strong dì lǐ qī strong
地理七
shān xī
△山西
shān xī: yǔ gòng jì zhōu zhī yù. qīng chū yán míng zhì wèi shěng, zhì zǒng dū xún fǔ. shùn zhì mò, zǒng dū cái. kāng xī sì nián, bìng jì nán jì běi zhì yàn píng dào. yōng zhèng yuán nián, zhì guī huà tīng. èr nián, zēng zhí lì zhōu bā. píng dìng xīn dài bǎo jiě jiàng jí xí. sān nián, zēng fǔ èr. níng wǔ shuò píng. liù nián, shēng pú zé èr zhōu bìng wèi fǔ, zhì guī suī dào. qián lóng sì nián, zēng zhì suī yuǎn tīng tóng zhī. èr shí wǔ nián, yòu yǐ guī suī suǒ shǔ dì zēng zhì wǔ tòng pàn. guī huà chéng qīng shuǐ hé sà lā qí hé lín gé ěr tuō kè tuō chéng. yǔ guī suī èr tīng bìng shǔ guī suī dào. èr shí jiǔ nián, cái guī huà chéng tōng pàn. sān shí qī nián, jí zhōu gǎi shǔ píng yáng fǔ, huò zhōu wèi zhí lì zhōu. jīn lǐng fǔ jiǔ, zhí lì zhōu shí, tīng shí èr, zhōu liù, xiàn bā shí wǔ. dōng jiè zhí lì jǐng xíng sān bǎi qī shí wǔ lǐ. xī jiè shǎn xī wú bǎo wǔ bǎi wǔ lǐ. nán jiè hé nán jì yuán qī bǎi sān shí lǐ. běi jiè nèi méng gǔ sì zǐ bù luò cǎo dì. yī qiān yī bǎi lǐ. guǎng bā bǎi bā shí lǐ, mào yī qiān liù bǎi èr shí lǐ. běi jí gāo sān shí sì dù wǔ shí qī fēn zhì sì shí yí dù wǔ shí fēn. jīng shī piān xī sān dù sì fēn zhì wǔ dù sì shí wǔ fēn. dōng běi jù jīng shī yī qiān èr bǎi lǐ. xuān tǒng sān nián, biān hù yī bǎi jiǔ shí jiǔ wàn sān shí wǔ, kǒu jiǔ bǎi èr shí yī wàn jiǔ qiān jiǔ bǎi bā shí qī. qí míng shān: guǎn cén tài xíng wáng wū léi shǒu dǐ zhù xī chéng héng huò jù zhù wǔ tái. qí jù chuān: fén qìn sù sāng gān hū tuó qīng zhāng zhuó zhāng. tiě lù: zhèng tài. yì dào: xī dá méng gǔ shǎn xī tóng guān, dōng běi zhì jīng shī. diàn xiàn dá jīng shī, xī nán xī ān.
山西:禹貢冀州之域。清初沿明制為省,置總督、巡撫。順治末,總督裁。康熙四年,並冀南、冀北置雁平道。雍正元年,置歸化廳。二年,增直隸州八。平定、忻、代、保、解、絳、吉、隰。三年,增府二。寧武、朔平。六年,升蒲、澤二州並為府,置歸綏道。乾隆四年,增置綏遠廳同知。二十五年,又以歸綏所屬地增置五通判。歸化城、清水河、薩拉齊、和林格爾、托克托城。與歸、綏二廳並屬歸綏道。二十九年,裁歸化城通判。三十七年,吉州改屬平陽府,霍州為直隸州。今領府九,直隸州十,廳十二,州六,縣八十五。東界直隸井陘;三百七十五里。西界陝西吳堡;五百五里。南界河南濟源;七百三十里。北界內蒙古四子部落草地。一千一百里。廣八百八十里,袤一千六百二十里。北極高三十四度五十七分至四十一度五十分。京師偏西三度四分至五度四十五分。東北距京師一千二百里。宣統三年,編戶一百九十九萬三十五,口九百二十一萬九千九百八十七。其名山:管涔、太行、王屋、雷首、底柱、析城、恆、霍、句注、五台。其巨川:汾、沁、涑、桑乾、滹沱、清漳、濁漳。鐵路:正太。驛道:西達蒙古、陝西潼關,東北至京師。電線達京師,西南西安。
tài yuán fǔ: chōng, fán, nán. lì jì níng dào. xún fǔ, bù zhèng tí xué tí fǎ sī, xún jǐng quàn yè dào zhù. chū yán míng zhì, lǐng zhōu wǔ, xiàn èr shí. yōng zhèng zhōng, píng dìng xīn dài bǎo dé zhí lì, gē shí xiàn fēn rù zhī xún xìng hái lì. qián lóng èr shí bā nián, shěng qīng yuán rù xú gōu. jù jīng shī qiān èr bǎi lǐ wèi shěng zhì. guǎng liù bǎi lǐ, mào qī bǎi lǐ. běi jí gāo sān shí qī dù wǔ shí sì fēn. jīng shī piān xī sān dù wǔ shí liù fēn. lǐng zhōu yī, xiàn shí. yáng qū chōng, fán, nán. yǐ. dōng běi: bǎn quán shān. xī běi: jué hán. běi: liáng hóng. xī nán: fén shuǐ zì jiāo chéng rù, jìng liè shí kǒu, zuǒ hé sào gǔ shuǐ, zhé dōng nán, zuǒ hé luò yīn jí shí qiáo zhēn gǔ shuǐ. shuǐ jīng zhù jìng yú xiàn láng mèng gù chéng nán zhě. zhì chéng xī běi, zuǒ hé shí hé nán shè hé, yòu nán rù tài yuán. tiān mén guān shí lǐng guān èr xún sī zhù. wáng fēng zhèn, tóng zhī zhù. sào yù cūn yáng xìng zhài. chéng jìn líng jǐng yì. tài yuán chōng, fán. fǔ xī nán sì shí lǐ. xī nán: jiān shān. xī běi: měng shān, qí nán fēng yù xuán wèng, jìn shuǐ chū yān. dōng běi: tuó shān. fén shuǐ zì yáng qū rù, zuǒ nà jiàn hé, jìng chéng dōng, zhì nán zhāng cūn yǔ hé, yòu xī nán rù xú gōu. dōng: dòng wō shuǐ zì xú gōu lái, xī nán liú, jìng xiàn nán, réng rù xú gōu jiè. yú cì chōng, fán, nán. fǔ dōng nán liù shí lǐ. běi: hǎn shān. dōng nán: lù tái. dōng běi: xiǎo wǔ tái. dòng wō shuǐ zì shòu yáng rù, zuǒ nà jīn shuǐ hé, gǔ tú shuǐ, jí shuǐ jīng zhù pú shuǐ, hé bā fù lǐng yīng shān shuǐ jīn suǒ wèi dà xiǎo tú, jí shuǐ jīng zhù pú gǔ shuǐ zhù zhī. yòu hé yuán guò shuǐ sì pài, táng zhēn guān zhōng, lìng sūn qí yǐn yǐ gài tián, jìng chéng nán, xī nán rù xú gōu. qí jiàn shuǐ rù suàn gǔ, yòu xī rù tài yuán. yuán wō shén tiē èr zhèn. míng qiān wáng hú èr yì. tài gǔ fán. fǔ dōng nán bǎi èr shí lǐ. nán: fèng huáng shān. běi: bì gǔ. dōng nán: fèng cháo dà tǎ, dà tú shuǐ chū yān, xī běi liú rù yú cì. xī: wū mǎ hé zì yú shè rù, yòu hé yǎn gǔ shuǐ, zuǒ xián yáng gǔ shuǐ, jìng chéng běi rù qí. xiàng gǔ shuǐ jí gǔ jiǎng gǔ shuǐ, rù xú gōu. yǒu mǎ lǐng guān xìng lín zhài. zhǔ bù zhù fàn cūn zhèn. qí chōng, fán. fǔ xī nán bǎi sì shí lǐ. dōng nán: jié fāng zé shān. hóu jiǎ shuǐ zì wǔ xiāng rù, jìng lóng zhōu yù, wèi lóng zhōu shuǐ. yòu pán tuó shuǐ, xī běi wèi chāng yuán qú, jìng chéng běi rù píng yáo. dōng běi: wū mǎ hé zì tài gǔ rù, yòu xī rù xú gōu. zi hóng pán tuó tuán bǎi jiǎ lìng sì zhèn. ān zhài pán tuó èr yì. xú gōu chōng, fán, nán. fǔ nán bā shí lǐ. qián lóng èr shí bā nián shěng qīng yuán wèi xiāng rù. xùn dǎo jí xún sī zhù. xī: hú píng shān. qí běi, bái shí zhōng yǐn. fén shuǐ zì tài yuán rù, jìng kǒng cūn zhì xī bǎo. dōng běi: dòng wō shuǐ zì yú cì rù, cuò tài yuán, fù rù xiàn xī, zuǒ nà wū mǎ jí xiàng hé rù yān. gù yì zhèn. tóng gē yì. jiāo chéng jiǎn. fǔ xī nán bǎi èr shí lǐ. jiāo chéng shān, běi bǎi èr shí wǔ lǐ, xiāng jìn yáng cháng. xī běi: hú tū. fén shuǐ zì jìng lè rù, jìng huǒ shān cūn, yòu hé kǒng hé, zhé dōng rù yáng qū. xī běi: xiào wén shān, wén shuǐ chū, huì hún gǔ xī gǔ, qū dōng nán, zuǒ hé suān shuǐ, wèi wén gǔ shuǐ, rù wén shuǐ jiè, cóng zhī xià liú, bìng dá zhī. gù jiāo cūn, xún sī zhù. wén shuǐ fán, nán. fǔ xī nán bǎi liù shí lǐ. xī: táo shān. xī běi: xióng ěr. xī nán: yǐn quán. dōng yǒu fén shuǐ, zì xú gōu rù, xī nán rù píng yáo. xī běi: wén gǔ hé zì jiāo chéng rù, jìng wén gǔ kǒu. táng shān chéng fèi qú zài yān. zhì chéng běi, yòu dōng nán, zuǒ hé cí yáo hé bù hún shuǐ, zhé xī nán rù fén yáng. yǒu xiào yì zhèn. kě lán zhōu jiǎn. fǔ xī běi sān bǎi èr shí lǐ. kě lán shān, dōng běi bǎi lǐ, yī yuē guǎn cén. yí xī nán, lú yá hé yè píng xuě shān. dōng nán: zhí dào cūn, lán yī shuǐ chū dōng běi, yòu hé huáng dào chuān sān jiǎo chéng èr shuǐ, zhé xī běi, jìng chéng nán, yòu xī jìng dà jiàn hé, zuǒ hé shā hé, yòu xī nán jìng jù lù shān rù xìng. shuǐ yù guān. lán jiǎn. fǔ xī běi èr bǎi liù shí lǐ. xī nán: huáng xiǎn shān. xī: yě jī shān, wèi fén shuǐ chū, rù xìng. nán: chì jiān lǐng, lán shuǐ chū, dōng běi jìng táo jiān shān, zuǒ hé fá mǎ lǐng shuāng sōng shān shuǐ, zhé dōng nán rù jìng lè. yǒu dōng cūn zhèn. xìng jiǎn. fǔ xī běi sì bǎi lǐ. yōng zhèng èr nián lì bǎo dé zhōu. bā nián réng lái lì. dōng: táo huā shān. xī nán: cǎi lín. xī běi: huáng hé zì bǎo dé rù. dōng běi: lán yī shuǐ zì kě lán rù, jìng shí lóu shān. dōng nán: wèi fén shuǐ zì lán rù, jìng hé chá shān, zhì xiàn xī, hé nán chuān shuǐ bìng rù yān. yòu nán hé zǐ jīng shān shuǐ rù lín. wèi fén hé hé èr guān, jiē yào ài.
太原府:沖,繁,難。隸冀寧道。巡撫,布政、提學、提法司,巡警、勸業道駐。初沿明制,領州五,縣二十。雍正中,平定、忻、代、保德直隸,割十縣分入之;尋興還隸。乾隆二十八年,省清源入徐溝。距京師千二百里為省治。廣六百里,袤七百里。北極高三十七度五十四分。京師偏西三度五十六分。領州一,縣十。陽曲沖,繁,難。倚。東北:阪泉山。西北:崛唅。北:梁鴻。西南:汾水自交城入,逕冽石口,左合埽谷水,折東南,左合洛陰及石橋、真谷水。水經注「逕盂縣、狼孟故城南」者。至城西北,左合石河、南社河,又南入太原。天門關、石嶺關二巡司駐。王封鎮,同知駐。埽峪村、楊興寨。城晉、陵井驛。太原沖,繁。府西南四十里。西南:尖山。西北:蒙山,其南風峪、懸瓮,晉水出焉。東北:駝山。汾水自陽曲入,左納澗河,逕城東,至南張村與合,又西南入徐溝。東:洞渦水自徐溝來,西南流,逕縣南,仍入徐溝界。榆次沖,繁,難。府東南六十里。北:罕山。東南:麓台。東北:小五台。洞渦水自壽陽入,左納金水河,古塗水,即水經注蒲水,合八賦嶺、鷹山水今所謂大小塗,即水經注蒲谷水注之。右合原過水四派,唐貞觀中,令孫淇引以溉田,逕城南,西南入徐溝。其澗水入蒜谷,又西入太原。源渦、什帖二鎮。鳴謙、王胡二驛。太谷繁。府東南百二十里。南:鳳皇山。北:壁谷。東南:鳳巢;大塔,大塗水出焉,西北流入榆次。西:烏馬河自榆社入,右合奄谷水,左咸陽穀水,逕城北入祁。象谷水即古蔣谷水,入徐溝。有馬嶺關、杏林寨。主簿駐范村鎮。祁沖,繁。府西南百四十里。東南:竭方、幘山。侯甲水自武鄉入,逕龍舟峪,為龍舟水。又盤陀水,西北為昌源渠,逕城北入平遙。東北:烏馬河自太谷入,又西入徐溝。子洪、盤陀、團柏、賈令四鎮。安寨、盤陀二驛。徐溝沖,繁,難。府南八十里。乾隆二十八年省清源為鄉入。訓導及巡司駐。西:壺屏山。其北,白石、中隱。汾水自太原入,逕孔村至西堡。東北:洞渦水自榆次入,錯太原,復入縣西,左納烏馬及象河入焉。故驛鎮。同戈驛。交城簡。府西南百二十里。交城山,北百二十五里,相近羊腸。西北:狐突。汾水自靜樂入,逕火山村,右合孔河,折東入陽曲。西北:孝文山,文水出,會渾谷、西谷,屈東南,左合酸水,為文谷水,入文水界,從之下流,並達之。故交村,巡司駐。文水繁,難。府西南百六十里。西:陶山。西北:熊耳。西南:隱泉。東有汾水,自徐溝入,西南入平遙。西北:文谷河自交城入,逕文谷口。唐柵城廢渠在焉。至城北,又東南,左合磁窯河、步渾水,折西南入汾陽。有孝義鎮。岢嵐州簡。府西北三百二十里。岢嵐山,東北百里,一曰管涔。迤西南,蘆芽、荷葉坪、雪山。東南:直道村,嵐漪水出東北,右合黃道川、三角城二水,折西北,逕城南,又西逕大澗河,左合砂河,又西南逕巨麓山入興。水峪關。嵐簡。府西北二百六十里。西南:黃嶮山。西:野雞山,蔚汾水出,入興。南:赤堅嶺,嵐水出,東北逕桃尖山,左合乏馬嶺、雙松山水,折東南入靜樂。有東村鎮。興簡。府西北四百里。雍正二年隸保德州。八年仍來隸。東:桃花山。西南:采林。西北:黃河自保德入。東北:嵐漪水自岢嵐入,逕石樓山。東南:蔚汾水自嵐入,逕合查山,至縣西,合南川水併入焉。又南合紫荊山水入臨。蔚汾、合河二關,皆要隘。
fén zhōu fǔ: chōng, fán, nán. lì jì níng dào. kāng xī liù nián, shěng míng jì nán dào rù. dōng běi jù shěng zhì èr bǎi èr shí lǐ. zhì jīng shī qiān sān bǎi bā shí lǐ. guǎng sān bǎi wǔ shí lǐ, xié. mào sān bǎi èr shí lǐ. yán míng zhì. běi jí gāo sān shí qī dù shí jiǔ fēn. jīng shī piān xī sì dù sì shí wǔ fēn. lǐng zhōu yī, xiàn qī. fén yáng fán, pí, nán. yǐ. xī: jiāng jūn shān huáng lú lǐng. běi: yè quán. dōng běi: wén gǔ shuǐ zì wén shuǐ rù, xún fén shuǐ gù dào, yòu hé yuán gōng jīn suǒ guān shuǐ, zhì fǔ zhì dōng wèi wén hú. yòu nán, yòu nà yì shuǐ, rù xiào yì. guō shān yáng chéng èr zhèn. jì cūn, xún sī zhù. yǒu yì. xiào yì fán. fǔ nán shǎo dōng sān shí wǔ lǐ. xī: shàng diàn shān. xī běi: lóng mén xuē xié lǐng, gǔ hú qí shān, yǔ gòng zhì liáng jí qí. qí nán, pán zhòng yuán, shèng shuǐ chū yān, sú míng xiào hé, huì nán chuān yáng quán shuǐ, jìng chéng nán ér dōng. dōng běi: wén gǔ hé zì fén yáng hé yì shuǐ rù, jìng yán guō tóu rù jiè xiū. wēn quán fèng wěi èr zhèn. píng yáo fán, chōng, nán. fǔ dōng bā shí lǐ. xī běi: fén shuǐ zì wén shuǐ rù, jìng zhǎng shòu cūn. dōng běi: hóu jiǎ shuǐ zì qí rù, zuǒ hé yè lì shān yīng jiàn guò lǐng lǔ jiàn, chāo shān zhōng dōu jí tíng gāng shuǐ rù yān. yòu nán rù jiè xiū. shàng diàn zhèn. hóng shàn yì. jiè xiū chōng, fán, nán. fǔ dōng nán qī shí lǐ. nán, jiè shān, yī yuē mián shān, mián shuǐ chū. dōng: tiān jùn, shí hé chū, yòu dōng shí tóng shuǐ chū. dōng běi: fén shuǐ zì píng yáo rù, hòu xiān hé zhī, rù líng shí. zhāng lán zhèn, tóng zhī zhù. yì táng yì. shí lóu jiǎn. fǔ xī shǎo nán bǎi bā shí lǐ. dōng nán: shí lóu shān. xī: jiǔ zhòng. xī běi: tuán yuán shān. huáng hé zì níng xiāng rù, hé qū chǎn quán, gǔ mù mǎ chuān, fù hé wēn quán, jí shí yáng shuǐ, rù yǒng hé. lín jiǎn. fǔ xī běi sān bǎi èr shí lǐ. dōng nán: hàn gāo shān. xī nán: zhāo xián mǎ tóu. hé shuǐ zuǒ dú zì xìng rù, hé zǐ jīn shān shuǐ, yòu nán jìng qū yù zhèn rù yǒng níng. qí jiǎo shuǐ yì zì xìng rù, jìng chì bì shān, hé lián zhī jī cuì huáng lóng hàn gāo yún shān fán shí liù shuǐ rù yān, yòu nán rù yǒng níng. yǒu sān jiāo zhèn. yǒng níng zhōu chōng, fán, nán. fǔ xī běi bǎi qī shí lǐ. dōng: jiǔ fèng. dōng běi: lǚ liáng. xī: biǎn dòu nán shān. xī běi: mǎ tóu. hé shuǐ zuǒ dú zì lín rù. dōng běi: chì jiān lǐng, lí shí shuǐ chū, yuē běi chuān. nán: bù fó shān, hé lú zi shān shuǐ, jìng chéng xī, hé dōng chuān, nà nán chuān, qīng shuǐ hé rù yān, yòu nán rù níng xiāng. wú chéng liǔ lín yǒng ān sān zhèn. liǔ lín fāng shān bǎo èr xún sī. yù tíng wú chéng qīng lóng sān yì. níng xiāng jiǎn. fǔ xī bǎi sì shí lǐ. nán: yún jí lǐng. běi: níng yáng shān. dōng: bǎi wā jiāo shān. xī nán: quán zi, qīng shuǐ hé chū, běi hé píng fēng shān shuǐ, jìng chéng dōng, yòu xī běi rù yǒng níng zhù hé. hé shuǐ zuǒ dú fù rù, jìng sān jiāo zhèn, hé shí kǒu niú wěi quán shuǐ, rù shí lóu. yǒu chú gōu zhèn.
汾州府:沖,繁,難。隸冀寧道。康熙六年,省明冀南道入。東北距省治二百二十里。至京師千三百八十里。廣三百五十里,斜。袤三百二十里。沿明制。北極高三十七度十九分。京師偏西四度四十五分。領州一,縣七。汾陽繁,疲,難。倚。西:將軍山、黃蘆嶺。北:謁泉。東北:文谷水自文水入,循汾水故道,右合原公、金鎖關水,至府治東為文湖。又南,右納義水,入孝義。郭柵、陽城二鎮。冀村,巡司駐。有驛。孝義繁。府南少東三十五里。西:上殿山。西北:龍門;薛頡嶺,古狐岐山,禹貢「治梁及岐」。其南,盤重原,勝水出焉,俗名孝河,會南川、陽泉水,逕城南而東。東北:文谷河自汾陽合義水入,逕鹽鍋頭入介休。溫泉、鳳尾二鎮。平遙繁,沖,難。府東八十里。西北:汾水自文水入,逕長壽村。東北:侯甲水自祁入,左合謁戾山、嬰澗、過嶺、魯澗,超山、中都及亭岡水入焉。又南入介休。上殿鎮。洪善驛。介休沖,繁,難。府東南七十里。南,介山,一曰綿山,綿水出。東:天峻,石河出,又東石桐水出。東北:汾水自平遙入,後先合之,入靈石。張蘭鎮,同知駐。義棠驛。石樓簡。府西少南百八十里。東南:石樓山。西:九重。西北:團圓山。黃河自寧鄉入,合屈產泉,古牧馬川,複合溫泉,即石羊水,入永和。臨簡。府西北三百二十里。東南:漢高山。西南:招賢、馬頭。河水左瀆自興入,合紫金山水,又南逕曲峪鎮入永寧。其湫水亦自興入,逕赤壁山,合連枝、積翠、黃龍、漢高、雲山凡十六水入焉,又南入永寧。有三交鎮。永寧州沖,繁,難。府西北百七十里。東:九鳳。東北:呂梁。西:匾斗、南山。西北:馬頭。河水左瀆自臨入。東北:赤堅嶺,離石水出,曰北川。南:步佛山,合蘆子山水,逕城西,合東川,納南川,清水河入焉,又南入寧鄉。吳城、柳林、永安三鎮。柳林、方山堡二巡司。玉亭、吳城、青龍三驛。寧鄉簡。府西百四十里。南:雲集嶺。北:寧陽山。東:柏窊、蕉山。西南:泉子,清水河出,北合屏風山水,逕城東,又西北入永寧注河。河水左瀆復入,逕三交鎮,合石口、牛尾泉水,入石樓。有鋤鈎鎮。
lù ān fǔ: fán, pí, nán. lì jì níng dào. chū yán míng zhì, lǐng xiàn bā. qián lóng èr shí jiǔ nián, shěng píng shùn, fēn rù lù chéng hú guān lí chéng. xī běi jù shěng zhì sì bǎi wǔ shí lǐ. zhì jīng shī qiān sān bǎi lǐ. guǎng sān bǎi lǐ, mào èr bǎi qī shí lǐ. běi jí gāo sān shí liù dù qī fēn. jīng shī piān xī sān dù èr shí bā fēn. lǐng xiàn qī. zhǎng zhì fán, nán. yǐ. dōng: hú kǒu shān. dōng nán: wǔ lóng. dōng běi: bǎi gǔ. xī nán: fú quán. zhuó zhāng shuǐ zì zhǎng zi rù. dōng nán táo shuǐ chū xióng shān, běi hé bā jiàn jī míng shān shuǐ, yòu huì táo qīng hé rù. yòu běi zhì qín cūn, zuǒ huì lán shuǐ, yòu shí zǐ hé rù, yòu xī běi rù tún liú. zhèn sì: hán diàn gāo hé tài yì xī huǒ. fēn fáng tóng zhī zhù tài yì zhèn. xiàn chéng zhù xī huǒ zhèn. yì èr: lóng quán tài píng. zhǎng zi chōng. fǔ xī shǎo nán wǔ shí lǐ. dōng nán: zǐ yún shān yáng tóu. xī nán: fā jiū shān, shuǐ jīng zhù lù gǔ. zhuó zhāng shuǐ chū qí dōng lù sì xīng chí, dōng huì sǎn gài yáng quán shuǐ, jìng chéng nán, yòu hé yáo shuǐ cí lín shuǐ jí liáng shuǐ, rù zhǎng zhì. xī běi: lán shuǐ zì tún liú rù, jìng hé yòu huì yōng shuǐ, yì rù zhǎng zhì. bào diàn zhèn, xiàn chéng zhù. zhāng zé yì. tún liú chōng. fǔ xī běi liù shí lǐ. dōng běi: liáng cái shān. xī běi: wǔ cuán. xī nán: pán xiù, lán shuǐ chū qí yáng mó hé lǐng, gǔ jiàng shuǐ, dōng rù zhǎng zi zhù zhuó zhāng. zhì zhǎng zhì běi liú, jìng xiàn dōng rù lù chéng. jīn jiàng shuǐ chū qí yīn, dōng jìng shí tián shān, zuǒ huì gāo lì shuǐ, yòu dōng běi, yòu hé shuāng zé zuǒ sān zōng shān shuǐ, jìng chéng běi, yòu hé yí shuǐ. jī míng shuǐ nǎi gǔ jiàn shuǐ, jìng yú wú gù chéng nán tún liú gù chéng běi zhě. zhèn èr: sì dǐ fēng yí. yì yī: yú wú. xiāng yuán chōng. fǔ běi shǎo xī jiǔ shí lǐ. xī nán: wǔ cuán shān. běi: wǔ yīn xiān táng. xī běi: zǐ yán. dōng nán: lù tái. zhuó zhāng shuǐ zì lù chéng rù, jìng qí běi, zuǒ huì tóng dī shuǐ, yòu běi jìng chéng dōng. dōng běi: niè shuǐ zì wǔ xiāng rù, yòu huì lín shuǐ, shǐ shuǐ zì zuǒ zhù zhī, wèi hé hé kǒu, rù lí chéng. zhèn èr: dōng zhōu xià liáng. yì yī: sī tíng. lù chéng jiǎn. fǔ dōng běi sì shí lǐ. nán: lú shān dà yǔ. dōng nán: fú niú gé jǐng. dōng: jìng lín. xī: sān chuí. xī běi: huáng fù. xī nán: zhuó zhāng shuǐ zì tún liú rù, zuǒ hé jiàng shuǐ, wèi jiāo zhāng, jí yǔ gòng jiàng shuǐ. yòu xī běi rù xiāng yuán, zhì lí chéng cuò rù, jìng lù xiàn gù chéng, shì zhuó zhāng jiān yǒu lù jìn zhī chēng. yòu dōng fù cuò lí chéng, réng rù jìng. dōng chū mǎ tǎ kǒu rù hé nán shè xiàn. xī nán yǒu sān chuí gāng. dōng nán yǒu hóng tī guān, jí lǔ bān mén, xún sī zhù. zhèn sān: shén tóu huáng niǎn yáng wéi. dōng nán píng shùn xiāng chéng, xiāng xué xùn dǎo zhù yān. hú guān jiǎn. fǔ dōng nán sān shí lǐ. hú guān shān, xī běi liù lǐ. dōng běi: fēng xué shān. dōng: mǎ jū mài jī ān gōng. hú shuǐ chū xī běi, jìng chéng běi wèi shí zǐ hé, zuǒ hé qīng liú hé, dōng nán dài wáng bào dú, yòu dōng chì rǎng. qí yīn dōng jǐng lǐng, táo qīng hé chū, xī běi jìng huáng shān, bìng rù zhǎng zhì. lǐng dōng wǔ zhǐ hé, dōng nán wèi zhān shuǐ, jìng zǐ tuán shān rù hé nán lín xiàn. dōng yǒu yù xiá guān. féng pō zhèn. lí chéng jiǎn. fǔ dōng běi bǎi shí lǐ. dōng nán: lù cí shān. xī běi: jī bù yā yù. zhuó zhāng shuǐ zì xiāng yuán rù, dōng nán jìng lián zhū shān, cuò lù chéng fù rù, zuǒ hé huáng xū shuǐ, dōng jìng chì bì shān, réng rù zhī. dōng běi: xiù píng, qīng zhāng shuǐ zì liáo rù, jìng wú ér yù, gǔ hú guān zài yān, rù hé nán shè xiàn. yù quán shuǐ cóng zhī.
潞安府:繁,疲,難。隸冀寧道。初沿明制,領縣八。乾隆二十九年,省平順,分入潞城、壺關、黎城。西北距省治四百五十里。至京師千三百里。廣三百里,袤二百七十里。北極高三十六度七分。京師偏西三度二十八分。領縣七。長治繁,難。倚。東:壺口山。東南:五龍。東北:柏谷。西南:福泉。濁漳水自長子入。東南陶水出雄山,北合八諫、雞鳴山水,右會淘清河入。又北至秦村,左會藍水,右石子河入,又西北入屯留。鎮四:韓店、高河、太義、西火。分防同知駐太義鎮。縣丞駐西火鎮。驛二:龍泉、太平。長子沖。府西少南五十里。東南:紫雲山、羊頭。西南:發鳩山,水經注鹿谷。濁漳水出其東麓四星池,東會傘蓋、陽泉水,逕城南,右合堯水、慈林水及梁水,入長治。西北:藍水自屯留入,逕河右會雍水,亦入長治。鮑店鎮,縣丞駐。漳澤驛。屯留沖。府西北六十里。東北:良材山。西北:五巑。西南:盤秀,藍水出其陽摩河嶺,古絳水,東入長子注濁漳。至長治北流,逕縣東入潞城。今絳水出其陰,東逕石田山,左會高麗水,又東北,右合霜澤、左三嵕山水,逕城北,右合疑水。雞鳴水乃古諫水,逕余吾故城南、屯留故城北者。鎮二:寺底、丰儀。驛一:余吾。襄垣沖。府北少西九十里。西南:五巑山。北:五音、仙堂。西北:紫岩。東南:鹿台。濁漳水自潞城入,逕其北,左會銅鞮水,又北逕城東。東北:涅水自武鄉入,右會臨水,史水自左注之,為合河口,入黎城。鎮二:東周、下良。驛一:虒亭。潞城簡。府東北四十里。南:盧山、大禹。東南:伏牛、葛井。東:靜林。西:三垂。西北:黃阜。西南:濁漳水自屯留入,左合絳水,為交漳,即禹貢降水。又西北入襄垣,至黎城錯入,逕潞縣故城,是濁漳兼有潞浸之稱。又東復錯黎城,仍入境。東出馬塔口入河南涉縣。西南有三垂岡。東南有虹梯關,即魯般門,巡司駐。鎮三:神頭、黃碾、羊圍。東南平順鄉城,鄉學訓導駐焉。壺關簡。府東南三十里。壺關山,西北六里。東北:風穴山。東:馬駒、麥積、安公。壺水出西北,逕城北為石子河,左合清流河,東南大王、抱犢,又東赤壤。其陰東井嶺,淘清河出,西北逕黃山,併入長治。嶺東五指河,東南為沾水,逕紫團山入河南林縣。東有玉峽關。馮坡鎮。黎城簡。府東北百十里。東南:潞祠山。西北:積布、錏峪。濁漳水自襄垣入,東南逕聯珠山,錯潞城復入,左合黃須水,東逕赤壁山,仍入之。東北:繡屏,清漳水自遼入,逕吾兒峪,古壺關在焉,入河南涉縣。玉泉水從之。
zé zhōu fǔ: chōng, nán. lì jì níng dào. chū yán míng zhì, wèi zhí lì zhōu. lǐng xiàn sì. yōng zhèng liù nián wèi fǔ, zēng fù guō. xī běi jù shěng zhì liù bǎi èr shí lǐ. zhì jīng shī qiān liù bǎi lǐ. guǎng sān bǎi sì shí lǐ, mào èr bǎi sān shí lǐ. běi jí gāo sān shí wǔ dù sān shí yī fēn. jīng shī piān xī sān dù sān shí qī fēn. lǐng xiàn wǔ. fèng tái chōng, fán, nán. yǐ. nán: tài háng shān, qí diān hēi shí lǐng, qí běi tiān jǐng guān xī nán, xiǎo kǒu, jí tài xíng xíng mǎ láo. dōng nán: xiá shí fú shān. běi: sī mǎ. dōng běi: dān shuǐ zì gāo píng rù, zuǒ hé pú shuǐ, nán jìng gāo dōu gù chéng dōng. qí nán yuán zé shuǐ, chū xī běi èr xiān zhǎng, hé tǎ hé lái huì. yòu nán, zuǒ nà zhàng shuǐ, jìng bā pán lěi shí shí rén shān. bái shuǐ hé xī shā hé, jìng chéng nán, hé lù lú shuǐ, tiān jǐng xī yòu zhù zhī, rù hé nán hé nèi. xī běi: wú shān, yáng ā shuǐ chū, nán jìng pán lóng shèng wáng shān, rù yáng chéng zhù qìn shuǐ. qìn shuǐ fù rù, rù jì yuán wǎn zi. zhèn sān: héng wàng lán chē zhōu cūn. yì èr: tài xíng xīng yáo. chéng jiān xún sī zhù xīng yáo. gāo píng chōng, fán. fǔ běi shǎo dōng bā shí wǔ lǐ. běi: hán wáng shān. dōng: qī fó. xī: dú lóu hào shān. xī nán: kōng cāng. xī běi: fā jiū, zhāng shuǐ chū qí yīn. qí diān fèng tóu, dān shuǐ běi yuán chū, zuǒ huì bái shuǐ, yòu jué shuǐ, shí xuàn shuǐ. dōng nán, yòu hé zhǎng píng shuǐ, jìng chéng běi. yòu dōng nán, zuǒ hé xī dōng zhǎng hé, zhì dù cūn. yòu hé wǔ lóng shān shuǐ, sú yì yuē xuàn shuǐ, rù fèng tái. dōng yǒu pú shuǐ, zì líng chuān rù cóng zhī. dōng yǒu shí bì guān. xī běi yǒu zhǎng píng guān. zhèn sì: mǐ shān dīng bì yě chuān shí zhuāng. qiáo cūn zhǎng píng èr yì. yáng chéng nán. fǔ xī bā shí lǐ. xī nán: wáng wū, qí dōng xī chéng, yǒu sān fēng, yì yuē dǐ zhù, qí shuǐ chū. dōng nán: mǎng shān, xiù shuǐ chū, běi yuán, bìng rù hé nán jì yuán. dōng běi: qìn shuǐ zì qí xiàn rù, zuǒ hé shǐ shān hé, yòu hé yáng quán shuǐ, dōng nán jìng nán zhuāng. qí jiàn hé rù wèi nán hé, yòu hé huò zé shuǐ, jìng yán jiā jīn, yòu hé sāng lín shuǐ, zuǒ nà yáng ā shuǐ, rù fèng tái. dōng nán yǒu bái yún ài, lù tōng jì yuán. xiàn jìng shí qī ài, cǐ wèi zuì yào. dōng yě zhèn, tóng zhī zhù. líng chuān jiǎn. fǔ dōng běi bǎi èr shí lǐ. xī nán: jiǔ xiān shān. xī běi: bǎo yīng. shèng gōng shān, pú shuǐ chū, qū xī, zuǒ huì lóng mén shān fèng shān shuǐ, rù gāo píng. dōng běi: yáo zhuāng, zhàng hé chū, xī nán jìng líng quán liù jǐng fú ér zhū shān, rù fèng tái. dōng nán: wáng mǎng lǐng, yuán shuǐ chū. hóng shuǐ cūn, píng tián shuǐ chū, bìng rù hé nán huī xiàn. nán: shuāng tóu quán, qū nán, jìng shòu lǘ lǐng rù xiū wǔ. dōng běi: xī shān, qí shuǐ chū, sú xī shuǐ, jìng xióng ěr, jí jù rù shān, rù hú guān. qìn shuǐ jiǎn. fǔ xī běi bǎi qī shí lǐ. xī: fù shān. xī nán: fǔ shān. dōng běi: kuí shān. běi: dà jiān, zhì hé tóu zhài, yòu hé méi hé xìng hé. qìn shuǐ zì yuè yáng yòu huì dōng hé, jí shuǐ jīng hēi lǐng shuǐ. yòu dōng nán jìng zǐ jīn shān zhì duān shì gù chéng, zuǒ hé qín chuān jí xióng ěr shān shuǐ, jí shuǐ jīng zhù gǎn gǎn shuǐ. yòu dōng nán, zuǒ hé pān hé, rù yáng chéng. xī nán: lù tái shān, lú hé chū, gǔ yáng quán shuǐ. qí nán jiàn hé bìng cóng zhī. zhèn sì: guō bì wǔ ān gù zhèn duān shì. duān shì, xún sī zhù.
澤州府:沖,難。隸冀寧道。初沿明制,為直隸州。領縣四。雍正六年為府,增附郭。西北距省治六百二十里。至京師千六百里。廣三百四十里,袤二百三十里。北極高三十五度三十一分。京師偏西三度三十七分。領縣五。鳳台沖,繁,難。倚。南:太行山,其巔黑石嶺,其北天井關;西南,小口,即太行陘馬牢。東南:硤石、浮山。北:司馬。東北:丹水自高平入,左合蒲水,南逕高都故城東。其南源澤水,出西北二仙掌,合塔河來會。又南,左納丈水,逕八盤、壘石、石人山。白水合西沙河,逕城南,合轆轤水,天井溪右注之,入河南河內。西北:吳山,陽阿水出,南逕蟠龍、聖王山,入陽城注沁水。沁水復入,入濟源碗子。鎮三:橫望、攔車、周村。驛二:太行、星軺。丞兼巡司駐星軺。高平沖,繁。府北少東八十五里。北:韓王山。東:七佛。西:髑髏、浩山。西南:空倉。西北:發鳩,漳水出其陰。其巔鳳頭,丹水北源出,左會白水,右絕水,實泫水。東南,右合長平水,逕城北。又東南,左合西東長河,至杜村。右合五龍山水,俗亦曰泫水,入鳳台。東有蒲水,自陵川入從之。東有石壁關。西北有長平關。鎮四:米山、丁壁、野川、時莊。喬村、長平二驛。陽城難。府西八十里。西南:王屋,其東析城,有三峰,亦曰底柱,濝水出。東南:莽山,溴水出,北源,併入河南濟源。東北:沁水自其縣入,左合史山河,右合陽泉水,東南逕南莊。其澗河入為南河,右合濩澤水,逕閻家津,右合桑林水,左納陽阿水,入鳳台。東南有白雲隘,路通濟源。縣境十七隘,此為最要。東冶鎮,同知駐。陵川簡。府東北百二十里。西南:九仙山。西北:寶應。聖宮山,蒲水出,屈西,左會龍門山、鳳山水,入高平。東北:堯莊,丈河出,西南逕靈泉、六景、佛兒諸山,入鳳台。東南:王莽嶺,源水出。洪水村,平田水出,併入河南輝縣。南:雙頭泉,屈南,逕瘦驢嶺入修武。東北:淅山,淇水出,俗淅水,逕熊耳,即沮洳山,入壺關。沁水簡。府西北百七十里。西:阜山。西南:輔山。東北:隗山。北:大尖,至河頭寨,右合梅河、杏河。沁水自岳陽右會東河,即水經黑嶺水。又東南逕紫金山至端氏故城,左合秦川及熊耳山水,即水經注簳簳水。又東南,左合潘河,入陽城。西南:鹿台山,蘆河出,古陽泉水。其南澗河並從之。鎮四:郭壁、武安、固鎮、端氏。端氏,巡司駐。
liáo zhōu zhí lì zhōu: fán, lì jì níng dào. xī běi jù shěng zhì sān bǎi sì shí lǐ. zhì jīng shī qiān sān bǎi lǐ. guǎng sān bǎi sān shí lǐ, mào bǎi qī shí lǐ. běi jí gāo sān shí qī dù sān fēn. jīng shī piān xī sān dù yī fēn. lǐng xiàn èr. liáo yáng shān, chéng dōng sān lǐ. dōng: dōng yún. nán: wǔ jūn. chéng xī: shān jūn shān. dōng běi: mó tiān lǐng. qīng zhāng shuǐ zì hé shùn rù, jìng huáng zhāng zhèn, qū nán, yòu huì xī yuán xī zhāng hé, wèi jiāo zhāng kǒu. zuǒ hé jī shān shuǐ jí xǐ ěr quán dōng liù shí lǐ, cǐ fù huì wèi hé nán dēng fēng shān zhě, jìng lí chéng dōng, rù hé nán shè xiàn, zhì lín xiàn yǔ zhuó zhāng hé. zhǎng chéng huáng zhāng qín quán tóng yù má tián hán wáng guǎi ér, fán qī zhèn. huáng zé guān zhī shí bā pán, xún sī zhù. nán guān yì. hé shùn jiǎn. fǔ dōng běi jiǔ shí lǐ. dōng běi: hé shān. xī nán: duàn gū. xī běi: jiǔ jīng. běi: má yī. qīng zhāng shuǐ zì píng dìng rù, jìng shí hóu lǐng, qū shé zhì chéng dōng nán, yòu huì nán yuán liáng yú shuǐ, yòu dōng nán, zuǒ hé qīng shuǐ, gǔ huáng wàn shuǐ, jìng shǒu yáng shān rù zhōu. xī nán, bā fù lǐng, qí xī yuán liáo yáng hé chū qí běi lǎo shān. shuǐ jīng zhù lǎo shuǐ, yì xī zhāng shuǐ, dōng nán jìng yí chéng zhèn, cóng zhī. wǔ xiāng shuǐ, chū qí nán wǔ shān, rù. yú shè sōng yān hán hú mǎ lǐng qīng chéng hǔ yù mǎ fāng héng lǐng wēn quán, fán bā zhèn. bā fù lǐng xún sī. yú shè jiǎn. fǔ xī jiǔ shí lǐ. dōng nán: xiù róng shān. dōng: qīng liáng jī shān. běi: běi quán. dōng běi: wǔ xiāng shuǐ zì hé shùn rù, xī jìng qí gù chéng běi sān shí lǐ jí dì xíng zhì yú shè chéng, zhé nán jìng chéng xī, yòu nán nà xiàn zhī xī chuān yí chuān děng shuǐ, rù wǔ xiāng jiè. xī běi: huáng huā lǐng, wū mǎ hé chū yān, xī běi liú, rù tài gǔ jiè. běi yǒu mǎ líng guān, xī yǒu shí huì guān. yún cù zhèn.
遼州直隸州:繁,隸冀寧道。西北距省治三百四十里。至京師千三百里。廣三百三十里,袤百七十里。北極高三十七度三分。京師偏西三度一分。領縣二。遼陽山,城東三里。東:東雲。南:武軍。城西:{山軍}山。東北:摩天嶺。清漳水自和順入,逕黃張鎮,屈南,右會西源西漳河,為交漳口。左合箕山水即洗耳泉東六十里,此附會為河南登封山者,逕黎城東,入河南涉縣,至林縣與濁漳合。長城、黃張、芹泉、桐峪、麻田、韓王、拐兒,凡七鎮。黃澤關之十八盤,巡司駐。南關驛。和順簡。府東北九十里。東北:合山。西南:斷孤。西北:九京。北:麻衣。清漳水自平定入,逕石猴嶺,屈折至城東南,右會南源梁餘水,又東南,左合清水,古黃萬水,逕首陽山入州。西南,八賦嶺,其西源遼陽河出其北轑山。水經注轑水,亦西漳水,東南逕儀城鎮,從之。武鄉水,出其南武山,入。榆社、松煙、寒湖、馬嶺、青城、虎峪、馬坊、橫嶺、溫泉,凡八鎮。八賦嶺巡司。榆社簡。府西九十里。東南:秀容山。東:清涼、箕山。北:北泉。東北:武鄉水自和順入,西逕其故城北三十里即地形志榆社城,折南逕城西,又南納縣之西川、儀川等水,入武鄉界。西北:黃花嶺,烏馬河出焉,西北流,入太谷界。北有馬陵關,西有石會關。雲簇鎮。
qìn zhōu zhí lì zhōu: chōng, fán. lì jì níng dào. xī běi jù shěng zhì sān bǎi sān shí lǐ. guǎng sān bǎi èr shí lǐ, mào bǎi sān shí lǐ. běi jí gāo sān shí liù dù sì shí yī fēn. jīng shī piān xī sān dù sì shí èr fēn. lǐng xiàn èr. dōng: lín shān. xī: yáo shān. xī nán: tóng dī. xī běi: fú niú. yí dōng zhāng yuán zhèn, xiǎo zhāng shuǐ chū, zuǒ huì huā shān làn kē shān, jìng chéng xī, yòu nán, yòu hé hòu quán shàng guān quán, zhì wàn ān shān běi, yòu huì tóng dī shuǐ, rù xiāng yuán, yì tōng mù zhī. guō cūn xī tāng èr zhèn. qìn yáng yì. qìn yuán jiǎn. zhōu xī shǎo nán bǎi èr shí lǐ. xī běi: mián shān, qí yì míng yuē yè lì, yuē yáng tóu, qìn shuǐ chū yān. dōng nán jìng rén wù shān, yòu huì huò shuǐ, zuǒ qín gǔ shuǐ, zhì jiāo kǒu zhé xī nán, jìng chéng dōng, hé qín quán shān shuǐ, zhì nán shí, zuǒ huì qīng lóng shān shuǐ, yòu xī chuān dà nán chuān, rù yuè yáng. bǎi zi guō dào guān chē sān zhèn. wǔ xiāng jiǎn. zhōu dōng běi wǔ shí lǐ. chéng dōng běi: bǐng shān. dōng nán: sān yuán. xī: lù tái. xī běi: hóu jiǎ shān. yǒu fèn shuǐ lǐng, hóu jiǎ shuǐ chū qí yīn, běi rù qí. niè shuǐ chū qí yáng, shí shuǐ jīng zhù tāng gǔ wǔ quán shuǐ. zuǒ huì gāo zhài sì hé, gǔ bái jī shuǐ, jìng chéng xī, zuǒ huì wǔ xiāng shuǐ, yòu dōng zhì chéng nán, zuǒ hé nán tíng shuǐ, zhé nán, zuǒ hé guō yáo lǐng shuǐ, rù xiāng yuán. zhèn èr: pán lóng mò dèng. yì èr: quán diàn nán guān.
沁州直隸州:沖,繁。隸冀寧道。西北距省治三百三十里。廣三百二十里,袤百三十里。北極高三十六度四十一分。京師偏西三度四十二分。領縣二。東:麟山。西:堯山。西南:銅鞮。西北:伏牛。迤東漳源鎮,小漳水出,左會花山、爛柯山,逕城西,又南,右合後泉、上官泉,至萬安山北,右會銅鞮水,入襄垣,亦通目之。郭村、西湯二鎮。沁陽驛。沁源簡。州西少南百二十里。西北:綿山,其異名曰謁戾,曰羊頭,沁水出焉。東南逕仁霧山,右會湱水,左琴谷水,至交口折西南,逕城東,合芹泉山水,至南石,左會青龍山水,右西川、大南川,入岳陽。柏子、郭道、官車三鎮。武鄉簡。州東北五十里。城東北:鞞山。東南:三原。西:麓台。西北:侯甲山。有分水嶺,侯甲水出其陰,北入祁。涅水出其陽,實水經注湯谷五泉水。左會高砦寺河,古白雞水,逕城西,左會武鄉水,又東至城南,左合南亭水,折南,左合鍋窯嶺水,入襄垣。鎮二:盤龍、墨鐙。驛二:權店、南關。
píng dìng zhí lì zhōu: chōng, fán. lì jì níng dào. chū yán míng zhì, wèi tài yuán shǔ zhōu. yōng zhèng èr nián shēng, réng lǐng, bìng gē yú shòu yáng lái lì. jiā qìng yuán nián, shěng lè píng rù. xī běi jù shěng zhì èr bǎi qī shí wǔ lǐ. zhì jīng shī bā bǎi qī shí lǐ. guǎng èr bǎi qī shí lǐ, mào èr bǎi jiǔ shí wǔ lǐ. běi jí gāo sān shí qī dù wǔ shí fēn. jīng shī piān xī èr dù sì shí bā fēn. lǐng xiàn èr. dōng: gāo luò shān. dōng běi: měng shān. dōng nán: sōng zǐ lǐng. xī nán: zhān lǐng yě shuǐ nán yuán zhān shuǐ chū, huì xiǎo sōng míng shuǐ, dōng rù zhí lì jǐng xíng. qí běi gān táo hé, xī běi táo shuǐ zì shòu yáng rù, huì bǎo ān hé píng tán yáng quán shuǐ, jìng chéng běi, yòu dōng, yòu hé nán chuān, jìng jiāo yuán cūn, zuǒ nà wén gǔ shuǐ, zhì gǔ chéng tiān jūn. zuǒ hé bì fā shuǐ, bìng cóng zhī. qīng zhāng sān yuán. běi yuán chū qí xī dà yào gǔ, shān hǎi jīng suǒ wèi chū shǎo shān zhě, nán rù hé shùn. dòng wō shuǐ chū qí běi dǒu quán lǐng, xī jìng mǎ wěi lǐng, zuǒ hé fú huà shān, nà mù guā lǐng shuǐ. shuǐ jīng zhù, nán lù xī rù shòu yáng. dōng yǒu gù guān, dōng běi yǒu niáng zǐ guān, bìng jiē jǐng xíng jiè wèi yào ài. yǒu zhèng tài tiě lù. yī zhèn: jìng yáng. sān yì: cè shí gān táo bǎi jǐng. lè píng xiāng chéng, zhōu pàn jí xiāng xué jiào yù zhù. bǎi jǐng, xún sī zhù. qí gān táo, cái. yú chōng. zhōu xī běi bǎi lǐ. nán: shí ài shān. dōng: bái mǎ. dōng běi: yuán chóu. běi: niú dào lǐng. hū tuó shuǐ zì wǔ tái rù, jìng qí xī, yòu hé wū hé, yòu dōng, yòu hé lóng huā hé, rù zhí lì píng shān. xī nán: xiù shuǐ chū nán shàng shè, hé xiāng shuǐ, jiā chéng dōng nán, cóng xíng qiān èr bǎi yú lǐ, xià zhì tiān jīn rù hǎi. dōng běi huáng ān shí bā pán yú zǎo zhū guān, bìng tōng píng shān, dōng héng hé cáo tōng jǐng xíng, bìng yào ài. qín quán yì jiù shè xún sī, hòu cái. shòu yáng chōng, fán. zhōu xī bǎi lǐ. chū lì tài yuán fǔ. yōng zhèng èr nián lái lì. běi: fāng shān. xī běi: shuāng fèng hǎn shān. dōng: táo yuán gōu, yě shuǐ běi yuán táo shuǐ chū. dì lǐ zhì, mián màn shuǐ huì qín quán shuǐ dōng rù qí zhōu. nán: dòng wō shuǐ zì zhōu rù, zhì xiàn nán guò shān. xī nán: yào luó shān, shòu shuǐ chū, dōng huì hēi shuǐ, lóng mén hé zhù zhī, xī rù yú cì. yǒu zhèng tài tiě lù. yī zhèn: suì chéng. yī yì: tài ān. yì chéng jiān xún sī zhù.
平定直隸州:沖,繁。隸冀寧道。初沿明制,為太原屬州。雍正二年升,仍領,並割盂、壽陽來隸。嘉慶元年,省樂平入。西北距省治二百七十五里。至京師八百七十里。廣二百七十里,袤二百九十五里。北極高三十七度五十分。京師偏西二度四十八分。領縣二。東:皋落山。東北:蒙山。東南:松子嶺。西南:沾嶺;冶水南源沾水出,會小松鳴水,東入直隸井陘。其北甘桃河,西北桃水自壽陽入,匯保安河、平潭、陽泉水,逕城北,又東,右合南川,逕交原村,左納文谷水,至古承天軍。左合畢發水,並從之。清漳三源。北源出其西大要谷,山海經所謂「出少山」者,南入和順。洞渦水出其北陡泉嶺,西逕馬尾嶺,左合浮化山,納木瓜嶺水。水經注,南路西入壽陽。東有故關,東北有娘子關,並接井陘界為要隘。有正太鐵路。一鎮:靜陽。三驛:測石、甘桃、柏井。樂平鄉城,州判及鄉學教諭駐。柏井,巡司駐。其甘桃,裁。盂沖。州西北百里。南:石艾山。東:白馬。東北:原仇。北:牛道嶺。滹沱水自五台入,逕其西,右合烏河,又東,右合龍花河,入直隸平山。西南:秀水出南上社,合香水,夾城東南,從行千二百餘里,下至天津入海。東北黃安、十八盤、榆棗諸關,並通平山,東橫河槽通井陘,並要隘。芹泉驛舊設巡司,後裁。壽陽沖,繁。州西百里。初隸太原府。雍正二年來隸。北:方山。西北:雙鳳、罕山。東:桃源溝,冶水北源桃水出。地理志,綿蔓水會芹泉水東入其州。南:洞渦水自州入,至縣南過山。西南:要羅山,壽水出,東會黑水,龍門河注之,西入榆次。有正太鐵路。一鎮:遂成。一驛:太安。驛丞兼巡司駐。
píng yáng fǔ: chōng, fán, nán. tài yuán zhèn zǒng bīng zhù. chū yán míng zhì, lǐng zhōu liù, xiàn èr shí bā. yōng zhèng èr nián, pú jiě jiàng jí xí zhí lì, gē lín jìn èr shí xiàn fēn lì tài píng xiāng líng fén xī, xún fù. qián lóng zhōng, huò zhí lì, gē zhào chéng líng shí shǔ zhī, jí zhōu jí xiāng níng fù. dōng běi jù shěng zhì liù bǎi shí lǐ. zhì jīng shī qiān bā bǎi lǐ. guǎng èr bǎi qī shí lǐ, mào bǎi bā shí lǐ. běi jí gāo sān shí liù dù wǔ fēn. jīng shī piān xī sì dù wǔ shí liù fēn. lǐng zhōu yī, xiàn shí. lín fén chōng, fán, nán. yǐ. dōng nán: fú shān. běi yǒu fén shuǐ zì hóng dòng rù. dōng nán: yù shuǐ zì fú shān rù, jìng qí dōng, zuǒ hé jīn shuǐ hé, yòu lào shuǐ zhù zhī, nán jìng chéng xī. yǒu gū shè shān, yī míng píng shān. píng shuǐ dōng zhù zhī. qí nán chū zhě bìng rù xiāng líng. xī běi fēn shuǐ lǐng, dà dōng hé chū, rù pú. pō zhuāng fán shān èr zhèn. jiàn xióng yì. hóng dòng chōng, fán. fǔ dōng běi wǔ shí wǔ lǐ. dōng: jiǔ jī shān huò shān. běi yǒu fén shuǐ zì zhào chéng rù, jìng chéng xī, yòu hé běi jiàn, qū xī nán, zuǒ nà nán jiàn, yòu hé lóu shān yǔ mén shān shuǐ, rù lín fén. guō pén zhèn. pǔ rùn yì. fú shān jiǎn. fǔ dōng shǎo nán qī shí lǐ. fú shān, xī nán sān shí lǐ, jīn shuǐ hé chū. dōng nán: yín dòng. dōng běi: yáo shān wū lǐng, lào shuǐ chū, xī rù lín fén. dōng: tiān tán, nán hé chū, xī nán: hú kǒu, shí shǔ shān, yù shuǐ chū. dōng běi: héng lǐng, jí zhōng tiáo, dōng hé chū, rù qìn shuǐ. dōng zhāng zhèn. yuè yáng jiǎn. fǔ dōng běi bǎi èr shí lǐ. běi: xuě bái. xī běi: jiān yáng. dōng nán: diāo huáng. dōng běi: qìn shuǐ zì qìn yuán rù, yòu hé hé chuān hé, zuǒ nà héng hé, qū nán rù qìn shuǐ. dōng běi: ān jí lǐng, jiàn hé chū. qí yī yuán chū xī běi jīn duī lǐ shuǐ, jìng chéng dōng píng fēng shān, yòu nán, zuǒ hé yǒng lè lǐ shuǐ, qí nán nán jiàn chū guō diàn, bìng xī rù hóng dòng. dōng běi yǒu tóng guān ài. qǔ wò chōng, fán, nán. fǔ nán bǎi èr shí lǐ. xī nán: jiàng shān. xī běi: qiáo shān. xī yǒu fén shuǐ zì tài píng rù, zuǒ nà fǔ shuǐ, rù jiàng. dōng yǒu huì shuǐ zì yì chéng rù, zuǒ nà jiàng shuǐ, yì rù jiàng. zhèn èr: chái cūn hóu mǎ. yì èr: hóu mǎ méng chéng. xún sī zhù hóu mǎ. yì chéng nán. fǔ dōng nán bǎi sān shí lǐ. běi: dān shān shǔ shān. dōng nán: lì shān. dōng běi: wū lǐng fó shān. huì shuǐ nán běi yuán chū, hé jìng chéng dōng ér nán, zuǒ huì dōng yuán jiàng gāo shān shuǐ, jīn luán shuǐ. wū lǐng, huò dōng zhī, gù shuō wén huì chū huò shān, shuǐ jīng zé tǒng yuē chū huì jiāo dōng gāo shān. yòu xī nán jìng huì jiāo, cuò jiàng fù rù, rù qǔ wò. xī běi: xiǎo mián shān, fǔ shuǐ chū, xī nán liú, yì rù qǔ wò. yǒu lóng huà zhèn. tài píng chōng, fán, nán. fǔ xī běi jiǔ shí lǐ. yōng zhèng èr nián lì jiàng, qī nián fù. nán: fén yīn. xī nán: jiǔ quán. dōng běi: fén shuǐ zì xiāng líng rù, nán rù qǔ wò. zhèn sān: qīng chǔ zhào kāng shǐ cūn. yī yì: shǐ cūn, yì chéng jiān xún sī zhù. xiāng líng nán. fǔ xī nán sān shí lǐ. yōng zhèng èr nián lì jiàng, qī nián fù. dōng nán: chóng shān. xī nán: sān dèng. dōng yǒu fén shuǐ zì lín fén rù, yòu hé píng shuǐ. yòu zhū shān jiàn shuǐ sān pài dōng zhù, rù tài píng. zhào qū zhèn. fén xī jiǎn. fǔ xī běi bǎi jiǔ shí lǐ. yōng zhèng èr nián lì xí, jiǔ nián fù. fén yīn shān, xī nán wǔ shí wǔ lǐ. dōng nán: fén shuǐ zì huò rù, yòu hé hōng hōng jiàn qíng xiāng hé, jìng shāng shān rù zhào chéng. xiāng níng jiǎn. fǔ xī shǎo nán èr bǎi sān shí lǐ. yōng zhèng èr nián lì jí zhōu, qián lóng sān shí liù nián réng lái lì. dōng běi: bǎi shān qín shān. xī nán: liǎng rǔ. dōng nán: mǎ tóu. xī běi: xiāng lú yán. hé shuǐ zì jí rù, jìng qí lù, yǒu shī jiā tān. dōng: è shān, è shuǐ chū, huì běi yuán gāo tiān shān shuǐ. yòu xī hé luó gǔ shuǐ, jìng chéng nán, yòu xī běi rù yān. yòu dōng nán, rù hé jīn. yíng lǐ zhèn. jí zhōu fán. fǔ xī bǎi qī shí lǐ. yōng zhèng èr nián zhí lì qián lóng sān shí qī nián fù. jí shān, zhì běi. dōng běi: jī shān shí mén. běi: páo shān fēng shān. hé shuǐ zì dà níng rù, jìng lóng wáng chí, yǔ gòng hú kǒu zài yān, jí mèng mén shān. zhì xiǎo chuán wō. dōng nán: gāo tiān shān, qīng shuǐ hé chū. shuǐ jīng zhù, yáng qiú shuǐ hé fàng mǎ lǐng yún tái shān shuǐ, xī jìng chéng nán rù yān. yòu dōng nán rù xiāng níng. sān gòu zhèn.
平陽府:沖,繁,難。太原鎮總兵駐。初沿明制,領州六,縣二十八。雍正二年,蒲、解、絳、吉、隰直隸,割臨晉二十縣分隸太平、襄陵、汾西,尋復。乾隆中,霍直隸,割趙城、靈石屬之,吉州及鄉寧復。東北距省治六百十里。至京師千八百里。廣二百七十里,袤百八十里。北極高三十六度五分。京師偏西四度五十六分。領州一,縣十。臨汾沖,繁,難。倚。東南:浮山。北有汾水自洪洞入。東南:潏水自浮山入,逕其東,左合金水河,右澇水注之,南逕城西。有姑射山,一名平山。平水東注之。其南出者併入襄陵。西北分水嶺,大東河出,入蒲。泊莊、礬山二鎮。建雄驛。洪洞沖,繁。府東北五十五里。東:九箕山、霍山。北有汾水自趙城入,逕城西,右合北澗,屈西南,左納南澗,右合婁山、禹門山水,入臨汾。郭盆鎮。普潤驛。浮山簡。府東少南七十里。浮山,西南三十里,金水河出。東南:銀洞。東北:堯山;烏嶺,澇水出,西入臨汾。東:天壇,南河出,西南:壺口,實蜀山,潏水出。東北:橫嶺,即中條,東河出,入沁水。東張鎮。岳陽簡。府東北百二十里。北:雪白。西北:尖陽。東南:刁黃。東北:沁水自沁源入,右合和川河,左納橫河,屈南入沁水。東北:安吉嶺,澗河出。其一源出西北金堆里水,逕城東屏風山,又南,左合永樂里水,其南南澗出郭店,並西入洪洞。東北有潼關隘。曲沃沖,繁,難。府南百二十里。西南:絳山。西北:橋山。西有汾水自太平入,左納釜水,入絳。東有澮水自翼城入,左納絳水,亦入絳。鎮二:柴村、侯馬。驛二:侯馬、蒙城。巡司駐侯馬。翼城難。府東南百三十里。北:丹山、蜀山。東南:歷山。東北:烏嶺、佛山。澮水南北源出,合逕城東而南,左會東源絳高山水,今灤水。烏嶺,霍東支,故說文「澮出霍山」,水經則統曰「出澮交東高山」。又西南逕澮交,錯絳復入,入曲沃。西北:小綿山,滏水出,西南流,亦入曲沃。有隆化鎮。太平沖,繁,難。府西北九十里。雍正二年隸絳,七年復。南:汾陰。西南:九泉。東北:汾水自襄陵入,南入曲沃。鎮三:清儲、趙康、史村。一驛:史村,驛丞兼巡司駐。襄陵難。府西南三十里。雍正二年隸絳,七年復。東南:崇山。西南:三嶝。東有汾水自臨汾入,右合平水。又諸山澗水三派東注,入太平。趙曲鎮。汾西簡。府西北百九十里。雍正二年隸隰,九年復。汾陰山,西南五十五里。東南:汾水自霍入,右合轟轟澗、勍香河,逕商山入趙城。鄉寧簡。府西少南二百三十里。雍正二年隸吉州,乾隆三十六年仍來隸。東北:柏山、秦山。西南:兩乳。東南:馬頭。西北:香爐岩。河水自吉入,逕其麓,有師家灘。東:鄂山,鄂水出,會北源高天山水。又西合羅谷水,逕城南,又西北入焉。又東南,入河津。營里鎮。吉州繁。府西百七十里。雍正二年直隸;乾隆三十七年復。吉山,治北。東北:雞山、石門。北:庖山、風山。河水自大寧入,逕龍王池,禹貢壺口在焉,即孟門山。至小船窩。東南:高天山,清水河出。水經注,羊求水合放馬嶺、雲台山水,西逕城南入焉。又東南入鄉寧。三垢鎮。
pú zhōu fǔ: chōng, fán, nán. lì hé dōng dào. míng, píng yáng shǔ zhōu. yōng zhèng èr nián zhí lì. réng míng suǒ lǐng lín jìn róng hé yī shì wàn quán, wéi hé jīn xuē. liù nián wèi fǔ, zhì fù guō. xún zēng yú xiāng. dōng běi jù shěng zhì qiān yī bǎi lǐ. zhì jīng shī èr qiān èr bǎi lǐ. guǎng bǎi sān shí lǐ, mào bǎi shí lǐ. běi jí gāo sān shí sì dù wǔ shí èr fēn. piān xī liù dù shí wǔ fēn. lǐng xiàn liù. yǒng jì chōng, fán, nán. yǐ. míng zhōu zhì, shěng hé dōng rù. yōng zhèng liù nián zhì. dōng nán: zhōng tiáo, jí yǔ gòng léi shǒu, qí nán fù yáo shān shǒu yáng, yí dōng lì shān. dōng běi: hé shuǐ zì lín jìn rù, xī jìng cāng líng gǔ, zhì hán jiā yíng, cuò shǎn xī hé yáng cháo yì. qí sù shuǐ huì yáo xiān qú yú dōng wǔ xìng hú rù, yòu xī cóng zhī, zhì yán tān fù rù. yí dōng nán jìng fēng líng dù, wéi ruì rù yān, yáng xióng fù suǒ wèi hé líng jué tī, zhǎng huá dǎo xiāng zhě. yòu dōng rù ruì chéng. zhèn sì: zhào yī kē hé kǎo lǎo yǒng lè. tóng zhī zhù yǒng lè. hé dōng yì. lín jìn chōng, fán, nán. fǔ dōng běi qī shí lǐ. dōng běi: yí shān. xī běi: hé shuǐ zì róng hé rù, jìng wú wáng dù. dōng nán: sù shuǐ zì yī shì yuán yú xiāng jiè zhù wǔ xìng hú cóng zhī. fán qiáo zhèn yòu yì. yú xiāng nán. fǔ dōng liù shí lǐ. míng yán yuán zhì, shěng rù lín jìn. yōng zhèng bā nián fù xī zhì. nán: zhōng tiáo shān, yǒu wáng guān gǔ. xī nán: wǔ lǎo cōng lóng fāng shān. qí běi tán shǒu, qí běi wǔ xìng hú. shuǐ jīng zhù, zhāng yáng chí yǒu yā zi chí, hé zhōng tiáo shuǐ. dōng běi sù shuǐ zì lín jìn rù, huì yáo xiān qú, bìng huì yān. yòu xī rù yǒng jì. gù shì zhèn. tāng jiā yì. róng hé nán. fǔ dōng běi bǎi èr shí lǐ. chéng dōng: é méi lǐng. xī běi: hé shuǐ zì hé jīn rù, fén shuǐ rù yān. gǔ fén suī yān. jí chūn qiū kuí qiū. nán jìng chéng xī rù lín jìn. hú bì sūn jí èr zhèn. yáng líng yì. yī shì chōng, fán. fǔ dōng běi yī bǎi shí lǐ. dōng yǒu sù shuǐ zì ān yì rù, xī nán rù lín jìn. yǒu zhāng yuè zhèn. wàn quán nán. fǔ dōng běi bǎi liù shí lǐ. dōng: jiè shān, qí xī fēng gū shān. chéng nán shān yīn nuǎn quán. yòu dōng jiàn. jiě diàn zhèn.
蒲州府:沖,繁,難。隸河東道。明,平陽屬州。雍正二年直隸。仍明所領臨晉、榮河、猗氏、萬泉,惟河津削。六年為府,置附郭。尋增虞鄉。東北距省治千一百里。至京師二千二百里。廣百三十里,袤百十里。北極高三十四度五十二分。偏西六度十五分。領縣六。永濟沖,繁,難。倚。明州治,省河東入。雍正六年置。東南:中條,即禹貢雷首,其南阜堯山、首陽,迤東歷山。東北:河水自臨晉入,西逕蒼陵谷,至韓家營,錯陝西郃陽、朝邑。其涑水會姚暹渠於東五姓湖入,又西從之,至鹽灘復入。迤東南逕風陵渡,溈汭入焉,揚雄賦所謂「河靈矍踢,掌華蹈襄」者。又東入芮城。鎮四:趙伊、匼河、栲栳、永樂。同知駐永樂。河東驛。臨晉沖,繁,難。府東北七十里。東北:嶷山。西北:河水自榮河入,逕吳王渡。東南:涑水自猗氏緣虞鄉界注五姓湖從之。樊橋鎮又驛。虞鄉難。府東六十里。明沿元制,省入臨晉。雍正八年復析置。南:中條山,有王官谷。西南:五老、蔥聾、方山。其北檀首,其北五姓湖。水經注,張陽池有鴨子池,合中條水。東北涑水自臨晉入,會姚暹渠,並匯焉。又西入永濟。故市鎮。湯家驛。榮河難。府東北百二十里。城東:峨眉嶺。西北:河水自河津入,汾水入焉。古汾睢湮。即春秋葵丘。南逕城西入臨晉。胡壁、孫吉二鎮。陽陵驛。猗氏沖,繁。府東北一百十里。東有涑水自安邑入,西南入臨晉。有張岳鎮。萬泉難。府東北百六十里。東:介山,其西峰孤山。城南山陰暖泉。又東澗。解店鎮。
jiě zhōu zhí lì zhōu: fán, nán. hé dōng dào jiān yán fǎ zhù ān yì yùn chéng. míng, píng yáng shǔ zhōu. lǐng xiàn wǔ. yōng zhèng èr nián shēng, gē wén xǐ yì qí yuán qǔ, xún bìng lì jiàng. dōng běi jù shěng zhì jiǔ bǎi wǔ shí lǐ. zhì jīng shī qiān sì bǎi wǔ shí lǐ. guǎng èr bǎi èr shí lǐ, mào bǎi sì shí lǐ. běi jí gāo sān shí sì dù wǔ shí bā fēn. jīng shī piān xī wǔ dù sān shí bā fēn. lǐng xiàn sì. dōng nán: zhōng tiáo shān, qí jí héng lǐng, yòu bái jìng fēn yún. qí běi yán chí. yòu běi yán shuǐ, jīn yáo xiān qú, zì ān yì rù, jìng qí běi, xī rù yú xiāng. chéng xī běi xiāo chí, zhuó zé. zhǎng lè zhèn. zhǎng lè yán chí èr xún sī. ān yì chōng, fán, nán. fǔ dōng běi wǔ shí wǔ lǐ. dōng nán: wú shān. nán: zhōng tiáo. běi: míng tiáo. xī nán: yán chí. chí běi yùn chéng. hé dōng dào jí zhōu pàn zhù. dōng yǒu kǔ chí. dōng běi: yáo xiān qú, jí yán shuǐ, zì xià rù, jìng chéng běi, yòu xī nán jìng yùn chéng běi rù zhōu. yòu dōng běi, sù shuǐ zì xià rù, xī rù yī shì. zhèn èr: dōng guō shèng huì. yǒu xún sī. hóng zhī yì. xià chōng, fán. fǔ dōng běi bǎi lǐ. nán: bǎi tǎ shān. dōng běi: cuì yán jì shān. dōng nán: wēn quán. wū xián shān, yán shuǐ chū, jīn yáo xiān qú, xī běi jìng yún gǔ zhì chéng nán zhé xī. xī běi: sù shuǐ zì wén xǐ rù, nán jìng xià hòu líng, bìng rù ān yì. cáo zhāng hú zhāng wèi guō shuǐ tóu péi jiè wǔ zhèn. píng lù jiǎn. fǔ dōng nán jiǔ shí lǐ. dōng běi: yú shān, shàng yǒu yú chéng. qí xī fù yán qīng liáng shān. xī běi: tiān jǐng bēi ěr. xī nán: hé shuǐ zì ruì chéng rù, jìng hóng chí, zhì máo jīn dù. zhōng tiáo shān zhū jiàn, yí dōng běi zhì dǐ zhù. dǐ zhù yǔ záo, liù fēng sān mén shān zài yān. nà liú jiā gōu hòu gōu jī shí shuǐ, rù yuán qǔ. zhèn liù: hóng chí zhāng diàn zhāng gǔ cháng lè gé zhào máo jīn. xiàn chéng zhù máo jīn. yǒu fèi xún sī. ruì chéng nán. fǔ xī nán qī shí lǐ. běi: héng lǐng shù shuǐ lǐng, hóng yuán jiàn chū, huì pú táo jiàn dì huáng quán. xī nán: hé shuǐ zì yǒng jì rù, jìng yú lín qì, zhì chéng nán. yòu dōng, dòu shuǐ rù, yí běi rù píng lù.
解州直隸州:繁,難。河東道兼鹽法駐安邑運城。明,平陽屬州。領縣五。雍正二年升,割聞喜易其垣曲,尋並隸絳。東北距省治九百五十里。至京師千四百五十里。廣二百二十里,袤百四十里。北極高三十四度五十八分。京師偏西五度三十八分。領縣四。東南:中條山,其脊橫嶺,又白徑、分雲。其北鹽池。又北鹽水,今姚暹渠,自安邑入,逕其北,西入虞鄉。城西北硝池,濁澤。長樂鎮。長樂、鹽池二巡司。安邑沖,繁,難。府東北五十五里。東南:吳山。南:中條。北:鳴條。西南:鹽池。池北運城。河東道及州判駐。東有苦池。東北:姚暹渠,即鹽水,自夏入,逕城北,又西南逕運城北入州。又東北,涑水自夏入,西入猗氏。鎮二:東郭、聖惠。有巡司。浤芝驛。夏沖,繁。府東北百里。南:柏塔山。東北:翠岩、稷山。東南:溫泉。巫咸山,鹽水出,今姚暹渠,西北逕雲谷至城南折西。西北:涑水自聞喜入,南逕夏後陵,併入安邑。曹張、胡張、尉郭、水頭、裴介五鎮。平陸簡。府東南九十里。東北:虞山,上有虞城。其西傅岩、清涼山。西北:天井、卑耳。西南:河水自芮城入,逕洪池,至茅津渡。中條山諸澗,迤東北至砥柱。砥柱禹鑿,六峰、三門山在焉。納劉家溝、後溝、積石水,入垣曲。鎮六:洪池、張店、張谷、常樂、葛趙、茅津。縣丞駐茅津。有廢巡司。芮城難。府西南七十里。北:橫嶺、漱水嶺,洪源澗出,會葡萄澗、地皇泉。西南:河水自永濟入,逕魚鱗磧,至城南。又東,浢水入,迤北入平陸。
jiàng zhōu zhí lì zhōu: fán, nán. lì yàn píng dào. míng, píng yáng shǔ zhōu. lǐng jì shān jiàng yuán qǔ. yōng zhèng èr nián shēng, bìng gē tài píng xiāng líng hé jīn lái lì, yǐ jiàng shǔ píng yáng, yuán qǔ shǔ jiě. qī nián, yòu gē wén xǐ jiàng, yuán qǔ fù, ér tài píng xiāng líng hái jiù lì. dōng běi jù shěng zhì qī bǎi shí lǐ. zhì jīng shī qiān bā bǎi lǐ. guǎng sì bǎi lǐ, mào bǎi lǐ. běi jí gāo sān shí wǔ dù sān shí bā fēn. jīng shī piān xī wǔ dù shí sān fēn. lǐng xiàn wǔ. nán: é méi lǐng, jí jìn yuán. xī běi: mǎ shǒu shān. běi: jiǔ yuán gǔ shān, gǔ shuǐ chū, jí qīng zhuó èr quán. dōng běi: fén shuǐ zì tài píng rù, zhì chéng nán. zuǒ huì huì shuǐ, shuǐ jīng zhù jìng wáng qiáo, huì shuǐ rù yān zhě. yòu xī nán, hé gǔ shuǐ rù jì shān. nán: zhòng xìng guān. xī: wǔ píng guān. yuán qǔ fán. zhōu dōng nán èr bǎi shí lǐ. yōng zhèng èr nián lì jiě, qī nián fù. dōng běi: zhū féng shān wáng wū. qí běi jiào shān, jiào shuǐ chū. shuǐ jīng zhù nán lì gǔ zhōng shàng xiá xià xiá mǎ tóu shān zhě, yì yuē yǎn shuǐ. qīng lián, sú fēng shān, qīng shuǐ chū qí xī lǐng, dōng jìng gāo luò zhèn, huì bó shuǐ jí bái shuǐ, yuē bó qīng hé. xī nán: hé shuǐ zì píng lù rù, jìng yīng zuǐ shān, rù hé nán jì yuán. hé shuǐ rù jìn jìng, lěng xíng èr qiān qī bǎi yú lǐ. gǔ zhōng zhèn yíng jià liù láng zhèn. wén xǐ chōng, fán, nán. zhōu nán qī shí lǐ. chū lì píng yáng. yōng zhèng qī nián gǎi. dōng: fèng huáng yuán. dōng nán: xiāng shān. tāng zhài, gǔ jǐng shān, jǐng shuǐ chū, shí shuǐ jīng zhù shā qú shuǐ. qí běi měi liáng chuān. dōng běi: zǐ jīn, gǔ sān yù. sù shuǐ zì jiàng xiàn rù, jìng dǒng pō, yòu hé gān quán, fù zuǒ hé jǐng shuǐ, jìng chéng nán yòu xī rù xià. shī yáng zhī shuǐ, bù liú shù xīn zhě. zhèn bā: shàng dōng xià dōng héng shuǐ péi shè sòng diàn lì cūn guō diàn lán dé. sù chuān yī yì. jiàng jiǎn. zhōu dōng nán bā shí lǐ. chū lì píng yáng. yōng zhèng qī nián gǎi. jiàng shān, xī běi èr shí lǐ. běi: niú cūn. dōng běi: bèi qióng. huì shuǐ zì yì chéng cuò rù, hé gù jùn shuǐ, yòu xī běi rù zhī. dōng nán: huí mǎ lǐng, jiàng shuǐ chū. shuǐ jīng zhù suǒ wèi chū jiàng shān dōng, hán quán fèn yǒng, yáng bō běi zhù zhě. qí xī huá chí yǒu chén cūn yù shuǐ, shí zhù suǒ wèi gān hé. xī jìng dà yīn shān, hé zǐ gǔ shuǐ, yòu xī huì yān zhuāng lěng kǒu shuǐ. shuǐ jīng chū wén xǐ shǔ jiā gǔ, jìng cún yún lǐng rù wén xǐ nán jiàng gù chéng. zhèn yuē huì jiāo. jì shān nán. zhōu xī wǔ shí lǐ. jì shān, nán wǔ shí lǐ. běi: gū shè shèng wáng. dōng nán: fén shuǐ zì zhōu rù, jìng chéng nán, yòu xī, huá shuǐ gù dào chū yān, rù hé jīn. xiǎo hé dí diàn xià dí dà dù sì zhèn. hé jīn chōng, fán. zhōu xī bǎi lǐ. chū lì píng yáng. yōng zhèng èr nián gǎi. dōng běi: huáng jiá shān. xī běi: hé shuǐ zì xiāng níng rù, jìng lóng mén shān. yǔ gòng zì jī shí zhì zhě. hán yuán zài yān, suǒ wèi shǎo liáng. yòu nán rù róng. dōng nán: fén shuǐ zì jì shān rù, jìng shū shǔ xiān zhǎng shān, yòu xī nán cóng zhī. zhèn sì: fāng píng yǔ mén dōng zhāng sēng lóu. yǔ mén, xún sī zhù.
絳州直隸州:繁,難。隸雁平道。明,平陽屬州。領稷山、絳、垣曲。雍正二年升,並割太平、襄陵、河津來隸,以絳屬平陽,垣曲屬解。七年,又割聞喜、絳,垣曲復,而太平、襄陵還舊隸。東北距省治七百十里。至京師千八百里。廣四百里,袤百里。北極高三十五度三十八分。京師偏西五度十三分。領縣五。南:峨眉嶺,即晉原。西北:馬首山。北:九原;鼓山,古水出,即清濁二泉。東北:汾水自太平入,至城南。左會澮水,水經注「逕王橋,澮水入焉」者。又西南,合古水入稷山。南:重興關。西:武平關。垣曲繁。州東南二百十里。雍正二年隸解,七年復。東北:諸馮山、王屋。其北教山,教水出。水經注「南歷鼓鍾、上峽、下峽、馬頭山」者,亦曰沇水。清廉,俗風山,清水出其西嶺,東逕皋落鎮,會亳水及白水,曰亳清河。西南:河水自平陸入,逕鷹嘴山,入河南濟源。河水入晉境,冷行二千七百餘里。鼓鍾鎮、迎駕、六郎鎮。聞喜沖,繁,難。州南七十里。初隸平陽。雍正七年改。東:鳳皇原。東南:香山。湯寨,古景山,景水出,實水經注沙渠水。其北美良川。東北:紫金,古三礜。涑水自絳縣入,逕董泊,右合甘泉,復左合景水,逕城南;又西入夏。詩「揚之水,不流束薪」者。鎮八:上東、下東、橫水、裴社、宋店、栗村、郭店、蘭德。涑川一驛。絳簡。州東南八十里。初隸平陽。雍正七年改。絳山,西北二十里。北:牛村。東北:備窮。澮水自翼城錯入,合故郡水,又西北入之。東南:回馬嶺,絳水出。水經注所謂「出絳山東,寒泉奮涌,揚波北注」者。其西華池有陳村峪水,實注所謂乾河。西逕大陰山,合紫谷水,又西會煙莊冷口水。水經「出聞喜黍葭谷,逕存雲嶺入聞喜南絳故城」。鎮曰澮交。稷山難。州西五十里。稷山,南五十里。北:姑射、聖王。東南:汾水自州入,逕城南,又西,華水故道出焉,入河津。小河、翟店、下迪、大杜四鎮。河津沖,繁。州西百里。初隸平陽。雍正二年改。東北:黃頰山。西北:河水自鄉寧入,逕龍門山。禹貢「自積石至」者。韓原在焉,所謂少梁。又南入榮。東南:汾水自稷山入,逕疏屬、仙掌山,又西南從之。鎮四:方平、禹門、東張、僧樓。禹門,巡司駐。
xí zhōu zhí lì zhōu: fán. lì hé dōng dào. míng, píng yáng shǔ zhōu. lǐng dà níng yǒng hé. yōng zhèng èr nián shēng, bìng gē fén xī. jiǔ nián, yòu gē jí zhī pú shǔ zhī, ér fén xī hái jiù lì. dōng běi jù shěng zhì wǔ bǎi wǔ shí lǐ. zhì jīng shī qiān qī bǎi lǐ. guǎng èr bǎi liù shí lǐ, mào èr bǎi sān shí lǐ. běi jí gāo sān shí liù dù sān shí jiǔ fēn. jīng shī piān xī wǔ dù sān shí yī fēn. lǐng xiàn sān. běi: miào lóu shān. dōng: wǔ lù. dōng běi: pú zi. qí jiè shí lóu zhě yǒu shuǐ tóu cūn, pú chuān shuǐ chū, xī nán hé huí lóng jiāo kǒu shuǐ, jìng chéng xī, yòu dōng nán huì yì quán hé yú wǔ chéng zhèn běi. shuǐ jīng zhù suǒ wèi chū shí lóu shān, nán jìng pú chéng pú zi xiàn, dé huáng lú gǔ shuǐ zhě, sú yuē xí chuān, rù dà níng. yì quán zhāng jiā chuān luó zhēn hāo chéng kāng chéng dà mài xīn zhuāng xī qǔ huí lóng jiǔ zhèn. yòu guǎng wǔ zhèn, xún sī zhù. dà níng jiǎn. zhōu xī nán jiǔ shí lǐ. chéng nán: cuì wēi shān. xī nán: shí zǐ. xī běi: kǒng shān. hé shuǐ zì yǒng hé rù, jìng mǎ dòu guān. dōng běi: xí chuān, jí pú chuān shuǐ, zì zhōu rù, jìng luó qū zhèn, zhé xī, jìng chéng chū, zhì lán gōng shān. qí nán yuán dì yī hé dōng nán zì pú rù, shí zǐ chuān shuǐ, hé xiàn dǐ hé rù yān, yòu dōng nán rù jí. pú chuān shuǐ mǎng guàn shù bǎi lǐ, yuán hé zhì rì jīn shuǐ, huán yǔ jì rì jīn shuǐ, míng zhì yīn wù xīn shuǐ, fāng chéng cóng zhī, fēi yě. yī zhèn: ān fù. pú jiǎn. zhōu dōng nán bǎi èr shí lǐ. jiù shǔ píng yáng. yōng zhèng èr nián shǔ jí, jiǔ nián lái lì. dōng: dōng shén shān. xī nán: cuì píng. dōng běi: gū shè. yǒu fèn shuǐ lǐng. pú shuǐ nán yuán dì yī hé chū, shuǐ jīng zhù zǐ chuān xī huì nán chuān suǒ wèi hé jiāng shuǐ zhě. jìng chéng dōng nán, yòu hé dōng xiǎo hé, yòu xī rù dà níng. zhèn liù: huà lè zhāng cūn qiáo mài wān xuē guān gǔ yì sōng yù. yǒng hé jiǎn. zhōu xī běi jiǔ shí lǐ. dōng: shuāng shān. nán: lóu shān. xī: liè fèng mǎ jí. dōng běi: jí běi. qí nán xiān zhī gǔ, gǔ yù gǔ. xī běi: hé shuǐ zì shí lóu rù, jìng lǎo niú tān, xiān zhī hé hé suǒ tuó chuān yú lín hé, shuǐ jīng zhù yù gǔ shuǐ dōng qǐ huāng yuán, xī lì zhǎng xī zhě. zhì chéng xī nán, hé gān lù hé rù yān, yòu nán rù dà níng. sāng bì chà kǒu liú tái sān zhèn.
隰州直隸州:繁。隸河東道。明,平陽屬州。領大寧、永和。雍正二年升,並割汾西。九年,又割吉之蒲屬之,而汾西還舊隸。東北距省治五百五十里。至京師千七百里。廣二百六十里,袤二百三十里。北極高三十六度三十九分。京師偏西五度三十一分。領縣三。北:妙樓山。東:五鹿。東北:蒲子。其界石樓者有水頭村,蒲川水出,西南合回龍、交口水,逕城西,又東南會義泉河於仵城鎮北。水經注所謂「出石樓山,南逕蒲城蒲子縣,得黃櫨谷水」者,俗曰隰川,入大寧。義泉、張家川、羅真、蒿城、康成、大麥、辛莊、西曲、回龍九鎮。又廣武鎮,巡司駐。大寧簡。州西南九十里。城南:翠微山。西南:石子。西北:孔山。河水自永和入,逕馬斗關。東北:隰川,即蒲川水,自州入,逕羅曲鎮,折西,逕城出,至藍公山。其南源第一河東南自蒲入,實紫川水,合縣底河入焉,又東南入吉。蒲川水莽灌數百里,元和志日斤水,寰宇記日斤水,明志因誤昕水,方乘從之,非也。一鎮:安阜。蒲簡。州東南百二十里。舊屬平陽。雍正二年屬吉,九年來隸。東:東神山。西南:翠屏。東北:姑射。有分水嶺。蒲水南源第一河出,水經注「紫川西會南川所謂合江水」者。逕城東南,右合東小河,又西入大寧。鎮六:化樂、張村、喬麥灣、薛關、古驛、松峪。永和簡。州西北九十里。東:雙山。南:樓山。西:烈鳳、馬脊。東北:佶北。其南仙芝谷,古域谷。西北:河水自石樓入,逕老牛灘,仙芝河合索陀川、榆林河,水經注「域谷水東啟荒原,西曆長溪」者。至城西南,合甘露河入焉,又南入大寧。桑壁、岔口、劉台三鎮。
huò zhōu zhí lì zhōu: chōng, fán, nán. lì hé dōng dào. míng, píng yáng shǔ zhōu. lǐng líng shí. qián lóng sān shí qī nián shēng, fù gē zhào chéng lái lì. dōng běi jù shěng zhì sì bǎi liù shí lǐ. zhì jīng shī qiān wǔ bǎi wǔ shí lǐ. guǎng bā shí lǐ, mào èr bǎi sān shí wǔ lǐ. běi jí gāo sān shí liù dù sān shí wǔ fēn. jīng shī piān xī sì dù sì shí sì fēn. lǐng xiàn èr. huò shān, dōng nán sì shí lǐ, yǔ gòng tài yuè. zhì shuǐ chū shí bí gǔ. xī běi: fén shuǐ zì líng shí rù, jìng líng fú yán hé zhī. shuǐ jīng zhù jìng guān fù běi zhě. rù fén. xīn zhì zhèn. huò shān yì. zhào chéng chōng. zhōu nán wǔ shí lǐ. qián lóng sān shí qī nián zì píng yáng lái lì. dōng běi: huò shān, huò shuǐ chū. xī: luó yún. xī běi: fén shuǐ zì fén xī rù, jìng chéng xī, xī běi hé zhī, nán rù hóng dòng. yǒu yì. líng shí chōng. zhōu běi bǎi lǐ. qián lóng sān shí qī nián zì píng yáng lái lì. dōng: xiào wén shān. dōng nán: jiān yáng shí bā pán. dōng běi: jìng yán mián shān, yǒu wǔ lóng quán, sú xiǎo shuǐ hé. fén shuǐ zì jiè xiū rù, zhì chéng xī běi, zuǒ hé zhī, qū nán, yòu hé shí mén yù xīn shuǐ yù zuǒ rén yì hé, jìng yīn dì guān rù zhōu. shuǐ jīng zhù yòu nán guò guān jué jīn, sú què shǔ gǔ zhě. qí nán gāo bì lǐng, jīn hán xìn lǐng. zhèn èr: xià mén rén yì. yì èr: chuí shí rén yì. yì chéng jiān xún sī zhù rén yì zhèn.
霍州直隸州:沖,繁,難。隸河東道。明,平陽屬州。領靈石。乾隆三十七年升,復割趙城來隸。東北距省治四百六十里。至京師千五百五十里。廣八十里,袤二百三十五里。北極高三十六度三十五分。京師偏西四度四十四分。領縣二。霍山,東南四十里,禹貢太岳。彘水出石鼻谷。西北:汾水自靈石入,逕靈佛岩合之。水經注「逕觀阜北」者。入汾。辛置鎮。霍山驛。趙城沖。州南五十里。乾隆三十七年自平陽來隸。東北:霍山,霍水出。西:羅雲。西北:汾水自汾西入,逕城西,西北合之,南入洪洞。有驛。靈石沖。州北百里。乾隆三十七年自平陽來隸。東:孝文山。東南:尖陽、十八盤。東北:靜岩、綿山,有五龍泉,俗小水河。汾水自介休入,至城西北,左合之,屈南,右合石門峪、新水峪;左仁義河,逕陰地關入州。水經注「又南過冠爵津,俗雀鼠谷」者。其南高壁嶺,今韓信嶺。鎮二:夏門、仁義。驛二:菙石、仁義。驛丞兼巡司駐仁義鎮。
dà tóng fǔ: chōng, fán, nán. zǒng bīng zhù. chū yīn míng zhì, lǐng zhōu sì, xiàn qī. yōng zhèng zhōng, zēng yáng gāo tiān zhèn, gǎi shuò jí mǎ yì lì shuò píng, wèi jí huáng chāng fēn lì zhí lì xuān huà yì zhōu. nán jù shěng zhì liù bǎi èr shí lǐ. zhì jīng shī qī bǎi èr shí lǐ. guǎng èr bǎi wǔ shí lǐ, mào èr bǎi liù shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù wǔ fēn. jīng shī piān xī sān dù shí èr fēn. lǐng zhōu èr, xiàn qī. dà tóng chōng, fán, nán. yǐ. shùn zhì wǔ nián xǐ xī ān bǎo, jiǔ nián fù. běi: hé gàn shān. dōng: bái dēng, qí dōng niú pí lǐng. yí běi shǎo xián, dūn shuǐ chū. xī nán: cǎi lüè. sāng gān shuǐ zì yīng rù, jìng qí nán, yòu hé mǎ ěr shān shuǐ, zuǒ yǒu yù hé rú hún shuǐ, zì fēng zhèn rù, yòu jìng fāng shān hé juǎn zi, zuǒ zhèn chuān hé, yòu nán jìng gū shān cūn, yòu nà xiǎo sì shuǐ, zhì chéng dōng, yòu nán, yòu nà xiào huà hé, shuǐ jīng zhù suǒ wèi yòu huì wǔ zhōu chuān zhě, yòu nán lái huì. yòu dōng, dūn shuǐ chū shǎo xián shān jìng xī yàn tóu, bìng rù yáng gāo. wèng chéng jù lè èr yì. huái rén chōng. fǔ xī nán bā shí lǐ. xī: qīng liáng shān jǐn píng. xī nán: lú zi. xīn zhuāng zi hé chū qí cūn, jìng dà yú kǒu rù shān yīn. yǒu ān sù dòng zhèn. xī ān yì. hún yuán zhōu nán. fǔ dōng nán bǎi èr shí lǐ. shùn zhì shí liù nián, ān dōng zhōng qián èr suǒ shěng. xī nán: lóng shān. xī běi: zhòu jǐn. běi: lóng jiǎo. dōng nán: héng shān, běi yuè, shùn zhì shí qī nián zì qū yáng yí sì yú cǐ. shān gāo sān qiān jiǔ bǎi zhàng, zhōu huí shù qiān lǐ, héng kuà yàn zhào, píng bì jīng shī. qū yáng qí zhǐ, fù píng qí jí, zhōu jìng qí zhǔ fēng yě. qí bié fù nán yuē qiāng fēng lǐng, gǔ gāo shì shān, táng hé shàng yuán kòu shuǐ chū, zhōu lǐ suǒ wèi ǒu yí, bīng zhōu chuān. zuǒ huì bié yuán cuì píng shān shuǐ, shuǐ jīng zhù suǒ wèi hóu táng chuān, dōng jìng cài jiā yù rù líng qiū. qí wēn quán yīn. lǐng zhī xī běi hún hé chū, yī yuē guō chuān, xī běi huì bié yuán luàn lǐng guān jí cí yáo xiá lǐ yù shén gǔ héng shān zhū shuǐ, rù yīng. wáng jiā zhuāng bǎo, xún sī zhù. shàng pán yì. yīng zhōu chōng, fǔ nán bǎi èr shí lǐ. shùn zhì shí liù nián ān dōng zhōng tún wèi shěng rù. yōng zhèng bā nián bà suǒ lì gù chéng zhōu. dōng nán: rú yuè shān. dōng běi: lóng shǒu. xī nán: lóng wān. xī: sāng gān hé zì shān yīn rù, jìng zhōu dōng běi, hún yuán hé zì zhōu lái huì. shuǐ jīng zhù jìng jù wèi tíng běi, yòu dōng, guō chuān zhù zhī zhě. yì tōng yuē hún hé. yòu dōng běi, rù dà tóng. yī zhèn yuē ān biān. ān dōng wèi xún sī. ān yín zi yì. shān yīn chōng. fǔ xī nán bǎi bā shí lǐ. nán: fù sù shān xiāng shān. xī: sāng gān hé zì shuò rù, zhì chéng běi, zhé dōng nán, jìng huáng huā shān, jí huáng guā bù, yòu hé huáng shuǐ hé rù yīng. dài yuè zhàn, xún sī zhù. yǒu yì. yáng gāo chōng. fǔ dōng běi bǎi èr shí lǐ. yōng zhèng sān nián, yǐ yáng gāo wèi jiàng zhì. xī: duàn tóu shān lóng hùn. běi: hǔ tóu yún mén. xī nán: bái dēng shān, dūn shuǐ zì dà tóng rù, jìng qí lù. nán yáng hé zì fēng zhèn rù, nán liú, jìng shǒu kǒu bǎo rù biān. yòu hé mǎ yì shuǐ, jìng chéng běi, yòu dōng nán huì bái dēng hé rù tiān zhèn. xī nán: sāng gān shuǐ zì dà tóng rù, jìng huáng tǔ liáng, yòu dōng bìng rù tiān zhèn. tiān zhèn chōng. fǔ dōng běi bǎi bā shí lǐ. yōng zhèng sān nián yǐ tiān zhèn wèi gǎi zhì. běi: huán cuì shān. dōng: yáng mén, qí gàn shén tóu, qí zhī fēng rěn. xī nán: qiān niú. sāng gān shuǐ zì dà tóng rù, jìng zuǐ ér tú, zuǒ hé wǔ quán hé shí mén gōu. wǔ quán gǔ ān yáng shuǐ, yáng yuán gù chéng zài yān. yòu dōng, rù zhí lì xī níng. qí běi nán yáng hé zì yáng gāo rù, jìng fú lù shān. shuǐ jīng zhù yàn mén shuǐ dōng běi rù yáng mén shān, wèi zhī yáng mén shuǐ zhě. yòu hé sān shā hé, gǔ táo shuǐ, jìng chéng běi, yòu dōng běi jìng zhé ér lǐng rù huái ān. yòu běi, xī yáng hé zì fēng zhèn rù, yòu hé nán gōu shuǐ, jìng nuǎn quán dūn, jí dōng nán xiǎo gōu kǒu hé, yì rù huái ān. guǎng líng jiǎn. fǔ dōng nán èr bǎi sì shí lǐ. dōng nán: jiā dòu shān. běi: qiān fú. xī běi: jiǔ jìng. xī: wàng hú bái yáng, hú liú hé chū. shā quán, qí yí shuǐ, dōng nán jìng shí tī lǐng, hé zuò méng chí. zhěn tóu hé jìng chéng nán, yòu dōng jìng hú shān, rù zhí lì wèi zhōu, dá sāng gān, wèi nán zhī. zhí yù lín guān huǒ shāo huà jiàn sì zhèn. mǎ chǎng yì. líng qiū chōng. fǔ dōng nán èr bǎi qī shí lǐ. nán: tài bái shān. xī běi: màn shān, qí dōng méi huí lǐng, gǔ zī shuǐ chū yān. kòu shuǐ zì hún yuán rù, zuǒ hé hēi lóng hé, jìng chéng nán, yòu dōng nán jìng ài mén shān yín chāi lǐng rù zhí lì guǎng chāng. yì yī: tài bái.
大同府:沖,繁,難。總兵駐。初因明制,領州四,縣七。雍正中,增陽高、天鎮,改朔及馬邑隸朔平,蔚及黃昌分隸直隸宣化、易州。南距省治六百二十里。至京師七百二十里。廣二百五十里,袤二百六十里。北極高四十度五分。京師偏西三度十二分。領州二,縣七。大同沖,繁,難。倚。順治五年徙西安堡,九年復。北:紇干山。東:白登,其東牛皮嶺。迤北少咸,敦水出。西南:采掠。桑乾水自應入,逕其南,右合馬耳山水,左有玉河如渾水,自豐鎮入,右逕方山合卷子,左鎮川河,又南逕孤山村,右納小泗水,至城東,又南,右納肖畫河,水經注所謂「右會武周川」者,又南來會。又東,敦水出少咸山;逕西堰頭,併入陽高。瓮城、聚樂二驛。懷仁沖。府西南八十里。西:清涼山、錦屏。西南:蘆子。新庄子河出其村,逕大於口入山陰。有安宿峒鎮。西安驛。渾源州難。府東南百二十里。順治十六年,安東中、前二所省。西南:龍山。西北:晝錦。北:龍角。東南:恆山,北嶽,順治十七年自曲陽移祀於此。山高三千九百丈,周回數千里,橫跨燕、趙,屏蔽京師。曲陽其趾,阜平其脊,州境其主峰也。其別阜南曰槍峰嶺,古高氏山,唐河上源滱水出,周禮所謂「嘔夷,并州川」。左會別源翠屏山水,水經注所謂侯塘川,東逕蔡家峪入靈丘。其溫泉堙。嶺之西北渾河出,一曰崞川,西北匯別源亂嶺關及瓷窯峽、李峪、神谷、橫山諸水,入應。王家莊堡,巡司駐。上盤驛。應州沖,府南百二十里。順治十六年安東中屯衛省入。雍正八年罷所隸故城州。東南:茹越山。東北:龍首。西南:龍灣。西:桑乾河自山陰入,逕州東北,渾源河自州來會。水經注「逕巨魏亭北,又東,崞川注之」者。亦通曰渾河。又東北,入大同。一鎮曰安邊。安東衛巡司。安銀子驛。山陰沖。府西南百八十里。南:復宿山、香山。西:桑乾河自朔入,至城北,折東南,逕黃花山,即黃瓜埠,右合黃水河入應。岱嶽站,巡司駐。有驛。陽高沖。府東北百二十里。雍正三年,以陽高衛降置。西:斷頭山、龍混。北:虎頭、雲門。西南:白登山,敦水自大同入,逕其麓。南洋河自豐鎮入,南流,逕守口堡入邊。右合馬邑水,逕城北,又東南會白登河入天鎮。西南:桑乾水自大同入,逕黃土梁,又東併入天鎮。天鎮沖。府東北百八十里。雍正三年以天鎮衛改置。北:環翠山。東:陽門,其幹神頭,其支豐稔。西南:牽牛。桑乾水自大同入,逕嘴兒圖,左合五泉河、石門溝。五泉古安陽水,陽原故城在焉。又東,入直隸西寧。其北南洋河自陽高入,逕福祿山。水經注「雁門水東北入陽門山,謂之陽門水」者。右合三沙河,古醄水,逕城北,又東北逕摺兒嶺入懷安。又北,西洋河自豐鎮入,右合南溝水,逕暖泉墩,及東南小溝口河,亦入懷安。廣靈簡。府東南二百四十里。東南:加斗山。北:千福。西北:九竫。西:望狐;白羊,壺流河出。莎泉,祁夷水,東南逕石梯嶺,合作甿池。枕頭河逕城南,又東逕壺山,入直隸蔚州,達桑乾,為南支。直峪、林關、火燒、樺澗四鎮。馬廠驛。靈丘沖。府東南二百七十里。南:太白山。西北:漫山,其東枚回嶺,古滋水出焉。滱水自渾源入,左合黑龍河,逕城南,又東南逕隘門山、銀釵嶺入直隸廣昌。驛一:太白。
shuò píng fǔ: chōng, fán, nán. míng, yòu yù lín zuǒ yún chuān píng lǔ sān wèi dì, shǔ shān xī xíng dū sī. qīng chū wèi yòu yù zuǒ yún píng lǔ sān wèi. yōng zhèng sān nián, yú yòu yù wèi zhì fǔ, bìng gǎi sān wèi wèi xiàn, shǔ yàn píng dào. nán jù shěng zhì liù bǎi qī shí lǐ. zhì jīng shī jiǔ bǎi liù shí lǐ. guǎng èr bǎi shí lǐ, mào èr bǎi jiǔ shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù shí yī fēn. jīng shī piān xī sì dù shí yī fēn. lǐng zhōu yī, xiàn sān. yòu yù chōng, fán. yǐ. yōng zhèng sān nián yǐ yòu yù wèi gǎi zhì. yù lín shān, xī èr shí lǐ. dōng nán: shí táng shān shā mào. xī nán: cāng tóu hé zì píng lǔ rù yòu hé niú xīn shān, zuǒ sūn jiā chuān yún shí bǎo shuǐ, qū běi, jìng fǔ zhì xī. yòu hé fàn jiā bǎo shuǐ mǎ yíng hé, yòu běi, yòu huì tù máo hé. xī běi yǒu biān qiáng, xī nán jiē píng lǔ, dōng běi zhì yòu yù, yǒu shā hǔ shuǐ shān tiě shān dà shā yún shí děng kǒu. wēi yuǎn bǎo shā hǔ kǒu èr xún sī. shuò zhōu chōng, fán, nán. fǔ dōng nán èr bǎi sì shí lǐ. míng shǔ dà tóng fǔ. yōng zhèng sān nián lái lì. jiā qìng yuán nián, suǒ lǐng mǎ yì shěng rù wèi xiāng. yǒu xiāng xué xùn dǎo. dōng běi: qì wú. dōng: hóng tāo, qí zhī fù léi shān. zuǒ huáng dào quán, yòu jīn lóng chí, sāng gān shuǐ chū, shuǐ jīng zhù suǒ wèi hóng yuán qī lún jí suò guàn shuǐ zhě. dōng nán huì yú là hé kǒu, gǔ mǎ yì chuān shuǐ nán yuán. huī hé, gǔ luò shuǐ, zì níng wǔ rù, jìng chéng nán, zhé dōng, yòu hé qī lǐ hé, zuǒ shā léng shuǐ, yòu dōng běi zhì xià guǎn gù chéng běi lái huì, rù shān yīn. chéng dōng guǎng wǔ èr yì. zuǒ yún chōng. fǔ dōng nán qī shí wǔ lǐ. yōng zhèng sān nián, zuǒ yún wèi gǎi zhì. dōng běi: mí tuó shān. dōng: diāo lǐng. dōng nán: lóng wáng táng. nán: nán shí, xiào huà hé chū, běi jìng chéng xī nán, yòu hé wēn quán, yòu běi zhé dōng, zuǒ hé lóng quán, jìng jiāo shān, yòu dōng nán rù huái rén. jiù yǒu zhù mǎ bǎo xún sī, cái. píng lǔ chōng. fǔ xī nán bǎi shí wǔ lǐ. yōng zhèng sān nián yǐ píng lǔ wèi gǎi zhì. nán: shí èr lián shān. xī nán: yíng ēn. xī: xiǎo qīng. xī běi: qī jiè xī píng mó ér. qīng shuǐ hé chū, rù qí tīng, gǔ shù tuí shuǐ. chéng nèi běi gù shān. běi: jiān shān. dōng nán: tiān mén, xiāng jìn kuí xīng tái. běi yuè fēng, gài shuǐ jīng zhù dà yù zhēn shān, cāng tóu hé chū. gǔ zhōng líng shuǐ, xī běi guàn chéng chū, zhé dōng jìng bì fēng shān rù yòu yù. lè níng fú yuǎn èr zhèn.
朔平府:沖,繁,難。明,右玉林、左雲川、平虜三衛地,屬山西行都司。清初為右玉、左雲、平魯三衛。雍正三年,於右玉衛置府,並改三衛為縣,屬雁平道。南距省治六百七十里。至京師九百六十里。廣二百十里,袤二百九十里。北極高四十度十一分。京師偏西四度十一分。領州一,縣三。右玉沖,繁。倚。雍正三年以右玉衛改置。玉林山,西二十里。東南:石堂山、紗帽。西南:滄頭河自平魯入;右合牛心山,左孫家川、雲石堡水,屈北,逕府治西。右合范家堡水、馬營河,又北,右會兔毛河。西北有邊牆,西南接平魯,東北至右玉,有殺虎、水柵、鐵山、大沙、雲石等口。威遠堡、殺虎口二巡司。朔州沖,繁,難。府東南二百四十里。明屬大同府。雍正三年來隸。嘉慶元年,所領馬邑省入為鄉。有鄉學訓導。東北:契吳。東:洪濤,其支阜雷山。左黃道泉,右金龍池,桑乾水出,水經注所謂「洪源七輪即溹涫水」者。東南匯於臘河口,古馬邑川水南源。恢河,古漯水,自寧武入,逕城南,折東,右合七里河,左沙棱水,又東北至下館故城北來會,入山陰。城東、廣武二驛。左雲沖。府東南七十五里。雍正三年,左雲衛改置。東北:彌陀山。東:雕嶺。東南:龍王堂。南:南石,肖畫河出,北逕城西南,右合溫泉,又北折東,左合龍泉,逕焦山,又東南入懷仁。舊有助馬堡巡司,裁。平魯沖。府西南百十五里。雍正三年以平魯衛改置。南:十二連山。西南:迎恩。西:小青。西北:七介、西平、磨兒。清水河出,入其廳,古樹頹水。城內北固山。北:尖山。東南:天門,相近奎星台。北嶽峰,蓋水經注大浴真山,滄頭河出。古中陵水,西北貫城出,折東逕碧峰山入右玉。樂寧、伏遠二鎮。
níng wǔ fǔ: chōng. lì yàn píng dào. míng zhì níng wǔ guān bìng suǒ. jiā jìng zhōng zhì sān guān zhèn, zhù níng wǔ. yòu piān níng dào zhù piān tóu, hòu gǎi kě lán níng wǔ èr dào fēn zhù. qīng chū, qián hòu bìng fèi. yōng zhèng sān nián, gǎi suǒ wèi fǔ, zhì fù guō, piān guān suǒ shén chí bǎo wǔ zhài bǎo wèi xiàn. nán jù shěng zhì sān bǎi sì shí lǐ. zhì jīng shī jiǔ bǎi wǔ shí lǐ. guǎng èr bǎi jiǔ shí lǐ, mào sān bǎi liù shí lǐ. běi jí gāo sān shí jiǔ dù liù fēn. jīng shī piān xī sì dù shí yī fēn. lǐng xiàn sì. níng wǔ chōng. yǐ. míng zhì níng huà suǒ. yōng zhèng sān nián wèi fǔ, bìng zhì. xī nán: guǎn cén shān, qí dōng tiān chí, qí xià fēn shuǐ lǐng. xī chū zhě fén shuǐ, zuǒ huì lín xī, lóu zi shān bié yuán, zhé xī nán, jìng níng huà bǎo, rù jìng lè. dōng chū zhě huī hé, yī yuē hún hé, gǔ luò shuǐ, shuǐ jīng zhù chū lèi tóu shān, dì lǐ zhì wèi zhī zhì shuǐ zhě, dōng běi jìng chéng nán, yòu dōng běi jìng yáng fāng kǒu, chū biān rù shuò, wèi sāng gān nán yuán. yǒu yáng fāng bǎo. níng huà suǒ xún sī. piān guān chōng. fǔ běi bǎi bā shí lǐ. míng zhì shǒu yù suǒ. yōng zhèng sān nián gǎi. dōng: yā jiǎo shān. běi: cán hǔ. xī běi: hé shuǐ zuǒ dú zì qīng shuǐ hé rù, jìng lǎo niú wān xī, yòu xī nán, dōng yǒu guān hé zì píng lǔ rù, hé hóng shuǐ gōu, jìng tīng nán, yòu xī běi rù yān. yòu xī nán rù hé qū. lǎo yíng bǎo yǒu fèi xún sī. shén chí chōng. fǔ běi sān shí lǐ. míng zhì shén chí kǒu xún sī, hòu zēng shén chí bǎo yíng. yōng zhèng sān nián gǎi. nán: huáng huā lǐng. xī nán: qí shān hǔ běi hóng fó. běi: dá mù hé, xī jìng mó shí shān, zuǒ hé yì jǐng hé. hé běn wèi liú, kāng xī sān shí liù nián shèng zǔ xī zhēng, yǐn mǎ tuó yú cǐ, cì míng xìng lóng. zhé běi rù wǔ zhài. wǔ zhài chōng. fǔ xī bǎi lǐ. míng jiàn wǔ zhài chéng. yōng zhèng sān nián gǎi. xī nán: lú yá shān, guǎn cén jué dǐng yě, gāo sān qiān zhàng, shàng yǒu mí lián chí, jí mí zé, xià zhù qīng lián hé, dōng běi dá mù hé zì piān guān rù huì zhī, wèi dà jiàn hé, zhé xī rù hé qū. yǒu sān chà bǎo.
寧武府:沖。隸雁平道。明置寧武關並所。嘉靖中置三關鎮,駐寧武。又偏寧道駐偏頭,後改岢嵐、寧武二道分駐。清初,前後並廢。雍正三年,改所為府,置附郭,偏關所、神池堡、五寨堡為縣。南距省治三百四十里。至京師九百五十里。廣二百九十里,袤三百六十里。北極高三十九度六分。京師偏西四度十一分。領縣四。寧武沖。倚。明置寧化所。雍正三年為府,並置。西南:管涔山,其東天池,其下分水嶺。西出者汾水,左會林溪,樓子山別源,折西南,逕寧化堡,入靜樂。東出者恢河,一曰渾河,古漯水,水經注「出累頭山」,地理志謂之治水者,東北逕城南,又東北逕陽方口,出邊入朔,為桑乾南源。有陽方堡。寧化所巡司。偏關沖。府北百八十里。明置守御所。雍正三年改。東:丫角山。北:蠶虎。西北:河水左瀆自清水河入,逕老牛灣西,又西南,東有關河自平魯入,合紅水溝,逕廳南,又西北入焉。又西南入河曲。老營堡有廢巡司。神池沖。府北三十里。明置神池口巡司,後增神池堡營。雍正三年改。南:黃花嶺。西南:旗山、虎北、洪佛。北:達沐河,西逕磨石山,左合義井河。河本渭流,康熙三十六年聖祖西征,飲馬駝於此,賜名興隆。折北入五寨。五寨沖。府西百里。明建五寨城。雍正三年改。西南:蘆芽山,管涔絕頂也,高三千丈,上有彌連池,即彌澤,下注清漣河,東北達沐河自偏關入會之,為大澗河,折西入河曲。有三岔堡。
xīn zhōu zhí lì zhōu: chōng, fán. míng, tài yuán shǔ zhōu. yōng zhèng èr nián shēng, réng lǐng dìng xiāng, gē tài yuán zhī jìng lè lái lì. xī nán jù shěng zhì bǎi sì shí lǐ. zhì jīng shī qiān sān bǎi lǐ. guǎng sān bǎi liù shí lǐ, mào bǎi lǐ. běi jí gāo sān shí bā dù èr shí wǔ fēn. jīng shī piān xī sān dù sì shí sān fēn. lǐng xiàn èr. nán: xì zhōu shān. xī nán: yún mǔ. xī: jiǔ yuán. xī běi: yún zhōng, xiāng shǔ shuāng jiān, yún zhōng shuǐ chū, dōng běi rù guō, huì xīn chuān, zhù hū tuó. hū tuó fù cuò rù, rù dìng xiāng. xī nán: bái mǎ shān, mù mǎ hé chū, gǔ sān huì shuǐ, hé tuó luó dà lǐng qīng shuǐ zhū shān shuǐ, dōng běi jìng chéng nán cóng zhī. jiǔ yuán yī yì. dìng xiāng fán. zhōu dōng wǔ shí lǐ. dōng nán: qī yán shān. dōng běi: shèng fù. xī běi: héng shān. hū tuó shuǐ zì zhōu rù, dōng nán jìng chéng běi, yòu dōng běi, yòu huì mù mǎ hé, rù wǔ tái. nán yǒu cóng měng shān, sān huì quán chū, běi liú zhù mù mǎ hé. xī běi yǒu hū tuó qú, zī guàn gài. yī zhèn: fāng lán. jìng lè chōng. zhōu xī bǎi bā shí lǐ. yōng zhèng èr nián zì tài yuán lái lì. dōng: liǎng lǐng shān. dōng nán: tiān zhù. xī běi: guǎn cén, fén shuǐ chū qí yīn, zì níng wǔ rù, jìng mǎ tóu shān, zhì chéng xī nán, zuǒ hé niǎn hé, yòu nà lán shuǐ, yòu dōng nán jìng lóu fán zhèn, yòu hé shí lóu lín chūn shān shuǐ, rù jiāo chéng. xī nán: lí shí shuǐ rù yǒng níng. zhèn sān: gù zhèn kū gǔ yǒng ān. yòu yǒu lóu fán zhèn xún sī. kāng jiā huì yì.
忻州直隸州:沖,繁。明,太原屬州。雍正二年升,仍領定襄,割太原之靜樂來隸。西南距省治百四十里。至京師千三百里。廣三百六十里,袤百里。北極高三十八度二十五分。京師偏西三度四十三分。領縣二。南:繫舟山。西南:雲母。西:九原。西北:雲中,相屬雙尖,雲中水出,東北入崞,會忻川,注滹沱。滹沱復錯入,入定襄。西南:白馬山,牧馬河出,古三會水,合陀羅、大嶺、清水諸山水,東北逕城南從之。九原一驛。定襄繁。州東五十里。東南:七岩山。東北:聖阜。西北:橫山。滹沱水自州入,東南逕城北,又東北,右會牧馬河,入五台。南有叢蒙山,三會泉出,北流注牧馬河。西北有滹沱渠,資灌溉。一鎮:芳蘭。靜樂沖。州西百八十里。雍正二年自太原來隸。東:兩嶺山。東南:天柱。西北:管涔,汾水出其陰,自寧武入,逕馬頭山,至城西南,左合碾河,右納嵐水,又東南逕樓煩鎮,右合石樓、臨春山水,入交城。西南:離石水入永寧。鎮三:故鎮、窟谷、永安。又有樓煩鎮巡司。康家會驛。
dài zhōu zhí lì zhōu: chōng, fán, nán. yàn píng dào zhù. míng, tài yuán fǔ shǔ zhōu. yōng zhèng èr nián shēng, réng suǒ lǐng. xī nán jù shěng zhì sān bǎi èr shí lǐ. zhì jīng shī qī bǎi qī shí lǐ. běi jí gāo sān shí jiǔ dù liù fēn. jīng shī piān xī sān dù sān shí èr fēn. lǐng xiàn sān. xī běi: jù zhù, qí lǐng tài hé, táng zhì yàn mén guān, gǔ yuē xī shù, ài yǒu shí bā. qí dōng xià wū, zhōng fēng yuē fù sù. dōng nán: shùn shān guī fēng. dōng: hū tuó hé zì fán zhì rù, zuǒ nà é shuǐ, yòu hé xià wū yàn mén shuǐ, jìng chéng nán. yòu xī nán, yòu hé yáng tóu shén hé rù guō. yàn mén guān, yī yì. wǔ tái nán. zhōu dōng nán bǎi sì shí lǐ. wǔ tái shān, dōng běi bǎi èr shí lǐ, yī míng qīng liáng shān. shèng zǔ gāo zōng rén zōng qián hòu shí sān xún xìng. zhōng tái yǒu tài huá chí shuǐ, xī běi liú, huì xiàn běi é lǐng shuǐ, chū é kǒu rù fán shì. běi: jǐn píng. xī běi: tiě lǐng. xī: zǐ luó. hū tuó hé zì dìng xiāng rù, jìng dōng yě zhèn, zuǒ hé lǜ sī shuǐ qīng shuǐ hé, yòu dōng nán rù yú. dōng: wū niú shān, zī shuǐ chū, dōng liú rù zhí lì píng shān. zhèn sān: dòu cūn dōng yě tái huái. xún sī zhù tái huái. guō chōng. zhōu xī nán bā shí lǐ. guō shān, xī nán sì shí wǔ lǐ. qí xī huáng wéi. nán: qián gāo. xī běi: bǎi zhī. dōng běi: hū tuó hé zì zhōu rù, jìng chéng dōng, yòu nán, yòu hé yáng hǔ gǔ shuǐ, yòu xī nán, yún zhōng hé zì xīn rù, huì xīn chuān rù xīn. yuán píng nào ní èr yì. fán shì jiǎn. zhōu dōng liù shí lǐ. běi: rú yuè shān. dōng nán: hān shān xiǎo wǔ tái. dōng: tài xì. hū tuó shuǐ chū tài huá chí, yī yuē pài shuǐ, bīng zhōu chuān. shuō wén qǐ yàn mén jùn suī rén xiàn wù fū shān zhě. xī huì sān quán, fú liú, huì huá yán zhū shuǐ, fù chū, jìng shā jiàn yì, zhì chéng nán rù zhōu, é shuǐ cóng zhī. qí dōng yán tóu yǒu bái pō, shā hé chū, nán rù zhí lì fù píng, gǔ héng shuǐ zhī. píng xíng guān, xún sī zhù. píng xíng shā jiàn èr yì.
代州直隸州:沖,繁,難。雁平道駐。明,太原府屬州。雍正二年升,仍所領。西南距省治三百二十里。至京師七百七十里。北極高三十九度六分。京師偏西三度三十二分。領縣三。西北:句注,其嶺太和,唐置雁門關,古曰西隃,隘有十八。其東夏屋,中峰曰復宿。東南:舜山、圭峰。東:滹沱河自蘩峙入,左納峨水,右合夏屋、雁門水,逕城南。又西南,右合羊頭神河入崞。雁門關,一驛。五台難。州東南百四十里。五台山,東北百二十里,一名清涼山。聖祖、高宗、仁宗前後十三巡幸。中台有太華池水,西北流,會縣北峨嶺水,出峨口入繁峙。北:錦屏。西北:鐵嶺。西:紫羅。滹沱河自定襄入,逕東冶鎮,左合慮虒水、清水河,又東南入盂。東:烏牛山,滋水出,東流入直隸平山。鎮三:竇村、東冶、台懷。巡司駐台懷。崞沖。州西南八十里。崞山,西南四十五里。其西黃嵬。南:前高。西北:柏枝。東北:滹沱河自州入,逕城東,又南,右合羊虎谷水,又西南,雲中河自忻入,會忻川入忻。原平、鬧泥二驛。繁峙簡。州東六十里。北:茹越山。東南:憨山、小五台。東:泰戲。滹沱水出泰華池,一曰派水,并州川。說文「起雁門郡葰人縣戊夫山」者。西會三泉,伏流,匯華岩諸水,復出,逕沙澗驛,至城南入州,峨水從之。其東岩頭有白坡,沙河出,南入直隸阜平,古恆水支。平刑關,巡司駐。平刑、沙澗二驛。
bǎo dé zhí lì zhōu: chōng, fán. lì yàn píng dào. míng wèi tài yuán shǔ zhōu. yōng zhèng èr nián shēng, bìng gē hé qū xìng lái lì. bā nián, xìng hái lì tài yuán. dōng nán jù shěng zhì sì bǎi liù shí wǔ lǐ. zhì jīng shī qiān qī bǎi shí wǔ lǐ. guǎng èr bǎi shí lǐ, mào bǎi shí yī lǐ. běi jí gāo sān shí jiǔ dù sì fēn. jīng shī piān xī wǔ dù sì shí fēn. lǐng xiàn yī. chéng nán: lián huā shān. dōng nán: mǎ tóu. xī nán: yáng tóu. dōng běi: shí tī. hé shuǐ zuǒ dú zì hé qū rù, jìng chéng běi, qū xī zhì huā yuán bǎo, hú lú shān shuǐ rù, wèi zhū jiā chuān. yòu xī nán, hé péi jiā chuān rù xìng. hé qū chōng. zhōu dōng běi bǎi èr shí lǐ. míng lì tài yuán. yōng zhèng èr nián gǎi. qián lóng èr shí jiǔ nián xǐ hé bǎo yíng wèi jīn zhì, dōng zǔ xiǎn shān. nán: cuì fēng. xī nán: huǒ shān. dōng běi: hé shuǐ zuǒ dú zì piān guān rù, jìng chéng xī dà chān dù. yòu xī nán, dōng yǒu qīng lián hé zì wǔ zhài rù, wèi liù jiàn hé rù yān, gǔ mí zé, rù zhōu. hú lú shān shuǐ cóng zhī. hé yì xún sī zhù jiù xiàn. qián lóng èr shí jiǔ nián xǐ zhì hé bǎo yíng, jí jīn zhì.
保德直隸州:沖,繁。隸雁平道。明為太原屬州。雍正二年升,並割河曲、興來隸。八年,興還隸太原。東南距省治四百六十五里。至京師千七百十五里。廣二百十里,袤百十一里。北極高三十九度四分。京師偏西五度四十分。領縣一。城南:蓮花山。東南:馬頭。西南:羊頭。東北:石梯。河水左瀆自河曲入,逕城北,屈西至花園堡,壺廬山水入,為朱家川。又西南,合裴家川入興。河曲沖。州東北百二十里。明隸太原。雍正二年改。乾隆二十九年徙河保營為今治,東阻險山。南:翠峰。西南:火山。東北:河水左瀆自偏關入,逕城西大辿渡。又西南,東有清漣河自五寨入,為六澗河入焉,古彌澤,入州。壺廬山水從之。河邑巡司駐舊縣。乾隆二十九年徙治河保營,即今治。
guī huà chéng zhí lì tīng: chōng, fán, pí, nán. guī suī dào zhèn shǒu fù dōu tǒng zhù. míng jiā jìng zhōng, méng gǔ jù fēng zhōu, shì wèi xī tǔ mò tè, zhù mù jiàn chéng, hòu fēng shùn yì wáng, míng qí chéng yuē guī huà. tiān cōng bā nián nèi fù. shùn zhì sān nián zhì zuǒ yòu yì jí sì fù dōu tǒng. yōng zhèng yuán nián zhì lǐ shì tóng zhī, zhù xī hé, lì shuò píng fǔ. qián lóng yuán nián zēng xié lǐ tōng pàn èr, zēng suī yuǎn tīng. liù nián zhì guī suī dào, tīng jí èr xié lì. èr shí wǔ nián shěng xié lǐ, xǐ tóng zhī zhù chéng. cái zuǒ yòu yì jí fù dōu tǒng. yú fù dōu tǒng yī, tóng zhù. guāng xù shí nián gǎi fǔ mín tóng zhī. nán jù shěng zhì jiǔ bǎi liù shí lǐ. zhì jīng shī qiān yī bǎi bā shí lǐ. guǎng bǎi bā shí lǐ, mào èr bǎi jiǔ shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù sì shí jiǔ fēn. jīng shī piān xī sì dù sì shí bā fēn. běi: dà qīng shān, jí yīn shān, gǔ bái dào chuān. qí zhī fù, xī shí lǜ, xī běi kè shòu, dōng běi wū lán chá bù kā lǎ kè qìn zhōng shān. jīn hé, gǔ máng gàn shuǐ, sú dà hēi hé, xī nán jìng tīng nán. zuǒ hé xiǎo hēi hé, jí zǐ hé, gǔ wǔ quán shuǐ. yòu xī nán, yòu hé hā ěr jǐ hé, rù tuō kè tuō. kè lǔ kù hé, gǔ bái dào, zhōng xī shuǐ cóng zhī. kǎ lún èr shí yǒu èr. tái zhàn sì. yǒu xún sī, yī zài chéng, jiān sī yù, yī zài bì qí kè qí. yǒu dì.
歸化城直隸廳:沖,繁,疲,難。歸綏道鎮守副都統駐。明嘉靖中,蒙古據豐州,是為西土默特,駐牧建城,後封順義王,名其城曰歸化。天聰八年內附。順治三年置左右翼及四副都統。雍正元年置理事同知,駐西河,隸朔平府。乾隆元年增協理通判二,增綏遠廳。六年置歸綏道,廳及二協隸。二十五年省協理,徙同知駐城。裁左右翼及副都統。餘副都統一,同駐。光緒十年改撫民同知。南距省治九百六十里。至京師千一百八十里。廣百八十里,袤二百九十里。北極高四十度四十九分。京師偏西四度四十八分。北:大青山,即陰山,古白道川。其支阜,西石綠,西北克壽,東北烏蘭察布、喀喇克沁、鍾山。金河,古芒干水,俗大黑河,西南逕廳南。左合小黑河,即紫河,古武泉水。又西南,右合哈爾幾河,入托克托。克魯庫河,古白道,中溪水從之。卡倫二十有二。台站四。有巡司,一在城,兼司獄,一在畢齊克齊。有遞。
sà lā qí zhí lì tīng: chōng, fán, pí, nán. lì guī suī dào. míng chū, yún nèi zhōu, hòu wèi yún nèi xiàn, shǔ fēng zhōu, xún fèi. qián lóng sì nián, zhì sà lā qí jí shàn dài èr xié lǐ tōng pàn. liù nián, lì guī suī dào. èr shí wǔ nián, gǎi lǐ shì tīng, yǐ shàn dài xié lǐ tōng pàn shěng rù. tóng zhì sì nián, gǎi zhì tóng zhī. guāng xù shí nián, gǎi fǔ mín. dōng nán jù shěng zhì qiān èr bǎi lǐ. zhì jīng shī qiān sì bǎi èr shí lǐ. guǎng èr bǎi wǔ shí lǐ, mào bǎi lǐ. běi jí gāo sì shí dù sān shí jiǔ fēn. jīng shī piān xī wǔ dù shí liù fēn. yòu jiān xiá è ěr duō sī zuǒ yì hòu qí dì. guǎng sì bǎi sān shí lǐ, mào èr bǎi èr shí lǐ. xī běi: niú tóu cháo nà shān jiā shān. běi: sù wéi. dōng: bài hōng kè ér. hé shuǐ zuǒ dú zì wǔ yuán nán jiè dōng liú rù jìng, bāo tóu wǔ dāng hé bìng běi lái zhù zhī, jìng shā ěr qìn cūn, yòu dōng zhì tīng nán, hé sū ěr zhé mào dài hé, rù tuō kè tuō. chá sū hé rù tuō kè tuō. kǎ lún wǔ. tái zhàn yī, zài tīng zhì. yǒu xún sī jiān sī yù yī, zhù bāo tóu zhèn. yǒu dì.
薩拉齊直隸廳:沖,繁,疲,難。隸歸綏道。明初,雲內州,後為雲內縣,屬豐州,尋廢。乾隆四年,置薩拉齊及善岱二協理通判。六年,隸歸綏道。二十五年,改理事廳,以善岱協理通判省入。同治四年,改置同知。光緒十年,改撫民。東南距省治千二百里。至京師千四百二十里。廣二百五十里,袤百里。北極高四十度三十九分。京師偏西五度十六分。又兼轄鄂爾多斯左翼後旗地。廣四百三十里,袤二百二十里。西北:牛頭、朝那山、夾山。北:宿嵬。東:拜轟克兒。河水左瀆自五原南界東流入境,包頭、五當河並北來注之,逕沙爾沁村,又東至廳南,合蘇爾哲、帽帶河,入托克托。察蘇河入托克托。卡倫五。台站一,在廳治。有巡司兼司獄一,駐包頭鎮。有遞。
qīng shuǐ hé zhí lì tīng: fán, pí, nán. lì guī suī dào. míng, zhì dōng shèng wèi qiān hù suǒ. qián lóng yuán nián, zhì xié lǐ tōng pàn. liù nián, lì guī suī dào. èr shí wǔ nián, gǎi lǐ shì tīng. guāng xù shí nián, gǎi fǔ mín tōng pàn. dōng nán jù shěng zhì jiǔ bǎi èr shí lǐ. zhì jīng shī qiān yòu èr shí lǐ. guǎng bǎi sān shí wǔ lǐ, mào bǎi sì shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù liù fēn. jīng shī piān xī sì dù sì shí bā fēn. dōng: è bó tú shān lián lǐng. dōng nán: tǔ tuí, yǒu jūn zǐ jīn. xī běi: hé shuǐ zuǒ dú zì tuō kè tuō rù, jìng hóng shān kǒu, dōng nán qīng shuǐ hé zì píng lǔ rù, yòu hé tāng xī hé, xī běi jìng sān chā hé zhì tīng nán. yòu xī běi chū gǔ zhǎng chéng, zuǒ huì tù máo hé, yì chēng hóng hé, gǔ zhōng líng shuǐ rù yān yòu nán rù piān guān. yǒu xún sī jiān sī yù zài tīng zhì. yǒu dì.
清水河直隸廳:繁,疲,難。隸歸綏道。明,置東勝衛千戶所。乾隆元年,置協理通判。六年,隸歸綏道。二十五年,改理事廳。光緒十年,改撫民通判。東南距省治九百二十里。至京師千又二十里。廣百三十五里,袤百四十里。北極高四十度六分。京師偏西四度四十八分。東:鄂博圖山、連嶺。東南:吐頹,有君子津。西北:河水左瀆自托克托入,逕紅山口,東南清水河自平魯入,右合湯溪河,西北逕三叉河至廳南。又西北出古長城,左會兔毛河,亦稱紅河,古中陵水入焉;又南入偏關。有巡司兼司獄在廳治。有遞。
fēng zhèn zhí lì tīng: fán, pí, nán. lì guī suī dào. míng, dà tóng jí yáng hé tiān chéng èr wèi biān wài dì. kāng xī shí sì nián, xǐ chá hā ěr méng gǔ bù zhù. yōng zhèng shí èr nián, zhì fēng chuān wèi jí zhèn níng suǒ, dà shuò lǐ shì tōng pàn tǒng zhī. qián lóng shí wǔ nián gǎi zhì, dà tóng yáng gāo tōng pàn xǐ zhù. sān shí sān nián, hái gù zhì, zēng zhì dà tóng lǐ shì tóng zhī. guāng xù shí nián, gǎi fǔ mín. nán jù shěng zhì liù bǎi qī shí lǐ. zhì jīng shī bā bǎi liù shí lǐ. guǎng èr bǎi sān shí lǐ, mào èr bǎi èr shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù sān shí fēn. jīng shī piān xī sān dù shí èr fēn. běi: jiān zi shān láng tóu. xī běi: liú yún. dōng: pán yáng. dōng běi: dà qīng niú xīn. qí xī nán hú lú hǎi, rú hún shuǐ chū, jīn yuē yù hé. qū xī nán, zuǒ hé dà kē zhuāng shuǐ, gǔ xuán hóng chí, jìng gǔ qìng liáng, yòu hé jiān zi shān shuǐ, zhì tīng dōng nán xīn chéng wān. yòu huì dé shèng hé, gǔ yáng shuǐ, rù dà tóng. dōng běi: wǔ lù hù tān, dōng yáng hé chū, gǔ xiū shuǐ, yì yú yán shuǐ, dōng jìng niǎn fáng yáo, rù zhí lì zhāng jiā kǒu. qí nán hú lǔ sū tái, xī yáng hé chū, gǔ yán xiāng shuǐ, jí nán gōu shuǐ, jìng mǎ shì kǒu rù tiān zhèn. yòu xī qīng liáng lǐng, nán yáng hé chū, gǔ yàn mén shuǐ, nán jìng shǒu kǒu bǎo rù yáng gāo, bìng dá zhī. zì dōng yáng wài, bìng yú biān. xún sī sān: yī zhù chéng, jiān sī yù yī èr dào hé yī zhāng gāo ěr. èr dào hé hòu gǎi shè xìng hé tīng. yǒu dì.
豐鎮直隸廳:繁,疲,難。隸歸綏道。明,大同及陽和、天成二衛邊外地。康熙十四年,徙察哈爾蒙古部駐。雍正十二年,置豐川衛及鎮寧所,大朔理事通判統之。乾隆十五年改置,大同、陽高通判徙駐。三十三年,還故治,增置大同理事同知。光緒十年,改撫民。南距省治六百七十里。至京師八百六十里。廣二百三十里,袤二百二十里。北極高四十度三十分。京師偏西三度十二分。北:尖子山、狼頭。西北:留雲。東:盤羊。東北:大青、牛心。其西南壺盧海,如渾水出,今曰玉河。屈西南,左合大科莊水,古旋鴻池,逕古慶梁,右合尖子山水,至廳東南新城灣。右會得勝河,古羊水,入大同。東北:五祿戶灘,東洋河出,古修水,亦於延水,東逕碾房窯,入直隸張家口。其南胡魯蘇台,西洋河出,古延鄉水,及南溝水,逕馬市口入天鎮。又西清涼嶺,南洋河出,古雁門水,南逕守口堡入陽高,並達之。自東洋外,並逾邊。巡司三:一駐城,兼司獄;一二道河;一張皋爾。二道河後改設興和廳。有遞。
tuō kè tuō zhí lì tīng: fán, pí, nán. lì guī suī dào. míng, dōng shèng zuǒ wèi. jiā jìng zhōng rù tǔ mò tè. yuē tuō tuō, yì yuē tuō kè tuō. qián lóng yuán nián, zēng xié lǐ tōng pàn. èr shí wǔ nián, gǎi lǐ shì tīng. guāng xù shí nián, gǎi fǔ mín tōng pàn. dōng nán jù shěng zhì bā bǎi liù shí lǐ. zhì jīng shī qiān yī bǎi lǐ. guǎng bā shí wǔ lǐ, mào yī bǎi sān shí lǐ. jiān xiá hé xī è ěr duō sī yòu yì hòu qí dì. guǎng bǎi sān shí lǐ, mào bǎi wǔ shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù sān shí fēn. jīng shī piān xī sì dù sì shí fēn. nán: hóng shān, gǔ yuán hú. xī běi: hé shuǐ zuǒ dú zì sà lā qí rù. dà hēi hé dōng zì guī huà rù, zuǒ huì huáng shuǐ, yòu xī, yòu huì kè lǔ kù, zhì tīng dōng běi huì chá sū hé. jìng tīng běi, jiù huì wèi dài shān hú, gǔ máng gàn shuǐ, hé nán yuán bái dào zhōng xī sāi shuǐ zhù shā líng hú zhě, yòu xī rù yān. yòu nán rù qīng shuǐ hé. yǒu xún sī jiān sī yù. yǒu dì.
托克托直隸廳:繁,疲,難。隸歸綏道。明,東勝左衛。嘉靖中入土默特。曰脫脫,亦曰托克托。乾隆元年,增協理通判。二十五年,改理事廳。光緒十年,改撫民通判。東南距省治八百六十里。至京師千一百里。廣八十五里,袤一百三十里。兼轄河西鄂爾多斯右翼後旗地。廣百三十里,袤百五十里。北極高四十度三十分。京師偏西四度四十分。南:紅山,古緣胡。西北:河水左瀆自薩拉齊入。大黑河東自歸化入,左會黃水,又西,右會克魯庫,至廳東北會察蘇河。逕廳北,舊匯為黛山湖,古芒干水,合南源白道中溪塞水注沙陵湖者,又西入焉。又南入清水河。有巡司兼司獄。有遞。
níng yuǎn zhí lì tīng: chōng, pí, nán. lì guī suī dào. míng, xuān dé wèi. hòu wèi dà tóng biān wài dì. kāng xī shí liù nián, chá hā ěr bù xī zhù. yōng zhèng shí èr nián, zhì níng shuò wèi jí huái yuǎn suǒ, dà shuò lǐ shì tōng pàn tǒng zhī. qián lóng shí wǔ nián shěng gǎi, xǐ shuò píng tōng pàn zhù. èr shí yī nián, gǎi lǐ shì tōng pàn. guāng xù shí nián, gǎi fǔ mín. nán jù shěng zhì bā bǎi shí lǐ. zhì jīng shī qiān yòu èr shí lǐ. guǎng bǎi bā shí lǐ, mào èr bǎi jiǔ shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù èr shí yī fēn. jīng shī piān xī sān dù wǔ shí èr fēn. dōng: hóu shān. běi: cāng pán hàn màn píng dǐng. hēi hé nán yuán yǒng xìng hé chū, gǔ bái qú shuǐ. qí nán cān hé xíng, jīn xī gōu mén, gǔ wò shuǐ chū, jīn yuē níng yuǎn shuǐ. nán jìng jiāng jūn liáng, zuǒ hé níng yuǎn bǎo shuǐ, gǔ kě bù ní, yú zhǎng chéng. dōng běi: píng dǐng yǒng xìng hé dōng sì dào āo, dé shèng hé chū, jìng fēng chéng gōu rù fēng zhèn. qí běi dà hǎi, gǔ zhū wén zé, zhōu bǎi yú lǐ. qí nán xiǎo hǎi, dì lǐ zhì yán zé, gǔ tōng mù yuē cān hé bēi. yǒu xún sī. yǒu dì. jiù yǒu kē bù ěr xún sī, hòu gǎi shè táo lín tīng.
寧遠直隸廳:沖,疲,難。隸歸綏道。明,宣德衛。後為大同邊外地。康熙十六年,察哈爾部析駐。雍正十二年,置寧朔衛及懷遠所,大朔理事通判統之。乾隆十五年省改,徙朔平通判駐。二十一年,改理事通判。光緒十年,改撫民。南距省治八百十里。至京師千又二十里。廣百八十里,袤二百九十里。北極高四十度二十一分。京師偏西三度五十二分。東:猴山。北:倉盤、汗漫、平頂。黑河南源永興河出,古白渠水。其南參河陘,今西溝門,古沃水出,今曰寧遠水。南逕將軍梁,左合寧遠堡水,古可不泥,逾長城。東北:平頂永興河東四道凹,得勝河出,逕豐城溝入豐鎮。其北大海,古諸聞澤,周百餘里。其南小海,地理志鹽澤,古通目曰參合陂。有巡司。有遞。舊有科布爾巡司,後改設陶林廳。
hé lín gé ěr zhí lì tīng: fán, pí, nán. lì guī suī dào. míng zhì yù lín yún chuān èr wèi. hòu wèi méng gǔ xī tǔ mò tè jù. kāng xī zhōng, zhì zhàn yuē èr shí jiā zǐ, méng yǔ hé lín gé ěr. qián lóng yuán nián, zhì xié lǐ tōng pàn. èr shí wǔ nián, gǎi lǐ shì tīng. guāng xù shí nián, gǎi fǔ mín tōng pàn. nán jù shěng zhì bā bǎi sì shí lǐ. zhì jīng shī qiān liù shí lǐ. guǎng bǎi qī shí lǐ, mào bǎi bā shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù èr shí fēn. jīng shī piān xī sì dù èr shí sì fēn. dōng: jiǔ fēng shān. xī: mó tiān lǐng. nán: dà sōng. dōng nán: yù lín. tù máo hé zì yòu yù rù, yú biān jìng shā hǔ kǒu, yòu huì níng yuǎn hé, jìng qí lù, xī běi zhì tīng. xī nán zhé xī rù qīng shuǐ hé. dōng běi huáng shuǐ zì níng yuǎn rù, xī jìng tīng běi rù tuō kè tuō. yǒu xún sī jiān sī yù. yǒu dì.
和林格爾直隸廳:繁,疲,難。隸歸綏道。明置玉林、雲川二衛。後為蒙古西土默特據。康熙中,置站曰二十家子,蒙語和林格爾。乾隆元年,置協理通判。二十五年,改理事廳。光緒十年,改撫民通判。南距省治八百四十里。至京師千六十里。廣百七十里,袤百八十里。北極高四十度二十分。京師偏西四度二十四分。東:九峰山。西:摩天嶺。南:大松。東南:玉林。兔毛河自右玉入,逾邊逕殺虎口,右會寧遠河,逕其麓,西北至廳。西南折西入清水河。東北黃水自寧遠入,西逕廳北入托克托。有巡司兼司獄。有遞。
xìng hé zhí lì tīng: míng chū, tiān chéng wèi biān běi dì. guāng xù èr shí èr nián, yǐ fēng zhèn zhī èr dào hé xún sī zhì, lì guī suī dào. xī nán jù shěng zhì bā bǎi jiǔ shí lǐ. zhì jīng shī qiān qī shí lǐ. guǎng mào què. běi: dà qīng shān. dōng nán: shuǐ quán rù. xī běi: dōng yáng hé zì chá hā ěr qí rù. èr yuán hé, dōng xī jìng tīng běi, rù zhí lì zhāng jiā kǒu. yǒu dì.
興和直隸廳:明初,天城衛邊北地。光緒二十二年,以豐鎮之二道河巡司置,隸歸綏道。西南距省治八百九十里。至京師千七十里。廣袤闕。北:大青山。東南:水泉入。西北:東洋河自察哈爾旗入。二源合,東西逕廳北,入直隸張家口。有遞。
táo lín zhí lì tīng: yào. lì guī suī dào. míng, dà tóng biān wài dì. guāng xù èr shí jiǔ nián, yǐ níng yuǎn tīng zhī kē bù ěr xún sī zhì. xī nán jù shěng zhì qiān sān bǎi lǐ. zhì jīng shī qiān sì bǎi wǔ shí lǐ. guǎng mào què. běi: yī mǎ tú shān. nán: huí tóu liáng. dà hēi hé nán yuán huáng shuǐ hé, gǔ bái qú shuǐ, chū dà dōng gōu, xī nán jìng wǔ bà rù níng yuǎn. yǒu dì.
陶林直隸廳:要。隸歸綏道。明,大同邊外地。光緒二十九年,以寧遠廳之科布爾巡司置。西南距省治千三百里。至京師千四百五十里。廣袤闕。北:伊馬圖山。南:回頭梁。大黑河南源黃水河,古白渠水,出大東溝,西南逕五壩入寧遠。有遞。
wǔ chuān zhí lì tīng: yào. lì guī suī dào. míng, xī tǔ tè mò mù chǎng. guāng xù èr shí jiǔ nián, yǐ qí běi jìng wēng gǔn zhì, zhì wū lán huā, jì zhì guī huà chéng. nán jù shěng zhì qiān bǎi qī shí lǐ. zhì jīng shī qiān èr bǎi jiǔ shí lǐ. guǎng mào què. běi: tuō kè tú shān. xī běi: kè shòu. dōng yǒu wū lán chá bù yuán quán, tīng zhì. yī dì.
武川直隸廳:要。隸歸綏道。明,西土特默牧場。光緒二十九年,以其北境翁滾置,治烏蘭花,寄治歸化城。南距省治千百七十里。至京師千二百九十里。廣袤闕。北:托克圖山。西北:克壽。東有烏蘭察布源泉,廳治。一遞。
wǔ yuán zhí lì tīng: yào. lì guī suī dào. guāng xù èr shí jiǔ nián, xī sà lā qí xī jìng xìng shèng wàng zhì fǔ mín tóng zhī, zhì lóng xìng zhǎng, jì zhì bāo tóu zhèn. dōng nán jù shěng zhì qiān qī bǎi jiǔ shí lǐ. zhì jīng shī èr qiān yī bǎi shí lǐ. běi jí gāo sì shí dù sān shí jiǔ fēn. jīng shī piān xī wǔ dù shí liù fēn. xī běi: yáng shān. běi: yīn shān. hé shuǐ zì gān sù biān wài huán nèi méng è ěr duō sī, zhé dōng zì wū lā tè xún qí nán lù rù. yǒu è bó kǒu, gǔ gù yáng dào. yòu dōng jìng tīng nán, hé bó tuō hé rù sà lā qí. yǒu dì.
五原直隸廳:要。隸歸綏道。光緒二十九年,析薩拉齊西境興盛旺置撫民同知,治隆興長,寄治包頭鎮。東南距省治千七百九十里。至京師二千一百十里。北極高四十度三十九分。京師偏西五度十六分。西北:陽山。北:陰山。河水自甘肅邊外環內蒙鄂爾多斯,折東自烏拉特循其南麓入。有鄂博口,古稒陽道。又東逕廳南,合博托河入薩拉齊。有遞。
dōng shèng zhí lì tīng: yào. lì guī suī dào. míng chū, dōng shèng wèi xī jiè shǎn xī yú lín wèi hé tào dì, hòu wèi yuán yì suǒ jū. guāng xù sān shí èr nián, yǐ è ěr duō sī zuǒ yì zhōng jùn wáng yòu yì qián mò zā sà kè qí kěn dì zhì, zhì yáng háo chǎng, jì zhì sà lā qí zhī bāo tóu zhèn. běi jí gāo sì shí dù sì shí jiǔ fēn. jīng shī piān xī sì dù sì shí bā fēn. xī běi: hé shuǐ zì è ěr duō sī xún wǔ yuán rù tīng běi, zhé dōng nán rù sà lā qí. biān qiáng xī zì shǎn xī yú lín rù. yòu dōng yǒu dì.
東勝直隸廳:要。隸歸綏道。明初,東勝衛西界、陝西榆林衛河套地,後為元裔所居。光緒三十二年,以鄂爾多斯左翼中郡王右翼前末紥薩克旗墾地置,治羊壕廠,寄治薩拉齊之包頭鎮。北極高四十度四十九分。京師偏西四度四十八分。西北:河水自鄂爾多斯循五原入廳北,折東南入薩拉齊。邊牆西自陝西榆林入。又東有遞。