strong xuǎn jǔ sì strong
选举四
zhì kē jiàn zhuó
△制科荐擢
zhì kē zhě, tiān zǐ qīn zhào yǐ dài yì děng zhī cái. táng sòng shè kē zuì duō, shì wéi yōu xuǎn. qīng dài kē mù qǔ shì, chuí wèi dìng zhì. qí tè zhào jǔ xíng zhě, yuē bó xué hóng cí kē jīng jì tè kē xiào lián fāng zhèng kē. ruò jīng xué, ruò xún xìng zhào shì, suī wèi shè kē, kě fù jiàn yě. shèng zǔ dūn chóng shí xué, kāng xī jiǎ chén dīng wèi liǎng kē, gǎi shì cè lùn. jì tíng chén yǐ gǔ xué bù kě cù bàn, qǐng réng jiù zhì.
制科者,天子亲诏以待异等之才。唐、宋设科最多,视为优选。清代科目取士,垂为定制。其特诏举行者,曰博学鸿词科、经济特科、孝廉方正科。若经学,若巡幸召试,虽未设科,可附见也。圣祖敦崇实学,康熙甲辰、丁未两科,改试策论。既廷臣以古学不可猝办,请仍旧制。
shí qī nián, zhào yuē:" zì gǔ yī dài zhī xìng, bì yǒu bó xué hóng rú, bèi gù wèn zhù zuò zhī xuǎn. wǒ cháo dìng dǐng yǐ lái, chóng rú zhòng dào, péi yǎng rén cái. sì hǎi zhī guǎng, qǐ wú qí cái shuò yàn xué wèn yuān tōng wén zǎo guī lì zhuī zōng qián zhé zhě? fán yǒu xué xíng jiān yōu wén cí zhuō yuè zhī rén, bù lùn yǐ shì wèi shì, zài jīng sān pǐn yǐ shàng jí kē dào guān, zài wài dū fǔ bù àn, gè jǔ suǒ zhī, zhèn qīn shì lù yòng. qí nèi wài gè guān, guǒ yǒu zhēn zhī zhuó jiàn, zài nèi kāi sòng lì bù, zài wài kāi bào dū fǔ, dài wéi tí jiàn." sì yīng jiàn rén yuán zhì jīng, zhào hù bù yuè gěi lǐn xì. míng nián sān yuè, zhào shì tǐ rén gé. fán bǎi sì shí sān rén, cì yàn, shì fù yī shī yī, dì qīn lǎn shì juàn, qǔ yī děng péng sūn yù ní càn zhāng liè wāng bīn qiáo lái wáng xū líng lǐ yīn dǔ qín sōng líng zhōu qīng yuán chén wéi sōng xú jiā yán lù róu féng xù qián zhōng xié wāng jí yuán yòu zhū yí zūn tāng bīn wāng wǎn qiū xiàng suí děng èr shí rén. èr děng lǐ lái tài pān lěi shěn háng shī rùn zhāng mǐ hàn wén huáng yǔ jiān lǐ kǎi xú qiú shěn yún zhōu qìng céng yóu dòng fàn bì yīng cuī rú yuè zhāng hóng liè fāng xiàng yīng lǐ chéng zhōng wú yuán lóng páng kǎi máo qí líng qián jīn fǔ wú rèn chén chén hóng jī cáo yí pǔ máo shēng fāng cáo hé lí qiān gāo yǒng lóng xiè shào wú yuǎn yán shéng sūn děng sān shí rén. sān sì děng jù bào bà. mìng gé chén qǔ qián dài zhì kē jiù shì, chá yì shòu zhí. xún yì:" liǎng hàn shòu wú cháng zhí. jìn shàng dì shòu shàng shū láng. táng zhì cè gāo děng tè shòu zūn guān, cì děng yǔ chū shēn, yīn yǒu jí dì chū shēn zhī mù. sòng fēn wǔ děng: yī èr děng jiē bù cì zhuó yòng sān děng wéi shàng děng, ēn shù shì tíng shì dì yī rén sì děng wéi zhōng děng, shì tíng shì dì sān rén jiē cì zhì kē chū shēn. wǔ děng wéi xià děng, cì jìn shì chū shēn." dé zhǐ, jù shòu wèi hàn lín guān. yǐ guāng lù shǎo qīng shào wú yuǎn wèi shì dú. dào yuán láng zhōng tāng bīn děng sì rén wéi shì jiǎng. jìn shì chū shēn zhī zhǔ shì, zhōng xíng píng bó, nèi gé diǎn jí, zhī xiàn jí wèi shì zhī jìn shì péng sūn yù děng shí bā rén wéi biān xiū. jǔ gòng chū shēn zhī tuī zhī, jiào zhí, gé zhí zhī jiǎn tǎo zhī xiàn jí wèi shì zhī jǔ gòng yīn jiān bù yī ní càn děng èr shí qī rén wéi jiǎn tǎo. jù rù shǐ guǎn, zuǎn xiū míng shǐ. shí fù píng lǐ yīn dǔ cháng zhōu féng xù xiù shuǐ zhū yí zūn wú jiāng pān lěi wú xī yán shéng sūn, jiē yǐ bù yī rù xuǎn, hǎi nèi róng zhī. qí nián lǎo wèi yǔ shì zhī dù yuè fù shān wáng fāng gǔ děng, wén xué sù zhe, jù shòu nèi gé zhōng shū, xǔ huí jí.
十七年,诏曰:“自古一代之兴,必有博学鸿儒,备顾问著作之选。我朝定鼎以来,崇儒重道,培养人才。四海之广,岂无奇才硕彦、学问渊通、文藻瑰丽、追踪前哲者?凡有学行兼优、文词卓越之人,不论已仕、未仕,在京三品以上及科、道官,在外督、抚、布、按,各举所知,朕亲试录用。其内、外各官,果有真知灼见,在内开送吏部,在外开报督、抚,代为题荐。”嗣膺荐人员至京,诏户部月给廪饩。明年三月,召试体仁阁。凡百四十三人,赐燕,试赋一、诗一,帝亲览试卷,取一等彭孙遹、倪灿、张烈、汪霦、乔莱、王顼龄、李因笃、秦松龄、周清原、陈维崧、徐嘉炎、陆葇、冯勖、钱中谐、汪楫、袁佑、朱彝尊、汤斌、汪琬、邱象随等二十人。二等李来泰、潘耒、沈珩、施闰章、米汉雯、黄与坚、李铠、徐釚、沈筠、周庆曾、尤侗、范必英、崔如岳、张鸿烈、方象瑛、李澄中、吴元龙、庞垲、毛奇龄、钱金甫、吴任臣、陈鸿绩、曹宜溥、毛升芳、曹禾、黎骞、高咏、龙燮、邵吴远、严绳孙等三十人。三、四等俱报罢。命阁臣取前代制科旧事,查议授职。寻议:“两汉授无常职。晋上第授尚书郎。唐制策高等特授尊官,次等予出身,因有及第、出身之目。宋分五等:一、二等皆不次擢用;三等为上等,恩数视廷试第一人;四等为中等,视廷试第三人;皆赐制科出身。五等为下等,赐进士出身。”得旨,俱授为翰林官。以光禄少卿邵吴远为侍读。道员、郎中汤斌等四人为侍讲。进士出身之主事,中、行、评、博,内阁典籍,知县及未仕之进士彭孙遹等十八人为编修。举、贡出身之推、知,教职,革职之检讨、知县及未仕之举、贡、荫、监、布衣倪灿等二十七人为检讨。俱入史馆,纂修明史。时富平李因笃、长洲冯勖、秀水朱彝尊、吴江潘耒、无锡严绳孙,皆以布衣入选,海内荣之。其年老未与试之杜越、傅山、王方穀等,文学素著,俱授内阁中书,许回籍。
yōng zhèng shí yī nián, zhào yuē:" bó xué hóng cí zhī kē, suǒ yǐ dài zhuō yuè yān tōng zhī shì. kāng xī shí qī nián, tè zhào jiàn jǔ, zhào shì shòu zhí, dé rén jí shèng. shù shí nián lái, wèi cháng guǎng wéi sōu luó. zhèn yán lǎn wéi yīn, yí yǒu zhěn jīng zuò shǐ dān jiàn qià wén zú chēng hóng bó zhī xuǎn zhě, dāng tè xiū kuàng diǎn, jiā yǔ páng qiú. zài jīng mǎn hàn sān pǐn yǐ shàng, zài wài dū fǔ xué zhèng, xī xīn tǐ fǎng, bǎo tí sòng bù. zhèn lín xuān qīn shì, yōu jiā lù yòng." zhào shū chū xià, zhōng wài dà lì, yǐ shì guān kuàng diǎn, xiāng gù chí huí. yú nián, jǐn hé dōng dū chén jǔ yī rén, zhí lì dū chén jǔ èr rén, tā shěng wèi yǒu yīng zhě. zhào zé zhū chén guān wàng. gāo zōng jí wèi, zài zhào dū cù. qī yǐ yī nián nèi qí jí què xià, xiān zhì zhě yuè gěi lǐn xì.
雍正十一年,诏曰:“博学鸿词之科,所以待卓越淹通之士。康熙十七年,特诏荐举,召试授职,得人极盛。数十年来,未尝广为搜罗。朕延揽维殷,宜有枕经葄史、殚见洽闻、足称鸿博之选者,当特修旷典,嘉予旁求。在京满、汉三品以上,在外督、抚、学政,悉心体访,保题送部。朕临轩亲试,优加录用。”诏书初下,中外大吏,以事关旷典,相顾迟回。逾年,仅河东督臣举一人,直隶督臣举二人,他省未有应者。诏责诸臣观望。高宗即位,再诏督促。期以一年内齐集阙下,先至者月给廪饩。
qián lóng yuán nián, yù shǐ wú yuán ān yán:" jiàn jǔ bó xué hóng cí, yuán qī dé zhàn shēn jīng shù dūn chóng shí xué zhī rú, shī fù suī qǔ jiān zhǎng, jīng shǐ yóu wéi gēn dǐ. ruò tú pián zhuì lì ǒu, tuī qiāo shēng lǜ, zòng yǒu wén zǎo kě guān, zhōng jué míng shí wèi chēng." xià lì bù yì, dìng wèi liǎng chǎng, fù shī wài zēng shì lùn cè. jiǔ yuè, zhào shì bǎi qī shí liù rén yú bǎo hé diàn, cì yàn rú lì. shì tí shǒu chǎng fù shī lùn gè yī, èr chǎng zhì cè èr. qǔ yī děng wǔ rén, liú lún pān ān lǐ zhū jǐn yú zhèn háng shì jùn děng, shòu biān xiū. èr děng shí rén, chén zhào lún liú zǎo xià zhī róng zhōu cháng fā chéng xún děng, shòu jiǎn tǎo yáng dù wāng shěn tíng fāng wāng shì huáng chén shì fán qí zhào nán děng, shòu shù jí shì. èr nián, bǔ shì tǐ rén gé, shǒu chǎng zhì cè èr, èr chǎng fù shī lùn gè yī. qǔ yī děng wàn sōng líng, shòu jiǎn tǎo. èr děng zhāng hàn, shòu jiǎn tǎo zhū quán hóng shì zé, shòu shù jí shì.
乾隆元年,御史吴元安言:“荐举博学鸿词,原期得湛深经术、敦崇实学之儒,诗赋虽取兼长,经史尤为根柢。若徒骈缀俪偶,推敲声律,纵有文藻可观,终觉名实未称。”下吏部议,定为两场,赋、诗外增试论、策。九月,召试百七十六人於保和殿,赐燕如例。试题首场赋、诗、论各一,二场制策二。取一等五人,刘纶、潘安礼、诸锦、于振、杭世骏等,授编修。二等十人,陈兆仑、刘藻、夏之蓉、周长发、程恂等,授检讨;杨度汪、沈廷芳、汪士锽、陈士璠、齐召南等,授庶吉士。二年,补试体仁阁,首场制策二,二场赋、诗、论各一。取一等万松龄,授检讨。二等张汉,授检讨;朱荃、洪世泽,授庶吉士。
zì kāng qián liǎng cháo, zài jǔ cí kē, yǔ qí xuǎn zhě, shān lín yǐn yì zhī shù, duō yú jìn shēn, yòu wén zhī shèng, qián gǔ hǎn wén. shí chéng píng lèi yè, hǎi nèi shì fū duō zhì lì gēn dǐ zhī xué, tiān zǐ yòu zhèn bá yān zhì, yǐ shì fēng lì, yuán yǒu bǎo jiàn jīng xué zhī zhì. qián lóng shí sì nián, zhào yuē:" chóng shàng jīng shù, yǒu guān shì dào rén xīn. jīn hǎi yǔ shēng píng, xué shì dài fū jīng yán běn yè, qióng nián kū kū, zōng yǎng rú xiān zhě, dāng bù fá rén. dà xué shì jiǔ qīng dū fǔ, qí gōng jǔ suǒ zhī, bù xiàn jìn shì jǔ rén zhū shēng jí tuì xiū xián fèi rén yuán, néng qián xīn jīng xué zhě, shèn xuǎn wú làn. xún zhōng wài shū jiàn zhě sì shí yú rén. dì wèi fáng xìng jìn, xià tíng chén fù hé, dé chén zǔ fàn wú dǐng liáng xī yú gù dòng gāo sì rén. mìng chéng lǎn zhù shù, pài hàn lín zhōng shū guān zài wǔ yīng diàn gè shàn yī bù. xún shòu dǐng xī yú guó zǐ jiàn sī yè, zhào duì qín zhèng diàn. zǔ fàn dòng gāo yǐ nián lǎo bù néng gòng zhí, jù shòu sī yè xián. hòu bù fù jǔ xíng.
自康、乾两朝,再举词科,与其选者,山林隐逸之数,多於缙绅,右文之盛,前古罕闻。时承平累叶,海内士夫多致力根柢之学,天子又振拔淹滞,以示风励,爰有保荐经学之制。乾隆十四年,诏曰:“崇尚经术,有关世道人心。今海宇升平,学士大夫精研本业,穷年矻矻,宗仰儒先者,当不乏人。大学士、九卿、督、抚,其公举所知,不限进士、举人、诸生及退休、閒废人员,能潜心经学者,慎选毋滥。寻中外疏荐者四十馀人。帝为防幸进,下廷臣覆覈,得陈祖范、吴鼎、梁锡玙、顾栋高四人。命呈览著述,派翰林、中书官在武英殿各缮一部。寻授鼎、锡玙国子监司业,召对勤政殿。祖范、栋高以年老不能供职,俱授司业衔。后不复举行。
zhì shǔ chē lín xìng, hóng jiǎng shì lín, kāng xī sì shí èr nián sì shí sì nián, shèng zǔ xún xìng jiāng zhè, zhào shì shì zǐ, zhòng xuǎn zhě cì bái jīn, fù jīng lù yòng yǒu chà. gāo zōng liù xìng jiāng zhè, sān xìng shān dōng, sì xìng tiān jīn, fán shì zǐ jìn xiàn shī fù zhě, zhào shì xíng zài. yōu děng yǔ chū shēn, shòu nèi gé zhōng shū cì zhě cì shù bó. rén zōng dōng xún jīn diàn, xī xìng wǔ tái, zhào shì zhī diǎn, yì rú qián lì. dào guāng yǐ hòu, kē jǔ piān zhòng shí wén. yán xí jì jiǔ, yōng làn fú wěi, jìn shī jīng yì. sān shí nián, hòu bǔ jīng táng zhāng xī gēng qǐng fù kāi bó xué hóng cí kē, yǐ chǔ rén cái. lǐ bù yì yǐ fēi dāng wù zhī jí, suì zhǐ.
至属车临幸,宏奖士林,康熙四十二年、四十四年,圣祖巡幸江、浙,召试士子,中选者赐白金,赴京录用有差。高宗六幸江、浙,三幸山东,四幸天津,凡士子进献诗赋者,召试行在。优等予出身,授内阁中书;次者赐束帛。仁宗东巡津、淀,西幸五台,召试之典,亦如前例。道光以后,科举偏重时文。沿习既久,庸滥浮伪,浸失精意。三十年,候补京堂张锡庚请复开博学鸿词科,以储人才。礼部议以非当务之急,遂止。
jì guāng xù zhōng yè, wài wǔ kǒng jí, hǎi nèi huáng huáng, chāng yán biàn fǎ. èr shí sì nián, guì zhōu xué zhèng yán xiū qǐng shè jīng jì tè kē, xià zǒng lǐ gè guó shì wù yá mén huì lǐ bù hé yì. bā yuè, cí xǐ huáng tài hòu lín cháo xùn zhèng, yǐ jīng jì tè kē yì zī liú bì, bà zhī. gēng zǐ, jīng shī gòu luàn, shèng yú bō qiān. liǎng gōng chù yú shí jú diàn wēi, jí sī pò gé qiú cái, yǐ zī zhì lǐ.
洎光绪中叶,外侮孔棘,海内皇皇,昌言变法。二十四年,贵州学政严修请设经济特科,下总理各国事务衙门会礼部覈议。八月,慈禧皇太后临朝训政,以经济特科易滋流弊,罢之。庚子,京师构乱,乘舆播迁。两宫怵於时局阽危,亟思破格求才,以资治理。
èr shí qī nián, huáng tài hòu zhào jǔ jīng jì tè kē, mìng gè bù yuàn táng guān jí gè shěng dū fǔ xué zhèng bǎo jiàn, yǒu zhì lǜ zhōng chún guī mó hóng yuǎn xué wèn yān tōng dòng dá zhōng wài shí wù zhě, xī xīn yán lǎn. bìng xià zhèng wù dà chén nǐ dìng kǎo shì shì yí. yù shǐ chén bǐng sōng zòu qǐng lì chú yín yuán jī xí, zhào chì zhū chén wù shǐ zhì gōng. jì sān pǐn yǐ xià jīng qīng fēn fēn bǎo sòng, dì jué qí rǒng làn, shì tài pú shǎo qīng lóng ēn jiàn shū, shàng jìng bào qǐn, bìng mìng chè xiāo tài cháng shǎo qīng lǐ zhuó yīng qián bǎo zhū rén. èr shí jiǔ nián, zhèng wù chù yì dìng kǎo shì zhī zhì, rú tíng shì lì, yú bǎo hé diàn tiān zǐ qīn cè zhī. fán shì èr rì, shǒu chǎng rù xuǎn zhě, shǐ xǔ yīng fù shì, jūn shì lùn yī cè yī. jiǎn dà chén kǎo xiào, qǔ yī děng yuán jiā gǔ zhāng yī lín fāng lǚ zhōng táo jiǒng zhào xú yuán hú yù jìn qín xī zhèn yú bì yún yuán lì zhǔn děng jiǔ rén, èr děng féng shàn zhēng luó liáng jiàn qín shù shēng wèi jiā huá wú zhōng shàn qián héng xiāo yīng chūn liáng huàn kuí cài bǎo shàn zhāng xiào qiān duān xù mài hóng jūn xǔ yuè zhōng zhāng tōng mó yáng dào lín zhāng zǔ lián wú liè chén céng shòu děng shí bā rén. dài shòu guān mìng xià, jīng zhí wài rèn, jǐn jiù yuán jiē lüè yǔ shēng xù, jǔ gòng yòng zhī xiàn zhōu zuǒ, yǐ shì kāng qián shí cí kē ēn yù, jìn bù rú yǐ.
二十七年,皇太后诏举经济特科,命各部、院堂官及各省督、抚、学政保荐,有志虑忠纯、规模闳远、学问淹通、洞达中外时务者,悉心延揽。并下政务大臣拟定考试事宜。御史陈秉崧奏请力除夤缘积习,诏饬诸臣务矢至公。既三品以下京卿纷纷保送,帝觉其冗滥,適太仆少卿隆恩荐疏,上竟报寝,并命撤销太常少卿李擢英前保诸人。二十九年,政务处议定考试之制,如廷试例,於保和殿天子亲策之。凡试二日,首场入选者,始许应覆试,均试论一、策一。简大臣考校,取一等袁家穀、张一麟、方履中、陶炯照、徐沅、胡玉缙、秦锡镇、俞陛云、袁励准等九人,二等冯善徵、罗良鉴、秦树声、魏家骅、吴锺善、钱鑅、萧应椿、梁焕奎、蔡宝善、张孝谦、端绪、麦鸿钧、许岳锺、张通谟、杨道霖、张祖廉、吴烈、陈曾寿等十八人。迨授官命下,京职、外任,仅就原阶略予升叙,举、贡用知县、州佐,以视康、乾时词科恩遇,浸不如矣。
sān shí sì nián, yù shǐ bǐ shòu qǐng tè kāi zhì kē, zhèng wù chù dà chén yì yǐ" xiào lián fāng zhèng zhí yán jí jiàn liǎng kē, jiē wú shí jì, wéi bó xué hóng cí kē, kāng xī qián lóng jiān liǎng cì jǔ xíng, dé rén chēng shèng. jì zī wén xué jiàn wēi, bǎo cún guó cuì, shí wèi jīn rì jí wù. yīng xià xué bù chóu yì". shí fāng zhào gè shěng zhēng zhào qí rú shuò yàn. hú nán jǔ rén wáng kǎi yùn bèi jiàn, shòu hàn lín jiǎn tǎo. liǎng jiāng ān huī xiāng jì jiàn jǔ wáng gēng xīn sūn bǎo tián chéng cháo yí wú chuán qǐ yáo yǒng pǔ yáo yǒng gài féng chéng děng. bù yì yǐ zhū rén tán yán jīng shǐ, hé yú cí kē zhī xuǎn, qí zhāng chéng yì dìng, chén qǐng jǔ xíng. wèi jǐ, dé zōng bēng, suì qǐn.
三十四年,御史俾寿请特开制科,政务处大臣议以“孝廉方正、直言极谏两科,皆无实际,惟博学鸿词科,康熙、乾隆间两次举行,得人称盛。际兹文学渐微,保存国粹,实为今日急务。应下学部筹议”。时方诏各省徵召耆儒硕彦。湖南举人王闿运被荐,授翰林检讨。两江、安徽相继荐举王耕心、孙葆田、程朝仪、吴传绮、姚永朴、姚永概、冯澂等。部议以诸人覃研经史,合於词科之选,俟章程议定,陈请举行。未几,德宗崩,遂寝。
xiào lián fāng zhèng kē, shǐ yú kāng xī liù shí yī nián, shì zōng dēng jí, zhào zhí shěng fǔ zhōu xiàn wèi gè jǔ xiào lián fāng zhèng, cì liù pǐn zhāng fú, bèi zhào yòng. yōng zhèng yuán nián, zhào yuē:" guó jiā dūn lì fēng sú, shǒu zhòng xián liáng. qián zhào jǔ xiào lián fāng zhèng, jù jīn shù yuè, wèi yǒu shū wén. kǒng yǒu sī dài yú cǎi fǎng, suī yǒu duān fāng zhī pǐn, wú yóu shàng dá. gè dū fǔ sù zūn qián zhào, què fǎng jǔ zòu." xún zhè jiāng zhí lì fú jiàn guǎng xī gè jiàn jǔ èr yuán, yòng zhī xiàn nián wǔ shí wǔ yǐ shàng zhě, yòng zhī zhōu. qí hòu lì cháo yù jí, jiē ēn zhào jiàn jǔ yǐ wéi cháng.
孝廉方正科,始於康熙六十一年,世宗登极,诏直省府、州、县、卫各举孝廉方正,赐六品章服,备召用。雍正元年,诏曰:“国家敦励风俗,首重贤良。前诏举孝廉方正,距今数月,未有疏闻。恐有司怠於采访,虽有端方之品,无由上达。各督、抚速遵前诏,确访举奏。”寻浙江、直隶、福建、广西各荐举二员,用知县;年五十五以上者,用知州。其后历朝御极,皆恩诏荐举以为常。
qián lóng yuán nián, xíng bù shì láng lì zōng wàn yán:" xiào lián fāng zhèng zhī jǔ, shāo yǒu mào làn, jí yǒu qū yì. cóng qián xuǎn jǔ gè guān, xiān kè gōng dāng. fēi xiāng jǐng yǒu lì zhī fù háo, jí gōng qiáng yǒu míng zhī xué bà. dài fú guān hòu, yōng zhě huò yǐ liè chù, xiá zhě huò yǐ zāng bài. qǐng shèn xuǎn jǔ, yǐ zhòng míng qì." lì bù yì zhǔn fǔ zhōu xiàn wèi bǎo jǔ xiào lián fāng zhèng, yīng yóu dì fāng shēn shì lǐ dǎng hé cí gōng jǔ, zhōu xiàn guān cǎi fǎng gōng píng, xiáng jī shì shí. suǒ jǔ huò xì shēng yuán, huì xué guān kǎo hé, shēn sòng dà lì, hé shí jù tí, gěi liù pǐn zhāng fú róng shēn. guǒ yǒu dé xíng cái shí jiān yōu zhě, dū fǔ yú gé bǎo jiàn fù bù, jiǔ qīng hàn zhān kē dào gōng tóng yàn kàn, hòu zhǐ zhuó yòng. làn jǔ zhě zuì zhī.
乾隆元年,刑部侍郎励宗万言:“孝廉方正之举,稍有冒滥,即有屈抑。从前选举各官,鲜克公当。非乡井有力之富豪,即宫墙有名之学霸。迨服官后,庸者或以劣黜,黠者或以赃败。请慎选举,以重名器。”吏部议准府、州、县、卫保举孝廉方正,应由地方绅士里党合辞公举,州、县官采访公评,详稽事实。所举或系生员,会学官考覈,申送大吏,覈实具题,给六品章服荣身。果有德行才识兼优者,督、抚逾格保荐赴部,九卿、翰、詹、科、道公同验看,候旨擢用。滥举者罪之。
wǔ nián, dìng kǎo shì lì. chú pǔ shí jū jǐn wú tā jì néng bù néng yìng shì zhě, lì yǔ dǐng dài, bù sòng bù wài, qí yīng jiàn fù bù zhě, yàn kàn hòu, shì yǐ shí wù cè jiān zòu gè yī yú tài hé diàn mén nèi. dào guāng jiān, gǎi yú bǎo hé diàn, rú kǎo shì yù shǐ lì.
五年,定考试例。除朴实拘谨、无他技能、不能应试者,例予顶戴,不送部外,其膺荐赴部者,验看后,试以时务策、笺、奏各一於太和殿门内。道光间,改於保和殿,如考试御史例。
tóng zhì chū yuán, míng zhào xuǎn jǔ, yòu yǐ zhī xiàn lí shù chāng tiáo chén, yù lìng zài jīng sì pǐn yǐ shàng, zài wài dū fǔ xué zhèng, gè jǔ suǒ zhī, bù xiàn shēn shì bù yī, yǐ gōng xíng shí jiàn wèi xiān, wú dé zhuān qǔ wén cí zǎo lì zhě, làn yīng shèng diǎn. qí yǒu nián dēng mào dié, huò chéng piáo wú huá, zú wèi lǐ lǘ jīn shì, bù yuán lái jīng zhě, zhōu xiàn guān suì shí cún wèn, cì yǐ jiǔ mǐ. guāng xù liù nián, dìng zì ēn zhào rì qǐ, yǔ xiàn bā nián, rén wén dào bù. měi nián èr yuè bā yuè, gè huì yàn zòu kǎo yī cì, yú xiàn zhě zhǐ xǔ zhāng fú róng shēn, bù dé yǔ kǎo.
同治初元,明诏选举,又以知县黎庶昌条陈,谕令在京四品以上,在外督、抚、学政,各举所知,不限绅士、布衣,以躬行实践为先,毋得专取文词藻丽者,滥膺盛典。其有年登耄耋,或诚朴无华,足为里闾矜式,不原来京者,州县官岁时存问,赐以酒米。光绪六年,定自恩诏日起,予限八年,人文到部。每年二月、八月,各会验奏考一次,逾限者止许章服荣身,不得与考。
chū zhì shòu guān yòng zhī zhōu zhī xiàn, jué hòu jiàn jǔ rén zhòng, nǎi tuī guǎng yòng tú, fēn bié yǐ zhī xiàn zhí lì zhōu zhōu tóng zhōu pàn zuǒ zá děng guān jí jiào zhí yòng. zhī xiàn dé quē shì bá gòng, jiào zhí shì dà tiāo èr děng jǔ rén, yú jūn fēn shěng shì yòng xù bǔ. lì cháo yǐ lái, yǒu sī fèng xíng, dì yīng gù shì. xùn qíng mào làn zhī bì, tái jiàn lǚ yǐ shàng wén. wéi jiā qìng cháo hú nán yán rú yù yǐ duì cè dì yī, zhào jiàn shòu zhī xiàn. xián fēng cháo hú nán luó zé nán yǐ shū shēng lǜ xiāng yǒng yuè jìng jiǎo zéi, jiē yǐ xūn jī jiàn chēng yú shí. xuān tǒng chū, gè shěng suǒ jǔ duō zhì bǎi shù shí rén, shǎo yì shù shí rén, zhào chì yán xíng zhēn hé. xuǎn jǔ zhī fēng, yú sī làn yǐ.
初制授官用知州、知县,厥后荐举人众,乃推广用途,分别以知县、直隶州州同、州判、佐杂等官及教职用。知县得缺视拔贡,教职视大挑二等举人,馀均分省试用序补。历朝以来,有司奉行,第应故事。徇情冒滥之弊,台谏屡以上闻。惟嘉庆朝湖南严如煜以对策第一,召见授知县。咸丰朝湖南罗泽南以书生率湘勇越境剿贼,皆以勋绩见称於时。宣统初,各省所举多至百数十人,少亦数十人,诏饬严行甄覈。选举之风,於斯滥矣。
qīng dài kē mù qǔ shì wài, huò zhēng zhī yí yì, huò zhuó zhī lián néng, huò jǔ zhī wén xué, huò bá zhī róng háng, huò pì zhī mù zhí, jiàn zhuó yī tú, dé rén chēng shèng, yǒu zú shù yān.
清代科目取士外,或徵之遗佚,或擢之廉能,或举之文学,或拔之戎行,或辟之幕职,荐擢一途,得人称盛,有足述焉。
tài zǔ zhào xīng dōng tǔ, xuǎn bá yīng háo yǐ fǔ dà yè, wěi lù zhàng cè zhī shì xián yǔ zhuó yòng, huò zhāo zhí wén guǎn, huò liú yù wéi wò. yǐ mǎo shí yī yuè, yù qún chén yuē:" guó wù yīn fán, bì děi xián cái zhòng duō, liàng néng shòu zhí. yǒng néng gōng zhàn zhě, yí zhì jūn cái yōu jīng jì zhě, yí lǐ guó bó tōng diǎn gù zhě, yí zī dé shī xián xí yí wén zhě, yí xiāng diǎn lǐ. dāng suí dì páng qiú, bǐ liè shù wèi." shí xuē píng zhū guó, shè bā qí zhì, xū cái jí. tài zōng jí wèi, shǒu rèn rú chén fàn wén chéng lǐng shū mì zhòng shì. tiān cōng bā nián, jiǎ lǎ zhāng jīng zhū jì wén zi yán qìng shàng shū, yán:" wǒ cháo gōng chéng pò dí zhǎn jiàng qiān qí zhě bù fá rén, shǒu jìng zhì mín ān nèi rǎng wài zhě wèi duō jiàn." yīn shū jǔ hàn rén chén jí xīn xíng bù qǐ xīn láng shēn cháo jì, zú bèi rèn shǐ. dì zhào yán qìng děng yù qián, wēn yù bāo jiǎng. mìng yán qìng jí xīn, wén guǎn lù yòng cháo jì réng rèn bù shì. jiǔ nián, yù mǎn hàn méng gǔ gè guān, jiàn jǔ rén cái, bù xiàn yǐ shì wèi shì, dié sòng lì lǐ èr bù, jù míng yǐ wén. zhí wén guǎn níng wán wǒ yán:" gǔ zhě jiàn jǔ zhī tiáo, gōng zuì lián zuò, suǒ yǐ dù bì duān fáng mào làn. qǐng zì hòu suǒ jǔ zhī rén, huò gōng huò zuì, jǔ zhě tóng zhī. ruò qí rén dǐ xíng yú jué chū, gǎi jié yú mò lù, xǔ jǔ zhě suí shí jiǎn jǔ, miǎn lián zuò." dì jiā nà yān.
太祖肇兴东土,选拔英豪以辅大业,委辂杖策之士咸与擢用,或招直文馆,或留预帷幄。乙卯十一月,谕群臣曰:“国务殷繁,必得贤才众多,量能授职。勇能攻战者,宜治军;才优经济者,宜理国;博通典故者,宜谘得失;娴习仪文者,宜襄典礼。当随地旁求,俾列庶位。”时削平诸国,设八旗制,需才亟。太宗即位,首任儒臣范文程领枢密重事。天聪八年,甲喇章京朱继文子延庆上书,言:“我朝攻城破敌、斩将搴旗者不乏人,守境治民、安内攘外者未多见。”因疏举汉人陈极新、刑部启心郎申朝纪,足备任使。帝召延庆等御前,温谕褒奖。命延庆、极新,文馆录用;朝纪仍任部事。九年,谕满、汉、蒙古各官,荐举人才,不限已仕、未仕,牒送吏、礼二部,具名以闻。直文馆宁完我言:“古者荐举之条,功罪连坐,所以杜弊端、防冒滥。请自后所举之人,或功或罪,举者同之。若其人砥行於厥初,改节於末路,许举者随时检举,免连坐。”帝嘉纳焉。
shì zǔ dìng dǐng zhōng yuán, shùn zhì chū yuán, qiǎn guān zhēng fǎng yí xián, chē yáo luò yì. lì bù xiáng chá lǚ lì, què hé cái pǐn, cù lìng lái jīng. bìng xíng fǔ àn, jìng nèi yǐn yì xián liáng, zhú yī qǐ jiàn, yǐ píng zhēng zhuó. shùn tiān xún fǔ sòng quán chén zhì píng sān cè, shǒu guǎng luó xián cái yǐ zuǒ shàng lǐ, bìng jiàn gù míng jì liáo zǒng dū wáng yǒng jí děng. zhào tíng chén gè jǔ suǒ zhī. yī shí míng jì gù chén rú xiè shēng féng quán dǎng chóng yǎ děng, fēn fēn zhuó yòng. zhōng wài chén gōng qǐ jiàn chú shòu dé guān zhě, bù kě shèng shǔ. sì yǐ tíng chén suǒ jǔ, lèi duō míng jì jiù lì fèi yuán, wèi yǒu féi dùn yǐn yì táo míng zhī shì. zhào zì jīn yán zé jǔ zhǔ, dé rén zhě yōu jiā jìn xián zhī shǎng, chuǎn miù zhě yán xíng lián zuò zhī fá. jiàn zhāng zhǐ yǐ lǚ lì shàng wén, cái pǐn suǒ yí, tīng cháo tíng cái duó. tǎng yǐ zī láng zá liú jí chù gé qīng jīn tóu xián wǔ biàn, wàng chōng yǐn yì, jiù yǒu suǒ guī. ruò wèi bì lián zuò, jiān mò bù jǔ, zhì yǐ bì xián zuì. èr nián, shǎn xī jiāng nán píng, zhào zhēng shān lín yǐn yì, bìng gù míng wén wǔ jìn shì jǔ rén. shān dōng xún fǔ lǐ zhī qí yǐ bǎo jiàn làn jí zī láng, zhào zhǐ qiè zé. shí sān nián, jiāng nán xún fǔ zhāng zhōng yuán jiàn gù míng jìn shì lù yí jí yú zhǐ, dì qīn shì zhī. shì nián fù zhào gè shěng jǔ zòu dì fāng rén cái, jǐ shì zhōng liáng hóng yán:" huáng shàng wù mèi qiú cái, zhào jǔ shān lín yǐn yì, yìng pìn zhī shì, zì bù fá rén. rán cǎi fǎng wèi què, yǒu fù shèng jǔ. rú jiāng nán jǔ lǚ yáng, shòu jiān sī, wèi jǐ yǐ zāng bài shān dōng jǔ wáng yùn xī, shòu kē yuán, wèi yǒu jiàn míng, yǐ jì diǎn qù. lǚ yáng děng qǐ zhēn bào kuāng jì zhī cái, bù guò wèi tī róng zhī jí ěr. shān lín zhě hé? wèi yuǎn yú cháo shì yě. yǐn yì zhě hé? wèi yì yú qū jìng yě. bì děi qí rén, nǎi dāng qí wèi. qǐng chì xiáng jiā cǎi fǎng." shū rù, bào wén.
世祖定鼎中原,顺治初元,遣官徵访遗贤,车轺络绎。吏部详察履历,确覈才品,促令来京。并行抚、按,境内隐逸、贤良,逐一启荐,以凭徵擢。顺天巡抚宋权陈治平三策,首广罗贤才以佐上理,并荐故明蓟辽总督王永吉等。诏廷臣各举所知。一时明季故臣如谢升、冯铨、党崇雅等,纷纷擢用。中外臣工启荐除授得官者,不可胜数。嗣以廷臣所举,类多明季旧吏废员,未有肥遯隐逸逃名之士。诏自今严责举主,得人者优加进贤之赏,舛谬者严行连坐之罚。荐章止以履历上闻,才品所宜,听朝廷裁夺。傥以赀郎杂流及黜革青衿、投閒武弁,妄充隐逸,咎有所归。若畏避连坐,缄默不举,治以蔽贤罪。二年,陕西、江南平,诏徵山林隐逸,并故明文、武进士、举人。山东巡抚李之奇以保荐滥及赀郎,诏旨切责。十三年,江南巡抚张中元荐故明进士陆贻吉、于沚,帝亲试之。是年复诏各省举奏地方人才,给事中梁鋐言:“皇上寤寐求才,诏举山林隐逸,应聘之士,自不乏人。然采访未确,有负盛举。如江南举吕阳,授监司,未几以赃败;山东举王运熙,授科员,未有建明,以计典去。吕阳等岂真抱匡济之才,不过为梯荣之藉耳。山林者何?谓远於朝市也。隐逸者何?谓异於趋竞也。必得其人,乃当其位。请饬详加采访。”疏入,报闻。
shùn kāng jiān, hǎi nèi dà shī sù rú, yǐ míng jié xiāng gāo. huò tíng chén jiāo zhāng lùn jiàn, jiāng lì bèi lǐ dūn cù, jiān wò bù qǐ. rú sūn qí féng lǐ yóng huáng zōng xī bèi, tiān zǐ zhī bù kě zhì, wèi tàn xī bù zhì, jǐn mìng dū fǔ chāo lù zhù shū sòng jīng shī. kāng xī jiǔ nián, xiào kāng huáng hòu shēng fù lǐ chéng, bān zhào tiān xià, mìng yǒu sī jǔ cái pǐn yōu cháng shān lín yǐn yì zhī shì. zì hòu lì cháo tuī ēn zhī diǎn, suī rú lì xíng, shí yīng zhě guǎ.
顺、康间,海内大师宿儒,以名节相高。或廷臣交章论荐,疆吏备礼敦促,坚卧不起。如孙奇逢、李颙、黄宗羲辈,天子知不可致,为叹息不置,仅命督、抚抄录著书送京师。康熙九年,孝康皇后升祔礼成,颁诏天下,命有司举才品优长、山林隐逸之士。自后历朝推恩之典,虽如例行,实应者寡。
chū zhì, dū fǔ shēng qiān lí rèn shí, jiàn jǔ rén cái yī cì. sì lìng suì yī jiàn jǔ, bù yì dà shěng xiàn shí rén, xiǎo shěng xiàn sān sì rén, hòu fù gǎi èr nián jiàn jǔ yī cì. zì shùn zhì shí bā nián tíng chà xún àn, nǎi dìng gè shěng xún fǔ yìng jǔ fāng miàn yǒu sī zuǒ èr jiào guān yuán é, zǒng cáo zǒng hé yīng jiàn fāng miàn yǒu sī zuǒ èr é, yì zhe wèi lì. kāng xī èr nián, yù shǐ zhāng jí wǔ zòu:" sān nián kǎo mǎn zhī fǎ, yī èr děng chèn zhí zhě, jí xì jiàn jǔ, qǐng bà dū fǔ èr nián jiàn jǔ lì." cóng zhī. liù nián, tíng kǎo mǎn. yòng jǐ shì zhōng lǐ zōng kǒng yán fù jiàn jǔ, yǔ zhuō yì bìng xíng. xiān shì cáo hé jiàn jǔ lì tíng. shí èr nián, cáo dū shuài yán bǎo qǐng fù jiù lì, měi nián dé jǔ hé shǔ lì shì quàn chéng. bù yì xíng. yīn shū jiàn liáng dào fàn zhōu chí rì xùn zhī xiàn wú xīng zuò. zhào zhuó xìng zuò fú jiàn àn chá shǐ.
初制,督、抚升迁离任时,荐举人才一次。嗣令岁一荐举,部议大省限十人,小省限三四人,后复改二年荐举一次。自顺治十八年停差巡按,乃定各省巡抚应举方面有司、佐贰、教官员额,总漕、总河应荐方面有司、佐贰额,亦著为例。康熙二年,御史张吉午奏:“三年考满之法,一、二等称职者,即系荐举,请罢督、抚二年荐举例。”从之。六年,停考满。用给事中李宗孔言复荐举,与卓异并行。先是漕、河荐举例停。十二年,漕督帅颜保请复旧例,每年得举劾属吏示劝惩。部议行。因疏荐粮道范周、迟日巽、知县吴兴祚。诏擢兴祚福建按察使。
shèng zǔ qīn zhèng, ruì yì zhěng chì lì zhì, lǚ zhào qún chén jiàn jǔ tiān xià lián néng guān. shí bā nián, zuǒ dōu yù shǐ wèi xiàng shū shū jiàn qīng lián, yuán rèn shì láng gāo háng dá hā tǎ léi hǔ bān dí, dà lǐ qīng hú mì sè, shì dú xiāo wéi yù, láng zhōng sòng wén yùn, bù zhèng shǐ bì zhèn jī, zhī xiàn zhāng mù lù lǒng qí děng shí rén. dé zhǐ fēn bié lù yòng. bìng yù lù lǒng qí lián néng zhī yuán, yí rèn fán jù, rú zhí lì qīng yuàn jiāng sū wú xī děng xiàn, shù kě biǎo jiàn qí cái. shí jiǔ nián, fú jiàn xún fǔ wú xīng zuò jiàn àn chá shǐ yú chéng lóng tiān xià lián néng dì yī, qiān bù zhèng shǐ, xún zhuó zhí lì xún fǔ. èr shí nián rù jìn, dì wēn yù bāo měi. wèn shǔ lì zhōng yì yǒu qīng lián zhě fǒu? chéng lóng yǐ zhī xiàn xiè xī gǔn tóng zhī hé rú yù luó jīng duì. wèi jǐ, diào chéng lóng liǎng jiāng zǒng dū. bīn xíng, shū jiàn zhí lì shǒu dào dǒng bǐng zhōng tōng zhōu zhī zhōu yú chéng lóng nán lù tōng pàn chén dà dòng bǎi xiāng zhī xiàn shào sì yáo fù chéng zhī xiàn wáng xiè gāo yáng zhī xiàn sūn hóng yè bà zhōu zhōu pàn wèi jì xián, bìng kān dà yòng. huì jiāng níng zhī fǔ quē, zhào jí yǐ tōng zhōu zhī zhōu yú chéng lóng zhuó bǔ. bù shù nián, zhuó zhí lì xún fǔ. tóng shí liǎng yú chéng lóng, xiān hòu jí yǐn, bìng yǐ qīng cāo tè yāo dì juàn, shí lùn chēng zhī. èr shí sān nián, yù bù chén bǎo jǔ yīng bǔ guān chà, qiān yǐ" yǒu cái jí jǐn shèn zhě bù fá rén, ér cāo shǒu shí nán zhī" duì. dì yuē:" qīng cāo rú hé kě fèi? rú hǎo yù jū guān shén hǎo, yóu qīn shí qián liáng, wèi xiàng shū céng jiàn hǎo yù, cǐ shì ān néng yù zhī! zhèn xìn bù yuàn táng guān qīng cāo ér wěi rèn zhī, táng guān yì xìn sī guān ér wěi rèn zhī. dàn jiāng yǒu shǒu zhī rén jǔ chū, bèi jǔ zhě zì néng xiào lì." shì nián jiǔ qīng zhān shì kē dào zūn zhǐ shū jǔ qīng lián: zhí lì xún fǔ gé ěr gǔ dé, lì bù láng zhōng sū hè fàn chéng xūn, jiāng nán xué dào zhào lún, yáng zhōu zhī fǔ cuī huá, yǎn zhōu zhī fǔ zhāng péng hé, líng shòu zhī xiàn lù lǒng qí děng. èr shí liù nián, dì jiā zhí lì xún fǔ yú chéng lóng qīng lián, mìng jiǔ qīng gè jǔ lián lì rú chéng lóng zhě. dà xué shì děng jiàn yún guì zǒng dū fàn chéng xūn shān xī xún fǔ mǎ qí sì chuān xún fǔ yáo dì yú. dì wèi chéng xūn děng jū guān jiē yōu, dàn shàng yǒu miǎn qiǎng zhī yì. chéng lóng zé chū zì chéng xīn, háo wú zhān gù. mìng jiā chéng lóng tài zǐ shǎo bǎo xián, yǐ quàn lián néng. sì shí nián, chì zǒng dū guō xiù zhāng péng hé sāng é huá xiǎn, xún fǔ péng péng lǐ guāng dì xú cháo jiàn dào fǔ yǐ xià, zhī xiàn yǐ shàng, qīng lián ài mín zhě, wù jì guà wù jiàng fá, wù jū běn shěng lín shǔ, jù yǐ míng wén. shí tiān zǐ guǎng lì fēng jié, qún shì mù xiào, lì zhì pī biàn. xún lì bèi jiàn yīng xiǎn zhuó zhě, xiān hòu zhǒng xiāng jiē.
圣祖亲政,锐意整饬吏治,屡诏群臣荐举天下廉能官。十八年,左都御史魏象枢疏荐清廉,原任侍郎高珩、达哈塔、雷虎、班迪,大理卿瑚密色,侍读萧维豫,郎中宋文运,布政使毕振姬,知县张沐、陆陇其等十人。得旨分别录用。并谕陆陇其廉能之员,宜任繁剧,如直隶清苑、江苏无锡等县,庶可表见其才。十九年,福建巡抚吴兴祚荐按察使于成龙天下廉能第一,迁布政使,寻擢直隶巡抚。二十年入觐,帝温谕褒美。问属吏中亦有清廉者否?成龙以知县谢锡衮、同知何如玉、罗京对。未几,调成龙两江总督。濒行,疏荐直隶守道董秉忠、通州知州于成龙、南路通判陈大栋、柏乡知县邵嗣尧、阜城知县王燮、高阳知县孙宏业、霸州州判卫济贤,并堪大用。会江宁知府缺,诏即以通州知州于成龙擢补。不数年,擢直隶巡抚。同时两于成龙,先后汲引,并以清操特邀帝眷,时论称之。二十三年,谕部臣保举应补关差,佥以“有才及谨慎者不乏人,而操守实难知”对。帝曰:“清操如何可废?如郝浴居官甚好,犹侵蚀钱粮,魏象枢曾荐郝浴,此事安能豫知!朕信部院堂官清操而委任之,堂官亦信司官而委任之。但将有守之人举出,被举者自能效力。”是年九卿、詹事、科、道遵旨疏举清廉:直隶巡抚格尔古德,吏部郎中苏赫、范承勋,江南学道赵仑,扬州知府崔华,兖州知府张鹏翮,灵寿知县陆陇其等。二十六年,帝嘉直隶巡抚于成龙清廉,命九卿各举廉吏如成龙者。大学士等荐云贵总督范承勋、山西巡抚马齐、四川巡抚姚缔虞。帝谓承勋等居官皆优,但尚有勉强之意。成龙则出自诚心,毫无瞻顾。命加成龙太子少保衔,以劝廉能。四十年,敕总督郭琇、张鹏翮、桑额、华显,巡抚彭鹏、李光地、徐潮荐道、府以下,知县以上,清廉爱民者,勿计罣误降罚,勿拘本省邻属,具以名闻。时天子广厉风节,群士慕效,吏治丕变。循吏被荐膺显擢者,先后踵相接。
xiān shì tíng chén huì tuī guǎng xī àn chá shǐ quē, lì bù shì láng hú jiǎn jìng, huái ān rén, yǐ tuī jǔ huái yáng dào gāo chéng měi wéi lì huò qiǎn, zhì shì shēn jìn jiǔ qīng wú dé bǎo jǔ tóng xiāng jí běn shěng guān, fù xiàn měi rén suì jǔ wú yú shí rén. wǔ shí sān nián, shàng shū zhào shēn qiáo jǔ cháo zhōu zhī fǔ zhāng yìng zhào néng nài qīng pín, kě wèi liǎng huái yùn shǐ. dì yuē:" qīng guān bù xì pín fù, zhāng bó háng jiā dào shén ráo, rèn suǒ rì yòng jiē qǔ zhū qí jiā, yǐ wéi bù qīng kě hū? yī xīn wèi guó jí hǎo guān, huò cāo shǒu suī qīng, bù néng bàn shì, yì hé bì yú guó?"
先是廷臣会推广西按察使缺,吏部侍郎胡简敬,淮安人,以推举淮扬道高成美违例获谴,至是申禁九卿毋得保举同乡及本省官,复限每人岁举毋逾十人。五十三年,尚书赵申乔举潮州知府张应诏能耐清贫,可为两淮运使。帝曰:“清官不系贫富,张伯行家道甚饶,任所日用皆取诸其家,以为不清可乎?一心为国即好官,或操守虽清,不能办事,亦何裨於国?”
liù shí yī nián, shì zōng sì wèi. yù yuē:" zhī rén zé zhé, zì gǔ wéi nán. zhèn lín yù zhī chū, jiǎn yòng rén cái, huò pǐn xíng duān fāng, huò cāo shǒu qīng lián, huò cái jù mǐn liàn, zhū dà chén mì zòu suǒ zhī. wù bì xián xùn sī, gū míng shì ēn, yǒu fù zī xún." yòu yǐ dào fǔ zhōu xiàn, qīn mín yào zhí, chì zǒng dū jǔ sān yuán, xún fǔ jǔ èr yuán, bù àn gè jǔ yī yuán, jiāng jūn tí dū yì dé jǔ yī yuán, mì fēng zòu wén. yōng zhèng sì nián, yǐ gè shěng suǒ jǔ wèi néng chēng zhǐ, zhào qiè zé zhī. lìng gè míng jǔ yī rén, bù dé léi tóng. shí jiàn xián zhào lǚ xià, dì zōng hé míng shí, shǎng fá bì xíng. qī nián, yǐ dū fǔ bù àn, wèi quán shěng biǎo shuài. mìng jīng guān xué shì shì láng yǐ shàng, wài guān fān niè yǐ shàng, gè mì bǎo yī rén, bù jū mǎn hàn, bù xiàn zī gé, jí fǔ xiàn zhōng yǒu xìn qí kě rèn fēng jiāng dà liáo, yì xǔ liè jiàn shàn.
六十一年,世宗嗣位。谕曰:“知人则哲,自古为难。朕临御之初,简用人才,或品行端方,或操守清廉,或才具敏练,诸大臣密奏所知。勿避嫌徇私,沽名市恩,有负谘询。”又以道、府、州、县,亲民要职,敕总督举三员,巡抚举二员,布、按各举一员,将军、提督亦得举一员,密封奏闻。雍正四年,以各省所举未能称旨,诏切责之。令各明举一人,不得雷同。时荐贤诏屡下,帝综覈名实,赏罚必行。七年,以督、抚、布、按,为全省表率。命京官学士、侍郎以上,外官藩、臬以上,各密保一人,不拘满、汉,不限资格,即府、县中有信其可任封疆大僚,亦许列荐剡。
gāo zōng zhòng shì qīn mín zhī guān, qián lóng èr nián, yù fǎng yōng zhèng shí lì, dū fǔ bù àn, gè mì jǔ yī èr rén. cì nián, fù mìng dà xué shì jiǔ qīng jǔ kān rèn dào fǔ rén yuán, lù zhāng qǐ zòu. bā nián, zhào dà xué shì jǔ biān jiǎn néng rèn zhī fǔ zhě. shí sì nián, mìng shì láng yǐ shàng jǔ néng rèn sān pǐn jīng táng zhě, shàng shū yǐ shàng jǔ néng rèn shì láng zhě. qí shí míng yáng mì bǎo, bìng xíng bù fèi. kē dào héng qǔ, zì kāng xī qī nián fù jiù zhì. zhào dū fǔ jǔ qīn mín zhī guān, xián néng sù zhù zhě, qīn jiā xuǎn yòng. èr shí jiǔ nián, zhào jiǔ qīng gè jǔ suǒ zhī. shàng shū wáng zhì jǔ qīng yuàn zhī xiàn shào sì yáo, lǐ tiān fù jǔ sān hé zhī xiàn péng péng líng shòu zhī xiàn lù lǒng qí, xú yuán wén jǔ má chéng zhī xiàn zhào cāng bì. jí tíng tuī shí, dì fù wèn zuǒ dōu yù shǐ chén tíng jìng, lián zhě wèi shuí? tíng jìng yì yǐ lǒng qí sì yáo tiān xià qīng guān wèi yán. shí tóng jǔ shí èr rén, jù yòng kē dào. dé rén wéi zuì. qián lóng sì nián, lì bù zòu qǐng xíng qǔ, gāo zōng mìng shàng shū dōu yù shǐ shì láng yú gè bù shǔ, zhōu xiàn nèi, bǐng gōng bǎo jǔ, rú kāng xī èr shí jiǔ nián lì. cì nián, yù" shèng zǔ shí rú tāng bīn lù lǒng qí xué wèn chún zhèng, yán xíng xiāng fú, chén bīn péng péng cāo shǒu qīng lián, zhì xíng zhuō yuè. tiān xià zhī dà, rén cái zhī zhòng, qǐ wú yǔ shù rén xié háng zhě? dà xué shì jiǔ qīng qí gōng jǔ bèi cǎi zé".
高宗重视亲民之官,乾隆二年,谕仿雍正时例,督、抚、布、按,各密举一、二人。次年,复命大学士、九卿举堪任道、府人员,露章启奏。八年,诏大学士举编、检能任知府者。十四年,命侍郎以上举能任三品京堂者,尚书以上举能任侍郎者。其时明扬、密保,并行不废。科、道行取,自康熙七年复旧制。诏督、抚举亲民之官,贤能夙著者,亲加选用。二十九年,诏九卿各举所知。尚书王骘举清苑知县邵嗣尧,李天馥举三河知县彭鹏、灵寿知县陆陇其,徐元文举麻城知县赵苍璧。及廷推时,帝复问左都御史陈廷敬,廉者为谁?廷敬亦以陇其、嗣尧天下清官为言。时同举十二人,俱用科、道。得人为最。乾隆四年,吏部奏请行取,高宗命尚书、都御史、侍郎於各部属,州、县内,秉公保举,如康熙二十九年例。次年,谕“圣祖时如汤斌、陆陇其学问纯正,言行相符,陈瑸、彭鹏操守清廉,治行卓越。天下之大,人材之众,岂无与数人颉颃者?大学士、九卿其公举备采择”。
qī nián, dì sī gǔ gěng zhì piáo zhī shì, rú gǔ mǎ zhōu yáng chéng qǐ bù yī wèi yù shǐ zhě, zhào dà xué shì jiǔ qīng jí dū fǔ, wù lùn zī gé, liè míng jǔ zòu. sì zhū chén zòu dào, xià lì bù dìng qī kǎo shì. míng nián èr yuè, kǎo xuǎn yù shǐ, shì yǐ shí wù cè, dì qīn qǔ zhōng shū hú bǎo quán dì yī. yǐn jiàn, bǎo quán tú féng zhèn děng shí rén yòng yù shǐ, shěn lán fā jiāng nán bǔ yòng. jì ér cóng yù shǐ lǐ qīng fāng zòu, xuǎn yòng yù shǐ, lìng lì bù jiàng hé lì rén yuán zòu qǐng kǎo shì. yú shì bǎo jiàn yù shǐ lì bà. qīng dài wèi shè zhí yán jí jiàn zhī kē, ér xuǎn zé yán guān zhì wéi shèn zhòng, bì yì zhèng zhì, fēi qiǎn xiǎn yě.
七年,帝思骨鲠质朴之士,如古马周、阳城起布衣为御史者,诏大学士、九卿及督、抚,勿论资格,列名举奏。嗣诸臣奏到,下吏部定期考试。明年二月,考选御史,试以时务策,帝亲取中书胡宝瑔第一。引见,宝瑔、涂逢震等十人用御史,沈澜发江南补用。既而从御史李清芳奏,选用御史,令吏部将合例人员奏请考试。於是保荐御史例罢。清代未设直言极谏之科,而选择言官至为慎重,裨益政治,非浅鲜也。
zì kāng qián liǎng cháo, dūn shàng shí xué, yī shí míng rú shuò yàn, yīng jiàn zhuó zhě, yóu nán xī shǔ. kāng xī shí qī nián, shèng zǔ wèn gé chén, zài tíng zhōng bó xué néng shī wén zhě shú wèi zuì? lǐ wèi féng pǔ chén tíng jìng zhāng yīng jiāo kǒu jiàn hù bù láng zhōng wáng shì zhēn, zhào duì mào qín diàn, fù shī chēng zhǐ, shòu hàn lín yuàn shì jiǎng. bù cáo gǎi cí chén, zì shì zhēn shǐ. sān shí sān nián, zhào dà xué shì jǔ zhǎng yú wén xué zhě, wáng xī zhāng yù shū shū jiàn zài jí shàng shū xú gān xué zuǒ dōu yù shǐ wáng hóng xù shǎo zhān shì gāo shì qí. zhào lái jīng xiū shū. gān xué wèi wén mìng zú, zhào jìn chéng yí shū, bìng zhào qí dì bǐng yì lái jīng. sì shí wǔ nián, dà xué shì lǐ guāng dì jiàn zhí lì shēng yuán wáng lán shēng rù zhí nèi tíng, xún cì jǔ rén jìn shì, shòu biān xiū, jiàn jī qīng èr. lì kāng yōng gān sān cháo, fán tiān lù mì shū, mí bù yǔ jiào kān zhī yì. tóng shí jiāng nán hé chāo, yì yǐ hán rú cì jǔ rén jìn shì, zhí nán shū fáng, shòu biān xiū. bèi hé jiě guān, réng zhí shū jú. yì guāng dì jiàn yě. yōng zhèng zhōng, shì láng jiān jì jiǔ sūn jiā gàn jiàn jǔ rén léi hóng xué xíng, wèi guó zǐ jiàn xué zhèng. qián lóng chū, shàng shū guǎn jiān shì yáng míng shí jiàn jìn shì zhuāng hēng yáng jǔ rén pān yǒng jì cài dé jùn qín huì tián wú nài, gòng shēng guān xiàn yáo wáng wén zhèn, jiàn shēng xià zōng lán děng, qián xīn jīng xué, bìng wèi guó zǐ jiàn shǔ guān. sān shí bā nián, zhào kāi sì kù guǎn. yán zhì rú chén, yǐ hàn lín guān zuǎn jí bù fū, dà xué shì liú tǒng xūn jiàn jìn shì shào jìn hán zhōu yǒng nián, shàng shū qiú yuē xiū jiàn jìn shì yú jí jǔ rén dài zhèn, shàng shū wáng jì huá jiàn jǔ rén yáng chāng lín, tóng diǎn mì jí. hòu jiē gǎi rù hàn lín, shí chēng" wǔ zhēng jūn". cǐ qí zhù zhě yě.
自康、乾两朝,敦尚实学,一时名儒硕彦,膺荐擢者,尤难悉数。康熙十七年,圣祖问阁臣,在廷中博学能诗文者孰为最?李霨、冯溥、陈廷敬、张英交口荐户部郎中王士祯,召对懋勤殿,赋诗称旨,授翰林院侍讲。部曹改词臣,自士祯始。三十三年,诏大学士举长於文学者,王熙、张玉书疏荐在籍尚书徐乾学、左都御史王鸿绪、少詹事高士奇。召来京修书。乾学未闻命卒,诏进呈遗书,并召其弟秉义来京。四十五年,大学士李光地荐直隶生员王兰生入直内廷,寻赐举人、进士,授编修,洊跻卿贰。历康、雍、乾三朝,凡天禄秘书,靡不与校勘之役。同时江南何焯,亦以寒儒赐举人、进士,直南书房,授编修。被劾解官,仍直书局。亦光地荐也。雍正中,侍郎兼祭酒孙嘉淦荐举人雷鋐学行,为国子监学正。乾隆初,尚书管监事杨名时荐进士庄亨阳、举人潘永季、蔡德峻、秦蕙田、吴鼐,贡生官献瑶、王文震,监生夏宗澜等,潜心经学,并为国子监属官。三十八年,诏开四库馆。延置儒臣,以翰林官纂辑不敷,大学士刘统勋荐进士邵晋涵、周永年,尚书裘曰修荐进士余集、举人戴震,尚书王际华荐举人杨昌霖,同典秘籍。后皆改入翰林,时称“五徵君”。此其著者也。
jiā qìng chū, hé shēn bài, rén zōng xià zhào qiú xián. yù mǎn hàn dà chén, mì jǔ cāo shǒu duān jié cái yóu gàn jì jū guān shì jī kě jù zhě, jiàng chì xiù zhuó lián lì liú qīng, fēng lì tiān xià. shí jiǔ nián, yù shǐ zhuō bǐng tián qǐng yán jìn làn bǎo, dì shì zhī. xuān zōng jí wèi, shàng shū liú huán zhī jiàn qǐ míng rú táng jiàn, shòu guǎng xī zhī fǔ. sì chuān zǒng dū jiǎng yōu xiān jiàn chuān dōng dào táo shù zhì xíng dì yī, zhuó àn chá shǐ. shù hǎo zāng pǐ rén wù, kāi fān wǎn zhōng, rù jìn lùn zòu, kǎn kǎn duō suǒ jǔ hé. xuān zōng yí zhī. mì yù xún fǔ sūn ěr zhǔn chá qí wéi rén, ěr zhǔn tiáo liè shàn zhèng, mì shū bǎo jiàn. suì huò dà yòng, zhuó liǎng jiāng zǒng dū. lín mò yí shū jiàn yuè dū lín zé xú jì jǐ rèn. shù yǐ zhī rén chēng, xián tóng zhōng xīng zhū míng chén, duō wèi suǒ shí bá.
嘉庆初,和珅败,仁宗下诏求贤。谕满、汉大臣,密举操守端洁、才猷幹济、居官事迹可据者,降敕褎擢廉吏刘清,风厉天下。十九年,御史卓秉恬请严禁滥保,帝是之。宣宗即位,尚书刘镮之荐起名儒唐鉴,授广西知府。四川总督蒋攸銛荐川东道陶澍治行第一,擢按察使。澍好臧否人物,开藩皖中,入觐论奏,侃侃多所举劾。宣宗疑之。密谕巡抚孙尔准察其为人,尔准条列善政,密疏保荐。遂获大用,擢两江总督。临殁遗疏荐粤督林则徐继己任。澍以知人称,咸、同中兴诸名臣,多为所识拔。
wén zōng sì wèi, zhào qiú zhí yán. shì láng zēng guó fān shū chén:" běn yuán zhì jì, yóu zài yòng rén. rén cái yǒu zhuǎn yí zhī dào, péi yǎng zhī fāng, kǎo chá zhī fǎ." dì jiā nà zhī. zhào zhōng wài dà chén jiàn jǔ rén cái. dà xué shì mù zhāng ā zòu bǎo zōng shì wén cǎi, niè yún. tè zhǐ yòng jīng táng. dà xué shì pān shì ēn shū jiàn qián zǒng dū lín zé xú àn chá shǐ yáo yíng yuán wài láng shào yì chén zhōng yǔn féng guì fēn. shàng shū dù shòu tián shǒu jiàn zé xú jí qián cáo dū zhōu tiān jué. zhào qǐ zé xú dū shī, tiān jué xún fǔ guǎng xī. shì láng zēng guó fān jiàn tài cháng shǎo qīng lǐ táng jiē láng zhōng wú tíng dòng tōng zhèng fù shǐ wáng qìng yún jiāng sū huái yáng dào yán zhèng jī zhè jiāng zhī xiàn jiāng zhōng yuán. shàng shū zhōu zǔ péi yì jiàn táng jiē tíng dòng jí láng zhōng yì táng děng, duō méng zhuó yòng. yún guì zǒng dū wú wén róng guì zhōu xún fǔ qiáo yòng qiān jiàn zhī fǔ hú lín yì, zhuó dào yuán.
文宗嗣位,诏求直言。侍郎曾国藩疏陈:“本原至计,尤在用人。人材有转移之道,培养之方,考察之法。”帝嘉纳之。诏中外大臣荐举人才。大学士穆彰阿奏保宗室文彩,聂沄。特旨用京堂。大学士潘世恩疏荐前总督林则徐、按察使姚莹、员外郎邵懿辰、中允冯桂芬。尚书杜受田首荐则徐及前漕督周天爵。诏起则徐督师,天爵巡抚广西。侍郎曾国藩荐太常少卿李棠阶、郎中吴廷栋、通政副使王庆云、江苏淮扬道严正基、浙江知县江忠源。尚书周祖培亦荐棠阶、廷栋及郎中易棠等,多蒙擢用。云贵总督吴文镕、贵州巡抚乔用迁荐知府胡林翼,擢道员。
xián fēng wǔ nián, yǐ gè shěng yòng bīng, zhào cǎi fǎng cái jiān wén wǔ dǎn shí chū zhòng zhī shì. yù shǐ zōng jì chén shū jiàn hú nán zuǒ zōng táng, zhè jiāng yáo chéng yú, jiāng sū zhōu téng hǔ guǎn yàn, guǎng xī táng qǐ huá. mìng gè dū fǔ fǎng chá, sòng jīng yǐn jiàn. shì shí hǎi nèi duō gù, yuè kòu zòng héng. wén qìng yǐ dà xué shì zhí shū tíng, lǚ mì qǐng pò chú mǎn hàn zhěn yù, yòng rén bù jū zī dì. wèi hàn rén lái zì tián jiān, zhī mín jí kǔ, shú ān qíng wěi, bàn zéi dāng zhòng yòng hàn rén. guó fān qǐ xiāng bīng jī zéi, zhàn shī lì, bàng yì fēn qǐ. wén qìng dú wèi guó fān zhōng chéng fù shí wàng, zhōng dāng jiàn fēi cháng gōng, yí zhuān rèn tǎo zéi. yòu cháng qí lín yì cái lüè, lín yì yǐ guì zhōu dào yuán liú chǔ dài yǒng jiǎo zéi, guó fān jiàn qí cái kān dà yòng, shèng jǐ shí bèi. yī suì jiān zhuó hú běi xún fǔ, wén qìng shí zhōng zhǔ zhī. yuán jiǎ sān dū shī huái shàng, luò bǐng zhāng xún fǔ hú nán, wén qìng jiàn qí cái, qǐng wù tā diào, yǐ guān jué chéng. shí lùn chēng zhī. qī nián, lín yì zòu xīng guó chǔ shì wàn hú quán jí qí dì zǐ sòng dǐng zōu jīn sù, dǐ lì lián yú, bù qiú shì jìn, qǐng yǔ jiǎng lì. zhào shǎng hú quán děng qī pǐn guān fú yǒu chà. shí jūn shì fāng yīn, dié chì jiāng lì jí gè lù tǒng bīng dà chén zòu jǔ jiāng cái. lín yì jǔ zuǒ zōng táng, yǔ sì pǐn jīng táng, xiāng bàn guó fān jūn wù. shěn bǎo zhēn liú róng zhāng yùn lán, mìng guó fān lín yì diào qiǎn. tā rú tǎ qí bù luó zé nán lǐ xù bīn lǐ xù yí péng yù lín yáng yuè bīn děng, jù yǐ mò biàn huò zhū shēng, bá zì róng háng, shēng jī làn rán. céng hú zhī rén shàn rèn, jiàn xián mǎn tiān xià, zú zòu zhōng xīng zhī gōng.
咸丰五年,以各省用兵,诏采访才兼文武、胆识出众之士。御史宗稷辰疏荐湖南左宗棠,浙江姚承舆,江苏周腾虎、管晏,广西唐启华。命各督、抚访察,送京引见。是时海内多故,粤寇纵横。文庆以大学士直枢廷,屡密请破除满、汉畛域,用人不拘资地。谓汉人来自田间,知民疾苦,熟谙情伪,办贼当重用汉人。国藩起乡兵击贼,战失利,谤议纷起。文庆独谓国藩忠诚负时望,终当建非常功,宜专任讨贼。又尝奇林翼才略,林翼以贵州道员留楚带勇剿贼,国藩荐其才堪大用,胜己十倍。一岁间擢湖北巡抚,文庆实中主之。袁甲三督师淮上,骆秉章巡抚湖南,文庆荐其才,请勿他调,以观厥成。时论称之。七年,林翼奏兴国处士万斛泉及其弟子宋鼎、邹金粟,砥砺廉隅,不求仕进,请予奖励。诏赏斛泉等七品冠服有差。时军事方殷,迭饬疆吏及各路统兵大臣奏举将才。林翼举左宗棠,予四品京堂,襄办国藩军务。沈葆桢、刘蓉、张运兰,命国藩、林翼调遣。他如塔齐布、罗泽南、李续宾、李续宜、彭玉麟、杨岳斌等,俱以末弁或诸生,拔自戎行,声绩烂然。曾、胡知人善任,荐贤满天下,卒奏中兴之功。
mù zōng jiàn zuò, yǐ jūn xìng hòu lì zhì fèi chí, tè zhuó tiān jīn zhī fǔ shí zàn qīng wèi shùn tiān fǔ yǐn, yù gè shěng fǎng chá xún liáng, yǒu fú chù shān lín dé xíng chún bèi xué wèn yuān tōng zhī shì, dū fǔ xué zhèng jù shí zòu wén. xún guó fān shū chēng cháng zhōu shì mín shàng jié yì, chéng xiàn yǔ zéi xiāng chí. qí shì zǐ duō dú shū jī gǔ. rú hòu xuǎn tóng zhī liú hàn qīng, jiàn shēng zhào liè wén fāng jùn mó huá héng fāng, cóng jiǔ pǐn xú shòu děng, ruò shǐ yuè lì róng háng, kuò qí wén jiàn, yǒu bì jūn móu. zhào tán tíng xiāng yán shù sēn zuǒ zōng táng xuē huàn fǎng qiú, qiǎn sòng guó fān jūn yíng lù yòng.
穆宗践阼,以军兴后吏治废弛,特擢天津知府石赞清为顺天府尹,谕各省访察循良,有伏处山林、德行醇备、学问渊通之士,督、抚、学政据实奏闻。寻国藩疏称常州士民尚节义,城陷与贼相持。其士子多读书稽古。如候选同知刘翰清,监生赵烈文、方骏谟、华蘅芳,从九品徐寿等,若使阅历戎行,廓其闻见,有裨军谋。诏谭廷襄、严树森、左宗棠、薛焕访求,遣送国藩军营录用。
tóng zhì yuán nián, yù tíng chén yuē:" shàng nián lǚ jiàng zhǐ lìng bǎo jǔ rén cái, gè dū fǔ yǐ jiāng zhèng jī zhuó zhù rén yuán dēng zhū jiàn dú. zài jīng rú dà xué shì zhōu zǔ péi, dà xué shì xián qí jùn zǎo wēng xīn cún, xié bàn dà xué shì wō rén, shì láng sòng jìn wáng mào yīn, kē dào gāo yán hù xuē chūn lí guō xiáng ruì děng, gè yǒu jiàn jǔ. rén chén yǐ rén shì jūn, bù bì qí yǒu míng zhào, shǐ kě fū chén. qí gè lú liè shì shí, bǐng gōng bǎo zòu." fù lǚ yù guó fān bǎo jiàn dū fǔ dà yuán. guó fān yán:" fēng jiāng jiàng shuài, wéi tiān zǐ jǔ cuò zhī. sì fāng duō gù, jiāng chén jì yǒu zhēng fá zhī quán, bù dàng gèng fēn chù zhì zhī bǐng, yí fáng wài zhòng nèi qīng zhī jiàn, jiān dù zhí sī shù dǎng zhī duān." dì yōu zhào bāo dá.
同治元年,谕廷臣曰:“上年屡降旨令保举人才,各督、抚已将政绩卓著人员登诸荐牍。在京如大学士周祖培,大学士衔祁寯藻、翁心存,协办大学士倭仁,侍郎宋晋、王茂荫,科道高延祜、薛春藜、郭祥瑞等,各有荐举。人臣以人事君,不必俟有明诏,始可敷陈。其各胪列事实,秉公保奏。”复屡谕国藩保荐督抚大员。国藩言:“封疆将帅,惟天子举措之。四方多故,疆臣既有征伐之权,不当更分黜陟之柄,宜防外重内轻之渐,兼杜植私树党之端。”帝优诏褒答。
èr nián, hé nán xué zhèng jǐng qí jùn zòu fù gòng shēng sū yuán shēng děng xué xíng, shòu běn shěng xùn dǎo. mìng gè xué chén fǎng jǔ jīng míng xíng xiū zhī shì, zhuó bǎo shù rén, bù wéi héng zhì. jiǔ nián, zhè jiāng xué zhèng xú shù míng, yǐ cǎi fǎng rú xiū, shū jiàn yǐ gé biān xiū yú yuè, qǐng shǎng huán yuán xián, sòng bù yǐn jiàn xiù shuǐ jiào yù tán tíng xiàn jǔ rén zhào míng jiāng xī bá gòng yáng xī mǐn děng, bǐ zhào zhào shì bó xué hóng cí lì, yǔ tíng shì. dì yǐ shù míng sī xīn zì yòng, xià bù yán yì, juān sì jí. cǐ yīn jiàn jǔ huò qiǎn, nǎi qí biàn yě. guāng xù qī nián, liǎng guǎng dū chén zhāng shù shēng fǔ chén yù kuān, jiàn zài jí shēn shì shān xī xiāng líng zhī xiàn nán hǎi jìn shì zhū cì qí, guó zǐ jiàn diǎn jí xián pān yú jǔ rén chén lǐ dǔ xíng. zhào yǔ wǔ pǐn qīng xián, yǐ lì jī xué.
二年,河南学政景其濬奏副贡生苏源生等学行,授本省训导。命各学臣访举经明行修之士,酌保数人,不为恒制。九年,浙江学政徐树铭,以采访儒修,疏荐已革编修俞樾,请赏还原衔,送部引见;秀水教谕谭廷献、举人赵铭、江西拔贡杨希闵等,比照召试博学鸿词例,予廷试。帝以树铭私心自用,下部严议,镌四级。此因荐举获谴,乃其变也。光绪七年,两广督臣张树声、抚臣裕宽,荐在籍绅士山西襄陵知县南海进士朱次琦,国子监典籍衔番禺举人陈澧笃行。诏予五品卿衔,以励绩学。
shí nián, yǐ wài xìn dié qǐ, shí shì rì jiān. yù dà xué shì liù bù jiǔ qīng zhí shěng jiāng jūn dū fǔ:" wú lùn wén wǔ liǎng tú, yǒu tǐ yòng gāi bèi, móu yǒng jù yōu, huò ān xí lì zhì bīng shì, shú xī zhōng wài jiāo shè, huò shàn zhì chuán xiè, jīng tōng suàn shù, huò ráo yǒu jī zhì, ráo yǒng shàn zhàn, huò ān jiàn shuǐ shī jí yán hǎi qíng xíng zhě, guǎng wéi fǎng qiú, jù shí chén zòu." èr shí yī nián, fǎng qiú qí cái yì néng, jīng tiān wén dì yú suàn fǎ gé zhì zhì zào xué zhě. èr shí sì nián, hàn lín yuàn shì dú xué shì xú zhì jìng shū jiàn gōng bù zhǔ shì kāng yǒu wéi xíng bù zhǔ shì zhāng yuán jì hú nán yán fǎ zhǎng bǎo dào huáng zūn xiàn jiāng sū zhī fǔ tán sì tóng guǎng dōng jǔ rén liáng qǐ chāo, tè yǔ zhào jiàn. zhēng zūn xiàn sì tóng zhì jīng, shǎng qǐ chāo liù pǐn xián, rèn yì shū jú shì. shí dé zōng qīn zhèng, jī yú wài shì, jí tú zì jiàng. zhào qiú tōng dá shí wù rén cái, zhōng wài fēn fēn jiàn jǔ. ér cǎo máo xīn jìn zhī chén, kè lì qiú xīn, chāng yán biàn fǎ yǐ. wèi jǐ dǎng huò qǐ, cí xǐ huáng tài hòu xùn zhèng, yǒu wéi cuàn hǎi wài, qí dì guǎng rén jí yù shǐ yáng shēn xiù jūn jī zhāng jīng tán sì tóng lín xù yáng ruì liú guāng dì qì shì, zhì jìng yǐ dǎng fù xià yù jìn gù, fù zhuī lùn yuán bǎo zhū chén zuì. yù shǐ sòng bó lǔ hú nán xún fǔ chén bǎo zhēn, kāi quē hù bù shàng shū xié bàn dà xué shì wēng tóng hé, jù xuē guān yǒng bù xù yòng. lǐ bù shàng shū lǐ duān fēn zhé shù biān, nèi gé xué shì zhāng bǎi xī xià bù yì chǔ. qí tā yán xīn zhèng zhě, chì zhú dài jìn.
十年,以外衅迭启,时事日艰。谕大学士、六部、九卿、直省将军、督、抚:“无论文武两途,有体用赅备,谋勇俱优,或谙习吏治兵事,熟悉中外交涉,或善制船械,精通算术,或饶有机智,饶勇善战,或谙谏水师及沿海情形者,广为访求,具实陈奏。”二十一年,访求奇才异能,精天文、地舆、算法、格致、制造学者。二十四年,翰林院侍读学士徐致靖疏荐工部主事康有为、刑部主事张元济、湖南盐法长宝道黄遵宪、江苏知府谭嗣同、广东举人梁启超,特予召见。徵遵宪、嗣同至京,赏启超六品衔,任译书局事。时德宗亲政,激於外势,亟图自彊。诏求通达时务人才,中外纷纷荐举。而草茅新进之臣,刻励求新,昌言变法矣。未几党祸起,慈禧皇太后训政,有为窜海外,其弟广仁及御史杨深秀、军机章京谭嗣同、林旭、杨锐、刘光第弃市,致靖以党附下狱禁锢,复追论原保诸臣罪。御史宋伯鲁、湖南巡抚陈宝箴,开缺户部尚书、协办大学士翁同龢,俱削官永不叙用。礼部尚书李端棻谪戍边,内阁学士张百熙下部议处。其他言新政者,斥逐殆尽。
dài gēng zǐ jīng shī gòu luàn, yuè nián hé yì chéng, liǎng gōng xī xìng huí luán, shí shì rì jí. sān shí sān nián, zhào zhōng wài dà chén fǎng qiú rén cái, bù jū guān jiē dà xiǎo, yǒu wú guān zhí, què zhī cái kān dà yòng, jí shàn zhuān cháng zhě, qiè shí jiàn jǔ. pài wáng dà chén chá yàn xún wèn, chū jù kǎo yǔ, zhào jiàn. yú shí bèi jiàn rén yuán, fēn qǐ fù jīng, chú guān lù yòng zhě, zhì xuān tǒng jiān yóu wèi yǐ. rán zì guāng xù zhī jì, gǎi dìng guān zhì, zēng yá shǔ, zhì guān quē, pò gé lù yòng rén yuán zhé yǐ qiān shù, jiàn zhuó yì tài làn yǐ. xuān tǒng yuán nián, yù shǐ xiè yuǎn hán yán:" biàn fǎ zhì jīn, zhǎng guān dàn jǔ gù jiù, shì fū bù huì zuān yíng. qǐng yán dìng zhāng chéng, yǐ tān liè wén zhě, fǎn zuò jiàn zhǔ, jiā yǐ chéng chǔ." shū xià suǒ sī ér yǐ.
迨庚子京师遘乱,越年和议成,两宫西幸回銮,时事日棘。三十三年,诏中外大臣访求人才,不拘官阶大小,有无官职,确知才堪大用,及擅专长者,切实荐举。派王大臣察验询问,出具考语,召见。於时被荐人员,分起赴京,除官录用者,至宣统间犹未已。然自光绪之季,改订官制,增衙署,置官缺,破格录用人员辄以千数,荐擢亦太滥矣。宣统元年,御史谢远涵言:“变法至今,长官但举故旧,士夫不讳钻营。请严定章程,以贪劣闻者,反坐荐主,加以惩处。”疏下所司而已。
jiàn jǔ bù jū liú pǐn. qīng dài cái chén, yǐ zuǒ zá jiàn jī kāi fǔ zhě, rú yōng zhèng jiān zhī lǐ wèi tián wén jìng, qián lóng jiān zhī yáng jǐng sù lǐ shì jié, zhèng jī zuì zhe. jué hòu juān nà rì guǎng, qǐ jiā zá liú, yīng xiǎn zhuó zhě wú suàn, qí rén dà dū ráo yǒu gàn jú, yǐ shì kē mù xún zī qiān zhuǎn, yǐ zī gé zuò zhì gāo wèi, gài bù móu yě. jiàn jǔ zhī yóu yì zhě, kāng xī chū, shǎn xī tí dū wáng jìn bǎo, jiàn qí zi yòng yǔ cái wǔ kě shèng fù jiāng, hòu yǐ gōng zhuó zǒng bīng, fù zǐ tóng jiàn jié yuè. yōng zhèng jiān, yún nán zǒng bīng zhào kūn zhuó guì zhōu tí dū, qǐng yǐ qí zi bǐng duó wèi guì zhōu tí biāo cān jiāng, dì yǔn suǒ qǐng. sūn jiā gàn wèi jì jiǔ, jǔ qí dì yáng gàn wèi guó zǐ jiàn xué zhèng, hú nán héng yǒng chēn guì dào wāng shí, qiě jiàn qí fù yuán rèn xíng bù sī guān yún xué wèn yōu yù, zhèng shì liàn dá, shòu sì chuān zhī fǔ. cǐ zé jǔ bù bì qīn, qí pò chú chéng lì yòu rú cǐ.
荐举不拘流品。清代才臣,以佐杂洊跻开府者,如雍正间之李卫、田文镜,乾隆间之杨景素、李世杰,政绩最著。厥后捐纳日广,起家杂流,膺显擢者无算,其人大都饶有幹局,以视科目循资迁转,以资格坐致高位,盖不侔也。荐举之尤异者,康熙初,陕西提督王进宝,荐其子用予材武可胜副将,后以功擢总兵,父子同建节钺。雍正间,云南总兵赵坤擢贵州提督,请以其子秉铎为贵州提标参将,帝允所请。孙嘉淦为祭酒,举其弟扬淦为国子监学正,湖南衡永郴桂道汪榯,且荐其父原任刑部司官沄学问优裕,政事练达,授四川知府。此则举不避亲,其破除成例又如此。
zhēng pì mù liáo, yōng zhèng yuán nián zhào lì bù, sì hòu dū fǔ suǒ yán mù bīn, jiāng xìng míng jù zòu, chèn zhí zhě tí bù yì xù, shòu zhī zhí wèi, yǐ shì dǐ lì. qián lóng yuán nián, shì láng wú yīng fēn yǐ gǔ lì xián cái, qǐng lì quàn chéng zhī fǎ. jì dào guāng jiān, mù yǒu làn yāo zhēn xù, tái jiàn lǚ yǐ wéi yán, zhào dū fǔ yán zhèng, yī qiè yì xù, bù xǔ bǎo liè mù yǒu, bìng yán jìn běn shěng shǔ yuán làn chōng, wéi zhě lì bù chá cān yì chǔ. rán kāng xī shí, bù yī chén huáng zuǒ jìn fǔ zhì hé, tè cì qiān shì dào xián. yōng zhèng shí, fāng guān chéng wèi dìng biān dà jiàng jūn píng jùn wáng jì shì, yǐ bù yī zhào jiàn, cì zhōng shū xián. qián jiā jiān, míng chén rú wáng jié yán rú yù lín zé xú bèi, jiē xiān zuǒ mù ér hòu tōng jí. dài xián tóng jūn xìng, zuǒ zōng táng lǐ hóng zhāng liú róng děng, duō yǐ mù liáo zuǒ jī róng zhān, chéng zhōng xīng zhī yè. zēng guó fān zǒng zhì jūn wù, mù fǔ hào duō cái, bīn cóng jí yī shí rén xuǎn, yóu zhuō zhuō kě jì zhě yě.
徵辟幕僚,雍正元年诏吏部,嗣后督抚所延幕宾,将姓名具奏,称职者题部议叙,授之职位,以示砥砺。乾隆元年,侍郎吴应棻以鼓励贤才,请立劝惩之法。洎道光间,幕友滥邀甄叙,台谏屡以为言,诏督、抚、盐政,一切议叙,不许保列幕友,并严禁本省属员滥充,违者吏部查参议处。然康熙时,布衣陈潢佐靳辅治河,特赐佥事道衔。雍正时,方观承为定边大将军平郡王记室,以布衣召见,赐中书衔。乾、嘉间,名臣如王杰、严如煜、林则徐辈,皆先佐幕而后通籍。迨咸、同军兴,左宗棠、李鸿章、刘蓉等,多以幕僚佐绩戎旃,成中兴之业。曾国藩总制军务,幕府号多才,宾从极一时人选,尤卓卓可纪者也。