jìng kāng zhōng zhì sān shí qī.
靖康中帙三十七。
qǐ jìng kāng yuán nián shí yī yuè qī rì wù chén, jǐn bā rì yǐ sì.
起靖康元年十一月七日戊辰,盡八日已巳。
qī rì wù chén chē jià yì zhǒng shī dào zhái jiāo diàn.
七日戊辰車駕詣种師道宅澆奠。
zhōng shū shè rén sūn dí shàng diàn zhā zi qǐ qì sān zhèn.
中書舍人孫覿上殿劄子乞棄三鎮。
chén méng ēn zhào hái bù shèng qū qū yōu guó zhī xīn yǐ wèi xīn zǎi xiàng dāng guó běi fāng biān shì bì yǒu yí dìng zhī lùn qǐ jū láng hú jiāo xiū wèi chén yán lǔ gǎi zuò jīn shǐ wáng ruì zòu shì diàn shàng qǐng gē sān guān zhī dì shí jiāo xiū shì lì qīn wén qí yǔ ruì yuē: jīn dé sān guān míng bái xuán shī qù yǐ. rú cháo tíng bù xǔ zé guó xiāng zì hé dōng lái tún bīng nán jiāo wéi chéng zhī xī nán huáng zǐ láng jūn zì hé běi lái tún bīng běi jiāo wéi chéng zhī dōng běi wèi lùn gōng chéng yóu jīng jī wǔ bǎi lǐ wài fán shāo dàng jǐn shǐ niǎo shòu bù néng jù tún ruì tuì shàng wèn zǎi xiàng táng kè sān guān hé rú kè yuē: bù yǔ zé bì lái yǔ zhī chén bù néng bǎo qí bù lái sān wèn sān duì rú cǐ shàng hè nù yuē: qīng shì zǎi xiàng hé bù jué cǐ yì kè duì rú chū chén tài xī ér yán yuē: fāng qiáng hú gǎi zuò dí hù zhòng mèi sǐ yī lái yǎng jiàn zhōng guó zhī shén dà sì fāng qín wáng zhī shī rì zhì jiāng xiāng chí zhòng yán bīng gù lěi duàn lǔ lüè zhī lù bù chū yī zhī shì yǐ xíng shì bǐ mò wú cè ér yǔ zhī jiǎng hé kě yǐ wàn quán yǐ. bǎo xíng yíng dà chén kuáng móu miù suàn chū yú jié zhài yī bài tú dì chuán xiào sì fāng ér hòu qiáng hú gǎi zuò jīn rén qīng shì cháo tíng shǐ yù gē sān guān yǐ yào wǒ jūn zǎi xiàng jì zhī qí bì lái yǐ. lái zé hé yǐ dài zhī chén wén zhàn guó shí qí hán wèi gòng gōng qín yú hán gǔ guān qiú chū chǔ huái wáng qín wáng wèi lóu huǎn yuē: sān guó zhī bīng shēn yǐ. guǎ rén yù gē hé dōng ér jiǎng huǎn yuē: hé dōng dà fèi yě. miǎn yú guó huàn dà lì yě. cǐ fù xiōng zhī rèn yě. wáng nǎi zhào gōng zǐ chí ér wèn yān duì yuē: jiǎng yì huǐ bù jiǎng yì huǐ wáng gē hé dōng ér jiǎng bì yuē: xī yǐ. sān guó. qiě qù wú shī sān chéng cǐ jiǎng zhī huǐ yě. wáng bù jiǎng sān guó rù hán gǔ xián yáng bì wēi wáng. yòu yuē: xī yǐ. wú ài sān chéng ér bù yǔ. yòu bù jiǎng zhī huǐ yě. wáng yuē: jūn wú huǐ yě. níng shī sān chéng ér huǐ wú níng wēi xián yáng ér huǐ yě. suì yǔ wèi fēng líng yǔ hán wǔ suì yǐ hé fū qín jū zhàn guó zuì hào qiáng xióng shàng gē hé dōng yǐ shū yī shí zhī jí qí hòu xí lěi shì zhī fù xuǎn jiāng zé shì yuē: qǐ méng tián wáng jiǎn zhī tú qǐ ér yòng shì suì bìng tūn liù guó ér yǒu tiān xià suǒ wèi yì bài wèi gōng zhuǎn huò wèi fú qí quán gù zài cǐ yě. jīn zhī sān guān hé shuò zhòng dì jǔ ér qì zhī zé jīng shī wú fān lí zhī wèi bì xià bù dé yī rì gāo zhěn ér wò yǐ. kuáng shēng jié zhài wù guó zhì cǐ, qǐ bù tòng zāi! jīn jīng shī wú dà yuè sān tú xiáo hán zhī gù dú shì yī hé ěr fáng hé jiāng lì wàng jiàn hú gǎi zuò dí chén shòu hài niǎo jīng bù zhī suǒ zài dà chén yī wéi wèi qì dì zhī zé jiāng shuài nú xià wú gān chéng yù dí zhī gōng wàn yī qiáng hú gǎi zuò jīn rén jǔ guó ér lái dùn bīng chéng xià yǒu rú wáng ruì zhī shuō chén kǒng shè jì zhī yōu bù zhǐ sān guān ér yǐ yě. kòu yì shēn yǐ. bì xià dāng quán huò fú qīng zhòng dú duàn ér xíng zhī níng shī sān chéng wú shǐ xián yáng wēi ér huǐ yě. chén chéng zhī.
臣蒙恩召還不勝區區憂國之心以謂新宰相當國北方邊事必有一定之論起居郎胡交修為臣言虜(改作金)使王汭奏事殿上請割三關之地時交修侍立親聞其語汭曰:今得三關明白旋師去矣。如朝廷不許則國相自河東來屯兵南郊圍城之西南皇子郎君自河北來屯兵北郊圍城之東北未論攻城由京畿五百里外燔燒盪盡使鳥獸不能聚屯汭退上問宰相唐恪三關何如恪曰:不予則必來予之臣不能保其不來三問三對如此上赫怒曰:卿是宰相何不決此議恪對如初臣太息而言曰:方強胡(改作敵)怙眾昧死一來仰見中國之甚大四方勤王之師日至將相持重嚴兵固壘斷虜掠之路不出一枝示以形勢俾莫吾測而與之講和可以萬全矣。保行營大臣狂謀謬算出於劫寨一敗塗地傳笑四方而後強胡(改作金人)輕視朝廷始欲割三關以要我君宰相既知其必來矣。來則何以待之臣聞戰國時齊韓魏共攻秦於函谷關求出楚懷王秦王謂樓緩曰:三國之兵深矣。寡人慾割河東而講緩曰:河東大費也。免於國患大利也。此父兄之任也。王乃召公子池而問焉對曰:講亦悔不講亦悔王割河東而講必曰:惜矣。三國。且去吾失三城此講之悔也。王不講三國入函谷咸陽必危王。又曰:惜矣。吾愛三城而不與。又不講之悔也。王曰:均吾悔也。甯失三城而悔無甯危咸陽而悔也。遂與魏封陵與韓武遂以和夫秦居戰國最號強雄尚割河東以舒一時之急其後席累世之富選將擇士曰:起蒙恬王翦之徒起而用事遂併吞六國而有天下所謂易敗為工轉禍為福其權固在此也。今之三關河朔重地舉而棄之則京師無藩籬之衛陛下不得一日高枕而臥矣。狂生劫寨誤國至此,豈不痛哉!今京師無大岳三塗崤函之固獨恃一河耳防河將吏望見胡(改作敵)塵獸駭鳥驚不知所在大臣依違畏棄地之責將帥駑下無干城禦敵之功萬一強胡(改作金人)舉國而來頓兵城下有如王汭之說臣恐社稷之憂不止三關而已也。寇益深矣。陛下當權禍福輕重獨斷而行之甯失三城無使咸陽危而悔也。臣承之。
shì yù shǐ shǒu lùn zhū shēng fú què gǔ chàng qún xiǎo yǐ xié jūn fù. yòu lùn dà jiāng jié zhài jī nù qiáng dí yǐ wù cháo tíng jì zhuō yán kuáng dé zuì qù guó jīn méng bì xià zhào guī xī shěng bǐ zàn shū mìng bù shèng qū qū yōu guó zhī xīn. yòu jiàn gē qì sān guān zhī yì shàng fú shèng xīn xià wéi zhòng lùn kě wèi bù zhī liàng yǐ. qín wáng yì gē sān chéng lóu huǎn bù kěn duì gōng zǐ chí yì cāo jiǎng bù jiǎng zhī shuō shǐ wáng zì zé rú chén lóu yǐ zhī mìng zhí yán wú suǒ ā yǐn qí wèi kuáng yú sǐ yǒu yú zé yǐ. jiù xiào yún: yǐ hóng qìng jí xiào.
侍御史首論諸生伏闕鼓倡群小以脅君父。又論大將劫寨激怒強敵以誤朝廷計拙言狂得罪去國今蒙陛下召歸西省俾贊書命不勝區區憂國之心。又建割棄三關之議上咈聖心下違眾論可謂不知量矣。秦王議割三城樓緩不肯對公子池亦操講不講之說使王自擇如臣螻蟻之命直言無所阿隱其為狂愚死有餘責矣。(舊校云:以鴻慶集校)。
xiān shì sūn dí rèn shì yù shǐ rì jiàn tài xué shēng fú què rù zhā zi qǐ píng zhú. yòu yú wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù tuì shī hòu rù zhā zi qǐ hé róng shān cǐ zì. yòu lùn cài jīng zuì è qǐ cuàn jí shí wú mǐn dāng guó dà nù yǐ wàng lùn fú què shì zòu bà shì yù shǐ zé shǒu hé zhōu wú mǐn bà qù fù zhào wèi zhōng shū shè rén chū shàng diàn rù cǐ zhā qǐ qì sān zhèn.
先是孫覿任侍御史日見太學生伏闕入劄子乞屏逐。又於斡離不(改作斡里雅布)退師後入劄子乞和戎(刪此字)。又論蔡京罪惡乞竄殛時吳敏當國大怒以妄論伏闕事奏罷侍御史責守和州吳敏罷去復召為中書舍人初上殿入此劄乞棄三鎮。
qí lùn fú què zhā zǐ yuē: chén fú jiàn nǚ zhēn gǎi zuò jīn rén dà qiú shān cǐ èr zì yōng wàn qí rù shuò fāng kuà dà hé zhí fàn gǎi zuò bī jīng què hū dǔ shén zhōu ào qū jīn chéng tāng chí zhī gāo. qiě dà yě. liǎn bīng bù dòng qiǎn shǐ yì hé jiāng xiāng dà chén hé liàng bǐ yǐ zhī shì wù jí wù xú shì yǐ jiān xiá shǐ zhī yí jù yǒu hǔ kǒu zhī yú yā yǐ zhòng bīng bù zhàn ér wēi zhī shǐ qù cǐ bǎi quán zhī shàng jì yě. hū chuán lǐ gāng jié zhài zhī bài shàng jīng cháo tíng xià hài qún qíng wèi zhī nài hé gāng běn shū shēng sù bù zhī zhàn lì xiǎo tú dà wàng fā bīng huò yǐ wéi wò zhī chén xíng chuān yú zhī móu yǐ wáng zhě zhī shī wèi gōng jié zhī jì jí lìng chū yú lǔ gǎi zuò dí rén bù yì ǒu huò xiǎo lì yóu wèi nù dí yǐ wù cháo tíng ér kuáng lǜ wú móu lòu yán yú xún rì zhī xiān tí shù qiān bīng yǐ rù kōng zhài lǔ gǎi zuò dí jūn sì hé jǐn qū ér nà zhū wǎng zhōng wú yī tuō zhě jiǔ zhòng dì jū zōng miào shè jì suǒ zài ér jiǎo xìng yú yī zhì tāo tiān zhī zuì chē liè yǐ xùn sǐ yǒu yú gū fāng cóng báo fá ér tài xué zhū shēng chén dōng děng jù zhòng fú què gǔ chàng qún xiǎo wàng wèi zǎi xiàng jié lián qiáng hú gǎi zuò dí kāi guān yán dí yù qǐ lǐ gāng fù hái bīng bǐng é qīng jiān xiào jù shù wàn wō dēng wén gǔ hū shēng dòng dì shǒu zhì wǎ lì jū jī dà chén tú liè zhōng guì liú xiě mǎn dào tiān zǐ zhèn jīng yǔ zhī zhào hái lǐ gāng rán hòu jiě qù zì gǔ shuāi luàn bǎn dàng fǎ jì dà huài shū chuán suǒ zài wèi yǒu rú cǐ zhī shèn zhě yě. táng dé zōng shí chú guó zi sī yè yáng chéng wèi dào zhōu cì shǐ tài xué zhū shēng yì què qǐng liú fū chéng zhě dào dé wén xíng yī shì biāo biǎo cháng lǜ jiàn guān hé lùn péi yán líng bù dé wèi zǎi xiàng míng zhèn tiān xià zhū shēng qǐng liú yǐ wèi shī fàn cháo tíng suǒ dāng cóng ér zú bù cóng cóng zhī shì zhòng wèi zhèng yě. tài xué zhě xián shì zhī guān lǐ yì zhī suǒ zì chū yě. cháo tíng zhòng jiàn shī rú yíng gōng shì fēng xì lǐn yǐ yǎng shì jì jiǔ sī yè yǐ lǜ qí shǔ bó shì zhǎng xùn dǎo zhèng lù zhǎng guī jǔ ēn lǐ shēn hòu jiào fǎ míng jù shì dāng xǐ xīn yì lǜ yǐ chéng shàng zhī xiū dé chén dōng děng nǎi xìng tiān xià yǒu dà biàn miè shì guān shī bù gào ér chū gǔ zhòng xìng é hòu wū cháo tíng péng bǐ zuì rén pò xié jūn fù sì xíng ōu lù suì zhì dà luàn ér lǐ gāng bù zhī xiū kuì shàng dài qí miàn lì yú cháo duān chén dōng ān zuò xué gōng yáng.
其論伏闕劄子曰:臣伏見女真(改作金人)大酋(刪此二字)擁萬騎入朔方跨大河直犯(改作逼)京闕忽睹神州隩區金城湯池之高。且大也。斂兵不動遣使議和將相大臣合量彼已之勢勿亟勿徐示以間暇使之疑懼有虎口之虞壓以重兵不戰而威之使去此百全之上計也。忽傳李綱劫寨之敗上驚朝廷下駭群情為之柰何綱本書生素不知戰力小圖大妄發兵禍以帷幄之臣行穿窬之謀以王者之師為攻劫之計藉令出於虜(改作敵)人不意偶獲小利猶為怒敵以誤朝廷而狂率無謀漏言於旬日之先提數千兵以入空寨虜(改作敵)軍四合盡驅而納諸網中無一脫者九重帝居宗廟社稷所在而僥倖於一擲滔天之罪車裂以徇死有餘辜方從薄罰而太學諸生陳東等聚眾伏闕鼓倡群小妄謂宰相結連強胡(改作敵)開關延敵欲起李綱復還兵柄俄傾間嘯聚數萬撾登聞鼓呼聲動地手擲瓦礫狙擊大臣屠裂中貴流血滿道天子震驚與之召還李綱然後解去自古衰亂板蕩法紀大壞書傳所載未有如此之甚者也。唐德宗時除國子司業陽城為道州刺史太學諸生詣闕請留夫城者道德文行一世標表嘗率(諫官)合論裴延齡不得為宰相名震天下諸生請留以為師範朝廷所當從而卒不從從之是眾為政也。太學者賢士之關禮義之所自出也。朝廷眾建師儒營宮室豐餼廩以養士祭酒司業以率其屬博士掌訓導正錄掌規矩恩禮深厚教法明具士當洗心易慮以承上之休德陳東等乃幸天下有大變篾視官師不告而出鼓眾興訛厚誣朝廷朋比罪人迫脅君父肆行毆戮遂至大亂而李綱不知羞愧尚戴其面立於朝端陳東安坐學宮洋。
yáng zì. ruò shī jīn bù zhì tā rì bì yǒu wò bīng zhī chén jié zhì tiān zǐ wǔ fū hàn zú qiāng hài jiāng shuài xiàn shā qí lìng chéng jùn shā qí shǒu cuì yǐ zhòng bào guǎ bì zì zī shǐ yǐ. chén chéng fá guó zi sī yè shí tóng guàn xiū jiàn wǔ xué luò chéng yǐ. chén dōng wèi jiào yù yì lǜ tóng liè xiàn shū tóng guàn qǐng chē jià lín xìng qí zhōng yǒu bù cóng zhě suì zhì huān huā chén wèn zhī yuē: wǔ xué luò chéng hé yù dà xué yǒu yún: qǐng zhě chéng yú xìng dà xué ér wǔ xué shēng lì bèi ēn cì cǐ dōng suǒ yǐ jiàn xiàn shū zhī yì gài dōng kuáng shēng bù shǒu fèn yì qí zhì zhǐ yù tú chǐ cùn zhī bǐng chāng kuáng bù sì yǐ zhì chēng luàn jīn suī wèi jí diǎn xíng dāng jù shēn xué fǎ qì zhī yuǎn fāng zhōng shēn bù chǐ wèi duō shì zhī jiè wú lìng fù chū wèi è yǐ jiē huò luàn tiān xià xìng shèn.
洋自。若失今不治他日必有握兵之臣劫制天子武夫悍卒戕害將帥縣殺其令丞郡殺其守倅以眾暴寡必自茲始矣。臣承乏國子司業時童貫修建武學落成矣。陳東為教諭議率同列獻書童貫請車駕臨幸其中有不從者遂至讙嘩臣問之曰:武學落成何預大學有云:頃者乘輿幸大學而武學生例被恩賜此東所以建獻書之議蓋東狂生不守分義其志止欲圖尺寸之柄猖狂不巳以至稱亂今雖未即典刑當具申學法棄之遠方終身不齒為多士之戒無令覆出為惡以階禍亂天下幸甚。
qí lùn hé róng zhā zǐ yuē: chén wén rén zhǔ zhī xíng yì bù yī bù yī zhě shì xiǎo xíng jìng xiǎo lián zì tuō yú xiāng lǐ rén zhǔ wéi tiān xià ān shè jì gù wèi shì bì xià jí dà wèi zuò xí wèi nuǎn ér qiáng hú fàn guān gǎi zuò dí shēn rù zhǎng qū wàn lǐ suǒ guò zhōu xiàn wú yī rén yīng qí fēng zhě zhōng wài zhī fèn shú bù yù yī zhàn qū zhī wèi kuài rán zī shì shén dà bì xià dāng chì jiāng xiāng dà chén shēn sī shú lǜ wèi wàn quán zhī jì chā zhī háo lí biàn yǒu mò dà zhī huǐ yí shè jì zhī yōu bù kě hū yě. chén qiè dú guó shǐ jiàn bǎo yuán kāng dìng jiān zhào yuán hào wèi zhā shū yāo dà míng yǐ shì cháo tíng guī yù qiǎn jué yǐ jī shǐ qí zhòng jǔ cháo fèn rán jiē yuē: fā bīng kàng xiǎo chǒu ěr shí wú yù wèi jiàn guān zòu yán chéng píng rì jiǔ jiāng bù zhī bīng shì bù zhī zhàn mín bù zhī láo kǔ zhòu yòng zhī bì yǒu sàng shī jué jiāng zhī yōu bīng lián mín pí bì yǒu dào zéi yì wài zhī huàn. qiě dāng shùn ér fǔ zhī shǐ wèi yǒu yǐ fā dé suì yuè zhī qǐng yǐ qí jiān xuǎn jiāng zé shì jiān chéng ruì qì wèi bù kě shèng yǐ dài zhī suī yuán hào zhōng yú bì pàn ér wú zhàn shǒu zhī jù lì yǐ. shū rù zǎi xiàng zhāng shì sūn jiàn zhī dà xiào yuē: rén yán wú shè rén huàn xīn fēng guǒ rán, yú shì jué yì yòng bīng suǒ xiàng zhé bài yī fāng sāo rán dà jiāng liú píng shí yuán sūn rèn fú xiàng jì zhàn méi dà dào wáng lún zhuǎn lüè jiāng huái jiān qì dān jù bīng jìng shàng yāo qǐng sān guān zhī dì zhōng guó hào xū biān mín pí bì tiān zǐ yàn bīng zú cì yuán hào xià guó zhǔ rú yù chū yì jīn nǚ zhēn gǎi zuò jīn rén bào qǐ wèi běi fāng dà zhǒng gǎi zuò guó fēi yuán hào xiǎo chǒu zhī bǐ jǔ guó dà rù zhí dǐ jīng shī. yòu fēi yuán hào fàn zhài rǎo biān zhī bǐ tiān zǐ zhī jiāo zōng miào shè jì tài shàng huáng liǎng gōng zài yān yì fēi zhàn dì zhì yú jiāng shuài bù cái shì zú jiāo duò jūn zhèng duò huài qì xiè xiǔ dùn cái yòng kōng jié fǎ dù fèi quē. yòu fēi rén zōng huáng dì zhī shí chén shú sī zhī mò rú hé róng gǎi zuò yì hé wèi shàng cè qiáng hú chéng shèng shān cǐ sì zì tiān bǐ zì dùn bīng guān què zhī xià bǐ shān cǐ zì jiàn tiān zǐ gōng shì chéng chí yuàn yòu zhī dà ér xī bīng rì zhì zhèng yí jù bù cè zhī shí bì xià jiè zhū jiāng jiān bì gù shǒu bù shī yī zú bù jiāo yī rèn shǐ yě wú suǒ lǔ lüè rán hòu yǔ zhī yì hé qún hú shān cǐ èr zì bì sǒng rán tīng mìng juǎn jiǎ ér guī zú yǐ shì dé yǐ. yǐ qí xiá rì sōu zé míng jiāng xuǎn liàn jiāng shì jǐn xù jī xiū fǎ dù chéng zhōng guó ān qiáng zhī shì suǒ wèi qū yú yī shí xìn yú wàn shì zhī xià zhě yě. bì xià shòu tài shàng huáng tóu.
其論和戎劄子曰:臣聞人主之行異布衣布衣者飾小行競小廉自托於鄉里人主惟天下安社稷固為事陛下即大位坐席未暖而強胡犯關(改作敵深入)長驅萬里所過州縣無一人嬰其鋒者中外之憤孰不欲一戰驅之為快然茲事甚大陛下當飭將相大臣深思熟慮為萬全之計差之毫厘便有莫大之悔遺社稷之憂不可忽也。臣竊讀國史見寶元康定間趙元昊為劄書邀大名以試朝廷規欲譴絕以激使其眾舉朝忿然皆曰:發兵抗小丑耳時吳育為諫官奏言承平日久將不知兵士不知戰民不知勞苦驟用之必有喪師蹶將之憂兵連民疲必有盜賊意外之患。且當順而撫之使未有以發得歲月之頃以其間選將擇士堅城銳器為不可勝以待之雖元昊終於必叛而吾戰守之具立矣。疏入宰相張士孫見之大笑曰:人言吳舍人患心風果然,於是決意用兵所向輒敗一方騷然大將劉平石元孫任福相繼戰沒大盜王倫轉掠江淮間契丹聚兵境上邀請三關之地中國耗虛邊民疲敝天子厭兵卒賜元昊夏國主如育初議今女真(改作金人)暴起為北方大種(改作國)非元昊小丑之比舉國大入直抵京師。又非元昊犯寨擾邊之比天子之郊宗廟社稷太上皇兩宮在焉亦非戰地至於將帥不才士卒驕惰軍政墮壞器械朽鈍財用空竭法度廢缺。又非仁宗皇帝之時臣熟思之莫如和戎(改作議和)為上策強胡乘勝(刪此四字添彼字)頓兵觀闕之下彼(刪此字)見天子宮室城池苑囿之大而西兵日至正疑懼不測之時陛下戒諸將堅壁固守不施一鏃不交一刃使野無所虜掠然後與之議和群胡(刪此二字)必竦然聽命卷甲而歸足以示德矣。以其暇日蒐擇名將選練將士謹蓄積修法度成中國安強之勢所謂屈於一時信於萬世之下者也。陛下受太上皇投。
jiān zhī tuō zhì dà zhì zhòng qǐ. ruò pǐ fū zhī yǒng xiǎo bù rěn suì jiào shèng fù yú yī zhì zhī jiān yé fú wàng shèng cí yǐ zhào yuán hào jiào běi hú gǎi zuò jīn rén zhī qiáng ruò yǐ bǎo yuán kāng dìng jiào jīn rì zhī shèng shuāi chén yī rén suī bù néng shèng zhòng lùn ér yōu guó zhī yán huò yǒu hé yú wú yù tè cì cǎi nà bù shèng xìng shèn.
艱之託至大至重豈。若匹夫之勇小不忍遂較勝負於一擲之間耶伏望聖慈以趙元昊較北胡(改作金人)之強弱以寶元康定較今日之盛衰臣一人雖不能勝眾論而憂國之言或有合於吳育特賜採納不勝幸甚。
yòu dì èr zhā zǐ yuē: chén wén dào yǒu jīng yǒu quán shì yǒu cháng yǒu biàn zhī dào zhī quán zhě néng cuī gāng ér wèi róu shì shì zhī biàn zhě yì zhuǎn huò ér wèi fú jīn zhě qiáng hú gǎi zuò jīn rén chéng bǎi zhàn bǎi shèng zhī wēi hé zhū bù kòng xián zhī shì chāo yì yuè dōu gǔ xíng ér zhì zhí dǐ jīng shì yǐ wèi zhōng guó yǒu rén hū! cǐ chén qū qū zhī yú lì pái qún yì jìn hé róng gǎi zuò yì hé zhī cè, shù jǐ gān yán zhòng bì zú yǐ yàn hǔ láng tān bào shān cǐ èr zì zhī xīn shū yī dàn cāng zú fēi cháng zhī biàn ér hòu xú tú tiān xià guó jiā shàn hòu zhī jì qí quán gù zài yú cǐ yě. xī hàn gāo dì zhàng yī jiàn zhū qín miè chǔ yǐ dìng tiān xià ér mào dùn yì jué qǐ yú dōng hú cǐ èr zì gǎi zuò běi lǚ tài hòu chēng zhì mào dùn yí zhā shū chū è yán nüè xì chǒu dǐ kě wèi shén yǐ. dāng shì shí móu chén měng jiāng rú chén píng zhōu bó guàn yīng zhī tú gù wú yàng ér shàng jiāng jūn fán kuài qǐng yǐ shí wàn zhòng héng xíng xiōng nú zhōng, qǐ bù zhuàng zāi! dú jì bù yǐ wèi yí dí rú qín shòu ěr dé hǎo yán bù zú xǐ è yán bù zú nù dì shān yí dí zhì cǐ shí bā zì dāng zì jì lì hài hé zú yǔ lùn shì fēi lǚ hòu fān rán chēng shàn zhào dà yè zhě zhāng zé chí shū bì fèng chē mǎ bào xiè suì jié hé qīn lǚ shì běn tuī gǔ gāo dì yī tǒng tiān xià ér jì bù wèi rèn xiá yǐ yǒng míng guān zhōng yī yán cóng róng xiāo mǐ bīng duān dài liǎng guó shù wàn shēng líng gān nǎo zhī huò fēi suǒ wèi dà yǒng zhě hū! qǐ. ruò xiǎo zhàng fū xìng xìng rán fǔ jiàn jí shì zhǎn tóu jué xiōng yǐ bào yá zì zhī yuàn zhě zāi! chén. yòu cháng dú guó shǐ chán yuān zhī yì zhū dào bīng dà huì xíng zài lǔ jù qǐng hé shān cǐ sì zì zhū jiāng zhēng yù yǐ bīng huì jiè hé yāo qí guī kě cháo shā wú jiào lèi yě. zhēn zōng huáng dì yuē: rú hé shā dé jǐn zhī jié yuàn wèi biān huàn ěr zhào àn bīng wù zhàn zòng shǐ guī guó zì shì zhū jiāng huān yán qiū gāo mǎ féi fù rù kòu yǐ., huò yuē: wèi yě. biān chǔ shāo shí fù wèi dào liáng yǐ. zhēn zōng gù jìn chén yuē: jiāng shuài zhī chén píng jū wú shì chēn mù dǐ zhǎng yù fù gōng míng lín shí biàn wù shì qīng děng, qǐ bù zhī cǐ bèi qíng zhuàng nǎi xiāng wèi fù hè xìn qí shuō yé bì xià guān jīn rì zhī shì hé rú dà jiāng liú yán qìng tún zhòng bīng yú yān shān yī xī wú gù bá zhài ér dùn rén mǎ xiāng jí zhì zhǒng jiāo dào wěi qì jīn bó gǔ sù rú shān jī lǔ gǎi zuò jīn rén zhǎng qū wàn lǐ wú suǒ jì dàn cǐ sān zì gǎi zuò jǔ zhí cǐ zhī yóu yě. fú wàng shèng cí jiān guān yán hàn zhī xìng shòu mìng ér dì qún chén zuǒ mìng bǎi xìng guī rén zhī chū zhēn zōng huáng dì jià xìng chán yuān shā qí xiāo jiāng tà lǎn gǎi zuò dá lán bīng wēi dà zhèn zhī shí shàng bù rěn jì xiào yī shí xiǎo lì cuī gāng wèi róu yǐ wèi wàn shì wú jiāng zhī fú gù bù qí chén yán dié dié xiáo luàn shèng tīng ér yǔ duó zhī jì yǐ mò rù yú shèng xīn yǐ..
又第二劄子曰:臣聞道有經有權事有常有變知道之權者能摧剛而為柔適事之變者亦轉禍而為福今者強胡(改作金人)乘百戰百勝之威合諸部控弦之士超邑越都鼓行而至直抵京室以為中國有人乎!此臣區區之愚力排群議進和戎(改作議和)之策,庶幾甘言重幣足以厭虎狼貪暴(刪此二字)之心紓一旦倉卒非常之變而後徐圖天下國家善後之計其權固在於此也。昔漢高帝仗一劍誅秦滅楚以定天下而冒頓亦崛起於東胡(此二字改作北)呂太后稱制冒頓遺劄書出惡言虐戲醜詆可謂甚矣。當是時謀臣猛將如陳平周勃灌嬰之徒固無恙而上將軍樊噲請以十萬眾橫行匈奴中,豈不壯哉!獨季布以謂夷狄如禽獸耳得好言不足喜惡言不足怒第(刪夷狄至此十八字)當自計利害何足與論是非呂后翻然稱善詔大謁者張澤持書幣奉車馬報謝遂結和親呂氏本推轂高帝一統天下而季布為任俠以勇名關中一言從容消弭兵端貸兩國數萬生靈肝腦之禍非所謂大勇者乎!豈。若小丈夫倖幸然拊劍疾視斬頭抉胸以報睚眥之怨者哉!臣。又嘗讀國史澶淵之役諸道兵大會行在虜懼請和(刪此四字)諸將爭欲以兵會界河邀其歸可巢殺無噍類也。真宗皇帝曰:如何殺得盡祗結怨為邊患耳詔按兵勿戰縱使歸國自是諸將讙言秋高馬肥復入寇矣。,或曰:未也。邊儲稍實復為盜糧矣。真宗顧近臣曰:將帥之臣平居無事瞋目抵掌欲赴功名臨時便誤事卿等,豈不知此輩情狀乃相為附和信其說耶陛下觀今日之勢何如大將劉延慶屯重兵於燕山一夕無故拔寨而遁人馬相藉躓踵交道委棄金帛谷粟如山積虜(改作金)人長驅萬里無所忌憚(此三字改作沮)職此之由也。伏望聖慈監觀炎漢之興受命而帝群臣佐命百姓歸仁之初真宗皇帝駕幸澶淵殺其驍將撻覽(改作達蘭)兵威大震之時尚不忍計校一時小利摧剛為柔以為萬世無疆之福固不俟臣言喋喋淆亂聖聽而予奪之計已默入於聖心矣。。
zhào jí wén wǔ bǎi guān yì cún qì sān què dì.
詔集文武百官議存棄三闕地。
zhào yuē: zhèn qū yì yì hé wú suǒ bù zhì suī gǔn miǎn chē hé míng hào zhī lèi.
詔曰:朕屈意議和無所不至雖袞冕車輅名號之類。
yóu wú suǒ xī gài yù bǎo shǒu zǔ zōng zhī dì tǔ ér jīn rén bì yù de sān zhèn jīn yù yǔ zhī qí lì hài rú hé yù bù yǔ zhī qí lì hài rú hé zhèn dāng cóng zhòng ér xíng zhī bù gǎn zì rèn kě lìng yù shǐ tái gào bào bǎi guān chū bā rì yú shàng shū shěng jí yì yǐ wén zǎi zhí qīn qī bù yù bù dé guān wàng lìng bǎi guān tíng yì xì zōng shè ān wēi gè yào jiàn dé zhēn shí lì hài. ruò gē sān zhèn, huò bù gē gè rú hé bǎo wú hòu huàn gē zhī ér lái bù gē zhī ér lái gè rú hé bèi yù bù dé lǔ mǎng zhèn wú gù bì zhǐ cóng zhòng yì shì zhě xíng zhī wáng yún: jì hái jù shuō jīn rén zhī yì. qiě wén zhān hǎn gǎi zuò ní kān lín hé nǎi jí wén wǔ bǎi guān yú chóng zhèng diàn gòng yì cún qì sān guān zhī dì wáng yún: chàng hè yì yòu shuō zhī xí shǐ wèi qì dì zhī cè jiàn yì dài fū fàn zōng yǐn yǐ yǐ yuàn qì dì zhī cè shì bǎi guān yuē: jīn rì sān zhèn yān kě bù qì qí yán duō yǐn tài wáng bì dí qù bīn bù yǐ yǎng rén zhě hài rén wèi yán yáo shì qǐng gē sān zhèn zhě bù shèng qí duō zōng yǐn qí shǒu yě. chēng bù kě yǔ zhě cái sān shí rén hé qí shǒu yě. chí liǎng kě zhī shuō zhě. yòu shí shù rén yǔ zhě zhī yán yuē: sān zhèn cháo tíng jì cháng xǔ zhī jīn bù yǔ shì zhōng guó shī xìn yú yí dí shān cǐ sān zì bù. ruò gū. qiě yǔ zhī zòng fù chāng jué zé tiān nù rén yuàn shī chū wú míng kě bù zhàn ér qū yě. bù yǔ zhě zhī yán yuē: guó jiā gèng sān shèng shǐ dé hé dōng líng qǐn zài yān hé běi tiān xià zhī sì zhī sì zhī gǒu qù wú bù zhī qí wèi fèi rén rén mín fù gòng nǎi qí xiǎo ěr kuàng tiān xià zhě tài zǔ tài zōng zhī tiān xià fēi bì xià zhī tiān xià jìng táng zhī shì, qǐ kě zūn hū! gěng nán zhòng wú kāi yù qì dì ér hé yù rǔ lì méi zhí lǐ sòng qí yù qín guì hé cáo fǔ chén yáng tíng féng sūn fù lǐ. ruò shuǐ děng yù zhàn cháo tíng zài chén yōu róu bù duàn jí bǎi guān yì yú yán hé diàn.
猶無所惜蓋欲保守祖宗之地土而金人必欲得三鎮今欲與之其利害如何欲不與之其利害如何朕當從眾而行之不敢自任可令御史台告報百官初八日於尚書省集議以聞宰執親戚不預不得觀望令百官庭議系宗社安危各要見得真實利害。若割三鎮,或不割各如何保無後患割之而來不割之而來各如何備御不得鹵莽朕無固必只從眾議是者行之王云:既還具說金人之意。且聞粘罕(改作尼堪)臨河乃集文武百官於崇正殿共議存棄三關之地王云:唱和議誘說之習使為棄地之策諫議大夫范宗尹以已願棄地之策示百官曰:今日三鎮焉可不棄其言多引太王避狄去邠不以養人者害人為言繇是請割三鎮者不勝其多宗尹其首也。稱不可與者才三十人何其首也。持兩可之說者。又十數人與者之言曰:三鎮朝廷既嘗許之今不與是中國失信於夷狄(刪此三字)不。若姑。且與之縱復猖獗則天怒人怨師出無名可不戰而屈也。不與者之言曰:國家更三聖始得河東陵寢在焉河北天下之四支四支苟去無不知其為廢人人民賦貢乃其小爾況天下者太祖太宗之天下非陛下之天下敬塘之事,豈可遵乎!耿南仲吳開欲棄地而和喻汝礪梅執禮宋齊愈秦檜何曹輔陳陽庭馮孫傅李。若水等欲戰朝廷在臣優柔不斷集百官議於延和殿。
bā rì jǐ sì jí bǎi guān yì sān zhèn yú yán yīng diàn.
八日己巳集百官議三鎮於延英殿。
shì rì gè gěi bǐ zhá fēn liè láng wǔ fàn zōng yǐn qǐ yǔ zhī yǐ shū huò zhì fú dì liú tì yǐ qǐng yǐ ér huáng mén chí zōng yǐn zhāng shū shì zhòng yuē: cháo tíng yǐ yǒu dìng yì bù dé yì lùn qǐng zhī xuān wèn jīn rén bì yù de sān zhèn gē yǔ bù gē lì hài rú hé jīn rén yǐ yǔ wáng yún: yuē rì gē yǔ bù gē jīn rén zhī lái rú hé shǒu yù wéi méi zhí lǐ sūn fù lǚ hǎo wèn hóng chú qín guì chén guó cái děng sān shí liù rén yǐ wèi bù kě gē yú jiē cóng zōng yǐn yì.
是日各給筆札分列廊廡范宗尹乞予之以紓禍至伏地流涕以請已而黃門持宗尹章疏示眾曰:朝廷已有定議不得異論頃之宣問金人必欲得三鎮割與不割利害如何金人已與王云:約日割與不割金人之來如何守御唯梅執禮孫傅呂好問洪芻秦檜陳國材等三十六人以謂不可割餘皆從宗尹議。
zhōng shū shè rén sūn dí zhā zǐ yuē: chén wén fù shé shì shǒu zé zhǎn shǒu shì zú zé zhǎn zú hé zhě wèi hài yú shēn yě. yí dí gǎi zuò jīn rén jiāo héng shān cǐ èr zì chéng zhōng yuán jiǔ ān wú bèi qīng guó ér zhì dāng shùn ér fǔ zhī yǐ xìng wú shì ér jié zhài zhī chén chāng kuáng wàng zuò tiāo fā bīng huò yǐ yí guó jiā shǒu zú zhī hài bì xià dāng jí qù zhī qù zhī bù guǒ ér fù xīn zhī huàn bì yǐ. fāng hú mǎ gǎi zuò jīn shī nán xià jīng hé shuò èr qiān yú lǐ suǒ guò zhōu xiàn wú yī rén yī qí běi xiàng fā yī shǐ yǐ kàng qí fēng zhě shè yù jù dà hé wèi jiè shú néng yù zhī qí yù de sān guān zhě yóu yǐ gù dì wèi míng ěr rán shào shèng yòng shì zhě fù shān cǐ zì chóu yuán yòu zhū chén yǐ qì dì zhī zuì xuē chú míng jí tóu cuàn lǐng hǎi jìn gù zi sūn lèi shè bù yòu kě wèi kù yǐ. jīn zì dà chén shì cóng yǔ jìn.
中書舍人孫覿劄子曰:臣聞蝮蛇螫手則斬手螫足則斬足何者為害於身也。夷狄(改作金人)驕橫(刪此二字)乘中原久安無備傾國而至當順而撫之以幸無事而劫寨之臣猖狂妄作挑發兵禍以遺國家手足之害陛下當亟去之去之不果而腹心之患必矣。方胡馬(改作金師)南下經河朔二千餘里所過州縣無一人一騎北向發一矢以抗其鋒者設欲據大河為界孰能御之其欲得三關者猶以故地為名耳然紹聖用事者復(刪此字)讎元祐諸臣以棄地之罪削除名籍投竄嶺海禁錮子孫累赦不宥可為酷矣。今自大臣侍從與縉。
shēn shì dài fū zhī zhòng fēi bù zhī sān guān zhī dì bù dé bù yǔ yě. fēi bù zhī yǔ sān guān zhī dì kě yǐ huǎn bīng shū huò yě. ér yuán yòu fù zhé zài qián shú kěn wèi guó jiā ān wēi zhī lǜ yǐ dǎo yì rì zhī huǐ mò rú juǎn shé bù yán zì wèi jì ěr chén dú hé rén shǒu chàng cǐ yì gài qū qū zhī yú yǐ wèi gē dì zhī hòu lǔ gǎi zuò dí rén tuì tīng liǎng guó xiū bīng dé suì yuè zhī qǐng fú diān chí wēi yǐ qiáng guó shì xuǎn jiāng lì bīng yǐ gù wǒ yǔ xìng shuāi bō luàn kě yǐ fù gǔ jiàn zhōng xìng zhī liè wèi wèi shī yě. tǎng yǐ shī sān zhèn wèi huǐ zhuī zé shǒu yì zhī chén lùn wèi chéng dàn tóu zhī qióng yì chén shí gān zhī rú jì bù gǎn cí yě. chén. yòu wén zé huò mò ruò qīng zé fú mò ruò zhòng jīn rì zhī shì yǒu huò wú fú hé běi líng qǐn yǔ hé nán shú zhòng sān zhèn zhī dì yǔ jīng shī shú zhòng bì xià zhī suǒ qīng zhòng pàn rán bù yí zé dāng jí qù shǒu zú zhī huàn wú zhòng fù xīn zhī lèi yǐ..
紳士大夫之眾非不知三關之地不得不予也。非不知予三關之地可以緩兵紓禍也。而元祐覆轍在前孰肯為國家安危之慮以蹈異日之悔莫如捲舌不言自為計耳臣獨何人首唱此議蓋區區之愚以為割地之後虜(改作敵)人退聽兩國休兵得歲月之頃扶顛持危以強國勢選將勵兵以固我圉興衰撥亂可以復古建中興之烈未為失也。儻以失三鎮為悔追責首議之臣論為城旦投之窮裔臣實甘之如薺不敢辭也。臣。又聞擇禍莫若輕擇福莫若重今日之事有禍無福河北陵寢與河南孰重三鎮之地與京師孰重陛下知所輕重判然不疑則當亟去手足之患無重腹心之累矣。。
xiān shì jīn rén qiǎn wáng yún: yuē shí wǔ rì yǐ qián gào hé gē dì shū dào bù rán yǐ shí wǔ rì dù hé zhì shì hé wèi táng kè yuē: sān zhèn zhī dì gē zhī zé shāng hé wài zhī qíng bù gē zé tài yuán zhēn dìng yǐ shī shǒu yǐ. bù. ruò rèn zhī dàn chì shǒu bèi dài zhī kè wéi wěi wěi shí hé dōng jīn rén sì zhì zé lù wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù zài qìng yuán chéng xià cháo tíng cóng zhòng yì gē dì yǐ shū nán nǎi yǐ kāng wáng wáng yún: fù chí lǐ wù qǐng hé gē dì běi qù hòu shù rì shàng qīn yuè bù qì dì zhī cè fāng lüè yōu zhǎng tài xué bó shì mò qí xū jiān chá yù shǐ cháo guàn zhī děng bā rén lìng zhí zhèng shěn chá qí cái ér zhào duì zhī xū guàn zhī jiàn shǎo zǎi táng kè yuē: sān zhèn nǎi zǔ zōng zhī dì, qǐ kě qì zhī jīn rén zhī zhì bù zài yú gē dì shí yù qīn yì zhōng yuán gù jí sān zhèn yǐ wèi jī ěr gōng wèi zǎi fǔ yí zhào tiān xià zhī bīng yǔ zhī lì zhēng yě. táng kè yán yuē: chū jūn lǚ nǜ zhào bīng wú yì tú fèi chú liáng rǎo bǎi xìng ér sì shǒu xìn gē dì chéng wèi shàng cè. qiě shàng yù yǐ gěng nán zhòng wáng shàng shū dìng yì ér qiǎn kāng wáng yǐ. zhū gōng zhào duì bù yí gāo lùn kǒng shàng yù huò xū guàn zhī bèi zhǐ shàng diàn èr rén xián yuē: hé běi sān guān qì dān chéng jìn kāi yùn zhī nán ér. qiě dào yǒu zhī zhōu shì zōng yù hé shān cǐ èr zì qīn zhēng shǐ guī qí dì hé dōng tài yuán liú hào fù zǐ jù yǒu shù mín zhōu shì zōng yī zhēng tài zǔ tài zōng zài zhēng ér hòu dìng jī èr shí nián zhī gōng cán shù wàn rén zhī mìng fāng shǐ yī tǒng ér zhōng guó yòng sān zhèn dé zhī chéng nán yě.. qiě wú tài yuán zé bù néng kòng zhì èr lǔ gǎi zuò xī běi wú yíng dìng zhōu zé bù néng bǎo wèi wáng shì sān zhèn yú zhōng guó rú rén sì zhī yě. yī zhī yǒu bìng sī yù qù zhī jì bù wèi quán rén cóng ér sàng shēn yǒu yǐ. kuàng sān guó zhī mín jiē bì xià chì zǐ gē dì zé qì mín wèi mín fù mǔ ér qì qí zi sūn qǐ wèi wàn quán zhī dào hū! xià tiān. ruò zì mào dùn yī róng rén yě. shān cǐ sì zì níng qì jīn bó qī qiè bì bù rěn qì dì gù zhōng néng wēi dí ér bǎo yǒu jiāng tǔ jīn bì xià fù yǒu sì hǎi wèi zhōng yuán zhǔ nài hé fǎn qì tǔ wèi róng rén gǎi zuò lín guó suǒ chǐ zāi! dà chén wèi cháo tíng yǐ cǐ tú guó shì wàng wàn shì zhī yè ér gǒu tú mù qián zhī ān yóu qí yì jì shū zhuō zhì jī běn qīng wēi chéng kě tòng xī dōng hàn dèng zhì yù qì liáng zhōu yú xǔ wèi jū shí jìn.
先是金人遣王云:約十五日以前告和割地書到不然以十五日渡河至是何謂唐恪曰:三鎮之地割之則傷河外之情不割則太原真定已失守矣。不。若任之但飭守備待之恪惟唯唯時河東金人巳至澤潞斡離不(改作斡里雅布)在慶源城下朝廷從眾議割地以舒難乃以康王王云:復持禮物請和割地北去後數日上親閱不棄地之策方略優長太學博士万俟虛監察御史晁貫之等八人令執政審察其材而召對之虛貫之見少宰唐恪曰:三鎮乃祖宗之地,豈可棄之金人之志不在於割地實欲侵軼中原故藉三鎮以為基耳公為宰輔宜召天下之兵與之力爭也。唐恪言曰:出軍屢衄召兵無益徒費芻糧擾百姓而巳守信割地誠為上策。且上欲以耿南仲王尚書定議而遣康王矣。諸公召對不宜高論恐上愈惑虛貫之被旨上殿二人咸曰:河北三關契丹乘晉開運之難而。且盜有之周世宗御河(刪此二字)親征始歸其地河東太原劉昊父子據有數民周世宗一征太祖太宗再征而後定積二十年之功殘數萬人之命方始一統而中國用三鎮得之誠難也。。且無太原則不能控制二虜(改作西北)無瀛定州則不能保衛王室三鎮於中國如人四支也。一支有病思欲去之既不為全人從而喪身有矣。況三國之民皆陛下赤子割地則棄民為民父母而棄其子孫豈為萬全之道乎!(下添。若字)冒頓一戎人也。(刪此四字)甯棄金帛妻妾必不忍棄地故終能威敵而保有疆土今陛下富有四海為中原主柰何反棄土為戎人(改作鄰國)所恥哉!大臣為朝廷以此圖國是忘萬世之業而苟圖目前之安由其議計疏拙致基本傾危誠可痛惜東漢鄧騭欲棄涼州虞詡謂疽食浸。
yín jiāng wú xiàn jí nán táng zhōng mó yuàn qì jiāng huái sòng qí qiū wèi mài guó kuī lì tú qīng shè jì rán zé wèi rén chén ér yuàn qì guó zhī dì qǐ zhōng yú zhǔ zāi! shàng yuē: rán zé nài hé xū guàn zhī yuē: jīn rén lǜ zhòng xié dì běi rù jiāng shēn fàn bāng jī wèi jīn zhī jì dāng zhào sì dào bīng èr shí wàn yǔ wèi bīng huán liè chéng zhài yǐ wèi wáng shì rán hòu yǐ yǔ xí zhào tiān xià qín wáng bīng fēn tún pò diān jué qí suǒ lüè shǐ shēn rù zhī kòu bù néng chí jiǔ dài qí kùn bì rán hòu jī zhī chéng wàn quán zhī jì, yú shì shàng gǎn wù bù rán qì dì wù wèi dū bīng.
淫將無限極南唐鍾謨願棄江淮宋齊邱謂賣國窺利徒傾社稷然則為人臣而願棄國之地豈忠於主哉!上曰:然則柰何虛貫之曰:金人率眾脅地北入將深犯邦畿為今之計當召四道兵二十萬與衛兵環列城寨以衛王室然後以羽檄召天下勤王兵分屯迫甸絕其所掠使深入之寇不能持久待其困弊然後擊之誠萬全之計,於是上感悟不然棄地務為督兵。
lóu sù gǎi zuò luó suǒ xiàn yì chéng xiàn.
婁宿(改作羅索)陷翼城縣。
xiān shì zhī xiàn xiàng shēn qì chéng dōng zǒu rù cáo gōng shān jū mín yǐ chéng jiàng zéi gǎi zuò dí.
先是知縣向深棄城東走入曹公山居民以城降賊(改作敵)。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn liù shí èr jiào kān jì.
※卷六十二校勘記。
míng rì xuán shī qù yǐ. rì wù zuò bái mò lùn gōng chéng wèi wù zuò mò bù chū yī jì jì wù zuò zhī bái qǐ méng tián wáng jiǎn zhī tú bái wù zuò yuē: jīn jīng shī wú dà yuè sān tú xiáo hán zhī gù dà yīng zuò tài zhǎn tóu xué xiōng xué wù zuò jué wú bù zhī qí wèi fèi rén yī zuò wú bù zhī qí wèi rén chén guò tíng guò wù zuò yáng jì bù néng quán. yòu cóng ér sàng shēn yǒu yǐ. néng wù zuò wèi. yòu wù zuò rén xiàng shēn yī zuò xiàng cóng cáo gōng shān yī zuò céng gōng shān.
明日旋師去矣。(日誤作白)末論攻城(未誤作末)不出一技(技誤作枝)白起蒙恬王翦之徒(白誤作曰:)今京師無大岳三塗崤函之固(大應作太)斬頭穴胸(穴誤作抉)無不知其為廢人(一作吾不知其為人)陳過庭(過誤作陽)既不能全。又從而喪身有矣。(能誤作為。又誤作人)向深(一作向淙)曹公山(一作曾公山)。