zhèng xuān shàng zhì èr shí sān.
政宣上帙二十三。
qǐ xuān hé qī nián shí yī yuè èr shí bā rì yǐ wèi, jǐn shí èr yuè jiǔ rì bǐng wǔ.
起宣和七年十一月二十八日乙未,盡十二月九日丙午。
èr shí bā rì yǐ wèi wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù xiàn jì zhōu zhí fèng shǐ hè yǔn zhōng suǒ zhī fù shǐ wǔ hàn yīng kūn ér shān cǐ èr zì jiàng zhī shān cǐ zì.
二十八日乙未斡離不(改作斡里雅布)陷薊州執奉使賀允中鎖之副使武漢英髡而(刪此二字)降之(刪此字)。
běi zhēng jì shí yuē: běn cháo yǔ liáo rén wén yí jiē zài liǎng jiè duì jìng wèi zhī guān bào jīn rén miè liáo hé dōng dài zhōu rú gù shì ér yān shān fǔ jí yù tián xiàn zhú yī zhōu yuē: qīng zhōu yǐ duì píng zhōu xiāng yǔ tōng shǐ rén zhī zhèng lù yě. gù gòng fàn gǎi zuò rù zhōng guó xiān yǐ guān dié lái dài zhōu rú yuè sāi jí qǐ fēng nǎi xí shū shì yě. yān shān lù qīng zhōu zé yǒu wǒ shǐ wén chén hè yǔn zhōng fù shǐ wǔ hàn yīng hàn yīng nǎi yù tián xiàn xún jiǎn jiù shí chà chōng fù shǐ shì zhì qīng zhōu ér wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù qiǎn rén yuē yuē: yāo shǐ rén guān dǎ qiú èr rén zhě zhī qí fàn méng yù yǐ qí wèi guò jiè wú gù shì xiāng huì jù zhī kǒng tuō shì yǐ shēng xìn gù miǎn ér cóng zhī jí zhì jiè zé yǐ shì rì jǔ bīng yǐ. hè yǔn zhōng bèi suǒ wǔ hàn yīng zhě wǔ jiāng pō xiá wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù ài zhī yīn dé kūn ér zuǒ rèn shān cǐ wǔ zì gǎi zuò jiàng cháng zài zuǒ yòu wèi cǐ nán cháo dì yī jiàng rén yě. hàn yīng bèi jiàn jīn qiú fàn gǎi zuò rén rù zhōng guó dé rén chū bù shā yuē: cǐ jí wǒ rén yě. xíng jiāng zhì zhēn dìng hàn yīng shuō zhī yuē: mǒu yóu bù zhī dà guó yòng bīng zhī yì kuàng zhōng guó zhī rén hū! shì yí qí bù jiàng jīn dǔ suǒ qín huò zhě jiē bù shā rán.
《北征紀實》曰:本朝與遼人文移皆在兩界對境謂之關報金人滅遼河東代州如故事而燕山府即玉田縣築一州曰:清州以對平州相與通使人之正路也。故共犯(改作入)中國先以關牒來代州茹越塞及啟封乃檄書是也。燕山路清州則有我使文臣賀允中副使武漢英(漢英乃玉田縣巡檢就時差充副使)適至清州而斡離不(改作斡里雅布)遣人約曰:邀使人觀打球二人者知其犯盟欲以其未過界無故事相會拒之恐托是以生釁故勉而從之及至界則以是日舉兵矣。賀允中被鎖武漢英者武將頗黠斡離不(改作斡里雅布)愛之因得髡而左衽(刪此五字改作降)常在左右謂此南朝第一降人也。漢英備見金酋犯(改作人入)中國得人初不殺曰:此即我人也。行將至真定漢英說之曰:某猶不知大國用兵之意況中國之人乎!是宜其不降今睹所擒獲者皆不殺然。
rén ān hé hù xiǎo wèi rú mǒu zhě shǐ yù zhī zé hé běi jiān chéng kě bù zhàn ér xià yě. wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù dà xǐ nǎi duō chū wén bǎng mìng hàn yīng chū zhài bǐ yòu yù zhū jùn hàn yīng yòng shì nǎi dé chū nǎi jìng zǒu què xià jù yǐ lǔ gǎi zuò dí qíng gào cháo tíng yuē: jīn rén zhī móu shēn yǐ. wèi zhōng guó dú xī bīng kě yòng jīn yǐ zhān hǎn gǎi zuò ní kān yī jūn xià tài yuán qǔ luò yáng yào jué xī bīng yuán lù. qiě fáng tiān zǐ xìng shǔ wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù yī jūn xià yān shān qǔ zhēn dìng zhí yǎn dōng dōu nǎi huì yú dōng dōu ér hòu bù xùn yě..
人安和戶曉謂如某者使諭之則河北堅城可不戰而下也。斡離不(改作斡里雅布)大喜乃多出文榜命漢英出寨俾誘諭諸郡漢英用是乃得出乃徑走闕下具以虜(改作敵)情告朝廷曰:金人之謀深矣。謂中國獨西兵可用今以粘罕(改作尼堪)一軍下太原取洛陽要絕西兵援路。且防天子幸蜀斡離不(改作斡里雅布)一軍下燕山取真定直掩東都乃會於東都而後不遜也。。
cài yōu yì fèi ān sù bǎo xìn èr jūn fù wèi liáng mén suì chéng xiàn.
蔡攸議廢安肅保信二軍復為梁門遂城縣。
ān sù bǎo xìn èr jūn gài liáng mén suì chéng èr xiàn dì zài tài zōng shí jiàn èr jūn bìng bǎo zhōu quǎn yá xiāng zhì yì zhōu yǐ kòng shān xī zhī lù guó jiā yán biān dú cǐ zuì wèi yào hài xī chán yuān zhī yì shì hào tóng liáng mén tiě suì chéng zhě yě. jí jǐng bào jì mì cài yōu jù dòng wài tíng zhī yì wéi wù zhē hù yī fāng shì rén yǐ jiān xiá nǎi wèi zǔ zōng xī yǐ èr xiàn jiàn ān sù bǎo xìn zhě suǒ yǐ zhì è yì zhōu yī dài jīn jì dé yān shān ér jǐng jì wèi wài fān zé ān sù bǎo xìn zài nèi dì wú suǒ yòng zhī dāng fù fèi wèi xiàn shì suì shí yī yuè èr jūn suì fèi rén qíng fāng bù lè huáng huò jūn yíng yí xǐ lóu lǔ huǐ qì zhī jì shì huì wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù jì xià yān shān yǐ dà bīng rù jiè, yú shì ān sù bǎo xìn mò zhī yǐ yù dà fán shī móu kě guài ér zī dí zhī tiào liáng shān cǐ sān zì zhě lèi rú cǐ.
安肅保信二軍蓋梁門遂城二縣地在太宗時建二軍並保州犬牙相制易州以控山西之路國家沿邊獨此最為要害昔澶淵之役世號銅梁門鐵遂城者也。及警報既密蔡攸懼動外廷之議惟務遮護一方示人以間暇乃謂祖宗昔以二縣建安肅保信者所以制扼易州一帶今既得燕山而景薊為外藩則安肅保信在內地無所用之當復廢為縣是歲十一月二軍遂廢人情方不樂惶惑軍營移徙樓櫓毀棄之際適會斡離不(改作斡里雅布)既下燕山以大兵入界,於是安肅保信莫之以御大凡失謀可怪而資敵之跳梁(刪此三字)者類如此。
shí èr yuè yī rì wù xū mǎ kuò huí zì tài yuán.
十二月一日戊戌馬擴回自太原。
máo zhāi zì xù yuē: mǎ kuò guī dào tài yuán fǔ xuān fǔ sī yǐ wǎng lái suǒ lì shì jié dá yǔ lù mù chéng guàn guàn dà jīng yuē: jīn rén guó zhōng chū dìng xiē shǎo rén mǎ zài biān shàng zěn gǎn biàn zuò xǔ dà shì pū yuē: mǒu qù nián yún: zhōng huí biàn yǐ cǐ shì fù dài wáng quàn dài wáng sān lù zhāi shí wàn bīng fēn tǒng yǐ yā zhù cháng shèng jūn nǎi shì yù zhì cǐ yì zài rèn qiū xiàn lùn jīn rén sì qín tiān zuò shì bǎo zhōu suǒ shēn qǐ jí bèi biān jīng shī. yòu quàn dài wáng tí shí wàn bīng chū yā jìng jì yì jiāo gē jiē mǒu yù zhī cǐ zéi gǎi zuò jīn rén shēn huái zhāng jué zhī hàn wèi qì dān wáng guó zhī chén jī fā bì shēng bù cè zhī biàn dài wáng jiē bù zhī xìn kuò guān shì shì bì chéng wǒ biān miàn wú bèi tà zú zǒu rù lái dài wáng xū jí zuò dī fáng guàn yún: wǒ zì dé nǐ rú yuè sāi suǒ shēn tiáo huà shì jiàn jí xíng wén xià tài yuán zhēn dìng zhōng shān hé jiān yān shān fǔ lù lìng fēn dìng cè yīng qiān zhì lù fēn jí lìng guō yào shī pái bàn jūn mǎ chū chéng xià zhài jīn hé tài yuán fǔ lù jūn mín bīng yì yǒng dǎn yǒng cháng shèng děng jūn xū yǒu shù wàn rén wǒ jìn yǐ lìng fā dǎn yǒng rén mǎ shàng biān gèng lìng lǐ sì běn yú dài zhōu jìn chéng tà tún shí wàn rén zhài dì zuó. yòu céng bǎi zhèn yào bīng mò tā wén dé rú cǐ shēng shì yì wèi qīng yì rù lái yě..
茆齋自敘曰:馬擴歸到太原府宣撫司以往來所歷事節答語錄目呈貫貫大驚曰:金人國中初定些少人馬在邊上怎敢便做許大事仆曰:某去年云:中回便以此事覆大王勸大王三路摘十萬兵分統以壓助常勝軍乃是預製此意在任邱縣論金人巳擒天祚事保州所申乞急備邊京師。又勸大王提十萬兵出壓境計議交割皆某預知此賊(改作金人)深懷張瑴之憾為契丹亡國之臣激發必生不測之變大王皆不之信擴觀事勢必乘我邊面無備踏足走入來大王須急作提防貫云:我自得你茹越塞所申條畫事件即行文下太原真定中山河間燕山府路令分定策應牽制路分及令郭藥師排辦軍馬出城下寨今合太原府路軍民兵義勇膽勇常勝等軍須有數萬人我近已令發膽勇人馬上邊更令李嗣本於代州近城踏屯十萬人寨地昨。又曾擺陣耀兵莫他聞得如此聲勢亦未輕易入來也。。
sān rì gēng zǐ zhān hǎn gǎi zuò ní kān shǐ wáng jiè rú sā lú mǔ gǎi zuò lēi mǎ chōng shǐ fù lái xuān fǔ sī.
三日庚子粘罕(改作尼堪)使王介儒撒盧拇(改作勒瑪)充使副來宣撫司。
mǎ kuò guī zhī cì rì dài zhōu guān bào jīn guó yuán shuài fǔ chāi shǐ fù sā lú mǔ gǎi zuò lēi mǎ wáng jiè rú lái xuān fǔ sī chà jī yí zhū yàn tōng jí pū chōng.
馬擴歸之次日代州關報金國元帥府差使副撒盧拇(改作勒瑪)王介儒來宣撫司差機宜朱彥通及仆充。
guǎn bàn chū suǒ jī shū shuō nà zhāng jué yú méng děng shì jí chuán zhān hǎn gǎi zuò ní kān sì xìng bīng yì jí bù xùn guàn yì fù shàn dài zhī dá yún: xǔ dà guó shì. qiě xū shāng liáng hé gù biàn yǒu cǐ shì yǔ shān cǐ zì sā lú mǔ gǎi zuò chá lēi mǎ yún: jūn mǎ yǐ qǐ gēng shāng liáng shèn de jiè rú yún: ruò shì jí zhe shǒu jiǎo hǎo shāng liáng shí yě. xū jiào dé xiē guàn yún: jí jīn guǎn bàn qù shuō huà yǒu shì dàn jiàn yù zú kě xiāng yīng sā lú mǔ gǎi zuò chá lēi mǎ děng qǐ guī guǎn yàn tōng xún zhān hǎn gǎi zuò ní kān guó xiāng zhé yán jǔ bīng zhī yì hé yě. sā lú mǔ gǎi zuò chá lēi mǎ yún: bīng yǐ qǐ gēng bù xū shāng liáng yuán shuài guó xiāng jūn mǎ zì hé dōng lù rù èr tài zǐ jūn mǎ zì yān jīng lù rén gèng bù shā lù rén mín zhǐ shì chuán xí fǔ dìng yàn tōng dá yún: liǎng cháo xǔ duō shí jiǎng hé hǎo gèng biàn bù tōng xiē yán máo biàn qǐ bīng lái shì shèn dào lǐ jiè rú yún: zhǐ wèi guì cháo shī dào lǐ suǒ yǐ zhì dé rú cǐ pū dá yún: bīng xiōng qì tiān dào yàn zhī guì cháo tūn le qì dān xǔ duō guó tǔ yì jí běn cháo shēng shì fāng néng jǐn miè zhī jīn yī dàn bù kěn gù yǐ qián qì yì shì hǎo biàn xiān jǔ bīng bù dào nán cháo xǔ dà shì jiè jūn mín shì lì. ruò cháo tíng xǐng wù lüè xíng gēng gǎi zěn róng yì jìn dé bù guò lǔ lüè dé jìn biān xiē xiǎo mín hù què rì hòu gān gē jǐ shí dìng dé sā lú mǔ gǎi zuò chá lēi mǎ yún: yuán shuài guó xiāng. ruò pà guì cháo shì lì shí què bù gǎn biàn rù lái yě. rú jīn xí shū jiāng cì dào lái chéng xuān yì xū jiàn lǐ jiè rú yún: shì yǐ rú cǐ zì jiā zhè lǐ dòu kǒu zuò shén chéng xuān. ruò néng quàn tóng dài wáng jí xíng zòu qǐng zhǐ. qiě gē yǔ hé dōng hé běi liǎng lù dì tǔ yǐ dà hé wèi jiè cún qǔ dà sòng zōng miào shè jì què shì néng bào guó yě. pū dá yún: cǐ tán hé róng yì kàn lái guì cháo tīng kuáng bèi zhī yán què bǎ běn cháo zuò pò huài qì dān kàn dài dàn kǒng hòu lái zì bèi huò huàn bù xiǎo ěr sā lú mǔ gǎi zuò chá lēi mǎ wēi xiào yǒu zì dé zhī sè yàn tōng tóng pū chū guǎn guī xuān sī jù gào tóng guàn guàn jīng è lìng yàn tōng yǔ pū liè xián gōng zhuàng lián yè bèi zòu guàn yǔ cān móu yǔ wén xū zhōng jī yí fàn nè bìng wáng yún: zhū yàn tōng děng yì fù què bǐng yì.
館伴出所齎書說納張瑴渝盟等事及傳粘罕(改作尼堪)巳興兵意極不遜貫亦復善待之答云:許大國事。且須商量何故便有此事語(刪此字)撒盧拇(改作察勒瑪)云:軍馬已起更商量甚的介儒云:若是急著手腳好商量時也。須較得些貫云:即今館伴去說話有事但見諭足可相應撒盧拇(改作察勒瑪)等起歸館彥通詢粘罕(改作尼堪)國相輒言舉兵之意何也。撒盧拇(改作察勒瑪)云:兵已起更不須商量元帥國相軍馬自河東路入二太子軍馬自燕京路人更不殺戮人民只是傳檄撫定彥通答云:兩朝許多時講和好更便不通些訁毛便起兵來是甚道理介儒云:只為貴朝失道理所以致得如此仆答云:兵兇器天道厭之貴朝吞了契丹許多國土亦藉本朝聲勢方能盡滅之今一旦不肯顧已前契義誓好便先舉兵不道南朝許大世界軍民事力。若朝廷省悟略行更改怎容易近得不過虜掠得近邊些小民戶卻日後干戈幾時定得撒盧拇(改作察勒瑪)云:元帥國相。若怕貴朝事力時卻不敢便入來也。如今檄書將次到來承宣亦須見理介儒云:事已如此自家這裡斗口做甚承宣。若能勸童大王急行奏請只。且割與河東河北兩路地土以大河為界存取大宋宗廟社稷卻是能報國也。仆答云:此談何容易看來貴朝聽狂悖之言卻把本朝作破壞契丹看待但恐後來自被禍患不小耳撒盧拇(改作察勒瑪)微笑有自得之色彥通同仆出館歸宣司具告童貫貫驚愕令彥通與仆列銜供狀連夜備奏貫與參謀宇文虛中機宜范訥並王云:朱彥通等議赴闕稟議。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān zì yún: zhōng fǔ qǐ bīng rù kòu shān cǐ zì xīn dài zhī jìng.
粘罕(改作尼堪)自云:中府起兵入寇(刪此字)忻代之境。
dāng rì dài zhōu bào jīn guó qiǎn rén lái dà jūn yǔ shǐ rén tóng fā zhí báo mǎ yì ér yíng.
當日代州報金國遣人來大軍與使人同發直薄馬邑而營。
qī rì jiǎ chén tóng guàn yì fù què.
七日甲辰童貫議赴闕。
tóng guàn shì rì yǔ cān móu yǔ wén xū zhōng fàn nè jī yí wáng yún: zhū yàn tōng děng móu fù què chū qī rì zǎo yá guàn qǐng tài yuán fǔ zhāng xiào chún bìng nǎi zi jī yí jiā miàn yù dāng jí fù què bǐng yì shì yǐ lìng zhā sòng zhào huì yī miàn chà guān děng dài rén shǐ yán běn sī lái rì biàn xíng xiào chún è rán yún: jīn rén yǐ yú méng rù kòu dāng zài dài wáng gōu jí zhū lù jūn mǎ bìng lì zhī wú jīn dài wáng. ruò qù rén xīn hài sàn shì jiāng hé dōng lù qì yǔ zéi hé dōng jì shī zé hé běi lù, qǐ néng bǎo yé. qiě qǐ dài wáng zhù sī zài cǐ gòng jié sǐ lì lǜ zhòng bào guó rú jīn tài yuán fǔ lù dì xiǎn chéng jiān rén yì ān zhàn dòu wèi bì jīn zéi gǎi zuò rén biàn néng pò yě. guàn nù mù gù xiào chún yuē: guàn zhǐ shì chéng xuān fǔ bù xì shǒu tǔ. ruò xuān sī zhù cǐ jīng yíng què yào shuài chén zuò shén cǐ.
童貫是日與參謀宇文虛中范訥機宜王云:朱彥通等謀赴闕初七日早衙貫請太原府張孝純並乃子機宜浹面諭當急赴闕稟議事已令劄送照會一面差官等待人使言本司來日便行孝純愕然云:金人已渝盟入寇當在大王勾集諸路軍馬併力支吾今大王。若去人心駭散是將河東路棄與賊河東既失則河北路,豈能保耶。且乞大王駐司在此共竭死力率眾報國如今太原府路地險城堅人亦諳戰鬥未必金賊(改作人)便能破也。貫怒目顧孝純曰:貫止是承宣撫不系守土。若宣司駐此經營卻要帥臣做甚此。
shì gōng zhí shì. qiě xū miǎn lì guàn dào jīng bǐng zòu jí rì biàn fā zhū lù jūn mǎ lái cè yīng shǐ guàn liú cǐ yì liǎng wú suǒ yì xiào chún fèn rán qǐ tuì zhì jī yí wèi zhōng dǐ zhǎng dà hū yún: xún cháng jiàn tóng tài shī zuò xǔ dà mó yàng cì dì dào lín shì què rú cǐ wèi nuò gèng bù gù shēn wèi dà chén dāng wèi guó jiā hàn yù huàn nán yī xiàng zhǐ sī zǒu cuàn shì shèn jié cāo yīn gù nǎi zi jiā yún: xiū xiū zì jiā fù zǐ yǔ tā sǐ shǒu.
是公職事。且須勉力貫到京稟奏即日便發諸路軍馬來策應使貫留此亦兩無所益孝純憤然起退至機宜位中抵掌大呼云:尋常見童太師做許大模樣次第到臨事卻如此畏懦更不顧身為大臣當為國家捍禦患難一向只思走竄是甚節操因顧乃子浹云:休休自家父子與他死守。
máo zhāi zì xù yuē: shì rì kuò jiàn guàn huò mù xià miù nuò zhī yì. ruò guǒ tuì zé shǐ zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhī bù chū liú yàn zōng děng suǒ liào qì shì yù zhèn bì nán zhì è suì jù yī zhā zi lùn zhān hǎn gǎi zuò ní kān yuán liú yán qìng jūn bài jì yǒu zhāng jué zhī xì suì tīng liú yàn zōng yú dǔ gǎi zuò yī dōu xiāo qìng bèi yǔ chéng wǒ biān miàn kōng xū nǎi gǎn yú méng liǎng lù zhí rù rán ér jiàn rù zéi gǎi zuò jūn mǎ bù duō quán zài dài wáng chéng jī yīng biàn lì wèi cuò huà yù hàn. qiě zéi gǎi zuò dí suǒ jì zhě yǒu sì suǒ xìng zhě yǒu sān yī zé jì guō yào shī xià cháng shèng jūn yǒng yú zhàn zhèn èr zé jì hé dōng hé běi liǎng lù jiān chéng kě shǒu zú bù néng gōng sān zé jì yú liǎn mín bīng chéng shǒu yǎng ruì ér bù qīng chū zhàn sì zé jì xuǎn zé bīng jiāng tóu xiàng dì xiāng zhào yīng dài qí tuì huí qián yāo hòu yǎn cǐ sì xiāng yīng yuán qí èr xìng dài wáng tuì bì zhū shuài wú tǒng jūn mín qì sàng bù néng gèng xiāng yīng yuán qí èr xìng wǒ bù jí jiù cuò huà hé běi hé dōng liǎng lù zhòng bīng zhē hù gēn běn qí sān xìng wǒ qū bié guī cháo guān bù yòng shàng yí xià jù zì shēng biàn luàn cǐ sān xìng yě. mǒu guān hé dōng lù xiǎn dì duō guān ài rén ān zhàn dòu zéi gǎi zuò dí bì bù néng zhǎng qū wéi hé běi lù suī xióng bà zhōu zhì shùn ān jūn jiè yǒu táng luò dàn guǎng xìn jūn bǎo zhōu zhōng shān zhēn dìng fǔ jiē shì tǎn tú wàn yī cháng shèng jūn yǒu biàn yān shān shī shǒu zéi gǎi zuò dí mǎ chéng zhī dìng yǔ tài yuán zhǎng qū nán dù xiǎn dài wáng shěn dù shì jī sù yí sī rù zhēn dìng fǔ yǔ tài yuán xì lín lù zú kě xiāng wèi yīng yuán jiān chéng jiān liáng duō jiā yǐ dài wáng jù zhī zuǒ yòu duō xī rén guàn shú shǒu yù jīn zéi gǎi zuò rén suī rù jìng jué bù gǎn yuè yǐ nán dù bīng fǎ yún: gōng zhě cháng zì láo shǒu zhě cháng zì yì jué kě cuò bǐ ruì bīng yú jiān chéng zhī xià tóu zhī guàn xiào yún: xǔ dà jǐn jí dà shì cǐ gōng róng yì lái rù yì zhuàng pū dá yuē: dài wáng rèn guó jiā xǔ dà bīng bǐng bù tè yú zhū lù suī tiān xià yì shì yǐ qīng zhòng dāng cǐ jǐn jí bào guó zhī shí zài dài wáng bù dé bù miǎn zhī kuàng jiāo jié nǚ zhēn huī fù yān shān shì nǎi shì dài wáng jīng shǒu jīn yǒu cǐ kū chǒng què xū dài wáng yǔ bǔ liǎo bù wéi zài bié rén bù zhī jīn rén qíng wěi bù néng bǔ de jiān bù de shǐ bié rén bǔ le cǐ yán fēi tè xì guó jiā lì hài yì xì dài wáng yī shēn lì hài qǐ dài wáng shēn sī zhī wú huò zhòng rén gǒu. qiě zhī yì guàn yáng yīng shén hǎo lái rì. qiě guò zhēn dìng qí shí yù dùn yǐ. jì chū sūn wò wò pū shǒu hū yún: zi chōng nài hé zì cǐ yǐ wǎng tiān xià dìng jiàn tǔ bēng wǎ jiě shì yǒu guān bào jīn rén sì dǎ pò mǎ yì xiàn yóu qí sì zhì dài zhōu chéng xià pū yǐ zhá zi cǎo shì wò wò yún: ruò néng rú cǐ xíng zhī zé hé yǐ jiā zhū dì kǒng wú hòu zhe ěr cì rì zhū jiān sī jiàn pū jiē chēng yún: wén lián fǎng qǐng dài wáng shǒu zhēn dìng yì lùn miào.
茆齋自敘曰:是日擴見貫惑幕下謬懦之議。若果退則使粘罕(改作尼堪)知不出劉彥宗等所料氣勢愈振必難制遏遂具一劄子論粘罕(改作尼堪)緣劉延慶軍敗繼有張瑴之隙遂聽劉彥宗余睹(改作伊都)蕭慶輩語乘我邊面空虛乃敢渝盟兩路直入然而見入賊(改作軍)馬不多全在大王乘機應變力為措畫御捍。且賊(改作敵)所忌者有四所幸者有三一則忌郭藥師下常勝軍勇於戰陣二則忌河東河北兩路堅城可守卒不能攻三則忌於斂民兵城守養銳而不輕出戰四則忌選擇兵將頭項遞相照應待其退回前邀後掩此四相應援其二幸大王退避諸帥無統軍民氣喪不能更相應援其二幸我不急就措畫河北河東兩路重兵遮護根本其三幸我區別歸朝官不用上疑下懼自生變亂此三幸也。某觀河東路險地多關隘人諳戰鬥賊(改作敵)必不能長驅唯河北路雖雄霸州至順安軍界有塘濼但廣信軍保州中山真定府皆是坦途萬一常勝軍有變燕山失守賊(改作敵)馬乘之定與太原長驅南渡顯大王審度事機速移司入真定府與太原系鄰路足可相為應援兼城堅糧多加以大王據之左右多西人慣熟守御金賊(改作人)雖入境決不敢越以南渡兵法云:攻者常自勞守者常自逸決可挫彼銳兵於堅城之下投之貫笑云:許大緊急大事此公容易來入議狀仆答曰:大王任國家許大兵柄不特於諸路雖天下亦視以輕重當此緊急報國之時在大王不得不勉之況交結女真恢復燕山事乃是大王經手今有此窟寵卻須大王與補了不惟在別人不知金人情偽不能補得兼不得使別人補了此言非特系國家利害亦系大王一身利害乞大王深思之無惑眾人苟。且之議貫陽應甚好來日。且過真定其實欲遁矣。既出孫渥握仆手呼云:子充柰何自此以往天下定見土崩瓦解適有關報金人巳打破馬邑縣游騎巳至代州城下仆以札子草示渥渥云:若能如此行之則何以加諸第恐無後著耳次日諸監司見仆皆稱云:聞廉訪請大王守真定議論妙。
shén pū wèi bīng jiā guì zhī yǐ zhī bǐ bù kě jiàn bǐ wēi shì biàn bù gù jǐ shì lì yě. tǎng dài wáng yī yī kěn tīng xíng zhī zéi gǎi zuò dí bù zú pò yě. pū zài jiàn tóng guàn zài bǐng yí zǎo guò zhēn dìng kǒng bù cè yān shān lù zéi gǎi zuò dí mǎ shì bī guàn dà nù chì pū yún: nǐ wèi jiā xiǎo zài bǎo zhōu gù yào wǒ qù zhēn dìng zhǐ shì yào qù bǎo nǐ jiā xiǎo yě. pū xīn zhī shì wèi jī mù kǒng jù yù dùn suǒ duó nǎi dá yún: dài wáng jì rú cǐ shuō huà shì bù sī guó jiā huàn nán jǐn jí kuò yuàn tīng dài wáng rù jīng rán bù rěn jiàn dài wáng shī cǐ míng jié sǎo dì wèi zhòng rén tuò mà shā qù yě. guàn liáng jiǔ fù yún: nǐ, qǐ bù zhī wǒ suí xíng wú bīng rú hé yù cǐ dà dí pū duì dài wáng. ruò wǎng zhēn dìng hé huàn wú bīng bù wéi zhū chù xuǎn shuā jǐn yǒu kě yòng jūn mǎ lián pō sī yòng zhào rén rú hé běi lù mín bīng zú dé diào bō shǐ yòng yǔ wén xū zhōng yún: xiàng rì yān shān zhī yì hé běi rén mín wǎng wǎng jǔ chéng tòng kū guān yuán bù yā yǒu zì jīng yú lù zhě, qǐ néng bǐ lián pō shí yé pū yuē: qián rì kāi tà yān shān yuán jiǔ tài píng jūn mín bù guàn diào fā gù yǒu yàn yuàn jīn rì zé fān qí rù kòu shān cǐ sì zì shú bù gù xī xiāng tǔ yíng hù gǔ ròu cǐ rén rén zì wèi zhàn zhī shí qǐ zì dāng gǎi zuò bì guò lǜ tǎng shǎo jiā zǒng tǒng jǐn xì sǐ zhàn zhī shì guàn gù sāo ěr yún: ān dé sān wàn rén yǔ cǐ mǎ xuān shì què xū zuò dé yī pāi pū dá. ruò dài wáng guǒ néng fù kuò sān wàn rén zé biàn yǒu shí wàn jūn shǐ yòng, yú shì chà pū zhuān wǎng zhēn dìng zhōng shān fǔ zhāo zhì zhōng yǒng gǎn zhàn jūn mǎ zhuān yī tǒng zhì.
甚仆謂兵家貴知已知彼不可見彼威勢便不顧己事力也。儻大王一一肯聽行之賊(改作敵)不足破也。仆再見童貫再稟宜早過真定恐不測燕山路賊(改作敵)馬事逼貫大怒叱仆云:你為家小在保州故要我去真定只是要去保你家小也。仆心知是為機幕恐懼欲遁所奪乃答云:大王既如此說話是不思國家患難緊急擴願聽大王入京然不忍見大王失此名節掃地為眾人唾罵殺去也。貫良久復云:你,豈不知我隨行無兵如何御此大敵仆對大王。若往真定何患無兵不惟諸處選刷盡有可用軍馬廉頗思用趙人如河北路民兵足得調撥使用宇文虛中云:向日燕山之役河北人民往往舉城慟哭官員部押有自經於路者,豈能比廉頗時耶仆曰:前日開拓燕山緣久太平軍民不慣調發故有厭怨今日則番騎入寇(刪此四字)孰不顧惜鄉土營護骨肉此人人自為戰之時豈自當(改作必過)慮儻少加總統盡系死戰之士貫顧搔耳云:安得三萬人與此馬宣事卻須做得一拍仆答。若大王果能付擴三萬人則便有十萬軍使用,於是差仆專往真定中山府招置忠勇敢戰軍馬專一統制。
bā rì yǐ sì tóng guàn zì tài yuán dùn hái.
八日乙巳童貫自太原遁還。
běi zhēng jì shí yuē: jīn rén zhī yù fàn zhōng yuán yě. jù wǒ wèi bèi. qiě chuāi zhī wǒ bì yù yún: zhōng gù duō wèi hǎo cí yǐ rù wǒ rán dié bào sì xiáng ér qún xiǎo dàn yù yún: zhōng bù yǐ dié yán wèi xìn lüè bù jiā lǜ gān qí zhà ér yǐ, yú shì yù móu yún: zhōng shǒu nǎi zhào niè shān yī rì yuè zhū lù zòu bào qí zhōng yǒu yuē: fàn tài shī bā yuè èr shí èr rì yā jūn qì sān qiān yú jiàn dào yún: zhōng fǔ jiāo nà chēng dōng jiān yào fàn nán jiè hán tài shī bā yuè èr shí sān rì yā jūn qì bā qiān yú jiàn dào yún: zhōng fǔ jiāo nà chēng dōng jiān yào fàn nán jiè shí jīn rén yù fàn wǒ qiǎn xiǎo shǐ lái xiǎo shǐ zhě fēi tiān zǐ cháo tíng zhī shǐ gù yuē: xiǎo shǐ jiù wú yǒu cǐ kāi biān yǒu zhī nǎi zhān hǎn qiǎn rén shǐ tóng guàn zhě yě. zhù zhān hǎn gǎi zuò ní kān wèi zhāng xiào chún yuē: yù jiàn tóng dài wáng xiào chún xún qí shì zé yuē: mò shì yào jiāo gē yún: zhōng dì, yú shì xiào chún xǐ jí chí bào shàng tóng guàn suì jí xíng xuān hé qī nián dōng yě. guàn wèi zhì tài yuán ér xiào chún xiān bǐ qí shǔ tóng xiǎo shǐ yíng guàn yú zhēn dìng xiǎo shǐ jí jiàn guàn zé yuē: zhōng guó wéi méng běn cháo fāng diào mín fá zuì guó xiāng èr tài zǐ chū shī bù kě dāng yě. huáng dì shà shì nù láng jūn men zhǐ niàn liǎng guó shēng líng shà shì bù yù de gù qiǎn lái yuē dài wáng xū shì gào tā shǐ dé guàn shī cuò bù gǎn jié miǎn miǎn zhì tài yuán. yòu cāng huáng fā xiǎo shǐ yì què xià guàn yì yīn dùn hái zhān hǎn gǎi zuò ní kān bīng yǐ rù jìng pò xīn dài yǐ..
《北征紀實》曰:金人之欲犯中原也。懼我為備。且揣知我必欲云:中故多為好辭以入我然諜報巳詳而群小但欲云:中不以諜言為信略不加慮甘其詐而已,於是預謀云:中守乃召聶山一日閱諸路奏報其中有曰:范太師八月二十二日押軍器三千餘件到云:中府交納稱冬間要犯南界韓太師八月二十三日押軍器八千餘件到云:中府交納稱冬間要犯南界時金人慾犯我遣小使來(小使者非天子朝廷之使故曰:小使舊無有此開邊有之乃粘罕遣人使童貫者也。注粘罕改作尼堪)謂張孝純曰:欲見童大王孝純詢其事則曰:莫是要交割云:中地,於是孝純喜即馳報上童貫遂亟行宣和七年冬也。貫未至太原而孝純先俾其屬同小使迎貫於真定小使及見貫則曰:中國違盟本朝方弔民伐罪國相二太子出師不可當也。皇帝煞是怒郎君們止念兩國生靈煞是不欲得故遣來約大王須是告他始得貫失措不敢詰黽勉至太原。又倉惶發小使詣闕下貫亦因遁還粘罕(改作尼堪)兵已入境破忻代矣。。
máo zhāi zì xù yuē: shí èr yuè chū bā rì pū yǔ xuān sī tóng lí tài yuán guàn nán guī pū dōng guò zhēn dìng tú zhōng xiě huà yī jí qiè shì wù shēn guàn yī qǐ rén mǎ jiǎ lìng wěi zhōu xiàn qǔ pò suì jiù jiǎ bìng gōng lián jī wú lǜ rì chéng.
茆齋自敘曰:十二月初八日仆與宣司同離太原貫南歸仆東過真定途中寫畫一急切事務申貫一乞人馬甲令委州縣取破碎舊甲並工聯緝無慮日成。
shù bǎi lǐng xún yuè zhī jiān zé zú yòng yī qǐ zhàn mǎ shù nèi xuǎn zé kě dé qiān pǐ yī qǐ wěi zhuō zhōu gè zhāo zhōng yǒng gǎn zhàn rén zé guān tǒng lǜ hù xiāng yīng yuán jiāng guī cháo rén yǒu wǔ yǒng zhě jī quàn biān rù háng wǔ shǐ wèi qián fēng jiāng qí jiā xiǎo yí jìn yí nán zhōu jūn hòu jiā gěi xù yī qǐ jiāng shǎn xī wǔ lù jīng zú qǔ jìng lù fā fù hé běi hé dōng shǐ zhù shǒu yù yī qǐ zhāi nà shèng jié jūn yī qiān rén fù mǒu chōng yá bīng yǐ wèi zhāo zhì jūn mǎ zhī běn yī qǐ, huò bù cè lǔ gǎi zuò dí rén nán dù biān fáng shī shǒu zé xún táng gù shì fèng dà jià rù shǔ wěi yī dà chén liú shǒu jīng shī yǐ tú huī fù guàn shū bào jiē cóng zhī.
數百領旬月之間則足用一乞戰馬數內選擇可得千匹一乞委涿州各招忠勇敢戰人擇官統率互相應援將歸朝人有武勇者激勸編入行伍使為前鋒將其家小移近迤南州軍厚加給恤一乞將陝西五路精卒取徑路發赴河北河東使助守御一乞摘那勝捷軍一千人付某充衙兵以為招置軍馬之本一乞,或不測虜(改作敵)人南渡邊防失守則循唐故事奉大駕入蜀委一大臣留守京師以圖恢復貫書報皆從之。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān fàn gǎi zuò bīng zhì shuò zhōu hàn ér kāi mén xiàn zhī. yòu zhì wǔ zhōu hàn ér wèi nèi yīng suì xiàn shuò wǔ èr zhōu zhǎng qū zhì dài zhōu hàn ér. yòu qín lǐ sì běn yǐ jiàng.
粘罕(改作尼堪)犯(改作兵至)朔州漢兒開門獻之。又至武州漢兒為內應遂陷朔武二州長驅至代州漢兒。又擒李嗣本以降。
chū xuān fǔ sī zhāo yàn yún: zhī mín zhì zhī nèi dì rú yì shèng jūn děng jiē shān hòu hàn ér yě. shí yǒng hàn kě yòng qí zài hé dōng zhě yuē shí wàn yú rén guān gěi qián mǐ shàn zhī suī zhào zhū sī bù xǔ zhī yòng zhě yì tīng zhī shǐ jiǔ zhī cāng lǐn bù zú yǐ jī ér nù chū bù xùn yǔ shí wǒ jūn suǒ qǐng jiē fǔ yú yì yuàn dào lù xiāng féng wǒ jūn mà rǔ zhī yuē: rǔ fān rén yě. ér shí xīn wǒ guān jūn yě. ér shí chén wú bù rú fān rén yé wú zhū rǔ yǐ. hàn ér wén zhī jù qí xīn yì èr qí xìn. qiě fā zhì shì jīn rén nán fàn gǎi zuò xià shuò wǔ zhī jìng shuò zhōu shǒu jiāng sūn yì xiān jiāng bīng chū yuán tài yuán wéi chéng jì xún yú hàn ér kāi mén xiàn yú jīn rén jì zhì hàn ér yì wèi nèi yīng suì shī shuò wǔ zhǎng qū zhì dài jiāng lǐ sì běn lǜ bīng jù shǒu hàn ér. yòu qín sì běn yǐ jiàng.
初宣撫司招燕云:之民置之內地如義勝軍等皆山後漢兒也。實勇悍可用其在河東者約十萬餘人官給錢米贍之雖詔諸司不許支用者亦聽支使久之倉廩不足以飢而怒出不遜語時我軍所請皆腐餘亦怨道路相逢我軍罵辱之曰:汝番人也。而食新我官軍也。而食陳吾不如番人耶吾誅汝矣。漢兒聞之懼其心益貳俟釁。且發至是金人南犯(改作下)朔武之境朔州守將孫翊先將兵出援太原圍城既旬餘漢兒開門獻於金人既至漢兒亦為內應遂失朔武長驅至代將李嗣本率兵拒守漢兒。又擒嗣本以降。
lǐ yè shàng shū qǐng fèng shǐ qǐng hé.
李鄴上書請奉使請和。
běi zhēng jì shí yuē: chū wèi nèi chán shí guàn guī hòu jīn rén yǒu liǎng shǐ lái dà chén bù gǎn yǐn jiàn tiān zǐ suì chuàng yǐ xiǎo shǐ zhī lǐ dà chén zì jiàn zhī yú shàng shū shěng tīng shì xī wèi yǒu cǐ yě. xiǎo shǐ jiàn qián zhù zhōng cái jiù wèi suì dà bù xùn yuē: nán cháo wéi méng yún yún qiě yán huáng dì shà shì nù mìng guó xiāng yǔ tài zǐ láng jūn liǎng lù ér rù yīn yǒu diào mín fá zuì zhī yǔ bái chéng xiàng shí zhōng lǐ chéng xiàng bāng yàn jù shī sè jiē bù gǎn dá. yòu yán guó xiāng yǔ láng jūn yǐ liǎng cháo shēng líng shà shì bù yù de xū shì gào tā shǐ dé zhū dà chén fāng jiù qí qǐng rú hé gào huǎn shī shì shǐ rén yīn dà yán yuē: bù guò gē dì chēng chén ěr dà chén. yòu shī sè bù gǎn dá suì yì hòu qí lǐ qiǎn xíng shí yǒu lǐ yè zhě shàng shū jù lùn qiáng dí zhī qíng wěi gài qǐng fèng shǐ yì hé shàng dà xǐ jiǎng jiè shèn zhì yè gài jīn sān wàn liǎng ér cháo tíng pō nán zhī suì chū zǔ zōng nèi tǎng jīn yōng wǎ èr gè wǔ qiān liǎng mìng shū yì jú xiāo róng wèi pái zi suì shòu yè jīn qù.
《北征紀實》曰:初未內禪時貫歸後金人有兩使來大臣不敢引見天子遂創以小使之禮大臣自見之於尚書省聽事昔未有此也。(小使見前注中)才就位遂大不遜曰:南朝違盟云云且言皇帝煞是怒命國相與太子郎君兩路而入因有弔民伐罪之語白丞相時中李丞相邦彥俱失色皆不敢答。又言國相與郎君以兩朝生靈煞是不欲得須是告他始得諸大臣方就其請如何告緩師是使人因大言曰:不過割地稱臣爾大臣。又失色不敢答遂議厚其禮遣行時有李鄴者上書具論強敵之情偽丐請奉使議和上大喜獎借甚至鄴丐金三萬兩而朝廷頗難之遂出祖宗內帑金{雍瓦}二各五千兩命書藝局銷鎔為牌子遂授鄴(今去)。
jiǔ rì bǐng wǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān bīng zhì xīn zhōu.
九日丙午粘罕(改作尼堪)兵至忻州。
zhī fǔ hè quán dù shì bù dí kāi mén zhāng lè yǐ yà zhī zhān hǎn gǎi zuò ní kān dà xǐ xià lìng bīng bù rù chéng.
知府賀權度勢不敵開門張樂以迓之粘罕(改作尼堪)大喜下令兵不入城。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān zì xīn zhōu zhì shí lǐng guān bǎ ài shí lǐng guān yì shèng jūn jiāng gěng shǒu zhōng pàn yǐ guān jiàng zéi zhān hǎn gǎi zuò jiàng ní kān rù suì wéi tài yuán yì shèng jiē liáo rén rú cháng shèng jūn yě..
粘罕(改作尼堪)自忻州至石嶺關把隘石嶺關義勝軍將耿守忠叛以關降賊粘罕(改作降尼堪)入遂圍太原(義勝皆遼人如常勝軍也。)。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān jiāng zhì shí lǐng guān yóu xiǎn ài tài yuán shuài zhāng xiào chún móu shǒu guān zhī rén, huò yuē: jì jǐng kě, yú shì mìng jǐng jǐng cí yǐ bīng bù zú xiào chún mìng wáng zōng yǐn tǒng guān bīng gǎn yǒng bǎ guān. yòu mìng guī cháo rén gěng shǒu zhōng bù bīng bā qiān rén zhù zhī jǐng fù cí xiào chún yuē: dì rú wǒ yǔ jǐng bù dé sì ér wǎng shǐ shǒu zhōng dāng qián jù qí hòu ér xí zhī yě. shǒu zhōng xíng zhì xīn kǒu fǎn huí yún: shǒu zhōng suǒ bù jǐn shì bù jūn. ruò jiè dé gǎn yǒng jiā jūn bīng zé jīn bù néng fàn gǎi zuò zhì guān jǐng děng lìng gǎn yǒng rén quán jiè yǔ mǎ jǐ qǔ qí bàn huò yǒu bù yuàn jiè zhě ér shǒu zhōng rén zì héng qiáng duó zhì bù néng yù jǐng děng jué yǒu biàn lǐng qīn suí rén děng qì guān qián dùn shǒu zhōng zhì guān guǒ bài ér xiàn zhī jǐng wén shǒu zhōng pàn bù gǎn guī nǎi zǒu fén zhōu.
粘罕(改作尼堪)將至石嶺關尤險隘太原帥張孝純謀守關之人,或曰:冀景可,於是命景景辭以兵不足孝純命王宗尹統官兵敢勇把關。又命歸朝人耿守忠部兵八千人助之景復辭孝純曰:第如我語景不得巳而往使守忠當前懼其後而襲之也。守忠行至忻口返回云:守忠所部儘是步軍。若借得敢勇家軍兵則金不能犯(改作至)關景等令敢勇人權借與馬幾取其半或有不願借者而守忠人恣橫強奪至不能馭景等覺有變領親隨人等棄關潛遁守忠至關果敗而獻之景聞守忠叛不敢歸乃走汾州。
jié yào yuē: zhān hǎn gǎi zuò ní kān zì yún: zhōng xiàng huái rén hé yīn xiàn míng jiāng kòu gǎi zuò qū dài zhōu zhī jìng yán jiè bù wǔ zhěng sù qì jiǎ lǜ jiā jì zhài nán qǔ nǎi dài zhōu jué biān kòng è zhī dì nǎi fēn bīng yóu hú gǎi zuò hú gǔ zhài rù yān wèi qí tú wù shì gǎi zuò wū shě yú dǔ gǎi zuò yī dōu yuē: jīn rì zhì dài zhōu yǔ nán jūn bì yǒu shù zhàn bù wú láo lì qí yú kě chéng shèng pò yǐ. jì xíng yuè jiā jì zhài zhì dài zhōu bìng wú yī zhàn wú hé dài zhōu sān rì shī shǒu shǒu chén lǐ sì běn lǜ lì mín qǐng mìng yú zéi gǎi zuò dí xīn zhōu shí lǐng guān wén fēng jiē pàn, yú shì zéi zhòng shān cǐ èr zì rú rù wú rén zhī jìng zhí kòu gǎi zuò zhì tài yuán zhān hǎn gǎi zuò ní kān shǐ yǒu yì zhōng guó zhī xīn yǐ..
節要曰:粘罕(改作尼堪)自云:中向懷仁河陰(縣名)將寇(改作趨)代州之境嚴戒部伍整肅器甲慮家計寨難取(乃代州絕邊控扼之地)乃分兵由胡(改作壺)谷寨入焉謂其徒兀室(改作烏舍)余睹(改作伊都)曰:今日至代州與南軍必有數戰不無勞力其餘可乘勝破矣。既行越家計寨至代州並無一戰無何代州三日失守守臣李嗣本率吏民請命於賊(改作敵)忻州石嶺關聞風皆叛,於是賊眾(刪此二字)如入無人之境直寇(改作至)太原粘罕(改作尼堪)始有易中國之心矣。。
xiù shuǐ jiān jū lù yuē: qì dān jiāng wáng yǒu jù kòu dǒng páng ér zhě jù yún: zhōng dài zhōu fù shuài wáng jī qǐng zhāo nà zhī jiǔ bù zhì jīn rén jì bī shǐ guī kuǎn cháo tíng yǐ shù shí wàn zhòng lái fù cì míng cái hòu gèng xìng míng zhào xǔ guān yǐ chéng xuān shǐ bǐ jū hé dōng jì kǒu gěi shí shù nián jiān cán shí biān chǔ cāng lǐn yī kōng qí tú sàn chù zhū jùn lǚ móu qiè fā xuān hé mò jīn lǔ gǎi zuò rén fàn biān shǒu luàn jìn zhōu jí pàn qù hé dōng shī shǒu yǐ cǐ.
秀水間居錄曰:契丹將亡有劇寇董龐兒者據云:中代州副帥王機請招納之久不至金人既逼始歸款朝廷以數十萬眾來附賜名才後更姓名趙詡官以承宣使俾居河東計口給食數年間蠶食邊儲倉廩一空其徒散處諸郡屢謀竊發宣和末金虜(改作人)犯邊首亂晉州即叛去河東失守以此。
wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù fàn gǎi zuò zhì yān shān guō yào shī pàn jiàng lǜ cháng shèng jūn yǐ yíng zhī.
斡離不(改作斡里雅布)犯(改作至)燕山郭藥師叛降率常勝軍以迎之。
xǔ cǎi xiàn yàn jì yuē: xuān hé qī nián shí yī yuè èr shí liù rì jīn rén fàn tán zhōu xiàn zhī wǔ zì gǎi zuò xiàn tán zhōu èr shí bā rì zǎo yān shān fǔ shǐ wén yào shī chì hòu bù míng shì rì. yòu xiàn jì zhōu guō yào shī yǐ tún bīng dōng jiāo zhě èr shí yú rì bǎo hé diàn dà xué shì cài gōng jìng wǎng jiàn yào shī gōng shí wèi ān fǔ shǐ jì huí yuē: fén yáng shì yǒu jù yì shí èr yuè chū èr rì yào shī yù yíng dí yú lì qǐng yú cài gōng chù yán. qiě lìng guō gōng pī chéng xià zhài kě qiǎn zhāng lìng huī liú shùn rén piān shī yǐ wǎng guō gōng qù shǐ zhī shèng yì jiāo bù kě zhì bù shèng zé yī bài tú dì yān shān dà zhèn yǐ.. yòu gǔ běi kǒu jì jū yōng guān huò kě yǐ kuī yàn xū shí cài gōng wèi yǐ wèi rán yì rì fù yè yào shī yú yǐ piàn zhǐ xiǎo shū fù dá cǐ yì tuō gōng zǐ sōng nián yīn jiā xìn fèng chéng yǐ ér qián xiá lǐ zhèn jiàn yú yì yán cǐ ér cài gōng bù gǎn liú yào shī yún: tā sì zuò qù jì shì rì cài gōng chū jīn bó dà kào jūn ér hòu xíng chū liù rì zhì sān hé sān hé.
許采陷燕記曰:宣和七年十一月二十六日金人犯檀州陷之(五字改作陷檀州)二十八日早燕山府始聞(藥師斥堠不明)是日。又陷薊州郭藥師已屯兵東郊者二十餘日保和殿大學士蔡公靖往見藥師(公時為安撫使)既回曰:汾陽似有懼意十二月初二日藥師欲迎敵餘力請於蔡公處言。且令郭公披城下寨可遣張令徽劉舜仁偏師以往郭公去使之勝益驕不可制不勝則一敗塗地燕山大震矣。。又古北口洎居庸關或可以窺燕虛實蔡公未以為然翌日復謁藥師余以片紙小書復達此意托公子松年因家信奉呈已而鈐轄李振見余亦言此而蔡公不敢留藥師云:他巳作去計是日蔡公出金帛大犒軍而後行初六日至三河三河。
zhě xiàn míng zài bái hé zhī xī jīn rén sì zài hé zhī dōng yí yào shī jūn wèi gǎn jìn yào shī zhī qù gē jiǎ xiān míng duì wǔ zhěng sù shì yè yè fēn hòu yào shī lǜ rén mǎ bìng jìn sè wèi biàn sì dù bái hé ér jīn rén chū jiàn yào shī jūn yì jù èr tài zǐ wò lí bù gǎi gé zhě zuò wò lǐ yǎ bù nǎi dōng xiàng wàng rì ér bài hào lìng zhū bù jí fàn gǎi zuò qū yào shī jūn yào shī bù yì lái fàn jūn shāo què shì shí liǎng zhèn dōng xī xiāng duì yào shī cóng nán ér wǎng wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù yǔ lìng huī shùn rén shì xiāng zhí yào shī chéng ruì dōng qù áo zhàn sān shí yú lǐ jīn rén sì běi ér lìng huī nǎi xiān zì dùn wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù lì zhuī zhī sì ér shùn rén yì dùn yào shī dú zhì jīn rén zhài fán shù chù jìng wú huǒ yǐ fén qí lěi, huò wèi yào shī yuē: tóu zhòng yǐ. yào shī suì huí chū yào shī yìng jūn sān bǎi rén suǒ yú yī bǎi èr shí rén ér yǐ qí tā jūn kě zhī shí chū qī rì shēn shí shì yě. yú tóng cài gōng zhū rén dēng dōng chéng wàng bái hé bái hé qù fǔ bā shí lǐ ér chén āi rú yún: qì biàn kōng bù kě biàn liáng jiǔ lìng huī zhì sì ér shùn rén zhì dǐ wǎn yào shī yì zhì sān rén zhě pō jǔ sàng hù xiāng dǐ qiào shì yè bǎ dōng běi mén zhě cì shǐ huáng bì yě. nǎi yīn qiǎn rén wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù yù kāi mén wèi nèi yīng réng yún: bù zhī tài zǐ yào shēng guō yào shī yào sǐ guō yào shī yǐ ér fén yáng zhī zhī móu jiē chū lìng huī shùn rén yě. suì lìng rú lín láng wáng shū cǎo jiàng biǎo yún: dài shí ér dòng dòng jìng gù wèi zhī qí cháng shùn tiān zhě cún cún wáng bù kě yǐ bù chá. yòu yún: chén sù tí yī lǚ zhī shī ǒu zāo liù bǎi zhī yùn. yòu yún: wáng liáo wú kě shì zhī jūn dà jīn yǒu nán tōng zhī lù. yòu yún: sòng zhǔ zài jiā qín guān shì yǔ niàn yī fàn zhī ēn bì bào zé liù chǐ zhī qū kě juān suī zhī shàng dì zhī shì lín gǎn sī kùn shòu zhī yóu dòu. yòu yún: xī yě. dōng zhēng suī léi tíng zhī nù gǎn fàn jīn yān běi miàn qí tiān dì zhī liàng bìng róng cí duō bù jì shì rì wǎn lüè wén cháng shèng jūn yù biàn yú yán zhī cài gōng pō yǐ wèi yí ér yùn shǐ lǚ yí hào lì quàn cài gōng qì yàn ér dùn jiān fāng liáng jìng jí lì zhù zhī cài gōng yǐ wèn yú yú yuē: dà xué shì shǒu tǔ chén, qǐ kě bǐ tā rén zì dāng yǐ sǐ shǒu zhī jiān dà xué lǜ zhū rén tóng háng gè yǒu juàn lèi jīn nán zì lú gōu bài jūn mǎn yě cǐ cáo wú yǐ xiè fā níng zhī bú yào wǒ guī lù hū! gōng yuē: jìng zhī yì zhèng rú cǐ shì yè yí hào jìng bèi hù yǐ yán yíng huò cài gōng ér ān fǔ sī gōu lù gōng shì wú jī zhě suì jìn tuì bǎo zhī yán yí hào jìng quàn chéng zhī yú yuē: táng shì zhī luàn rú lǐ guō zhū jiāng céng yǒu tuì bǎo zhě bǐ gè tí zhòng bīng, huò yǐ yíng zhài wèi biàn huò jiù shuǐ cǎo huò jiù dì shì qǐ. ruò yān shān nǎi gōng suǒ zhì zhī dì jī zhī yán fēi shì wàn yī yíng huò lìng gōng xíng tā rì bì yǒu yǐ gōng xiān zhī wèi zuì ér mài gōng yǐ zì shòu zhě bù kě bù chá yě.. yòu wén cháng shèng jūn rú yù fù zéi gǎi zuò dí bǐ zhī gōng jié zhòng yǐ dùn yào shī bèi yīn yǐ jiè kǒu gōng zhī zuì hé suǒ táo yé cài gōng shēn yǐ wèi rán yí hào jìng bèi nǎi yùn jiàn yú sè lài cài gōng tiān zī zhōng yì bù rán suì wèi èr zi yáo duó shǐ cài gōng tīng cóng yí hào děng yán lǜ zhòng nán bēn shì tóu zhī sǐ dì ěr gài cháng shèng jūn jì xiāng jūn zhī bài zú pán pō lú gōu zhuō zhōu zhī jiān jī yuàn wú yǐ xiè qí nù lǔ lüè shā.
者縣名在白河之西金人巳在河之東疑藥師軍未敢進藥師之去戈甲鮮明隊伍整肅是夜夜分後藥師率人馬並進色未辨巳渡白河而金人初見藥師軍亦懼二太子斡離不(改革者作斡里雅布)乃東向望日而拜號令諸部即犯(改作趨)藥師軍藥師不意來犯軍稍卻是時兩陣東西相對藥師從南而往斡離不(改作斡里雅布)與令徽舜仁適相直藥師乘銳東去鏖戰三十餘里金人巳北而令徽乃先自遁斡離不(改作斡里雅布)力追之巳而舜仁亦遁藥師獨至金人寨凡數處竟無火以焚其壘,或謂藥師曰:頭重矣。藥師遂回初藥師硬軍三百人所餘一百二十人而已其他軍可知時初七日申時事也。余同蔡公諸人登東城望白河白河去府八十里而塵埃如云:氣遍空不可辨良久令徽至巳而舜仁至抵晚藥師亦至三人者頗沮喪互相詆誚是夜把東北門者刺史皇賁也。乃陰遣人斡離不(改作斡里雅布)欲開門為內應仍云:不知太子要生郭藥師要死郭藥師已而汾陽知之謀皆出令徽舜仁也。遂令儒林郎王樞草降表云:待時而動動靜固未知其常順天者存存亡不可以不察。又云:臣素提一旅之師偶遭六百之運。又云:亡遼無可事之君大金有難通之路。又云:宋主載嘉秦官是與念一飯之恩必報則六尺之軀可捐雖知上帝之是臨敢思困獸之猶斗。又云:昔也。東征雖雷霆之怒敢犯今焉北面祈天地之量並容辭多不記是日晚略聞常勝軍欲變余言之蔡公頗以為疑而運使呂頤浩力勸蔡公棄燕而遁兼方梁競極力助之蔡公以問余余曰:大學是守土臣,豈可比他人自當以死守之兼大學率諸人同行各有眷累今南自蘆溝敗軍滿野此曹無以泄發甯知不要我歸路乎!公曰:靖之意正如此是夜頤浩競輩互以言熒惑蔡公而安撫司勾錄公事吳激者遂進退保之言頤浩競勸成之餘曰:唐室之亂如李郭諸將曾有退保者彼各提重兵,或以營寨未便或就水草或就地勢豈。若燕山乃公所治之地激之言非是萬一熒惑令公行他日必有以公先支為罪而賣公以自售者不可不察也。。又聞常勝軍如欲附賊(改作敵)彼知公劫眾以遁藥師輩因以藉口公之罪何所逃耶蔡公深以為然頤浩競輩乃慍見於色賴蔡公天資忠義不然遂為二子搖奪使蔡公聽從頤浩等言率眾南奔是投之死地爾蓋常勝軍洎鄉軍之敗卒盤泊蘆溝涿州之間積怨無以泄其怒虜掠殺。
miè zhě mò zhī qí shù shǐ guǒ suì xíng, qǐ yǒu jiào lèi hū! shì zhàn yě. cháng shèng jūn yǔ jīn rén shā shāng lüè xiāng dāng jīn rén yì bù zhī suǒ yǐ shèng ér cháng shèng jūn guān mì shū kuǎn zhě yóu shì yào shī suì bù néng zhèn ér jīn rén yì zhāng yě. chū bā rì shēn hòu yào shī nǎi zhào cài gōng lǚ yí hào lǐ yǔ quán shěn děng yì shì zhì zé zhí zhī cài gōng yuē: xiàng gōng yù fù tiān zǐ yé yǐn pèi dāo jiāng zì jué wèi guān jūn duó qù sì ér yào shī tóng zhū gōng jiù zuò nǎi yuē: yào shī shí bù dé yǐ bù néng yǔ zhū gōng zhǔ zhōng shǐ zhī yì suì yǎn qì yóu shì zhū rén jiē liú yào shī jiā shì yè sān gēng hòu huǒ zuò cháng shèng jūn shí liáng gǎn zhàn děng jūn sì sàn jié lüè chū jīn rén fàn shùn cài gōng lìng shǒu chéng zú shàng chéng suī zhū tīng dāng zhí rén yì jūn fǎ cóng shì yóu shì wèi fǎ zhě jǐn qiǎn zhī ér bù wèi fǎ zhě zì. ruò yě. chū bā rì wǎn cài gōng nǎi chà jì zhōu táo zú fēn biǎo zhū tīng dōu wèi néng biàn qí miàn mù shì yè bīng huǒ zuò cǐ zú sì xíng jié lüè suī ān mǎ zhī lèi qǐng kè wú yí yǐ..
滅者莫知其數使果遂行,豈有噍類乎!是戰也。常勝軍與金人殺傷略相當金人亦不知所以勝而常勝軍官密輸款者由是藥師遂不能振而金人益張也。初八日申後藥師乃召蔡公呂頤浩李與權沈等議事至則執之蔡公曰:相公欲負天子耶引佩刀將自決為官軍奪去巳而藥師同諸公就坐乃曰:藥師實不得已不能與諸公主終始之義遂掩泣由是諸人皆留藥師家是夜三更後火作常勝軍食糧敢戰等軍四散劫掠初金人犯順蔡公令守城卒上城雖諸廳當直人亦軍法從事由是畏法者盡遣之而不畏法者自。若也。初八日晚蔡公乃差薊州逃卒分表諸廳都未能變其面目是夜兵火作此卒肆行劫掠雖鞍馬之類頃刻無遺矣。。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn èr shí sān jiào kān jì.
※卷二十三校勘記。
nǎi shì yù zhī cǐ yì zhī wù zuò zhì qǐ jí bèi biān yú jīng shī tuō yú zì jīn. ruò hé tài yuán fǔ lù jūn mín bīng yì yǒng dǎn yǒng yì shèng jūn děng tuō. ruò zì yì shèng jūn děng wù zuò cháng shèng děng jūn guī xuān fǔ sī jù gào tóng guàn tuō fǔ zì ruò pān xuān fǔ sī zhù cǐ jīng yíng tuō pān zì fǔ zì pū xīn zhī shì wèi jī mù suǒ duó kǒng jù yù dùn wù zuò kǒng jù yù dùn suǒ duó guàn gù pū sāo ěr tuō pū zì zhǎng qū zhì dài dài jiāng lǐ sì běn lǜ bīng jù shǒu tuō xià dài zì yǔ lìng huī shùn rén shì xiāng zhí zhí wù zuò zhí nǎi yīn qiǎn rén gào wò lí bù tuō gào zì lián fǎng liáng jìng jí lì zhù zhī lián wù zuò jiān ér cháng shèng jūn guān yǒu mì shū kuǎn zhě tuō yǒu zì.
乃是預知此意(知誤作制)乞急備邊於京師(脫於字)今。若合太原府路軍民兵義勇膽勇義勝軍等(脫。若字義勝軍等誤作常勝等軍)歸宣撫司具告童貫(脫撫字)若攀宣撫司駐此經營(脫攀字撫字)仆心知是為機幕所奪恐懼欲遁(誤作恐懼欲遁所奪)貫顧仆搔耳(脫仆字)長驅至代代將李嗣本率兵拒守(脫下代字)與令徽舜仁適相值(值誤作直)乃陰遣人告斡離不(脫告字)廉訪梁競極力助之(廉誤作兼)而常勝軍官有密輸款者(脫有字)。