從降。福建巡撫楊熙、總兵拜音達奪門出。舒恕、莽依圖退至江西。上聞廣東變作,命移兵益江西。
wǔ yuè rén wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ yǒu, fù shè yún yáng fǔ zhì, yǐ yáng mào xūn rèn zhī. bǐng xū, è luó sī chá hàn hàn shǐ rén lái gòng. jǐ hài, fǔ yuǎn dà jiāng jūn tú hǎi bài wáng fǔ chén yú píng liáng.
五月壬午朔,日有食之。乙酉,復設鄖陽撫治,以楊茂勛任之。丙戌,鄂羅斯察漢汗使人來貢。己亥,撫遠大將軍圖海敗王輔臣於平涼。
liù yuè rén zǐ shuò, wáng fǔ chén jiàng, tú hǎi yǐ wén. zhào fù qí guān, shòu jìng kòu jiāng jūn, lì gōng zì xiào, zhū jiāng biàn jiē yuán zhī. jǐ mǎo, gěng jì shàn qì jiàn chāng dùn. shàng yù jié shū yuē: gěng jīng zhōng zì chè qí bīng, xiǎn wèi hǎi kòu suǒ bī. qí chéng jī sù jìn.
六月壬子朔,王輔臣降,圖海以聞。詔復其官,授靖寇將軍,立功自效,諸將弁皆原之。己卯,耿繼善棄建昌遁。上諭傑書曰:「耿精忠自撤其兵,顯為海寇所逼。其乘機速進。」
qī yuè xīn sì shuò, cì è luó sī shǐ chén ān mǎ fú wù. dà xué shì xióng cì lǚ miǎn. yǐ mù tiān yán wèi jiāng sū xún fǔ. gēng zǐ, yǐ yáo wén rán wèi xíng bù shàng shū, láng tíng xiāng wèi fú jiàn zǒng dū. zhèn wǔ jiāng jūn fú ní lēi huì zhāng yǒng wáng jìn bǎo jī wú zhī mào yú qín zhōu, dà bài zhī, zéi zhòng xiāo dùn.
七月辛巳朔,賜鄂羅斯使臣鞍馬服物。大學士熊賜履免。以慕天顏為江蘇巡撫。庚子,以姚文然為刑部尚書,郎廷相為福建總督。振武將軍佛尼勒會張勇、王進寶擊吳之茂於秦州,大敗之,賊眾宵遁。
bā yuè jiǎ yín, mù zhàn fù lǐ xiàn. rén xū, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng tāng quán. yǐ hài, lài tǎ jī mǎ jiǔ yù yú qú zhōu, fù jiāng shān, jiǔ yù qì jūn dùn.
八月甲寅,穆占復禮縣。壬戌,上奉太皇太后幸湯泉。乙亥,賴塔擊馬九玉於衢州,復江山,九玉棄軍遁。
jiǔ yuè gēng chén shuò, lài tǎ jìn jī mǎ jiǔ yù, pò zhī, fù cháng shān. jìn gōng xiān xiá guān, zéi jiāng jīn yīng hǔ yíng jiàng, fù pǔ chéng, lián xià jiàn níng. guǐ wèi, zhāng yǒng fù jiē zhōu. yǐ wèi, gěng jīng zhōng qiāng qián zǒng dū fàn chéng mó. shān xī xún fǔ dá ěr bù yǒu zuì miǎn. bǐng wǔ, mìng mù zhàn wèi zhēng nán jiāng jūn, yí jūn hú guǎng.
九月庚辰朔,賴塔進擊馬九玉,破之,復常山。進攻仙霞關,賊將金應虎迎降,復浦城,連下建寧。癸未,張勇復階州。乙未,耿精忠戕前總督范承謨。山西巡撫達爾布有罪免。丙午,命穆占為征南將軍,移軍湖廣。
dōng shí yuè xīn yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. yǐ chǒu, kāng qīn wáng jié shū shī cì yán píng, zéi jiāng gěng jì měi yǐ chéng jiàng. gěng jīng zhōng qiǎn zi xiǎn zuò xiàn wěi yìn qǐ xiáng, jié shū rù fú zhōu, shū wén. shàng mìng fù qí jué, cóng zhēng hǎi kòu zì xiào. qí jiāng céng yǎng xìng pàn jiāng zǔ hóng xūn jù jiàng. zhè jiāng guān bīng fù wēn chù èr fǔ. chè yǎn zhōu tún bīng. guǐ yǒu, mìng jiǎng guān jìn jiǎng tōng jiàn.
冬十月辛酉,上奉太皇太后還宮。乙丑,康親王傑書師次延平,賊將耿繼美以城降。耿精忠遣子顯祚獻偽印乞降,傑書入福州,疏聞。上命復其爵,從征海寇自效。其將曾養性、叛將祖弘勛俱降。浙江官兵復溫、處二府。撤兗州屯兵。癸酉,命講官進講通鑑。
shí yī yuè bǐng xū, hǎi kòu fàn fú zhōu, dōu tǒng lǎ hā dá jī bài zhī. bǐng shēn, guān bīng wéi zhǎng shā. níng hǎi jiāng jūn bèi zi fù lā tǎ zú yú jūn.
十一月丙戌,海寇犯福州,都統喇哈達擊敗之。丙申,官兵圍長沙。寧海將軍貝子傅拉塔卒於軍。
shí èr yuè rén zǐ, qiǎn gěng zhāo zhōng wèi zhèn píng jiāng jūn, zhù fú zhōu, fēn tǒng jìng nán fān jūn. pàn jiāng yán zì míng fàn nán kāng, shū shù jī zǒu zhī. dīng sì, shàng zhī xìn shǐ rén yì jiǎn qīn wáng jūn qián qǐ xiáng, qiě qǐ shī, shū wén. xǔ zhī. wú sān guì jiāng wú shì cóng shā sūn yán líng, jù guì lín. gēng shēn, hǎi chéng gōng huáng fāng shì zì zéi zhōng tuō guī. shàng jiā zhī, jiā tài zǐ tài bǎo, yǔ qí dì huáng lán bìng fù kāng qīn wáng dà jūn tǎo zéi. jiàn wēi jiāng jūn wú dān fù shān yáng. xīn wèi, bān shǎng zhū jūn jūn shì jīn bó. bǐng zǐ, xiá jì tài miào. gěng jì shàn qì shào wǔ, hǎi kòu jù zhī. fù dōu tǒng mù hè lín jī zhī, zéi jiāng péng shì xūn yǐ chéng jiàng.
十二月壬子,遣耿昭忠為鎮平將軍,駐福州,分統靖南藩軍。叛將嚴自明犯南康,舒恕擊走之。丁巳,尚之信使人詣簡親王軍前乞降,且乞師,疏聞。許之。吳三桂將吳世琮殺孫延齡,踞桂林。庚申,海澄公黃芳世自賊中脫歸。上嘉之,加太子太保,與其弟黃藍並赴康親王大軍討賊。建威將軍吳丹復山陽。辛未,頒賞諸軍軍士金帛。丙子,祫祭太廟。耿繼善棄邵武,海寇據之。副都統穆赫林擊之,賊將彭世勛以城降。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shǎn xī gè shěng sān shí sì zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、陝西各省三十四州縣災賦有差。朝鮮入貢。
shí liù nián dīng sì chūn zhēng yuè bǐng shēn, jiāng jūn é chǔ gōng jí ān shī lì, mìng shì láng bān dí chí kān jūn zhuàng.
十六年丁巳春正月丙申,將軍額楚攻吉安失利,命侍郎班迪馳勘軍狀。
èr yuè jǐ wèi, shàng xìng nán yuàn xíng wéi. jiǎ zǐ, dà yuè yú nán yuàn. miǎn fú jiàn jīn nián zū fù, zhāo jí liú wáng. bǐng yín, yǐ è nèi wèi tǎo nì jiāng jūn, fù yuè zhōu. dīng mǎo, kāng qīn wáng jié shū bài zhèng jǐn yú xìng quán, zéi qì zhāng zhōu dùn, fù hǎi chéng. qiǎn láng zhōng sè dù láo jūn yuè zhōu, chá jūn zhuàng. xīn wèi, yǐ jìn fǔ wèi hé dào zǒng dū. guǐ yǒu, lùn huā mǎ chí jiǎo kòu gōng, méng gǔ è ěr duō sī bèi lè suǒ nuò mù děng jìn jué yǒu chà. yǐ hài, shàng yù jīng yán. shì yuè jiāng xī guān jūn fù ruì jīn qiān shān.
二月己未,上幸南苑行圍。甲子,大閱於南苑。免福建今年租賦,招集流亡。丙寅,以鄂內為討逆將軍,赴岳州。丁卯,康親王傑書敗鄭錦於興、泉,賊棄漳州遁,復海澄。遣郎中色度勞軍岳州,察軍狀。辛未,以靳輔為河道總督。癸酉,論花馬池剿寇功,蒙古鄂爾多斯貝勒索諾木等晉爵有差。乙亥,上御經筵。是月江西官軍復瑞金、鉛山。
sān yuè jiǎ shēn, yǐ mǎng yī tú wèi zhèn nán jiāng jūn, dū bīng guǎng dōng. jǐ chǒu, yù lǐ bù: dì wáng kè jǐn tiān jiè, fán yǒu chuí xiàng, jiē guān zhì lǐ. shè lì zhuān guān, jǐn sī zhàn hòu. jīn xīng chén líng fàn, shuāng lù fēi shí, qīn tiān jiān bù yǐ shí gào, yǒu gū zhí zhǎng. qí chá yì yǐ wén. gēng yín, mìng hàn lín zhǎng yú cí fù shū fǎ zhě, yǐ suǒ yè jìn chéng. yǐ wèi, yuán rèn zǒng bīng liú jìn zhōng miáo zhī xiù yì kāng qīn wáng jūn jiàng, mìng suí dà jūn jiǎo zéi. guǐ wèi, zhào: jūn xìng yǐ lái, wén wǔ guān shēn xùn fēng jiāng, kè quán zhōng jié, qí yǒu lǚ chèn bù néng guī, qī zǐ bù dé yǎng zhě, shēn kān zhěn cè. suǒ zài jiāng lì chá míng, tuǒ wèi zī sòng, yǐ zhāo bāo zhōng zhì yì. jiǎ chén, hán yù xīng jiàn, qìng yún jiàn. yǐ sì, wú sān guì jù bīng shǒu zhǎng shā. mìng lēi ěr jǐn jìn lín jiāng, tú hǎi shǒu hàn zhōng, lǎ bù zhèn jí ān, mǎng yī tú jìn sháo zhōu, é chǔ zhù yuán zhōu, shū shù fáng gàn zhōu.
三月甲申,以莽依圖為鎮南將軍,督兵廣東。己丑,諭禮部:「帝王克謹天戒,凡有垂象,皆關治理。設立專官,謹司占候。今星辰凌犯,霜露非時,欽天監不以實告,有辜職掌。其察議以聞。」庚寅,命翰林長於詞賦書法者,以所業進呈。乙未,原任總兵劉進忠、苗之秀詣康親王軍降,命隨大軍剿賊。癸未,詔:「軍興以來,文武官身殉封疆,克全忠節,其有旅櫬不能歸,妻子不得養者,深堪軫惻。所在疆吏察明,妥為資送,以昭褒忠至意。」甲辰,含譽星見,慶雲見。乙巳,吳三桂聚兵守長沙。命勒爾錦進臨江,圖海守漢中,喇布鎮吉安,莽依圖進韶州,額楚駐袁州,舒恕防贛州。
xià sì yuè jǐ wèi, kāng qīn wáng jié shū shū yán chù zhōu fǔ qìng yuán xiàn mín rén wú chén rèn děng bù kěn cóng zéi, jié zhài zì gù, shǒu yì shā zéi, shí wèi kě jiā. yǐ jiāo zhè jiāng dū fǔ, xiào lì zhě lù yòng, guī nóng zhě jiǎng shǎng, qí zhèn wáng zhá wěi shǒu bèi wú shòu nán děng bìng qǐng ēn xù. cóng zhī. xīn yǒu, shàng xìng bà zhōu xíng wéi. yǐ yī sāng ā wèi gōng bù shàng shū, sòng dé yí wèi zuǒ dōu yù shǐ. dīng mǎo, tí dū zhào lài bài tǔ kòu yú tài hé, qín zéi mù xiāo yuán. wù chén, yǔ sǐ shì wēn chù dào chén dān chì děng guān yīn. xīn wèi, shàng zhì dà dé jǐng fú sòng, shū píng, shàng tài huáng tài hòu. yǐ hài, mǎng yī tú shī zhì nán ān, yán zì míng yǐ chéng jiàng, suì kè nán xióng, rù sháo zhōu.
夏四月己未,康親王傑書疏言處州府慶元縣民人吳臣任等不肯從賊,結寨自固,守義殺賊,實為可嘉。已交浙江督撫,效力者錄用,歸農者獎賞,其陣亡札委守備吳受南等並請恩恤。從之。辛酉,上幸霸州行圍。以伊桑阿為工部尚書,宋德宜為左都御史。丁卯,提督趙賴敗土寇於泰和,擒賊目蕭元。戊辰,予死事溫處道陳丹赤等官蔭。辛未,上制大德景福頌,書屏,上太皇太后。乙亥,莽依圖師至南安,嚴自明以城降,遂克南雄,入韶州。
wǔ yuè jǐ mǎo, shàng zhī xìn jiàng, mìng fù qí jué, suí dà jūn tǎo zéi. tè zhuó zhé shù zhī fǔ fù hóng liè wèi guǎng xī xún fǔ. xiān shì, hóng liè yǐ shǒu wú sān guì fǎn zhuàng zhé wú zhōu. jí bīng qǐ, hóng liè shàng shū chén fāng lüè, gù yǒu shì mìng. xuán jiā shòu fǔ mán miè kòu jiāng jūn, yǔ mǎng yī tú guī qǔ guǎng xī. jiǎ wǔ, é lǔ tè gá ěr dān gōng bài kā ěr kā chē chén hàn, lái xiàn jūn shí, què zhī.
五月己卯,尚之信降,命復其爵,隨大軍討賊。特擢謫戍知府傅弘烈為廣西巡撫。先是,弘烈以首吳三桂反狀謫梧州。及兵起,弘烈上書陳方略,故有是命。旋加授撫蠻滅寇將軍,與莽依圖規取廣西。甲午,額魯特噶爾丹攻敗喀爾喀車臣汗,來獻軍實,卻之。
liù yuè dīng sì, zǔ zé qīng yǐ gāo zhōu jiàng.
六月丁巳,祖澤清以高州降。
qiū qī yuè gēng zǐ, zhèng jǐn jiāng liú guó xuān zì huì zhōu fàn dōng guǎn, shàng zhī xìn dà bài zhī, zéi jiāng chén liǎn yǐ huì zhōu jiàng. jiǎ chén, shàng yù biàn diàn, zhào dà xué shì děng cì zuò, lùn jīng shǐ, yīn jí qián dài péng dǎng zhī bì, yù jiā jǐng jiè. yǐ míng zhū jué luó lēi dé hóng wèi dà xué shì.
秋七月庚子,鄭錦將劉國軒自惠州犯東莞,尚之信大敗之,賊將陳璉以惠州降。甲辰,上御便殿,召大學士等賜坐,論經史,因及前代朋黨之弊,諭加警戒。以明珠、覺羅勒德洪為大學士。
bā yuè dīng wèi, míng zōng rén zhū tǒng chāng qǐ bīng xiàn guì xī lú xī. jǐ wèi, shàng yù jīng yán. bǐng yín, cè lì guì fēi niǔ hù lù shì wèi huáng hòu, tóng jiā shì wèi guì fēi. wù chén, fù hóng liè děng fù wú zhōu.
八月丁未,明宗人朱統錩起兵陷貴溪、瀘溪。己未,上御經筵。丙寅,冊立貴妃鈕祜祿氏為皇后,佟佳氏為貴妃。戊辰,傅弘烈等復梧州。
jiǔ yuè bǐng zǐ, mìng zōng shì gōng wēn qí tí dū zhōu bo shì fù hú guǎng xié jiǎo. guǐ wèi, mìng é fù huá shàn lǜ shī yì jiǎn qīn wáng jūn, kē ěr kē dài jiē zhù jiāng níng. dīng hài, shàng fā jīng shī, yè xiào líng, xún jìn biān. bǐng shēn, cì kā lā hé tún. gēng zǐ, cì dá xī kā bù qín áng ā, jìn biān méng gǔ áo hàn bù zhá mù sū děng cháo xíng zài, dí tuó mǎ, cì jīn bì. wú sān guì jiāng hú guó zhù mǎ bǎo kòu sháo zhōu, jiāng jūn mǎng yī tú é chǔ jiā jī pò zhī, zéi dùn, zhuī zhī guò lè chāng, fù rén huà.
九月丙子,命宗室公溫齊、提督周卜世赴湖廣協剿。癸未,命額駙華善率師益簡親王軍,科爾科代接駐江寧。丁亥,上發京師,謁孝陵,巡近邊。丙申,次喀拉河屯。庚子,次達希喀布秦昂阿,近邊蒙古敖漢部札穆蘇等朝行在,敵駝馬,賜金幣。吳三桂將胡國柱、馬寶寇韶州,將軍莽依圖、額楚夾擊破之,賊遁,追之過樂昌,復仁化。
dōng shí yuè jiǎ chén, shàng cì tāng quán. guǐ chǒu, hái gōng. fù hóng liè bài wú shì cóng yú zhāo píng, fù xún zhōu. fú jiàn àn chá shǐ wú xìng zuò bài zhū tǒng chāng yú guāng zé, qí dǎng zhí tǒng chāng jiàng. guǐ hài, shǐ shè nán shū fáng, mìng shì jiǎng xué shì zhāng yīng zhōng shū gāo shì qí rù zhí.
冬十月甲辰,上次湯泉。癸丑,還宮。傅弘烈敗吳世琮於昭平,復潯州。福建按察使吳興祚敗朱統錩於光澤,其黨執統錩降。癸亥,始設南書房,命侍講學士張英、中書高士奇入直。
shí yī yuè jǐ mǎo, wú sān guì jiāng hán dà rèn xiàn wàn ān, hù jūn tǒng lǐng hā kè shān jī bài zhī. gēng zǐ, fēng zhǎng bái shān shén, qiǎn guān wàng jì. shì yuè, guān bīng fù chá líng yōu xiàn.
十一月己卯,吳三桂將韓大任陷萬安,護軍統領哈克山擊敗之。庚子,封長白山神,遣官望祭。是月,官兵復茶陵、攸縣。
shí èr yuè yǐ sì, hǎi kòu fàn quán zhōu, tí dū duàn yīng jǔ děng yù zhī. xīn hài, hǎi kòu fàn qīn zhōu, yóu jī liú shì guì jī bài zhī. mìng cān zàn lēi bèi jiāng jūn é chǔ jìn qǔ chēn yǒng. jǐ sì, yǐ féng sū wèi xíng bù shì láng. xīn yǒu, jīn xīng zhòu jiàn. xīn wèi, xiá jì tài miào.
十二月乙巳,海寇犯泉州,提督段應舉等御之。辛亥,海寇犯欽州,游擊劉士貴擊敗之。命參贊勒貝、將軍額楚進取郴、永。己巳,以馮甦為刑部侍郎。辛酉,金星晝見。辛未,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shǎn xī hú guǎng děng shěng qī shí zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、陝西、湖廣等省七十州縣災賦有差。朝鮮入貢。
shí qī nián wù wǔ chūn zhēng yuè jǐ chǒu, fù dōu tǒng hā dāng zǒng bīng xǔ zhēn jī hán dà rèn yú níng dōu, dà rèn dùn zhī tīng zhōu, yì kāng qīn wáng jūn qián jiàng, mìng zhí sòng jīng shī. rén chén, yǐ guō sì hǎi wèi zuǒ dōu yù shǐ. yǐ wèi, zhào yuē: yī dài zhī xìng, bì yǒu bó xué hóng rú zhèn qǐ wén yùn, chǎn fā jīng shǐ, yǐ bèi gù wèn. zhèn wàn jǐ yú xiá, sī dé bó tōng zhī shì, yòng zī diǎn xué. qí yǒu xué xíng jiān yōu wén cí zhuō yuè zhī shì, wù lùn yǐ shì wèi shì, zhōng wài chén gōng gè jǔ suǒ zhī, zhèn jiāng qīn shì yān. yú shì dà xué shì lǐ wèi děng jiàn cáo róng děng qī shí yī rén, mìng fù jīng qí jí qǐng zhǐ.
十七年戊午春正月己丑,副都統哈當、總兵許貞擊韓大任於寧都,大任遁之汀州,詣康親王軍前降,命執送京師。壬辰,以郭四海為左都御史。乙未,詔曰:「一代之興,必有博學鴻儒振起文運,闡發經史,以備顧問。朕萬幾餘暇,思得博通之士,用資典學。其有學行兼優、文詞卓越之士,勿論已仕未仕,中外臣工各舉所知,朕將親試焉。」於是大學士李霨等薦曹溶等七十一人,命赴京齊集請旨。
èr yuè jiǎ chén, fù hóng liè shū yán wú sān guì bīng fàn guǎng xī, zhào é chǔ lēi bèi shǒu wú zhōu. jǐ wèi, shàng yù jīng yán, zhì sì shū jiǎng shū yì xù. dīng mǎo, huáng hòu niǔ hù lù shì bēng, shì yuē xiào zhāo huáng hòu. xīn wèi, mǎng yī tú jí wú shì cóng zhàn yú píng lè, shī lì, tuì shǒu wú zhōu. mìng shàng zhī xìn jí dōu tǒng mǎ jiǔ yù huì shī shǒu wú zhōu.
二月甲辰,傅弘烈疏言吳三桂兵犯廣西,詔額楚、勒貝守梧州。己未,上御經筵,制四書講疏義序。丁卯,皇后鈕祜祿氏崩,諡曰孝昭皇后。辛未,莽依圖及吳世琮戰於平樂,失利,退守梧州。命尚之信及都統馬九玉會師守梧州。
sān yuè bǐng zǐ, hú guǎng guān bīng jī yáng lái jiā hóng fú, bài zhī, fù fáng xiàn. dīng chǒu, hǎi kòu fàn shí mén, huáng fāng shì jī bài zhī. guǐ sì, zǔ zé qīng fù pàn yīng wú sān guì.
三月丙子,湖廣官兵擊楊來嘉、洪福,敗之,復房縣。丁丑,海寇犯石門,黃芳世擊敗之。癸巳,祖澤清復叛應吳三桂。
rùn sān yuè guǐ mǎo, shàng xún jìn jī. yǐ chǒu, mìng nèi dà chén kā dài shàng shū mǎ lǎ wǎng kē ěr qìn sì shí jiǔ qí lì méng. dīng mǎo, wú sān guì jiāng lín xìng zhū yì ān qīn wáng jūn qián jiàng, zhào fēng jiàn yì hóu, suí jūn jiǎo zéi. dǎi wèn fù dōu tǒng gān dù hǎi ā jìn tài, yǐ zài jiāng xī jiǎo zéi shī jī yě.
閏三月癸卯,上巡近畿。乙丑,命內大臣喀代、尚書馬喇往科爾沁四十九旗蒞盟。丁卯,吳三桂將林興珠詣安親王軍前降,詔封建義侯,隨軍剿賊。逮問副都統甘度海、阿進泰,以在江西剿賊失機也。
xià sì yuè gēng wǔ, hǎi kòu cài yín xiàn píng hé, jìn bī cháo zhōu. jiǎ xū, zǔ zé qīng fàn diàn bái, shàng zhī xìn é chǔ jī zhī, zé qīng dùn. gēng yín, qìng yáng tǔ zéi yuán běn xiù zuò luàn, guān bīng jī zhǎn zhī.
夏四月庚午,海寇蔡寅陷平和,進逼潮州。甲戌,祖澤清犯電白,尚之信、額楚擊之,澤清遁。庚寅,慶陽土賊袁本秀作亂,官兵擊斬之。
wǔ yuè gēng zǐ shuò, hǎi chéng gōng huáng fāng shì zú yú jūn, mìng qí dì fāng tài xí jué. wù shēn, fú jiàn zǒng dū láng tíng xiāng xún fǔ yáng xī tí dū duàn yīng jǔ jù miǎn, yǐ yáo qǐ shèng wèi fú jiàn zǒng dū, wú xìng zuò wèi fú jiàn xún fǔ, yáng jié wèi fú jiàn shuǐ lù tí dū. jiǎ yín, shàng xìng xī jiāo guān hé. é lǔ tè bù jì nóng wèi gá ěr dān suǒ bī, rù biān, zhāng yǒng zhú chū zhī.
五月庚子朔,海澄公黃芳世卒於軍,命其弟芳泰襲爵。戊申,福建總督郎廷相、巡撫楊熙、提督段應舉俱免,以姚啟聖為福建總督,吳興祚為福建巡撫,楊捷為福建水陸提督。甲寅,上幸西郊觀禾。額魯特部濟農為噶爾丹所逼,入邊,張勇逐出之。
liù yuè rén shēn, shàng shàn qiǎn lín xìng zhū bài sān guì zhōu shī yú jūn shān. dīng hài, shàng yǐ shèng xià kàng hàn, bù dǎo yú tiān tán. shì rì, dà yǔ. rén chén, wú sān guì jiāng fàn yǒng xìng, dōu tǒng bó yí lǐ bù tǒng lǐng hā kè shān yǔ zhàn, bài mò. hǎi kòu fàn lián zhōu, zǒng bīng bān shào míng děng jī zǒu zhī. wú sān guì bīng fàn chēn zhōu, fù dōu tǒng shuò dài yǔ zhàn, bù lì, bēn yǒng xìng. dīng yǒu, zhào yuē: jūn xìng yǐ lái, jiāng shì pī jiān zhí ruì, shèng shǔ qí hán, bèi jí láo kǔ, zhèn shén mǐn yān. qí lìng bīng bù chá jūn zhōng yǒu fù zhài zé zhě, guān wèi cháng zhī, zhàn mò jí bèi chuàng zhě xù qí jiā.
六月壬申,尚善遣林興珠敗三桂舟師於君山。丁亥,上以盛夏亢旱,步禱於天壇。是日,大雨。壬辰,吳三桂將犯永興,都統伯宜理布、統領哈克山與戰,敗歿。海寇犯廉州,總兵班紹明等擊走之。吳三桂兵犯郴州,副都統碩岱與戰,不利,奔永興。丁酉,詔曰:「軍興以來,將士披堅執銳,盛暑祁寒,備極勞苦,朕甚憫焉。其令兵部察軍中有負債責者,官為償之,戰歿及被創者恤其家。」
qiū qī yuè, zhèng jǐn xiàn hǎi chéng, qián fēng tǒng lǐng xī fú fù dōu tǒng mù hè lín tí dū duàn yīng jǔ sǐ zhī. jiǎ chén, zhèng jǐn fàn quán zhōu. jiǎ yín, yǐ ān zhū hù wèi fèng tiān jiāng jūn. rén xū, yǐ wèi xiàng shū wèi zuǒ dōu yù shǐ. bǐng yín, zhào hàn lín yuàn xué shì chén tíng jìng shì dú xué shì yè fāng ǎi rù zhí nán shū fáng. shì yuè, wú sān guì tiě hào yú héng zhōu.
秋七月,鄭錦陷海澄,前鋒統領希佛、副都統穆赫林、提督段應舉死之。甲辰,鄭錦犯泉州。甲寅,以安珠護為奉天將軍。壬戌,以魏象樞為左都御史。丙寅,召翰林院學士陳廷敬、侍讀學士葉方藹入直南書房。是月,吳三桂僣號於衡州。
bā yuè jǐ mǎo, ān yuǎn jìng kòu dà jiāng jūn bèi lēi shàng shàn zú yú jūn, mìng bèi lēi chá ní dài zhī. gēng wǔ, xī yáng guó wáng ā fēng sù shǐ chén rù gòng. guǐ wèi, shàng yù jīng yán, yǐ yù zhì shī jí cì chén tíng jìng děng. yǐ wèi, wú sān guì sǐ, yǒng xìng wéi jiě. bān xíng kāng xī yǒng nián lì. bǐng shēn, zhào yuē: nì zéi chàng luàn, yǎng fú tiān zhū. guà wù zhī tú, yí cóng kuān diǎn. qí yǒu huǐ wù lái guī zhě, xián yǔ wù zhì.
八月己卯,安遠靖寇大將軍、貝勒尚善卒於軍,命貝勒察尼代之。庚午,西洋國王阿豐肅使臣入貢。癸未,上御經筵,以御製詩集賜陳廷敬等。乙未,吳三桂死,永興圍解。頒行康熙永年曆。丙申,詔曰:「逆賊倡亂,仰服天誅。絓誤之徒,宜從寬典。其有悔悟來歸者,咸與勿治。」
jiǔ yuè, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng tāng quán, jìn yè xiào líng. yáo qǐ shèng lā hā dá dà bài hǎi kòu yú wú gōng shān, liú guó xuān dùn, quán zhōu wéi jiě.
九月,上奉太皇太后幸湯泉,晉謁孝陵。姚啟聖、拉哈達大敗海寇於蜈蚣山,劉國軒遁,泉州圍解。
dōng shí yuè guǐ wèi, shàng xún jìn biān, cì luán hé, yuè sān tún yíng bīng. jǐ chǒu, jiāng jūn è nèi bài wú yīng qí yú shí kǒu. dīng yǒu, huáng sì zǐ yìn zhēn shēng, shì wèi shì zōng, mǔ yuē wú yǎ shì.
冬十月癸未,上巡近邊,次灤河,閱三屯營兵。己丑,將軍鄂內敗吳應麒於石口。丁酉,皇四子胤禛生,是為世宗,母曰吳雅氏。
shí yī yuè jǐ hài, lā hā dá shū yán hǎi zéi duàn jiāng dōng qiáo, bīng yuán quán zhōu nán jìn. zài jí shì dú xué shì lǐ guāng dì wèi dà jūn xiāng dǎo, xiū tōng xiǎn lù, jiē jì jūn xū, qǐng yì xù. dé zhǐ: lǐ guāng dì qián dāng biàn luàn zhī chū, mì shū jī yí. zī yòu yíng jiē dà bīng, bèi bàn liáng mǐ, shēn wèi kě jiā. jí shēng shòu xué shì. xīn yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng. guǐ hài, mìng fú jiàn lù lù tí dū yáng jié jiā zhāo wǔ jiāng jūn, wáng zhī dǐng wèi fú jiàn shuǐ shī tí dū.
十一月己亥,拉哈達疏言海賊斷江東橋,兵援泉州難進。在籍侍讀學士李光地為大軍鄉導,修通險路,接濟軍需,請議敘。得旨:「李光地前當變亂之初,密疏機宜。茲又迎接大兵,備辦糧米,深為可嘉。即升授學士。」辛酉,上奉太皇太后還宮。癸亥,命福建陸路提督楊捷加昭武將軍,王之鼎為福建水師提督。
shí èr yuè dīng hài, é chǔ fù hóng liè jí wú shì cóng zhàn yú téng xiàn, bù lì, tuì shǒu wú zhōu. yǐ wèi, xiá jì tài miào.
十二月丁亥,額楚、傅弘烈及吳世琮戰於藤縣,不利,退守梧州。乙未,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī hú guǎng děng shěng qī shí zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān xī yáng rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、湖廣等省七十州縣災賦有差。朝鮮、西洋入貢。
shí bā nián jǐ wèi chūn zhēng yuè wù shēn, qiǎn guān fēn zhèn shān dōng hé nán. jiǎ yín, bèi lēi chá ní dū shuǐ shī wéi yuè zhōu, zéi jiāng wú yīng qí dùn, fù yuè zhōu. shàng yù wǔ mén xuān jié. shè suí zhēng zǒng bīng guān yǐ chù jiàng jiāng, xuán cái zhī. rén xū, liú guó xuān fàn zhǎng lè, zǒng dū yáo qǐ shèng xié jì ěr tā bù wú xìng zuò jī bài zhī. jiǎ zǐ, yuè lè fù zhǎng shā.
十八年己未春正月戊申,遣官分賑山東、河南。甲寅,貝勒察尼督水師圍岳州,賊將吳應麒遁,復岳州。上御午門宣捷。設隨征總兵官以處降將,旋裁之。壬戌,劉國軒犯長樂,總督姚啟聖偕紀爾他布、吳興祚擊敗之。甲子,岳樂復長沙。
èr yuè bǐng yín, fù hóng liè zhàn wú shì cóng yú wú zhōu, zéi dùn. jǐ sì, zhào shù jiāng xī jiān mín cóng nì zhī zuì, réng miǎn qí bū fù. jiǎ xū, shùn chéng jùn wáng lēi ěr jǐn dū bīng guò jiāng, fēn fù sōng zī zhī jiāng yí dū lǐ zhōu, pàn jiāng hóng fú yǐ zhōu shī jiàng. wù yín, jiǎn qīn wáng lǎ bù qiǎn qián fēng tǒng lǐng xī fú fù héng zhōu, zéi jiāng wú guó guì xià guó xiāng dùn. gēng chén, zhào jūn qián wáng dà chén yì jìn qǔ yún guì shì yí. yǐ zhōu yǒu dé wèi yún guì zǒng dū, sāng é wèi yún nán tí dū, zhào lài wèi guì zhōu tí dū, bìng suí wáng shī jìn tǎo. yǐ yáng yōng jiàn wèi guì zhōu xún fǔ. guǐ wèi, yǐ kuā zā wèi méng gǔ dū tǒng.
二月丙寅,傅弘烈戰吳世琮於梧州,賊遁。己巳,詔數江西奸民從逆之罪,仍免其逋賦。甲戌,順承郡王勒爾錦督兵過江,分復松滋、枝江、宜都、澧州,叛將洪福以舟師降。戊寅,簡親王喇布遣前鋒統領希佛復衡州,賊將吳國貴、夏國相遁。庚辰,詔軍前王大臣議進取雲、貴事宜。以周有德為雲貴總督,桑峨為雲南提督,趙賴為貴州提督,並隨王師進討。以楊雍建為貴州巡撫。癸未,以夸紥為蒙古都統。
sān yuè bǐng shēn shuò, yù shì bó xué hóng cí yú bǎo hé diàn, shòu péng sūn yù děng wǔ shí rén shì dú shì jiǎng biān xiū jiǎn tǎo děng guān. xiū míng shǐ, yǐ xué shì xú yuán wén yè fāng ǎi shù zǐ zhāng yù shū wèi zǒng cái. dīng yǒu, shàng xìng bǎo dìng xiàn xíng wéi. jiǎ chén, yǐ xú zhì dōu wèi hú guǎng tí dū. jiāng jūn mù zhàn jī wú guó guì yú yǒng zhōu, bài zhī, fù yǒng zhōu dào zhōu yǒng míng. jǐ yǒu, shàng hái gōng. wù wǔ, cì guī yǔn sù děng bǎi wǔ shí yī rén jìn shì jí dì chū shēn yǒu chà. gēng shēn, yuè zhōu zhèn mò zhū jiāng sàng zhì, qiǎn shì wèi yíng diàn. fú jiàn zhèn méi jiāng shì sàng zhì yì rú zhī.
三月丙申朔,御試博學鴻詞於保和殿,授彭孫遹等五十人侍讀、侍講、編修、檢討等官。修明史,以學士徐元文、葉方藹、庶子張玉書為總裁。丁酉,上幸保定縣行圍。甲辰,以徐治都為湖廣提督。將軍穆占擊吳國貴於永州,敗之,復永州、道州、永明。己酉,上還宮。戊午,賜歸允肅等百五十一人進士及第出身有差。庚申,岳州陣歿諸將喪至,遣侍衛迎奠。福建陣沒將士喪至亦如之。
xià sì yuè bǐng yín, yǐ yáng mào xūn wèi sì chuān zǒng dū, zhù yún yáng. wù chén, yǐ wàn zhèng sè wèi fú jiàn shuǐ shī tí dū. jǐ mǎo, hàn shén, shàng bù dǎo yú tiān tán. shì rì, dà yǔ. mǎng yī tú jī wú shì cóng yú xún zhōu, bài zǒu zhī. rén yín, shàng chū fù chéng mén guān hé.
夏四月丙寅,以楊茂勛為四川總督,駐鄖陽。戊辰,以萬正色為福建水師提督。己卯,旱甚,上步禱於天壇。是日,大雨。莽依圖擊吳世琮於潯州,敗走之。壬寅,上出阜成門觀禾。
wǔ yuè gēng xū, liú guó xuān fàn jiāng dōng qiáo, lài tǎ dà zhàn bài zhī.
五月庚戌,劉國軒犯江東橋,賴塔大戰敗之。
liù yuè xīn wèi, zhào yuē: shèng zhì zhī shì, yú yī yú sān. gài cāng lǐn zú ér lǐ jiào xìng, shuǐ hàn nǎi kě wú yú. bǐ wén xiǎo mín bù zhī jī xù, yī féng qiàn suì, lǜ zhì liú yí. fū xìng jiǎn huà mín, shí shí yòng lǐ, wéi liáng yǒu sī shì lài. dū fǔ děng qí xuǎn lì jiào mín, yòng fù zhèn yì. jǐ mǎo, yǐ xī fú wèi méng gǔ dū tǒng.
六月辛未,詔曰:「盛治之世,餘一餘三。蓋倉廩足而禮教興,水旱乃可無虞。比聞小民不知積蓄,一逢歉歲,率致流移。夫興儉化民,食時用禮,惟良有司是賴。督撫等其選吏教民,用副朕意。」己卯,以希佛為蒙古都統。
qiū qī yuè jiǎ wǔ, jìn fǔ shū bào huái yáng bà gōng chéng, hé chū tián dì, zhāo mín zhǒng zhī. dīng wèi, shàng shì chún qīn wáng lóng xǐ jí. lóng xǐ hōng. yǐ mǎo, é chǔ bài wú shì cóng yú nán níng, shì cóng dùn. gēng shēn, jīng shī dì zhèn, zhào fā nèi tǎng shí wàn zhèn xù, bèi zhèn lú shě guān xiū zhī. rén xū, zhào tíng chén yù yuē: zhèn gōng bù dé, zhèng zhì wèi xié, zhì zī dì zhèn shì jǐng. sǒng xī mí níng, qín qiú zhì zāi zhī yóu. qǐ mù mín zhī guān kē qǔ yǐ xíng mèi yú? dà chén huò péng dǎng bǐ zhōu yǐn yòng sī rén yú? lǐng bīng guān fén lüè wù jìn yú? juān zū gěi fù bù yǐ shí yú? wèn xíng guān tīng sòng huò wǎng píng mín yú? wáng gōng dà chén wèi néng shù qí xià zhì qīn xiǎo mín yú? yǒu yī yú cǐ, jiē zú zhì zāi. wéi zài dà fǎ ér xiǎo lián, zhèng píng ér sòng lǐ, shù jǐ yǎng gé qióng cāng, mǐ xiāo lì lì. yòng shì zhāo bù zhèn xīn, yuán yǔ zhōng wài dà xiǎo chén gōng gòng miǎn zhī.
秋七月甲午,靳輔疏報淮揚壩工成,涸出田地,招民種之。丁未,上視純親王隆禧疾。隆禧薨。乙卯,額楚敗吳世琮於南寧,世琮遁。庚申,京師地震,詔發內帑十萬賑恤,被震廬舍官修之。壬戌,召廷臣諭曰:「朕躬不德,政治未協,致茲地震示警。悚息靡寧,勤求致災之由。豈牧民之官苛取以行媚歟?大臣或朋黨比周引用私人歟?領兵官焚掠勿禁歟?蠲租給復不以實歟?問刑官聽訟或枉平民歟?王公大臣未能束其下致侵小民歟?有一於此,皆足致災。惟在大法而小廉,政平而訟理,庶幾仰格穹蒼,弭消沴戾。用是昭布朕心,原與中外大小臣工共勉之。」
bā yuè guǐ hài shuò, jiāng jūn mù zhàn fù xīn níng. jiǎ zǐ, fù hóng liè fù liǔ chéng róng xiàn. gēng chén, tí dū zhào guó zuò jiāng jūn lín xìng zhū dà pò wú guó guì yú wǔ gāng, guó guì sǐ, fù wǔ gāng zhōu.
八月癸亥朔,將軍穆占復新寧。甲子,傅弘烈復柳城、融縣。庚辰,提督趙國祚、將軍林興珠大破吳國貴於武岡,國貴死,復武岡州。
jiǔ yuè gēng xū, yǐ dì zhèn dǎo yú tiān tán. xīn hài, mìng jiǎn qīn wáng lǎ bù shǒu guì lín. jiǎ yín, jīn guāng zǔ zhí pàn zhèn zǔ zé qīng sòng jīng, jí qí zi liáng pián zhé zhū zhī.
九月庚戌,以地震禱於天壇。辛亥,命簡親王喇布守桂林。甲寅,金光祖執叛鎮祖澤清送京,及其子良楩磔誅之。
dōng shí yuè xīn wèi, zhào jiāng jūn zhāng yǒng wáng jìn bǎo, tí dū zhào liáng dòng sūn sī kè qǔ sì chuān. wáng jìn bǎo zhào liáng dòng xíng. guǐ wèi, wáng jìn bǎo kè wǔ guān, fù fèng xiàn. zhào liáng dòng fù liǎng dāng.
冬十月辛未,詔將軍張勇、王進寶,提督趙良棟、孫思克取四川。王進寶、趙良棟行。癸未,王進寶克武關,復鳳縣。趙良棟復兩當。
shí yī yuè wù xū, wáng jìn bǎo jī pàn jiāng wáng píng fān, dùn zhī guǎng yuán, fù hàn zhōng. gēng zǐ, zhào liáng dòng fù lüè yáng, jìn kè yáng píng guān. dīng yǒu, yǐ xǔ zhēn wèi jiāng xī tí dū.
十一月戊戌,王進寶擊叛將王屏藩,遁之廣元,復漢中。庚子,趙良棟復略陽,進克陽平關。丁酉,以許貞為江西提督。
shí èr yuè rén xū, yǐ cài yù róng wèi suī yuǎn jiāng jūn, jìn dìng yún guì. jiāng jūn fú ní lēi wú dān kè liáng hé guān, zéi jiāng hán jìn qīng dùn, fù xìng ān píng lì zǐ yáng shí quán hàn yīn xún yáng bái hé jí yún yáng zhī zhú shān zhú xī. dīng mǎo, shàng xìng nán yuàn. xīn wèi, zhào ān qīn wáng yuè lè lǜ lín xìng zhū bān shī. rén wǔ, shòu zhào liáng dòng yǒng lüè jiāng jūn. yǐ chǒu, xiá jì tài miào.
十二月壬戌,以蔡毓榮為綏遠將軍,進定雲、貴。將軍佛尼勒、吳丹克梁河關,賊將韓晉卿遁,復興安、平利、紫陽、石泉、漢陰、洵陽、白河及鄖陽之竹山、竹溪。丁卯,上幸南苑。辛未,詔安親王岳樂率林興珠班師。壬午,授趙良棟勇略將軍。乙丑,祫祭太廟。
shì suì, miǎn shùn tiān jiāng nán shān dōng shān xī hé nán zhè jiāng hú guǎng děng shěng èr bǎi liù shí yī zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān liú qiú ān nán rù gòng.
是歲,免順天、江南、山東、山西、河南、浙江、湖廣等省二百六十一州縣災賦有差。朝鮮、琉球、安南入貢。
shí jiǔ nián gēng shēn chūn zhēng yuè jiǎ wǔ, zhào liáng dòng fù lóng ān fǔ, jìn zhì mián zhú, wěi xún fǔ zhāng wén děng yíng jiàng, suì rù chéng dū. zhào yǐ liáng dòng wèi yún guì zǒng dū. wáng jìn bǎo kè cháo tiān guān, fù guǎng yuán, wáng píng fān yì sǐ, shēng qín wú zhī mào. rén zǐ, shàng xìng gǒng huá chéng, qiǎn nèi dà chén cì diàn zhāo xūn gōng tú lài mù.
十九年庚申春正月甲午,趙良棟復龍安府,進至綿竹,偽巡撫張文等迎降,遂入成都。詔以良棟為雲貴總督。王進寶克朝天關,復廣元,王屏藩縊死,生擒吳之茂。壬子,上幸鞏華城,遣內大臣賜奠昭勛公圖賴墓。
èr yuè xīn yǒu shuò, zhào wú dān huì zhào liáng dòng jìn qǔ yún nán, wáng jìn bǎo zhèn sì chuān, lēi ěr jǐn qǔ zhòng qìng, xú zhì dōu shǒu jīng zhōu. yǐ chǒu, fú ní lēi shōu shùn qìng fǔ, tóng chuān zhōng jiāng nán bù péng xiàn guǎng ān xī chōng zhū xiàn xī xià. dīng mǎo, zhào mǎng yī tú dū mǎ jiǔ yù jīn guāng zǔ gāo chéng yīn jìn bīng yún nán. jǐ sì, shàng xìng nán yuàn. bǐng zǐ, dà yuè. yǐ yú chéng lóng wèi zhí lì xún fǔ. xú zhì dōu dà bài pàn jiāng yáng lái jiā, fù wū shān, jìn qǔ kuí zhōu. yáng mào xūn fù dà chāng dà níng. guǐ wèi, wàn zhèng sè bài hǎi kòu yú hǎi tán.
二月辛酉朔,詔吳丹會趙良棟進取雲南,王進寶鎮四川,勒爾錦取重慶,徐治都守荊州。乙丑,佛尼勒收順慶府,潼川、中江、南部、蓬縣、廣安、西充諸縣悉下。丁卯,詔莽依圖督馬九玉、金光祖、高承蔭進兵雲南。己巳,上幸南苑。丙子,大閱。以于成龍為直隸巡撫。徐治都大敗叛將楊來嘉,復巫山,進取夔州。楊茂勛復大昌、大寧。癸未,萬正色敗海寇於海壇。
sān yuè xīn mǎo, wú dān fù zhòng qìng, dá zhōu fèng xiāng zhū zhōu xiàn xī dìng. yáng lái jiā jiàng, sòng jīng. yǐ wèi, yǐ yī pì wèi yún nán xún fǔ. dīng yǒu, ān qīn wáng yuè lè shī xuán, shàng láo yú lú gōu qiáo. xīn chǒu, mǎ chéng yīn yòu zhí fù hóng liè. xiān shì, mǎ xióng jù liǔ zhōu, sǐ, qí zi chéng yīn yǐ liǔ zhōu jiàng. zhì shì, fù pàn, zhí hóng liè sòng guì yáng, bù qū, sǐ zhī. píng nán jiāng jūn lài tǎ fù tóng shān, mìng shǒu cháo zhōu bèi chéng yīn. wàn zhèng sè jī hǎi kòu yú píng hǎi ào, kè zhī, jìn kè méi zhōu nán rì chóng wǔ zhū ào. zhū tiān guì jiàng. lā hā dá jī liú guó xuān, bài zhī, dùn shà mén. wěi jiāng sū kān yíng jiàng, jìn píng yù zhōu shí mǎ hǎi chéng mǎ zhōu děng shí jiǔ zhài, fù xié wú xìng zuò qǔ jīn mén. jǐ yǒu, chá ní xià chén lóng guān, cài yù róng fù tóng rén.
三月辛卯,吳丹復重慶,達州、奉鄉諸州縣悉定。楊來嘉降,送京。乙未,以伊闢為雲南巡撫。丁酉,安親王岳樂師旋,上勞於蘆溝橋。辛丑,馬承蔭誘執傅弘烈。先是,馬雄踞柳州,死,其子承蔭以柳州降。至是,復叛,執弘烈送貴陽,不屈,死之。平南將軍賴塔復銅山,命守潮州備承蔭。萬正色擊海寇於平海岙,克之,進克湄州、南日、崇武諸岙。朱天貴降。拉哈達擊劉國軒,敗之,遁廈門。偽將蘇堪迎降,進平玉洲、石馬、海澄、馬州等十九寨,復偕吳興祚取金門。己酉,察尼下辰龍關,蔡毓榮復銅仁。
xià sì yuè gēng shēn shuò, yǐ lài tǎ wèi mǎn zhōu dōu tǒng. guǐ hài, mù zhàn dǒng wèi guó bài wú yīng qí, fù yuán zhōu jìng zhōu, jìn fù lí píng. dīng mǎo, shàng yǐ xué shì zhāng yīng děng gòng fèng nèi tíng, rì bèi gù wèn, xià bù yōu xù, gāo shì qí dù nè jūn shòu hàn lín guān. jǐ sì, mìng nán shū fáng hàn lín měi rì wǎn jiǎng tōng jiàn. bǐng zǐ, shàng qí yǔ tiān tán, yì rì, yǔ. jǐ mǎo, bān xíng shàng shū jiǎng yì. wáng jìn bǎo yǐ bìng huí gù yuán, yǐ qí zi zǒng bīng yòng yǔ tǒng jūn zhù bǎo níng. gēng chén, zōng rén fǔ jìn yù dié.
夏四月庚申朔,以賴塔為滿洲都統。癸亥,穆占、董衛國敗吳應麒,復沅州、靖州,進復黎平。丁卯,上以學士張英等供奉內廷,日備顧問,下部優敘,高士奇、杜訥均授翰林官。己巳,命南書房翰林每日晚講通鑑。丙子,上祈雨天壇,翌日,雨。己卯,頒行尚書講義。王進寶以病回固原,以其子總兵用予統軍駐保寧。庚辰,宗人府進玉牒。
wǔ yuè rén chén, mìng gān sù xún fǔ zhì lán zhōu. yǐ sì, mǎng yī tú huì jūn tǎo mǎ chéng yīn, fù jiàng, mìng zhí sòng jīng shī. jǐ yǒu, shān hǎi guān shè guān shōu shuì.
五月壬辰,命甘肅巡撫治蘭州。乙巳,莽依圖會軍討馬承蔭,復降,命執送京師。己酉,山海關設關收稅。
liù yuè jiǎ zǐ, cài yù róng fù sī nán. dīng chǒu, mìng wǔ chéng zhōu chǎng zài zhǎn sān yuè, qiǎn tài yī guān sān shí yuán fēn zhì jī mín jí yì. rén wǔ, fù dōu tǒng mǎ ěr hā qí yíng zǒng mǎ shùn dé yǐ zòng bīng shā rén lùn zuì.
六月甲子,蔡毓榮復思南。丁丑,命五城粥廠再展三月,遣太醫官三十員分治饑民疾疫。壬午,副都統馬爾哈齊、營總馬順德以縱兵殺人論罪。
qiū qī yuè jiǎ wǔ, tíng juān nà guān kǎo xuǎn kē dào. bāo xù fú jiàn zǒng dū fàn chéng mó guǎng xī xún fǔ mǎ xióng zhèn, zèng guān yǔ shì yīn. yǐ sì, yǐ zhé ěr kěn wèi zuǒ dōu yù shǐ. jǐ yǒu, jiě shùn chéng jùn wáng lēi ěr jǐn dà jiāng jūn, chè hái jīng.
秋七月甲午,停捐納官考選科道。褒恤福建總督范承謨、廣西巡撫馬雄鎮,贈官予諡蔭。乙巳,以折爾肯為左都御史。己酉,解順承郡王勒爾錦大將軍,撤還京。
bā yuè wù chén, shàng yù jīng yán. jǐ sì, mìng lài tǎ yí zhù guǎng zhōu, yǐ bó jì jūn yì zhī. wù yín, dà xué shì suǒ é tú miǎn. rén wǔ, jiāng jūn mǎng yī tú zú yú jūn, yǐ lēi bèi dài zhī. jiǎ shēn, shàng zhī xìn yǐ shǔ rén wáng guó guāng jié gào qí zuì, shàn shā zhī, zhào cì zhī xìn sǐ. qí dì zhī jié, qí dǎng lǐ tiān zhí, jiē fú zhū, jiā kǒu hù hái jīng shī.
八月戊辰,上御經筵。己巳,命賴塔移駐廣州,以博濟軍益之。戊寅,大學士索額圖免。壬午,將軍莽依圖卒於軍,以勒貝代之。甲申,尚之信以屬人王國光訐告其罪,擅殺之,詔賜之信死。其弟之節,其黨李天植,皆伏誅,家口護還京師。
rùn bā yuè yǐ wèi, mìng gè jiāng shuài shàn fǔ lǜ qí jūn shì. rén zǐ, yǐ wáng yǒng yù wèi guǎng dōng jiāng jūn.
閏八月乙未,命各將帥善撫綠旗軍士。壬子,以王永譽為廣東將軍。
jiǔ yuè guǐ hài, wú shì fán shǐ qí jiāng xià guó zhù mǎ bǎo qián kòu sì chuān, tán hóng fù pàn yīng zhī, lián xiàn lú zhōu yǒng níng, kuí zhōu tǔ fěi yīng zhī. mìng jiāng jūn wú dān gá ěr hàn, tí dū fàn dá lǐ xú zhì dōu fēn dào tǎo zhī. yǐ chǒu, yǐ lài tǎ wèi píng nán dà jiāng jūn, lǜ shī jìn yún nán. wù yín, wú dān fù lú zhōu.
九月癸亥,吳世璠使其將夏國柱、馬寶潛寇四川,譚弘復叛應之,連陷瀘州、永寧,夔州土匪應之。命將軍吳丹、噶爾漢,提督范達理、徐治都分道討之。乙丑,以賴塔為平南大將軍,率師進雲南。戊寅,吳丹復瀘州。
dōng shí yuè, rén huái shī shǒu, bà wú dān, yǐ è kè jì hā lǐng qí jūn. wù xū, yǐ ā mì dá wèi méng gǔ dū tǒng. gá ěr hàn fù wū shān. rén yín, dà jiāng jūn kāng qīn wáng jié shū shī xuán, shàng jiāo láo zhī. wù shēn, zhāng tài mù zhàn bài wú shì fán yú zhèn yuǎn. gá ěr hàn jī tán hóng yú tiě kāi xiá, bài zhī. shì yuè, wáng dà chén yì shàng shī xíng wán wù zhī wáng bèi lēi dà chén zuì. dé zhǐ, lēi ěr jǐn gé qù wáng jué, jí méi B4 jìn. shàng shàn chá ní jūn gé qù bèi lēi. lán bù gé qù zhèn guó gōng. zhū mǎn gé qù dōu tǒng, lì jiǎo. yú gè chǐ guān duó shì zhí biān zé jí méi yǒu chà.
冬十月,仁懷失守,罷吳丹,以鄂克濟哈領其軍。戊戌,以阿密達為蒙古都統。噶爾漢復巫山。壬寅,大將軍康親王傑書師旋,上郊勞之。戊申,彰泰、穆占敗吳世璠於鎮遠。噶爾漢擊譚弘於鐵開峽,敗之。是月,王大臣議上師行玩誤之王貝勒大臣罪。得旨,勒爾錦革去王爵,籍沒B4禁。尚善、察尼均革去貝勒。蘭布革去鎮國公。朱滿革去都統,立絞。餘各褫官、奪世職、鞭責、籍沒有差。
shí yī yuè bǐng chén shuò, dōng zhì, sì tiān yú yuán qiū. huì xīng jiàn, zhào qiú zhí yán. jiǎ zǐ, bèi zi zhāng tài jìn fù píng yuè, suì rù guì yáng. nì qú wú shì fán jí wú yīng qí děng yè dùn. ān shùn shí qiān dōu yún sān fǔ jiē xià. gēng wǔ, yǐ dá hā lǐ wèi méng gǔ dū tǒng. bǐng zǐ, chuān běi zǒng bīng gāo mèng bài péng shí hēng yú nán xī qiáo, fù yíng shān, jìn wéi líng jiù zhài, zhǎn wěi jiāng wèi qīng wǔ. jiǎ shēn, tí dū zhōu bo shì fù sī nán.
十一月丙辰朔,冬至,祀天於圜丘。彗星見,詔求直言。甲子,貝子彰泰進復平越,遂入貴陽。逆渠吳世璠及吳應麒等夜遁。安順、石阡、都勻三府皆下。庚午,以達哈里為蒙古都統。丙子,川北總兵高孟敗彭時亨於南溪橋,復營山,進圍靈鷲寨,斬偽將魏卿武。甲申,提督周卜世復思南。
shí èr yuè rén chén, yǐ xú yuán wén wèi zuǒ dōu yù shǐ. jiǎ wǔ, gāo mèng fù qú xiàn. yǐ wèi, tí dū sāng é dà bài wú shì fán yú yǒng níng, zhuī zhì tiě suǒ qiáo, zéi fén qiáo dùn. tǔ guān lóng tiān yòu shā qǐ lóng zào pán jiāng fú qiáo jì dà jūn. rén yín, gāo mèng fù guǎng ān zhōu. gēng xū, yǐ hǎo yù wèi guǎng xī xún fǔ. guǐ chǒu, xiá jì tài miào.
十二月壬辰,以徐元文為左都御史。甲午,高孟復渠縣。乙未,提督桑峨大敗吳世璠於永寧,追至鐵索橋,賊焚橋遁。土官龍天祐、沙起龍造盤江浮橋濟大軍。壬寅,高孟復廣安州。庚戌,以郝浴為廣西巡撫。癸丑,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán shān dōng shān xī shǎn xī jiāng xī fú jiàn hú guǎng děng shěng yī bǎi bā shí liù zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. cháo xiān liú qiú rù gòng.
是歲,免直隸、江南、山東、山西、陝西、江西、福建、湖廣等省一百八十六州縣災賦有差。朝鮮、琉球入貢。
èr shí nián xīn yǒu chūn zhēng yuè rén shēn, pàn jiāng lǐ běn shēn jiàng, xiè sòng jīng shī. guǐ yǒu, zǒng bīng gāo mèng fù dá zhōu. jiǎ xū, jiāng jūn gá ěr hàn fù yún yáng, tán hóng sǐ, jìn fù zhōng zhōu wàn xiàn kāi xiàn. yǐ hài, mìng shì láng wēn dài zhì tōng zhōu yùn hé. bǐng zǐ, jiāng jūn mù zhàn tí dū zhào lài jī xià guó xiāng děng, zǒu zhī, fù píng yuǎn. xīn sì, zēng zhì jiǎng guān. zhào fǎ sī shèn xíng. shì yuè, zhèng jǐn sǐ, qí zi kè shuǎng jì lǐng suǒ bù.
二十年辛酉春正月壬申,叛將李本深降,械送京師。癸酉,總兵高孟復達州。甲戌,將軍噶爾漢復雲陽,譚弘死,進復忠州、萬縣、開縣。乙亥,命侍郎溫代治通州運河。丙子,將軍穆占、提督趙賴擊夏國相等,走之,復平遠。辛巳,增置講官。詔法司慎刑。是月,鄭錦死,其子克塽繼領所部。
èr yuè jǐ chǒu, bèi zi zhāng tài shī zhì ān nán wèi, jī zéi jiāng xiàn yù yú jiāng xī pō. zéi liè xiàng zhèn jù zhàn. guān bīng fēn sān duì fèn jī, dà pò zhī. zéi dùn, gōng tú dá hàn tài zhuī jī, fù bài zhī, fù pǔ ān zhōu xīn xìng suǒ. rén chén, fù dōu tǒng mǎng yì lù bài zéi zhāng zú fǎ děng yú sān shān. jiǎ wǔ, zhào fán sān fān wǎng shì wèi mín hài zhě xī chú zhī. juān fèng tiān yán yǐn. dà jiāng jūn lài tǎ shī zhì guǎng xī, dà pò zéi yú huáng cǎo bà, fù ān lóng, rù qǔ jìng. gāo mèng fù dōng xiāng, bài péng shí hēng yú yuè chéng zhài. wù xū, zēng qīn tiān jiān mǎn jiān fù yī yuán. dōu tǒng xī fú mǎ jī shuò tǎ fù mǎ lóng zhōu yáng lín chéng, rù sōng míng zhōu, zéi dùn. mù zhàn fù qián xī dà dìng, zhǎn qí wěi jiāng zhāng wéi jiān. yǐ sì, bèi zi zhāng tài dà jiāng jūn lài tǎ jiāng jūn cài yù róng xiān hòu rù diān. zéi jiāng hú guó bǐng liú qǐ lóng yíng jù, guān jūn fēn jī bài zhī, zhǎn guó bǐng qǐ lóng. xīn hài, yè xiào líng.
二月己丑,貝子彰泰師至安南衛,擊賊將線緎於江西坡。賊列象陣拒戰。官兵分三隊奮擊,大破之。賊遁,公圖、達漢泰追擊,復敗之,復普安州、新興所。壬辰,副都統莽奕祿敗賊張足法等於三山。甲午,詔凡三藩往事為民害者悉除之。蠲奉天鹽引。大將軍賴塔師至廣西,大破賊於黃草壩,復安籠,入曲靖。高孟復東鄉,敗彭時亨於月城寨。戊戌,增欽天監滿監副一員。都統希福、馬緝、碩塔復馬龍州、楊林城,入嵩明州,賊遁。穆占復黔西、大定,斬其偽將張維堅。乙巳,貝子彰泰、大將軍賴塔、將軍蔡毓榮先後入滇。賊將胡國柄、劉起龍迎拒,官軍分擊敗之,斬國柄、起龍。辛亥,謁孝陵。
sān yuè jiǎ chén, xuān wēi jiāng jūn è kè jì hā yǐ shī yuán jiàn chāng zì hé. zhào yǐ jué luó jì hā lǐ dài zhī. xīn yǒu, zàng rén xiào huáng hòu xiào zhāo huáng hòu yú chāng ruì shān líng. zhào xíng zài pī yuè zhāng zòu, lìng dà xué shì shěn xiào. rén xū, hú guó zhù fàn jiàn chāng, jiāng jūn fú ní lēi jī zǒu zhī, fù mǎ hú. guǐ hài, mǎ bǎo qì zūn yì, fàn lú xù. zhào fú ní lēi zhào liáng dòng jí jī diān zéi, wù lìng huí yuán. bǐng yín, zèng xù fú jiàn sǐ shì yùn shǐ gāo tiān jué zhī fǔ zhāng ruì wǔ děng guān yīn. wù chén, tǔ guān lù dào qīng yǐ yǒng níng jiàng. guǐ yǒu, shàng fèng tài huáng tài hòu xìng zūn huà tāng quán.
三月甲辰,宣威將軍鄂克濟哈以失援建昌自劾。詔以覺羅紀哈里代之。辛酉,葬仁孝皇后、孝昭皇后於昌瑞山陵。詔行在批閱章奏,令大學士審校。壬戌,胡國柱犯建昌,將軍佛尼勒擊走之,復馬湖。癸亥,馬寶棄遵義,犯瀘、敘。詔佛尼勒、趙良棟急擊滇賊,勿令回援。丙寅,贈恤福建死事運使高天爵、知府張瑞午等官蔭。戊辰,土官陸道清以永寧降。癸酉,上奉太皇太后幸遵化湯泉。
xià sì yuè jiǎ chén shuò, wáng yòng yǔ fù nà xī jiāng ān rén huái hé jiāng. jǐ yǒu, bèi zi zhāng tài qiǎn shǐ zhāo fǔ zhū lù, wǔ dìng dà lǐ lín ān yǒng shùn yáo ān jiē jiàng. rén zǐ, shàng fèng tài huáng tài hòu hái gōng.
夏四月甲辰朔,王用予復納谿、江安、仁懷、合江。己酉,貝子彰泰遣使招撫諸路,武定、大理、臨安、永順、姚安皆降。壬子,上奉太皇太后還宮。
wǔ yuè guǐ chǒu shuò, tí dū zhōu bo shì qǔ zūn yì, jiàng wěi guān jīn shì jùn děng, fù zhēn ān zhōu rén huái tóng zǐ suī yáng děng xiàn. jǐ wèi, qiǎn guān chá yuè méng gǔ sū ní tè děng qí bèi hàn zāi zhuàng. yǐ chǒu, zhào xíng qǔ zhōu xiàn céng xiàn zéi zhōng zhě wù xuǎn kē dào. xīn sì, dà jiāng jūn bèi zi zhāng tài bào dǐ yún nán shěng chéng, wěi jiāng lǐ fā měi yǐ hè qìng lì jiāng èr fǔ jiàng.
五月癸丑朔,提督周卜世取遵義,降偽官金仕俊等,復真安州、仁懷、桐梓、綏陽等縣。己未,遣官察閱蒙古蘇尼特等旗被旱災狀。乙丑,詔行取州縣曾陷賊中者勿選科道。辛巳,大將軍貝子彰泰報抵雲南省城,偽將李發美以鶴慶、麗江二府降。
liù yuè wù zǐ, chú shān xī shǎn xī fáng hào yín.
六月戊子,除山西、陝西房號銀。
qiū qī yuè dīng sì, yǐ lǐ bù shàng shū guō sì hǎi jiān guǎn xíng bù. gēng shēn, zhào sì chuān mín tián wèi biàn bīng suǒ zhàn zhě chá hái zhī. xīn yǒu, dōu tǒng xī fú tí dū sāng é jī mǎ bǎo yú wū mù shān, dà bài zhī. mǎ bǎo jiàng, xiè sòng jīng shī zhū zhī. yǐ chǒu, zhào liáng dòng qiǎn zǒng bīng lǐ fāng shù jī bài hú guó zhù, fù jiàn chāng, rù yún nán. wù chén, zhào tú hǎi lǜ wáng fǔ chén hái jīng. rén shēn, cì yàn yíng tái, yuán wài láng yǐ shàng jiē yǔ yān, cì sī cǎi bì. jǐ mǎo, yǐ shī láng wèi fú jiàn shuǐ shī tí dū, guī qǔ tái wān, gǎi wàn zhèng sè lù lù tí dū.
秋七月丁巳,以禮部尚書郭四海兼管刑部。庚申,詔四川民田為弁兵所占者察還之。辛酉,都統希福、提督桑峨擊馬寶於烏木山,大敗之。馬寶降,械送京師誅之。乙丑,趙良棟遣總兵李芳述擊敗胡國柱,復建昌,入雲南。戊辰,詔圖海率王輔臣還京。壬申,賜宴瀛台,員外郎以上皆與焉,賜糹采幣。己卯,以施琅為福建水師提督,規取台灣,改萬正色陸路提督。
bā yuè xīn sì shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ sì, shàng yù jīng yán.
八月辛巳朔,日有食之。乙巳,上御經筵。
jiǔ yuè xīn hài, shàng xún xìng jī diān. gù píng nán wáng shàng kě xǐ sàng zhì tōng zhōu, cì yín bā qiān liǎng, qiǎn guān diàn chá guǒ. wù wǔ, shàng cì xióng xiàn, zhào jiàn zhī zhōu wú jiàn, wèn hún hé shuǐ jué jū mín bèi zāi zhuàng. bǐng yín, shàng hái jīng. zhào tíng běn nián qiū jué. rén shēn, fù yùn dīng gōng yín.
九月辛亥,上巡幸畿甸。故平南王尚可喜喪至通州,賜銀八千兩,遣官奠茶果。戊午,上次雄縣,召見知州吳鑒,問渾河水決居民被災狀。丙寅,上還京。詔停本年秋決。壬申,復運丁工銀。
dōng shí yuè guǐ wèi, piān yuán xún fǔ hán shì qí bài zéi jiāng huáng míng yú gǔ zhōu. jiǎ shēn, é lǔ tè gá ěr dān rù gòng. yǐ yǒu, dà xué shì tú hǎi shī xuán, shàng jiā láo zhī. rén chén, zhào chè píng nán jìng nán liǎng fān biàn bīng hái jīng. guǐ mǎo, zhào miǎn tǔ lǔ fān gòng quǎn mǎ.
冬十月癸未,偏沅巡撫韓世琦敗賊將黃明於古州。甲申,額魯特噶爾丹入貢。乙酉,大學士圖海師旋,上嘉勞之。壬辰,詔撤平南、靖南兩藩弁兵還京。癸卯,詔免吐魯番貢犬馬。
shí yī yuè xīn hài, zhào cóng zéi zhū rén, chú xiǎn kàng wáng shī wài, yú jù xuē guān fàng hái. yǐ nuò mài wèi hàn jūn dōu tǒng. guǐ hài, dìng yuǎn píng kòu dà jiāng jūn bèi zi zhāng tài píng nán dà jiāng jūn dōu tǒng lài tǎ yǒng lüè jiāng jūn zǒng dū zhào liáng dòng suī yuǎn jiāng jūn zǒng dū cài yù róng shū bào wáng shī yú shí yuè èr shí bā rì rù yún nán chéng, wú shì fán zì shā, chuán shǒu, wú sān guì xī hái, shì zhōng wài, zhū wěi xiāng fāng guāng chēn, yú dǎng jiàng, yún nán píng. shì rì, yǐ zhāo gào xiào líng, chē jià cì jì zhōu. dīng mǎo, jì xiào líng. xīn wèi, zhào bèi zi zhāng tài jiāng jūn zhào liáng dòng hái jīng. yǐ hài, shàng liè yú nán shān, fā shǐ yì sān hǔ. jǐ mǎo, huí luán.
十一月辛亥,詔從賊諸人,除顯抗王師外,餘俱削官放還。以諾邁為漢軍都統。癸亥,定遠平寇大將軍貝子彰泰、平南大將軍都統賴塔、勇略將軍總督趙良棟、綏遠將軍總督蔡毓榮疏報王師於十月二十八日入雲南城,吳世璠自殺,傳首,吳三桂析骸,示中外,誅偽相方光琛,餘黨降,雲南平。是日,以昭告孝陵,車駕次薊州。丁卯,祭孝陵。辛未,召貝子彰泰、將軍趙良棟還京。乙亥,上獵於南山,發矢殪三虎。己卯,迴鑾。
shí èr yuè wù zǐ, shè mǎn zhōu jiāng jūn zhù jīng zhōu, hàn jūn jiāng jūn zhù hàn zhōng. guǐ sì, qún chén qǐng shàng zūn hào. chì yuē: zì nì zéi chàng luàn, yǒu mín xiǎng yīng, shī lǚ pí yú zhēng diào, lǘ yán bì yú zhuǎn shū. jiā yǐ shuǐ hàn pín réng, zāi yì dié jiàn. cǐ jiē zhèn gōng bù dé suǒ zhì. lài zōng shè zhī líng, xuē píng shù niè. fāng dāng dēng jìn xián liáng, yǔ mín xiū xī, ér nǎi chǐ rán zì zú, wèi wú wèi zhī rùn sè, néng wù nǜ hū! qí wù xíng. bǔ guǎng xī xiāng shì. wù xū, dà xué shì tú hǎi zú. jǐ hài, shàng yù tài hé mén shòu hè, xuān jié zhōng wài. guǐ mǎo, jiā shang tài huáng tài hòu huáng tài hòu huī hào, bān fā ēn zhào, cì zōng shì, lài wài fān, yǔ fēng zèng, guǎng jiě é, jǔ yǐn yì, jīng jié xiào, xù gū dú, zuì fēi cháng shè bù yuán zhě xī shè chú zhī. yǐ yú chéng lóng wèi jiāng nán jiāng xī zǒng dū, wú xìng zuò wèi guǎng dōng guǎng xī zǒng dū. dīng wèi, xiá jì tài miào.
十二月戊子,設滿洲將軍駐荊州,漢軍將軍駐漢中。癸巳,群臣請上尊號。敕曰:「自逆賊倡亂,莠民響應,師旅疲於徵調,閭閻敝於轉輸。加以水旱頻仍,災異疊見。此皆朕躬不德所致。賴宗社之靈,削平庶孽。方當登進賢良,與民休息,而乃侈然自足,為無謂之潤色,能勿恧乎!其勿行。」補廣西鄉試。戊戌,大學士圖海卒。己亥,上御太和門受賀,宣捷中外。癸卯,加上太皇太后、皇太后徽號,頒發恩詔,賜宗室,賚外藩,予封贈,廣解額,舉隱逸,旌節孝,恤孤獨,罪非常赦不原者悉赦除之。以于成龍為江南江西總督,吳興祚為廣東廣西總督。丁未,祫祭太廟。
shì suì, miǎn zhí lì jiāng nán jiāng xī shān dōng shān xī zhè jiāng fú jiàn děng shěng qī shí wǔ zhōu xiàn zāi fù yǒu chà. dīng hù yī qiān qī bǎi èr shí sān wàn, zhēng yín èr qiān èr bǎi yī shí bā wàn sān qiān qī bǎi liù shí liǎng yǒu qí. yán chá kè yín èr bǎi sān shí jiǔ wàn jiǔ qiān sì bǎi liù shí bā liǎng. zhù qián èr wàn sān qiān yī bǎi sān shí jiǔ wàn. cháo xiān è lǔ tè rù gòng.
是歲,免直隸、江南、江西、山東、山西、浙江、福建等省七十五州縣災賦有差。丁戶一千七百二十三萬,徵銀二千二百一十八萬三千七百六十兩有奇。鹽、茶課銀二百三十九萬九千四百六十八兩。鑄錢二萬三千一百三十九萬。朝鮮、厄魯特入貢。