zhèng xuān shàng zhì.
政宣上帙。
qǐ xuān hé sì nián wǔ yuè shí bā rì yǐ hài, jǐn liù yuè sān rì gēng yín.
起宣和四年五月十八日乙亥,盡六月三日庚寅。
shí bā rì yǐ hài hé dōng hé běi lù xuān fǔ fù shǐ cài yōu jìn fā.
十八日乙亥河東河北路宣撫副使蔡攸進發。
běi zhēng jì shí yuē: yōu xíng cài jīng yǐ shī jì zhī yuē: lǎo guàn rén jiān bù jiě chóu fēng shū jì yǔ lèi héng liú bǎi nián xìn shì dāng shēn niàn sān fú xiū tú hǎo shǎo xiū mù sòng jīng qí rú zuó mèng shēn fēi wéi wò. ruò wèi chóu zī yī táng xià qīng fēng mǎn zǎo zǎo guī lái zuì yī ōu dá shàng tīng dú zhī xú yuē: hǎo gǎi zuò liù yuè wáng shī hǎo shǎo xiū yě..
《北征紀實》曰:攸行蔡京以詩寄之曰:老慣人間不解愁封書寄與淚橫流百年信誓當深念三伏修塗好少休目送旌旗如昨夢身非帷幄。若為籌緇衣堂下清風滿早早歸來醉一甌達上聽讀之徐曰:好改作六月王師好少休也。。
wú céng màn lù yuē: zì gǔ jiān rén zhōu shēn zhī shù fēi bù zhì rán ér huò huàn zhī lái zú chū yú fēi yì suǒ jí zhě hé yě. gài è nì jì jī zé tiān dì guǐ shén bù róng qí móu tú qiǎo yě. xuān hé sì nián jīn rén gōng dà liáo qiǎn wáng wěi lái qǐ shī zǎi xiàng wáng jiāng míng zhǔ qí yì yǐ tóng guàn wèi xuān fǔ shǐ cài jū ān fù zhī cài yuán zhǎng zuò shī sòng qí xíng yǒu yuē: bǎi nián xìn shì yí jiān shǒu liù yuè xíng shī hé zǎo guī yuán zhǎng zhī wèi shì shī yě. gài yù wèi tā rì bài shì zhāng běn ěr shū bù zhī zhèng hé zhōng yuán zhǎng zhī wèi shì shī yě. gài yù wèi tā rì bài shì zhāng běn ěr shū bù zhī zhèng hé zhōng yuán zhǎng shǒu jiàn píng yàn zhī yì zhāo nà yàn rén lǐ liáng sì yǐ wèi móu zhǔ. yòu yù yǐ yāo rén wáng zǐ xī fú jǐn páo tiě zé wèi dà jiāng jūn jì yì yǐ dìng huì zǐ xī dǐ zuì fú zhū suì zhǐ jiāng míng suǒ wèi nǎi tuī xíng yuán zhǎng zhī yì shì kě jǐn qī hū! yuán zhǎng shǐ yǐ shào shù liǎng zì jié chí shàng xià shàn quán jiǔ zhī zhī gōng yì bù kě yǐ jiǔ yù.
吳曾漫錄曰:自古奸人周身之術非不至然而禍患之來卒出於非意所及者何也。蓋惡逆既積則天地鬼神不容其謀徒巧也。宣和四年金人攻大遼遣王緯來乞師宰相王將明主其議以童貫為宣撫使蔡居安副之蔡元長作詩送其行有曰:百年信誓宜堅守六月行師合早歸元長之為是詩也。蓋欲為他日敗事張本耳殊不知政和中元長之為是詩也。蓋欲為他日敗事張本耳殊不知政和中元長首建平燕之議招納燕人李良嗣以為謀主。又欲以妖人王仔息服錦袍鐵幘為大將軍計議已定會仔息抵罪伏誅遂止將明所為乃推行元長之意世可盡欺乎!元長始以紹述兩字劫持上下擅權久之知公議不可以久郁。
yě. xuān hé jiān shǐ lìng qí zi yuē zhī zhāo zhì xí yuán yòu xué zhě shì yǐ yáng zhōng lì hóng yù fù zhū rén jiē guān yú zhōng dōu. yòu shǐ qí mén xià kè zhe xī qīng shī huà yǐ zài sū huáng yǔ yì yù wèi tā rì zhāng běn ěr zhōng zhī huò qǐ shuò fāng jìng yǐ bù miǎn qǐ qián suǒ wèi qí móu tú qiǎo yé.
也。宣和間始令其子約之招致習元祐學者是以楊中立洪玉父諸人皆官於中都。又使其門下客著西清詩話以載蘇黃語亦欲為他日張本耳終之禍起朔方竟以不免豈前所謂其謀徒巧耶。
běi zhēng jì shí yuē: shì suì xià sì yuè shí wǔ rì tóng guàn shǐ yǐ hé běi hé dōng yān shān zhū lù xuān fǔ shǐ chū shī shì rì bái hóng guàn rì rén rén hài yì shén chū mén ér yá qí gān zhé zhì wǔ yuè shí bā rì bó shì zài chū shī yǒu shǎo bǎo jié dù shǐ xuān fǔ fù shǐ èr rèn qí cóng yú hòu cì rì wèi zhí qí bīng táo qù ér èr rèn qí suì jiē shī zhī shí zhě yǐ wèi bù xiáng. yòu chū shī hòu xià wǔ yuè wù yín jǐ mǎo gēng chén lián shù xī yǒu dà liú xīng. ruò mèng wǎn zì zǐ wēi wén chāng jiān chū bù yī huò fàn tiān hé hé gǔ děng yuè tiān hàn niú nǚ jiān yì bù yī suǒ jiē nán xiàng ér bēn yè guāng rú pǐ liàn měi xī zì chū yè dòng shù shí liú zhì yè bàn fāng jiàn shū zhì shì shí yú xī yóu huò nán liú bù jǐ qí zhàn jù rú xī jìn xiàng shí lìng rén yōu yí rán tài shǐ jiē píng bù zòu. yòu fāng yòng bīng xióng zhōu dì zhèn yǐ ér xióng zhī zhèng qǐn hū yuán wǔ jiàn guī dà rú qián zhū shé jǐn. ruò rén jǐn měi xíng bì xiāng zhú èr shuài bài zhī cáng yǐ yín hé zhì yú chéng běi lóu zhēn wǔ miào míng rì qǐ hé shì zhī guī shé jiē sǐ yǐ..
《北征紀實》曰:是歲夏四月十五日童貫始以河北河東燕山諸路宣撫使出師是日白虹貫日人人駭異甚出門而牙旗竿折(至五)月十八日伯氏再出師有少保節度使宣撫副使二認旗從於後次日為執旗兵逃去而二認旗遂皆失之識者以為不祥。又出師後夏五月戊寅己卯庚辰連數夕有大流星。若孟椀自紫微文昌間出不一或犯天河河鼓等越天漢牛女間亦不一所皆南向而奔曳光如匹練每夕自初夜動數十流至夜半方漸疏至是十餘夕猶或南流不己其占懼如西晉象實令人憂疑然太史皆屏不奏。又方用兵雄州地震已而雄之正寢忽元武見龜大如錢朱蛇僅。若亻堇每行必相逐二帥拜之藏以銀合置於城北樓真武廟明日啟合視之龜蛇皆死矣。。
yàn wáng qiǎn wáng zǐ bān yē lù: dà shí gǎi zuò dá shí lín yá chōng xī nán lù dōu tǒng yǐ niú lán jiān jūn xiāo è lǔ gǎi zuò hè lǔ fù zhī lǐng xī qì dān qí èr qiān tún zhuō zhōu xīn chéng xiàn.
燕王遣王子班耶律大石(改作達實)林牙充西南路都統以牛欄監軍蕭遏魯(改作赫嚕)副之領奚契丹騎二千屯涿州新城縣。
mǎ kuò zhī shuō yàn rén yě. jǐn tuō shēn ér guī rán yàn wáng yì huái jù jì yì qiǎn shǐ suí yǐ bīng tún xīn chéng.
馬擴之說燕人也。僅脫身而歸然燕王亦懷懼既議遣使隨以兵屯新城。
jīn guó qiǎn tú gū tǎn wū xiē gǎi zuò tú kè tǎn wū yè gāo qìng yì chōng tōng wèn shǐ chí shū lái yì jūn shì.
金國遣徒姑坦烏歇(改作圖克坦烏頁)高慶裔充通問使持書來議軍事。
xiān shì jīn rén yuán cháo tíng qiǎn hé lǔ gǎi zuò hè lǔ děng guī bù qiǎn shǐ yí wú yǒu móu gù wèi cháng xiān bào jūn qī qiǎn qí dì gù lùn gǎi zuò gǔ lún xiāng guó shān cǐ èr zì bó jí liè gǎi zuò bèi lēi jí xiǎo guó wáng děng jūn pò zhōng jīng qǔ yún: zhōng tuì tún yú bái shuǐ pō ā gǔ dǎ gǎi zuò gù dá qīn lǐng bīng shù wàn lái huì. yòu wén tóng guàn jǔ sān lù dà bīng tún biān ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yǔ qún qiú gǎi zuò chén yì yǐ bù bào jūn qī qí qū zài bǐ shēn kǒng cháo tíng jìng qǔ yàn dì biàn rù jiè shǒu guān bù dé suì bì suì qiǎn tú gū tǎn wū xiē gǎi zuò tú kè tǎn wū yè gāo qìng yì chōng tōng yì shǐ chéng chuán zhì dēng zhōu lái cháo. qiě zì lín jūn chéng jī cuò huà.
先是金人緣朝廷遣曷魯(改作赫嚕)等歸不遣使疑吾有謀故未嘗先報軍期遣其弟故論(改作古倫)相國(刪此二字)勃極列(改作貝勒)及小國王等軍破中京取云:中退屯於白水泊阿骨打(改作固達)親領兵數萬來會。又聞童貫舉三路大兵屯邊阿骨打(改作阿固達)與群酋(改作臣)議以不報軍期其曲在彼深恐朝廷徑取燕地便入界守關不得歲幣遂遣徒姑坦烏歇(改作圖克坦烏頁)高慶裔充通議使乘船至登州來朝。且自臨軍乘機措畫。
jīn rén guó shū wǔ yuè rì dà jīn huáng dì zhì shū yú dà sòng huáng dì què xià yīn xuán shǐ chuán jì fù yīn hán huì dāng mìng fá zhī shí wèi bào kè qī zhī yuē fāng jiāng bìng qǔ yuán shěn qián yóu lái shū yún: hàn dì děng shì bìng rú chū yì qí wén jǔ bīng dào xī jīng de qī yǐ píng jiā gōng bù yán xī jīng jiù biàn jì dù yǐ cǐ qiǎn bīng zhēng tǎo jí liú sòng shǐ chuán shàng děng hòu jiàn shèng jié jí lìng jū huí cì de xíng yíng dōu tǒng bào zhuàng chū dào zhōng jīng wěi yù kuǎn jiàng bù wèi yī yīng jí rì gōng pò wài xìng zhōng fǔ zuǒ yòu xiǎo kě zhōu chéng yì xiāng yīn xiào yóu yǐ wèi suī yǐ shì wēi běn fèng diào fá. ruò biàn gōng bá lǜ yì shāng mín hòu shōu.
金人國書五月日大金皇帝致書於大宋皇帝闕下因旋使傳繼附音函會當命伐之時未報剋期之約方將並取爰審前由來書云:漢地等事並如初議俟聞舉兵到西京的期以憑夾攻不言西京就便計度以此遣兵征討及留送使船上等候見勝捷即令拘回次得行營都統報狀初到中京委諭款降不為依應即日攻破外興中府左右小可州城亦相因效尤以為雖已示威本奉吊伐。若便攻拔慮益傷民候收。
liáo guó yù jiāng hé wǎng suì nǎi zhí dǐ shān xī jiù qín hūn zhǔ wú hé qián jué tuō shēn táo dùn zhǐ huò xíng gōng bìng nǚ èr míng wén wǔ chén liáo xù wǎng xī jīng yīng shuò wèi jí xī nán lù zhāo tǎo sī yī dài zhū zhōu xiàn zhèn bù zú jūn shù xī jiē kuǎn fù hòu yǒu xī jīng dé zhōu liǎng chù xiāng cì bèi pàn lèi xíng zhāo yòu jìng bù zì xīn jūn lìng jì chén wú yóu kě huàn yòu yù xìng zhōng fǔ zuǒ yòu hé jù bīng zhòng yuē yú wǔ wàn zòng tú nì zhàn shā fú dài jǐn hòu zhī qì dān hūn zhǔ cuàn yú shā mò fēn bīng zhuī bǔ cì qí yú chù suǒ bìng yǐ guī jiàng xià tái yì qiǎn rén shǐ lái yì tōng hǎo dá dá yuàn shū suì gòng jì jiǔ chēng fān yān jīng yī chù liú shǒu guó wáng yē lǜ chún jiàn hào chēng zūn kěn chéng gào hé wèi shěn biàn xíng gōng fá huò bié yǒu zhāo zhǐ jí rì dí guó xīn shōu yì dāng cún fǔ yuàn wèi qīn xìng yǐ kuài yú qíng yóu shì qīn lín ān wèi huái mù lín bāng qián shū yǐ chà dà fù tóng guàn lǐng bīng xiāng yīng suī wèi bào qī yuán bīng mǎ yǐ dào dài běi biān chuí lǜ hūn zhǔ táo rù guì jiè céng dié dài zhōu xìng wú róng nà liàng sì bì zhī ér. yòu bù wèi jiā gōng jí wú zhào huì zhì shǐ nán jiàn zì lái jì yì shì lǐ de shí jīn jù qián hòu wǎng fù yīn yóu yì huò rú hé jì shì duān dì shèng yán zài hòu shùn yà tiān xiū jīn chà bèi jǐn wū xiē gǎi zuò bèi lēi wū yè gāo qìng yì děng chōng tōng yì shǐ fù jí guǎn yā sū shòu jí jiā shǔ qián qù yǒu shǎo lǐ wù jù zhū bié fú zhuān fèng shū chén dá bù xuān jǐn bái.
遼國欲將何往遂乃直抵山西就擒昏主無何潛覺脫身逃遁只獲行宮並女二名文武臣僚續往西京應朔蔚及西南路招討司一帶諸州縣鎮部族軍戍悉皆款附後有西京德州兩處相次背叛累行招誘竟不自新軍令既陳無由可逭右遇興中府左右合聚兵眾約餘五萬縱徒逆戰殺俘殆盡後知契丹昏主竄於沙漠分兵追捕次其餘處所並已歸降夏台亦遣人使來議通好韃靼願輸歲貢繼久稱藩燕京一處留守國王耶律淳僭號稱尊懇誠告和未審便行攻伐或別有朝旨即日敵國新收義當存撫願為親幸以快輿情由是親臨安慰懷睦鄰邦前書已差大傅童貫領兵相應雖未報期緣兵馬已到代北邊陲慮昏主逃入貴界曾牒代州幸無容納諒巳必知而。又不為夾攻及無照會致使難見自來計議事理的實今據前後往復因由意或如何冀示端的盛炎在候順迓天休今差孛堇烏歇(改作貝勒烏頁)高慶裔等充通議使副及管押蘇壽吉家屬前去有少禮物具諸別幅專奉書陳達不宣謹白。
wǔ yuè èr shí liù rì guǐ wèi zhǒng shī dào bì jiāng yáng kě shì wèi dà shí gǎi zuò dá shí lín yá yǎn bài yú lán gōu diān.
五月二十六日癸未种師道裨將楊可世為大石(改作達實)林牙掩敗於蘭溝甸。
shī dào bì jiāng yáng kě shì wén yàn rén jiǔ yù nèi fù. ruò wáng shī rù jìng bì dān shí hú jiāng yǐ yíng nǎi jiāng qīng qí shù qiān zhí yù qǔ zhī zhì lán gōu diān wèi dà shí gǎi zuò dá shí lín yá suǒ yǎn dà bài ér hái chún yì shī sān wàn yú rén dù bái gōu tiāo wǒ jūn wǒ jūn yù zhī. yòu běi chū guàn zhì gāo yáng zhào zhī xióng zhōu hé shēn xún lì hài shēn shēn yán shī chū wú míng jīn xuān fǔ sī jì zhì shì bù kě sì qǐ. qiě àn bīng guān xìn réng jiè yán shuài chén mǔ dé wàng xíng yǐn rě zhāng huáng shēng shì guàn nǎi jiàng qí bǎng chēng fèng shèng zhǐ wáng zhě zhī shī yǒu zhēng wú zhàn diào mín fá zuì chū yú bù dé sì ér wèi zhī rú gǎn shā yī rén yī qí bìng cóng jūn fǎ. yòu zào bái xīn qí yù gěi xiàng huà zhī rén mìng shēn jiān tǒng zhì fù zhǒng shī dào.
師道裨將楊可世聞燕人久欲內附。若王師入境必簞食壺漿以迎乃將輕騎數千直欲取之至蘭溝甸為大石(改作達實)林牙所掩大敗而還淳益師三萬餘人渡白溝挑我軍我軍遇之。又北初貫至高陽召知雄州和詵詢利害詵深言師出無名今宣撫司既至勢不可巳乞。且案兵觀釁仍戒嚴帥臣母得妄行引惹張皇生事貫乃降旗榜稱奉聖旨王者之師有徵無戰弔民伐罪出於不得巳而為之如敢殺一人一騎並從軍法。又造白心旗欲給向化之人命詵兼統制副种師道。
èr shí jiǔ rì zhǒng shī dào jìn bīng bái gōu wèi dà shí gǎi zuò dá shí lín yá xiāo gàn yǎn jī bù zhàn ér hái.
二十九日种師道進兵白溝為大石(改作達實)林牙蕭干掩擊不戰而還。
shī dào bīng zhì bái gōu yíng mù chū dìng huò bào yuē: hé běi yǒu jǐng shī dào jié zhì zhū jūn rú guàn sù yuē zhǐ huī zhū jiāng yuē: yàn wú mín yě. gǒu wáng shī lì néng jiē nà zì lái guī fù dàn jiān bì wèi bèi bì yǒu nèi biàn qiè bù kě shā yī rén ěr děng wèi wǒ yuē bīng zú zūn yī shèng zhǐ jí xuān fǔ sī yuē shù zhū jiāng jì xíng yáng kě shì jí qiǎn xiāo jiāng zhào míng chí huáng bǎng qí wǎng fù zhī bǐ míng zéi gǎi zuò dí yǐ duì lěi yǐ. míng jù qiáo chén qí huò fú huò yǒu yù bǎng zhì zhě jí zhì yǔ zhī dà shí gǎi zuò dá shí lín yá kàn qì huǐ chè mà yuē: wú duō yán yǒu sǐ ér yǐ yǔ wèi jìng shǐ shí rú yǔ wǒ jūn bù wèi bèi. yòu jū jié zhì.
師道兵至白溝營幕初定或報曰:河北有警師道節制諸軍如貫素約指揮諸將曰:燕吾民也。苟王師力能接納自來歸附但堅壁為備必有內變切不可殺一人爾等為我約兵卒遵依聖旨及宣撫司約束諸將既行楊可世即遣驍將趙明持黃榜旗往付之比明賊(改作敵)已對壘矣。明據橋陳其禍福或有欲榜幟者亟致與之大石(改作達實)林牙看訖毀徹罵曰:無多言有死而已語未竟矢石如雨我軍不為備。又拘節制。
chí yǐ bào shī dào yuē: bīng rèn jì jiē ān néng shù shǒu jiù sǐ zhàn jiāng yǒu gōng zhū jiāng. yòu yuē: ruò bù xuè rèn shǐ hé shēn zuò shòu qí shǎng zé wǒ bèi hé gù ér lái kě shì lēi suǒ bù jiāng shì lín hé fēn yí zhào míng huī zhòng jī zéi gǎi zuò dí qì dān gé shuǐ yáng qí zhǐ huī qí zú suí zhǐ ér xī kě shì wèi zhū jiāng yuē: xià liú bì yǒu kě shè chù xū fēn bīng jù zhī huì shī dào qiǎn jīng yuán jiāng zhào dé lái yuán suì hū yuē: jí qián dé wèi jí wǎng zéi gǎi zuò dí yǐ dù shuǐ chí wù dé lǎo jiāng shí lì bìng jí bì zhī kě shì dà hū mà yuē: pǐ fū ān dé zhé běi hé yǐ bào guó ēn jí shě hé qiáo qīn wǎng zhàn yān zéi gǎi zuò dí fēn zuǒ yòu yì wéi zhī zhào míng bīng gū yì cuī bài kě shì zhōng tiě jí lí jiàn jí gāo xuè liú mǎn xuē nù fā liè zì gōu bì yǐ hàn kǒu xián kòng duò liǎng chǐ xiōng fù zhōng liú shǐ yì shǒu shā shù shí rén dé miǎn shì yè qì dān yǒu bēn tū yì shǔ sì biān jiāng liè shēng jīn gǔ zéi gǎi zuò dí tì tì shān cǐ sān zì yí wǒ chū bīng suì bù dé qián jiàn xiǎo fāng jué jí yǐn zhòng ér lái wǒ jūn jiān bì bù néng chěng ér hái yì rì xī lù xīn xìng zōng zhù jūn fàn cūn zéi gǎi zuò dí jiāng xiāo gàn dēng gū shān zhāng gài jù hú gǎi zuò xíng chuáng yǐ chān wǒ jūn xū yú yǐn qù liáng jiǔ zéi gǎi zuò dí bīng lái zhàn qián jūn wáng yuān liú guāng yuǎn dí jìn jiàng jiāng zhào xǔ gè lēi suǒ bù bīng jiē zhàn zéi gǎi zuò dí dà fèn lì wéi zhū jiāng yú shān xià yuān zhōng qiāng jǐ duò mǎ shèng bài wèi jué xìng zōng qiǎn zhōng bù jiāng yáng kě shì yuán zhī. yòu qīn chū jūn mén yǐ shàng jiāng jié yuè dū zhàn zéi gǎi zuò dí suì tuì hé shēn quàn shī dào zhǎn qián jūn tǒng zhì yáng kě shì hào lìng zhū bù yǐ míng xuān fǔ sī chū qí bǎng běn yì shī dào yǐ kě shì guàn zhī ài jiāng shēn wèi cǐ hé yì ráng jū zhī zhǎn zhuāng jiǎ bù wéi kě néng chéng jiè hòu. qiě shǐ lǔ gǎi zuò liáo rén zhī cháo tíng wú yì yòng bīng shī dào jìng bù cóng bīng gé zì cǐ shǐ yǐ.
馳以報師道曰:兵刃既接安能束手就死戰將有功諸將。又曰:若不血刃使和詵坐受其賞則我輩何故而來可世勒所部將士臨河分遺趙明麾眾擊賊(改作敵)契丹隔水揚旗指揮騎卒隨指而西可世謂諸將曰:下流必有可涉處須分兵據之會師道遣涇原將趙德來援遂呼曰:急前德未及往賊(改作敵)已渡水馳騖德老將識利病亟避之可世大呼罵曰:匹夫安得輒北何以報國恩即舍河橋親往戰焉賊(改作敵)分左右翼圍之趙明兵孤亦摧敗可世中鐵蒺藜箭及膏血流滿靴怒發裂眥鞲臂以捍口銜鞚墮兩齒胸腹中流矢亦手殺數十人得免是夜契丹有奔突意屬四邊將列聲金鼓賊(改作敵)惕惕(刪此三字)疑我出兵遂不得前漸曉方覺即引眾而來我軍堅壁不能逞而還翼日西路辛興宗駐軍范村賊(改作敵)將蕭干登孤山張蓋據胡(改作行)床以覘我軍須臾引去良久賊(改作敵)兵來戰前軍王淵劉光遠翟進降將趙詡各勒所部兵接戰賊(改作敵)大奮力圍諸將於山下淵中槍幾墮馬勝敗未決興宗遣中部將楊可世援之。又親出軍門以上將節鉞督戰賊(改作敵)遂退和詵勸師道斬前軍統制楊可世號令諸部以明宣撫司出旗榜本意師道以可世貫之愛將詵謂此何異穰苴之斬莊賈不惟可能懲戒後。且使虜(改作遼)人知朝廷無意用兵師道竟不從兵革自此始矣。
sān shí rì dīng hài yàn wáng qiǎn mì shū láng wáng jiè rú dōu guān yuán wài láng wáng zhòng sūn jī shū tóng mǎ kuò lái xióng zhōu xuān fǔ sī.
三十日丁亥燕王遣秘書郎王介儒都官員外郎王仲孫齎書同馬擴來雄州宣撫司。
xiān shì tóng guàn qiǎn zhāng xiàn zhào zhōng jī shū yí yàn wáng yàn wáng zhǎn zhī. yòu lìng zhào xǔ chāi shǐ chén tán jiǔ diàn zhí děng shù rén shuō yì zhōu tǔ háo shǐ chéng lìng qǐ bīng xiàn yì zhōu shǐ chéng sòng yān jīng yì zhǎn zhī xuān fǔ sī zhī yóu shuō bù xíng suì qiǎn zhǒng shī dào jìn bīng yā jìng wèn zuì mù mǎ yǐ wǎng mǎ yǒu dǎn qì kǒu biàn kàng lùn bù qū yàn wáng jù suì qiǎn wáng jiè rú lái.
先是童貫遣張憲趙忠齎書遺燕王燕王斬之。又令趙詡差使臣譚九殿直等數人說易州土豪史成令起兵獻易州史成送燕京亦斬之宣撫司知遊說不行遂遣种師道進兵壓境問罪募馬以往馬有膽氣口辯抗論不屈燕王懼遂遣王介儒來。
liù yuè sān rì gēng yín zhǒng shī dào huí jūn xióng zhōu zài wèi yǎn jī tóng guàn hé zòu shī dào zé guān zhì shì.
六月三日庚寅种師道回軍雄州再為掩擊童貫劾奏師道責官致仕。
zhǒng shī dào jì zhī xīn xìng zōng bīng yì cuò xīn pō yóu yù. yòu shòu xuān fǔ sī dié lìng yǔ zhū jiāng yì nǎi qǐng shēn kě shì děng gòng yì yún: xuān sī lìng shī dào yǔ zhū gōng gòng yì kě jí huí guī zhū shuài jiē wèi fēi děi xī shī bīng lì bù jì wén xīn xìng zōng xī lù bīng yì cuò qì dān. ruò wèi yì tú bù. ruò huí bīng xióng zhōu qǐ zàn xiū bīng zài yì qù jiù hé shēn yǐ wèi bǐ cǐ chū wú zhàn yì wéi kě shì shàn guò jiè tǎo shā zhì bīng jié bù jiě jīn lǔ gǎi zuò dí cái duì lěi ér wǒ jù guī zì shì yǐ ruò rú bǐ chéng jī xí zhú shì. qiě bù cè shī dào lìng shēn zuò yì zhuàng bǐng xuān fǔ shǐ sī chū cháo tíng cóng fù huì zhī cí wèi yī.
种師道既知辛興宗兵亦挫心頗猶豫。又受宣撫司牒令與諸將議乃請詵可世等共議云:宣司令師道與諸公共議可即回歸諸帥皆謂非得西師兵力不濟聞辛興宗西路兵亦挫契丹。若未易圖不。若回兵雄州乞暫休兵再議去就和詵以為彼此初無戰意惟可世擅過界討殺致兵結不解今虜(改作敵)才對壘而我遽歸自示以弱如彼乘機襲逐事。且不測師道令詵作議狀稟宣撫使司初朝廷從附會之詞謂一。
jǔ kě yǐ xià yàn wàng bù jí cǐ ér shī dào xìng zōng jiē biǎo yǐ zéi gǎi zuò dí shì dà náo guàn mìng liǎng dào jiē jiě yán lìng zhì kě shì wèi shī dào yuē: zéi gǎi zuò dí bīng fāng lù liáng wèi kě yǐ zhǐ qū jīn zhī wǒ yǒu hái yì wú gōng ér guī qì jǔ pí fá bì xí wú hòu xūn wǎn fā zī zhòng bàn yè jìn jūn shǐ ruì bīng wèi diàn bǐ zéi gǎi zuò dí zhī yòng qīng qí wěi jī wǒ zhì gǔ chéng áo zhàn wǔ jūn luàn shī dào jǐ bù miǎn fǔ dá xióng zhōu zéi gǎi zuò dí bīng dà zhì xuān fǔ xià lìng zhǐ jūn bù dé rù chéng zhōng wài hào hū mén bù néng bì kě shì yǔ xù mǎ yàn chuán dà jiāng yáng wéi zhōng yāo jié zhàn yú chéng xià guàn qiǎn xīn qǐ zōng yǒng zōng lǐng shèng jié bīng yuán zhī shí tiān hēi àn běi fēng dà yǔ zhèn báo rú quán wǎn wǒ jūn bù néng xiāng shì zì wǔ zhì shēn fēng yǔ yù jí shī dào jù hū mǎ yǔ jiān jūn cuī shī lián qí ér bēn qì dān jù yǐ bài méng gòu wǒ zhuī zhì gǔ chéng nán wǒ shī wàng nán ér kuì lǔ rén gǎi zuò dí shī yì jù běi zì xióng zhōu zhī nán mò zhōu zhī běi táng pō zhī jiān jí xióng zhōu zhī xī bǎo zhōu zhēn dìng yī dài sǐ shī xiāng zhěn jiè bù kě shèng jì xiān shì jì yǐ zhāo fǔ wèi míng guàn xià lìng zhōng jūn bù xǔ wàng shā rén jí lǔ gǎi zuò dí qí fàn wǒ shī jiē bù gǎn shī fàng shǐ shí tīng qí shā lù gù suī zhū jiāng yì fèn rán, yú shì guàn yǐ qì dān shàng shèng wèi kě tú zòu hé zhǒng shī dào tiān zī hǎo shā lín zhèn jiān yú zhù zéi wèi móu yǐ jǔ shèng yì hé shēn bù cóng jié zhì qǐ xíng jūn fǎ hóu yì yán tóng tàn bù shí wàng qǐng xìng shī zhào zhǒng shī dào yā fù shū mì yuàn zé shòu yòu wèi jiāng jūn zhì shì hé shēn bó zhōu tuán liàn fù shǐ yún zhōu ān zhì hóu yì zhī háo zhōu.
舉可以下燕望不及此而師道興宗皆表以賊(改作敵)勢大撓貫命兩道皆解嚴令至可世謂師道曰:賊(改作敵)兵方陸梁未可以指屈今知我有還意無功而歸氣沮疲乏必襲吾後曛晚發輜重半夜進軍使銳兵為殿比賊(改作敵)知用輕騎尾擊我至古城鏖戰五軍亂師道幾不免甫達雄州賊(改作敵)兵大至宣撫下令止軍不得入城中外號呼門不能閉可世與婿馬彥傳大將楊惟忠(邀截)戰於城下貫遣辛企宗永宗領勝捷兵援之時天黑暗北風大雨震雹如拳椀我軍不能相視自午至申風雨愈急師道遽呼馬與監軍崔詩聯騎而奔契丹遽以敗盟詬我追至古城南我師望南而潰虜人(改作敵師)亦遽北自雄州之南莫州之北塘泊之間及雄州之西保州真定一帶死屍相枕藉不可勝計先是既以招撫為名貫下令中軍不許妄殺人及虜(改作敵)騎犯我師皆不敢施放矢石聽其殺戮故雖諸將亦憤然,於是貫以契丹尚盛未可圖奏劾种師道天姿好殺臨陣肩輿助賊為謀以沮聖意和詵不從節制乞行軍法侯益訁同探不實妄請興師詔种師道押赴樞密院責授右衛將軍致仕和詵亳州團練副使筠州安置侯益知濠州。
zhǒng shī dào zé guān xiè biǎo yuē: lǐng biǎo fèng gào mìng zé chén yòu wèi jiāng jūn zhì shì zhě zǒng róng shī lǜ wù guó yí zhū hòu ēn kuān chuí jǐn zhī nián báo zé qū chù yōu zhī diǎn gū gēn yǐ tuō wēi tì zì líng zhōng xiè fú niàn chén xī hǎi míng jiā nán shān jiù zú dú zhì náng zhī yí cè zhī huáng shí zhī qí shū wàng mào gōng míng yǐ chuán mén hù rěn rǎn xīng shuāng zhī wǔ jì shǐ zhōng wén wǔ zhī liǎng tú huǎn dài qīng qiú zì kuì yǐ rú ér wèi jiāng gāo yá dà dào rén jīng tóu lǎo yǐ dé hóu shǔ xìng liù yuè zhī shī yǎng fèng wàn quán zhī suàn zhòng wèi yàn rán zhī kě lēi gòng zhī xié lì zhī jiù qín ér chén zhì mèi chéng shí cái fēi yīng biàn jīn lì pí yú shuāi cán zhī hòu cōng míng hào yú hūn mào zhī yú dùn chéng bù wǔ zhī zī nǎi yǒu wǎng gōng zhī zé hé zhǐ bài hū! guó shì gài yǒu diàn yú zǔ fēng shēn niàn píng shēng dà fù jīn rì qǐ yì zhì rén zhī dù bù jiā yǐ mào zhī xíng bǐ shàng jié huī jí guī tián lǐ qián kūn shī dà lóu yǐ mìng qīng zī gài fú yù huáng dì bì xià ruì zhī yǒu lín shén hǔ bù shā dé jià yù yīng xióng zhī yào dào zhì fú yí dí zhī dà fāng chá chén lín dí shī jī bù chū qiú quán zhī guò jì niàn chén shǒu biān jī suì shàng shōu kě lù zhī wēi láo xǔ miǎn cuàn tóu huò ān jiān sàn chén gǎn bù fǔ chì xīn ér zì shì zhuó bái fà yǐ shù qiān yān gé tú xíng jì yǐ guāi yú sù wàng bà líng shè liè jiāng suì bì yú yú shēng.
种師道責官謝表曰:領表奉告命責臣右衛將軍致仕者總戎失律誤國宜誅厚恩寬垂盡之年薄責屈黜幽之典孤根以托危涕自零(中謝)伏念臣西海名家南山舊族讀智囊之遺策知黃石之奇書妄冒功名以傳門戶荏苒星霜之五紀始終文武之兩途緩帶輕裘自愧以儒而為將高牙大纛人驚投老以得侯屬興六月之師仰奉萬全之算眾謂燕然之可勒共知頡利之就擒而臣智昧乘時才非應變筋力疲於衰殘之後聰明耗於昏瞀之餘頓成不武之資乃有罔功之責何止敗乎!國事蓋有玷於祖風深念平生大負今日豈意至仁之度不加已耄之刑俾上節麾亟歸田裡乾坤施大螻蟻命輕茲蓋伏遇皇帝陛下睿知有臨神琥不殺得駕馭英雄之要道制服夷狄之大方察臣臨敵失機不出求全之過計念臣守邊積歲尚收可錄之微勞許免竄投獲安間散臣敢不拊赤心而自誓擢白髮以數愆煙閣圖形既已乖於素望灞陵射獵將遂畢於餘生。
kāng suí bá yuē: xuān hé rén yín suì sì yuè shí yī rì bǎo jìng gōng zì jīng yuán shuài bèi zhǐ chà chōng hé běi hé dōng shǎn xī lù xuān fǔ sī dōu tǒng zhì cóng běn.
康隨跋曰:宣和壬寅歲四月十一日保靜公自涇原帥被旨差充河北河東陝西路宣撫司都統制從本。
sī zhī hé běi zhāo nà běi rén gài cóng hé běi yán lù xuān sī shēn qǐng yě. xuān sī shí yǐ lí dū xià gōng shàng zhāng qǐ guò què rì miàn duì wèi shàng dá jiān yǒu zhǐ cù gōng biàn dào qū běn sī gōng dào gāo yáng jiàn xuān fǔ shǐ tóng guàn jí yán qí bù kě qí lüè yuē: qián yì mǒu jiē bù gǎn yǔ wén jīn cǐ zhāo nà shì ān kě qīng jǔ tóng gōng yuē: yǐ dé shèng xùn bù dé shàn shā běi rén wáng shī guò jiè hé jí dān shí hú jiāng lái yíng tè jí gōng wēi míng yǐ zhì zhòng ěr miào yì yǐ ān dìng kě gǎi yì nǎi dà shū shèng xùn yú huáng qí zhí lì jūn zhōng yǐ shì shī. qiě dū gōng xíng qián yuè èr shí èr rì qián jūn guò jiè hé yǐ yǒu běi rén yíng dí jì bù gǎn yǔ zhī jiāo bīng gū bì qí ruì ér yǐ tǒng zhì guān yáng kě shì yǔ huī xià jiāng zuǒ shù rén shì zú bèi shāng zhě shén duō suì què jūn fù huí jiè hé zhī nán bīn hé zhù bīng běi rén wú rì bù lái qīn yì wǒ jūn yī rì gé hé wèn wǒ shī chū zhī míng gōng qiǎn shǔ guān kāng suí yǐ hé běi ān fǔ shēn běi rén shēn chén qǐ shì yǐ dá zhī nǎi yuē: ān dé cǐ yán jiàn fā rú yǔ yǐ shè wǒ zhòng gōng yì rì nǎi qiǎn kāng suí yì xuān fǔ sī gào yǐ běi rén zhī yǔ. qiě bǐng jìn tuì zhī mìng yí bīng zàn huí yǐ hòu qǔ zhǐ liù yuè sān rì lí míng jūn huí běi rén zhuī xí zhí dǐ chéng xià shǔ dà fēng yǔ bīng shì zì xiāng róu jiàn qì zhì bīng zhàng mǎn jiāo zhì wǎn xuān sī lìng yíng zhài yú xióng zhōu chéng wài gōng zuò shī jī huì bà bīng nán guī xiāng jì dǐ bào yǒu cǐ xiè biǎo gōng guān shǎn míng xián zhī hòu shì shì wǔ shí nián jiān tí bīng suǒ xiàng hé zhàn bù kè hé chéng bù xià ér cǐ yì chū bù yǔ móu zhōng zé qiáng wěi rèn zhī. yòu bīng zhī jié zhì jiē bù dé zhuān kǎo qí xíng shì zuì yǒu suǒ guī yǐ. yīn chuán lù yú wǎ qiáo zhōu shǔ zhī xī zhāi tā rì guān zhōng qīn jiù jiān huò yǒu jiàn wèn zhě dāng yǐ shì zhī yì wèi biǎo cí kě yǐ jiàn gōng zhī běn mò yún: shì nián bā yuè shí sì rì kāng suí jì.
司之河北招納北人蓋從河北沿路宣司申請也。宣司時已離都下公上章乞過闕日面對未上達間有旨促公便道趨本司公到高陽見宣撫使童貫極言其不可其略曰:前議某皆不敢與聞今此招納事安可輕舉童公曰:已得聖訓不得擅殺北人王師過界河即簞食壺漿來迎特藉公威名以治眾耳廟議已安定可改易乃大書聖訓於黃旗植立軍中以誓師。且督公行前月二十二日前軍過界河已有北人迎敵既不敢與之交兵姑避其銳而已統制官楊可世與麾下將佐數人士卒被傷者甚多遂卻軍(復回)界河之南濱河駐兵北人無日不來侵軼我軍一日隔河問我師出之名公遣屬官康隨以河北安撫申北人申陳乞事以答之乃曰:安得此言箭發如雨以射我眾公翼日乃遣康隨詣宣撫司告以北人之語。且稟進退之命移兵暫回以候取旨六月三日黎明軍回北人追襲直抵城下屬大風雨兵士自相蹂踐棄擲兵仗滿郊至晚宣司令營寨於雄州城外公坐失機會罷兵南歸相繼邸報有此謝表公關陝名賢之後筮仕五十年間提兵所向何戰不克何城不下而此役初不與謀中則強委任之。又兵之節制皆不得專考其行事罪有所歸矣。因傳錄於瓦橋州署之西齋他日關中親舊間或有見問者當以示之繹味表詞可以見公之本末云:是年八月十四日康隨記。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn qī jiào kān jì.
※卷七校勘記。
yòu yù yǐ yāo rén wáng zǐ xī fú mián páo tiě zé mián wù zuò jǐn xuān hé jiān shǐ lìng qí zi jì zhī jì wù zuò yuē shì rì bái hóng guàn rì rén rén hài yì shén shén zì yǎn.
又欲以妖人王仔息服綿袍鐵幘(綿誤作錦)宣和間始令其子繼之(繼誤作約)是日白虹貫日人人駭異甚(甚字衍)。
huò fàn tiān hé hé gǔ děng tiān hé yī zuò tiān jīn jí wú zhào huì zhì shǐ nán jiàn zì lái jì yì shì lǐ de shí zhì wù zuò zhì shǐ wù zuò shǐ dù bái gōu tiāo wǒ jūn tiāo yīng zuò yíng. qiě àn bīng guān xìn àn yīng zuò àn bǐ míng zhì zéi yǐ duì lěi yǐ. tuō zhì zì kě shì zhōng tiě jí lí jiàn jí gǔ gǔ wù zuò gāo xiān shì tóng guàn qiǎn zhāng bǎo zhào zhōng jī shū yí yàn wáng bǎo wù zuò xiàn wǒ jūn bù néng xiāng shì xiāng shì yī zuò shì dí míng dàn shēng jīn gǔ bān shī zéi zhī zhī tuō zhī zì hóu yì yán tóng tàn bù shí xiòng wù zuò yán tóng gū gēn yǒu tuō yǒu wù zuò yǐ dú zhì náng zhī yí cè zhì yī zuò zào wàng yì gōng míng yì wù zuò mào ér chén zhì mèi chéng shí cái fēi yīng biàn zhì yī zuò hūn xuān sī yīng zuò xuān fǔ sī yú tóng suì lēi jūn fù huí lēi wù zuò què yīn fù lù yú wǎ qiáo zhōu shǔ zhī xī yì fù wù zuò chuán.
或犯天河河鼓等(天河一作天津)及無照會至始難見自來計議事理的實(至誤作致始誤作使)渡白溝挑我軍(挑應作迎)。且案兵觀釁(案應作按)比明至賊已對壘矣。(脫至字)可世中鐵蒺藜箭及骨(骨誤作膏)先是童貫遣張寶趙忠齎書遺燕王(寶誤作憲)我軍不能相視(相視一作視敵)明旦聲金鼓班師賊知之(脫之字)侯益訁同探不實(詗誤作訁同)孤根有托(有誤作以)讀智囊之遺策(智一作皂)妄意功名(意誤作冒)而臣智昧乘時才非應變(智一作昏)宣司(應作宣撫司餘同)遂勒軍復回(勒誤作卻)因附錄於瓦橋州署之西裔(附誤作傳)。