jìng kāng zhōng zhì wǔ shí wǔ.
靖康中帙五十五。
qǐ jìng kāng èr nián èr yuè shí yī rì xīn wèi, jǐn shí sān rì guǐ yǒu.
起靖康二年二月十一日辛未,盡十三日癸酉。
shí yī rì xīn wèi huáng hòu tài zǐ chū yì jūn qián.
十一日辛未皇后太子出詣軍前。
xuān hé lù yuē: shì rì jīn rén qǔ huáng hòu tài zǐ shén jí wǔ jiān huáng hòu tài zǐ chū mén chē fán shí liǎng bǎi guān jūn mín bēn suí hào qì bài yú zhōu qiáo zhī nán pān yuán hào tòng wǎng wǎng yǔn jué yú dì zhì nán xūn mén dà xué zhū shēng yōng bài chē qián kū shēng zhèn tiān zhōng yǒu yī rén dà kū pǐ yǒng yú shàng qí tā wǎng wǎng jiē qì sāi lèi jǐn wú néng kū zhě shí sì bó mù jiāng jìn mén yóu wén chē zhōng hū yún: bǎi xìng jiù wǒ lǔ qiú gǎi zuò jīn rén zài mén xià zhě pò xíng fàn qióng xiān yǐ wēi yán zhé wèi shì rán hòu yì bīng yōng huáng hòu tài zǐ chū dōu rén fèn jí. yòu yuē: xiān shì zhēng yuè shàng zài xìng lǔ gǎi zuò jīn rén zhài yǐ sūn fù jiān tài zǐ tài fù yǐ bǎo hù dōng gōng jí lǔ gǎi zuò jīn rén suǒ tài shàng fù zhī bì lái suǒ huáng hòu tài zǐ fù yù liú dōng gōng tài zǐ bù qiǎn mì móu yǐ huáng jīn wǔ qiān liǎng shǐ rén nì tài zǐ yú mín jiān bié yǐ zhuàng lèi tài zǐ bìng huàn zhě èr rén jī shā bìng lù dāng sǐ zhě shù rén yǐ qí shǒu bìng tóng sǐ huàn zhě shī sòng zhì jūn zhōng gào yǐ huàn zhě qiè tài zǐ yù tóu jūn qián dōu rén zhēng zhī jī shā huàn zhě wù shāng tài zǐ yīn yǐ bīng tǎo shā qí wèi luàn zhě gǒu shì lù yù shēn yǐ yī sǐ dāng zhī zì chū qī rì zhì shí yī rì wú dāng zhī zhě fù fǔ yīng dà tòng yuē: bù wèi zhōng guó wú yī nán zǐ. qiě shàng méng chén tuō gū yú fù, qǐ kě zì tuō.
宣和錄曰:是日金人取皇后太子甚急午間皇后太子出門車凡十兩百官軍民奔隨號泣拜於州橋之南攀轅號慟往往隕絕於地至南薰門大學諸生擁拜車前哭聲振天中有一人大哭擗踴於上其他往往皆氣塞淚盡無能哭者時巳薄暮將近門猶聞車中呼云:百姓救我虜酋(改作金人)在門下者迫行范瓊先以危言讋衛士然後益兵擁皇后太子出都人憤疾。又曰:先是正月上再幸虜(改作金人)寨以孫傅兼太子太傅以保護東宮及虜(改作金人)索太上傅知必來索皇后太子傅欲留東宮太子不遣密謀以黃金五千兩使人匿太子於民間別以狀類太子並宦者二人擊殺並戮當死者數人以其首並同死宦者屍送至軍中告以宦者竊太子欲投軍前都人爭之擊殺宦者誤傷太子因以兵討殺其為亂者苟事露欲身以一死當之自初七日至十一日無當之者傅撫膺大慟曰:不謂中國無一男子。且上蒙塵託孤於傅,豈可自脫。
fēn fù yǔ rén wú tài zǐ tài fù yì dāng yǔ tài zǐ tóng sǐ shēng jīn zhǔ rǔ chén sǐ zhī shí lǔ gǎi zuò jīn rén rén suī bù suǒ wú wú dāng cóng tài zǐ xíng qiú jiàn èr qiú gǎi zuò shuài yǐ yì zé zhī yǐ qí wàn yī rán hòu jiù sǐ zhòng wěi qí yán èr qiú gǎi zuò shuài yǐ yì zé zhī yǐ qí wàn yī rán hòu jiù sǐ zhòng wěi qí yán shí fāng zài huáng chéng cì hou tài zǐ tóng chū fù zhī zǐ yīn lái shěng fù fù chì zhī yuē: shǐ. ruò wù lái ér jìng lái yé wú fēn sǐ guó yǐ. suī rǔ cáo bǎi bèi lái wú xīn bù kě yí yě. chì shǐ sù qù wù luàn rén yì fù zhī zǐ yì yuē: dà rén yǐ shēn xùn guó mǒu hé yán zāi! yuàn dà rén lì bǎo tài zǐ suì yǐ liú shǒu sī yìn fù cì guān lì bù shàng shū wáng shí yōng yǒu qǐng chuán cóng zhū hòu tài zǐ zhì nán xūn mén qiú jiàn èr qiú gǎi zuò shuài shǒu mén hú shān cǐ zì rén yuē: jūn zhōng wéi yù de huáng hòu tài zǐ liú shǒu hé wèi chū yé fù yuē: zhǔ shàng chū rǔ tài zǐ fù chū wǒ sòng rén zhī dà chén. qiě tài zǐ fù shàng jì bù huí dāng yǐ sǐ cóng tài zǐ zǎi wèi sù bái yuán shuài hú gǎi zuò dí rén xǔ wèi bǐng zhī fù shì yè sù mén xià bù dòng lí míng hú gǎi zuò dí rén kāi mén yǐ zhān hǎn gǎi zuò ní kān mìng zhào fù rù shí sān rì bìng jiā shǔ qǔ qù.
分付與人吾太子太傅義當與太子同死生今主辱臣死之時虜(改作金人)人雖不索吾吾當從太子行求見二酋(改作帥)以義責之以祈萬一然後就死眾偉其言二酋(改作帥)以義責之以祈萬一然後就死眾偉其言時方在皇城伺候太子同出傅之子因來省傅傅叱之曰:使。若勿來而竟來耶吾分死國矣。雖汝曹百輩來吾心不可移也。叱使速去勿亂人意傅之子亦曰:大人以身徇國某何言哉!願大人力保太子遂以留守司印付次官吏部尚書王時雍有頃傳從朱後太子至南薰門求見二酋(改作帥)守門胡(刪此字)人曰:軍中惟欲得皇后太子留守何為出耶傅曰:主上出辱太子復出我宋人之大臣。且太子傅上既不回當以死從太子宰為速白元帥胡(改作敵)人許為稟之傅是夜宿門下不動黎明胡(改作敵)人開門以粘罕(改作尼堪)命召傅入十三日並家屬取去。
yí shǐ yuē: wú gé jiàn tài shàng huáng jí liù gōng jiē chū chéng bēi tòng bù yǐ yǐ rù nèi bái liú shǒu sūn fù yuē: shàng huáng yè yǐ chū chéng qǐ lì liú huáng hòu huáng tài zǐ gēng wǔ gé dùn shǒu yán èr dì chū jiāo jià wèi bì huí yuàn bì xià jiān bì yǐ gù guó běn sūn fù yuē: hé cí yǐ jù zhī gé yuē: yǒu yī nèi chén mào lèi tài zǐ lǔ rén huò yāo qǐng zé bào yǐ dēng chē chū zhū què mén mì fěng bǎi xìng yāo liú bù kě zé duò zhī chē xià yǐ sǐ gào fèng shī yǐ wǎng réng yǐ zhèn jiù jī fá wèi míng zhāo zhōng yǒng zhì zhī shì jié wèi duì wǔ tài zǐ wēi fú jūn zhōng kuì wéi chū zhī bù cóng huáng hòu jí huáng tài zǐ suì xíng xiān shì yàn wáng yuè wáng chū mén yǒu bǎi xìng lán jié chēng guó zhōng wú zhǔ yù liú zhī bù lìng qù wèi fàn qióng suǒ lù shì rì qióng kǒng bǎi xìng xuān luàn nǎi lǐng bīng wǎng lái nèi qián gào yù bǎi xìng yuē: zhào shì sì shī guó jūn qián jiàn yì bié lì yì xìng jīn wǎn huáng hòu jí huáng tài zǐ jǐn chū bù dé yāo zǔ dài wǎn huáng hòu jí huáng tài zǐ tóng chē zài yǐ xíng bǎi guān wàn xìng kū sòng yú dào tài xué zhū shēng yì kū sòng yú mén tài zǐ chuán lìng zhì bié āi hào mǎ zhī shēng zhèn dòng tiān dì shì shí gōng pín bèi yǒu tú bù suí jūn zhě zì huáng hòu ér xià zhǐ yǒu bèi bǔ suí xíng shì shù páng guān xīn gān yǔn kuì.
遺史曰:吳革見太上皇及六宮皆出城悲痛不已已入內白留守孫傅曰:上皇業已出城乞力留皇后皇太子庚午革頓首言二帝出郊駕未必回願陛下堅避以固國本孫傅曰:何辭以拒之革曰:有一內臣貌類太子虜人或邀請則抱以登車出朱雀門密諷百姓邀留不可則墮之車下以死告奉屍以往仍以振救飢乏為名招忠勇智之士結為隊伍太子微服軍中潰圍出之不從皇后及皇太子遂行先是燕王越王出門有百姓攔截稱國中無主欲留之不令去為范瓊所戮是日瓊恐百姓喧亂乃領兵往來內前告諭百姓曰:趙氏巳失國軍前見議別立異姓今晚皇后及皇太子盡出不得邀阻迨晚皇后及皇太子同車載以行百官萬姓哭送於道太學諸生亦哭送於門太子傳令致別哀號碼之聲震動天地是時宮嬪輩有徒步隨軍者自皇后而下止有被補隨行士庶旁觀心肝殞潰。
shí èr rì rén shēn jié hǎn gǎi zuò ní kān zhào sūn fù zhāng shū yè fù jūn qián.
十二日壬申結罕(改作尼堪)召孫傅張叔夜赴軍前。
yí shǐ yuē: zhāng shū yè fù jūn qián jiàn zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhào shū yè dài zhī yuē: sūn fù bù lì yì xìng sì shā zhī gōng nián lǎo dà jiā zú fán shèng, qǐ kě yǔ sūn fù tóng sǐ yé kě gōng zhuàng shū yè yuē: lěi shì yǐ guó hòu ēn shì yǔ guó jiā fù cún wáng shí bù yuàn lì yì xìng pò zhī shù huí zhōng bù cóng wéi qǐng sǐ ér yǐ jīn rén jiē yì zhī.
遺史曰:張叔夜赴軍前見粘罕(改作尼堪)召叔夜紿之曰:(孫傅不立)異姓巳殺之公年老大家族繁盛,豈可與孫傅同死耶可供狀叔夜曰:累世椅國厚恩誓與國家復存亡實不願立異姓迫之數回終不從唯請死而已金人皆義之。
wú kāi mò chóu zì jūn qián rù chéng yì shì.
吳開莫儔自軍前入城議事。
shì rì wǎn kāi chóu yǐ èr qiú gǎi zuò shuài wén zì lái liú shǒu sī xiǎo shì bǎng jīn yuè shí èr rì wú chéng zhǐ mò nèi hàn zì jūn qián lái jī dào dà jīn yuán shuài fǔ zhǐ huī qǐng jí sù gōu jí zài nèi dà xiǎo guān yuán bù xiàn sì wèi shì gòng.
是日晚開儔以二酋(改作帥)文字來留守司曉示榜今月十二日吳承旨莫內翰自軍前來齎到大金元帥府指揮請疾速勾集在內大小官員不限巳未仕共。
shí bìng sēng dào qí lǎo jūn mín děng gèng qì shuō yù shāng yì gòng bìng jǔ zhāng bāng chāng jí biàn lián shǔ gè yú běn xián qīn shū qí míng bèi hòu míng xià yā zì réng yú nián yuè zhǐ fèng yòng zài shàng guān yìn xiàn shí sān rì shēn shàng biàn yǔ cè lì rù jīng rú bié yǒu yì jiàn bié jù zhuàng shēn zhǐ bù xǔ yǐn rě zhào shì. ruò bié jǔ xián rén zhě yì bù xǔ zǔ gǎn yǒu dòu liú bù fù yì suǒ zhě dāng àn jūn lìng shì yè sān gǔ yù shǐ tái gào bào wén wǔ bǎi guān bù xiàn dà xiǎo shǐ chén suī zhì shì zài jīng gōng guān jí sēng dào qí lǎo jūn mín bān xiàn shí sān rì jué zǎo bìng fù xuān dé mén jí yì nèi shěng guān yuán bù lái jù zhuàng shēn yuán shuài fǔ yī jūn fǎ qǐng wù zhù zhì yòu lù èr yuè shí èr rì yè yuán shuài fǔ zhǐ huī zài qián jīn xiǎo shì gè lìng zhī xī.
識並僧道耆老軍民等更訖說諭商議共並舉張邦昌即便連署各於本銜親書其名背後名下押字仍於年月紙縫用在上官印限十三日申上便與冊立入京如別有異見別具狀申只不許引惹趙氏。若別舉賢人者亦不許阻敢有逗留不赴議所者當按軍令是夜三鼓御史台告報文武百官不限大小使臣雖致仕在京宮觀及僧道耆老軍民班限十三日絕早並赴宣德門集議內省官員不來具狀申元帥府依軍法請勿住滯右錄二月十二日夜元帥府指揮在前今曉示各令知悉。
shí sān rì guǐ yǒu kāi fēng fǔ bǎng zhǔn liú shǒu sī zhā zi gōu jí wén wǔ guān yuán sēng dào jūn mín bìng fù xuān dé mén jí yì.
十三日癸酉開封府榜准留守司劄子勾集文武官員僧道軍民並赴宣德門集議。
kāi fēng fǔ bǎng liú shǒu sī zhā zi jīn yuè shí èr rì wǎn wú chéng zhǐ mò nèi hàn zì jūn qián huí chuán dà yuán shuài tái zhǐ lìng liú shǒu kāi fēng yǐn lián yè gōu jí wén wǔ guān yuán suī zhì shì zài jīng jí gōng guān rén sēng dào qí lǎo jūn mín yú jīn yuè shí sān rì mǎo shí bìng fù xuān dé jí yì qiè lǜ hùn zá wú yǐ fēn bié zhā fù běn fǔ jiāng wén wǔ bǎi guān jí zhì shì zài jīng gōng guān rù bìng fēn bō fù mì shū shěng sēng dào fù xuān dé mén wài xī guān tíng jūn yuán fù dà chéng fǔ jí yì bù guǎn shāo què xū zhì zhǐ huī yòu chū bǎng xuān dé mén zhāng guà gè lìng zhī xī bǎi guān fù mì shū shěng shì shù fù dōng duǒ lóu sēng dào fù xī lóu jūn yuán fù dà chéng fǔ jí yì tuī dài zhāng bāng chāng shì bǎi guān gè qū fù jì bì jí yǎng jí bì mì shū shěng mén wài huán yǐ bīng nǎi lìng lián xián jǔ jiàn zhāng bāng chāng jiān yǒu xiān yù zhī qí yì bù fù yì suǒ zhě wáng shí yōng. yòu lìng fàn qióng bǎ shěng mén yǐ jǔ jiàn zhāng bāng chāng shì shuō yù jūn mín děng yú nèi qián fǔ lì tái lì fèn hū lìng hái jù míng xián tuī dài yì yì zhě yā fù jūn qián ér jūn mín qí lǎo sēng dào huí gù wú yán wěi wěi ér tuì dú tài xué zhū shēng duì yǐ mǒu děng suǒ jiàn yì dài bù rán qióng lǜ jūn mín shì xiào nǎi gāo shēng zhé zhòng yuē: dāng jīn wèi zhōng bù kě zhǐ kě wèi xiào suì lìng tóng rén guī xué shí sūn fù zhāng shū yè sì chū dú shí yōng zhǔ qí shì wǎn bǎi xìng jī dàn jiàn chū bái zhǐ yī fú lìng shū zhí wèi xìng míng ér tuì zhuàng cí mì zhī bù yǐ shì zhòng bó mù kāi chóu jiǎo zhuàng yǐ chū.
開封府榜留守司劄子今月十二日晚吳承旨莫內翰自軍前回傳大元帥台旨令留守開封尹連夜勾集文武官員雖致仕在京及宮觀人僧道耆老軍民於今月十三日卯時並赴宣德集議竊慮混雜無以分別劄付本府將文武百官及致仕在京宮觀入並分撥赴秘書省僧道赴宣德門外西關亭軍員赴大晟府集議不管稍闕須至指揮右出榜宣德門張掛各令知悉百官赴秘書省士庶赴東朵樓僧道赴西樓軍員赴大晟府集議推戴張邦昌事百官各趨赴既畢集仰即閉秘書省門外環以兵乃令連銜舉薦張邦昌間有先預知其意不赴議所者王時雍。又令范瓊把省門以舉薦張邦昌事說諭軍民等於內前府吏台吏奮呼令還具名銜推戴異議者押赴軍前而軍民耆老僧道回顧無言唯唯而退獨太學諸生對以某等所見意殆不然瓊慮軍民視效乃高聲折眾曰:當今為忠不可只可為孝遂令同人歸學時孫傅張叔夜巳出獨時雍主其事晚百姓飢但見出白紙一幅令書職位姓名而退狀詞秘之不以示眾薄暮開儔繳狀以出。
zuǒ sī yuán wài láng sòng qí yù shū zhāng bāng chāng zì yǐ shì zhòng.
左司員外郎宋齊愈書張邦昌字以示眾。
yí shǐ yuē: jīn yì yù lì zhāng bāng chāng lìng wú kāi mò chóu jī wén zì rù chéng zhōng lìng bǎi guān sēng dào qí lǎo děng gòng yì bié lì yì xìng yǐ zhì guó shì bìng bù dé yǐn rě zhào shì kāi fēng fǔ yù shǐ tái jí bǎi guān yú mì shū shěng jù yì wén chén chéng wù láng wǔ chén chéng xìn láng yǐ shàng xī fù yì nǎi jí yì yú huáng chéng sī wáng shí yōng děng yǐ xià jiē zài sì xiě tuī jǔ zhuàng cǎo dàn kōng xìng míng wèi tián zhòng jiē yì shān cǐ zì wèi gǎn fā zuǒ sī yuán wài láng sòng qí yù zì wài zhì wèn shí yōng jǔ shuí shí yōng yuē: jīn rén lìng wú kāi lái mì yù yì jǔ zhāng bāng chāng jīn sì xiě xià wén zì wèi tián xìng míng qí yù yīn jì jīn rén xiān.
遺史曰:金意欲立張邦昌令吳開莫儔齎文字入城中令百官僧道耆老等共議別立異姓以治國事並不得引惹趙氏開封府御史台集百官於秘書省聚議文臣承務郎武臣承信郎以上悉赴議乃集議於皇城司王時雍等以下皆在巳寫推舉狀草但空姓名未填眾皆議(刪此字)未敢發左司員外郎宋齊愈自外至問時雍舉誰時雍曰:金人令吳開來密諭意舉張邦昌今巳寫下文字未填姓名齊愈因記金人先。
sì yǒu wén shū yún: qǐng jǔ jūn qián nán guān wèi shì bāng chāng wú yí yòng qǔ bǐ shū zhāng bāng chāng sān zì jiāng shì shí yōng yuē: shì. yòu shì zhòng yì guān jiē wú yǔ nǎi yú xiě xià wén zì tián zhāng bāng chāng xìng míng zhuàng shēn fēn fù yǔ kāi chóu jī wén zì chū chéng qù.
巳有文書云:請舉軍前南官謂是邦昌無疑用取筆書張邦昌三字將示時雍曰:是。又示眾議官皆無語乃於寫下文字填張邦昌姓名狀申分付與開儔齎文字出城去。
cháo yě qiān yán yuē: jīn rén bǎng yún: yòu sūn fù děng jǔ qián tài zǎi zhāng bāng chāng zhuàng zài qián jí gōu jí zài jīng dà xiǎo zhí guān jūn mín sēng dào děng bìng yú mì shū shěng jí yì jǔ zhāng bāng chāng jí biàn shū xián wèi xìng míng yā zì réng yú nián yuè rì zhǐ fèng yòng guān yìn xiàn bù guò cǐ yuè shí sān rì shēn shàng biàn yǔ cè lì rù jīng bù xǔ yǐn rě zhào shì. ruò bié yǒu yì yì jù zhuàng gǎn dòu liú bù fù yì zhě dāng àn jūn fǎ yī shí bǎi guān guān shì bǎng wú bù tì qì.
朝野僉言曰:金人榜云:右孫傅等舉前太宰張邦昌狀在前疾勾集在京大小職官軍民僧道等並於秘書省集議舉張邦昌即便書銜位姓名押字仍於年月日紙縫用官印限不過此月十三日申上便與冊立入京不許引惹趙氏。若別有異議具狀敢逗留不赴議者當按軍法一時百官觀是榜無不涕泣。
yù shǐ zhōng chéng qín guì dú jiǎo zhuàng shēn lùn liè wèi bāng chāng fǔ xiāng wú zhuàng bù néng jǐn rén chén zhī jié yǐ shì èr guó zhī nán bù zú yǐ dài zhào shì qíng yuàn qǐ yā fù jūn qián miàn lùn.
御史中丞秦檜獨繳狀申論列謂邦昌輔相無狀不能盡人臣之節以釋二國之難不足以代趙氏情願乞押赴軍前面論。
guì zhuàng yuē: yòu guì qiè yuán zì zǔ fù yǐ lái qī shì shì sòng shēn wèi jìn cóng zhí dāng tái jiàn hé guó hòu ēn shén kuì wú bào jīn dà jīn yōng zhòng bīng lín yǐ bá zhī chéng cāo shēng shā zhī bǐng sì zhì guān lì jūn mín děng bì yù miè sòng ér yì xìng guì jiā jǐn sǐ yǐ biàn qí lǐ fēi tè zhōng qí zhǔ yě.. qiě míng liǎng cháo zhī lì hài ěr zhào shì zì zǔ zōng yǐ zhì sì jūn yī bǎi qī shí yú zài gōng dé jī xù bǐ lóng hàn táng shí yì liǎng jìn qǐng yuán jiān chén yú méng jié yuàn lín guó móu chén shī jì wù zhǔ sàng shī suì shǐ shēng líng bèi hài jīng chéng shī shǒu shàng huáng sì jūn zhì gōng chū jiāo qiú hé yú jūn qián liǎng yuán shuài jì yǔn qí yì sì bù wén yú zhōng wài yǐ.. qiě kōng jié tǎng zàng jū mín zhī suǒ jī zhuī qǔ luán yú fú yù zhī suǒ yòng gē jiāo hé běi zhī dì gōng wèi chén zǐ jīn nǎi biàn yì qián yì zì bài sī méng zhì èr zhǔ xián yuān miào shè jiāng qīng wèi chén zǐ zhī yì ān néng rěn sǐ ér bù lùn zāi!. qiě sòng zhī yú zhōng guó hào lìng yī tǒng mián dì shù wàn lǐ fù zài zhī nèi jiāng yù wèi dà zi sūn fán yǎn chōng rèn sì hǎi dé zé jiā yú bǎi xìng qián gǔ wèi yǒu xìng wáng zhī mìng suī zài tiān yǒu shù yān kě yǐ yī chéng ér jué fèi lì zāi! xī xī hàn jué yú xīn shì ér guāng wǔ nǎi xìng dōng hàn jué yú cáo shì ér liú bèi jù shǔ táng wèi zhū wēn cuàn duó ér lǐ kè yòng fù zǐ yóu tuī qí shì xù ér jì zhī gài jì shì zhī hòu dé zài rén zhě shēn qí jī guǎng yè jù shì suī líng tì sì hǎi yīng xióng bì fù qí nán tiān xià zhī shì bù gǎn kuī qí wèi suǒ wèi jī guǎng zé nán qīng gēn dà zé nán bá cǐ zhī wèi yě. xī jìn wǔ dì yīn xuān jǐng zhī quán yǐ qiè wèi zhī shén qì dé zé zài rén zhě qiǎn jiā yǐ huì dì hūn luàn wǔ wáng zhēng bǐng zì xiāng cán lù gù liú yuān shí lè dé yǐ jù zhōng yuán yóu lài wáng dǎo wēn jiào bèi fǔ yì yuán huáng jiāng zuǒ zhī shèng yú yú xī jīng shí jìn qī tiān wǎng mín jiāo jié wài bāng yǐ cuàn qí zhǔ qí yú tiān xià yě. dé zhī yǐ qì dān shī zhī yǐ qì dān kuàng shǎo zhǔ shī dé rèn yòng fēi rén ér wàng dà ēn céng wú dé zé xià jí lí shù tè yǐ zhōng guó fān lí zhī dì yǐ lù yí rén gǎi zuò qì dān tiān xià qí hé sī zhī zāi! cǐ qì dān zhī suǒ yǐ néng miè jìn yě. sòng zhī yǒu tiān xià jiǔ shì yòu dé bǐ lóng hàn.
檜狀曰:右檜竊緣自祖父以來七世事宋身為禁從職當台諫荷國厚恩甚愧無報今大金擁重兵臨已拔之城操生殺之柄肆制官吏軍民等必欲滅宋而易姓檜家盡死以辨其理非特忠其主也。。且明兩朝之利害耳趙氏自祖宗以至嗣君一百七十餘載功德基緒比隆漢唐實異兩晉頃緣奸臣渝盟結怨鄰國謀臣失計誤主喪師遂使生靈被害京城失守上皇嗣君致躬出郊求和於軍前兩元帥既允其議巳布聞於中外矣。。且空竭帑藏居民之所積追取鑾輿服御之所用割交河北之地恭為臣子今乃變易前議自敗斯盟致二主銜冤廟社將傾為臣子之義安能忍死而不論哉!。且宋之於中國號令一統綿地數萬里覆載之內疆域為大子孫繁衍充牣四海德澤加於百姓前古未有興亡之命雖在天有數焉可以一城而決廢立哉!昔西漢絕於新室而光武乃興東漢絕於曹氏而劉備據蜀唐為朱溫篡奪而李克用父子猶推其世序而繼之蓋繼世之後德在人者深其基廣業巨勢雖陵替四海英雄必赴其難天下之士不敢窺其位所謂基廣則難傾根大則難拔此之謂也。西晉武帝因宣景之權以竊魏之神器德澤在人者淺加以惠帝昏亂五王爭柄自相殘戮故劉淵石勒得以據中原猶賴王導溫嶠輩輔翼元皇江左之盛逾於西京石晉欺天罔民交結外邦以篡其主其於天下也。得之以契丹失之以契丹況少主失德任用非人而忘大恩曾無德澤下及黎庶特以中國藩籬之地以賂夷人(改作契丹)天下其何思之哉!此契丹之所以能滅晉也。宋之有天下九世宥德比隆漢。
táng shí yì xī jìn dà jīn fèi lì zhī yì kě bù míng tiān dì zhī yì yǐ kǎo gǔ jīn zhī jī zāi! qiè guān dà jīn jīn rì jì yì zhī shì duō qián rì dà liáo wáng guó zhī chén huà chóu dìng jì suǒ yǐ bì miè sòng zhě fēi zhōng yú dà jīn yě. jiǎ wēi dà jīn yǐ bào qí yuàn ěr céng bù zhī miè dà liáo zhě dà jīn dà sòng gòng wèi zhī yě. dà sòng jì miè dà jīn dé bù fáng xián qí rén hū! qǐng shàng huáng wù tīng jiān chén yīn lǐ liáng sì fù xiōng zhī yuàn miè qì dān méng hǎo zhī guó nǎi yǒu jīn rì zhī nán rán zé yīn rén zhī yuàn yǐ miè rén zhī guó zhě qí huò, qǐ kě shèng yán zāi! wèi jì yì zhě bì yù miè sòng zhī cè gǎi zuò guó zài jué liǎng hé huái jiù zhī sī chú lín guó fù chóu zhī huàn ér sì. yòu yuē: dà jīn bīng wēi wú dí tiān xià zhōng guó zhī mín kě zhǐ huī ér dìng. ruò dà jīn guǒ néng miè sòng liǎng hé huái jiù zhī sī yì bù néng wàng guǒ néng miè sòng tú shǐ sòng zhī zōng shǔ xián dé zhī shì chàng yì tiān xià jié guó lì yǐ běi xiàng zé liǎng hé zhī mín yì rì fǔ dìng zhī hòu yì jiāng qù jīn rén ér guī sòng yǐ.. qiě tiān shēng nán běi zhī guó fāng yù zhī yì yě. jìn wèi qì dān suǒ miè zhōu shì zōng fù dìng sān guān shì wèi jìn suǒ gǎi zuò ér bào hèn rán zé jīn rì zhī miè zhào shì qǐ bì zhào shì rán hòu fù chóu yě. suī zhōng guó yīng xióng yì jiāng fù zhōng guó zhī hèn yǐ. guì jīn jié gān dǎn juān qū mìng wèi yuán shuài yán fèi lì zhī yì yǐ míng liǎng cháo zhī lì hài fú wàng yuán shuài bù xù qún yì shēn sī guó jì yǐ biàn zhī yú cháo. ruò yòng chán yán yǐ jīn yǐ zhè gōng néng fēi tè shāng dí guó zhī yì yì yí huàn yú yì rì yǐ.. yòu kuàng huò mò dà yú miè rén zhī guó xī qín miè liù guó ér liù guó miè zhī fú jiān miè yàn ér yàn miè zhī xiàng tóng guàn cài yōu tān tǔ dì yǐ fèng zhǔ yù yíng sī ér wàng guó jì tún bīng jìng shàng yù miè liáo yǐ qǔ yàn yún: zhī dì fāng shì shí yě. qì dān zhī shǐ jiāo chí jiē zhǒng qí qǐng yú qián wèi guàn yōu zhī jì zhě dāng sī guó jì yǐ cóng qí qǐng nǎi yù yāo gōng yè yǐ jiān rén zhī dì suì yí huàn yú zhǔ ér zōng shè diàn wēi jīn shān cǐ zì suī fén shī lù zú. yòu hé yì zāi! jīn yuán shuài wēi zhèn zhōng yuán gōng gāo zài xī nǎi yù yòng lí jiān zhī lùn ér jīn yī jǐ zhī gōng qí wèi guó jì yì sì shī yǐ. guàn yōu zhī jì kě bù jiàn zāi! zì gǔ bīng zhī qiáng zhě gù bù zú shì liú cōng shí lè wēi zú yǐ zhì mǐn huái ér cuò yú lǐ jǔ shù qiān rén zhī zhòng fú jiān yǐ bǎi wàn zhī shī nǜ yú féi shuǐ zhī lǚ shì bīng qiáng ér bù zú shì yě. dà jīn zì qù suì wèn zuì zhōng yuán rù jìng zhēng zhàn sì yú suì yǐ. rán suǒ gōng bì kè zhě wú tā yǐ dà jīn jiǔ xí bīng gé zhōng guó chéng píng bǎi nián shì zú hǎn liàn jiāng shuài wèi dé qí rén yě. zì gǔ zhōng guó dì tǔ jiǎ bīng zhī wēi sì lín wú yǒu jiāng xiāng yīng xióng shì bù fá cái shǐ yì rì shì zú jīng liàn. ruò táng fān zhèn zhī bīng jiāng xiāng de rén. ruò táng dài sù zhī chén dà jīn zhī yú zhōng guó néng bì qí shèng zāi!. qiě shì zhī xìng wáng yǐ yǒu dé ér dài wú dé yǐ yǒu dào ér dài wú dào rán hòu huáng tiān yòu zhī sì hǎi guī zhī. ruò bāng chāng zhě zài shàng huáng cháo zhuān shì yàn yóu bù wù guī jiàn fù huì quán xìng zhī chén gòng wèi dù guó zhī zhèng jīn rì shè jì qīng wēi shēng mín tú tàn suī fēi yī rén suǒ zhì yì bāng chāng wèi zhī lì yě. tiān xià zhī rén fāng jí zhī. ruò chóu. ruò fù yǐ tǔ dì shǐ zhǔ rén mín yīng xióng bì jǐn.
唐實異西晉大金廢立之議可不明天地之意以考古今之跡哉!竊觀大金今日計議之士多前日大遼亡國之臣畫籌定計所以必滅宋者非忠於大金也。假威大金以報其怨耳曾不知滅大遼者大金大宋共為之也。大宋既滅大金得不防閒其人乎!頃上皇誤聽奸臣因李良嗣父兄之怨滅契丹盟好之國乃有今日之難然則因人之怨以滅人之國者其禍,豈可勝言哉!為計議者必欲滅宋之策(改作國)在絕兩河懷舊之思除鄰國復仇之患而巳。又曰:大金兵威無敵天下中國之民可指麾而定。若大金果能滅宋兩河懷舊之思亦不能忘果能滅宋徒使宋之宗屬賢德之士倡義天下竭國力以北向則兩河之民異日撫定之後亦將去金人而歸宋矣。。且天生南北之國方域之異也。晉為契丹所滅周世宗復定三關是為晉所(改作而)報恨然則今日之滅趙氏豈必趙氏然後復仇也。雖中國英雄亦將復中國之恨矣。檜今竭肝膽捐軀命為元帥言廢立之議以明兩朝之利害伏望元帥不恤群議深思國計以辨之於朝。若用讒言以矜已這功能非特傷敵國之義亦貽患於異日矣。。又況禍莫大於滅人之國昔秦滅六國而六國滅之苻堅滅燕而燕滅之項童貫蔡攸貪土地以奉主欲營私而忘國計屯兵境上欲滅遼以取燕云:之地方是時也。契丹之使交馳接踵祈請於前為貫攸之計者當思國計以從其請乃欲邀功業以兼人之地遂貽患於主而宗社墊危今(刪此字)雖焚屍戮族。又何益哉!今元帥威震中原功高在昔乃欲用離間之論而矜一己之功其為國計亦巳失矣。貫攸之計可不鑒哉!自古兵之強者固不足恃劉聰石勒威足以制愍懷而挫於李矩數千人之眾苻堅以百萬之師衄於淝水之旅是兵強而不足恃也。大金自去歲問罪中原入境征戰巳逾歲矣。然所攻必克者無他以大金久習兵革中國承平百年士卒罕練將帥未得其人也。自古中國地土甲兵之威四鄰無有將相英雄世不乏才使異日士卒精練。若唐藩鎮之兵將相得人。若唐代肅之臣大金之於中國能必其勝哉!。且世之興王以有德而代無德以有道而代無道然後皇天祐之四海歸之。若邦昌者在上皇朝專事燕遊不務規諫附會權幸之臣共為蠹國之政今日社稷傾危生民塗炭雖非一人所致亦邦昌為之力也。天下之人方疾之。若仇。若付以土地使主人民英雄必盡。
qǐ ér zhū zhī fēi tè bù zú yǐ dài sòng yì bù zú wèi dà jīn píng hàn yǐ. dà jīn bì yù miè sòng ér lì bāng chāng zé jīng shī zhī mín kě fú ér tiān xià zhī mín bù kě fú jīng shī zhī zōng zi kě miè ér tiān xià zhī zōng zi bù kě miè guì bù gù fǔ yuè zhī zhū lù zú zhī huàn wèi yuán shuài yán liǎng cháo zhī lì hài fú wàng yuán shuài jī kǎo gǔ jīn shēn jiàn sī yán fù sì jūn zhī wèi yǐ ān sì fāng zhī mín fēi tè dà sòng méng fú shí dà jīn wàn shì zhī lì yě. bù rèn huáng jù kěn gào zhī zhì jǐn jù zhuàng shēn zì yú bǎi guān suǒ yì qí lüè yún: fèng dà jīn huáng dì zhào zhǐ èr yuán shuài lìng zhǐ yù lì tài zǎi zhāng bāng chāng wèi zhǔ mǒu děng huāng mí bù zhī suǒ cuò gǎn bù tuī dài rú gèng yù bié xuǎn xián rén yì qǔ zì jūn qián zhǐ huī.
起而誅之非特不足以代宋亦不足為大金屏翰矣。大金必欲滅宋而立邦昌則京師之民可服而天下之民不可服京師之宗子可滅而天下之宗子不可滅檜不顧斧鉞之誅戮族之患為元帥言兩朝之利害伏望元帥稽考古今深鑒斯言復嗣君之位以安四方之民非特大宋蒙福實大金萬世之利也。不任惶懼懇告之至謹具狀申自餘百官所議其略云:奉大金皇帝詔旨二元帥令旨欲立太宰張邦昌為主某等荒迷不知所措敢不推戴如更欲別選賢人亦取自軍前指揮。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn bā shí jiào kān jì.
※卷八十校勘記。
chē fán yī shí liǎng tuō yī zì bié yǐ zhuàng lèi tài zǐ bìng huàn zhě èr rén jī shā zhī tuō zhī zì yǐ qí shǒu tóng shī bìng huàn zhě shī shàng shī zì wù zuō sǐ bìng zì wù zài shǒu xià shā qí wèi luàn shā yīng zuò zhǎn suì yǐ liú shǒu sī yìn fù cì guān yī zuò suì yǐ liú shǒu děng shì fù cì guān tián zhāng bāng chāng xìng míng zhuàng shēn zhuàng shēn yī zuò bié xiě shēn zhuàng gǎn yǒu dòu liú bù fù yì zhě tuō yǒu zì liǎng hé huái jiù zhī sī yì bù néng shǐ zhī wàng tuō shǐ zhī èr zì.
車凡一十兩(脫一字)別以狀類太子並宦者二人擊殺之(脫之字)以其首同屍並宦者屍(上屍字誤作死並字誤在首下)殺其為亂(殺應作斬)遂以留守司印付次官(一作遂以留守等事付次官)填張邦昌姓名狀申(狀申一作別寫申狀)敢有逗留不赴議者(脫有字)兩河懷舊之思亦不能使之忘(脫使之二字)。