yán xìng xià zhì yī bǎi sì shí yī.
炎兴下帙一百四十一。
qǐ shào xīng sān shí yī nián shí yī yuè èr shí bā rì bǐng shēn, jǐn qí rì.
起绍兴三十一年十一月二十八日丙申,尽其日。
èr shí bā rì bǐng shēn jīn guó wán yán liàng bèi shì yú yáng zhōu.
二十八日丙申金国完颜亮被弑於扬州。
yí shǐ yuē: jīn guó zhǔ liàng zhù yú yáng zhōu zhī dōng nán dū zhū wàn hù dù jiāng shén jí xiàn lái rì bù dù jǐn xíng zhū zhǎn wàn hù jiē jù zhī shì shí gé wáng yǐ jí wèi yú guó zhōng gǎi dà dìng yuán nián yǒu chuán lù qí shè shū zhì jūn zhōng zhě wàn hù děng yǐ dà jiāng bù kě dù zhǎn lù bù miǎn suì gè huái yì xīn yǒu shì qí zhǔ guī gé wáng yì liàng yǒu qīn bīng jiē xīn fù rén yǐ zǐ rōng chuān jiǎ wèi zhī zǐ rōng jūn. yòu wèi zhī xì jūn sù hào jīng yǒng zhū wàn hù qǐng yú liàng yuē: zǐ rōng jūn yuǎn xíng shù qiān lǐ wèi yǒu yǐ kào zhī kě lìng zì qǔ tài zhōu kào qí jūn liàng rán zhī suì fā zǐ rōng jūn qǔ tài zhōu zhū wàn hù wú suǒ wèi bǐng shēn yè chí jìn gōng tū rù zhàng xià wèi zhě zhǐ zhī zé yuē: yǒu jí shì wén zòu liàng wén xuān yù pī yī chū zé shǐ yǐ jí zuǒ yòu yǐ. luàn shǐ qí fā liàng bì yú zhàng zhōng, yú shì xuān xiāo bù zhǐ liáng shàng shū zhě wén luàn jí chí rù hū zhū wàn hù yuē: shì yǐ rú cǐ gù wú kě nài hé rán fāng yǔ dí guó xiāng chí bù zhī zhū jūn hé yǐ shàn qí hòu zhòng jiē bù yán liáng shàng shū yuē: dāng fǔ dìng zhū jūn wù shǐ xiāo luàn xú shǐ jì cè kě yě. zhòng shāo dìng liáng shàng shū suì qǔ zhǐ cǎo dié yún: dà jīn guó dié dà sòng guó sān xǐng shū mì yuàn guó cháo tài zǔ huáng dì chuàng yè kāi jī yǎn yǒu tiān xià qì jīn sì shí yú nián qí xián móu xìn xiū bīng gé qǐn chù bǎi xìng ān yè bù yì zhèng lóng shī dé shī chū wú míng shǐ liǎng guó shēng líng jiē zāo tú tàn fèng qīn qiū zǐ míng zhào yǐ xíng fèi yǔn dà chén jiàng shuài fāng yì bān shī fù guān gè yí jí bīng yǐ dūn jiù hǎo xū zhì yí dié dié jù rú qián shì xū dié dà sòng sān xǐng shū mì yuàn zhào yàn dà dìng yuán nián shí yī yuè sān shí rì dié yín qīng guāng lù dài fu zuǒ lǐng bīng dōu jiān kāi guó gōng pú chá gǎi zuò fù chá lóng hǔ wèi dà jiàng jūn yòu lǐng jūn dōu jiān tú dān gǎi zuò tú kè tǎn yòu lǐng jiān jūn chóng jìn zuǒ lǐng jūn jiān jūn pān guó gōng tú dān yí tóng sān sī yòu lǐng jūn fù dū du hán guó gōng yín qīng róng lù dài fū yòu lǐng jūn dà dū dū kāi guó gōng tài bǎo zuǒ lǐng jūn dà dū dū qí guó gōng chū guā zhōu zhī yì jūn zhōng sǎn rén zhāng zhēn bèi lǔ liàng xù fù mǎ dū wèi jiàn ér liú zhī fù mǎ guǎn huáng tóu nǚ zhēn sān wàn rén shān fù mǎ zhì cǐ shí zì liàng wén gé wáng yǐ lì yǐ wèi mìng fù mǎ yǐ běn bù bīng guī bǐng shēn bīng biàn fù mǎ bīng jì xíng yǒu wēn tūn gǎi zuò wēn dōu zhě mì zhāng zhēn ér dé zhī liáng shàng shū jì zuò dié wèi yǒu rén chuán xíng nǎi yǐ zhāng zhēn zhāi dié wù xū fā shí èr yuè jǐ hài dù jiāng shì shí jiāng nán dàn bú jiàn lǔ gǎi zuò jīn rén yìn mǎ yú jiāng bīn fāng yí zhī huì zhāng zhēn dào fāng zhī liàng bèi shì lǔ gǎi zuò jīn qí yǐ yǒu huí zhě yǒu guó zhōu qiān jūn léi zhèng zhě xiān zì xián dào lái guī shuō liàng bèi shì chū yóu wèi xìn dé liáng shàng shū dié nǎi shǎng zhèng yǐ guān.
遗史曰:金国主亮驻於扬州之东南督诸万户渡江甚急限来日不渡尽行诛斩万户皆惧之是时葛王已即位於国中改大定元年有传录其赦书至军中者万户等以大江不可渡斩戮不免遂各怀异心有弑其主归葛王意亮有亲兵皆心腹人以紫茸穿甲谓之紫茸军。又谓之细军素号精勇诸万户请於亮曰:紫茸军远行数千里未有以犒之可令自取泰州犒其军亮然之遂发紫茸军取泰州诸万户无所畏丙申夜持劲弓突入帐下卫者止之则曰:有急事闻奏亮闻喧欲披衣出则矢已及左右矣。乱矢齐发亮毙於帐中,於是喧嚣不止梁尚书者闻乱即驰入呼诸万户曰:事已如此固无可柰何然方与敌国相持不知诸君何以善其後众皆不言梁尚《书》曰:当抚定诸军勿使嚣乱徐使计策可也。众稍定梁尚书遂取纸草牒云:大金国牒大宋国三省枢密院国朝太祖皇帝创业开基奄有天下迄今四十馀年其闲谋信修兵革寝处百姓安业不意正隆失德师出无名使两国生灵皆遭涂炭奉亲丘子明诏已行废殒大臣将帅方议班师赴关各宜戢兵以敦旧好须至移牒牒具如前事须牒大宋三省枢密院照验大定元年十一月三十日牒银青光禄大夫左领兵都监开国公蒲察(改作富察)龙虎卫大将军右领军都监徒单(改作图克坦)右领监军崇进左领军监军潘国公徒单仪同三司右领军副都督函国公银青荣禄大夫右领军大都督开国公太保左领军大都督齐国公初瓜洲之役军中散人张真被虏亮壻驸马都尉见而留之驸马管黄头女真三万人(删驸马至此十字)亮闻葛王已立乙未命驸马以本部兵归丙申兵变驸马兵既行有温暾(改作温都)者觅张真而得之梁尚书既作牒未有人传行乃以张真斋牒戊戌发十二月己亥渡江是时江南但不见虏(改作金)人饮马於江滨方疑之会张真到方知亮被弑虏(改作金)骑已有回者有虢州签军雷政者先自闲道来归说亮被弑初犹未信得梁尚书牒乃赏政以官。
cháo gōng bài méng jì yuē: èr shí qī rì jīn lǔ gǎi zuò rén zhū qiú cǐ zì gǎi zuò jiàng lǐng jí zhòng bīng zhàng zhōng xiāng yǔ móu yuē: nán jūn rú cǐ cǐ qǐ yí qīng jǔ qián yǒu dà jiāng zhī xiǎn chē chuán zhī dí hòu yǒu liáng yùn zhī zǔ qiāo shā zhī yōu zhī sòng sǐ ěr wán.
晁公败盟记曰:二十七日金虏(改作人)诸酋(此字改作将领)集众兵帐中相与谋曰:南军如此此岂宜轻举前有大江之险车船之敌後有粮运之阻敲杀之忧祗送死耳完。
yán liàng xiōng yán bèi wǒ bèi. ruò wú chuán dù jiāng bì shā wǒ děng nài hé nèi yī wàn hù yuē: děng sǐ qiú shēng kě hū! zhòng jiē yuē: yuàn wén jiào lìng dé shēng zé kě yǒu wàn hù dài zǒng guǎn lǐ zǒng guǎn zhě zhū qiú gǎi zuò jiāng zhī háo qǐ qián mì yù zhū qiú gǎi zuò jiāng yuē: shā láng zhǔ què yǔ nán sòng tōng hé guī xiāng zé shēng zhòng kǒu yī cí kǒu nuò bù shí qǐng zhū qiú gǎi zuò jiāng tǒng jí jiǎ bīng wàn yú rén kòng xián chí mǎn hū zào zhí rù nì shān cǐ zì liàng qǐn zhàng bǎ mén chù jūn bù zài wèi shuí yuē: wǒ děng yù zhì zhàng qián yǒu gōng shì lǐ huì xì jūn zòng rù zhū qiú gǎi zuò jiāng yǐn bīng shè zhàng zhōng liàng zuǒ yòu hù jià qīn xìn bīng wèi shí qí nán zuò huàn jiǎ shàng mǎ gè dài nú bì chū yíng tuō shēn běi zǒu ér liàng jué biàn suǒ gōng jiàn zhàng jiàn gù shì zuǒ yòu wú yī rén yǐ. nǎi dú shēn cāng cù yǐn gōng yù shè yuē: nán jiā rén wǒ jiā rén jīn rì shā wǒ shè wǒ zài rǔ děng qiú wǒ kě yě. wú qǔ shì jūn zhī míng zhū qiú gǎi zuò jiāng bù yīng lián shè zhàng zhōng shǐ xià rú yǔ liàng jí sǐ yú yáng zhōu bìng shā fēi èr rén tài fù yī rén zuǒ yòu qīn xìn móu shì zhě shù shí rén huò yún: nì shān cǐ zì liàng yǒu mèi fū zhě jiàn biàn zuò xiān zì rèn yú nì shān cǐ zì liàng fù jì tuō jǐ fú jì ér yì bù miǎn yú sǐ wèi luàn jūn suǒ hài xiān shì nì shān cǐ zì liàng yǒu qīn jūn nǚ zhēn shān cǐ èr zì sān wàn máo dùn gē jǐ qì xiè jīng chún jǐn yòng zǐ rōng sī tāo chuān lián tiě jiǎ hào zǐ rōng jūn qí cì yòng huáng rōng hào huáng rōng guó qí cì yòng qīng rōng hào qīng rōng jūn zǐ qīng huáng sān jūn yī míng xì jūn. yòu míng hù jià jūn zhuān yī zú yù sù wèi suī yǒu dà dí xī bù qiǎn xíng chū zhū qiú gǎi zuò jiāng yù shì nì shān cǐ zì liàng yě. ér xì jūn yōng wèi yán mì bù kě dé jìn yīn wèi xì jūn děng yuē: huái dōng zǐ nǚ yù bó jìn jiē táo bì zài tài zhōu chéng yù wǒ bèi jí yù guò jiāng wú yóu de wǎng tài zhōu qǔ fù guì lè děng hé bù qǐng láng zhǔ qǐ pò tài zhōu ér qǔ zhī xì jūn xīn rán ér qǐng nì shān cǐ zì liàng cóng zhī xì jūn qù zhě sān wàn rén yī gǔ dà pò tài zhōu zǐ nǚ yù bó wú yí tài zhōu tǒng zhì guān wáng gāng qì chéng zǒu jiāng yīn èr shí bā rì pò tài zhōu ér nì shān cǐ zì liàng bèi shì nǎi èr shí qī rì yě. èr shí bā rì jiàng guān jǐng shì xióng yǐ èr shí wǔ qí yíng jiàn lǔ gǎi zuò jīn rén lǐ qiān hù yuē yǒu sān shí qí yōng guò zhǎo zhōu bèi lǔ cài rén zhāng zhēn bìng guó zhōu qiān jūn léi zhèng dù jiāng guī shùn bào lǔ gǎi zuò jīn zhǔ yǐ bèi shì qì.
颜亮凶讠孛我辈。若无船渡江必杀我等柰何内一万户曰:等死求生可乎!众皆曰:愿闻教令得生则可有万户戴总管李总管者诸酋(改作将)之豪起前密谕诸酋(改作将)曰:杀郎主却与南宋通和归乡则生众口一词口诺不食顷诸酋(改作将)统集甲兵万馀人控弦持满呼噪直入逆(删此字)亮寝帐把门绌军部在为谁曰:我等欲至帐前有公事理会细军纵入诸酋(改作将)引兵射帐中亮左右护驾亲信兵卫识其难作擐甲上马各带奴婢出营脱身北走而亮觉变索弓箭仗剑顾视左右无一人矣。乃独身仓卒引弓欲射曰:南家人我家人今日杀我赦我在汝等囚我可也。无取弑君之名诸酋(改作将)不应连射帐中矢下如雨亮即死於扬州并杀妃二人太傅一人左右亲信谋事者数十人或云:逆(删此字)亮有妹夫者见变作先剚刃於逆(删此字)亮腹冀脱己福既而亦不免於死为乱军所害先是逆(删此字)亮有亲军女真(删此二字)三万矛盾戈戟器械精纯尽用紫茸丝绦穿联铁甲号紫茸军其次用黄茸号黄茸国其次用青茸号青茸军紫青黄三军一名细军。又名护驾军专一族御宿卫虽有大敌悉不遣行初诸酋(改作将)欲弑逆(删此字)亮也。而细军拥卫严密不可得近因谓细军等曰:淮东子女玉帛尽皆逃避在泰州城域我辈急欲过江无由得往泰州取富贵乐等何不请郎主乞破泰州而取之细军欣然而请逆(删此字)亮从之细军去者三万人一鼓大破泰州子女玉帛无遗泰州统制官王纲弃城走江阴二十八日破泰州而逆(删此字)亮被弑乃二十七日也。二十八日将官景世雄以二十五骑迎见虏(改作金)人李千户约有三十骑拥过爪洲被虏菜人张真并虢州签军雷政渡江归顺报虏(改作金)主已被弑讫。
shén lù jì yuē: liàng chū móu nán qīn yě. yòng liáng kè wǔ guāng dào mǎ qīn guō ān guó děng wéi móu zhǔ jǐn shuā zài guó fān hàn zhè wǔ shí yú wàn fēn wǔ shuì jīng hé zhōng fǔ dù dà qìng guān rù shǎn xī jīng mèng jīn dù zhě wèi yù yíng zhōng jūn liàng tǒng zhì rǔ luò jīng hé běi xī lù wèi zhōu zhāng jiā dù zhě wǎng hàn shàng jīng jùn zhōu tōng lì jūn dù zhě qián lái xú sù jīng hé xián yǐ dōng guò shān dōng rù jiāo xī zhě jiē dà hàn jūn shǐ hé xǐ bèi jǐn gǎi zuò kā qí kā bèi lè zǒng fān jūn wǎng xī hé dé shùn yù xiān píng bā shǔ rèn xuān huī mìng míng liú è tǒng zài jūn shí yú wàn zhì guāng huà è jiāng líng chà gāo jǐng shān tǒng dà hàn jūn zhì jiāo xī dēng zhàn chuán chén bīng yú hǎi liàng zì tí dà bīng zhí zhì huái yáng yào yī jǔ ér xià xiān yǐ cǎi shí nán dù dìng yào dù guā zhōu rú wéi zhì lái rì jiē cóng jūn fǎ zhòng jūn kǒng jù wéi yǐ dài sǐ jì wǒ suǒ chū quàn nóng shǐ qì dān ā liè gǎi zuò a lǐ děng móu shí yī yuè èr shí liù rì yè fēn yǐ yù yíng zhū jūn gōng nǔ chí mǎn xiàng nèi xuān huá shēng jìn yù zhàng liàng jīng wèn mò fēi.
神麓记曰:亮初谋南侵也。用梁恪五光道马钦郭安国等为谋主尽刷在国番汉这五十馀万分五睡经河中府渡大庆关入陕西经孟津渡者为御营中军亮统至汝洛经河北西路卫州张家渡者往汉上经浚州通利军渡者前来徐宿经河闲以东过山东入胶西者皆大汉军使合喜孛堇(改作喀齐喀贝勒)总番军往熙河德顺欲先平巴蜀任宣徽命名刘萼统在军十馀万至光化扼江陵差高景山统大汉军至胶西登战船陈兵於海亮自提大兵直至淮阳要一举而下先以采石难渡定(要渡)瓜洲如违制来日皆从军法众军恐惧惟以待死计我所出劝农使契丹阿列(改作阿里)等谋十一月二十六日夜分以御营诸军弓弩持满向内喧哗声近御帐亮惊问莫非。
nán jūn zhì hū! wáng guāng dào bǐng zhú yǐn liàng chū zhàng lái wèi jí yán xián zhòng wèi yuē: jūn wéi tiān nüè mín shā mǔ lù qīn zú miè dà chén jǔ guó chóu tòng wéi jūn yī rén nán cháo wú zuì bèi yuē fàn biān shēng zào xìn duān bù róng jiàn zhēng è nì bù dào shén rén gòng nù, qǐ néng tuō hū! liàng jiàn bù miǎn wèi yuē: rǔ děng shā wǒ shùn nán hū! guī guó hū! lì shēng yán guī guó zhòng jiàn jiē fā shè sǐ fén qí shī shí nián sì shí wáng guāng dào liáng kè mǎ qīn guō ān guó děng jiē yù hài jiù qiǎn yì shǐ zǒu zhì biàn shā huáng hòu tú gū dān gǎi zuò tú kè tǎn shì tài zǐ guāng yīng qí huì fēi dé fēi zhāo róng ān wēi róng zhāo yí shū yí shí liù wèi yù pín jiē fàng guī zōng liàng jiǎn zōng miào fèi jì sì qì fǎ lǜ zhú gōng chén zhì gōng shì shì tái xiè nèi yín luàn fàn qīn qī qīng bǎi xìng hǎo gōng zhàn qīn biān jìng nüè shēng líng shì zhì rú cǐ shì fǎ wéi tiān nüè wù yuē: yáng suì shì wèi hǎi líng yáng wáng hòu yuē: yōu huáng hòu xī yuē: shāng tài zǐ.
南军至乎!王光道秉烛引亮出帐来未即言闲众谓曰:君违天虐民杀母戮亲族灭大臣举国愁痛惟君一人南朝无罪背约犯边生造衅端不容谏诤恶逆不道神人共怒,岂能脱乎!亮见不免谓曰:汝等杀我顺南乎!归国乎!厉声言归国众箭皆发射死焚其尸时年四十王光道梁恪马钦郭安国等皆遇害就遣驿使走至汴杀皇后徒姑丹(改作图克坦)氏太子光英其惠妃德妃昭容安危容昭仪淑仪十六位御嫔皆放归宗亮简宗庙废祭祀弃法律逐功臣治宫室饰台榭内淫乱犯亲戚轻百姓好攻战侵边境虐生灵是致如此谥法违天虐物曰:炀遂谥为海陵炀王后曰:幽皇后息曰:殇太子。
yú shàng shū cǎi shí bì zhè shí jì yuē: shào xīng sān shí yī nián wán yán liàng yú méng rù sāi jìn bīng jiāng huái qiǎn zhū qiú gǎi zuò jiāng fēn dào rù kòu gǎi zuò jìng yī jūn zūn jiāng dào yǐ qū liǎng zhè yī jūn chū sù bó yǐ róu huái xī yī jūn lì táng dèng yǐ kàn jīng xiāng yī jūn jù qín fèng yǐ cì liáng shǔ cháo tíng mìng zhū jiàng fēn tún hàn yù wú jiè zhù xìng zhōu yáo zhòng zhù hàn zhōng wáng yàn zhù ān kāng wú gǒng zhù xiāng yáng lǐ dào zhù jiāng líng tián liàng zhōng zhù wǔ chāng qī fāng zhù dāng yáng lǐ xiǎn zhōng zhù chí yáng wáng quán zhù jiàn kāng liú qí zhù zhèn jiāng chéng mǐn zhù jìn yáng lǐ bǎo shǒu hǎi dào qiū jiǔ yuè liàng yǐ bīng shí wàn hào sì shí wàn zhí qū jiāng nán wèi bì dù zhī jǔ shí liú qí wèi huái nán zhè xī jiāng dōng xī lù zhì zhì jīng jī huái běi jīng dōng lù hé běi dōng lù zhāo tǎo shǐ fēn mìng zhū shuài hàn yù shí yuè yǐ mǎo lǔ gǎi zuò jīn bīng zì fā fēng guò huái xī bǐng chén qīn fàn shān cǐ zì lú zhōu xià tiān zhì zì kū gāo xià zhài wù wǔ qiǎn shū mì yè yì wèn dū shì jīng xiāng jiāng huái jūn mǎ zhōng shū shè rén yú yǔn wén cān móu jūn shì hóng mài féng fāng bìng chōng xíng fǔ mù shǔ yǐ wèi lǔ gǎi zuò jīn bīng fàn gǎi zuò gōng chú zhōu xiān shì liú qí qiǎn wáng quán jiāng bīng dù huái yíng dí quán dòu liú bù jìn zhì lì yáng xiū zhù chéng lěi wèi zì ān jì qí zài xí quán wǎng shòu chūn quán yǐ wēi xié zǒng cáo gù qǐng yú cháo qǐ liú quán shǒu hé zhōu qí fù dū xíng quán shǎo shì yǐ sān rì fā yī jūn fán èr shí sì rì jǐn fā qù bā jūn zhǐ yú lú zhōu shù shǒu gù lǔ gǎi zuò jīn rén fàn gǎi zuò zhì huái dé yǐ xì qiáo cóng róng ér jìn rú rù wú rén zhī jìng quán xuán qì lú zhōu huí tún zhāo guān jiàng shì jiē qǐng zhàn quán nǎi lǐng qīn bīng xiān dùn huī zhòng shǐ tuì lǔ gǎi zuò jīn qí zhì wèi zi qiáo quán shǐ qiǎn yáo xìng yī jūn yíng dí xìng lù lì sǐ zhàn shù gào jí yú quán quán dà yǐn yàn yú xiān zōng shān shàng yǐ qún dāo fǔ zì wèi shū wú yuán xìng yì xìng shì suī què yóu shā zéi shān cǐ zì shù bǎi rén qín qú shuài ér huí huì zéi gǎi zuò dí jiǎ lì quán zhì yǐ wù xìng xìng bēn rù suì yǔ qí tú jù xiàn quán yóu zǒu qí bào jié jì yǐ qī wǎng zì jiě zì shì bù fù gèng yǔ zéi gǎi zuò dí jiē jìng huí hé zhōu zhōu chéng xīn zhù ér suǒ chǔ zī liáng kě wéi shù yuè jì quán zhì bù zài shǒu nǎi dài zhòng yuē: yǐ de lìng lìng qì chéng shǒu jiāng gēng shēn quán dēng chē chuán shàng suì zì fén xī mén qì hé zhōu xiān wǎng cǎi shí xīn yǒu lǔ gǎi zuò jīn bīng xiàn hé zhōu chéng zhōng liáng chǔ qì xiè zī.
虞尚书采石毙这时记曰:绍兴三十一年完颜亮渝盟入塞进兵江淮遣诸酋(改作将)分道入寇(改作境)一军遵江道以趋两浙一军出宿亳以蹂淮西一军历唐邓以瞰荆襄一军据秦凤以伺梁蜀朝廷命诸将分屯捍御吴玠驻兴州姚仲驻汉中王彦驻安康吴拱驻襄阳李道驻江陵田量中驻武昌戚方驻当阳李显忠驻池阳王权驻建康刘锜驻镇江成闵驻晋阳李宝守海道秋九月亮以兵十万号四十万直趋江南为必渡之举时刘锜为淮南浙西江东西路制置京畿淮北京东路河北东路招讨使分命诸帅捍御十月乙卯虏(改作金)兵自发丰过淮西丙辰侵犯(删此字)庐州(下添至字)枯皋下寨戊午遣枢密叶义问督视荆襄江淮军马中书舍人虞允文参谋军事洪迈冯方并充行府幕属已未虏(改作金)兵犯(改作攻)滁州先是刘锜遣王权将兵渡淮迎敌权逗遛不进至历阳修筑城垒为自安计锜再檄权往寿春权以威胁总曹固请於朝乞留权守和州锜复督行权少是已三日发一军凡二十四日仅发去八军止於庐州戍守故虏(改作金)人犯(改作至)淮得以系桥从容而进如入无人之境权旋弃庐州回屯昭关将士皆请战权乃领亲兵先遁麾众使退虏(改作金)骑至尉子桥权始遣姚兴一军迎敌兴戮力死战数告急於权权大饮宴於仙踪山上以群刀斧自卫殊无援兴意兴势虽却犹杀贼(删此字)数百人擒渠帅而回会贼(改作敌)假立权帜以误兴兴奔入遂与其徒俱陷权犹走旗报捷冀以欺罔自解自是不复更与贼(改作敌)接径回和州州城新筑而所储资粮可为数月计权志不在守迺绐众曰:已得令令弃城守江庚申权登车船上遂自焚西门弃和州先往采石辛酉虏(改作金)兵陷和州城中粮储器械辎。
zhòng jǐn wěi yú zéi gǎi zuò dí lǔ gǎi zuò dí chéng shì bēn tū jūn mín zì xiāng róu jiàn yōng rù chéng hé yǔ jiāng zhēng dù nì sǐ zhě shén sān sì jiàng shì fèn nù háo hū zhǐ chuán dǐ mà jiē yǐ quán bù zhàn wù guó wèi yán kuì bīng bào lú wěi fú jiāng ér guò zhě sàn ér zhī tā jiǎ zǐ quán xiāo dùn zì cǎi shí guī jiàn kāng shì rì qí xiǎo jié yú yáng zhōu zhī xī nán qí yǐ wáng quán shī huái xī zé huái dōng gū jūn kǒng bù néng shǒu hǔ yì rì yǐ chǒu suì qì yáng zhōu tuì bǎo zhèn jiāng liú yī qiān wǔ bǎi rén sāi guā zhōu dù liàng bīng jìn pò dà jiāng kè shí yī yuè chū qī rì dù cǎi shí bīn jiāng jū mín zhèn jīng cuàn fú lì shì wú rén sè cháo tíng yǐ zhū jiàng dòu liú dà lǜ zhào chéng mǐn dài liú qí qù wáng quán fù dōu táng yì shì xiān qiǎn shè rén yú gōng wǎng chí zhōu qù lǐ xiǎn zhōng jiāo wáng quán jūn shì yú gōng bì cí shàng yuē: zhèn gù zhī hé yì bù zú shì èr shí yú nián gōng zhōng qián wù bù gǎn qīng yòng háo jī cùn lèi nèi cáng yì cū chōng yíng zhèng wèi jīn rì bèi shì yè yì wèn yǐ qián bó wèi qǐng zhèn yǐ cóng nèi cáng zhī fù jǐ bǎi wàn yǐ. qīng xū qián bó zòu lái zhèn suǒ bù lìn dì huàn shì bù lì ěr yú gōng tuì jí zhuāng qù zhèn jiāng shí liú qí yǐ wò bìng yú gōng jiàn zhī yīn zī yǐ jīn rì shì shì liú dà yán yuē: bīng xiōng qì zhàn wēi shì shèng rén bù dé yǐ fāng yòng zhī yú gōng yuē: jīn nì lǔ wéi tiān shān cǐ sì zì gǎi zuò běi rén pàn gǎi zuò bèi méng xí juǎn huái dōng xī kuī jiāng nán wǒ yǒu xīn fù zhī yōu jīn rì yòng hòu yóu wèi dé yǐ hū! liú. yòu yuē: qí zhí bù ài cháo tíng guān zhí jiāng guī zhì zhì zhāo tǎo yìn ěr yú gōng xiào yuē: gōng yán dà shì zhǔ jié dàn jīn guó shì rú cǐ shàng zì wáng quán zhī bài bù huáng jiǔ zhòng jiāng yǐ mǎ shàng cóng shì cǐ qǐ jiāng jūn shàng yìn shòu shí yé liú yǔ sè shí jiàn kāng yǐ gào jí yú gōng bèi dào qū jiàn kāng shì rì wǒ shī bài jī yú guā zhōu yú gōng wǎng cǎi shí dào yù wáng quán bài bīng gè niǎo shòu sàn gōng jí xùn zhī jiē yuē: wǒ bèi zuó suí wáng quán zhǐ wén jīn shēng bù céng wén gǔ shēng gài quán wèi cháng yǔ zéi shān cǐ èr zì jiāo zhàn wéi shì zǒu ěr qù cǎi shí shàng èr shí lǐ běi lǔ gǎi zuò jūn gǔ shēng dòng dì cóng zhě zhǐ gōng yuē: shì yǐ zhì cǐ shè rén yù hé zhī yú gōng bù tīng jí suǒ mǎ xíng jì zhì cǎi shí wàng běi àn zéi cǐ zì gǎi zuò jīn rén yìng zhài lián gèn shù shí lǐ wǒ jūn xīng sàn wú jì lǜ yú gōng yì fú xíng zào qí xián huì jiàn yī èr tǒng zhì guān yú gōng láo zhī yīn wèn wáng quán bà bīng zhī yóu jiē yuē: quán jiāo duò bù xù shì zú fēi lǔ gǎi zuò dí zhī shàn shèng quán zhǐ yǒu zǒu ěr wǒ bèi wèi cháng yú gōng yuē: jīn kě zhàn hū! zhòng jiē xiào zhǐ běi àn yuē: bǐ shì rú cǐ shuí néng yǐ shēn fàn bì sǐ hū! yú gōng xú xiǎo zhī yuē: lǔ gǎi zuò dí wàn yī guò jiāng ér bèi cuò zú wú suǒ suī zǒu yì hé zhī jīn zǒu yì sǐ zhàn yì sǐ děng sǐ bù rú yī zhàn mào wàn sǐ qiú yī shēng zhuǎn huò wéi fú yīn bài chéng gōng zài cǐ yī jǔ shěn shuāng cháo tíng yī shí rǔ bèi èr shí yú nián huǎn jí nǎi bù néng yī zhàn yǐ bào guó zhòng jiē yuē: jīn suī yù zhàn nài wú zhǔ qí shì zhě hé yú gōng jiàn qí kě dòng chàng yán rǔ bèi zhǐ yuán wáng quán móu wàng zhì cǐ jīn zhāo tíng yǐ bié xuǎn jiāo wáng zhù jūn yǐ. zhòng è rán yuē: shuí kě jiāo zhě yú gōng yù zhī yuē: cháo tíng chà wǒ dào chí zhōu dào chí zhōu qǔ lǐ xiǎn zhōng jiāo cǐ jūn shì xiǎn zhōng rú hé zhòng hé cí yuē: dé rén yǐ. yú gōng yuē: lǔ gǎi zuò dí móu lái.
重尽委於贼(改作敌)虏(改作敌)乘势奔突军民自相蹂践拥入城河与江争渡溺死者什三四将士愤怒号呼指船底骂皆以权不战误国为言溃兵抱芦苇浮江而过者散而之他甲子权宵遁自采石归建康是日锜小捷於扬州之西南锜以王权失淮西则淮东孤军恐不能守虎翌日乙丑遂弃扬州退保镇江留一千五百人塞瓜洲渡亮兵进迫大江刻十一月初七日渡采石濒江居民震惊窜伏吏士无人色朝廷以诸将逗遛大律召成闵代刘锜趣王权赴都堂议事先遣舍人虞公往池州趣李显忠交王权军事虞公陛辞上曰:朕固知和议不足恃二十馀年(宫中)钱物不敢轻用毫积寸累内藏亦粗充盈正为今日备适叶义问以钱帛为请朕已从内藏支付几百万矣。卿须钱帛奏来朕所不吝第患事不立耳虞公退急装趣镇江时刘锜已卧病虞公见之因咨以今日事势刘大言曰:兵凶器战危事圣人不得已方用之虞公曰:今逆虏违天(删此四字改作北人)叛(改作背)盟席卷淮东西窥江南我有心腹之忧今日用后犹为得已乎!刘。又曰:锜直不爱朝廷官职将归制置招讨印耳虞公笑曰:公言大是主节但今国事如此上自王权之败不遑九重将以马上从事此岂将军上印绶时耶刘语塞时建康已告急虞公倍道趋建康是日我师败绩於瓜洲虞公往采石道遇王权败兵各鸟兽散公即讯之皆曰:我辈昨随王权只闻金声不曾闻鼓声盖权未尝与贼(删此二字)交战惟是走耳去采石尚二十里北虏(改作军)鼓声动地从者止公曰:事已至此舍人欲何之虞公不听亟索马行暨至采石望北岸贼(此字改作金人)硬寨连亘数十里我军星散无纪律虞公易服行造其闲会见一二统制官虞公劳之因问王权罢兵之由皆曰:权骄惰不恤士卒非虏(改作敌)之善胜权只有走耳我辈未尝虞公曰:今可战乎!众皆笑指北岸曰:彼势如此谁能以身犯必死乎!虞公徐晓之曰:虏(改作敌)万一过江而辈措足无所虽走亦何之今走亦死战亦死等死不如一战冒万死求一生转祸为福因败成功在此一举矧双朝廷衣食汝辈二十馀年缓急乃不能一战以报国众皆曰:今虽欲战柰无主其事者何虞公见其可动唱言汝辈止缘王权缪妄致此今朝廷已别选交王驻军矣。众愕然曰:谁可交者虞公谕之曰:朝廷差我到池州到池州取李显忠交此军事显忠如何众合辞曰:得人矣。虞公曰:虏(改作敌)谋来。
rì guò jiāng shì yǐ pò qǐng zhū gōng dāng lì zhàn guān jiā yǐ fā nèi cáng kù qián bó bìng jié dù chéng xuān shǐ yǐ xià guān gào zài cǐ bān shǎng yǒu gōng zhě zhòng jiē yuē: chéng rán wǒ bèi xiào mìng zhū tǒng zhì qū chū zhuǎn xiāng gào yǔ xū yú hé jūn jiē fèn bì shǒu zhēng sǐ dí yú gōng jí yǔ gōu jí zhàn jiàn jiǎn shuǐ jūn wǔ qiān yú rén lián xiǎo zhōu hù àn yǐ gē chuán jūn dāng qián zhōng yè zhěng chuò shí yī yuè yǐ hài lǔ gǎi zuò jīn zhù tán yú cǎi shí xī àn shàng zhè dēng tán shā niú yáng shǐ hēi bái mǎ gè yī jì tiān dǎo jiāng qǐ fēng yǐ jì bǐng zǐ tán shàng jiàn huáng xiù qí gè èr liàng huàn jīn jiǎ zuò tán shàng huī hóng qí yǐ fā zhàn jiàn fán wǔ bǎi yú sōu yuán àn tiě qí zhōu zā sān sì shí jìn ér xián lǔ gǎi zuò bǐ jūn dà hū wǒ jūn pì yì huì běi fēng jí lǔ gǎi zuò běi chuán rú pī jiàn yǒu shù shí sōu jí báo nán àn gōng jiàn tǒng zhì shèng xīn fǔ qí bèi yuē: zuó yǔ ěr yì pò lǔ gǎi zuò dí wéi qī jīn nǎi bù yòng mìng hū! shèng huí gù yuē: shè rén zài cǐ jí huī jūn áo zhàn shì qì bǎi bèi wú bù yī dāng shí lǔ gǎi zuò jīn bīng dà bài gē chuán qián duàn zéi cǐ zì gǎi zuò dí guī lù àn shàng yú zhòng xī bài jiàng xiān shì qiú gǎi zuò liàng shì qí zhòng yù jìng kuà jiāng ér dù gù suǒ yòng jiē shì xiǎo zhōu yī zhōu jì shù shí rén qí zhǐ kě jū ér guān jūn suǒ cāo jiē méng chōng jù jiàn shì zú yòng mìng yù dí chuán jí zhuàng pī zhōng zhé quán zhōu shěn méi zéi gǎi zuò dí jì tuì nǜ gōng fǔ láo jiàng shì jù jié yīn qí zhì yǐ wén zhū tǒng lǐng guān huán zuò jiàn shū fǔ rén lì qū zǒu yú gōng zhī qián wéi jǐn sī guài zhī xián qū qǐ wèn lì shè rén hé guān zhí lì duì cǐ zhōng shū shè rén cháo tíng shì cóng guān yě. tǒng lǐng guān zhēng lǐ tíng xià bài yuē: chū wèi shè rén gé mén xuān zàn děng guān, qǐ yǒu wén guān néng chí qí xíng zhèn xián hū! yú gōng zhí zhí qí shǒu yuē: zhū gōng hé yán fāng yǔ zhū gōng gòng ān wēi tóng sǐ shēng qī yú pò zéi gǎi zuò dí yǐ bào guó jiā suì xiāng yǔ shì rì lǔ gǎi zuò běi bīng zài yù jì jiāng ér qí yì yǐ qū rán yóu zì zhāng bù yǐ guān jūn zhí tū běi àn duó qí dù kǒu yǐ shén bì kè dí gōng shè zhī lǔ gǎi zuò dí jiē tú bù dēng àn qì chuán ér fén zhī guān jūn chéng shì zòng huǒ jǐn wèi huī jìn lǔ gǎi zuò dí zhòng pī mǐ liàng huī jūn xià tán chū liàng shǐ wěi cān zhī zhèng shì lǐ tōng guì tán shàng kǒu zhàn xí wén zhāo wáng quán wù yín xiǎn zhōng zhì qiǎn yìng tàn qí guò jiāng zhī lǔ gǎi zuò jīn bīng yǐ zǒu yáng zhōu yǔ guā zhōu dù bīng hé yǐ. yú gōng wèi lǐ hóu yuē: zéi gǎi zuò dí chéng cǎi shí zhī bài kōng lěi wǎng hé guā zhōu bīng zhèn jiāng wú bèi wǒ dāng wǎng dì kǒng bīng shǎo jīn lái cǎi shí yù yì shēn qiàn zhù dī huò fá mù wèi zhà shǒu yù shén gù lǔ gǎi zuò dí wèi kě zú fàn zhèn jiāng biān àn fēn tún bèi yù shén duō yào hài jǐn shù chù jiāng jūn néng rèn qí zé fēn yī jūn xiāng cóng rú hé gèng xū yǒu bǎi yú zhàn jiàn zé shì jì yǐ. lǐ hóu yuē: jìng shòu lìng shì rì yú gōng jìng fā xún cí hú mǎ jiā dù jiē dào shàng cuò zhì fāng lüè yǐ lǐ hái jiàn kāng gōng zhì jiàn kāng gōng zhì jiàn kāng jiàn yuán shū zhī fǔ shì zhāng gōng dào tú bù zào yè yú gōng wèn láo shén qín yuē: dào suǒ wèi lài gōng bì zhě wán yán liàng qī chū bā rì lái cǐ huì shí shǐ dào ān wǎng zhū gōng yīn yì kě yǐ wǎng zhèn jiāng zhě jiē yǒu nán sè zhāng mù yú gōng.
日过江势已迫请诸公当力战官家已发内藏库钱帛并节度承宣使已下官告在此颁赏有功者众皆曰:诚然我辈效命诸统制趋出转相告语须臾合军皆奋臂首争)死敌虞公即与勾集战舰简水军五千馀人连小舟护岸以戈船军当前终夜整龊十一月乙亥虏(改作金)筑坛於采石西岸上这登坛杀牛羊豕黑白马各一祭天祷江乞风以济丙子坛上见黄绣旂各二亮擐金甲坐坛上麾红旂以发战舰凡五百馀艘缘岸铁骑周匝三四十进而闲虏(改作彼)军大呼我军辟易会北风急虏(改作北)船如劈箭有数十艘即薄南岸公见统制盛新抚其背曰:昨与尔议破虏(改作敌)为期今乃不用命乎!盛回顾曰:舍人在此即麾军鏖战士气百倍无不一当十虏(改作金)兵大败戈船前断贼(此字改作敌归)路岸上馀众悉拜降先是酋(改作亮)恃其众欲径跨江而渡故所用皆是小舟一舟济数十人其指可掬而官军所操皆艨艟巨舰士卒用命遇敌船即撞劈中折(全舟)沈没贼(改作敌)既退衄公抚劳将士具捷因骑置以闻诸统领官环坐见枢府人吏趋走虞公之前唯谨私怪之闲趋起问吏舍人何官职吏对此中书舍人朝廷侍从官也。统领官争理庭下拜曰:初谓舍人阁门宣赞等官,岂有文官能驰骑行阵闲乎!虞公直执其手曰:诸公何言方与诸公共安危同死生期於破贼(改作敌)以报国家遂相与誓日虏(改作北)兵再欲济江而其意已屈然犹自张不已官军直突北岸夺其(渡口)以神臂克敌弓射之虏(改作敌)皆徒步登岸弃船而焚之官军(乘势纵火)尽为灰烬虏(改作敌)众披靡亮挥军下坛初亮使伪参知政事李通跪坛上口占檄文招王权戊寅显忠至遣硬探骑过江知虏(改作金)兵已走扬州与瓜洲渡兵合矣。虞公谓李侯曰:贼(改作敌)惩采石之败空垒往合瓜洲兵镇江无备我当往第恐兵少今来采石愈益深堑筑堤或伐木为栅守御甚固虏(改作敌)未可卒犯镇江边岸分屯备御甚多要害仅数处将军能任其责分一军相从如何更须有百馀战舰则事济矣。李侯曰:敬受令是日虞公径发循慈湖马家渡街道上措置方略迤逦还建康公至建康公至建康见元枢知府事张公焘(徒步)造谒虞公问劳甚勤曰:焘所谓赖公庇者完颜亮期初八日来此会食使焘安往诸公因议可以往镇江者皆有难色张目虞公。
yuē: míng fǔ yǐ jiàn dà gōng kě rèn cǐ zé yú gōng wǎng zhèn jiāng yè liú qí liú jí yǐ jù zhí gōng shǒu yuē: cháo tíng yǎng bīng sān shí nián wǒ bèi yī jì wú suǒ shī jīn rì shèng dà gōng nǎi yī zhōng shū shè rén wǒ bèi kuì dāng sǐ yǐ. yú gōng tuì yǔ yáng cún zhōng chéng mǐn móu yuē: zéi yǐ kàn jiāng yí jí jīng huà shǒu yù zhī bèi jīn chuán. yòu xì àn yǒu rú lín qī bù kān jià yòng nài hé suì xiāng yǔ lín jiāng àn shì shí jiāng shàng zhǐ yǒu èr shí sì zhōu xiǎn zhōng suǒ qiǎn chuán yì zhì yú gōng mìng zhàn shì tà gē chuán shàng xià zhōng liú rú fēi běi àn lǔ qiú èr zì gǎi zuò bīng jiē píng lěi zòng guān hài è xiāng wèi yuē: nán jūn yǒu bèi jí qiǎn rén yáng zhōu bào liàng liàng chí zhì lì wèn zhū qiú gǎi zuò shuài yǐ bì dù zhī cè yǒu qiú shān cǐ zì guì qián yuē: nán jūn yǒu bèi wèi yì tú yě. xiǎng guān suǒ yòng zhōu jí xùn shǐ rú fēi níng néng dāng zhī. qiě cǎi shí dù fāng cǐ xiá shèn ér wǒ guó yóu bù lì qǐng xú wèi zhī móu yǐ cì qí xì liàng dà nù zhū qiú gǎi zuò shuài tuì jù móu yuē: nán jūn rú cǐ qǐ yí qīng jǔ zhī sòng sǐ ěr liàng xiōng yán bèi míng rì pǒ bù néng dù jiāng bì shā wǒ bèi bù rú xiān fā suì gòng dìng móu shā liàng yǐ wèi zhū qiú gǎi zuò shuài xǔ zuò nán jūn jié zhài zhí qū liàng qǐn zhàng qīn bīng wèn wèi shuí zhū qiú gǎi zuò shuài yǔ zhī yuē: wǒ yù zhàng qián zhé shì qīn bīng zòng zhī rù zhū qiú gǎi zuò shuài yǐn gōng shè liàng bèi shāng zhí wān jī gōng yuē: rǔ shì nán jiā rén yì yì wǒ jiā rén dá yuē: wǒ jiā rén liàng yuē: jīn rì shā wǒ shè wǒ shì zài rǔ děng bù shè wǒ sù shā wǒ rán wǒ zì zhī wú dào rǔ děng shā wǒ gù dāng zhū qiú gǎi zuò shuài lián shè zhàng zhōng shǐ xià rú yǔ liàng jí sǐ jiān shā qí fēi wǔ rén lǔ gǎi zuò jīn bīng suì tuì tún sān shí lǐ běi rén guó zhōu qiān jūn léi zhèng dù jiāng guī shùn bào lǔ gǎi zuò jīn zhǔ yǐ bèi shā yǐ. shǐ qí wǎng tàn dé qí shí shí èr yuè gēng zǐ yù yíng sù wèi shǐ hé yì jùn wáng yáng cún zhōng guǎn shì wèi mǎ jūn yù qián zhū jiàng dū tǒng zhì chéng mǐn zhōng shū shè rén dū shì jīng xiāng jiāng huái cān móu jūn shì yú yǔn wén zǒng lǐng huái dōng jūn mǎ qián liáng zhū xià qīng liè zòu yǐ wén běi lěi yì jù liàng zhī sǐ rì lái qiú hé jié shū zòu shàng yuē: liàng yǐ yù shì jūn wú tǒng shuài zhòng xīn bù gù lài zhū lù jiàng shuài guǎng xíng zhāo nà cháo yì yì yù jìn shī yú gōng xiān wǎng xíng zài suǒ bǐng yì shì yí shí lǔ gǎi zuò jīn suī yí tún bīng shàng zhù huái dōng gōng rù jiàn shàng wèi láo yǒu jiā yú gōng zòu yuē: cǐ miào táng shén líng bì xià yīng duàn jiàng shì yòng mìng yá hé lì yān shàng jiā shǎng zài sān yǒu zhǐ lùn gōng xíng shǎng zhāng zhèn shí jùn wáng qí shèng xīn dài gāo yǐ gōng liè xiǎn zhù rén zhuǎn sān guān qí yú jiàng shì yì yǐ cì tuī ēn yú gōng zòu zuó cǎi shí shì shì wēi jí chén yú zhèn děng xíng zhèn xián xǔ yǐ zhòng shǎng zhèn děng xiào sǐ lì zhàn sān guān kǒng bù zú chóu qí láo qǐ huí zài shēn gōng zhí tuī shǎng zhèn děng shàng yuē: xiǎng jiāng shàng shén wēi jí dé zhū jiàng zhì lì qí gōng qǐ wàng xún gǎi shòu zhèng rèn chéng xuān guān chá děng shǐ yú gōng jì lùn liè jīn chē jià jìn fā ér lǔ cǐ zì gǎi zuò běi jūn zài huái dōng zhèn jiāng duì lěi dào lù shàng gěng jīn dāng dū huái shàng zhī bīng duàn lǔ zhī èr zì gǎi zuò qí guī lù fā zhèn jiāng děng bīng wèi yǎn xí zhī jǔ lǔ gǎi zuò dí kě wú jiào lèi yǐ. shàng shēn rán zhī mìng gōng wǎng huái shàng cuò zhì ér zhū jūn xiān yǐ guò jiāng yǐ. shí èr yuè rén yín chéng mǐn shōu fù yáng zhōu jiǎ chén lǐ xiǎn zhōng yǐ dà jūn.
曰:明府已建大功可任此责虞公往镇江谒刘锜刘疾已剧执公手曰:朝廷养兵三十年我辈一技无所施今日盛大功乃一中书舍人我辈愧当死矣。虞公退与杨存中成闵谋曰:贼已瞰江宜亟经画守御之备今船。又系岸有如临期不堪驾用柰何遂相与临江按试时江上止有二十四舟显忠所遣船亦至虞公命战士踏戈船上下中流如飞北岸虏酋(二字改作兵)皆凭垒纵观骇愕相谓曰:南军有备亟遣人扬州报亮亮驰至立问诸酋(改作帅)以必渡之策有酋(删此字)跪前曰:南军有备未易图也。曏观所用舟楫迅驶如飞甯能当之。且采石渡方此狭甚而我国犹不利请徐为之谋以伺其隙亮大怒诸酋(改作帅)退聚谋曰:南军如此岂宜轻举祗送死耳亮凶讠孛明日叵不能渡江必杀我辈不如先发遂共定谋杀亮乙未诸酋(改作帅)许作南军刦寨直趋亮寝帐亲兵问为谁诸酋(改作帅)语之曰:我欲帐前折事亲兵纵之入诸酋(改作帅)引弓射亮被伤直弯基弓曰:汝是南家人抑亦我家人答曰:我家人亮曰:今日杀我赦我是在汝等不赦我速杀我然我自知无道汝等杀我固当诸酋(改作帅)连射帐中矢下如雨亮即死兼杀其妃五人虏(改作金)兵遂退屯三十里北人虢州签军雷政渡江归顺报虏(改作金)主已被杀矣。使骑往探得其实十二月庚子御营宿卫使和义郡王杨存中管侍卫马军御前诸将都统制成闵中书舍人督视荆襄江淮参谋军事虞允文总领淮东军马钱粮朱夏卿列奏以闻北垒亦具亮之死日来求和捷书奏上曰:亮已遇弑军无统率众心不固赖诸路将帅广行招纳朝议亦欲进师虞公先往行在所禀议事宜时虏(改作金)虽移屯兵尚驻淮东公入见上慰劳有加虞公奏曰:此庙堂神灵陛下英断将士用命牙何力焉上嘉赏再三有旨论功行赏张振时俊王琪盛新戴皋以功烈显著人转三官其馀将士亦以次推恩虞公奏昨采石事势危急臣於振等行阵闲许以重赏振等效死力战三官恐不足酬其劳乞回在身宫职推赏振等上曰:曏江上甚危急得诸将致力其功岂忘寻改授正任承宣观察等使虞公继论列今车驾进发而虏(此字改作北军)在淮东镇江对垒(道路)尚梗今当督淮上之兵断虏之(二字改作其)归路发镇江等兵为掩袭之举虏(改作敌)可无噍类矣。上深然之命公往淮上措置而诸军先已过江矣。十二月壬寅成闵收复扬州甲辰李显忠以大军。
jì jiāng qù hé zhōu sān shí lǐ yǔ zéi cǐ zì gǎi zuò běi jūn xiāng chí bǐng chén chéng mǐn shōu fù sì zhōu jiē yú gōng qián rì gǔ yǒng shì qì yī zhàn zhī lì yě. wèi jǐ běi lǔ gǎi zuò jūn dōu guǎn sī yǐ dié lái yún: zhèng lóng wú dào bèi yì xīng bīng jīn yǐ fèi yǔn chū lì xīn zhǔ jiàn yì bān shī ér cháo tíng jiāng fù cóng hé yì yān zì gǔ jiāng huái yòng bīng chēng zhōu yú zhī chì bì xiè yuán zhī féi shuǐ wèi juàn gōng rán yú chéng cáo gōng shì zú pí yì zhī yú ér féi shuǐ zhī shèng chū yú fú jiān tuì shī zhī wú lǜ jīn liàng yǐ tāo tiān zhī nì yīn móu shù shí nián xià tiān kōng guó èr zì cháng qū quǎn yáng gǎi zuò shēn rù kōng guó lái kòu shān cǐ sì zì ér yú gōng fèn rán yǐ zhōng yì xùn guó shuài bà sàn zhī zú shēn zì dū zhàn suì chéng cǎi shí zhī guā zhōu zhī lǔ gǎi zuò bīng bù zhàn ér zì bì cǐ qǐ yǔ chì bì féi shuǐ chéng wēi jiǎo xìng tóng shān yǔ zāi! yì shí guó shǐ dà shū tè shū yǔ sòng pǐ xiū jiàn shēn jù shàng shuō bì yǒu néng xiào lēi yàn rán míng sòng huái xī bēi yǐ yáng lì wú qián zhī jī zhě rán yuǎn fāng shū shēng jí yù guǎng qí shì yǐ zhuàng wú zhōng guó zhī wēi jī lì shì dài fū zhī qì jǐn zài bài qǐ shǒu ér shū zhī.
济江去和州三十里与贼(此字改作北军)相持丙辰成闵收复泗州皆虞公前日鼓勇士气一战之力也。未几北虏(改作军)都管司以牒来云:正隆无道背议兴兵今已废殒初立新主见议班师而朝廷将复从和议焉自古江淮用兵称周瑜之赤璧谢元之淝水为隽功然瑜乘曹公士卒疲疫之馀而淝水之胜出於苻坚退师之无律今亮以滔天之逆阴谋数十年(下添空国二字)长驱犬羊(改作深入)空国来寇(删此四字)而虞公奋然以忠义徇国帅罢散之卒身自督战遂成采石之瓜洲之虏(改作兵)不战而自毙此岂与赤壁淝水乘危徼幸同山语哉!异时国史大书特书与宋匹休荐绅钜上说必有能效勒燕然铭颂淮西碑以扬厉无前之绩者然远方书生亟欲广其事以壮吾中国之威激厉士大夫之气谨再拜稽首而书之。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn èr bǎi sì shí yī jiào kān jì.
※卷二百四十一校勘记。
xú sī jì cè kě yě. sī wù zuò shǐ qí xián jiǎng xìn xiū mù jiǎng wù zuò móu jiàng guān jǐng shì xióng yǐ èr shí wǔ qí yíng jiàng jiàng wù zuò jiàn lǐ qiān hù yuē yǒu sān shí qí yī zuò yuē yǐn sān bǎi qí gèng xū yǒu bǎi yú zhàn jiàn yǒu yīng zuò dé bǐng shēn běi rén zhì hǔ zhōu dá jūn léi zhèng tuō bǐng shēn èr zì.
徐思计策可也。(思误作使)其闲讲信修睦(讲误作谋)将官景世雄以二十五骑迎降(降误作见)李千户约有三十骑(一作约引三百骑)更须有百馀战舰(有应作得)丙申北人〈豸虎〉州答军雷政(脱丙申二字)。