jìng kāng zhōng zhì shí liù.
靖康中帙十六。
qǐ jìng kāng yuán nián èr yuè èr shí èr rì wù wǔ, jǐn èr shí liù rì rén xū.
起靖康元年二月二十二日戊午,盡二十六日壬戌。
èr shí èr rì wù wǔ tài xué shēng shěn zhǎng qīng shàng shū yán fú què bìng lǐ bāng yàn děng.
二十二日戊午太學生沈長卿上書言伏闕並李邦彥等。
shū yuē: jìng kāng yuán nián èr yuè èr shí èr rì tài xué shēng shěn zhǎng qīng jǐn mèi sǐ zài bài xiàn shū yú huáng dì bì xià chén guān zì gǔ tiān xià guó jiā suǒ yǐ bài luàn ér bù kě jiù zhě shǐ yú rén jūn shǎng fá zhī bù míng yě. gài shǎng fá zhě rén zhǔ zhī dà bǐng gǔ zhě jué rén yú cháo yǔ zhòng gòng zhī xíng rén yú shì yǔ zhòng qì zhī yù qí hé tiān xià zhī gōng xīn bù gǎn yǒu yì yì ér yǐ shùn zhī jǔ shí liù xiāng yě. tiān xià zhī rén wèi zhī bā yuán bā kǎi qí cuàn sì xiōng yě. tiān xià zhī rén wèi zhī táo wù wèi zhī tāo tiǎn fū bā yuán bā kǎi táo wù tāo tiǎn fēi shùn jǔ zhī yě. tiān xià zhī rén gòng shǎng zhī yě. fēi shùn cuàn zhī yě. tiān xià zhī rén gòng fá zhī yě. shèng rén shǎng fá zhī bǐng rú cǐ hàn táng zhī mò shí jūn shì zhǔ hūn àn bù míng shǎng fá zhī bǐng duó yú quán chén qí suǒ shǎng zhě wèi bì yǒu gōng yě. suǒ fá zhě wèi bì yǒu zuì yě. shǎng fá bù míng tiān xià jiě tǐ luàn wáng suí zhī rú hàn zhī āi píng táng zhī yì xī cǐ shù jūn zhě wèi bì rú jié zhòu zhī bào luàn kù nüè wéi qí shǎng fá bù gōng shǐ zhōng chén yì shì xián hèn ér sǐ shì yǐ zhì yú miè wáng ěr gōng wéi huáng dì bì xià jí wèi zhī chū dà míng zhū shǎng yǐ shì tiān xià dāng qǔ fǎ yú yáo shùn kě yě. ér bǐ bān míng zhào qián hòu huò yì. ruò yǒu jiān xié wǎng shàng zhī chén chéng rǎo rǎng zhī jì luàn bì xià zhī cōng míng zhě chén shǎo fù gěng jiè mù liú fén jiǎ yì zhī yán dé shì jūn zhī jié ér xiǎo zhòng shū zhī lùn huǎn ér bù qiè fèn rán yǒu yì yú liú jiǎ chén qǐng wèi bì xià zhí yán ér bù huì chén wén èr yuè chū wǔ rì bì xià bà lǐ gāng yòu chéng tài xué shēng chén dōng děng lǜ shì shù bǎi fú què shàng shū jí yán lǐ gāng zhōng yì lǐ bāng yàn jiān è jì bì xià cōng míng ruì duàn bà bāng yàn ér xiāng lǐ gāng yǐ yàn tiān xià zhī lùn yě. yú shí jīng chéng bǎi xìng qún jù què tíng bù yuē ér lái zhě jǐ shù wàn rén yǎng tiān chuí xīn qí āi qǐng mìng mò bù yù lǐ gāng zhī xiāng bāng yàn zhī bà yě. jì bì xià qiǎn shǐ xuān yù fù gāng jiù zhí zhòng zhì suì dìng qí hòu chéng shí shì zhòng ōu jī nèi shì gài yuán píng jū xì mín shòu nüè zhī shēn jī yuàn zhī jiǔ jīn rì róng lǔ gǎi zuò qiáng dí yōng bīng kùn rǔ zhōng guó duó wǒ yù bó qīn wǒ tǔ dì fēi yóu cǐ cáo hé yǐ zhì zhī gù wēi yí zhī jiān fā qí tòng yǐ zhì yú jí fēi shì rén suǒ jiào ér wèi zhī yě. fū jǔ shù wàn zhī zhòng bù fán zhào ér qún jù dì hūn. ruò chū yī jiā céng wú yì yì zhě qǐ chén dōng yī bù yī hán shì suǒ néng qū lǜ zāi! gài qí píng rì gōng lùn rú cǐ bù shèng qí zhōng yì fèn jī zhī qiè sù yú bì xià ěr chǎn yú wú zhī zhī rén ē fù bāng yàn zì zhí péng dǎng bù wèn shì shù suǒ yǐ fú què zhě hé xīn suǒ yán men tiān zǐ zhě hé shì zhōng wài fèn hài lǐ xiàng xiāo rán hóng shě yī kōng chén shǐ wén zhī ér jīng zhōng wén zhī ér yí zú wén zhī ér jiě yǐ wèi bù yī shū.
《書》曰:靖康元年二月二十二日太學生沈長卿謹昧死再拜獻書於皇帝陛下臣觀自古天下國家所以敗亂而不可救者始於人君賞罰之不明也。蓋賞罰者人主之大柄古者爵人於朝與眾共之刑人於市與眾棄之欲其合天下之公心不敢有異議而已舜之舉十六相也。天下之人謂之八元八愷其竄四凶也。天下之人謂之檮杌謂之饕殄夫八元八愷檮杌饕殄非舜舉之也。天下之人共賞之也。非舜竄之也。天下之人共罰之也。聖人賞罰之柄如此漢唐之末時君世主昏暗不明賞罰之柄奪於權臣其所賞者未必有功也。所罰者未必有罪也。賞罰不明天下解體亂亡隨之如漢之哀平唐之懿僖此數君者未必如桀紂之暴亂酷虐惟其賞罰不公使忠臣義士銜恨而死是以至於滅亡爾恭惟皇帝陛下即位之初大明誅賞以示天下當取法於堯舜可也。而比頒明詔前後或異。若有奸邪罔上之臣乘擾攘之際亂陛下之聰明者臣少負耿介慕劉蕡賈誼之言得事君之節而小仲舒之論緩而不切憤然有意於劉賈臣請為陛下直言而不諱臣聞二月初五日陛下罷李綱右丞太學生陳東等率士數百伏闕上書極言李綱忠義李邦彥奸惡冀陛下聰明睿斷罷邦彥而相李綱以厭天下之論也。於時京城百姓群聚闕廷不約而來者幾數萬人仰天椎心祈哀請命莫不欲李綱之相邦彥之罷也。洎陛下遣使宣諭復綱舊職眾志遂定其後乘時恃眾毆擊內侍蓋緣平居細民受虐之深積怨之久今日戎虜(改作強敵)擁兵困辱中國奪我玉帛侵我土地非由此曹何以致之故危疑之間發其痛以至於極非士人所教而為之也。夫舉數萬之眾不煩召而群聚帝閽。若出一家曾無異意者豈陳東一布衣寒士所能驅率哉!蓋其平日公論如此不勝其忠義憤激之切訴於陛下爾諂諛無知之人阿附邦彥自植朋黨不問士庶所以伏闕者何心所言們天子者何事中外憤駭里巷蕭然黌舍一空臣始聞之而驚中聞之而疑卒聞之而解以為布衣書。
shēng yǐ zhōng yì bèi lù dé yǔ lóng féng bǐ gàn bìng míng shū shǐ nǎi wàn shì zhī róng rán tiān zǐ cōng míng rén shèng jīn rì zhī shì dāng zì yǒu yǐ biàn zhī bì bù huò yú nìng yě. qí hòu xué guān huáng zhé děng dài zuì bì xià qīn jiàng shèng zhǐ cháo tíng fāng kāi yán lù tōng dá xià qíng shì rén fú què shàng shū nǎi shì zhōng yì suǒ jī ěr děng hé wèi dài zuì yí sù ān zhí xiǎo yù zhū shēng tài xué zhī shì yǎng guān shèng xùn gǎn jī liú tì rú méng yì ēn yǐ wèi bì xià hǎo xián lè shàn zhī chéng rú cǐ zì jīn yǐ wǎng tiān xià zhōng yán dǎng lùn rì wén yú jiǔ zhòng bì bù zhì qián kǒu jié shé rú qián rì yě. yǒu jūn rú cǐ qí rěn fù zhī chēng sòng wèi yǐ zhào mò wèi gān bì xià fù jiàng yù bǎo yǐ zhū shēng fú què xì shè qián sì fàng zuì gèng bù gēn zhì jīn hòu rú, huò bù gǎi fù chū gǔ chàng luàn cháo tíng jì gāng dāng yì jí xíng. yòu guān diàn qián sī xiǎo shì bèi zài yù bǎo yǐ shì shù yǒu yǐ fú què shàng shū wèi míng zhě yì zài zuò luàn jīn hòu rú gèng shì cǐ zhī rén yǎng sān yá shōu cáng zhuō bìng cóng jūn fǎ lìng wáng zōng chǔ zhǎn qì wén zòu chén suī zhì yú xīn zhī qián rì jiān xié zhī rén zhòng yǐ biàn luàn zhī shuō huò bì xià zhě shì zhì bì xià dé yīn zhōng shǐ fǎn fù zhī rú shì yě. chén guān qín shǐ huáng xióng cái dà lüè yīng ruì zhī zhǔ yě. yī yòng zhào gāo lǐ sī suì yǐ wèi shàng gǔ bù zú xué sān dài bù zú fǎ jǐn qǔ shàng gǔ zhī shū ér fén zhī dāng shí tiān xià zhī shì yǒu fù yú shàng zhě jiē yǐ wèi yāo yán shǐ yù shǐ àn wèn qí zuì qún jù ér kēng zhī sì bǎi liù shí yú rén shì shí zhōng chén yì shì bì kēng lù zhī huò dùn táo cuàn fú gān xīn yú lǒng mǔ zhī jiān bù gǎn yǐ rú zì míng qí móu shí chū yú sī gāo shǐ huáng xìn zhī ér bù wù yě. tiān xià shì jì yǐ jǐn qù shǐ huáng, yú shì nèi xiū gōng shì wài shì sì yí xìn huò shén xiān xún yóu bù xī zì suǒ yù wèi ér wú gǎn yǒu yán shì fēi líng yí zhì yú èr shì bù gǎi shǐ huáng zhī yè yǐ zhì dà luàn chuò gēng lǒng shàng zhī tú fèn bì yī hū tiān xià xiǎng yīng huò zài fén shū kēng rú ér sì jīn jiān xié zhī rén yù zuì fú què zhī shì ér bì xià de cǐ míng yú hòu shì chén suǒ yǐ mén xīn tòng kū sī yù fàn yán nì lín yǐ zì dǎo yú dǐng huò yě. fū rén zhǔ suǒ shì tiān xià zhě shǎng fá yě. mǒu rén dāng zhū bì míng qí kě zhū zhī zuì gōng zuì bù míng ér wàng xìng shǎng fá shǐ tiān xià guī yuàn zé wèi zhī bào jūn kě yě. bì xià rú yǐ qián rì zhī shì wèi kě shè bù shí zhū shēng yǐ hé zuì ér dé bì xià zhī shè hū! yǐ hòu rì zhī fàn wèi kě zhū bù shí zhū shēng yǐ hé zuì ér dé bì xià zhī zhū hū!. qiě jì míng zhī wèi zhōng yì zé bù dāng zuì zhī yú xíng fǎ jì zhì zhī yú xíng fǎ zé bù dāng míng zhī yǐ zhōng yì èr zhě bù kě liǎng lì yě. bì xià qián zhào jì yǐ shì rén wèi zhōng yì zé hòu rì yǐ fàn zhào ér zhū zhě nǎi yǐ zhōng yì jiù xíng yě. wèi zhōng yì zhě jì bù bǎo qí shǒu lǐng shǐ bù zhōng bù yì zhě bì xià jiāng hé fǎ yǐ jiā zhī hū!. suī rán zuò fú zuò wēi rén jūn zhī dà bǐng zé shā shì zhī míng chén wèi bì xià guò yǒu suǒ xī zhě wàn shì zhī hòu kǒng bì xià yǒu shā shì zhī míng chén kǒng zì cǐ tiān xià sì hǎi zhōng yì zhī shì wàng fēng gǔ lì. qiě gēng. qiě diào bù kěn wèi bì xià yòng yě. chén. yòu wén bì xià xū huái cè xí dēng yòng rú chén zhuó xú chù rén táng kè děng yú jiān sàn zhī dì ér zhì zhī fǔ zuǒ.
生以忠義被戮得與龍逢比干併名書史乃萬世之榮然天子聰明仁聖今日之事當自有以辯之必不惑於佞也。其後學官黃哲等待罪陛下親降聖旨朝廷方開言路通達下情士人伏闕上書乃是忠義所激爾等何為待罪宜速安職曉諭諸生太學之士仰觀聖訓感激流涕如蒙異恩以謂陛下好賢樂善之誠如此自今以往天下忠言讜論日聞於九重必不至鉗口結舌如前日也。有君如此其忍負之稱誦未已詔墨未乾陛下復降御寶以諸生伏闕系赦前巳放罪更不根治今後如,或不改復出鼓唱亂朝廷紀綱當議極刑。又觀殿前司曉示備載御寶以士庶有以伏闕上書為名者意在作亂今後如更似此之人仰三衙收藏捉並從軍法令王宗濋斬訖聞奏臣雖至愚心知前日奸邪之人重以變亂之說惑陛下者是致陛下德音終始反覆之如是也。臣觀秦始皇雄才大略英睿之主也。一用趙高李斯遂以為上古不足學三代不足法盡取上古之書而焚之當時天下之士有復於上者皆以為妖言使御史按問其罪群聚而坑之四百六十餘人是時忠臣義士避坑戮之禍遁逃竄伏甘心於隴畝之間不敢以儒自名其謀實出於斯高始皇信之而不悟也。天下士既已盡去始皇,於是內修宮室外事四夷信惑神仙巡遊不息恣所欲為而無敢有言是非陵夷至於二世不改始皇之業以至大亂輟耕隴上之徒奮臂一呼天下響應禍在焚書坑儒而巳今奸邪之人慾罪伏闕之士而陛下得此名於後世臣所以捫心痛哭思欲犯顏逆鱗以自蹈於鼎鑊也。夫人主所示天下者賞罰也。某人當誅必明其可誅之罪功罪不明而妄興賞罰使天下歸怨則謂之暴君可也。陛下如以前日之事為可赦不識諸生以何罪而得陛下之赦乎!以後日之犯為可誅不識諸生以何罪而得陛下之誅乎!。且既名之為忠義則不當罪之於刑法既置之於刑法則不當名之以忠義二者不可兩立也。陛下前詔既以士人為忠義則後日以犯詔而誅者乃以忠義就刑也。為忠義者既不保其首領使不忠不義者陛下將何法以加之乎!。雖然作福作威人君之大柄則殺士之名臣為陛下過有所惜者萬世之後恐陛下有殺士之名臣恐自此天下四海忠義之士望風股慄。且耕。且釣不肯為陛下用也。臣。又聞陛下虛懷側席登用儒臣擢徐處仁唐恪等於間散之地而置之輔佐。
zhì yú fàn zōng yǐn zhū mèng shuō liú níng zhǐ zhī tú jǐn méng hào zhào jiāng yǐ dà yòng shì bì xià yù jǐn qiú tiān xià zhōng yì zhī shì yě. zhōng yì zhī shì wén zhào wèi qǐ bì xià zuì yán zhī míng yǐ wén yú tiān xià bǐ shù rén zhě gǎn zài xìn yú bì xià hū! tài shàng huáng dì zài wèi èr shí liù nián qí jiān jiān chén jǔ yì zhōng yì zhī shì yǐ yán huò zuì zhì chì zhú zhě gù duō yǐ. rán wèi yǒu rú jīn rì zhī zhào yù zhì gǎn yán zhī shì yú jí xíng yě. ér bì xià dú hé rěn wèi zhī hū! chén wén zì gǔ xián rén jūn zǐ wèi cháng bù yù qí jūn yòng zhě wéi qí dài zhī bù yǐ lǐ yù zhī bù yǐ chéng shì yǐ huái qiān bào qiàn zì gān yú hǎi bīn yán xué ér bù chū yě. rén jūn wéi jǐn lǐ ér zhì zhī qū tǐ yǐ xià zhī xū xīn yǐ fǎng zhī kè jǐ yǐ cóng zhī yóu jù qí bù zhì kuàng shì yǐ xíng wēi yù zhì zhōng xián zhī shì bù yì nán zāi! xī yàn zhāo zhú huáng jīn tái lǐ guō kuí ér sì fāng zhī shì mò bù bēn yàn qí xiǎo bái lǐ jiǔ jiǔ zhī shù ér sì fāng zhī shì mò bù bēn qí bǐ qū qū bà zhě zhī cái fēi yǒu wǔ dì sān wáng zhī dào dé yě. tú yǐ lǐ xián xià shì gù tiān xià zhī shì lè wèi zhī yòng chén yuàn bì xià niàn chén zhī xīn chá chén zhī yán tè jiàng shèng zhǐ zhuī gǎi qián zhào yōu jiā bāo fú shǐ tiān xià zhī shì bù zhì yú jiě tǐ zé bì xià kě yǐ dé sì hǎi zhī xīn jiàn zhǎng jiǔ zhī cè ér xiǎng wàn shì wú jiāng zhī yào yǐ. chén. yòu guān qián rì zǎi xiàng wú mǐn yǒu wèi lǐ bāng yàn biàn jiān tè bào bái gōng zhuàng dà shū wén bǎng jiē zhī tōng qú háng dào zhī rén mò bù chī xiào chén wén bāng yàn zì bù yī shí bù dūn shì jiǎn fàng pì xié chǐ wú suǒ bù wèi xié chàng yōu yú jiǔ sì chěng yán sè yú tíng wéi qí yín yán xiè yǔ wǎng wǎng liú chuán rén jiān yǒu bù kě wén zhě qí hòu yī shí zāo yù xuán zhì xiǎn wèi ér ā yú shùn zhǐ tōu hé gǒu róng zuò shì jiān xié zhī chén kāi biān zhì xìn céng wú yī yán guī jiù rén zhǔ cǐ nǎi chí lù yǎng jiāo mào lì wàng chǐ zhī tú ěr ér mǐn fāng. qiě yǐ gōng zhuàng jiē zhī shì cháo qī wǎng wén fǎ yú nòng tiān xià wèi yǒu. ruò cǐ xū kě guài yě.. qiě zǎi xiàng tiān xià zhī shǔ wàng rèn xiāng bù xián zé tiān xià zhī rén dé yǐ yì zhě xī yáng wǎn wèi xiāng cuī kuān wèi zhī huǐ dì guān lí gàn wèi zhī jiǎn zōu cóng guō zi yí wèi zhī chè shēng lè dāng shí gōng qīng dà chén yóu wèi dàn zhī rú cǐ jīn bāng yàn shēn wèi zǎi xiàng ér bǎi xìng zhē dào mān mà shén yú nú lì jí zǒu shěng tà yǎn guān zì dùn qí wèi rǔ yì shén yǐ. chén wén sī mǎ guāng wèi xiāng tiān xià ér tóng zǒu lì yì jiē chēng sòng shǐ bāng yàn ér guǒ xián yě. zé tiān xià zhī rén dāng zì zhī zhī dāng zì fú zhī hé bì yīn mǐn yán ér hòu míng zāi! jiù shǐ rú mǐn zhī yán yǐ wèi bāng yàn wèi shèn tài guò huǎn yú shì jī zé bāng yàn yì bù guò sū wèi dào lú huái shèn zhī tú ěr yǐ fǔ yōng zhǔ. qiě yóu bù kě kuàng kě yǐ fǔ zuǒ bì xià chéng zhōng xìng zhī zhì hū! chén wén tài xué zhī lùn mǐn nǎi cài jīng fù zǐ shàng kè mì jiāo bēn zǒu jīng mén jìn yǒu nián yǐ. ér bāng yàn yǔ mǐn rú zuǒ yòu shǒu yě. jīn suǒ yǐ qū wèi bāng yàn qiáng biàn zhě zhèng yù zhí dǎng zì gù bāng yàn qù zé mǐn bù néng yǐ gū lì yuán mǐn zhī xīn běn fēi wèi cháo tíng lùn zǎi xiàng shí wèi shēn móu ěr xiàng shǐ bì xià bù néng dú duàn ér xìn mǐn zhī yán fù yòng bāng yàn zé jiān chén qīn zì shì bì yǒu dà yú cǐ zhě chéng kě wèi hán.
至於范宗尹朱夢說劉甯止之徒盡蒙號召將以大用是陛下欲盡求天下忠義之士也。忠義之士聞詔未起陛下罪言之名已聞於天下彼數人者敢再信於陛下乎!太上皇帝在位二十六年其間奸臣沮抑忠義之士以言獲罪致斥逐者固多矣。然未有如今日之詔欲置敢言之士於極刑也。而陛下獨何忍為之乎!臣聞自古賢人君子未嘗不欲其君用者惟其待之不以禮遇之不以誠是以懷鉛抱槧自甘於海濱岩穴而不出也。人君惟盡禮而致之屈體以下之虛心以訪之克己以從之猶懼其不至況示以刑威欲致忠賢之士不亦難哉!昔燕昭築黃金台禮郭隗而四方之士莫不奔燕齊小白禮九九之術而四方之士莫不奔齊彼區區霸者之材非有五帝三王之道德也。徒以禮賢下士故天下之士樂為之用臣願陛下念臣之心察臣之言特降聖旨追改前詔優加褒拂使天下之士不至於解體則陛下可以得四海之心建長久之策而享萬世無疆之要矣。臣。又觀前日宰相吳敏有為李邦彥辯奸慝暴白功狀大書文榜揭之通衢行道之人莫不嗤笑臣聞邦彥自布衣時不敦士檢放僻邪侈無所不為挾倡優於酒肆逞顏色於庭闈其淫言媟語往往流傳人間有不可聞者其後一時遭遇旋致顯位而阿諛順旨偷合苟容坐視奸邪之臣開邊致釁曾無一言規救人主此乃持祿養交冒利忘恥之徒耳而敏方。且以功狀揭之市朝欺罔文法愚弄天下未有。若此吁可怪也。。且宰相天下之屬望任相不賢則天下之人得以議者昔楊綰為相崔寬為之毀第觀黎干為之減騶從《郭子》儀為之徹聲樂當時公卿大臣猶畏憚之如此今邦彥身為宰相而百姓遮道嫚罵甚於奴隸疾走省闥掩關自遁其為辱亦甚矣。臣聞司馬光為相天下兒童走隸亦皆稱頌使邦彥而果賢也。則天下之人當自知之當自服之何必因敏言而後明哉!就使如敏之言以為邦彥畏慎太過緩於事機則邦彥亦不過蘇味道盧懷慎之徒耳以輔庸主。且猶不可況可以輔佐陛下成中興之治乎!臣聞太學之論敏乃蔡京父子上客密交奔走京門浸有年矣。而邦彥與敏如左右手也。今所以曲為邦彥強辯者正欲植黨自固邦彥去則敏不能以孤立原敏之心本非為朝廷論宰相實為身謀耳向使陛下不能獨斷而信敏之言復用邦彥則奸臣侵漬事必有大於此者誠可為寒。
xīn yě. chén guān hàn zhī yuán dì gōng jǐn jié jiǎn dāng shí hào wèi xián zhě zhī jūn ér chán nìng yú nòng yōu róu bù duàn gù xiào xuān zhī yè shǎo shuāi ér hòu shì biǎn zhī gài rén jūn zhī huàn mò dà yú sī èr zhě yuàn bì xià gān gāng dà jué tiān xià zhī shì duàn zì chén zhōng wù duó yú chán nìng wù nì yú yōu róu zé wàn shì zhī hòu jiē zhī bì xià wèi xián jūn yǐ. qǐ tè shēng líng shè jì zhī xìng zāi! chén wèi cǐ yán chén zhī yǒu shēng yǒu wèi chén yán yuē: zi táng shàng yǒu èr qīn jiā wéi sì bì jì yán dà xué gǒu wèi shēng dǒu zhī lù jiāng yǐ yǎng qīn ér wèi kuáng zhí zhī yán shàng yǐ jiàn tiān zǐ xià yǐ wǔ zǎi xiàng wú wèi zi wú sǐ suǒ yǐ. chén yīng zhī yuē: bù rán xī yáng chéng wèi guó zi sī yè zhào zhū shēng huì zhī yuē: fán xué zhě suǒ yǐ xué wèi zhōng yǔ xiào yě. pū shēng píng suǒ zhì zài wèi zhōng yǔ xiào ér zhōng xiào bù néng liǎng lì gǒu quán yī jié suī sǐ wú hàn tiān zǐ rén shèng rú cǐ ér jiān xié zhī rén jiàn yǐ jìn zì shǐ hòu shì dé yǐ qīng zī wú jūn jīn bù yán jiāng hé yǐ dài tiān ér lǚ dì hū! suī yǐ cǐ shòu lù bù yóu yù yú jīn zhī shēng hū! shì yǐ bù bì fǔ yuè zhí shū qí shì shàng gàn tiān tīng suī méng zhū lù wàn sǐ wú huǐ mào dú tiān wēi chén bù shèng huáng kǒng zhàn lì zhī zhì.
心也。臣觀漢之元帝恭謹節儉當時號為賢者之君而讒佞愚弄優柔不斷故孝宣之業少衰而後世貶之蓋人君之患莫大於斯二者願陛下乾綱大決天下之事斷自宸衷勿奪於讒佞勿溺於優柔則萬世之後皆知陛下為賢君矣。豈特生靈社稷之幸哉!臣為此言臣之友生有為臣言曰:子堂上有二親家唯四壁薺鹽大學苟為升斗之祿將以養親而為狂直之言上以諫天子下以忤宰相吾謂子無死所矣。臣應之曰:不然昔陽城為國子司業召諸生誨之曰:凡學者所以學為忠與孝也。仆生平所志在為忠與孝而忠孝不能兩立苟全一節雖死無憾天子仁聖如此而奸邪之人漸以浸漬使後世得以輕訾吾君今不言將何以戴天而履地乎!雖以此受戮不猶愈於今之生乎!是以不避斧鉞直書其事上干天聽雖蒙誅戮萬死無悔冒瀆天威臣不勝惶恐戰慄之至。
èr shí sì rì gēng shēn zhān hǎn gǎi zuò ní kān guò zé zhōu yóu qí zhí zhì kǒng zhài hé jìn jiàng jiè yán.
二十四日庚申粘罕(改作尼堪)過澤州游騎直至孔寨河晉絳戒嚴。
èr shí liù rì rén xū tài xué zhèng wú. ruò shàng shū yán wú mǐn lǐ bāng yàn.
二十六日壬戌太學正吳。若上書言吳敏李邦彥。
èr yuè èr shí liù rì tài xué zhèng wú. ruò chéng huáng chéng kǒng dùn shǒu dùn shǒu mèi sǐ xiàn yán huáng dì bì xià chén zì zhēng yuè yǐ lái shù gòng fēng zhāng yǎng gàn tiān tīng bù shǒu yú fèn chū wèi wàng yán jiā zhī shì pò qíng wēi cí yǔ kàng lǜ suī shòu zhū jí lǐ suǒ yí méng ér dài zuì sān xún wēi mìng bù zhì chén zhī bì xià zāo jiān wēi zhī huì tān yú zhě zhī yī de róng shù rén zhī bàng yì yě.. suī rán bì xià yǒu qiú yán zhī míng wèi yǒu yòng yán zhī shí yǒu jìn xián zhī zhì wèi yǒu yòng xián zhī fāng chén shāo huò zhī chén chéng fán yú mò cè shèng zhì dàn sī niàn jīn tiān xià suī hào fá cái rán bǎi guān yǒu sī shí lǜ zhī guò yú chén zhě hé kě shèng shù xún chén qián rì zhī suǒ móu zhì zhū zhòng rén zhī gōng lùn yǐ kuí shǐ zhōng zhī shì biàn zé bì xià chéng néng lìng dà chén qù zì sī zhī bì shǐ shū yuǎn zhě xián dé jié qí lì cān zhū gōng lùn zé tōng zhī mín qíng zhě shàn shǒu bèi yú nèi shàn liào lǔ gǎi zuò bīng jì zhě chí shǐ jié yú wài jué bù zhì xū zhāng yí dí gǎi zuò dí guó zhī shì yǐ kǒng cháo tíng yú nòng gōng shǒu zhī móu yǐ huò bǎi xìng rú cǐ zhī shén yì wèi bì jù yù gē dì zhī qǐng shàng yí zǔ zōng zhī rǔ yě.. yòu kuàng hào lìng hùn xiáo shì fēi fēn luàn míng qì bù shèn shǎng fá wú zhāng qún xiǎo lòu jī ér sàng shī jiān rén mài guó ér shè lì suì shǐ bīng mín fā fèn pái què yǐ jiàn zhū lù zhī quán cháo tíng yǒu rén níng shǐ zhì cǐ chén suǒ yǐ gǎn yí bì xià wú yòng yán zhī shí wú rèn xián zhī fāng zhě wèi shì ér yǐ qián huǐ hé jí lái zhě shàng kě gǎi tú ér zǎi xiàng wú mǐn fāng wén shì jiān yán bì xié dǎng zuì yǐ huò bì xià chén shí hài cǐ chén kǒng shì dài fū fāng fù wú mǐn zhī yán mò gǎn yán zhě chén bù gù shēn wèi bì xià bié bái yán zhī fū shū jiàn gū lòu xìng míng bù dá yú cháo tíng mò rú chén zhī bǐ zhě wèi xìn ér yán zhì yú sì wǔ bù lǜ hòu.
二月二十六日太學正吳。若誠惶誠恐頓首頓首昧死獻言皇帝陛下臣自正月以來數貢封章仰干天聽不守愚分出位妄言加之事迫情危辭語抗率雖受誅殛理所宜蒙而待罪三旬威命不至臣知陛下遭艱危之會貪愚者之一得容庶人之謗議也。。雖然陛下有求言之名未有用言之實有進賢之志未有用賢之方臣稍惑之臣誠凡愚莫測聖志但私念今天下雖號乏才然百官有司識慮之過於臣者何可勝數尋臣前日之所謀質諸眾人之公論以揆始終之事變則陛下誠能令大臣去自私之蔽使疏遠者鹹得竭其力參諸公論擇通知民情者繕守備於內善料虜(改作兵)計者持使節於外決不至虛張夷狄(改作敵國)之勢以恐朝廷愚弄攻守之謀以惑百姓如此之甚亦未必遽欲割地之請上貽祖宗之辱也。。又況號令混淆是非紛亂名器不慎賞罰無章群小漏機而喪師奸人賣國而射利遂使兵民發憤排闕以僭誅戮之權朝廷有人甯使至此臣所以敢疑陛下無用言之實無任賢之方者謂是而已前悔何及來者尚可改圖而宰相吳敏方文飾奸言庇邪黨罪以惑陛下臣實駭此臣恐士大夫方附吳敏之炎莫敢言者臣不顧身為陛下別白言之夫疏賤孤陋姓名不達於朝廷莫如臣之鄙者未信而言至於四五不慮後。
huàn mò rú chén zhī zhuàng zhě yǒu yī yú cǐ, qǐ néng fù gōng míng zhī huì jīn zéi gǎi zuò dí tuì kě yǐ guī yǐ. shě wēi lù gēng jiù qiū shū shuǐ yǎng qīn chén zhī fēn yě. ér yóu pái huái gù liàn bù néng wàng yán yú bì xià zhě, qǐ fēi yǐ bì xià zhī jiǎn kě yǐ jī cái bì xià zhī rén kě yǐ dé zhòng bì xià zhī yōu qín kě yǐ yuǎn gǔ bì bì xià zhī qīng shèn kě yǐ yuǎn jiān huí rán zé shōu shí rén xīn xùn qí róng lǚ huī fù tǔ jiāng xuě zǔ zōng zhī dà chǐ bù zài bì xià zhī shí ér hé shí yé shèng jūn nán féng zhì shì nán hé chén shí tàn cǐ. qiě chén kǎo zǔ zōng zhī zé guān tiān rén zhī xīn guó jiā yí wèi yǒu líng chí zhī huò rán bì xià jí wèi yú cāng huáng zhī zhōng rì bù xiá gěi rán shān cǐ zì chù zhì wèi míng jì gāng wèi zhèn jūn lǚ wú lǜ cái sù wú bèi zéi běn huò gēn shàng cún yāo lǐng ér fù xīn zhī chén rú wú mǐn zhě fǎn fù xià wǎng shàng zé líng chí zhī xíng jiàn yǐ. dú zài bì xià zhuō rán dú duàn yú cǐ shù rì zhī nèi fèn zhāng wēi bǐng wèi rú hé ěr hé zé qián rì rǎo rǎng cháo tíng huò yǒu guò jǔ rén bì shù bì xià chū lín dà zhèng biàn lǚ jiān wēi dà chén duō wù guó zhī yú zuǒ yòu jiē gǒu quán zhī dǎng bì xià bù dé yǐ xún yòng zhī zì rán jī bì wèi qù.. ruò fú jīn rì zhī hòu bì xià kě yǐ yī xǐ chái láng dà shān wú huì bǎi xìng suǒ yǐ qī wàng yú bì xià zhě yì bù qiǎn yǐ. bì xià rú shàng gū xī jiù jiān dǎo lǚ qián zhé shì yóu hàn chéng dì bù néng duó wáng shì zhī quán tú guài tiān biàn zhī duō yě. gù zì cǐ zhèng yǒu cī lèi mín bì bù shù bì xià yī shī mín xīn nèi wài jiě tǐ hé yǐ jī lǐ zǔ zōng jī yè chén yuàn bì xià cháng dǎn gōng kǔ shēn niàn yú cǐ yě. chén yōu fèn yǐ lái xīn zhì wèi dìng yán bù néng wén qí yǒu lì hài shì gōng huà rú hòu suǒ guì yǐ yè zhī guān jiǎn ér yì jiàn fú wéi bì xià shǎo jiā chá yān yī zì gǔ rén zhǔ jí yú lùn xiāng ér yú jīn yóu wèi jí zǎi xiàng nán yú chēng wèi ér yú jīn yóu wèi nán chén qiè wén bì xià zhī xiāng zhāng bāng chāng tè yīn qí miàn zhé tóng guàn ěr fū tóng guàn nú cái zuì yíng è zhe miàn zhé qí duǎn shuí bù néng zhī ér bì xià yǐ cǐ xiāng bāng chāng zé lùn xiāng zhī shù dài shū yǐ. bì xià. yòu xiāng wú mǐn fū zhāng bāng chāng qì shí jú cù wèi bì bǎo shēn jué bù néng wèi bì xià zhěng dùn tuí gāng zhòng rén wǎng wǎng néng yán zhī chén bù xiá lùn zhì yú wú mǐn cái qì bì bù zài zhāng bāng chāng zhī xià rán shì lùn zhǐ wèi cài yōu sǐ dǎng qián rì jiàn qǐng shàng huáng xùn wèi jí cài yōu fù zǐ zi diào tàn xiān zhǐ jì huì wú mǐn wèi zhī jì mǐn lì cháo bì qí zōng huò chén shǐ wèi yǐ wèi xìn jí jiàn wú mǐn jiù lǐ bāng yàn zhā zi zé xìn bù yí yǐ. hé yǐ yán zhī wú mǐn chēng lǐ bāng yàn fǔ zuǒ shàng huáng zì qián suì yǐ lái bà yì zǎi xiàng gèng gé zhèng shì dìng shān dōng hé běi zhī kòu jiē chū qí lì cǐ fēi tú jiù lǐ bāng yàn nǎi jiù cài yōu zhāng běn yě.. yòu jiàn yán qiǎn lǐ yè bèi shǐ jīn rén jūn zhōng zhōng lài qí lì wū hū mǐn wèi sì hǎi bù fù yǒu zhī shí zhī shì gǎn wèi cǐ yán yǐ qī bì xià yé lǐ bāng yàn dēng jìn cóng rù zhèng fǔ jǐ nián yǐ. kǎo qí jìn shēn jiē bù yǐ zhèng jiàn zhèng chū duō mén jì gāng bài huài tiān yuàn rén nù dào zéi fán xìng ér fāng jié sì hǎi zhī lì qǐ yàn yún: zhī shī céng bù néng lì jiàn bù hé ér qù nǎi fāng miè qì diǎn lǐ qǐ fù yǐ fáng xián lù wáng fǔ yòng shì bāng yàn zài zhèng fǔ.
患莫如臣之戇者有一於此,豈能赴功名之會今賊(改作敵)退可以歸矣。舍微祿耕舊邱菽水養親臣之分也。而猶徘徊顧戀不能忘言於陛下者,豈非以陛下之儉可以積財陛下之仁可以得眾陛下之憂勤可以遠蠱弊陛下之清慎可以遠奸回然則收拾人心訓齊戎旅恢復土疆雪祖宗之大恥不在陛下之時而何時耶聖君難逢志士難合臣實嘆此。且臣考祖宗之澤觀天人之心國家宜未有陵遲之禍然陛下即位於倉遑之中日不暇給然(刪此字)黜陟未明紀綱未振軍旅無律財粟無備賊本禍根尚存腰領而腹心之臣如吳敏者反附下罔上則陵遲之形見矣。獨在陛下卓然獨斷於此數日之內奮張威柄為如何耳何則前日擾攘朝廷或有過舉人必恕陛下初臨大政便履艱危大臣多誤國之餘左右皆苟全之黨陛下不得已循用之自然積弊未去。。若夫今日之後陛下可以一洗豺狼大芟蕪穢百姓所以期望於陛下者亦不淺矣。陛下如尚姑息舊奸蹈履前轍是猶漢成帝不能奪王氏之權徒怪天變之多也。故自此政有疵類民必不恕陛下一失民心內外解體何以緝理祖宗基業臣願陛下嘗膽攻苦深念於此也。臣憂憤以來心志未定言不能文其有利害事恭畫如後所貴乙夜之觀簡而易見伏惟陛下少加察焉一自古人主急於論相而於今尤為急宰相難於稱位而於今尤為難臣竊聞陛下之相張邦昌特因其面折童貫爾夫童貫奴材罪盈惡著面折其短誰不能之而陛下以此相邦昌則論相之術殆疏矣。陛下。又相吳敏夫張邦昌器識侷促畏避保身決不能為陛下整頓頹綱眾人往往能言之臣不暇論至於吳敏才氣必不在張邦昌之下然士論指為蔡攸死黨前日建請上皇遜位及蔡攸父子子釣探先旨計會吳敏為之冀敏立朝庇其宗禍臣始未以為信及見吳敏救李邦彥劄子則信不疑矣。何以言之吳敏稱李邦彥輔佐上皇自前歲以來罷易宰相更革政事定山東河北之寇皆出其力此非徒救李邦彥乃救蔡攸張本也。。又建言遣李鄴輩使金人軍中終賴其力嗚呼敏謂四海不復有知識之士敢為此言以欺陛下耶李邦彥登禁從入政府幾年矣。考其進身皆不以正見政出多門紀綱敗壞天怨人怒盜賊繁興而方竭四海之力起燕云:之師曾不能力諫不合而去乃方篾棄典禮起復以妨賢路王黼用事邦彥在政府。
zuò jiàn tǔ bēng zhī shì yǐ chéng wǎn nǎi jié gòu cài yōu bà fǔ jiù dì shěn zhī bù néng dú xíng qí zhì kě qǐ fù zāi! cài yōu shǒu chū yàn yún: lùn gōng shòu shǎng qǐ dēng sān shì xú yán bù biàn yǔ lǐ bāng yàn qíng zuì zhèng tóng yǐ cǐ shì jūn qiú tuō wù guó zhī xíng wèi jiàn qí kě zhì yú dí bīng yā jìng lǐ bāng yàn bù kěn fǔ lǜ jīng jī zhū jùn zhī mín pì xiǎo huò fú shēn mào shǐ shí tóng zhì qí sǐ yǐ hàn zhǎng hé nǎi bāo guǒ tuó náng jīn sòng qī zǐ yòu bì xià wèi bì táo zhī jì bù zhōng bù zhì zhì cǐ zhī jí ér yù yǐ qiǎn lǐ yè wèi gōng liáng kě jīng xiào chén wén gē dì qǔ lù jīn rén běn móu lǐ yè bù néng nì zhī qí qíng zhé zhī yǐ biàn jù zhī yǐ sǐ dàn wàng chén tóu bài yǐ yāo qí huān shū kuǎn lù chéng yǐ lòu qí jī zhāng huáng guò dāng yǐ chéng qí cè lǐ bāng yàn děng ruǎn nuò jí lìng zhèng wàng zhī zhī tú jì wǎng yǒu gǎn juān shēn lì yì zhě yǎng yì bù qiǎn xíng chū èr rì zhī zhàn lǐ bāng yàn wén bài ér xǐ gù bīng mín kòu hūn yǐ xiè qí fèn cǐ nǎi bì xià shèng dé gǎn mín mín yuàn xiào sǐ yǐ chú guó zéi yǐ zhāo zǔ zōng zhī xiū ér wú mǐn zhé yǐn yuán wèi gāo huān shì yǐ jié qún chén yǐ dòng bì xià shì mǐn jiāng wèi zǎi xiàng ér dù yán lù zhī zhào yě. fū wèi shì jù dǎng fén zhāng yí zhái nù qí sī yě. gù gāo huān zhī shì yǒu lí xīn sàn cái jié shì jīn bīng mín fú què shā nèi shì yù ōu zǎi xiàng zhě xīn dài bì xià yě. suī shǐ gāo huān fù shēng mín kěn wàng zǔ zōng zhī zé bèi bì xià zhī shèng ér cóng zhī hū! mǐn yǐ cǐ jǐ lǐ gāng zhǒng shī dào yì yǐ guò yǐ.. qiě chén shì dài sù gāo huān sàn cái suī fēi rén chén zhī suǒ dāng wèi rán shǐ qí jūn néng xiū qí zhèng wèi shì néng fǔ qí mín tián cháng gāo huān shì wèi wǒ yòng xiāo hé zhī dé mín hé cháng bù wèi hàn gāo zhī fú bì xià guǒ yǐ bǎi xìng zhī xīn wèi xīn zé yīn cǐ mín nù kě yǐ zuò shì qì yīn cǐ mín yǒng kě yǐ zhèn bīng wēi qǐ dàn huī fù tǔ jiāng yì kě biān chī yí dí shān qǐ dàn zhì cǐ shí èr zì cǐ zhēn zhōng xìng zhī xiáng ér wú mǐn yōu zhī bù zhī quán zhě yě. gǔ jīn shì gù yǒu xíng tóng ér qíng yì zhě wèi shì jù dǎng fèn qí sī nù chéng bù dāng zòng qián rì bīng mín kòu hūn dì yǐ yòng zhōng wú shù jǐ zhào luàn ěr rú qí qū qū zhī yì, qǐ bù kě lián zāi! chóng níng yǐ lái fáng mín zhī kǒu qí kuì rú cǐ shǐ bǎi xìng yīn zhōng fèn ér yǒu jí xíng zhě cháo tíng zhī rén yì yǒu zé yǐ. wú mǐn. yòu yǐn wáng fǔ zhī è ér. yòu bù jí cài jīng shì fǔ zhú mǐn ér cài yōu zhào zhī zhī gù yě. jīn rì zhī huò wáng fǔ zhī zuì dāng jū cài jīng zhī cì tóng guàn zhī qiè bīng bǐng cài jīng shí cóng zhī wáng fǔ tè qū cóng shàng huáng zhī yù qǔ yān shān ěr dāng shí wáng fǔ néng jiàn zé bù wèi zǎi xiàng chén wèi zhī xuān hé tíng chén shuí shì bù kěn qǔ zǎi xiàng zhě wáng fǔ bù wèi zé jīn qí wú zhī wáng fǔ zhě hū! wú mǐn néng píng xīn yòng xíng lì zhèng cài yōu fù zǐ zhī zuì mín yóu wèi mǐ qí bàng rú gù sī ēn fèi guó fǎ huò wèi xī yě.. qiě zì chóng níng yǐ lái jìn shēn fēi wú cái zhì zhī shì lì wèi cài jīng fù zǐ tóng guàn liáng shī chéng wáng fǔ suǒ wū qí jiù jiān. ruò xú chù rén zhě hào wèi qín jiǎn gōng fāng rán bì xià zhào zhī ér shì lùn yǐ xuān qí cháng yǐ shí shì qǐ liú cài jīng yǐ. kǎo qí hòu lái dà gài xú chù rén suǒ zhǎng gù bù dāng yǐ cǐ fèi zhī dàn shì jūn zǐ lì shēn yī bài bù wèi qīng yì suǒ zhòng jué bù néng dà.
坐見土崩之勢已成晚乃結構蔡攸罷黼就第審知不能獨行其志可起復哉!蔡攸首出燕云:論功受賞起登三事徐言不便與李邦彥情罪正同以此事君求脫誤國之刑未見其可至於敵兵壓境李邦彥不肯撫率京畿諸郡之民譬曉禍福身冒矢石同致其死以捍長河乃包裹橐囊津送妻子誘陛下為避逃之計不忠不智至此之極而欲以遣李鄴為功良可驚笑臣聞割地取賂金人本謀李鄴不能逆知其情折之以辯拒之以死但望塵投拜以邀其歡輸款露誠以漏其機張皇過當以成其策李邦彥等輭懦亟令鄭望之之徒繼往有敢捐身立異者仰抑不遣行初二日之戰李邦彥聞敗而喜故兵民叩閽以泄其憤此乃陛下聖德感民民願效死以除國賊以昭祖宗之休而吳敏輒引元魏高歡事以劫群臣以動陛下是敏將為宰相而杜言路之兆也。夫衛士聚黨焚張彝宅怒其私也。故高歡知士有離心散財結士今兵民伏闕殺內侍欲毆宰相者欣戴陛下也。雖使高歡復生民肯忘祖宗之澤背陛下之聖而從之乎!敏以此擠李綱种師道亦已過矣。。且陳氏貸粟高歡散財雖非人臣之所當為然使齊君能修其政魏氏能撫其民田常高歡適為我用蕭何之得民曷嘗不為漢高之福陛下果以百姓之心為心則因此民怒可以作士氣因此民勇可以振兵威豈但恢復土疆抑可鞭笞夷狄(刪豈但至此十二字)此真中興之祥而吳敏憂之不知權者也。古今事固有形同而情異者衛士聚黨奮其私怒誠不當縱前日兵民叩閽第以用忠無術幾召亂耳如其區區之意,豈不可憐哉!崇甯以來防民之口其潰如此使百姓因忠憤而有極刑者朝廷之人亦有責矣。吳敏。又引王黼之惡而。又不及蔡京是黼逐敏而蔡攸召之之故也。今日之禍王黼之罪當居蔡京之次童貫之竊兵柄蔡京實從之王黼特曲從上皇之欲取燕山耳當時王黼能諫則不為宰相臣未知宣和廷臣誰是不肯取宰相者王黼不為則今其無知王黼者乎!吳敏能平心用刑立正蔡攸父子之罪民猶未弭其謗如顧私恩廢國法禍未息也。。且自崇甯以來縉紳非無才智之士例為蔡京父子童貫梁師成王黼所污耆舊間。若徐處仁者號為勤儉公方然陛下召之而士論已喧其嘗以十事乞留蔡京矣。考其後來大概徐處仁所長固不當以此廢之但士君子立身一敗不為清議所重決不能大。
yǒu wèi yú wēi yí zhī jì zhě xī sū shì yǒu yán jūn zǐ wèi lùn qí xíng shì zhī shì fēi xiān guān zhòng xīn zhī xiàng bèi chéng yǒu shì lǐ gài shǐ zhāng shāng yīng chén guàn jīn rì lì cháo suǒ wèi wèi bì jiē shì ér shì mín bù gǎn yì cí shǐ xuān hé jiù chén bǐng zhèng zài tíng suǒ wèi wèi bì jiē fēi nán ér shì mín jìng xiān xìng bàng bì xià yǐ cǐ kuí zhī zé tú xiāng zhī shù míng yǐ.. yòu kuàng huáng shàng hái gōng fán wèi jiù chén zhě jiē yǒu zhǔ rǔ chén sǐ zhī zé. yòu yǒu jìn tuì shǒu wěi zhī xián zǎi zhí zhī jiān cuò shēn hé dì yuàn bì xià páng qiú jùn yàn tiān jì dǔ shēng bì xià shèng dé bì bù wú yī xián xiāng zàn zhù yě. yī dào lù jí jí jiē yán cài jīng zài shàng huáng shí yǒu bǎo hù bāng běn zhī cè bì xià bù wàng qí ēn yù quán yòu zhī. qiě yù yòng qí zi sūn cǐ zhèng jīn rì huò fú zhī jǐ bù kě bù shēn lùn yě. cài jīng fù zǐ zhuó luàn tiān xià wèi guǐ wèi yù huǐ huài zǔ zōng jī gòu shuí bù yù shí qí ròu zhě. qiě qí fù zǐ xiōng xiǎn ér yǒu jiān rén zhī cái rú fù lìng zài cháo zé zhèng rén duān shì bì bù wèi bì xià yòng ér qīng dǎo shì lì zhě fù zhī yǐ jìn yǐ. rú cǐ zé mín lí xīn yú xià bì xià gū lì yú shàng cǐ xī hàn wáng shì zhī huò yě. bì xià zhī jū chǔ èr míng wèi xì yú tiān xià shèng dé wén yú tiān xià bǎi xìng guī xīn shén míng yōng hù suī yǒu yáo duó zhī biàn tiān rén bù cóng cài jīng qǐ shì zhōng liáng dàn dù shì yǒu bù kě bù gǎn yì móu ěr kuàng cài jīng xiōng dì zǐ sūn xiǎng guó hòu lù chéng yǒu bǎo hù zhī yán bù wèi fèn wài fán wèi tiān xià zhě bù gù sī ēn dīng gōng chéng hàn zǔ zhě yě. hàn zǔ zhǎn zhī zhī qí jiān yě. wèi zhēng bèi táng tài zōng zhě yě. tài zōng qīn zhī zhī qí zhōng yě. cài jīng fù zǐ běn kuī cì pì yú zì jié miǎn lù zhī jì fēi tè bù zhōng yú bì xià. yòu bù zhōng yú shàng huáng ér chóng chēng chóu zhī chū shǒu jìn féng yíng zhī yán yíng huò shàng huáng lǚ shuāng jiān bīng zhōng zhì méng chén zhī huò zé bì xià yǒu yì bù dài tiān zhī chóu jīn bì xià jiāng zhǐ jiān wèi zhōng yì dù chóu bù fù pǐ fū. qiě bù wèi zhī kuàng jūn tiān xià zhě hū! fāng wēi yí zhī shí néng chuán wèi yú bì xià cǐ zì shàng huáng zhī yīng duàn zǔ zōng zhī wēi líng wú mǐn jì tāo tiān zhī lì yǐ wèi jǐ gōng làn jù tái dǐng cài jīng fù zǐ. yòu yù yǐ cǐ quán zōng yì hài tiān xià zhī gōng yì yǐ. yuàn bì xià tú zhī chén wén rén zhǔ suǒ yǐ lì shì mó dùn zhě míng qì shǎng fá yě. huǎn jí zhī jì cái bó, huò bù zú yú chōng shǎng dāo jù, huò bù zú yǐ biàn xíng yóu dāng jǐn shǒu míng qì yǐ zhāo quàn jǔ zhī fāng chóng níng yǐ lái jīn zǐ shì yú tái gōng wáng chǒng yān guān yǒu zhì zhī shì zhì yǐ míng qì wèi rǔ bì xià jí wèi dāng jiāo shǒu rú zú yǐ jiù cǐ fēng ér xū zhě yù shén fèng shǐ rú lǐ yè zhèng wàng zhī zhāng huáng dí shì mài guó móu shēn jiē liè jìn shěng chū shǐ ér wèi yǒu gōng xī guāng huá róng xiǎn bìng diàn shū fǔ bù zhī cháo tíng píng rì yǎng rén hé suǒ yòng zhī yī yǒu shǐ lìng bì xiān shǎng cì. yòu jìn shì léi guān děng shàng shū wén zhuó guǎn zhí chú ráo zhī xiàn yán bì xià shàn ér bāo zhī yì róng yú huá gǔn yǐ. guǎn zhí kě qīng shòu zāi! zǔ zōng zhào shì guǎn zhí zhī fǎ yì kě qì hū! bì xià yì zhī qián rì láng guān yǒu shǐ bù qū jié sǐ lǔ tíng zhě rú shēng yǒu yīng mù xuè zhàn tú cǎo yě zhě fǒu shǐ zhōng hún yǒu zhī bì fèn yú cǐ děng shǎng yǐ.. yòu kāng wáng hé róng běn wú chí cè tú yǐ wēi yí zhī jì yì.
有為於危疑之際者昔蘇軾有言君子未論其行事之是非先觀眾心之向背誠有是理蓋使張商英陳瓘今日立朝所為未必皆是而士民不敢異辭使宣和舊臣秉政在廷所為未必皆非南而士民競先興謗陛下以此揆之則圖相之術明矣。。又況皇上還宮凡為舊臣者皆有主辱臣死之責。又有進退首尾之嫌宰執之間措身何地願陛下旁求俊彥天既篤生陛下聖德必不無一賢相贊助也。一道路籍籍皆言蔡京在上皇時有保護邦本之策陛下不忘其恩欲全宥之。且欲用其子孫此正今日禍福之幾不可不深論也。蔡京父子濁亂天下為鬼為蜮毀壞祖宗基構誰不欲食其肉者。且其父子兇險而有奸人之才如復令在朝則正人端士必不為陛下用而輕蹈嗜利者附之以進矣。如此則民離心於下陛下孤立於上此西漢王氏之禍也。陛下之居儲貳名位系於天下聖德聞於天下百姓歸心神明擁護雖有搖奪之變天人不從蔡京豈是忠良但度勢有不可不敢異謀爾況蔡京兄弟子孫享國厚祿誠有保護之言不為分外凡為天下者不顧私恩丁公成漢祖者也。漢祖斬之知其奸也。魏徵背唐太宗者也。太宗親之知其忠也。蔡京父子本窺伺睥於自結免戮之計非特不忠於陛下。又不忠於上皇而崇稱讎之初首進逢迎之言熒惑上皇履霜堅冰終至蒙塵之禍則陛下有義不戴天之讎今陛下將指奸為忠義度讎不復匹夫。且不為之況君天下者乎!方危疑之時能傳位於陛下此自上皇之英斷祖宗之威靈吳敏既饕天之力以為己功濫據台鼎蔡京父子。又欲倚此全宗亦害天下之公義矣。願陛下圖之臣聞人主所以礪世磨鈍者名器賞罰也。緩急之際財帛,或不足於充賞刀鋸,或不足以遍刑尤當謹守名器以昭勸沮之方崇甯以來金紫飾輿台公王寵閹官有志之士至以名器為辱陛下即位當焦手濡足以救此風而須者愈甚奉使如李鄴鄭望之張皇敵勢賣國謀身皆列禁省出使而未有功悉光華榮顯並玷樞輔不知朝廷平日養人何所用之一有使令必先賞賜。又進士雷觀等上書聞擢館職芻蕘之獻言陛下善而褒之亦榮於華袞矣。館職可輕授哉!祖宗召試館職之法抑可棄乎!陛下亦知前日郎官有使不屈節死虜廷者儒生有應募血戰塗草野者否使忠魂有知必憤於此等賞矣。。又康王和戎本無池策徒以危疑之際毅。
rán qǐng xíng è rǔ shòu sān xún yú wài láo zé yǒu yǐ. hé gōng zhī yún: jīn shǎng yǔ tài zhòng qián cǐ wú wén tā rì zhāng bāng chāng jiāo dì ér guī. yòu jiāng dài zhī sān gōng yé shèng zhǔ zuò shì dòng sī kě jì bì xià chéng lián kāng wáng chū rù dài yù zhī ēn shí shǐ bān xī zhī shù chāo yú zhū wáng yì zú quàn yǐ. míng qì bù kě qīng yě. chén yuàn bì xià mì yù kāng wáng láo cí cǐ shǎng bì xià cóng ér xǔ zhī jūn chén liǎng dé qí měi jì zhī shàng yě. gàn mào tiān wēi chén wú rèn mèi sǐ yún yún
然請行戹辱受三旬於外勞則有矣。何功之云:今賞與太重前此無聞他日張邦昌交地而歸。又將待之三公耶聖主作事動思可繼陛下誠憐康王出入待遇之恩時使頒錫之數超於諸王亦足勸矣。名器不可輕也。臣願陛下密諭康王牢辭此賞陛下從而許之君臣兩得其美計之上也。干冒天威臣無任昧死云云
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn sì shí yī jiào kān jì.
※卷四十一校勘記。
táng zhī yì xī shì yě. tuō shì yě. èr zì yǒu fù yú gǔ zhě gǔ wù zuò shàng ér wú gǎn yǒu yán qí fēi qí wù zuò shì gǎn zì xìn yú bì xià hū!
唐之懿僖是也。(脫是也。二字)有復於古者(古誤作上)而無敢有言其非(其誤作是)敢自信於陛下乎!
zì wù zuò zài chén yuàn bì xià cháng dǎn wò xīn wò xīn wù zuò gōng kǔ gōu tàn xiān zhǐ gōu wù zuò diào
(自誤作再)臣願陛下嘗膽臥薪(臥薪誤作攻苦)鈎探先旨(鈎誤作釣)
. yòu kuàng shàng huáng hái gōng shàng huáng wù zuò huáng shàng huǐ huài zǔ zōng jī gòu gòu yīng zuò yè
。又況上皇還宮(上皇誤作皇上)毀壞祖宗基構(構應作業)
zhǐ jiān xié wèi zhōng yì tuō xié zì gōng wáng chǒng yān huàn huàn wù zuò guān
指奸邪為忠義(脫邪字)公王寵閹宦(宦誤作官)
bì fèn yú cǐ děng zhòng shǎng yǐ. tuō zhòng zì jīn shǎng diǎn tài zhòng diǎn wù zuò yǔ
必憤於此等重賞矣。(脫重字)今賞典太重(典誤作與)
tè shǐ bān xī zhī shù tè wù zuò shí.
特使頒錫之數(特誤作時)。