yán xìng xià zhì yī bǎi èr.
炎兴下帙一百二。
qǐ shào xīng shí nián liù yuè shí yī rì jiǎ yín, jǐn rùn liù yuè shí qī rì gēng yín.
起绍兴十年六月十一日甲寅,尽闰六月十七日庚寅。
wāng. ruò hǎi zhā zǐ yuē: cháo tíng yǐ lán gōng zuǒ zhī huí hé yì pō biàn yǐ lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ liú qí wèi dōng jīng fù liú shǒu jiān jié zhì jūn mǎ yǐ wǔ yuè shí liù rì shǐ cì shùn chāng ér shí qī rì wù shù gǎi zuò wū zhū zhī jūn yǐ yā jìng wù shù gǎi zuò wū zhū zhī bài méng jǔ bīng lái qí zhōu yě. yǐ dà xiào wéi míng qǐ guó zhōng zhī bīng yī tóu xiàng rù shān dōng yuē: niè lí bèi jǐn gǎi zuò niè hū bèi lè yī tóu xiàng rù shǎn xī yuē: sān láng jūn yī tóu xiàng rù xī jīng yuē: lǐ chéng wù shù gǎi zuò wū zhū yǔ sān lù dū tǒng lǐng lóng hǔ dài wáng hán dí èr jiāng jūn yǐ wǔ yuè shí èr rì rù dōng jīng chū qiǎn sān lù dū tǒng lǐng jì xià huái níng lái qǔ shùn chāng fàn gǎi zuò dǐ bái shā liú mǒu yè qiǎn shī chén zhì bái shā xiāng jù zhōng hé shù zhèn sān lù dū tǒng dà bài ér qù qǐ yuán yú wù shù gǎi zuò wū zhū wèi zhì xián liú mǒu qiǎn xiāo qí jiāng yán chōng yè jié sān lù dū tǒng zhài zhèng zhōng zhōng jūn lián pò wǔ zhài jiàn zhān zhàng shù zhòng zhū hóng měi chē yǒu lǔ qiú jí bèi jiǎ hū yuē: mǔ shā wǒ liú wǒ zé tài píng jūn shì bù tīng shā zhī qí yú bù jí bèi jiǎ yīn luàn shān jiàn zhān zhì cǐ sān shí jiǔ zì jī shā shù bǎi rén xiāng zhěn jiè sǐ zhě mò zhī qí shù yóu cǐ lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn jūn xià tiān jǐn zì jīng zhòu yè bù gǎn xià mǎ wéi yú mǎ shàng qǐn shí ér yǐ wù shù gǎi zuò wū zhū lǜ zhòng bīng lái liú mǒu wén qí jiāng zhì yě. huì zhū jiàng yú dōng mén shàng wèn cè dāng ān chū zhū jiàng jìng yuē: jīn yǐ sān dà zhàn jūn shì yí shāng zhě zhòng. ruò wù shù gǎi zuò wū zhū zì zhì kǒng shì lì bù jiā bù rú quán hù lǎo xiǎo dù huái liú zhèng sè wèi zhū jiàng yuē: cháo tíng yǎng bīng shí wǔ nián zhèng yào yī zhāo wèi huǎn jí zhī yòng ān kě jiàn dà dí ér tuì kuàng lǎo xiǎo yī dòng bì bù néng quán lǔ gǎi zuò dí qí wú shù shí lǐ zhī yuǎn. ruò bèi zhuī lǎo xiǎo bì luàn jiǎ shì wèi néng bǎo hé lǎo xiǎo zhī kě quán bù rú bèi chéng yī zhàn yú sǐ zhōng qiú shēng shàng zú yǐ bào guó jiā xià zú yǐ qǔ fù guì qǐng wèi zhū jūn wǔ rì nèi shā huí wù shù gǎi zuò wū zhū zhòng jiē yǐ wéi rán rén rén jī lì shàng xià tóng xīn jiē wèi jiǎo dí zhī zhì, yú shì huài lǔ shěn zhōu yǐ wéi jué zhàn wù shù gǎi zuò wū zhū suǒ hào gū shèng jūn zhì zé zé sān lù dū tǒng lóng hǔ hán jiāng jūn děng bù kěn sī shā zhì bài jūn mǎ zhī zhòng wèi qí zhòng yuē: shì yǔ qǐ shùn chāng chéng diào zài nì hé zhé sān jiàn wèi shì zhé yī jiàn yuē: chū jiǔ rì zǎo fàn yú fǔ yá huì shí zhé èr jiàn yuē: gǎn guò chē lún zhī xià zhě jiē shā zhé sān jiàn yuē: fù rén cái bó jǐn yǐ shǎng jūn qí suǒ jiāng gōng chéng shì zú hào tiě fú tú. yòu yuē: tiě tǎ bīng bèi liǎng chóng tiě dōu móu zhōu zā jiē zhuì zhǎng yán qí xià nǎi yǒu zhān zhěn sān rén wéi wǔ yǐ pí suǒ xiāng lián hòu yòng jù mǎ zǐ rén jìn yī bù yí mǎ zǐ yī bù shì bù fǎn gù yǐ tiě qí wèi zuǒ yòu yì hào guǎi zǐ mǎ jiē shì nǚ zhēn qì zhī zì yòng bīng yǐ lái suǒ bù néng gōng zhī chéng jí gōu jí cǐ jūn liù yuè qī rì wù shù gǎi zuò wū zhū zì lín chéng yú yǐng hé běi àn zhā zhài sān shí yú lǐ yuē shí wǔ wàn jiǔ rì chén shí kòu chéng xī mén suǒ zhàn.
汪。若海劄子曰:朝廷以蓝公佐之回和议颇变以龙神卫四厢都指挥使刘锜为东京副留守兼节制军马以五月十六日始次顺昌而十七日兀术(改作乌珠)之军已压境兀术(改作乌珠)之败盟举兵来祁州也。以大校为名起国中之兵一头项入山东曰:聂黎孛堇(改作聂呼贝勒)一头项入陕西曰:三郎君一头项入西京曰:李成兀术(改作乌珠)与三路都统领龙虎大王韩翟二将军以五月十二日入东京初遣三路都统领既下淮甯来取顺昌犯(改作抵)白沙刘某夜遣师晨至白沙相拒终合数阵三路都统大败而去乞援於兀术(改作乌珠)未至闲刘某遣骁骑将阎充夜刦三路都统寨正中中军连破五寨见毡帐数重朱红美车有虏酋急被甲呼曰:母杀我留我则太平军士不听杀之其馀不及被甲因乱(删见毡至此三十九字)击杀数百人相枕藉死者莫知其数由此虏(此字改作金军下添尽字)惊昼夜不敢下马唯於马上寝食而已兀术(改作乌珠)率重兵来刘某闻其将至也。会诸将於东门上问策当安出诸将敬曰:今已三大战军士夷伤者众。若兀术(改作乌珠)自至恐势力不加不如权护老小渡淮刘正色谓诸将曰:朝廷养兵十五年正要一朝为缓急之用安可见大敌而退况老小一动必不能全虏(改作敌)骑无数十里之远。若被追老小必乱甲士未能保何老小之可全不如背城一战於死中求生上足以报国家下足以取富贵请为诸军五日内杀回兀术(改作乌珠)众皆以为然人人激励上下同心皆为剿敌之志,於是坏橹沈舟以为决战兀术(改作乌珠)所号箍胜军至则责三路都统龙虎韩将军等不肯厮杀致败军马之众谓其众曰:誓与起顺昌城掉在溺河折三箭为誓折一箭曰:初九日早饭於府衙会食折二箭曰:敢过车轮之下者皆杀折三箭曰:妇人财帛尽以赏军其所将攻城士卒号铁浮屠。又曰:铁塔兵被两重铁兜牟周匝皆缀长簷其下乃有毡枕三人为伍以皮索相连後用拒马子人进一步移马子一步示不反顾以铁骑为左右翼号拐子马皆是女真弃之自用兵以来所不能攻之城即勾集此军六月七日兀术(改作乌珠)自临城於颍河北岸劄寨三十馀里约十五万九日辰时叩城西门索战。
wèi chéng shàng rén yuē: nǐ zhǐ huó dé yí gè rì tou yóu huá rén shān cǐ èr zì yán yī rì yě. liú mǒu chū jūn wǔ qiān rén jiē zhàn zì xī mén zhuǎn xiàng nán mén. yòu zhuǎn zì dōng mén jí dōng běi jiǎo shǐ yǔ lǔ gǎi zuò jīn qí wǎng lái chí zhú hòu zhí zhuàng rù lǔ gǎi zuò jīn jūn zhōng shǒu xiàng chě zuó dāo fǔ xiāng zhuó zhì yǒu tí qù lǔ cǐ zì gǎi zuò dí rén dōu móu ér cì zhī zhě jūn shì yǒu zhōng dāo yán qìn ér yóu cì lǔ gǎi zuò dí bù yǐ zhě yǒu ǒu shī dì lì yǔ lǔ cǐ zì gǎi zuò dí bīng xiāng bào yú chéng háo ér sǐ zhě xuè zhàn zì chén zhì shēn lǔ cǐ zì bì zuò jīn bīng nǎi bài zǒu héng shī biàn yě bù zhī qí shù liú yì liǎn bīng rù chéng sǐ wù shù gǎi zuò wū zhū dà nù qīn yōng sān qiān yú qí zhí kòu dōng mén shè chéng shàng rén zhe chéng shàng pào jià jiē mǎn. yòu bèi chéng shàng jūn yǐ jìn gōng shè zǒu wù shù gǎi zuò wū zhū jì dà bài nǎi yí zhài yú chéng xī mén kāi jué háo qiàn zì xī nán zhì xī běi yuē shí yú lǐ yù wèi bù zhàn zhī jì ér zuò kùn shùn chāng liú. yòu yè shǐ rén jié zhī shàng xià bù gǎn níng chù shí èr rì nǎi jǐn zǒu lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zì yán rù zhōng yuán shí wǔ nián cháng yī bài yú wú jiè yǐ shī dì lì ér bài jīn bài yú liú qí zhēn yǐ zhàn ér bài yí shì wài guó dài lǐ lái shén bīng wù shù gǎi zuò wū zhū zhì tài hé yīn de qì jí huáng zhǒng xià xuè jū xiàn mén lóu wò liǎng rì zhì huái níng fǔ lóng hǔ zhě shǐ gǎn xiàn yán yǐ wéi bù dàng nán lái yì yóu nán rén shēn rù wǒ dì wù shù gǎi zuò wū zhū wú yán nù zhū qiú gǎi zuò jiāng zhī bài tà hán jiāng jūn jiǔ shí liǔ tiáo dí jiāng jūn bā shí liǔ tiáo qí yú huò yī bǎi huò èr bǎi kū shēng chè tiān hán jiāng jūn pō chū yuàn yán yuē: wǒ zhǐ wèi nǐ yú hé shàng yuán huài le rén qíng mò bù yí èr zài sān rì liú dí jiāng jūn shǒu huái níng fǔ rù dōng jīng yù wǎng hé běi qiān rén yǒu wáng shān zhě yán hé běi wú zhèng bīng kě qiān zhǐ yǒu bǎi xìng ěr wáng shān zhě wù shù gǎi zuò wū zhū jiù yòng zhī zhī yǐng chāng fǔ zhì shì xié lái yù lìng zài shǒu shùn chāng wáng shān yán jīn dà guó zhōng zhǐ yǒu wù shù gǎi zuò wū zhū zhǔ bīng quán jǔ guó zhōng bīng jǐn qǐ qí zhōu suǒ jiào zhī bīng jǐn suí wù shù gǎi zuò wū zhū chú wù shù gǎi zuò wū zhū suǒ jiāng yī tóu dǐng měi zhàn wù shù gǎi zuò wū zhū qīn yōng wèi yā duì qí yú tóu xiàng rú lóng hǔ hán jiāng jūn zhī tú jiē wú dòu zhì. yòu qí huī xià jiē bù gǔ tóng lái shì yǐ mò kěn wèi yòng qí suǒ jiāng kǒng yàn zhōu lì qióng zhào róng zhī tú zhǐ dān mǎ suí jūn bìng wú bīng quán wù shù gǎi zuò wū zhū zhī bài shùn chāng chéng xià sān láng jūn bài yú shǎn xī yì qiǎn rén gào jí yān wáng shān yán shì rì nán sòng zài yǒu yī tóu xiàng chéng qí bì kě jǐn zhuō lǔ shān cǐ èr zì yě. dàn liú zì jīn zéi fàn gǎi zuò rén gōng shùn chāng jiàn chén cài yǐ xī jiē shì wàng fēng tóu bài. yòu jiàn jiù zhī zhōu wáng shān zài chéng xià kǒng chéng zhōng rén gǒu qiú xìng mìng yǒu mài yì yú wài zhě gèng bù gǎn yòng shùn chāng fǔ guān lì jūn mín chōng shǒu yù jì fēn qí bīng yú chéng shàng dì fēn ér. yòu fēn qí bīng yú chéng zhōng zhú xiàng kǒu bǎi bù měi yù lìng pái yī guò jí bǎi xìng jì wú yī rén gǎn chū hù zhě zhǐ yǒu bīng wǔ qiān rén kě yǐ chū zhàn jì liú suǒ tǒng bù guò èr wàn rén zhōng. yòu zhǐ yòng wǔ qiān jù qí jǔ guó jīng ruì zhī shī jí jīn zhū dà jiàng suǒ tǒng huò shí wàn huò èr shí wàn shǐ chéng liú qí zhàn shèng zhī hòu shì qì bǎi bèi zhī jì zhū lù bìng jìn wù shù gǎi zuò wū zhū kě yī jǔ ér pò shén wú nán zhě jīn wù shù gǎi zuò wū zhū zhī zài dōng jīng pì rú qǔ dà yú.
谓城上人曰:你只活得一个日头犹华人(删此二字)言一日也。刘某出军五千人接战自西门转向南门。又转自东门及东北角始与虏(改作金)骑往来驰逐後直撞入虏(改作金)军中手相扯捽刀斧相斫至有提去虏(此字改作敌人)兜牟而刺之者军士有中刀沿吣而犹刺虏(改作敌)不已者有偶失地利与虏(此字改作敌兵)相抱於城壕而死者血战自辰至申虏(此字必作金兵)乃败走横尸遍野不知其数刘亦敛兵入城死兀术(改作乌珠)大怒亲拥三千馀骑直叩东门射城上人着城上礮架皆满。又被城上军以劲弓射走兀术(改作乌珠)既大败乃移寨於城西门开掘壕堑自西南至西北约十馀里欲为不战之计而坐困顺昌刘。又夜使人刦之上下不敢甯处十二日乃尽走虏(此字改作金人)自言入中原十五年尝一败於吴玠以失地利而败今败於刘锜真以战而败疑是外国代理来神兵兀术(改作乌珠)至泰和因得气疾黄肿下血居县门楼卧两日至淮甯府龙虎者始敢献言以为不当南来亦犹南人深入我地兀术(改作乌珠)无言怒诸酋(改作将)之败挞韩将军九十柳条翟将军八十柳条其馀或一百或二百哭声彻天韩将军颇出怨言曰:我只为你於和尚原坏了人情莫不疑贰在三日留翟将军守淮甯府入东京欲往河北签人有王山者言河北无正兵可签只有百姓耳王山者兀术(改作乌珠)旧用之知颍昌府至是携来欲令再守顺昌王山言今大国中只有兀术(改作乌珠)主兵权举国中兵尽起祁州所教之兵尽随兀术(改作乌珠)除兀术(改作乌珠)所将一头顶每战兀术(改作乌珠)亲拥为押队其馀头项如龙虎韩将军之徒皆无斗志。又其麾下皆不谷同来是以莫肯为用其所将孔彦舟郦琼赵荣之徒只单马随军并无兵权兀术(改作乌珠)之败顺昌城下三郎君败於陕西亦遣人告急焉王山言是日南宋再有一头项乘其弊可尽捉虏(删此二字)也。但刘自金贼犯(改作人攻)顺昌见陈蔡以西皆是望风投拜。又见旧知州王山在城下恐城中人苟求性命有卖义於外者更不敢用顺昌府官吏军民充守御既分其兵於城上地分而。又分其兵於城中逐巷口摆布每遇令牌一过即百姓寂无一人敢出户者止有兵五千人可以出战计刘所统不过二万人中。又止用五千拒其举国精锐之师即今诸大将所统或十万或二十万使乘刘锜战胜之後士气百倍之际诸路并进兀术(改作乌珠)可一举而破甚无难者今兀术(改作乌珠)之在东京譬如取大鱼。
dāng yuǎn qí suǒ ér kùn zhī bù bì jù tiān xià zhī shī yǐ wéi dōng jīng jīn zhū dà shuài wéi huái xī zuì wù chí zhòng bù kěn qīng jǔ yí yǐ huái xī zhī bīng sāi qí nán kuī zhī lù bǐ xī jīng zhī bīng dào hé yáng dù mèng jīn bǐ huái dōng zhī bīng juǎn huái yáng dù péng chéng bǐ shǎn xī zhī bīng xià cháng ān dù pú bǎn zé hé shuò zhī mín bì xiǎng yìng guàn dài ér gòng jiàng qí dǎng shān kòu dài zhì cǐ shí zì qì dān hēi shuǐ bó hǎi zhū guó bì gè wèi qí zhǔ ér zì lì zé wù shù gǎi zuò wū zhū kě bù zhàn ér qín nǚ zhēn gǎi zuò dà jīn kě bù jiā bīng ér miè hé zé wǒ jīn yǐ huái xī jīng xī huái dōng shǎn xī sì lù zhī bīng gòng wéi wù shù gǎi zuò wū zhū shì yǐ sì yì ér gōng yī nán wǒ jīn yǐ huái xī mù gù gēn běn ér yǐ jīng xī huái dōng shǎn xī chū qí yì shì yǐ sì nán ér gōng yī yì wù shù gǎi zuò wū zhū jiàn tiān xià zhī shī jǐn wéi zhī bì yǐ sǐ zhàn gù yuē: yī nán bīng fǎ yuē: wù gōng qí suǒ nán rú suì wèi zhī shì wù shù gǎi zuò wū zhū zhī gōng liú qí yě. jīn jǔ guó zhī shī jǐn jù yú dōng jīng wǒ réng zhí qū yú hé běi zé hé shuò zhī mín bì xiǎng yìng wù shù gǎi zuò wū zhū kě bù zhàn ér qín yě. sǐ shù gǎi zuò wū zhū yī bài yú shùn chāng tǎng. yòu bài yú hé shuò zé fú jiān zhī shì qí guǒ jiàn yú jīn rì yǐ.. qiě jiān féi shuǐ yī bài ān néng suì miè fú shì gù yuē: qì dān zhī shǔ bì zì lì zé nǚ zhēn gǎi zuò dà jīn kě bù jiā bīng ér miè yě. jīn wén huái xī zhī shī dé bó biàn hái yì shì mò bù quē shèn wéi cháo tíng xī zhī kǒng rén jiàn huái xī zhī bān shī fú chá lǔ gǎi zuò dí qíng zhī qiáng běi gù gōng wǎng zhàn dì huò fǎng qīn jiàn lín zhèn zhī rén huò zhì bèi lǔ dé tuō zhī shì liáo shù shùn chāng zhī zhàn shèng yǐ bèi cháo tíng zhī cǎi zé yān.
当远其索而困之不必聚天下之师以围东京今诸大帅唯淮西最务持重不肯轻举宜以淮西之兵塞其南窥之路俾西京之兵道河阳渡孟津俾淮东之兵卷淮阳渡彭城俾陕西之兵下长安渡蒲坂则河朔之民必响应冠带而共降其党(删寇带至此十字)契丹黑水渤海诸国必各为其主而自立则兀术(改作乌珠)可不战而擒女真(改作大金)可不加兵而灭何则我今以淮西京西淮东陕西四路之兵共围兀术(改作乌珠)是以四易而攻一难我今以淮西目固根本而以京西淮东陕西出綦意是以四难而攻一易兀术(改作乌珠)见天下之师尽围之必以死战故曰:一难兵法曰:勿攻其所难如遂为之是兀术(改作乌珠)之攻刘锜也。今举国之师尽聚於东京我仍直趋於河北则河朔之民必响应兀术(改作乌珠)可不战而擒也。死术(改作乌珠)一败於顺昌傥。又败於河朔则苻坚之事其果见於今日矣。。且坚淝水一败安能遂灭苻氏故曰:契丹之属必自立则女真(改作大金)可不加兵而灭也。今闻淮西之师得亳便还义士莫不(阙)甚为朝廷惜之恐人见淮西之班师弗察虏(改作敌)情之强北故躬往战地或访亲见临阵之人或质被虏得脱之士聊述顺昌之战胜以备朝廷之采择焉。
shí sān rì bǐng chén yuè fēi tǒng zhì niú gāo bài jīn rén yú jīng xī.
十三日丙辰岳飞统制牛皋败金人於京西。
shí liù rì yǐ wèi yǒng xīng jūn lù jīng lüè shǐ guō hào tǒng zhì jué jiàn chōng gōng jīn rén yú lǐ zhōu pò zhī kè lǐ zhōu.
十六日已未永兴军路经略使郭浩统制劂建充攻金人於醴州破之克醴州。
wáng dé zhì shùn chāng fǔ.
王德至顺昌府。
liú qí zài shùn chāng shòu wéi lǚ qǐ yuán shī yú cháo tíng zhào wáng dé yìng yuán shì rì yě. dé zhì shùn chāng ér jīn rén yǐ tuì shùn chāng yǐ..
刘锜在顺昌受围屡乞援师於朝廷诏王德应援是日也。德至顺昌而金人已退顺昌矣。。
liú guāng shì jūn yú hé zhōu.
刘光世军於和州。
èr shí yī rì jiǎ zǐ wú jiè jūn tǒng zhì yáo zhòng shàng qǐ fán yàn zhèng shī zhèng yǐ bīng yuán guō hào jí jīn rén sā lí hē gǎi zuò sà lǐ hǎn zhàn yú fèng xiáng fǔ dà pò qí jūn.
二十一日甲子吴玠军统制姚仲尚起樊彦郑师正以兵援郭浩及金人撒离喝(改作萨里罕)战於凤翔府大破其军。
èr shí èr rì yǐ chǒu sī nóng shǎo qīng lǐ. ruò xū yǔ yuè fēi jì yì jūn shì.
二十二日乙丑司农少卿李。若虚与岳飞计议军事。
jīn rén bài méng cháo tíng qiǎn lǐ. ruò xū wǎng è zhōu jūn zhōu yù wǎng jiàn kāng fǔ jūn wèi gāng wǎng chǔ zhōu jūn hū jì yì jūn shì. ruò xū dào è zhōu rì fēi yǐ jìn fā shì rì. ruò xū zhuī zhì bèi ān fǔ jiàn fēi yán bīng bù kě qīng dòng. qiě bān shī fēi bù cóng shì shí zhū jūn jiē yǐ jìn fā. ruò xū yuē: miàn dé shàng zhǐ bù kě qīng dòng jì yǐ jìn fā. ruò fēng sūn kě jìn zé dāng yǐ zhào hái jiǎo zhào zhī zuì pǒ xū dāng rèn zhī fēi xǔ nuò suì jìn bīng.
金人败盟朝廷遣李。若虚往鄂州军周聿往建康府军魏矼往楚州军呼计议军事。若虚到鄂州日飞已进发是日。若虚追至备安府见飞言兵不可轻动。且班师飞不从是时诸军皆已进发。若虚曰:面得上旨不可轻动既已进发。若风孙可进则当以诏还矫诏之罪叵虚当任之飞许诺遂进兵。
èr shí sān rì bǐng yín yuè fēi jūn tǒng lǐng sūn xiǎn dà pò jīn rén pái mán qiān hù yú chén cài zhōu jiè.
二十三日丙寅岳飞军统领孙显大破金人排蛮千户於陈蔡州界。
èr shí liù rì yǐ sì liú qí guó wǔ tài jūn jié dù shǐ shì wèi jūn mǎ dōu yú hòu yán huái zhì zhì shǐ.
二十六日已巳刘锜国武泰军节度使侍卫军马都虞候沿淮制置使。
hán shì zhōng jūn tǒng zhì wáng shèng bài jīn rén zhōu tài shī gǔ là bèi jǐn gǎi zuò hū lā bèi lè yú huái yáng jūn.
韩世忠军统制王胜败金人周太师鹘辣孛堇(改作呼拉贝勒)於淮阳军。
rùn liù yuè yī rì guǐ yǒu shuò zhāng jùn jūn tǒng zhì sòng chāo bài jīn rén yú yǒng chéng xiàn zhū jiā cūn.
闰六月一日癸酉朔张俊军统制宋超败金人於永城县朱家村。
wǔ rì dīng chǒu jīng yuán lù jīng lüè shǐ tián chéng jí jīn rén zhàn piān chā jīng zhōu.
五日丁丑泾原路经略使田晟及金人战偏差泾州。
shì yì tián chéng yǒu qiè dí zhī yì lìng jūn zhōng juǎn qí ér chū zhòng zhī qí bì tuì yǐ. gù wèi hé ér dùn.
是役田晟有怯敌之意令军中卷旗而出众知其必退矣。故未合而遁。
zhāng wǔ jūn chéng xuān shǐ yǒng xīng jūn lù jīng lüè ān fǔ shǐ guō hào jiā fèng guó jūn jié dù shǐ shì wèi bù jūn dōu yú hòu wǔ kāng jūn chéng xuān mìng míng lì zhōu lù ān fǔ shǐ yáng zhèng jiā wǔ dāng jūn jié dù shǐ shì wèi bù jūn dōu yú hòu dìng guó jūn chéng xuān shǐ qín fèng lù jīng lüè ān fǔ shǐ wú jiè jiā zhèn xī jūn jié dù shǐ shì wèi bù jūn dōu yú hòu.
彰武军承宣使永兴军路经略安抚使郭浩加奉国军节度使侍卫步军都虞候武康军承宣命名利州路安抚使杨政加武当军节度使侍卫步军都虞候定国军承宣使秦凤路经略安抚使吴玠加镇西军节度使侍卫步军都虞候。
shí sān rì yǐ yǒu fù shǎn xī shè.
十三日乙酉复陕西赦。
juàn wéi shǎn yòu chū fù bǎn tú kōng niàn chuāng yí zhī yí mín wèi qià cháo tíng zhī dé zé chǔn zī yān lǔ gǎi zuò niàn zī bù jìng huái bǐ láng tān zhèng zuò sì bǐ cháng qū guǐ jì qián shī shí tóng kòu dào bèi tiān wéi zhòng gǎi zuò shí wàng méng yuē gōng chéng xiàn yì jiàn sì gǎi zuò zhì qīn líng róu jiàn wǒ tǔ jiāng máo zéi wǒ lí shù xìng lài shén rén zhù shùn zōng shè jiàng líng jiàng shì cuī fēng zhēng jiǎ wǒ qián zhī yǒng lì mín xùn guó gòng jiān bù èr zhī xīn jié zòu yǐ chuán shī tú zài kè shàng yǐ fēng tún jiǎ xī hǔ zhàng jiè yán jiè gǔ kǔ bào lù zhī láo dīng zhuàng pí zhuǎn shū zhī kǔ yóu zhèn fēi dé zhì ěr diàn wēi tì. ruò lì yǐ jiù huái zhěn rú shāng ér zài yǐ yí fū huàn zé zhī wò yòng wèi xī shì zhī rén yú xì jī lǔ gǎi zuò dí yǐ tiǎn miè wéi qī fāng zhé chōng yú wàn lǐ dé dào zhě duō zhù zhī zhì kuàng yǒu chén wéi yī xīn shàng lài wéi wò xié móu zhǎo yá xuān lì shù yǒng qīng yú sì hǎi yōng gòng dǐ yú pī píng zī ěr duō fāng tǐ zī zhì yì.
眷惟陕右初复版图空念疮痍之遗民未洽朝廷之德泽蠢兹阉虏(改作念兹不靖)怀彼狼贪政作肆彼长驱)诡计潜师实同寇盗背天违众(改作实忘盟约攻城陷邑)荐肆(改作致)侵陵蹂践我土疆蟊贼我黎庶幸赖神人助顺宗社降灵将士摧锋争贾我前之勇吏民徇国共坚不贰之心捷奏已传师徒再克尚以蜂(屯)假息虎帐戒严介骨苦暴露之劳丁壮疲转输之苦由朕菲德致尔阽危惕。若厉以疚怀轸如伤而在已宜敷涣泽之渥用尉西士之人於戏击虏(改作敌)以殄灭为期方折冲於万里得道者多助之至况有臣惟一心尚赖帷幄协谋爪牙宣力庶永清於四海庸共底於丕平咨尔多方体兹至意。
rùn liù yuè shí bā rì gēng yín wáng zhī dào shàng huáng dì shū.
闰六月十八日庚寅王之道上皇帝书。
chén wén bīng fǎ yuē: wèi zhàn ér miào suàn shèng zhě de suàn duō yě. wèi zhàn ér miào suàn bù shèng zhě de suàn shǎo yě. duō suàn shèng shǎo suàn bù shèng ér kuàng yú wú suàn hū!. yòu yuē: zhī yǐ zhī bǐ bǎi zhàn bù dài bù zhī bǐ ér zhī yǐ yī shèng yī fù bù zhī bǐ bù zhī yǐ měi zhàn bì bài qí yán jù zài zhāo. ruò rì yuè xìn rú sì shí hòu zhī yòng bīng zhě bù kě bù jiàn yě. gōng wéi huáng dì bì xià bǐ yǐ lǔ gǎi zuò jīn rén fàn shùn rù kòu gǎi zuò bèi yuē shēn rù jiāo jī sì mìng zhū jiàng chū shī qí xíng tiān tǎo zī gù zi fàn suǒ wèi shī zhí wéi zhuàng zhě rán ér bù zhī bì xià xiāo gàn zhī xiá yì cháng wèi miào suàn jì yé qí wèi zhàn ér shèng yé qí wèi zhàn ér bù shèng yé chén suī zhì yú qiè cháng wèi bì xià chóu zhī. qiě yǒu yì bīng yǒu yīng bīng yǒu tān bīng yǒu jiāo bīng jiù luàn zhū bào zhě wèi zhī yì bīng bīng yì zhě wáng dí jiā yú yǐ bù dé yǐ ér qǐ zhě wèi zhī yīng bīng bīng yīng zhě shèng lì rén mín tǔ dì bǎo huò zhě wèi zhī tān bīng bīng tān zhě bài shì guó jiā zhī.
臣闻兵法曰:未战而庙算胜者得算多也。未战而庙算不胜者得算少也。多算胜少算不胜而况於无算乎!。又曰:知已知彼百战不殆不知彼而知已一胜一负不知彼不知已每战必败其言具在昭。若日月信如四时後之用兵者不可不鉴也。恭惟皇帝陛下比以虏(改作金)人犯顺入寇(改作背约深入)郊畿肆命诸将出师綦行天讨兹固子犯所谓师直为壮者然而不知陛下宵旰之暇亦尝为庙算计耶其未战而胜耶其未战而不胜耶臣虽至愚窃尝为陛下筹之。且有义兵有应兵有贪兵有骄兵救乱诛暴者谓之义兵兵义者王敌加於已不得已而起者谓之应兵兵应者胜利人民土地宝货者谓之贪兵兵贪者败恃国家之。
dà jīn rén mín zhī zhòng yù jiàn wēi yú dí zhě wèi zhī jiāo bīng bīng jiāo zhě miè jīn yǐ wú zhī yì bīng ér dí bǐ zhī tān yǐ wú zhī yīng bīng ér dí bǐ zhī jiāo qí lùn miào suàn zhī shèng yǔ bù shèng gù jiào rán yě.. ruò yuē: bù zhī bǐ ér zhī yǐ yī shèng yī fù bù zhī bǐ bù zhī yǐ měi zhàn bì bài zé suǒ wèi zhī yǐ zhī bǐ shí zhàn zhī suǒ xiān jí bù zhī qún chén wèi bì xià jì biàn cháng yán jí cǐ hū! bì xià zì wèi zōng miào shè jì shēng líng jì yì cháng lǜ jí cǐ hū! zhī bǐ kě shèng zhě guǒ yǒu jī hū! wǒ kě shèng zhě guǒ yǒu jī hū! wǒ zhī suǒ bù kě shèng zhě qí xiāng dāng hū! yì biàn yǒu yōu ér yǒu liè hū! xī zhī shàn wèi zhàn zhě xiān wèi bù kě shèng yǐ dài dí zhī kě shèng cháng shǐ bù kě shèng zài yǐ kě shèng zài dí cǐ suǒ yǐ néng bù zhàn ér qū rén zhī bīng yě. chén qǐng wèi bì xià yán zhī. qiě qiáng ruò zhòng guǎ zhī bù dí yě. shàng yǐ. yǐ qiáng ruò yán zé liú gù fēi xiàng dí yě. yǐ zhòng guǎ yán zé cáo gù fēi yuán dí yě. ér xiàng zú guī yú liú yuán zú guī yú cáo zhě, qǐ yǒu tā zāi! dé qí dào zé suī ruò néng qiáng suī guǎ néng zhòng shī qí dào zé suī qiáng yì ruò suī zhòng yì guǎ ěr chén guān lǔ gǎi zuò jīn yǒu wǔ bài bì xià yǒu wǔ shèng lǔ gǎi zuò jīn suī qiáng. qiě zhòng gù wú néng wéi yǐ. rán zài wǒ yǒu wèi bì shèng zhě sān. yòu ān dé bù zì zhī yě.. qiě lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zhuān shì rǎng qiè ér bì xià yī běn rén yì cǐ dào shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zhuān wù jiān zhà ér bì xià yī běn zhōng xìn cǐ dé shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén qǐ bīng sān shí nián yòng rén rú niú yáng shā rén rú cǎo yíng ér bì xià shì mín rú shāng bù dàn qū yǐ zēng bì fǔ xùn jiǎng hé zhī qǐng fèn yǔ tiān xià xiū xī cǐ rén shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén zì wú shù gǎi zuò wū zhū yòng shì shàng zé qī yòu zhǔ yǐ shàn quán xià zé shā qīn zú yǐ bō nüè ér bì xià sù xīng yè mèi bù wàng fù xiōng bō qiān zhī nán fāng lǔ jiàn yuē cǐ sān zì gǎi zuò jīn rén qǐng hé xǔ hái liǎng gōng qún chén yǐ wéi bù kě dú shèng yì dǔ yú xiào tì xìng qí bì xìn duàn rán cóng zhī cǐ yì shèng yě. lǔ cǐ zì gǎi zuò jīn rén qián hòu zhuān yǐ hé yì qī wǎng guó jiā jié zhì èr dì tú lù wàn fāng tiān xià zhī rén chǐ shī qí jūn dào sàng qí qīn hèn bù dé shí qí ròu ér qǐn qí pí shān hèn bù zhì cǐ cùn zì jiǔ yǐ. bì xià qǐng yuán wáng lún yǔ zhī huà dì fù tīng qí hé dàng shì shí xià ér qiáo rén mù zi jiē yǐ jiàn wèi lǔ gǎi zuò jīn rén dé jì ér bì xià shī jì gài gǔ rén suǒ wèi hé róng guó zhī fú zhě wèi qí yǒu yǐ xiū bīng xī mín yě. jīn bīng bù dé xiū mín bù dé xī yú yǎng bīng zhī wài suì qǔ yú mín yǐ gōng hè wú yàn zhī yù yī yǒu bù mǎn bì zhì xīng shī suī yuǎn jìn wèi kě zhī ér lǐ suǒ bù miǎn chén měi niàn jí cǐ wèi cháng bù tòng xīn jí shǒu zhì yú wú rú zhī hé zhé fù zì kuān yuē: fú xī huò suǒ fú huò xī fú suǒ yǐ yī shì yī fēi yī shī yī de fū hé cháng zhī yǒu zāi! lǔ gǎi zuò jīn rén zhī dé jì suǒ wèi huò yě. ān zhī bù wéi fú suǒ yǐ yé hé zhī bì zhì yú biàn wú kě yí zhě dàn biàn sù zé huò xiǎo biàn chí zé huò dà biàn zì bǐ zé fú xiǎo biàn zì wǒ zé huò dà huò xiǎo zé kě zhuǎn ér wèi fú huò dà zé miè wáng wú rì yǐ. sù zé sān nián zhī nèi chí zé wǔ nián zhī wài zì bǐ zé bǐ shí xiān zhī zì wǒ zé wǒ shí qǐ zhī jīn lǔ gǎi zuò jīn céng bù èr nián wú gù bài méng yǐn bīng rù kòu gǎi zuò jìng rán hòu zhī.
大矜人民之众欲见威於敌者谓之骄兵兵骄者灭今以吾之义兵而敌彼之贪以吾之应兵而敌彼之骄其论庙算之胜与不胜固较然也。。若曰:不知彼而知已一胜一负不知彼不知已每战必败则所谓知已知彼实战之所先急不知群臣为陛下计变尝言及此乎!陛下自为宗庙社稷生灵计亦尝虑及此乎!知彼可胜者果有几乎!我可胜者果有几乎!我之所不可胜者其相当乎!抑变有优而有劣乎!昔之善为战者先为不可胜以待敌之可胜常使不可胜在已可胜在敌此所以能不战而屈人之兵也。臣请为陛下言之。且强弱众寡之不敌也。尚矣。以强弱言则刘固非项敌也。以众寡言则曹固非袁敌也。而项卒归於刘袁卒归於曹者,岂有他哉!得其道则虽弱能强虽寡能众失其道则虽强易弱虽众易寡尔臣观虏(改作金)有五败陛下有五胜虏(改作金)虽强。且众固无能为矣。然在我有未必胜者三。又安得不自知也。。且虏(此字改作金人)专事攘窃而陛下一本仁义此道胜也。虏(此字改作金人)专务奸诈而陛下一本忠信此德胜也。虏(此字改作金人)起兵三十年用人如牛羊杀人如草营而陛下视民如伤不惮屈已增币俯徇讲和之请粪与天下休息此仁胜也。虏(此字改作金人)自无术(改作乌珠)用事上则欺幼主以擅权下则杀亲族以播虐而陛下夙兴夜寐不忘父兄播迁之难方虏践约(此三字改作金人)请和许还两宫群臣以为不可独圣意笃於孝悌幸其必信断然从之此义胜也。虏(此字改作金人)前後专以和议欺罔国家刦质二帝屠戮万方天下之人耻失其君悼丧其亲恨不得食其肉而寝其皮(删恨不至此寸字)久矣。陛下顷缘王伦与之画地复听其和当是时下而樵人牧子皆以践为虏(改作金)人得计而陛下失计盖古人所谓和戎国之福者为其有以休兵息民也。今兵不得休民不得息於养兵之外岁取於民以供壑无厌之欲一有不满必至兴师虽远近未可知而理所不免臣每念及此未尝不痛心疾首至於无如之何辄复自宽曰:福兮祸所伏祸兮福所倚一是一非一失一得夫何常之有哉!虏(改作金)人之得计所谓祸也。安知不为福所倚耶和之必至於变无可疑者但变速则祸小变迟则祸大变自彼则福小变自我则祸大祸小则可转而为福祸大则灭亡无日矣。速则三年之内迟则五年之外自彼则彼实先之自我则我实起之今虏(改作金)曾不二年无故败盟引兵入寇(改作境)然後知。
lǔ rén cǐ èr zì gǎi zuò qí xiàng zhī suǒ wèi dé jì zhě jīn wèi shī jì miàn bì xià xiàng zhī suǒ wèi shī jì zhě jīn wèi dé jì xiàng dé ér jīn shī zhě fú xī huò suǒ fú gǎn xiàng shī ér jīn dé zhě huò xī fú suǒ yǐ yě. cǐ jì shèng yě. bì xià yǒu cǐ wǔ shèng gù kě yǐ shèng yǐ. rán yǐ chén guān zhī wèi jiàn qí bì shèng zhī lǐ hé zé táng sù zōng zhào jiǔ jié dù tǎo ān qìng xù zhòng yǐ guō zi yí lǐ guāng bì jiē yī shí yuán gōng nán xiāng tǒng shè tè yòng yú cháo ēn wèi guān jūn róng xuān wèi shǐ ér bù lì shuài shī cì yè nán fāng yǔ zéi duì wèi jí zhàn ér kuì shǐ chén yǐ wéi wáng shī wú tǒng jìn tuì gù wàng zé gōng bù zhuān shì yǐ jí yú bài jīn zhě zhū jūn dà huì jìng shàng ér bù zhì tǒng shuài chén suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě. cǐ qí yī yě. qí jǐng gōng zhào sī mǎ ráng jū wèi jiāng yǐ gǎn yàn jìn zhī shī ráng jū cí yǐ chén sù bēi jiàn shì zú wèi fù bǎi xìng bù fú gù dé jūn zhī chǒng chén yǐ wéi jiān jūn jǐng gōng shǐ zhuāng jiǎ wǎng jiǎ hòu qī cháng zhì ráng jū zhǎn zhī yǐ xùn sān jūn shì jiē wèi zhī zhèn lì yóu shì jìn shī wén zhī bà qù yàn shī wén zhī dù hé ér jiě jǐn qǔ suǒ wáng bāng nèi gù jìng yǐ guī jīn guó jiā yòng bīng shí yǒu liù nián yǐ. shì zú zhī lì zhū jiàng zhě bù kě wèi bù qīn fù yǐ. ér fá zhōng bù xíng huǎn jí guǒ kě yòng zāi! chén suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě. cǐ qí èr yě. jīn rì zhī bīng fēn lì zhāng jùn zhě zé yuē: zhāng jiā jūn fēn lì yuè fēi zhě zé yuē: yuè jiā jūn fēn lì yáng yí zhōng zhě zé yuē: yáng jiā jūn fēn lì hán shì zhōng zhě zé yuē: hán jiā jūn xiāng shì rú chóu chóu xiāng fáng rú dào zéi zì bù néng zhuì zhuì rán wéi qióng chuàng rén zhī fèng gōng ér míng yù xián yú yǐ yě. zì bù néng lì gōng zhuì zhuì rán wéi kǒng tā rén zhī lì gōng ér guān jué yà yú yǐ yě.. qiě qí píng rì yóu huò máo dùn. ruò cǐ shǐ lín dà lì hài xiǎng qí zhōng xīn bì bù néng xiào xiàng rú zhī qū yú lián pō kòu xún zhī bù chóu jiǎ fù xiān guó jiā zhī nán ér hòu qí sī yuàn ān néng bǎo qí bù zì wèi dí guó ér yǐ rèn xiāng xiàng yé chén suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě. cǐ qí sān yě.. yòu kuàng wù shù gǎi zuò wū zhū suǒ lǐng zhī bīng wú fēi xié cóng wǎ hé yóu néng zì hào yuán shuài yǐ tǒng zhī chū bù wén qì dān zì wèi yī jūn ér gè tīng běn guó zhī hào lìng yě. jīn bù zhì tǒng shuài ér yù qiú shèng shèng néng bǎo qí bì shèng hū! lǔ gǎi zuò jīn jiǎo qián hòu wú lǜ shù bǎi zhàn lǔ gǎi zuò jīn wèi cháng bù shèng wǒ wèi cháng bù bài zhě fēi lǔ gǎi zuò bǐ néng zì shèng tè wǒ shī bù zhàn ér kuì suì chéng qí shèng ěr fū suǒ yǐ bù zhàn ér kuì zhě fēi tā bù wèi wǒ ér wèi dí gù yě. shǐ jiē wèi wǒ ér bù wèi dí lǔ gǎi zuò dí yì hé néng wéi zāi! jīn fá bù xíng yú sān jūn ér yù qiú shèng néng bǎo qí bì shèng hū! chūn qiū yǐ lái rú jìn chǔ yòng bīng yǐ jiàng shuài bù hé ér bài jī zhě duō yǐ. wéi shì lǔ gǎi zuò jīn rén qián hòu qū pò lín guó rù wèi biān huàn dǎi èr shí nián wèi cháng wén qí yǒu wéi zhòng fàn lìng zì wèi xìn xì yǐ xiāng gōng zhě jīn zhū jiàng bù hé wú yǐ hé zhī ér yù qiú shèng néng bǎo qí bì shèng hū! lù zhì zòu lǐ chéng qiāng jiàn huī yáng huì yuán lǐ huái guāng sì jié dù zhuàng yún: sì jūn jiē lěi qún shuài yì xīn lùn shì lì zé xiòng jué gāo bēi jù zhí míng zé bù xiāng tǒng shǔ huái guāng qīng chéng děng bīng wēi wèi xià ér fèn qí zhì bù rú xīn chéng děng yí huái guāng yǎng kòu xù jiān ér.
虏人(此二字改作其)向之所谓得计者今为失计面陛下向之所谓失计者今为得计向得而今失者福兮祸所伏敢向失而今得者祸兮福所倚也。此计胜也。陛下有此五胜固可以胜矣。然以臣观之未见其必胜之理何则唐肃宗诏九节度讨安庆绪重以《郭子》仪李光弼皆一时元功难相统摄特用鱼朝恩为观军容宣尉使而不立帅师次邺南方与贼对未及战而溃史臣以为王师无统进退顾望责功不专是以及於败今者诸军大会境上而不置统帅臣所谓未可必胜者。此其一也。齐景公召司马穰苴为将以扞燕晋之师穰苴辞以臣素卑贱士卒未附百姓不服顾得君之宠臣以为监军景公使庄贾往贾後期偿至穰苴斩之以徇三军士皆为之震慄由是晋师闻之罢去燕师闻之渡河而解尽取所亡邦内故境以归今国家用兵十有六年矣。士卒之隶诸将者不可谓不亲附矣。而罚终不行缓急果可用哉!臣所谓未可必胜者。此其二也。今日之兵分隶张俊者则曰:张家军分隶岳飞者则曰:岳家军分隶杨沂中者则曰:杨家军分隶韩世忠者则曰:韩家军相视如仇雠相防如盗贼自不能惴惴然惟跫怆人之奉公而名誉贤於已也。自不能立功惴惴然惟恐他人之立功而官爵轧於已也。。且其平日犹或矛盾。若此使临大利害想其中心必不能效相如之屈於廉颇寇恂之不仇贾复先国家之难而後其私怨安能保其不自为敌国而以刃相向耶臣所谓未可必胜者。此其三也。。又况兀术(改作乌珠)所领之兵无非胁从瓦合犹能自号元帅以统之初不闻契丹自为一军而各听本国之号令也。今不置统帅而欲求胜胜能保其必胜乎!虏(改作金角前後无虑数百战虏(改作金)未尝不胜我未尝不败者非虏(改作彼)能自胜特我师不战而溃遂成其胜尔夫所以不战而溃者非他不畏我而畏敌故也。使皆畏我而不畏敌虏(改作敌)亦何能为哉!今罚不行於三军而欲求胜能保其必胜乎!春秋以来如晋楚用兵以将帅不和而败绩者多矣。惟是虏(改作金)人前後驱迫邻国入为边患逮二十年未尝闻其有违众犯令自为衅隙以相攻者今诸将不和无以合之而欲求胜能保其必胜乎!陆贽奏李晟枪建徽杨惠元李怀光四节度状云:四军接垒群帅异心论势力则敻绝高卑据职名则不相统属怀光轻晟等兵微位下而忿其制不如心晟等疑怀光养寇蓄奸而。
yuàn qí shì duō líng yǐ duān jū zé hù fáng fēi bàng yù zhàn zé dì kǒng fēn gōng jǔ yǔ bù hé xián xì zī shén fù wáng zhī huò qiáo zú kě qī jiù gǎi zuò nèi kòu wèi píng xīn gǎi zuò wài huàn fāng qǐ yōu fèn suǒ qiè shí kān jiù xīn yóu shì yán zhī chén qián suǒ wèi kě shèng zhě wǔ kǒng bù zú shì yǐ shèng ér suǒ wèi kě bì shèng zhě sān kǒng bù kě bù shēn sī shú jì ér qiú qí suǒ yǐ shèng yě. chén yuàn bì xià kǎi rán fèn fā zì móu zhū xīn xuǎn zé qí dé sù fù tiān xià zhī wàng zhě móu jí miǎn shì móu jí shì shù tǎng miǎn cóng shì cóng qīng shì cóng shù mín cóng yǐ. rán hòu xià míng zhào qiǎn yì chē ér zhào yān dǎi qí rù jiàn bì xià yí bì zhèng diàn qīn chū yù yīn ér yù zhī yuē: jīn dí guó shēn qīn bāng nèi sāo dòng shì zú bào lù yú jìng yǔ yī rén wò bù ān xí shí bù gān wèi shè jì ān wēi yī zài jiāng jūn yuàn jiāng jūn lǜ shī yīng zhī jiāng jūn jì yǐ shòu mìng bì xià nǎi zhāi jiè gào yú tài miào zhuó miǎn bo jí yǐ shòu fǔ yuè rú wǔ wáng zhī mìng tài gōng wàng rán hòu qiǎn xíng xiān xíng zhī shù rì qiǎn gào zhū jūn yuē: yǔ yī rén yǐ ěr zhū jūn yuán shuài bù lì rì yè yōu jù kǒng yí yī guó sān gōng qí shuí shì cóng zhī qiào jīn móu zhī bǔ shì qīng shì shù mín bì zì yǔ yī rén zhī zhì dé yuán lǎo mǒu bǐ tǒng liù shī zì kǔn yǐ wài xián dé zhì zhī bāng yǒu bāng diǎn jūn yǒu jūn zhèng yòng mìng shǎng yú zǔ bù yòng mìng lù yú shè mǔ, huò bù hé bù jìng zì dǐ yú zuì ér wèi jiāng jūn zhě lín tún zhī rì. yòu néng fǔ xún shì zú tóng qí gān kǔ shàng bù shī yú guān yǔ zhī jiāo xià bù shī yú zhāng fēi zhī bù xù tǔ yǒu suǒ bù zhū zhū bì jí qí dà ér wēi yǒu suǒ bù shǎng shǎng bì jí qí xiǎo ér míng fū rán hòu lè bīng fù dí chén xiàn qí yī róng yī ér tiān xià dìng bù dé zhuān wèi yǒu zhōu měi yǐ. fú wàng bì xià zhuī huái zǔ zōng jī lěi zhī nán bì fù zhī zhòng tòng fèn fù xiōng lù rǔ zhī kǔ kuí gé zhī yōu jīn niàn jūn xìng yǐ lái quǎn yáng suǒ zhì shān cǐ sì zì jī shī xīng yú cǎo mù liú xiě dān yú chuān yuán mǔ yǐ chén rén wēi yán qīng suì hū ér bù tīng qì ér bù yòng gǔ yǔ yún: tóu jī zhī huì xián bù róng fā. yòu yún: hòu jiāng shì qí huǐ kě jí hū! chén yuàn bì xià bù wéi zhòng kǒu suǒ duó duàn zì chén zhōng ér bì xíng zhī shǐ yì shí huò tóu jī zhī gōng ér miǎn shì qí zhī huǐ shí tiān xià xìng shèn chén zhī kuáng gǔ bù dú jīn rì dāng shào xīng bā nián liù yuè wáng lún shǐ lǔ gǎi zuò jīn hái lǔ gǎi zuò jīn qiǎn shǐ suí lún bào pìn chén, yú shì shí gù cháng yǒu shū zhì zhī qián lì bù shì láng wèi gāng yǐ shù hé yì yǒu jiǔ bù kě yī kě zhī shuō dāng shào xīng jiǔ nián wǔ yuè hé yì jì dìng huái shàng xìng yì yǐ bèi liǎng gōng lái guī sù shí gōng dùn chén, yú shì shí yì cháng yǒu shū zhì zhī qián zuǒ jiàn yì dài fū céng tǒng yǐ yíng fèng liǎng gōng yǒu wǔ shì dāng wèi xiān wù zhī jí wéi chén qū qū yōu guó ài jūn zhī xīn wú yì èr shū zhòng yǐ jiā pín dì hán yuǎn qù xuān bì bù huò zì dá shì yòng zhì zhī wèi gāng céng tǒng, shù jī yǒu wén yú bì xià bù tú jīn rì nǎi jiàn zī shì shì yǔ chén yì yǒu xiāng fú zhě. suī rán yì fēi chén zhī sī yán tiān xià zhī gōng yán yě. gù gǎn fù jǐn qiān lǜ yī de zhī yú xiàn yú què xià wèi bēi yán gāo zuì zài bù dài wéi bì xià lián qí yú zhōng ér qū cì bǎo quán wú shǐ tiān xià yǐ chén wèi wàng bù shèng fǔ fú dài zuì yōu jù zhī zhì.
怨其事多陵已端居则互防飞谤欲战则第恐分功龃龉不和嫌隙滋甚覆亡之祸翘足可期旧(改作内)寇未平新(改作外)患方起忧愤所切实堪疚心由是言之臣前所谓可胜者五恐不足恃以胜而所未可必胜者三恐不可不深思熟计而求其所以胜也。臣愿陛下慨然奋发自谋诸心选择耆德素负天下之望者谋及黾筮谋及士庶傥黾从筮从卿士从庶民从矣。然後下明诏遣驿车而召焉逮其入见陛下宜避正殿亲出玉音而谕之曰:今敌国深侵邦内骚动士卒暴露於境予一人卧不安席食不甘味社稷安危一在将军愿将军率师应之将军既已受命陛下乃斋戒告於太庙灼黾卜吉以授斧钺如武王之命太公望然後遣行先行之数日遣诰诸军曰:予一人以尔诸军元帅不立日夜忧惧恐贻一国三公其谁适从之诮今谋之卜筮卿士庶民蔽自予一人之志得元老某俾统六师自阃以外咸得制之邦有邦典军有军政用命赏於祖不用命戮於社母,或不和不靖自底於罪而为将军者临屯之日。又能拊循士卒同其甘苦上不失於关羽之骄下不失於张飞之不(恤土)有所不诛诛必及其大而威有所不赏赏必及其小而明夫然後勒兵赴敌臣苋其一戎衣而天下定不得专为有周美矣。伏望陛下追怀祖宗积累之难畀付之重痛愤父兄戮辱之苦睽隔之忧矜念军兴以来犬羊所至(删此四字)积尸腥於草木流血丹於川原母以臣人微言轻遂忽而不听弃而不用古语云:投机之会闲不容发。又云:後将噬脐悔可及乎!臣愿陛下不为众口所夺断自宸衷而必行之使异时获投机之功而免噬脐之悔实天下幸甚臣之狂瞽不独今日当绍兴八年六月王伦使虏(改作金)还虏(改作金)遣使随伦报聘臣,於是时固尝有书致之前吏部侍郎魏矼以述和议有九不可一可之说当绍兴九年五月和议既定淮上兴役以备两宫来归宿食供顿臣,於是时亦尝有书致之前左谏议大夫曾统以迎奉两宫有五事当为先务之急惟臣区区忧国爱君之心无易二书重以家贫地寒远去轩陛不获自达是用致之魏矼曾统,庶几有闻於陛下不图今日乃见兹事似与臣意有相符者。虽然亦非臣之私言天下之公言也。故敢复尽千虑一得之愚献於阙下位卑言高罪在不贷惟陛下怜其愚忠而曲赐保全无使天下以臣为妄不胜俯伏待罪忧惧之至。
cì jìn shì chū shēn zài tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身在头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn èr bǎi èr jiào kān jì.
※卷二百二校勘记。
wù shù qīn yōng wèi yā duì yī zuò wéi yōng yā duì zì hé yáng dù mèng jīn zì wù zuò dào zì huái yáng dù péng chéng zì wù zuò juǎn tǒng zhì zhèng jiàn yuán yuán wù zuò chōng yuàn jiāng jūn zhī chǒng chén yí wù zuò gù ér guān jué yì yú yǐ yě. yì wù zuò yà ér suǒ wèi wèi kě bì shèng zhě sān tuō wèi zì.
兀术亲拥为押队(一作为拥押队)自河阳渡孟津(自误作道)自淮阳渡彭城(自误作卷)统制郑建元(元误作充)愿将君之宠臣(颐误作顾)而官爵轶於已也。(轶误作轧)而所谓未可必胜者三(脱谓字)。