yī yǐ guàn zhī zhī yǔ, shèng xián xīn xué yě. fū zǐ yǐ gào zēng zǐ zi gòng, ér xué zhě yóu yǐ wèi bù tóng. yǐn yàn míng yuē: zi gòng zhī yú xué, bù jí zēng zǐ yě rú cǐ. kǒng zǐ yú zēng zǐ, bù dài qí wèn ér gào zhī, zēng zǐ fù shēn yù zhī yuē wéi. zhì yú zi gòng, zé bù zú yǐ zhī zhī yǐ, gù xiān fā duō xué ér shí zhī zhī wèn, guǒ bù néng zhī zhī yǐ wèi rán yě, yòu fù yí qí bù rán ér qǐng yān, fāng gào zhī yuē yǔ yī yǐ guàn zhī. suī wén qí yán, yóu bù néng rú zēng zǐ zhī wéi yě. fàn chún fù yì yuē: xiān gōng zi gòng zhī shī, ér hòu yǔ yǐ zhì yào. yǔ qiè yǐ wèi èr zi jiē kǒng mén gāo dì yě, qí wén yán ér wéi, yǔ fū wén ér bù fù wèn, jiē yǐ mò shí yú yán yì zhī biǎo yǐ. shì rú suǒ yǐ bēi zi gòng zhě, wèi qí xiān rán duō xué ér shí zhī zhī zhǐ yě, shì dài bù rán. fāng wén shèng yán rú shì, jù yīng yuē fǒu, fēi dì zǐ suǒ yǐ jìng shī zhī dào yě, gù duì yuē rán, ér jí jì yǐ fēi yǔ zhī wèn, qǐ wèi bù néng zhī hū? huò zhě zhì yǐ wèi kǒng zǐ zé ér gào cān cì, gài fēi yú rén suǒ de wén, shì yòu bù rán. yán shì zhī zǐ, rǎn shì zhī sūn, qǐ bù zú yǐ yǔ cǐ hū? zēng zǐ yú yī wéi zhī hòu, shì mén rén yǒu wèn, gù fā qí zhōng shù zhī yán. shǐ zi gòng shì shí yì yǒu cóng ér wèn zhě, qí bì yǒu yǐ zhào zhī yǐ.
「一以貫之」之語，聖賢心學也。夫子以告曾子、子貢，而學者猶以為不同。尹彥明曰：「子貢之於學，不及曾子也如此。孔子於曾子，不待其問而告之，曾子復深喻之曰『唯』。至於子貢，則不足以知之矣，故先發『多學而識之』之問，果不能知之以為然也，又復疑其不然而請焉，方告之曰『予一以貫之』。雖聞其言，猶不能如曾子之唯也。」范淳父亦曰：「先攻子貢之失，而後語以至要。」予竊以為二子皆孔門高第也，其聞言而唯，與夫聞而不復問，皆已默識於言意之表矣。世儒所以卑子貢者，為其先然「多學而識之」之旨也，是殆不然。方聞聖言如是，遽應曰「否」，非弟子所以敬師之道也，故對曰「然」，而即繼以「非與」之問，豈為不能知乎？或者至以為孔子擇而告參、賜，蓋非餘人所得聞，是又不然。顏氏之子，冉氏之孫，豈不足以語此乎？曾子於一「唯」之後，適門人有問，故發其「忠恕」之言。使子貢是時亦有從而問者，其必有以詔之矣。