yán xìng xià zhì yī bǎi èr.
炎興下帙一百二。
qǐ shào xìng shí nián liù yuè shí yī rì jiǎ yín, jǐn rùn liù yuè shí qī rì gēng yín.
起紹興十年六月十一日甲寅,盡閏六月十七日庚寅。
wāng. ruò hǎi zhā zǐ yuē: cháo tíng yǐ lán gōng zuǒ zhī huí hé yì pō biàn yǐ lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ liú qí wèi dōng jīng fù liú shǒu jiān jié zhì jūn mǎ yǐ wǔ yuè shí liù rì shǐ cì shùn chāng ér shí qī rì wù shù gǎi zuò wū zhū zhī jūn yǐ yā jìng wù shù gǎi zuò wū zhū zhī bài méng jǔ bīng lái qí zhōu yě. yǐ dà xiào wèi míng qǐ guó zhōng zhī bīng yī tóu xiàng rù shān dōng yuē: niè lí bèi jǐn gǎi zuò niè hū bèi lēi yī tóu xiàng rù shǎn xī yuē: sān láng jūn yī tóu xiàng rù xī jīng yuē: lǐ chéng wù shù gǎi zuò wū zhū yǔ sān lù dōu tǒng lǐng lóng hǔ dài wáng hán dí èr jiāng jūn yǐ wǔ yuè shí èr rì rù dōng jīng chū qiǎn sān lù dōu tǒng lǐng jì xià huái níng lái qǔ shùn chāng fàn gǎi zuò dǐ bái shā liú mǒu yè qiǎn shī chén zhì bái shā xiāng jù zhōng hé shù zhèn sān lù dōu tǒng dà bài ér qù qǐ yuán yú wù shù gǎi zuò wū zhū wèi zhì xián liú mǒu qiǎn xiāo qí jiāng yán chōng yè jié sān lù dōu tǒng zhài zhèng zhōng zhōng jūn lián pò wǔ zhài jiàn zhān zhàng shù zhòng zhū hóng měi chē yǒu lǔ qiú jí bèi jiǎ hū yuē: mǔ shā wǒ liú wǒ zé tài píng jūn shì bù tīng shā zhī qí yú bù jí bèi jiǎ yīn luàn shān jiàn zhān zhì cǐ sān shí jiǔ zì jī shā shù bǎi rén xiāng zhěn jiè sǐ zhě mò zhī qí shù yóu cǐ lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn jūn xià tiān jǐn zì jīng zhòu yè bù gǎn xià mǎ wéi yú mǎ shàng qǐn shí ér yǐ wù shù gǎi zuò wū zhū lǜ zhòng bīng lái liú mǒu wén qí jiāng zhì yě. huì zhū jiāng yú dōng mén shàng wèn cè dāng ān chū zhū jiāng jìng yuē: jīn yǐ sān dà zhàn jūn shì yí shāng zhě zhòng. ruò wù shù gǎi zuò wū zhū zì zhì kǒng shì lì bù jiā bù rú quán hù lǎo xiǎo dù huái liú zhèng sè wèi zhū jiāng yuē: cháo tíng yǎng bīng shí wǔ nián zhèng yào yī zhāo wèi huǎn jí zhī yòng ān kě jiàn dà dí ér tuì kuàng lǎo xiǎo yī dòng bì bù néng quán lǔ gǎi zuò dí qí wú shù shí lǐ zhī yuǎn. ruò bèi zhuī lǎo xiǎo bì luàn jiǎ shì wèi néng bǎo hé lǎo xiǎo zhī kě quán bù rú bèi chéng yī zhàn yú sǐ zhōng qiú shēng shàng zú yǐ bào guó jiā xià zú yǐ qǔ fù guì qǐng wèi zhū jūn wǔ rì nèi shā huí wù shù gǎi zuò wū zhū zhòng jiē yǐ wèi rán rén rén jī lì shàng xià tóng xīn jiē wèi jiǎo dí zhī zhì, yú shì huài lǔ shěn zhōu yǐ wèi jué zhàn wù shù gǎi zuò wū zhū suǒ hào gū shèng jūn zhì zé zé sān lù dōu tǒng lóng hǔ hán jiāng jūn děng bù kěn sī shā zhì bài jūn mǎ zhī zhòng wèi qí zhòng yuē: shì yǔ qǐ shùn chāng chéng diào zài nì hé zhé sān jiàn wèi shì zhé yī jiàn yuē: chū jiǔ rì zǎo fàn yú fǔ yá huì shí zhé èr jiàn yuē: gǎn guò chē lún zhī xià zhě jiē shā zhé sān jiàn yuē: fù rén cái bó jǐn yǐ shǎng jūn qí suǒ jiāng gōng chéng shì zú hào tiě fú tú. yòu yuē: tiě tǎ bīng bèi liǎng zhòng tiě dōu móu zhōu zā jiē zhuì zhǎng yán qí xià nǎi yǒu zhān zhěn sān rén wèi wǔ yǐ pí suǒ xiāng lián hòu yòng jù mǎ zi rén jìn yī bù yí mǎ zi yī bù shì bù fǎn gù yǐ tiě qí wèi zuǒ yòu yì hào guǎi zǐ mǎ jiē shì nǚ zhēn qì zhī zì yòng bīng yǐ lái suǒ bù néng gōng zhī chéng jí gōu jí cǐ jūn liù yuè qī rì wù shù gǎi zuò wū zhū zì lín chéng yú yǐng hé běi àn zhā zhài sān shí yú lǐ yuē shí wǔ wàn jiǔ rì chén shí kòu chéng xī mén suǒ zhàn.
汪。若海劄子曰:朝廷以藍公佐之回和議頗變以龍神衛四廂都指揮使劉錡為東京副留守兼節制軍馬以五月十六日始次順昌而十七日兀朮(改作烏珠)之軍已壓境兀朮(改作烏珠)之敗盟舉兵來祁州也。以大校為名起國中之兵一頭項入山東曰:聶黎孛堇(改作聶呼貝勒)一頭項入陝西曰:三郎君一頭項入西京曰:李成兀朮(改作烏珠)與三路都統領龍虎大王韓翟二將軍以五月十二日入東京初遣三路都統領既下淮甯來取順昌犯(改作抵)白沙劉某夜遣師晨至白沙相拒終合數陣三路都統大敗而去乞援於兀朮(改作烏珠)未至閒劉某遣驍騎將閻充夜刦三路都統寨正中中軍連破五寨見氈帳數重朱紅美車有虜酋急被甲呼曰:母殺我留我則太平軍士不聽殺之其餘不及被甲因亂(刪見氈至此三十九字)擊殺數百人相枕藉死者莫知其數由此虜(此字改作金軍下添盡字)驚晝夜不敢下馬唯於馬上寢食而已兀朮(改作烏珠)率重兵來劉某聞其將至也。會諸將於東門上問策當安出諸將敬曰:今已三大戰軍士夷傷者眾。若兀朮(改作烏珠)自至恐勢力不加不如權護老小渡淮劉正色謂諸將曰:朝廷養兵十五年正要一朝為緩急之用安可見大敵而退況老小一動必不能全虜(改作敵)騎無數十里之遠。若被追老小必亂甲士未能保何老小之可全不如背城一戰於死中求生上足以報國家下足以取富貴請為諸軍五日內殺回兀朮(改作烏珠)眾皆以為然人人激勵上下同心皆為剿敵之志,於是壞櫓沈舟以為決戰兀朮(改作烏珠)所號箍勝軍至則責三路都統龍虎韓將軍等不肯廝殺致敗軍馬之眾謂其眾曰:誓與起順昌城掉在溺河折三箭為誓折一箭曰:初九日早飯於府衙會食折二箭曰:敢過車輪之下者皆殺折三箭曰:婦人財帛盡以賞軍其所將攻城士卒號鐵浮屠。又曰:鐵塔兵被兩重鐵兜牟周匝皆綴長簷其下乃有氈枕三人為伍以皮索相連後用拒馬子人進一步移馬子一步示不反顧以鐵騎為左右翼號拐子馬皆是女真棄之自用兵以來所不能攻之城即勾集此軍六月七日兀朮(改作烏珠)自臨城於潁河北岸劄寨三十餘里約十五萬九日辰時叩城西門索戰。
wèi chéng shàng rén yuē: nǐ zhǐ huó dé yī gè rì tóu yóu huá rén shān cǐ èr zì yán yī rì yě. liú mǒu chū jūn wǔ qiān rén jiē zhàn zì xī mén zhuǎn xiàng nán mén. yòu zhuǎn zì dōng mén jí dōng běi jiǎo shǐ yǔ lǔ gǎi zuò jīn qí wǎng lái chí zhú hòu zhí zhuàng rù lǔ gǎi zuò jīn jūn zhōng shǒu xiàng chě zuó dāo fǔ xiāng zhuó zhì yǒu tí qù lǔ cǐ zì gǎi zuò dí rén dōu móu ér cì zhī zhě jūn shì yǒu zhōng dāo yán qìn ér yóu cì lǔ gǎi zuò dí bù yǐ zhě yǒu ǒu shī dì lì yǔ lǔ cǐ zì gǎi zuò dí bīng xiāng bào yú chéng háo ér sǐ zhě xuè zhàn zì chén zhì shēn lǔ cǐ zì bì zuò jīn bīng nǎi bài zǒu héng shī biàn yě bù zhī qí shù liú yì liǎn bīng rù chéng sǐ wù shù gǎi zuò wū zhū dà nù qīn yōng sān qiān yú qí zhí kòu dōng mén shè chéng shàng rén zhe chéng shàng pào jià jiē mǎn. yòu bèi chéng shàng jūn yǐ jìn gōng shè zǒu wù shù gǎi zuò wū zhū jì dà bài nǎi yí zhài yú chéng xī mén kāi jué háo qiàn zì xī nán zhì xī běi yuē shí yú lǐ yù wèi bù zhàn zhī jì ér zuò kùn shùn chāng liú. yòu yè shǐ rén jié zhī shàng xià bù gǎn níng chù shí èr rì nǎi jǐn zǒu lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zì yán rù zhōng yuán shí wǔ nián cháng yī bài yú wú jiè yǐ shī dì lì ér bài jīn bài yú liú qí zhēn yǐ zhàn ér bài yí shì wài guó dài lǐ lái shén bīng wù shù gǎi zuò wū zhū zhì tài hé yīn dé qì jí huáng zhǒng xià xuè jū xiàn mén lóu wò liǎng rì zhì huái níng fǔ lóng hǔ zhě shǐ gǎn xiàn yán yǐ wèi bù dāng nán lái yì yóu nán rén shēn rù wǒ dì wù shù gǎi zuò wū zhū wú yán nù zhū qiú gǎi zuò jiāng zhī bài tà hán jiāng jūn jiǔ shí liǔ tiáo dí jiāng jūn bā shí liǔ tiáo qí yú huò yī bǎi huò èr bǎi kū shēng chè tiān hán jiāng jūn pō chū yuàn yán yuē: wǒ zhǐ wèi nǐ yú hé shàng yuán huài le rén qíng mò bù yí èr zài sān rì liú dí jiāng jūn shǒu huái níng fǔ rù dōng jīng yù wǎng hé běi qiān rén yǒu wáng shān zhě yán hé běi wú zhèng bīng kě qiān zhǐ yǒu bǎi xìng ěr wáng shān zhě wù shù gǎi zuò wū zhū jiù yòng zhī zhī yǐng chāng fǔ zhì shì xié lái yù lìng zài shǒu shùn chāng wáng shān yán jīn dà guó zhōng zhǐ yǒu wù shù gǎi zuò wū zhū zhǔ bīng quán jǔ guó zhōng bīng jǐn qǐ qí zhōu suǒ jiào zhī bīng jǐn suí wù shù gǎi zuò wū zhū chú wù shù gǎi zuò wū zhū suǒ jiāng yī tóu dǐng měi zhàn wù shù gǎi zuò wū zhū qīn yōng wèi yā duì qí yú tóu xiàng rú lóng hǔ hán jiāng jūn zhī tú jiē wú dòu zhì. yòu qí huī xià jiē bù gǔ tóng lái shì yǐ mò kěn wèi yòng qí suǒ jiāng kǒng yàn zhōu lì qióng zhào róng zhī tú zhǐ dān mǎ suí jūn bìng wú bīng quán wù shù gǎi zuò wū zhū zhī bài shùn chāng chéng xià sān láng jūn bài yú shǎn xī yì qiǎn rén gào jí yān wáng shān yán shì rì nán sòng zài yǒu yī tóu xiàng chéng qí bì kě jǐn zhuō lǔ shān cǐ èr zì yě. dàn liú zì jīn zéi fàn gǎi zuò rén gōng shùn chāng jiàn chén cài yǐ xī jiē shì wàng fēng tóu bài. yòu jiàn jiù zhī zhōu wáng shān zài chéng xià kǒng chéng zhōng rén gǒu qiú xìng mìng yǒu mài yì yú wài zhě gèng bù gǎn yòng shùn chāng fǔ guān lì jūn mín chōng shǒu yù jì fēn qí bīng yú chéng shàng dì fēn ér. yòu fēn qí bīng yú chéng zhōng zhú xiàng kǒu bǎi bù měi yù lìng pái yī guò jí bǎi xìng jì wú yī rén gǎn chū hù zhě zhǐ yǒu bīng wǔ qiān rén kě yǐ chū zhàn jì liú suǒ tǒng bù guò èr wàn rén zhōng. yòu zhǐ yòng wǔ qiān jù qí jǔ guó jīng ruì zhī shī jí jīn zhū dà jiāng suǒ tǒng huò shí wàn huò èr shí wàn shǐ chéng liú qí zhàn shèng zhī hòu shì qì bǎi bèi zhī jì zhū lù bìng jìn wù shù gǎi zuò wū zhū kě yī jǔ ér pò shén wú nán zhě jīn wù shù gǎi zuò wū zhū zhī zài dōng jīng pì rú qǔ dà yú.
謂城上人曰:你只活得一個日頭猶華人(刪此二字)言一日也。劉某出軍五千人接戰自西門轉向南門。又轉自東門及東北角始與虜(改作金)騎往來馳逐後直撞入虜(改作金)軍中手相扯捽刀斧相斫至有提去虜(此字改作敵人)兜牟而刺之者軍士有中刀沿唚而猶刺虜(改作敵)不已者有偶失地利與虜(此字改作敵兵)相抱於城壕而死者血戰自辰至申虜(此字必作金兵)乃敗走橫屍遍野不知其數劉亦斂兵入城死兀朮(改作烏珠)大怒親擁三千餘騎直叩東門射城上人着城上礮架皆滿。又被城上軍以勁弓射走兀朮(改作烏珠)既大敗乃移寨於城西門開掘壕塹自西南至西北約十餘里欲為不戰之計而坐困順昌劉。又夜使人刦之上下不敢甯處十二日乃盡走虜(此字改作金人)自言入中原十五年嘗一敗於吳玠以失地利而敗今敗於劉錡真以戰而敗疑是外國代理來神兵兀朮(改作烏珠)至泰和因得氣疾黃腫下血居縣門樓臥兩日至淮甯府龍虎者始敢獻言以為不當南來亦猶南人深入我地兀朮(改作烏珠)無言怒諸酋(改作將)之敗撻韓將軍九十柳條翟將軍八十柳條其餘或一百或二百哭聲徹天韓將軍頗出怨言曰:我只為你於和尚原壞了人情莫不疑貳在三日留翟將軍守淮甯府入東京欲往河北簽人有王山者言河北無正兵可簽只有百姓耳王山者兀朮(改作烏珠)舊用之知潁昌府至是攜來欲令再守順昌王山言今大國中只有兀朮(改作烏珠)主兵權舉國中兵盡起祁州所教之兵盡隨兀朮(改作烏珠)除兀朮(改作烏珠)所將一頭頂每戰兀朮(改作烏珠)親擁為押隊其餘頭項如龍虎韓將軍之徒皆無鬥志。又其麾下皆不穀同來是以莫肯為用其所將孔彥舟酈瓊趙榮之徒只單馬隨軍並無兵權兀朮(改作烏珠)之敗順昌城下三郎君敗於陝西亦遣人告急焉王山言是日南宋再有一頭項乘其弊可盡捉虜(刪此二字)也。但劉自金賊犯(改作人攻)順昌見陳蔡以西皆是望風投拜。又見舊知州王山在城下恐城中人苟求性命有賣義於外者更不敢用順昌府官吏軍民充守御既分其兵於城上地分而。又分其兵於城中逐巷口擺布每遇令牌一過即百姓寂無一人敢出戶者止有兵五千人可以出戰計劉所統不過二萬人中。又止用五千拒其舉國精銳之師即今諸大將所統或十萬或二十萬使乘劉錡戰勝之後士氣百倍之際諸路並進兀朮(改作烏珠)可一舉而破甚無難者今兀朮(改作烏珠)之在東京譬如取大魚。
dāng yuǎn qí suǒ ér kùn zhī bù bì jù tiān xià zhī shī yǐ wéi dōng jīng jīn zhū dà shuài wéi huái xī zuì wù chí zhòng bù kěn qīng jǔ yí yǐ huái xī zhī bīng sāi qí nán kuī zhī lù bǐ xī jīng zhī bīng dào hé yáng dù mèng jīn bǐ huái dōng zhī bīng juǎn huái yáng dù péng chéng bǐ shǎn xī zhī bīng xià zhǎng ān dù pú bǎn zé hé shuò zhī mín bì xiǎng yīng guān dài ér gòng jiàng qí dǎng shān kòu dài zhì cǐ shí zì qì dān hēi shuǐ bó hǎi zhū guó bì gè wèi qí zhǔ ér zì lì zé wù shù gǎi zuò wū zhū kě bù zhàn ér qín nǚ zhēn gǎi zuò dà jīn kě bù jiā bīng ér miè hé zé wǒ jīn yǐ huái xī jīng xī huái dōng shǎn xī sì lù zhī bīng gòng wéi wù shù gǎi zuò wū zhū shì yǐ sì yì ér gōng yī nán wǒ jīn yǐ huái xī mù gù gēn běn ér yǐ jīng xī huái dōng shǎn xī chū qí yì shì yǐ sì nán ér gōng yī yì wù shù gǎi zuò wū zhū jiàn tiān xià zhī shī jǐn wéi zhī bì yǐ sǐ zhàn gù yuē: yī nán bīng fǎ yuē: wù gōng qí suǒ nán rú suì wèi zhī shì wù shù gǎi zuò wū zhū zhī gōng liú qí yě. jīn jǔ guó zhī shī jǐn jù yú dōng jīng wǒ réng zhí qū yú hé běi zé hé shuò zhī mín bì xiǎng yīng wù shù gǎi zuò wū zhū kě bù zhàn ér qín yě. sǐ shù gǎi zuò wū zhū yī bài yú shùn chāng tǎng. yòu bài yú hé shuò zé fú jiān zhī shì qí guǒ jiàn yú jīn rì yǐ.. qiě jiān féi shuǐ yī bài ān néng suì miè fú shì gù yuē: qì dān zhī shǔ bì zì lì zé nǚ zhēn gǎi zuò dà jīn kě bù jiā bīng ér miè yě. jīn wén huái xī zhī shī dé bó biàn hái yì shì mò bù què shén wèi cháo tíng xī zhī kǒng rén jiàn huái xī zhī bān shī fú chá lǔ gǎi zuò dí qíng zhī qiáng běi gù gōng wǎng zhàn dì huò fǎng qīn jiàn lín zhèn zhī rén huò zhì bèi lǔ dé tuō zhī shì liáo shù shùn chāng zhī zhàn shèng yǐ bèi cháo tíng zhī cǎi zé yān.
當遠其索而困之不必聚天下之師以圍東京今諸大帥唯淮西最務持重不肯輕舉宜以淮西之兵塞其南窺之路俾西京之兵道河陽渡孟津俾淮東之兵卷淮陽渡彭城俾陝西之兵下長安渡蒲坂則河朔之民必響應冠帶而共降其黨(刪寇帶至此十字)契丹黑水渤海諸國必各為其主而自立則兀朮(改作烏珠)可不戰而擒女真(改作大金)可不加兵而滅何則我今以淮西京西淮東陝西四路之兵共圍兀朮(改作烏珠)是以四易而攻一難我今以淮西目固根本而以京西淮東陝西出綦意是以四難而攻一易兀朮(改作烏珠)見天下之師盡圍之必以死戰故曰:一難兵法曰:勿攻其所難如遂為之是兀朮(改作烏珠)之攻劉錡也。今舉國之師盡聚於東京我仍直趨於河北則河朔之民必響應兀朮(改作烏珠)可不戰而擒也。死術(改作烏珠)一敗於順昌儻。又敗於河朔則苻堅之事其果見於今日矣。。且堅淝水一敗安能遂滅苻氏故曰:契丹之屬必自立則女真(改作大金)可不加兵而滅也。今聞淮西之師得亳便還義士莫不(闕)甚為朝廷惜之恐人見淮西之班師弗察虜(改作敵)情之強北故躬往戰地或訪親見臨陣之人或質被虜得脫之士聊述順昌之戰勝以備朝廷之採擇焉。
shí sān rì bǐng chén yuè fēi tǒng zhì niú gāo bài jīn rén yú jīng xī.
十三日丙辰岳飛統制牛皋敗金人於京西。
shí liù rì yǐ wèi yǒng xìng jūn lù jīng lüè shǐ guō hào tǒng zhì jué jiàn chōng gōng jīn rén yú lǐ zhōu pò zhī kè lǐ zhōu.
十六日已未永興軍路經略使郭浩統制劂建充攻金人於醴州破之克醴州。
wáng dé zhì shùn chāng fǔ.
王德至順昌府。
liú qí zài shùn chāng shòu wéi lǚ qǐ yuán shī yú cháo tíng zhào wáng dé yīng yuán shì rì yě. dé zhì shùn chāng ér jīn rén yǐ tuì shùn chāng yǐ..
劉錡在順昌受圍屢乞援師於朝廷詔王德應援是日也。德至順昌而金人已退順昌矣。。
liú guāng shì jūn yú hé zhōu.
劉光世軍於和州。
èr shí yī rì jiǎ zǐ wú jiè jūn tǒng zhì yáo zhòng shàng qǐ fán yàn zhèng shī zhèng yǐ bīng yuán guō hào jí jīn rén sā lí hē gǎi zuò sà lǐ hǎn zhàn yú fèng xiáng fǔ dà pò qí jūn.
二十一日甲子吳玠軍統制姚仲尚起樊彥鄭師正以兵援郭浩及金人撒離喝(改作薩里罕)戰於鳳翔府大破其軍。
èr shí èr rì yǐ chǒu sī nóng shǎo qīng lǐ. ruò xū yǔ yuè fēi jì yì jūn shì.
二十二日乙丑司農少卿李。若虛與岳飛計議軍事。
jīn rén bài méng cháo tíng qiǎn lǐ. ruò xū wǎng è zhōu jūn zhōu yù wǎng jiàn kāng fǔ jūn wèi gāng wǎng chǔ zhōu jūn hū jì yì jūn shì. ruò xū dào è zhōu rì fēi yǐ jìn fā shì rì. ruò xū zhuī zhì bèi ān fǔ jiàn fēi yán bīng bù kě qīng dòng. qiě bān shī fēi bù cóng shì shí zhū jūn jiē yǐ jìn fā. ruò xū yuē: miàn dé shàng zhǐ bù kě qīng dòng jì yǐ jìn fā. ruò fēng sūn kě jìn zé dāng yǐ zhào hái jiǎo zhào zhī zuì pǒ xū dāng rèn zhī fēi xǔ nuò suì jìn bīng.
金人敗盟朝廷遣李。若虛往鄂州軍周聿往建康府軍魏矼往楚州軍呼計議軍事。若虛到鄂州日飛已進發是日。若虛追至備安府見飛言兵不可輕動。且班師飛不從是時諸軍皆已進發。若虛曰:面得上旨不可輕動既已進發。若風孫可進則當以詔還矯詔之罪叵虛當任之飛許諾遂進兵。
èr shí sān rì bǐng yín yuè fēi jūn tǒng lǐng sūn xiǎn dà pò jīn rén pái mán qiān hù yú chén cài zhōu jiè.
二十三日丙寅岳飛軍統領孫顯大破金人排蠻千戶於陳蔡州界。
èr shí liù rì yǐ sì liú qí guó wǔ tài jūn jié dù shǐ shì wèi jūn mǎ dōu yú hòu yán huái zhì zhì shǐ.
二十六日已巳劉錡國武泰軍節度使侍衛軍馬都虞候沿淮制置使。
hán shì zhōng jūn tǒng zhì wáng shèng bài jīn rén zhōu tài shī gú là bèi jǐn gǎi zuò hū lā bèi lēi yú huái yáng jūn.
韓世忠軍統制王勝敗金人周太師鶻辣孛堇(改作呼拉貝勒)於淮陽軍。
rùn liù yuè yī rì guǐ yǒu shuò zhāng jùn jūn tǒng zhì sòng chāo bài jīn rén yú yǒng chéng xiàn zhū jiā cūn.
閏六月一日癸酉朔張俊軍統制宋超敗金人於永城縣朱家村。
wǔ rì dīng chǒu jīng yuán lù jīng lüè shǐ tián chéng jí jīn rén zhàn piān chā jīng zhōu.
五日丁丑涇原路經略使田晟及金人戰偏差涇州。
shì yì tián chéng yǒu qiè dí zhī yì lìng jūn zhōng juǎn qí ér chū zhòng zhī qí bì tuì yǐ. gù wèi hé ér dùn.
是役田晟有怯敵之意令軍中卷旗而出眾知其必退矣。故未合而遁。
zhāng wǔ jūn chéng xuān shǐ yǒng xìng jūn lù jīng lüè ān fǔ shǐ guō hào jiā fèng guó jūn jié dù shǐ shì wèi bù jūn dōu yú hòu wǔ kāng jūn chéng xuān mìng míng lì zhōu lù ān fǔ shǐ yáng zhèng jiā wǔ dāng jūn jié dù shǐ shì wèi bù jūn dōu yú hòu dìng guó jūn chéng xuān shǐ qín fèng lù jīng lüè ān fǔ shǐ wú jiè jiā zhèn xī jūn jié dù shǐ shì wèi bù jūn dōu yú hòu.
彰武軍承宣使永興軍路經略安撫使郭浩加奉國軍節度使侍衛步軍都虞候武康軍承宣命名利州路安撫使楊政加武當軍節度使侍衛步軍都虞候定國軍承宣使秦鳳路經略安撫使吳玠加鎮西軍節度使侍衛步軍都虞候。
shí sān rì yǐ yǒu fù shǎn xī shè.
十三日乙酉復陝西赦。
juàn wéi shǎn yòu chū fù bǎn tú kōng niàn chuāng yí zhī yí mín wèi qià cháo tíng zhī dé zé chǔn zī yān lǔ gǎi zuò niàn zī bù jìng huái bǐ láng tān zhèng zuò sì bǐ zhǎng qū guǐ jì qián shī shí tóng kòu dào bèi tiān wéi zhòng gǎi zuò shí wàng méng yuē gōng chéng xiàn yì jiàn sì gǎi zuò zhì qīn líng róu jiàn wǒ tǔ jiāng máo zéi wǒ lí shù xìng lài shén rén zhù shùn zōng shè jiàng líng jiāng shì cuī fēng zhēng jiǎ wǒ qián zhī yǒng lì mín xùn guó gòng jiān bù èr zhī xīn jié zòu yǐ chuán shī tú zài kè shàng yǐ fēng tún jiǎ xī hǔ zhàng jiè yán jiè gǔ kǔ bào lù zhī láo dīng zhuàng pí zhuǎn shū zhī kǔ yóu zhèn fēi dé zhì ěr diàn wēi tì. ruò lì yǐ jiù huái zhěn rú shāng ér zài yǐ yí fū huàn zé zhī wò yòng wèi xī shì zhī rén yú xì jī lǔ gǎi zuò dí yǐ tiǎn miè wèi qī fāng zhé chōng yú wàn lǐ dé dào zhě duō zhù zhī zhì kuàng yǒu chén wéi yī xīn shàng lài wéi wò xié móu zhǎo yá xuān lì shù yǒng qīng yú sì hǎi yōng gòng dǐ yú pī píng zī ěr duō fāng tǐ zī zhì yì.
眷惟陝右初復版圖空念瘡痍之遺民未洽朝廷之德澤蠢茲閹虜(改作念茲不靖)懷彼狼貪政作肆彼長驅)詭計潛師實同寇盜背天違眾(改作實忘盟約攻城陷邑)薦肆(改作致)侵陵蹂踐我土疆蟊賊我黎庶幸賴神人助順宗社降靈將士摧鋒爭賈我前之勇吏民徇國共堅不貳之心捷奏已傳師徒再克尚以蜂(屯)假息虎帳戒嚴介骨苦暴露之勞丁壯疲轉輸之苦由朕菲德致爾阽危惕。若厲以疚懷軫如傷而在已宜敷渙澤之渥用尉西士之人於戲擊虜(改作敵)以殄滅為期方折衝於萬里得道者多助之至況有臣惟一心尚賴帷幄協謀爪牙宣力庶永清於四海庸共底於丕平咨爾多方體茲至意。
rùn liù yuè shí bā rì gēng yín wáng zhī dào shàng huáng dì shū.
閏六月十八日庚寅王之道上皇帝書。
chén wén bīng fǎ yuē: wèi zhàn ér miào suàn shèng zhě de suàn duō yě. wèi zhàn ér miào suàn bù shèng zhě de suàn shǎo yě. duō suàn shèng shǎo suàn bù shèng ér kuàng yú wú suàn hū!. yòu yuē: zhī yǐ zhī bǐ bǎi zhàn bù dài bù zhī bǐ ér zhī yǐ yī shèng yī fù bù zhī bǐ bù zhī yǐ měi zhàn bì bài qí yán jù zài zhāo. ruò rì yuè xìn rú sì shí hòu zhī yòng bīng zhě bù kě bù jiàn yě. gōng wéi huáng dì bì xià bǐ yǐ lǔ gǎi zuò jīn rén fàn shùn rù kòu gǎi zuò bèi yuē shēn rù jiāo jī sì mìng zhū jiāng chū shī qí xíng tiān tǎo zī gù zi fàn suǒ wèi shī zhí wèi zhuàng zhě rán ér bù zhī bì xià xiāo gàn zhī xiá yì cháng wèi miào suàn jì yé qí wèi zhàn ér shèng yé qí wèi zhàn ér bù shèng yé chén suī zhì yú qiè cháng wèi bì xià chóu zhī. qiě yǒu yì bīng yǒu yīng bīng yǒu tān bīng yǒu jiāo bīng jiù luàn zhū bào zhě wèi zhī yì bīng bīng yì zhě wáng dí jiā yú yǐ bù dé yǐ ér qǐ zhě wèi zhī yīng bīng bīng yīng zhě shèng lì rén mín tǔ dì bǎo huò zhě wèi zhī tān bīng bīng tān zhě bài shì guó jiā zhī.
臣聞兵法曰:未戰而廟算勝者得算多也。未戰而廟算不勝者得算少也。多算勝少算不勝而況於無算乎!。又曰:知已知彼百戰不殆不知彼而知已一勝一負不知彼不知已每戰必敗其言具在昭。若日月信如四時後之用兵者不可不鑒也。恭惟皇帝陛下比以虜(改作金)人犯順入寇(改作背約深入)郊畿肆命諸將出師綦行天討茲固子犯所謂師直為壯者然而不知陛下宵旰之暇亦嘗為廟算計耶其未戰而勝耶其未戰而不勝耶臣雖至愚竊嘗為陛下籌之。且有義兵有應兵有貪兵有驕兵救亂誅暴者謂之義兵兵義者王敵加於已不得已而起者謂之應兵兵應者勝利人民土地寶貨者謂之貪兵兵貪者敗恃國家之。
dà jīn rén mín zhī zhòng yù jiàn wēi yú dí zhě wèi zhī jiāo bīng bīng jiāo zhě miè jīn yǐ wú zhī yì bīng ér dí bǐ zhī tān yǐ wú zhī yīng bīng ér dí bǐ zhī jiāo qí lùn miào suàn zhī shèng yǔ bù shèng gù jiào rán yě.. ruò yuē: bù zhī bǐ ér zhī yǐ yī shèng yī fù bù zhī bǐ bù zhī yǐ měi zhàn bì bài zé suǒ wèi zhī yǐ zhī bǐ shí zhàn zhī suǒ xiān jí bù zhī qún chén wèi bì xià jì biàn cháng yán jí cǐ hū! bì xià zì wèi zōng miào shè jì shēng líng jì yì cháng lǜ jí cǐ hū! zhī bǐ kě shèng zhě guǒ yǒu jǐ hū! wǒ kě shèng zhě guǒ yǒu jǐ hū! wǒ zhī suǒ bù kě shèng zhě qí xiāng dāng hū! yì biàn yǒu yōu ér yǒu liè hū! xī zhī shàn wèi zhàn zhě xiān wèi bù kě shèng yǐ dài dí zhī kě shèng cháng shǐ bù kě shèng zài yǐ kě shèng zài dí cǐ suǒ yǐ néng bù zhàn ér qū rén zhī bīng yě. chén qǐng wèi bì xià yán zhī. qiě qiáng ruò zhòng guǎ zhī bù dí yě. shàng yǐ. yǐ qiáng ruò yán zé liú gù fēi xiàng dí yě. yǐ zhòng guǎ yán zé cáo gù fēi yuán dí yě. ér xiàng zú guī yú liú yuán zú guī yú cáo zhě, qǐ yǒu tā zāi! dé qí dào zé suī ruò néng qiáng suī guǎ néng zhòng shī qí dào zé suī qiáng yì ruò suī zhòng yì guǎ ěr chén guān lǔ gǎi zuò jīn yǒu wǔ bài bì xià yǒu wǔ shèng lǔ gǎi zuò jīn suī qiáng. qiě zhòng gù wú néng wèi yǐ. rán zài wǒ yǒu wèi bì shèng zhě sān. yòu ān dé bù zì zhī yě.. qiě lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zhuān shì rǎng qiè ér bì xià yī běn rén yì cǐ dào shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zhuān wù jiān zhà ér bì xià yī běn zhōng xìn cǐ dé shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén qǐ bīng sān shí nián yòng rén rú niú yáng shā rén rú cǎo yíng ér bì xià shì mín rú shāng bù dàn qū yǐ zēng bì fǔ xùn jiǎng hé zhī qǐng fèn yǔ tiān xià xiū xī cǐ rén shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zì wú shù gǎi zuò wū zhū yòng shì shàng zé qī yòu zhǔ yǐ shàn quán xià zé shā qīn zú yǐ bō nüè ér bì xià sù xìng yè mèi bù wàng fù xiōng bō qiān zhī nán fāng lǔ jiàn yuē cǐ sān zì gǎi zuò jīn rén qǐng hé xǔ hái liǎng gōng qún chén yǐ wèi bù kě dú shèng yì dǔ yú xiào tì xìng qí bì xìn duàn rán cóng zhī cǐ yì shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén qián hòu zhuān yǐ hé yì qī wǎng guó jiā jié zhì èr dì tú lù wàn fāng tiān xià zhī rén chǐ shī qí jūn dào sàng qí qīn hèn bù dé shí qí ròu ér qǐn qí pí shān hèn bù zhì cǐ cùn zì jiǔ yǐ. bì xià qǐng yuán wáng lún yǔ zhī huà dì fù tīng qí hé dāng shì shí xià ér qiáo rén mù zi jiē yǐ jiàn wèi lǔ gǎi zuò jīn rén dé jì ér bì xià shī jì gài gǔ rén suǒ wèi hé róng guó zhī fú zhě wèi qí yǒu yǐ xiū bīng xī mín yě. jīn bīng bù dé xiū mín bù dé xī yú yǎng bīng zhī wài suì qǔ yú mín yǐ gōng hè wú yàn zhī yù yī yǒu bù mǎn bì zhì xìng shī suī yuǎn jìn wèi kě zhī ér lǐ suǒ bù miǎn chén měi niàn jí cǐ wèi cháng bù tòng xīn jí shǒu zhì yú wú rú zhī hé zhé fù zì kuān yuē: fú xī huò suǒ fú huò xī fú suǒ yǐ yī shì yī fēi yī shī yī de fū hé cháng zhī yǒu zāi! lǔ gǎi zuò jīn rén zhī dé jì suǒ wèi huò yě. ān zhī bù wèi fú suǒ yǐ yé hé zhī bì zhì yú biàn wú kě yí zhě dàn biàn sù zé huò xiǎo biàn chí zé huò dà biàn zì bǐ zé fú xiǎo biàn zì wǒ zé huò dà huò xiǎo zé kě zhuǎn ér wèi fú huò dà zé miè wáng wú rì yǐ. sù zé sān nián zhī nèi chí zé wǔ nián zhī wài zì bǐ zé bǐ shí xiān zhī zì wǒ zé wǒ shí qǐ zhī jīn lǔ gǎi zuò jīn céng bù èr nián wú gù bài méng yǐn bīng rù kòu gǎi zuò jìng rán hòu zhī.
大矜人民之眾欲見威於敵者謂之驕兵兵驕者滅今以吾之義兵而敵彼之貪以吾之應兵而敵彼之驕其論廟算之勝與不勝固較然也。。若曰:不知彼而知已一勝一負不知彼不知已每戰必敗則所謂知已知彼實戰之所先急不知群臣為陛下計變嘗言及此乎!陛下自為宗廟社稷生靈計亦嘗慮及此乎!知彼可勝者果有幾乎!我可勝者果有幾乎!我之所不可勝者其相當乎!抑變有優而有劣乎!昔之善為戰者先為不可勝以待敵之可勝常使不可勝在已可勝在敵此所以能不戰而屈人之兵也。臣請為陛下言之。且強弱眾寡之不敵也。尚矣。以強弱言則劉固非項敵也。以眾寡言則曹固非袁敵也。而項卒歸於劉袁卒歸於曹者,豈有他哉!得其道則雖弱能強雖寡能眾失其道則雖強易弱雖眾易寡爾臣觀虜(改作金)有五敗陛下有五勝虜(改作金)雖強。且眾固無能為矣。然在我有未必勝者三。又安得不自知也。。且虜(此字改作金人)專事攘竊而陛下一本仁義此道勝也。虜(此字改作金人)專務奸詐而陛下一本忠信此德勝也。虜(此字改作金人)起兵三十年用人如牛羊殺人如草營而陛下視民如傷不憚屈已增幣俯徇講和之請糞與天下休息此仁勝也。虜(此字改作金人)自無術(改作烏珠)用事上則欺幼主以擅權下則殺親族以播虐而陛下夙興夜寐不忘父兄播遷之難方虜踐約(此三字改作金人)請和許還兩宮群臣以為不可獨聖意篤於孝悌幸其必信斷然從之此義勝也。虜(此字改作金人)前後專以和議欺罔國家刦質二帝屠戮萬方天下之人恥失其君悼喪其親恨不得食其肉而寢其皮(刪恨不至此寸字)久矣。陛下頃緣王倫與之畫地復聽其和當是時下而樵人牧子皆以踐為虜(改作金)人得計而陛下失計蓋古人所謂和戎國之福者為其有以休兵息民也。今兵不得休民不得息於養兵之外歲取於民以供壑無厭之欲一有不滿必至興師雖遠近未可知而理所不免臣每念及此未嘗不痛心疾首至於無如之何輒復自寬曰:福兮禍所伏禍兮福所倚一是一非一失一得夫何常之有哉!虜(改作金)人之得計所謂禍也。安知不為福所倚耶和之必至於變無可疑者但變速則禍小變遲則禍大變自彼則福小變自我則禍大禍小則可轉而為福禍大則滅亡無日矣。速則三年之內遲則五年之外自彼則彼實先之自我則我實起之今虜(改作金)曾不二年無故敗盟引兵入寇(改作境)然後知。
lǔ rén cǐ èr zì gǎi zuò qí xiàng zhī suǒ wèi dé jì zhě jīn wèi shī jì miàn bì xià xiàng zhī suǒ wèi shī jì zhě jīn wèi dé jì xiàng dé ér jīn shī zhě fú xī huò suǒ fú gǎn xiàng shī ér jīn dé zhě huò xī fú suǒ yǐ yě. cǐ jì shèng yě. bì xià yǒu cǐ wǔ shèng gù kě yǐ shèng yǐ. rán yǐ chén guān zhī wèi jiàn qí bì shèng zhī lǐ hé zé táng sù zōng zhào jiǔ jié dù tǎo ān qìng xù zhòng yǐ guō zi yí lǐ guāng bì jiē yī shí yuán gōng nán xiāng tǒng shè tè yòng yú cháo ēn wèi guān jūn róng xuān wèi shǐ ér bù lì shuài shī cì yè nán fāng yǔ zéi duì wèi jí zhàn ér kuì shǐ chén yǐ wèi wáng shī wú tǒng jìn tuì gù wàng zé gōng bù zhuān shì yǐ jí yú bài jīn zhě zhū jūn dà huì jìng shàng ér bù zhì tǒng shuài chén suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě. cǐ qí yī yě. qí jǐng gōng zhào sī mǎ ráng jū wèi jiāng yǐ gǎn yàn jìn zhī shī ráng jū cí yǐ chén sù bēi jiàn shì zú wèi fù bǎi xìng bù fú gù dé jūn zhī chǒng chén yǐ wèi jiān jūn jǐng gōng shǐ zhuāng jiǎ wǎng jiǎ hòu qī cháng zhì ráng jū zhǎn zhī yǐ xùn sān jūn shì jiē wèi zhī zhèn lì yóu shì jìn shī wén zhī bà qù yàn shī wén zhī dù hé ér jiě jǐn qǔ suǒ wáng bāng nèi gù jìng yǐ guī jīn guó jiā yòng bīng shí yǒu liù nián yǐ. shì zú zhī lì zhū jiāng zhě bù kě wèi bù qīn fù yǐ. ér fá zhōng bù xíng huǎn jí guǒ kě yòng zāi! chén suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě. cǐ qí èr yě. jīn rì zhī bīng fēn lì zhāng jùn zhě zé yuē: zhāng jiā jūn fēn lì yuè fēi zhě zé yuē: yuè jiā jūn fēn lì yáng yí zhōng zhě zé yuē: yáng jiā jūn fēn lì hán shì zhōng zhě zé yuē: hán jiā jūn xiāng shì rú chóu chóu xiāng fáng rú dào zéi zì bù néng zhuì zhuì rán wéi qióng chuàng rén zhī fèng gōng ér míng yù xián yú yǐ yě. zì bù néng lì gōng zhuì zhuì rán wéi kǒng tā rén zhī lì gōng ér guān jué yà yú yǐ yě.. qiě qí píng rì yóu huò máo dùn. ruò cǐ shǐ lín dà lì hài xiǎng qí zhōng xīn bì bù néng xiào xiàng rú zhī qū yú lián pō kòu xún zhī bù chóu jiǎ fù xiān guó jiā zhī nán ér hòu qí sī yuàn ān néng bǎo qí bù zì wèi dí guó ér yǐ rèn xiāng xiàng yé chén suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě. cǐ qí sān yě.. yòu kuàng wù shù gǎi zuò wū zhū suǒ lǐng zhī bīng wú fēi xié cóng wǎ hé yóu néng zì hào yuán shuài yǐ tǒng zhī chū bù wén qì dān zì wèi yī jūn ér gè tīng běn guó zhī hào lìng yě. jīn bù zhì tǒng shuài ér yù qiú shèng shèng néng bǎo qí bì shèng hū! lǔ gǎi zuò jīn jiǎo qián hòu wú lǜ shù bǎi zhàn lǔ gǎi zuò jīn wèi cháng bù shèng wǒ wèi cháng bù bài zhě fēi lǔ gǎi zuò bǐ néng zì shèng tè wǒ shī bù zhàn ér kuì suì chéng qí shèng ěr fū suǒ yǐ bù zhàn ér kuì zhě fēi tā bù wèi wǒ ér wèi dí gù yě. shǐ jiē wèi wǒ ér bù wèi dí lǔ gǎi zuò dí yì hé néng wèi zāi! jīn fá bù xíng yú sān jūn ér yù qiú shèng néng bǎo qí bì shèng hū! chūn qiū yǐ lái rú jìn chǔ yòng bīng yǐ jiāng shuài bù hé ér bài jī zhě duō yǐ. wéi shì lǔ gǎi zuò jīn rén qián hòu qū pò lín guó rù wèi biān huàn dǎi èr shí nián wèi cháng wén qí yǒu wéi zhòng fàn lìng zì wèi xìn xì yǐ xiāng gōng zhě jīn zhū jiāng bù hé wú yǐ hé zhī ér yù qiú shèng néng bǎo qí bì shèng hū! lù zhì zòu lǐ chéng qiāng jiàn huī yáng huì yuán lǐ huái guāng sì jié dù zhuàng yún: sì jūn jiē lěi qún shuài yì xīn lùn shì lì zé xiòng jué gāo bēi jù zhí míng zé bù xiāng tǒng shǔ huái guāng qīng chéng děng bīng wēi wèi xià ér fèn qí zhì bù rú xīn chéng děng yí huái guāng yǎng kòu xù jiān ér.
虜人(此二字改作其)向之所謂得計者今為失計面陛下向之所謂失計者今為得計向得而今失者福兮禍所伏敢向失而今得者禍兮福所倚也。此計勝也。陛下有此五勝固可以勝矣。然以臣觀之未見其必勝之理何則唐肅宗詔九節度討安慶緒重以《郭子》儀李光弼皆一時元功難相統攝特用魚朝恩為觀軍容宣尉使而不立帥師次鄴南方與賊對未及戰而潰史臣以為王師無統進退顧望責功不專是以及於敗今者諸軍大會境上而不置統帥臣所謂未可必勝者。此其一也。齊景公召司馬穰苴為將以扞燕晉之師穰苴辭以臣素卑賤士卒未附百姓不服顧得君之寵臣以為監軍景公使莊賈往賈後期償至穰苴斬之以徇三軍士皆為之震慄由是晉師聞之罷去燕師聞之渡河而解盡取所亡邦內故境以歸今國家用兵十有六年矣。士卒之隸諸將者不可謂不親附矣。而罰終不行緩急果可用哉!臣所謂未可必勝者。此其二也。今日之兵分隸張俊者則曰:張家軍分隸岳飛者則曰:岳家軍分隸楊沂中者則曰:楊家軍分隸韓世忠者則曰:韓家軍相視如仇讎相防如盜賊自不能惴惴然惟跫愴人之奉公而名譽賢於已也。自不能立功惴惴然惟恐他人之立功而官爵軋於已也。。且其平日猶或矛盾。若此使臨大利害想其中心必不能效相如之屈於廉頗寇恂之不仇賈復先國家之難而後其私怨安能保其不自為敵國而以刃相向耶臣所謂未可必勝者。此其三也。。又況兀朮(改作烏珠)所領之兵無非脅從瓦合猶能自號元帥以統之初不聞契丹自為一軍而各聽本國之號令也。今不置統帥而欲求勝勝能保其必勝乎!虜(改作金角前後無慮數百戰虜(改作金)未嘗不勝我未嘗不敗者非虜(改作彼)能自勝特我師不戰而潰遂成其勝爾夫所以不戰而潰者非他不畏我而畏敵故也。使皆畏我而不畏敵虜(改作敵)亦何能為哉!今罰不行於三軍而欲求勝能保其必勝乎!春秋以來如晉楚用兵以將帥不和而敗績者多矣。惟是虜(改作金)人前後驅迫鄰國入為邊患逮二十年未嘗聞其有違眾犯令自為釁隙以相攻者今諸將不和無以合之而欲求勝能保其必勝乎!陸贄奏李晟槍建徽楊惠元李懷光四節度狀云:四軍接壘群帥異心論勢力則敻絕高卑據職名則不相統屬懷光輕晟等兵微位下而忿其制不如心晟等疑懷光養寇蓄奸而。
yuàn qí shì duō líng yǐ duān jū zé hù fáng fēi bàng yù zhàn zé dì kǒng fēn gōng jǔ yǔ bù hé xián xì zī shén fù wáng zhī huò qiào zú kě qī jiù gǎi zuò nèi kòu wèi píng xīn gǎi zuò wài huàn fāng qǐ yōu fèn suǒ qiè shí kān jiù xīn yóu shì yán zhī chén qián suǒ wèi kě shèng zhě wǔ kǒng bù zú shì yǐ shèng ér suǒ wèi kě bì shèng zhě sān kǒng bù kě bù shēn sī shú jì ér qiú qí suǒ yǐ shèng yě. chén yuàn bì xià kǎi rán fèn fā zì móu zhū xīn xuǎn zé qí dé sù fù tiān xià zhī wàng zhě móu jí miǎn shì móu jí shì shù tǎng miǎn cóng shì cóng qīng shì cóng shù mín cóng yǐ. rán hòu xià míng zhào qiǎn yì chē ér zhào yān dǎi qí rù jiàn bì xià yí bì zhèng diàn qīn chū yù yīn ér yù zhī yuē: jīn dí guó shēn qīn bāng nèi sāo dòng shì zú bào lù yú jìng yǔ yī rén wò bù ān xí shí bù gān wèi shè jì ān wēi yī zài jiāng jūn yuàn jiāng jūn lǜ shī yīng zhī jiāng jūn jì yǐ shòu mìng bì xià nǎi zhāi jiè gào yú tài miào zhuó miǎn bo jí yǐ shòu fǔ yuè rú wǔ wáng zhī mìng tài gōng wàng rán hòu qiǎn xíng xiān xíng zhī shù rì qiǎn gào zhū jūn yuē: yǔ yī rén yǐ ěr zhū jūn yuán shuài bù lì rì yè yōu jù kǒng yí yī guó sān gōng qí shuí shì cóng zhī qiào jīn móu zhī bǔ shì qīng shì shù mín bì zì yǔ yī rén zhī zhì dé yuán lǎo mǒu bǐ tǒng liù shī zì kǔn yǐ wài xián dé zhì zhī bāng yǒu bāng diǎn jūn yǒu jūn zhèng yòng mìng shǎng yú zǔ bù yòng mìng lù yú shè mǔ, huò bù hé bù jìng zì dǐ yú zuì ér wèi jiāng jūn zhě lín tún zhī rì. yòu néng fǔ xún shì zú tóng qí gān kǔ shàng bù shī yú guān yǔ zhī jiāo xià bù shī yú zhāng fēi zhī bù xù tǔ yǒu suǒ bù zhū zhū bì jí qí dà ér wēi yǒu suǒ bù shǎng shǎng bì jí qí xiǎo ér míng fū rán hòu lè bīng fù dí chén xiàn qí yī róng yī ér tiān xià dìng bù dé zhuān wèi yǒu zhōu měi yǐ. fú wàng bì xià zhuī huái zǔ zōng jī lèi zhī nán bì fù zhī zhòng tòng fèn fù xiōng lù rǔ zhī kǔ kuí gé zhī yōu jīn niàn jūn xìng yǐ lái quǎn yáng suǒ zhì shān cǐ sì zì jī shī xīng yú cǎo mù liú xiě dān yú chuān yuán mǔ yǐ chén rén wēi yán qīng suì hū ér bù tīng qì ér bù yòng gǔ yǔ yún: tóu jī zhī huì xián bù róng fā. yòu yún: hòu jiāng shì qí huǐ kě jí hū! chén yuàn bì xià bù wèi zhòng kǒu suǒ duó duàn zì chén zhōng ér bì xíng zhī shǐ yì shí huò tóu jī zhī gōng ér miǎn shì qí zhī huǐ shí tiān xià xìng shèn chén zhī kuáng gǔ bù dú jīn rì dāng shào xìng bā nián liù yuè wáng lún shǐ lǔ gǎi zuò jīn hái lǔ gǎi zuò jīn qiǎn shǐ suí lún bào pìn chén, yú shì shí gù cháng yǒu shū zhì zhī qián lì bù shì láng wèi gāng yǐ shù hé yì yǒu jiǔ bù kě yī kě zhī shuō dāng shào xìng jiǔ nián wǔ yuè hé yì jì dìng huái shàng xìng yì yǐ bèi liǎng gōng lái guī sù shí gōng dùn chén, yú shì shí yì cháng yǒu shū zhì zhī qián zuǒ jiàn yì dài fū céng tǒng yǐ yíng fèng liǎng gōng yǒu wǔ shì dāng wèi xiān wù zhī jí wéi chén qū qū yōu guó ài jūn zhī xīn wú yì èr shū zhòng yǐ jiā pín dì hán yuǎn qù xuān bì bù huò zì dá shì yòng zhì zhī wèi gāng céng tǒng, shù jǐ yǒu wén yú bì xià bù tú jīn rì nǎi jiàn zī shì shì yǔ chén yì yǒu xiāng fú zhě. suī rán yì fēi chén zhī sī yán tiān xià zhī gōng yán yě. gù gǎn fù jǐn qiān lǜ yī de zhī yú xiàn yú què xià wèi bēi yán gāo zuì zài bù dài wéi bì xià lián qí yú zhōng ér qū cì bǎo quán wú shǐ tiān xià yǐ chén wèi wàng bù shèng fǔ fú dài zuì yōu jù zhī zhì.
怨其事多陵已端居則互防飛謗欲戰則第恐分功齟齬不和嫌隙滋甚覆亡之禍翹足可期舊(改作內)寇未平新(改作外)患方起憂憤所切實堪疚心由是言之臣前所謂可勝者五恐不足恃以勝而所未可必勝者三恐不可不深思熟計而求其所以勝也。臣願陛下慨然奮發自謀諸心選擇耆德素負天下之望者謀及黽筮謀及士庶儻黽從筮從卿士從庶民從矣。然後下明詔遣驛車而召焉逮其入見陛下宜避正殿親出玉音而諭之曰:今敵國深侵邦內騷動士卒暴露於境予一人臥不安席食不甘味社稷安危一在將軍願將軍率師應之將軍既已受命陛下乃齋戒告於太廟灼黽卜吉以授斧鉞如武王之命太公望然後遣行先行之數日遣誥諸軍曰:予一人以爾諸軍元帥不立日夜憂懼恐貽一國三公其誰適從之誚今謀之卜筮卿士庶民蔽自予一人之志得元老某俾統六師自閫以外鹹得制之邦有邦典軍有軍政用命賞於祖不用命戮於社母,或不和不靖自底於罪而為將軍者臨屯之日。又能拊循士卒同其甘苦上不失於關羽之驕下不失於張飛之不(恤土)有所不誅誅必及其大而威有所不賞賞必及其小而明夫然後勒兵赴敵臣莧其一戎衣而天下定不得專為有周美矣。伏望陛下追懷祖宗積累之難畀付之重痛憤父兄戮辱之苦睽隔之憂矜念軍興以來犬羊所至(刪此四字)積屍腥於草木流血丹於川原母以臣人微言輕遂忽而不聽棄而不用古語云:投機之會閒不容發。又云:後將噬臍悔可及乎!臣願陛下不為眾口所奪斷自宸衷而必行之使異時獲投機之功而免噬臍之悔實天下幸甚臣之狂瞽不獨今日當紹興八年六月王倫使虜(改作金)還虜(改作金)遣使隨倫報聘臣,於是時固嘗有書致之前吏部侍郎魏矼以述和議有九不可一可之說當紹興九年五月和議既定淮上興役以備兩宮來歸宿食供頓臣,於是時亦嘗有書致之前左諫議大夫曾統以迎奉兩宮有五事當為先務之急惟臣區區憂國愛君之心無易二書重以家貧地寒遠去軒陛不獲自達是用致之魏矼曾統,庶幾有聞於陛下不圖今日乃見茲事似與臣意有相符者。雖然亦非臣之私言天下之公言也。故敢復盡千慮一得之愚獻於闕下位卑言高罪在不貸惟陛下憐其愚忠而曲賜保全無使天下以臣為妄不勝俯伏待罪憂懼之至。
cì jìn shì chū shēn zài tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身在頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn èr bǎi èr jiào kān jì.
※卷二百二校勘記。
wù shù qīn yōng wèi yā duì yī zuò wèi yōng yā duì zì hé yáng dù mèng jīn zì wù zuò dào zì huái yáng dù péng chéng zì wù zuò juǎn tǒng zhì zhèng jiàn yuán yuán wù zuò chōng yuàn jiāng jūn zhī chǒng chén yí wù zuò gù ér guān jué yì yú yǐ yě. yì wù zuò yà ér suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě sān tuō wèi zì.
兀朮親擁為押隊(一作為擁押隊)自河陽渡孟津(自誤作道)自淮陽渡彭城(自誤作卷)統制鄭建元(元誤作充)願將君之寵臣(頤誤作顧)而官爵軼於已也。(軼誤作軋)而所謂未可必勝者三(脫謂字)。