yán xìng xià zhì yī bǎi sì shí yī.
炎興下帙一百四十一。
qǐ shào xìng sān shí yī nián shí yī yuè èr shí bā rì bǐng shēn, jǐn qí rì.
起紹興三十一年十一月二十八日丙申,盡其日。
èr shí bā rì bǐng shēn jīn guó wán yán liàng bèi shì yú yáng zhōu.
二十八日丙申金國完顏亮被弒於揚州。
yí shǐ yuē: jīn guó zhǔ liàng zhù yú yáng zhōu zhī dōng nán dū zhū wàn hù dù jiāng shén jí xiàn lái rì bù dù jǐn xíng zhū zhǎn wàn hù jiē jù zhī shì shí gé wáng yǐ jí wèi yú guó zhōng gǎi dà dìng yuán nián yǒu chuán lù qí shè shū zhì jūn zhōng zhě wàn hù děng yǐ dà jiāng bù kě dù zhǎn lù bù miǎn suì gè huái yì xīn yǒu shì qí zhǔ guī gé wáng yì liàng yǒu qīn bīng jiē xīn fù rén yǐ zǐ rōng chuān jiǎ wèi zhī zǐ rōng jūn. yòu wèi zhī xì jūn sù hào jīng yǒng zhū wàn hù qǐng yú liàng yuē: zǐ rōng jūn yuǎn xíng shù qiān lǐ wèi yǒu yǐ kào zhī kě lìng zì qǔ tài zhōu kào qí jūn liàng rán zhī suì fā zǐ rōng jūn qǔ tài zhōu zhū wàn hù wú suǒ wèi bǐng shēn yè chí jìn gōng tū rù zhàng xià wèi zhě zhǐ zhī zé yuē: yǒu jí shì wén zòu liàng wén xuān yù pī yī chū zé shǐ yǐ jí zuǒ yòu yǐ. luàn shǐ qí fā liàng bì yú zhàng zhōng, yú shì xuān xiāo bù zhǐ liáng shàng shū zhě wén luàn jí chí rù hū zhū wàn hù yuē: shì yǐ rú cǐ gù wú kě nài hé rán fāng yǔ dí guó xiāng chí bù zhī zhū jūn hé yǐ shàn qí hòu zhòng jiē bù yán liáng shàng shū yuē: dāng fǔ dìng zhū jūn wù shǐ xiāo luàn xú shǐ jì cè kě yě. zhòng shāo dìng liáng shàng shū suì qǔ zhǐ cǎo dié yún: dà jīn guó dié dà sòng guó sān xǐng shū mì yuàn guó cháo tài zǔ huáng dì chuàng yè kāi jī yǎn yǒu tiān xià qì jīn sì shí yú nián qí xián móu xìn xiū bīng gé qǐn chù bǎi xìng ān yè bù yì zhèng lóng shī dé shī chū wú míng shǐ liǎng guó shēng líng jiē zāo tú tàn fèng qīn qiū zǐ míng zhào yǐ xíng fèi yǔn dà chén jiāng shuài fāng yì bān shī fù guān gè yí jí bīng yǐ dūn jiù hǎo xū zhì yí dié dié jù rú qián shì xū dié dà sòng sān xǐng shū mì yuàn zhào yàn dà dìng yuán nián shí yī yuè sān shí rì dié yín qīng guāng lù dài fū zuǒ lǐng bīng dōu jiān kāi guó gōng pú chá gǎi zuò fù chá lóng hǔ wèi dà jiāng jūn yòu lǐng jūn dōu jiān tú dān gǎi zuò tú kè tǎn yòu lǐng jiān jūn chóng jìn zuǒ lǐng jūn jiān jūn pān guó gōng tú dān yí tóng sān sī yòu lǐng jūn fù dū du hán guó gōng yín qīng róng lù dài fū yòu lǐng jūn dà dū dū kāi guó gōng tài bǎo zuǒ lǐng jūn dà dū dū qí guó gōng chū guā zhōu zhī yì jūn zhōng sǎn rén zhāng zhēn bèi lǔ liàng xù fù mǎ dū wèi jiàn ér liú zhī fù mǎ guǎn huáng tóu nǚ zhēn sān wàn rén shān fù mǎ zhì cǐ shí zì liàng wén gé wáng yǐ lì yǐ wèi mìng fù mǎ yǐ běn bù bīng guī bǐng shēn bīng biàn fù mǎ bīng jì xíng yǒu wēn tūn gǎi zuò wēn dōu zhě mì zhāng zhēn ér dé zhī liáng shàng shū jì zuò dié wèi yǒu rén chuán xíng nǎi yǐ zhāng zhēn zhāi dié wù xū fā shí èr yuè jǐ hài dù jiāng shì shí jiāng nán dàn bù jiàn lǔ gǎi zuò jīn rén yǐn mǎ yú jiāng bīn fāng yí zhī huì zhāng zhēn dào fāng zhī liàng bèi shì lǔ gǎi zuò jīn qí yǐ yǒu huí zhě yǒu guó zhōu qiān jūn léi zhèng zhě xiān zì xián dào lái guī shuō liàng bèi shì chū yóu wèi xìn dé liáng shàng shū dié nǎi shǎng zhèng yǐ guān.
遺史曰:金國主亮駐於揚州之東南督諸萬戶渡江甚急限來日不渡盡行誅斬萬戶皆懼之是時葛王已即位於國中改大定元年有傳錄其赦書至軍中者萬戶等以大江不可渡斬戮不免遂各懷異心有弒其主歸葛王意亮有親兵皆心腹人以紫茸穿甲謂之紫茸軍。又謂之細軍素號精勇諸萬戶請於亮曰:紫茸軍遠行數千里未有以犒之可令自取泰州犒其軍亮然之遂發紫茸軍取泰州諸萬戶無所畏丙申夜持勁弓突入帳下衛者止之則曰:有急事聞奏亮聞喧欲披衣出則矢已及左右矣。亂矢齊發亮斃於帳中,於是喧囂不止梁尚書者聞亂即馳入呼諸萬戶曰:事已如此固無可柰何然方與敵國相持不知諸君何以善其後眾皆不言梁尚《書》曰:當撫定諸軍勿使囂亂徐使計策可也。眾稍定梁尚書遂取紙草牒云:大金國牒大宋國三省樞密院國朝太祖皇帝創業開基奄有天下迄今四十餘年其閒謀信修兵革寢處百姓安業不意正隆失德師出無名使兩國生靈皆遭塗炭奉親丘子明詔已行廢殞大臣將帥方議班師赴關各宜戢兵以敦舊好須至移牒牒具如前事須牒大宋三省樞密院照驗大定元年十一月三十日牒銀青光祿大夫左領兵都監開國公蒲察(改作富察)龍虎衛大將軍右領軍都監徒單(改作圖克坦)右領監軍崇進左領軍監軍潘國公徒單儀同三司右領軍副都督函國公銀青榮祿大夫右領軍大都督開國公太保左領軍大都督齊國公初瓜洲之役軍中散人張真被虜亮壻駙馬都尉見而留之駙馬管黃頭女真三萬人(刪駙馬至此十字)亮聞葛王已立乙未命駙馬以本部兵歸丙申兵變駙馬兵既行有溫暾(改作溫都)者覓張真而得之梁尚書既作牒未有人傳行乃以張真齋牒戊戌發十二月己亥渡江是時江南但不見虜(改作金)人飲馬於江濱方疑之會張真到方知亮被弒虜(改作金)騎已有回者有虢州簽軍雷政者先自閒道來歸說亮被弒初猶未信得梁尚書牒乃賞政以官。
cháo gōng bài méng jì yuē: èr shí qī rì jīn lǔ gǎi zuò rén zhū qiú cǐ zì gǎi zuò jiāng lǐng jí zhòng bīng zhàng zhōng xiāng yǔ móu yuē: nán jūn rú cǐ cǐ qǐ yí qīng jǔ qián yǒu dà jiāng zhī xiǎn chē chuán zhī dí hòu yǒu liáng yùn zhī zǔ qiāo shā zhī yōu zhī sòng sǐ ěr wán.
晁公敗盟記曰:二十七日金虜(改作人)諸酋(此字改作將領)集眾兵帳中相與謀曰:南軍如此此豈宜輕舉前有大江之險車船之敵後有糧運之阻敲殺之憂祗送死耳完。
yán liàng xiōng yán bèi wǒ bèi. ruò wú chuán dù jiāng bì shā wǒ děng nài hé nèi yī wàn hù yuē: děng sǐ qiú shēng kě hū! zhòng jiē yuē: yuàn wén jiào lìng dé shēng zé kě yǒu wàn hù dài zǒng guǎn lǐ zǒng guǎn zhě zhū qiú gǎi zuò jiāng zhī háo qǐ qián mì yù zhū qiú gǎi zuò jiāng yuē: shā láng zhǔ què yǔ nán sòng tōng hé guī xiāng zé shēng zhòng kǒu yī cí kǒu nuò bù shí qǐng zhū qiú gǎi zuò jiāng tǒng jí jiǎ bīng wàn yú rén kòng xián chí mǎn hū zào zhí rù nì shān cǐ zì liàng qǐn zhàng bǎ mén chù jūn bù zài wèi shuí yuē: wǒ děng yù zhì zhàng qián yǒu gōng shì lǐ huì xì jūn zòng rù zhū qiú gǎi zuò jiāng yǐn bīng shè zhàng zhōng liàng zuǒ yòu hù jià qīn xìn bīng wèi shí qí nán zuò huàn jiǎ shàng mǎ gè dài nú bì chū yíng tuō shēn běi zǒu ér liàng jué biàn suǒ gōng jiàn zhàng jiàn gù shì zuǒ yòu wú yī rén yǐ. nǎi dú shēn cāng zú yǐn gōng yù shè yuē: nán jiā rén wǒ jiā rén jīn rì shā wǒ shè wǒ zài rǔ děng qiú wǒ kě yě. wú qǔ shì jūn zhī míng zhū qiú gǎi zuò jiāng bù yīng lián shè zhàng zhōng shǐ xià rú yǔ liàng jí sǐ yú yáng zhōu bìng shā fēi èr rén tài fù yī rén zuǒ yòu qīn xìn móu shì zhě shù shí rén huò yún: nì shān cǐ zì liàng yǒu mèi fū zhě jiàn biàn zuò xiān zì rèn yú nì shān cǐ zì liàng fù jì tuō jǐ fú jì ér yì bù miǎn yú sǐ wèi luàn jūn suǒ hài xiān shì nì shān cǐ zì liàng yǒu qīn jūn nǚ zhēn shān cǐ èr zì sān wàn máo dùn gē jǐ qì xiè jīng chún jǐn yòng zǐ rōng sī tāo chuān lián tiě jiǎ hào zǐ rōng jūn qí cì yòng huáng rōng hào huáng rōng guó qí cì yòng qīng rōng hào qīng rōng jūn zǐ qīng huáng sān jūn yī míng xì jūn. yòu míng hù jià jūn zhuān yī zú yù sù wèi suī yǒu dà dí xī bù qiǎn xíng chū zhū qiú gǎi zuò jiāng yù shì nì shān cǐ zì liàng yě. ér xì jūn yōng wèi yán mì bù kě dé jìn yīn wèi xì jūn děng yuē: huái dōng zǐ nǚ yù bó jǐn jiē táo bì zài tài zhōu chéng yù wǒ bèi jí yù guò jiāng wú yóu de wǎng tài zhōu qǔ fù guì lè děng hé bù qǐng láng zhǔ qǐ pò tài zhōu ér qǔ zhī xì jūn xīn rán ér qǐng nì shān cǐ zì liàng cóng zhī xì jūn qù zhě sān wàn rén yī gǔ dà pò tài zhōu zǐ nǚ yù bó wú yí tài zhōu tǒng zhì guān wáng gāng qì chéng zǒu jiāng yīn èr shí bā rì pò tài zhōu ér nì shān cǐ zì liàng bèi shì nǎi èr shí qī rì yě. èr shí bā rì jiāng guān jǐng shì xióng yǐ èr shí wǔ qí yíng jiàn lǔ gǎi zuò jīn rén lǐ qiān hù yuē yǒu sān shí qí yōng guò zhǎo zhōu bèi lǔ cài rén zhāng zhēn bìng guó zhōu qiān jūn léi zhèng dù jiāng guī shùn bào lǔ gǎi zuò jīn zhǔ yǐ bèi shì qì.
顏亮凶訁孛我輩。若無船渡江必殺我等柰何內一萬戶曰:等死求生可乎!眾皆曰:願聞教令得生則可有萬戶戴總管李總管者諸酋(改作將)之豪起前密諭諸酋(改作將)曰:殺郎主卻與南宋通和歸鄉則生眾口一詞口諾不食頃諸酋(改作將)統集甲兵萬餘人控弦持滿呼噪直入逆(刪此字)亮寢帳把門絀軍部在為誰曰:我等欲至帳前有公事理會細軍縱入諸酋(改作將)引兵射帳中亮左右護駕親信兵衛識其難作擐甲上馬各帶奴婢出營脫身北走而亮覺變索弓箭仗劍顧視左右無一人矣。乃獨身倉卒引弓欲射曰:南家人我家人今日殺我赦我在汝等囚我可也。無取弒君之名諸酋(改作將)不應連射帳中矢下如雨亮即死於揚州並殺妃二人太傅一人左右親信謀事者數十人或云:逆(刪此字)亮有妹夫者見變作先剚刃於逆(刪此字)亮腹冀脫己福既而亦不免於死為亂軍所害先是逆(刪此字)亮有親軍女真(刪此二字)三萬矛盾戈戟器械精純盡用紫茸絲絛穿聯鐵甲號紫茸軍其次用黃茸號黃茸國其次用青茸號青茸軍紫青黃三軍一名細軍。又名護駕軍專一族御宿衛雖有大敵悉不遣行初諸酋(改作將)欲弒逆(刪此字)亮也。而細軍擁衛嚴密不可得近因謂細軍等曰:淮東子女玉帛盡皆逃避在泰州城域我輩急欲過江無由得往泰州取富貴樂等何不請郎主乞破泰州而取之細軍欣然而請逆(刪此字)亮從之細軍去者三萬人一鼓大破泰州子女玉帛無遺泰州統制官王綱棄城走江陰二十八日破泰州而逆(刪此字)亮被弒乃二十七日也。二十八日將官景世雄以二十五騎迎見虜(改作金)人李千戶約有三十騎擁過爪洲被虜菜人張真並虢州簽軍雷政渡江歸順報虜(改作金)主已被弒訖。
shén lù jì yuē: liàng chū móu nán qīn yě. yòng liáng kè wǔ guāng dào mǎ qīn guō ān guó děng wèi móu zhǔ jǐn shuā zài guó fān hàn zhè wǔ shí yú wàn fēn wǔ shuì jīng hé zhōng fǔ dù dà qìng guān rù shǎn xī jīng mèng jīn dù zhě wèi yù yíng zhōng jūn liàng tǒng zhì rǔ luò jīng hé běi xī lù wèi zhōu zhāng jiā dù zhě wǎng hàn shàng jīng jùn zhōu tōng lì jūn dù zhě qián lái xú sù jīng hé xián yǐ dōng guò shān dōng rù jiāo xī zhě jiē dà hàn jūn shǐ hé xǐ bèi jǐn gǎi zuò kā qí kā bèi lēi zǒng fān jūn wǎng xī hé dé shùn yù xiān píng bā shǔ rèn xuān huī mìng míng liú è tǒng zài jūn shí yú wàn zhì guāng huà è jiāng líng chà gāo jǐng shān tǒng dà hàn jūn zhì jiāo xī dēng zhàn chuán chén bīng yú hǎi liàng zì tí dà bīng zhí zhì huái yáng yào yī jǔ ér xià xiān yǐ cǎi shí nán dù dìng yào dù guā zhōu rú wéi zhì lái rì jiē cóng jūn fǎ zhòng jūn kǒng jù wéi yǐ dài sǐ jì wǒ suǒ chū quàn nóng shǐ qì dān ā liè gǎi zuò a lǐ děng móu shí yī yuè èr shí liù rì yè fēn yǐ yù yíng zhū jūn gōng nǔ chí mǎn xiàng nèi xuān huá shēng jìn yù zhàng liàng jīng wèn mò fēi.
神麓記曰:亮初謀南侵也。用梁恪五光道馬欽郭安國等為謀主盡刷在國番漢這五十餘萬分五睡經河中府渡大慶關入陝西經孟津渡者為御營中軍亮統至汝洛經河北西路衛州張家渡者往漢上經濬州通利軍渡者前來徐宿經河閒以東過山東入膠西者皆大漢軍使合喜孛堇(改作喀齊喀貝勒)總番軍往熙河德順欲先平巴蜀任宣徽命名劉萼統在軍十餘萬至光化扼江陵差高景山統大漢軍至膠西登戰船陳兵於海亮自提大兵直至淮陽要一舉而下先以採石難渡定(要渡)瓜洲如違制來日皆從軍法眾軍恐懼惟以待死計我所出勸農使契丹阿列(改作阿里)等謀十一月二十六日夜分以御營諸軍弓弩持滿向內喧譁聲近御帳亮驚問莫非。
nán jūn zhì hū! wáng guāng dào bǐng zhú yǐn liàng chū zhàng lái wèi jí yán xián zhòng wèi yuē: jūn wéi tiān nüè mín shā mǔ lù qīn zú miè dà chén jǔ guó chóu tòng wéi jūn yī rén nán cháo wú zuì bèi yuē fàn biān shēng zào xìn duān bù róng jiàn zhèng è nì bù dào shén rén gòng nù, qǐ néng tuō hū! liàng jiàn bù miǎn wèi yuē: rǔ děng shā wǒ shùn nán hū! guī guó hū! lì shēng yán guī guó zhòng jiàn jiē fā shè sǐ fén qí shī shí nián sì shí wáng guāng dào liáng kè mǎ qīn guō ān guó děng jiē yù hài jiù qiǎn yì shǐ zǒu zhì biàn shā huáng hòu tú gū dān gǎi zuò tú kè tǎn shì tài zǐ guāng yīng qí huì fēi dé fēi zhāo róng ān wēi róng zhāo yí shū yí shí liù wèi yù pín jiē fàng guī zōng liàng jiǎn zōng miào fèi jì sì qì fǎ lǜ zhú gōng chén zhì gōng shì shì tái xiè nèi yín luàn fàn qīn qī qīng bǎi xìng hǎo gōng zhàn qīn biān jìng nüè shēng líng shì zhì rú cǐ shì fǎ wéi tiān nüè wù yuē: yáng suì shì wèi hǎi líng yáng wáng hòu yuē: yōu huáng hòu xī yuē: shāng tài zǐ.
南軍至乎!王光道秉燭引亮出帳來未即言閒眾謂曰:君違天虐民殺母戮親族滅大臣舉國愁痛惟君一人南朝無罪背約犯邊生造釁端不容諫諍惡逆不道神人共怒,豈能脫乎!亮見不免謂曰:汝等殺我順南乎!歸國乎!厲聲言歸國眾箭皆發射死焚其屍時年四十王光道梁恪馬欽郭安國等皆遇害就遣驛使走至汴殺皇后徒姑丹(改作圖克坦)氏太子光英其惠妃德妃昭容安危容昭儀淑儀十六位御嬪皆放歸宗亮簡宗廟廢祭祀棄法律逐功臣治宮室飾台榭內淫亂犯親戚輕百姓好攻戰侵邊境虐生靈是致如此諡法違天虐物曰:煬遂諡為海陵煬王后曰:幽皇后息曰:殤太子。
yú shàng shū cǎi shí bì zhè shí jì yuē: shào xìng sān shí yī nián wán yán liàng yú méng rù sāi jìn bīng jiāng huái qiǎn zhū qiú gǎi zuò jiāng fēn dào rù kòu gǎi zuò jìng yī jūn zūn jiāng dào yǐ qū liǎng zhè yī jūn chū sù bó yǐ róu huái xī yī jūn lì táng dèng yǐ kàn jīng xiāng yī jūn jù qín fèng yǐ cì liáng shǔ cháo tíng mìng zhū jiāng fēn tún hàn yù wú jiè zhù xìng zhōu yáo zhòng zhù hàn zhōng wáng yàn zhù ān kāng wú gǒng zhù xiāng yáng lǐ dào zhù jiāng líng tián liàng zhōng zhù wǔ chāng qī fāng zhù dāng yáng lǐ xiǎn zhōng zhù chí yáng wáng quán zhù jiàn kāng liú qí zhù zhèn jiāng chéng mǐn zhù jìn yáng lǐ bǎo shǒu hǎi dào qiū jiǔ yuè liàng yǐ bīng shí wàn hào sì shí wàn zhí qū jiāng nán wèi bì dù zhī jǔ shí liú qí wèi huái nán zhè xī jiāng dōng xī lù zhì zhì jīng jī huái běi jīng dōng lù hé běi dōng lù zhāo tǎo shǐ fēn mìng zhū shuài hàn yù shí yuè yǐ mǎo lǔ gǎi zuò jīn bīng zì fā fēng guò huái xī bǐng chén qīn fàn shān cǐ zì lú zhōu xià tiān zhì zì kū gāo xià zhài wù wǔ qiǎn shū mì yè yì wèn dū shì jīng xiāng jiāng huái jūn mǎ zhōng shū shè rén yú yǔn wén cān móu jūn shì hóng mài féng fāng bìng chōng xíng fǔ mù shǔ yǐ wèi lǔ gǎi zuò jīn bīng fàn gǎi zuò gōng chú zhōu xiān shì liú qí qiǎn wáng quán jiāng bīng dù huái yíng dí quán dòu liú bù jìn zhì lì yáng xiū zhú chéng lěi wèi zì ān jì qí zài xí quán wǎng shòu chūn quán yǐ wēi xié zǒng cáo gù qǐng yú cháo qǐ liú quán shǒu hé zhōu qí fù dū xíng quán shǎo shì yǐ sān rì fā yī jūn fán èr shí sì rì jǐn fā qù bā jūn zhǐ yú lú zhōu shù shǒu gù lǔ gǎi zuò jīn rén fàn gǎi zuò zhì huái dé yǐ xì qiáo cóng róng ér jìn rú rù wú rén zhī jìng quán xuán qì lú zhōu huí tún zhāo guān jiāng shì jiē qǐng zhàn quán nǎi lǐng qīn bīng xiān dùn huī zhòng shǐ tuì lǔ gǎi zuò jīn qí zhì wèi zi qiáo quán shǐ qiǎn yáo xìng yī jūn yíng dí xìng lù lì sǐ zhàn shù gào jí yú quán quán dà yǐn yàn yú xiān zōng shān shàng yǐ qún dāo fǔ zì wèi shū wú yuán xìng yì xìng shì suī què yóu shā zéi shān cǐ zì shù bǎi rén qín qú shuài ér huí huì zéi gǎi zuò dí jiǎ lì quán zhì yǐ wù xìng xìng bēn rù suì yǔ qí tú jù xiàn quán yóu zǒu qí bào jié jì yǐ qī wǎng zì jiě zì shì bù fù gèng yǔ zéi gǎi zuò dí jiē jìng huí hé zhōu zhōu chéng xīn zhú ér suǒ chǔ zī liáng kě wèi shù yuè jì quán zhì bù zài shǒu nǎi dài zhòng yuē: yǐ de lìng lìng qì chéng shǒu jiāng gēng shēn quán dēng chē chuán shàng suì zì fén xī mén qì hé zhōu xiān wǎng cǎi shí xīn yǒu lǔ gǎi zuò jīn bīng xiàn hé zhōu chéng zhōng liáng chǔ qì xiè zī.
虞尚書採石斃這時記曰:紹興三十一年完顏亮渝盟入塞進兵江淮遣諸酋(改作將)分道入寇(改作境)一軍遵江道以趨兩浙一軍出宿亳以蹂淮西一軍歷唐鄧以瞰荊襄一軍據秦鳳以伺梁蜀朝廷命諸將分屯捍禦吳玠駐興州姚仲駐漢中王彥駐安康吳拱駐襄陽李道駐江陵田量中駐武昌戚方駐當陽李顯忠駐池陽王權駐建康劉錡駐鎮江成閔駐晉陽李寶守海道秋九月亮以兵十萬號四十萬直趨江南為必渡之舉時劉錡為淮南浙西江東西路制置京畿淮北京東路河北東路招討使分命諸帥捍禦十月乙卯虜(改作金)兵自發豐過淮西丙辰侵犯(刪此字)廬州(下添至字)枯皋下寨戊午遣樞密葉義問督視荊襄江淮軍馬中書舍人虞允文參謀軍事洪邁馮方並充行府幕屬已未虜(改作金)兵犯(改作攻)滁州先是劉錡遣王權將兵渡淮迎敵權逗遛不進至歷陽修築城壘為自安計錡再檄權往壽春權以威脅總曹固請於朝乞留權守和州錡復督行權少是已三日發一軍凡二十四日僅發去八軍止於廬州戍守故虜(改作金)人犯(改作至)淮得以系橋從容而進如入無人之境權旋棄廬州回屯昭關將士皆請戰權乃領親兵先遁麾眾使退虜(改作金)騎至尉子橋權始遣姚興一軍迎敵興戮力死戰數告急於權權大飲宴於仙蹤山上以群刀斧自衛殊無援興意興勢雖卻猶殺賊(刪此字)數百人擒渠帥而回會賊(改作敵)假立權幟以誤興興奔入遂與其徒俱陷權猶走旗報捷冀以欺罔自解自是不復更與賊(改作敵)接徑回和州州城新築而所儲資糧可為數月計權志不在守迺紿眾曰:已得令令棄城守江庚申權登車船上遂自焚西門棄和州先往採石辛酉虜(改作金)兵陷和州城中糧儲器械輜。
zhòng jǐn wěi yú zéi gǎi zuò dí lǔ gǎi zuò dí chéng shì bēn tū jūn mín zì xiāng róu jiàn yōng rù chéng hé yǔ jiāng zhēng dù nì sǐ zhě shén sān sì jiāng shì fèn nù hào hū zhǐ chuán dǐ mà jiē yǐ quán bù zhàn wù guó wèi yán kuì bīng bào lú wěi fú jiāng ér guò zhě sàn ér zhī tā jiǎ zǐ quán xiāo dùn zì cǎi shí guī jiàn kāng shì rì qí xiǎo jié yú yáng zhōu zhī xī nán qí yǐ wáng quán shī huái xī zé huái dōng gū jūn kǒng bù néng shǒu hǔ yì rì yǐ chǒu suì qì yáng zhōu tuì bǎo zhèn jiāng liú yī qiān wǔ bǎi rén sāi guā zhōu dù liàng bīng jìn pò dà jiāng kè shí yī yuè chū qī rì dù cǎi shí bīn jiāng jū mín zhèn jīng cuàn fú lì shì wú rén sè cháo tíng yǐ zhū jiāng dòu liú dà lǜ zhào chéng mǐn dài liú qí qù wáng quán fù dōu táng yì shì xiān qiǎn shè rén yú gōng wǎng chí zhōu qù lǐ xiǎn zhōng jiāo wáng quán jūn shì yú gōng bì cí shàng yuē: zhèn gù zhī hé yì bù zú shì èr shí yú nián gōng zhōng qián wù bù gǎn qīng yòng háo jī cùn lèi nèi cáng yì cū chōng yíng zhèng wèi jīn rì bèi shì yè yì wèn yǐ qián bó wèi qǐng zhèn yǐ cóng nèi cáng zhī fù jǐ bǎi wàn yǐ. qīng xū qián bó zòu lái zhèn suǒ bù lìn dì huàn shì bù lì ěr yú gōng tuì jí zhuāng qù zhèn jiāng shí liú qí yǐ wò bìng yú gōng jiàn zhī yīn zī yǐ jīn rì shì shì liú dà yán yuē: bīng xiōng qì zhàn wēi shì shèng rén bù dé yǐ fāng yòng zhī yú gōng yuē: jīn nì lǔ wéi tiān shān cǐ sì zì gǎi zuò běi rén pàn gǎi zuò bèi méng xí juǎn huái dōng xī kuī jiāng nán wǒ yǒu xīn fù zhī yōu jīn rì yòng hòu yóu wèi dé yǐ hū! liú. yòu yuē: qí zhí bù ài cháo tíng guān zhí jiāng guī zhì zhì zhāo tǎo yìn ěr yú gōng xiào yuē: gōng yán dà shì zhǔ jié dàn jīn guó shì rú cǐ shàng zì wáng quán zhī bài bù huáng jiǔ zhòng jiāng yǐ mǎ shàng cóng shì cǐ qǐ jiāng jūn shàng yìn shòu shí yé liú yǔ sāi shí jiàn kāng yǐ gào jí yú gōng bèi dào qū jiàn kāng shì rì wǒ shī bài jī yú guā zhōu yú gōng wǎng cǎi shí dào yù wáng quán bài bīng gè niǎo shòu sàn gōng jí xùn zhī jiē yuē: wǒ bèi zuó suí wáng quán zhǐ wén jīn shēng bù céng wén gǔ shēng gài quán wèi cháng yǔ zéi shān cǐ èr zì jiāo zhàn wéi shì zǒu ěr qù cǎi shí shàng èr shí lǐ běi lǔ gǎi zuò jūn gǔ shēng dòng dì cóng zhě zhǐ gōng yuē: shì yǐ zhì cǐ shè rén yù hé zhī yú gōng bù tīng jí suǒ mǎ xíng jì zhì cǎi shí wàng běi àn zéi cǐ zì gǎi zuò jīn rén yìng zhài lián gèn shù shí lǐ wǒ jūn xīng sàn wú jì lǜ yú gōng yì fú xíng zào qí xián huì jiàn yī èr tǒng zhì guān yú gōng láo zhī yīn wèn wáng quán bà bīng zhī yóu jiē yuē: quán jiāo duò bù xù shì zú fēi lǔ gǎi zuò dí zhī shàn shèng quán zhǐ yǒu zǒu ěr wǒ bèi wèi cháng yú gōng yuē: jīn kě zhàn hū! zhòng jiē xiào zhǐ běi àn yuē: bǐ shì rú cǐ shuí néng yǐ shēn fàn bì sǐ hū! yú gōng xú xiǎo zhī yuē: lǔ gǎi zuò dí wàn yī guò jiāng ér bèi cuò zú wú suǒ suī zǒu yì hé zhī jīn zǒu yì sǐ zhàn yì sǐ děng sǐ bù rú yī zhàn mào wàn sǐ qiú yī shēng zhuǎn huò wèi fú yīn bài chéng gōng zài cǐ yī jǔ shěn shuāng cháo tíng yī shí rǔ bèi èr shí yú nián huǎn jí nǎi bù néng yī zhàn yǐ bào guó zhòng jiē yuē: jīn suī yù zhàn nài wú zhǔ qí shì zhě hé yú gōng jiàn qí kě dòng chàng yán rǔ bèi zhǐ yuán wáng quán móu wàng zhì cǐ jīn zhāo tíng yǐ bié xuǎn jiāo wáng zhù jūn yǐ. zhòng è rán yuē: shuí kě jiāo zhě yú gōng yù zhī yuē: cháo tíng chà wǒ dào chí zhōu dào chí zhōu qǔ lǐ xiǎn zhōng jiāo cǐ jūn shì xiǎn zhōng rú hé zhòng hé cí yuē: dé rén yǐ. yú gōng yuē: lǔ gǎi zuò dí móu lái.
重盡委於賊(改作敵)虜(改作敵)乘勢奔突軍民自相蹂踐擁入城河與江爭渡溺死者什三四將士憤怒號呼指船底罵皆以權不戰誤國為言潰兵抱蘆葦浮江而過者散而之他甲子權宵遁自採石歸建康是日錡小捷於揚州之西南錡以王權失淮西則淮東孤軍恐不能守虎翌日乙丑遂棄揚州退保鎮江留一千五百人塞瓜洲渡亮兵進迫大江刻十一月初七日渡採石瀕江居民震驚竄伏吏士無人色朝廷以諸將逗遛大律召成閔代劉錡趣王權赴都堂議事先遣舍人虞公往池州趣李顯忠交王權軍事虞公陛辭上曰:朕固知和議不足恃二十餘年(宮中)錢物不敢輕用毫積寸累內藏亦粗充盈正為今日備適葉義問以錢帛為請朕已從內藏支付幾百萬矣。卿須錢帛奏來朕所不吝第患事不立耳虞公退急裝趣鎮江時劉錡已臥病虞公見之因咨以今日事勢劉大言曰:兵兇器戰危事聖人不得已方用之虞公曰:今逆虜違天(刪此四字改作北人)叛(改作背)盟席捲淮東西窺江南我有心腹之憂今日用後猶為得已乎!劉。又曰:錡直不愛朝廷官職將歸制置招討印耳虞公笑曰:公言大是主節但今國事如此上自王權之敗不遑九重將以馬上從事此豈將軍上印綬時耶劉語塞時建康已告急虞公倍道趨建康是日我師敗績於瓜洲虞公往採石道遇王權敗兵各鳥獸散公即訊之皆曰:我輩昨隨王權只聞金聲不曾聞鼓聲蓋權未嘗與賊(刪此二字)交戰惟是走耳去採石尚二十里北虜(改作軍)鼓聲動地從者止公曰:事已至此舍人慾何之虞公不聽亟索馬行暨至採石望北岸賊(此字改作金人)硬寨連亘數十里我軍星散無紀律虞公易服行造其閒會見一二統制官虞公勞之因問王權罷兵之由皆曰:權驕惰不恤士卒非虜(改作敵)之善勝權只有走耳我輩未嘗虞公曰:今可戰乎!眾皆笑指北岸曰:彼勢如此誰能以身犯必死乎!虞公徐曉之曰:虜(改作敵)萬一過江而輩措足無所雖走亦何之今走亦死戰亦死等死不如一戰冒萬死求一生轉禍為福因敗成功在此一舉矧雙朝廷衣食汝輩二十餘年緩急乃不能一戰以報國眾皆曰:今雖欲戰柰無主其事者何虞公見其可動唱言汝輩止緣王權繆妄致此今朝廷已別選交王駐軍矣。眾愕然曰:誰可交者虞公諭之曰:朝廷差我到池州到池州取李顯忠交此軍事顯忠如何眾合辭曰:得人矣。虞公曰:虜(改作敵)謀來。
rì guò jiāng shì yǐ pò qǐng zhū gōng dāng lì zhàn guān jiā yǐ fā nèi cáng kù qián bó bìng jié dù chéng xuān shǐ yǐ xià guān gào zài cǐ bān shǎng yǒu gōng zhě zhòng jiē yuē: chéng rán wǒ bèi xiào mìng zhū tǒng zhì qū chū zhuǎn xiāng gào yǔ xū yú hé jūn jiē fèn bì shǒu zhēng sǐ dí yú gōng jí yǔ gōu jí zhàn jiàn jiǎn shuǐ jūn wǔ qiān yú rén lián xiǎo zhōu hù àn yǐ gē chuán jūn dāng qián zhōng yè zhěng chuò shí yī yuè yǐ hài lǔ gǎi zuò jīn zhú tán yú cǎi shí xī àn shàng zhè dēng tán shā niú yáng shǐ hēi bái mǎ gè yī jì tiān dǎo jiāng qǐ fēng yǐ jì bǐng zǐ tán shàng jiàn huáng xiù qí gè èr liàng huàn jīn jiǎ zuò tán shàng huī hóng qí yǐ fā zhàn jiàn fán wǔ bǎi yú sōu yuán àn tiě qí zhōu zā sān sì shí jìn ér xián lǔ gǎi zuò bǐ jūn dà hū wǒ jūn pì yì huì běi fēng jí lǔ gǎi zuò běi chuán rú pī jiàn yǒu shù shí sōu jí báo nán àn gōng jiàn tǒng zhì shèng xīn fǔ qí bèi yuē: zuó yǔ ěr yì pò lǔ gǎi zuò dí wèi qī jīn nǎi bù yòng mìng hū! shèng huí gù yuē: shè rén zài cǐ jí huī jūn áo zhàn shì qì bǎi bèi wú bù yī dāng shí lǔ gǎi zuò jīn bīng dà bài gē chuán qián duàn zéi cǐ zì gǎi zuò dí guī lù àn shàng yú zhòng xī bài jiàng xiān shì qiú gǎi zuò liàng shì qí zhòng yù jìng kuà jiāng ér dù gù suǒ yòng jiē shì xiǎo zhōu yī zhōu jì shù shí rén qí zhǐ kě jū ér guān jūn suǒ cāo jiē méng chōng jù jiàn shì zú yòng mìng yù dí chuán jí zhuàng pī zhōng zhé quán zhōu shěn méi zéi gǎi zuò dí jì tuì nǜ gōng fǔ láo jiāng shì jù jié yīn qí zhì yǐ wén zhū tǒng lǐng guān huán zuò jiàn shū fǔ rén lì qū zǒu yú gōng zhī qián wéi jǐn sī guài zhī xián qū qǐ wèn lì shè rén hé guān zhí lì duì cǐ zhōng shū shè rén cháo tíng shì cóng guān yě. tǒng lǐng guān zhēng lǐ tíng xià bài yuē: chū wèi shè rén gé mén xuān zàn děng guān, qǐ yǒu wén guān néng chí qí xíng zhèn xián hū! yú gōng zhí zhí qí shǒu yuē: zhū gōng hé yán fāng yǔ zhū gōng gòng ān wēi tóng sǐ shēng qī yú pò zéi gǎi zuò dí yǐ bào guó jiā suì xiāng yǔ shì rì lǔ gǎi zuò běi bīng zài yù jì jiāng ér qí yì yǐ qū rán yóu zì zhāng bù yǐ guān jūn zhí tū běi àn duó qí dù kǒu yǐ shén bì kè dí gōng shè zhī lǔ gǎi zuò dí jiē tú bù dēng àn qì chuán ér fén zhī guān jūn chéng shì zòng huǒ jǐn wèi huī jìn lǔ gǎi zuò dí zhòng pī mǐ liàng huī jūn xià tán chū liàng shǐ wěi cān zhī zhèng shì lǐ tōng guì tán shàng kǒu zhàn xí wén zhāo wáng quán wù yín xiǎn zhōng zhì qiǎn yìng tàn qí guò jiāng zhī lǔ gǎi zuò jīn bīng yǐ zǒu yáng zhōu yǔ guā zhōu dù bīng hé yǐ. yú gōng wèi lǐ hóu yuē: zéi gǎi zuò dí chéng cǎi shí zhī bài kōng lěi wǎng hé guā zhōu bīng zhèn jiāng wú bèi wǒ dāng wǎng dì kǒng bīng shǎo jīn lái cǎi shí yù yì shēn qiàn zhú dī huò fá mù wèi shān shǒu yù shén gù lǔ gǎi zuò dí wèi kě zú fàn zhèn jiāng biān àn fēn tún bèi yù shén duō yào hài jǐn shù chù jiāng jūn néng rèn qí zé fēn yī jūn xiāng cóng rú hé gèng xū yǒu bǎi yú zhàn jiàn zé shì jì yǐ. lǐ hóu yuē: jìng shòu lìng shì rì yú gōng jìng fā xún cí hú mǎ jiā dù jiē dào shàng cuò zhì fāng lüè yí lǐ hái jiàn kāng gōng zhì jiàn kāng gōng zhì jiàn kāng jiàn yuán shū zhī fǔ shì zhāng gōng dào tú bù zào yè yú gōng wèn láo shén qín yuē: dào suǒ wèi lài gōng bì zhě wán yán liàng qī chū bā rì lái cǐ huì shí shǐ dào ān wǎng zhū gōng yīn yì kě yǐ wǎng zhèn jiāng zhě jiē yǒu nán sè zhāng mù yú gōng.
日過江勢已迫請諸公當力戰官家已發內藏庫錢帛並節度承宣使已下官告在此頒賞有功者眾皆曰:誠然我輩效命諸統制趨出轉相告語須臾合軍皆奮臂首爭)死敵虞公即與勾集戰艦簡水軍五千餘人連小舟護岸以戈船軍當前終夜整齪十一月乙亥虜(改作金)築壇於採石西岸上這登壇殺牛羊豕黑白馬各一祭天禱江乞風以濟丙子壇上見黃繡旂各二亮擐金甲坐壇上麾紅旂以發戰艦凡五百餘艘緣岸鐵騎周匝三四十進而閒虜(改作彼)軍大呼我軍辟易會北風急虜(改作北)船如劈箭有數十艘即薄南岸公見統制盛新撫其背曰:昨與爾議破虜(改作敵)為期今乃不用命乎!盛回顧曰:舍人在此即麾軍鏖戰士氣百倍無不一當十虜(改作金)兵大敗戈船前斷賊(此字改作敵歸)路岸上餘眾悉拜降先是酋(改作亮)恃其眾欲徑跨江而渡故所用皆是小舟一舟濟數十人其指可掬而官軍所操皆艨艟巨艦士卒用命遇敵船即撞劈中折(全舟)沈沒賊(改作敵)既退衄公撫勞將士具捷因騎置以聞諸統領官環坐見樞府人吏趨走虞公之前唯謹私怪之閒趨起問吏舍人何官職吏對此中書舍人朝廷侍從官也。統領官爭理庭下拜曰:初謂舍人閣門宣贊等官,豈有文官能馳騎行陣閒乎!虞公直執其手曰:諸公何言方與諸公共安危同死生期於破賊(改作敵)以報國家遂相與誓日虜(改作北)兵再欲濟江而其意已屈然猶自張不已官軍直突北岸奪其(渡口)以神臂克敵弓射之虜(改作敵)皆徒步登岸棄船而焚之官軍(乘勢縱火)盡為灰燼虜(改作敵)眾披靡亮揮軍下壇初亮使偽參知政事李通跪壇上口占檄文招王權戊寅顯忠至遣硬探騎過江知虜(改作金)兵已走揚州與瓜洲渡兵合矣。虞公謂李侯曰:賊(改作敵)懲採石之敗空壘往合瓜洲兵鎮江無備我當往第恐兵少今來採石愈益深塹築堤或伐木為柵守御甚固虜(改作敵)未可卒犯鎮江邊岸分屯備御甚多要害僅數處將軍能任其責分一軍相從如何更須有百餘戰艦則事濟矣。李侯曰:敬受令是日虞公徑發循慈湖馬家渡街道上措置方略迤邐還建康公至建康公至建康見元樞知府事張公燾(徒步)造謁虞公問勞甚勤曰:燾所謂賴公庇者完顏亮期初八日來此會食使燾安往諸公因議可以往鎮江者皆有難色張目虞公。
yuē: míng fǔ yǐ jiàn dà gōng kě rèn cǐ zé yú gōng wǎng zhèn jiāng yè liú qí liú jí yǐ jù zhí gōng shǒu yuē: cháo tíng yǎng bīng sān shí nián wǒ bèi yī jì wú suǒ shī jīn rì shèng dà gōng nǎi yī zhōng shū shè rén wǒ bèi kuì dāng sǐ yǐ. yú gōng tuì yǔ yáng cún zhōng chéng mǐn móu yuē: zéi yǐ kàn jiāng yí jí jīng huà shǒu yù zhī bèi jīn chuán. yòu xì àn yǒu rú lín qī bù kān jià yòng nài hé suì xiāng yǔ lín jiāng àn shì shí jiāng shàng zhǐ yǒu èr shí sì zhōu xiǎn zhōng suǒ qiǎn chuán yì zhì yú gōng mìng zhàn shì tà gē chuán shàng xià zhōng liú rú fēi běi àn lǔ qiú èr zì gǎi zuò bīng jiē píng lěi zòng guān hài è xiāng wèi yuē: nán jūn yǒu bèi jí qiǎn rén yáng zhōu bào liàng liàng chí zhì lì wèn zhū qiú gǎi zuò shuài yǐ bì dù zhī cè yǒu qiú shān cǐ zì guì qián yuē: nán jūn yǒu bèi wèi yì tú yě. xiǎng guān suǒ yòng zhōu jí xùn shǐ rú fēi níng néng dāng zhī. qiě cǎi shí dù fāng cǐ xiá shèn ér wǒ guó yóu bù lì qǐng xú wèi zhī móu yǐ cì qí xì liàng dà nù zhū qiú gǎi zuò shuài tuì jù móu yuē: nán jūn rú cǐ qǐ yí qīng jǔ zhī sòng sǐ ěr liàng xiōng yán bèi míng rì pǒ bù néng dù jiāng bì shā wǒ bèi bù rú xiān fā suì gòng dìng móu shā liàng yǐ wèi zhū qiú gǎi zuò shuài xǔ zuò nán jūn jié zhài zhí qū liàng qǐn zhàng qīn bīng wèn wèi shuí zhū qiú gǎi zuò shuài yǔ zhī yuē: wǒ yù zhàng qián zhé shì qīn bīng zòng zhī rù zhū qiú gǎi zuò shuài yǐn gōng shè liàng bèi shāng zhí wān jī gōng yuē: rǔ shì nán jiā rén yì yì wǒ jiā rén dá yuē: wǒ jiā rén liàng yuē: jīn rì shā wǒ shè wǒ shì zài rǔ děng bù shè wǒ sù shā wǒ rán wǒ zì zhī wú dào rǔ děng shā wǒ gù dāng zhū qiú gǎi zuò shuài lián shè zhàng zhōng shǐ xià rú yǔ liàng jí sǐ jiān shā qí fēi wǔ rén lǔ gǎi zuò jīn bīng suì tuì tún sān shí lǐ běi rén guó zhōu qiān jūn léi zhèng dù jiāng guī shùn bào lǔ gǎi zuò jīn zhǔ yǐ bèi shā yǐ. shǐ qí wǎng tàn dé qí shí shí èr yuè gēng zǐ yù yíng sù wèi shǐ hé yì jùn wáng yáng cún zhōng guǎn shì wèi mǎ jūn yù qián zhū jiāng dōu tǒng zhì chéng mǐn zhōng shū shè rén dū shì jīng xiāng jiāng huái cān móu jūn shì yú yǔn wén zǒng lǐng huái dōng jūn mǎ qián liáng zhū xià qīng liè zòu yǐ wén běi lěi yì jù liàng zhī sǐ rì lái qiú hé jié shū zòu shàng yuē: liàng yǐ yù shì jūn wú tǒng lǜ zhòng xīn bù gù lài zhū lù jiāng shuài guǎng xíng zhāo nà cháo yì yì yù jìn shī yú gōng xiān wǎng xíng zài suǒ bǐng yì shì yí shí lǔ gǎi zuò jīn suī yí tún bīng shàng zhù huái dōng gōng rù jiàn shàng wèi láo yǒu jiā yú gōng zòu yuē: cǐ miào táng shén líng bì xià yīng duàn jiāng shì yòng mìng yá hé lì yān shàng jiā shǎng zài sān yǒu zhǐ lùn gōng xíng shǎng zhāng zhèn shí jùn wáng qí shèng xīn dài gāo yǐ gōng liè xiǎn zhe rén zhuǎn sān guān qí yú jiāng shì yì yǐ cì tuī ēn yú gōng zòu zuó cǎi shí shì shì wēi jí chén yú zhèn děng xíng zhèn xián xǔ yǐ zhòng shǎng zhèn děng xiào sǐ lì zhàn sān guān kǒng bù zú chóu qí láo qǐ huí zài shēn gōng zhí tuī shǎng zhèn děng shàng yuē: xiǎng jiāng shàng shén wēi jí dé zhū jiāng zhì lì qí gōng qǐ wàng xún gǎi shòu zhèng rèn chéng xuān guān chá děng shǐ yú gōng jì lùn liè jīn chē jià jìn fā ér lǔ cǐ zì gǎi zuò běi jūn zài huái dōng zhèn jiāng duì lěi dào lù shàng gěng jīn dāng dū huái shàng zhī bīng duàn lǔ zhī èr zì gǎi zuò qí guī lù fā zhèn jiāng děng bīng wèi yǎn xí zhī jǔ lǔ gǎi zuò dí kě wú jiào lèi yǐ. shàng shēn rán zhī mìng gōng wǎng huái shàng cuò zhì ér zhū jūn xiān yǐ guò jiāng yǐ. shí èr yuè rén yín chéng mǐn shōu fù yáng zhōu jiǎ chén lǐ xiǎn zhōng yǐ dà jūn.
曰:明府已建大功可任此責虞公往鎮江謁劉錡劉疾已劇執公手曰:朝廷養兵三十年我輩一技無所施今日盛大功乃一中書舍人我輩愧當死矣。虞公退與楊存中成閔謀曰:賊已瞰江宜亟經畫守御之備今船。又系岸有如臨期不堪駕用柰何遂相與臨江按試時江上止有二十四舟顯忠所遣船亦至虞公命戰士踏戈船上下中流如飛北岸虜酋(二字改作兵)皆憑壘縱觀駭愕相謂曰:南軍有備亟遣人揚州報亮亮馳至立問諸酋(改作帥)以必渡之策有酋(刪此字)跪前曰:南軍有備未易圖也。曏觀所用舟楫迅駛如飛甯能當之。且採石渡方此狹甚而我國猶不利請徐為之謀以伺其隙亮大怒諸酋(改作帥)退聚謀曰:南軍如此豈宜輕舉祗送死耳亮凶訁孛明日叵不能渡江必殺我輩不如先發遂共定謀殺亮乙未諸酋(改作帥)許作南軍刦寨直趨亮寢帳親兵問為誰諸酋(改作帥)語之曰:我欲帳前折事親兵縱之入諸酋(改作帥)引弓射亮被傷直彎基弓曰:汝是南家人抑亦我家人答曰:我家人亮曰:今日殺我赦我是在汝等不赦我速殺我然我自知無道汝等殺我固當諸酋(改作帥)連射帳中矢下如雨亮即死兼殺其妃五人虜(改作金)兵遂退屯三十里北人虢州簽軍雷政渡江歸順報虜(改作金)主已被殺矣。使騎往探得其實十二月庚子御營宿衛使和義郡王楊存中管侍衛馬軍御前諸將都統製成閔中書舍人督視荊襄江淮參謀軍事虞允文總領淮東軍馬錢糧朱夏卿列奏以聞北壘亦具亮之死日來求和捷書奏上曰:亮已遇弒軍無統率眾心不固賴諸路將帥廣行招納朝議亦欲進師虞公先往行在所稟議事宜時虜(改作金)雖移屯兵尚駐淮東公入見上慰勞有加虞公奏曰:此廟堂神靈陛下英斷將士用命牙何力焉上嘉賞再三有旨論功行賞張振時俊王琪盛新戴皋以功烈顯著人轉三官其餘將士亦以次推恩虞公奏昨採石事勢危急臣於振等行陣閒許以重賞振等效死力戰三官恐不足酬其勞乞回在身宮職推賞振等上曰:曏江上甚危急得諸將致力其功豈忘尋改授正任承宣觀察等使虞公繼論列今車駕進發而虜(此字改作北軍)在淮東鎮江對壘(道路)尚梗今當督淮上之兵斷虜之(二字改作其)歸路發鎮江等兵為掩襲之舉虜(改作敵)可無噍類矣。上深然之命公往淮上措置而諸軍先已過江矣。十二月壬寅成閔收復揚州甲辰李顯忠以大軍。
jì jiāng qù hé zhōu sān shí lǐ yǔ zéi cǐ zì gǎi zuò běi jūn xiāng chí bǐng chén chéng mǐn shōu fù sì zhōu jiē yú gōng qián rì gǔ yǒng shì qì yī zhàn zhī lì yě. wèi jǐ běi lǔ gǎi zuò jūn dōu guǎn sī yǐ dié lái yún: zhèng lóng wú dào bèi yì xìng bīng jīn yǐ fèi yǔn chū lì xīn zhǔ jiàn yì bān shī ér cháo tíng jiāng fù cóng hé yì yān zì gǔ jiāng huái yòng bīng chēng zhōu yú zhī chì bì xiè yuán zhī féi shuǐ wèi juàn gōng rán yú chéng cáo gōng shì zú pí yì zhī yú ér féi shuǐ zhī shèng chū yú fú jiān tuì shī zhī wú lǜ jīn liàng yǐ tāo tiān zhī nì yīn móu shù shí nián xià tiān kōng guó èr zì zhǎng qū quǎn yáng gǎi zuò shēn rù kōng guó lái kòu shān cǐ sì zì ér yú gōng fèn rán yǐ zhōng yì xùn guó shuài bà sàn zhī zú shēn zì dū zhàn suì chéng cǎi shí zhī guā zhōu zhī lǔ gǎi zuò bīng bù zhàn ér zì bì cǐ qǐ yǔ chì bì féi shuǐ chéng wēi jiǎo xìng tóng shān yǔ zāi! yì shí guó shǐ dà shū tè shū yǔ sòng pǐ xiū jiàn shēn jù shàng shuō bì yǒu néng xiào lēi yàn rán míng sòng huái xī bēi yǐ yáng lì wú qián zhī jī zhě rán yuǎn fāng shū shēng jí yù guǎng qí shì yǐ zhuàng wú zhōng guó zhī wēi jī lì shì dài fū zhī qì jǐn zài bài qǐ shǒu ér shū zhī.
濟江去和州三十里與賊(此字改作北軍)相持丙辰成閔收復泗州皆虞公前日鼓勇士氣一戰之力也。未幾北虜(改作軍)都管司以牒來云:正隆無道背議興兵今已廢殞初立新主見議班師而朝廷將復從和議焉自古江淮用兵稱周瑜之赤璧謝元之淝水為雋功然瑜乘曹公士卒疲疫之餘而淝水之勝出於苻堅退師之無律今亮以滔天之逆陰謀數十年(下添空國二字)長驅犬羊(改作深入)空國來寇(刪此四字)而虞公奮然以忠義徇國帥罷散之卒身自督戰遂成採石之瓜洲之虜(改作兵)不戰而自斃此豈與赤壁淝水乘危徼幸同山語哉!異時國史大書特書與宋匹休薦紳鉅上說必有能效勒燕然銘頌淮西碑以揚厲無前之績者然遠方書生亟欲廣其事以壯吾中國之威激厲士大夫之氣謹再拜稽首而書之。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn èr bǎi sì shí yī jiào kān jì.
※卷二百四十一校勘記。
xú sī jì cè kě yě. sī wù zuò shǐ qí xián jiǎng xìn xiū mù jiǎng wù zuò móu jiāng guān jǐng shì xióng yǐ èr shí wǔ qí yíng jiàng jiàng wù zuò jiàn lǐ qiān hù yuē yǒu sān shí qí yī zuò yuē yǐn sān bǎi qí gèng xū yǒu bǎi yú zhàn jiàn yǒu yīng zuò dé bǐng shēn běi rén zhì hǔ zhōu dá jūn léi zhèng tuō bǐng shēn èr zì.
徐思計策可也。(思誤作使)其閒講信修睦(講誤作謀)將官景世雄以二十五騎迎降(降誤作見)李千戶約有三十騎(一作約引三百騎)更須有百餘戰艦(有應作得)丙申北人〈豸虎〉州答軍雷政(脫丙申二字)。