jìng kāng zhōng zhì èr shí bā
靖康中帙二十八
qǐ jìng kāng yuán nián jiǔ yuè sān rì bǐng yín, jǐn qí rì.
起靖康元年九月三日丙寅,盡其日。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān xiàn tài yuán hé dōng ān fǔ shǐ zhāng xiào chún bèi zhí mǎ bù jūn fù zǒng guǎn wáng bǐng sǐ zhī yùn pàn wáng bì tí jǔ dān xiào chún jiē bèi shā tōng pàn wáng yì zì fén sǐ.
粘罕(改作尼堪)陷太原河東安撫使張孝純被執馬步軍副總管王稟死之運判王毖提舉單孝純皆被殺通判王逸自焚死。
xuān hé lù yuē: xiān shì tài yuán bèi wéi tí jǔ bǎo jiǎ zhèng yì zì chéng zhōng chū chuán xí zhū jùn shǐ wèi bèi zhū jùn xī jí chéng xià wèi shǒu yù jì zhān hǎn gǎi zuò ní kān xiàn wēi shèng jūn jí lóng dé fǔ yù kòu zé zhōu féng cháo tíng jiǎng hé jūn nǎi hái tài yuán qiǎn rén rù chéng yù zhī yuē: cháo tíng yǐ gē tài yuán yǐ. jí kāi mén xiào chún bìng fù zǒng guǎn wáng bǐng yuē: cháo tíng shǐ rǔ jiāo gē tài yuán dàn zòu cháo tíng yún: mǒu děng bù kěn jiān shǒu rú chū jīn rén dà nù wú zhī zhī hé liú bīng shù wàn shǒu zhī qí qiú gǎi zuò ér zì guī yún: zhōng zéi gǎi zuò dí zhòng yú tài yuán chéng wài zhí lù jiǎo mù huán qí chéng hòu shù lǐ zhōng wèi xiǎo jìng wǎng lái zòng quǎn jǐng zhī shì shí tiān qì jǐ rè zéi gǎi zuò dí bīng gè xiū yú lín yuè zhī xià ér fēn shí yú tài yuán shí yì qí shǒu yì gù dà qiú gǎi zuò dí jiāng jì guī yún: zhōng yǒu dié zhě lái yún: sì yuè èr shí qī rì yú yún: zhōng zhāng yǐn ér qìng zhě sān rì hàn ér fān bīng dǎ qiú yǐ zhù yān tài yuán suī bèi wéi shén mì ér qiè chū gào jí zhě bù jué jiē yú yī lǐng zhōng wèi zòu zhuàng yǐ dá cháo tíng. qiě sù lìng jìn dà bīng jiě.
宣和錄曰:先是太原被圍提舉保甲鄭誼自城中出傳檄諸郡使為備諸郡悉集城下為守御計粘罕(改作尼堪)陷威勝軍及隆德府欲寇澤州逢朝廷講和軍乃還太原遣人入城諭之曰:朝廷已割太原矣。亟開門孝純並副總管王稟曰:朝廷使汝交割太原但奏朝廷云:某等不肯堅守如初金人大怒無知之何留兵數萬守之其酋(改作而自)歸云:中賊(改作敵)眾於太原城外植鹿角木環其城厚數里中為小徑往來縱犬警之是時天氣己熱賊(改作敵)兵各休於林樾之下而分食於太原十邑其守益固大酋(改作敵將)既歸云:中有諜者來云:四月二十七日於云:中張飲而慶者三日漢兒番兵打球以助焉太原雖被圍甚密而竊出告急者不絕皆於衣領中為奏狀以達朝廷。且速令進大兵解。
wéi gào jí zhī rén bù néng tuō zhě jiān wèi zéi gǎi zuò dí huò jiàn qí shū zhī cháo tíng xìng bīng yǐ. zéi gǎi zuò dí yì shén jù qí gào jí zhī rén néng zhì jìn jiàng zhě jiē kū jí rú guǐ yuē: tài yuán chéng zhōng zhǔ gōng nǔ jí pí jiǎ yǐ shí. yòu jiāng gào jié yǐ. cháo tíng mìng yáo gǔ wèi zhì zhì shǐ lǐng bīng zhù wēi shèng jūn qí bīng wú gù jīng rǎo zì wēi shèng dùn hái lóng dé yí lù jiē zhèn rén mín bēn huái zé jiān zhě shén zhòng shì shí zhū lù jiù bīng wèi yǒu zhì zhě dú zhǒng shī zhōng yǐ běn bù bīng zuì xiān jìn wǔ yuè chū jí jīn rén zhàn yú píng dìng wēi shèng zhī jiān jīn rén yǐ tiě qí tū zhèn shī zhōng sǐ zhī zhì liù yuè chū tài yuán gào jí zhě yì shǎo rén jiē zhī kùn nèi wài yōu kǒng huò wén lǐ gāng wèi xuān fǔ yǐ dào huái zhōu jí fēn mìng liú wèi fù shǐ dāng píng dìng zhī lù jiě qián wèi zhì zhì dāng wēi shèng zhī chōng zhé kě qiú wèi dōu tǒng jū tài yuán zhī běi zhāng sī zhèng yì wèi dōu tǒng zhì dāng wén shuǐ zhī nán. qiě mìng zhāng hào wèi shǎn xī lù dōu cáo jiān hé dōng chá fǎng ér dū qí jūn jūn lǚ shén shèng hé dōng zhī rén jiē xǐ yuē: tài yuán wéi jiě hé dōng ān yǐ. rán hé dōng qī yuè suī xuān dàn mù sì liáng kǎi jiǎ kě yù rén xiāng shì yuē: yán shǔ gù bù kě yòng bīng jīn yǐ liáng ér yóu wèi jìn shì jiāng nài hé. yòu jiàn guān jūn zhī guò zhě jiē jiāng zhè mǐn shǔ zhī rén fǔ lóu bǒ pì jìng rì zhuǎn xǐ dào tú zhī jiān wèn zhī yuē: rǔ hé wèi zhě yuē: jiù tài yuán bīng yě. shí zhě mò rán huò yǒu zhī bīng zhě sī xiāng wèi yuē: zéi gǎi zuò dí shù bù duō guǎng wèi xū zhài yǐ zhāng shēng shì ěr. ruò shǐ zhū lù tóng rì ér rù zéi gǎi zuò dí bì bù néng zhī wú qǔ shèng bì yǐ.. ruò cān chà bù qí shèng fù wèi kě zhī yě. bā yuè chū liú jiě qián shī lì zéi gǎi zuò dí chéng shèng jí gōng tài yuán suì pò shí jiǔ yuè chū sān rì yě..
圍告急之人不能脫者間為賊(改作敵)獲見其書知朝廷興兵矣。賊(改作敵)亦甚懼其告急之人能至晉絳者皆枯瘠如鬼曰:太原城中煮弓弩及皮甲以食。又將告竭矣。朝廷命姚古為制置使領兵駐威勝軍其兵無故驚擾自威勝遁還隆德一路皆震人民奔懷澤間者甚眾是時諸路救兵未有至者獨种師中以本部兵最先進五月初及金人戰於平定威勝之間金人以鐵騎突陣師中死之至六月初太原告急者益少人皆知困內外憂恐或聞李綱為宣撫已到懷州及分命劉為副使當平定之路解潛為制置當威勝之沖折可求為都統居太原之北張思政亦為都統制當文水之南。且命張灝為陝西路都曹兼河東察訪而督其軍軍旅甚盛河東之人皆喜曰:太原圍解河東安矣。然河東七月雖暄旦暮巳涼鎧甲可御人相視曰:炎暑固不可用兵今已涼而猶未進事將柰何。又見官軍之過者皆江浙閩蜀之人俯僂跛辟竟日轉徙道途之間問之曰:汝何為者曰:救太原兵也。識者默然或有知兵者私相謂曰:賊(改作敵)數不多廣為虛寨以張聲勢耳。若使諸路同日而入賊(改作敵)必不能枝梧取勝必矣。。若參差不齊勝負未可知也。八月初劉解潛失利賊(改作敵)乘勝急攻太原遂破實九月初三日也。。
fēng shì biān nián yuē: chū zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhī wéi tài yuán yě. jīng lüè zhāng xiào chún fǔ yù jūn mín yuē: jīn rén suī zài chéng xià wú néng wèi hài tài yuán zì gǔ xióng fān chéng jiān liáng zú jiā zhī bīng yǒng wǒ fēi bù yù chū shī dāng qí jīn rén liáng jǐn qì shī jiāng jiāo bīng duò nǎi hòu yuán bīng fù jìn nèi wài xiāng yīng shǐ hú qí shān cǐ èr zì pǐ mǎ bù guī shàng wèi cháo tíng bào fù xià bǎo ān děng xuè shǔ kě hū! zhòng jiē wéi nuò. ruò shān cǐ zì shù shí wàn zuò shǒu wēi chéng wú yǒu yì xīn xiào chún zhī lì yě. bèi wéi huǐ jiǔ xiào chún qiǎn rén zhuì chéng fù què zòu yún: qì kān tài yuán bèi wéi jīn yǐ bā yuè yú rì chéng zhōng jū mín sǐ wáng bā jiǔ shǒu yù zhī zú hóu liáng jǐ jué yǐ kǎi jiǎ chōng shí zhě yǐ èr shí yú rì zú duō pí bìng zéi gǎi zuò dí rén zhī zhī wài wèi gōng jù shén shèng zhū dào yuán bīng yǎo wú lái hé chéng zhōng wēi jí zhāo bù bǎo xī chén yǐ cāng zú fǎn cè zhī jiān suī shàng. qiě miǎn qiáng mí fèng zhī wú rán guān qí shì shì. ruò yuán bīng shù rì bú dào bì zhì shàng wù dà jì chén jǐn jié xiào sǐ zì duàn jì jiǔ wéi shì yù bì xià bù shì chū zhī zhǔ kǒng bù dé yù qún chén zhī liè shǎo zhù chǐ cùn ér shàng wú bǔ zōng miào wàn fēn zhī yī xià bù néng quán hé chéng zhōng yì zhī mín wàng què rěn sǐ sǐ bù míng mù suǒ wàng cháo tíng bó móu guǎng fǎng zhǎng sī shēn lǜ wèi shè jì tiān xià zhī jì bù shèng xìng shèn.
封氏編年曰:初粘罕(改作尼堪)之圍太原也。經略張孝純撫諭軍民曰:金人雖在城下無能為害太原自古雄藩城堅糧足加之兵勇我非不欲出師當俟金人糧盡氣失將驕兵惰乃候援兵附近內外相應使胡騎(刪此二字)匹馬不歸上為朝廷報復下保安等血屬可乎!眾皆唯諾。若(刪此字)數十萬坐守危城無有異心孝純之力也。被圍毀久孝純遣人縋城赴闕奏云:契勘太原被圍今已八月餘日城中居民死亡八九守御之卒餱糧己絕以鎧甲充食者已二十餘日卒多疲病賊(改作敵)人知之外為攻具甚盛諸道援兵杳無來闔城中危急朝不保夕臣以倉卒反側之間雖尚。且勉強彌縫支吾然觀其事勢。若援兵數日不到必致上誤大計臣盡節效死自斷既久唯是遇陛下不世出之主恐不得預群臣之列少助尺寸而上無補宗廟萬分之一下不能全闔城忠義之民望闕忍死死不瞑目所望朝廷博謀廣訪長思深慮為社稷天下之計不勝幸甚。
yòu tiē huáng yuē: chén qiè wén xuān fǔ zhì zhì shǐ děng zhū dào jù bīng kǒng shì jì.
又貼黃曰:臣竊聞宣撫制置使等諸道聚兵恐是計。
chū wàn quán bù zhǐ jiě wéi tài yuán suì jiāng jǐn fù qīn dì dàn yuán běn fǔ sì wēi jué nán děng dài chén yǐ shēn xuān fǔ zhì zhì děng rú wáng shī bìng jìn rú sì zhàn shèng jí qǐ zhǐ huī zhū jiāng bù yǐ tài yuán cún wáng chéng shèng qián lái cuò zhì jiān chén děng shàng yǐ sǐ shǒu shàng jì yú wáng shī zhī lái.
出萬全不止解圍太原遂將盡復侵地但緣本府巳危決難等待臣已申宣撫制置等如王師並進如巳戰勝即乞指揮諸將不以太原存亡乘勝前來措置兼臣等尚以死守尚覬覦王師之來。
yòu yǔ nán hào shū yuē: chéng zhōng shì shì zòu jiǎn zhōng jù zhī jiān yǐ shēn xuān fǔ zhì zhì sī rǔ gèng kě shǎo guān zhū sī bīng yú bù fù yán cǐ zhōng kuàng wèi zhèng rú bìng wēi xíng hàn cún wáng xū yú ér hū yī wèi zhì qí huāng rǎo kě yǐ xiǎng jiàn yě. pò pò qiē qiē. yòu yún: yī jiǔ bù zhì jīn gāo huāng yǐ. kě nài hé rán ér rěn sǐ yǐ qí shàng jì líng dān sù tóu qǐ cǐ wēi zhèng yě.. yòu yún: hū shōu zéi gǎi zuò dí rén wén zì suī bù kě píng xìn rán yuán shī zhī lái wú yán máo ér lì yǐ wēi jí bù wú yōu yí wú kě nài hé. yòu yún: qì kān jīn yuè shí sān shí sì shí wǔ rì jù zhú bì zhào wàng dé zéi gǎi zuò dí mǎ zì dōng nán bàng chéng tóu běi qù yì wèi yuán shī xiāng jìn bī zhú qián lái zhì shí liù rì hòu lái què yǒu zéi shù shí qí jié jiāo wèn lái zhì èr shí rì zhào de èr sān shí qí fù zì jìn cí yú cì lù běi lái lián rì wǎng lái bù dìng jìng bù wén wáng shī yuǎn jìn xiāo yán máo hé chéng jūn mín jiǔ yǐ fá shí. yòu wú shēng lù jí bù ān tiē shì shì yù wēi sǐ wáng zhī qī jìn zài zhāo mù kě sù fù xuān fǔ zhì zhì shǐ sī sù cì cuī cù dà jūn xīng yè qián lái jiě wéi wèi wàng.
又與男灝《書》曰:城中事勢奏檢中具之兼已申宣撫制置司汝更可少關諸司兵餘不復言此中況味正如病危行汗存亡須臾而呼醫未至其荒擾可以想見也。迫迫切切。又云:醫久不至今膏肓矣。可柰何然而忍死以俟尚冀靈丹速投起此危證也。。又云:忽收賊(改作敵)人文字雖不可憑信然援師之來無訁毛而力已危急不無憂疑無可柰何。又云:契勘今月十三十四十五日據逐壁照望得賊(改作敵)馬自東南傍城投北去意謂援師相近逼逐前來至十六日後來卻有賊數十騎節交璺來至二十日照得二三十騎復自晉祠榆次路北來連日往來不定竟不聞王師遠近消訁毛闔城軍民久已乏食。又無生路極不安帖事勢愈危死亡之期近在朝暮可速赴宣撫制置使司速賜催促大軍星夜前來解圍為望。
yòu yún: jīn rì shēn shí yǐ xiě wén zì wèi fā jiān dōng bì bào yǒu jīn rén shù duì dào chéng xià jī dào yǐ tún zhù dà jūn tài yuán bó jí liè bì zuò bèi lēi wén zì dà lüè yún: fén zhōu nán guān píng yáo shòu yáng děng chù zhū tóu xiàng guān bīng xī yǐ zhàn tuì suī zéi gǎi zuò dí jì jiān jiǎo yǔ yán kuáng wàng bù kě píng xìn dàn yuán yuán shī lǚ shī qī yuē. yòu wú duān dì lái yán máo hé chéng zhī rén yù gèng yōu yí kě tǐ niàn běn fǔ shì tǐ wēi jí rén xīn fǎn cè cù dū dà bīng qián lái jiě wēi wàn yī jiǎo xìng huò jì zhān hǎn gǎi zuò ní kān gōng chéng zhī jù yuē: pào shí dòng zǐ é chē piān qiáo yún: tī huǒ tī fán yǒu shù qiān měi gōng chéng xiān liè pào sān shí zuò fán jǔ yī pào tīng gǔ shēng qí fā pào shí rù chéng zhě dà kě rú dòu lóu lǔ zhōng pào wú bù huài zhě lài zǒng guǎn wáng bǐng xiān shè xū shān xià. yòu zhì kāng bù dài zài lóu lǔ shàng suī wèi suǒ huài jí shí fù chéng zhān hǎn gǎi zuò ní kān tián háo zhī fǎ xiān yòng dòng zǐ xià zhì chē lún shàng ān jù mù zhuàng shì wū xíng yǐ shēng niú pí màn shàng. yòu yǐ tiě yè guǒ zhī rén zài qí nèi tuī ér xíng zhī jié cì xiāng xù fán wǔ shí yú liǎng yùn tǔ mù chái xīn yú zhōng zhān hǎn gǎi zuò ní kān tián háo xiān yòng dà bǎn xīn chái cì yǐ jiàn fù rán hòu zhì tǔ zài shàng zēng fù rú chū wáng bǐng měi jiàn tián jí xiān chuān bì wèi qiào zhì dà bèi zài nèi qí qí xīn duō jí shǐ fàng dēng yú shuǐ zhōng qí dēng xià shuǐ xún mù néng rán shī xīn huǒ jì jiàn shèng lìng rén gǔ bèi qí yàn gèn tiān gù néng bù lìng tián háo qí é chē rú é xíng xià yì yòng chē lún guān zhī yǐ tiě pí shǐ shù qiān bǎi rén tuī xíng yù shàng chéng lóu wáng bǐng yú chéng zhōng yì shè tiào lóu yì rú é xíng shǐ rén zài nèi yíng dí yì gǎi zuò. yòu xiān yǐ suǒ luò jù shí zhì bǐ é chē shàng. yòu lìng rén zài xià yǐ dā gōu jí shéng zhuāi zhī qí chē qián dào. yòu bù néng jìn qí yún: tī huǒ tī xī.
又云:今日申時已寫文字未發間東壁報有金人數隊到城下齎到已屯駐大軍太原勃極烈(必作貝勒)文字大略云:汾州南關平遙壽陽等處諸頭項官兵悉已戰退雖賊(改作敵)計奸狡語言狂妄不可憑信但緣援師屢失期約。又無端的來訁毛闔城之人愈更憂疑可體念本府事體危急人心反側促督大兵前來解危萬一僥倖獲濟粘罕(改作尼堪)攻城之具曰:礟石洞子鵝車偏橋云:梯火梯凡有數千每攻城先列礟三十座凡舉一礟聽鼓聲齊發礟石入城者大可如斗樓櫓中礟無不壞者賴總管王稟先設虛柵下。又置糠布袋在樓櫓上雖為所壞即時復成粘罕(改作尼堪)填壕之法先用洞子下置車輪上安巨木狀似屋形以生牛皮漫上。又以鐵葉裹之人在其內推而行之節次相續凡五十餘兩運土木柴薪於中粘罕(改作尼堪)填壕先用大板薪柴次以薦覆然後置土在上增覆如初王稟每見填即先穿壁為竅致大鞴在內俟其薪多即使放燈於水中其燈下水尋木能然濕薪火既漸盛令人鼓鞴其焰亘天故能不令填壕其鵝車如鵝形下亦用車輪冠之以鐵皮使數千百人推行欲上城樓王稟於城中亦設跳樓亦如鵝形使人在內迎敵亦(改作。又)先以索絡巨石置彼鵝車上。又令人在下以搭鈎及繩拽之其車前倒。又不能進其云:梯火梯悉。
yòng chē lún qí gāo yī rú chéng lóu xī wèi wáng bǐng suí jī yīng biàn zhōng bù néng gōng wǒ. yòu cháng nèi qǐ zhòng chéng lǜ wài bì zhī huài wú hé rén zhòng liáng fá sān jūn xiān shí niú mǎ luó cì pēng gōng nǔ jīn jiǎ bǎi xìng zhǔ fú píng shù pí kāng bǐ cǎo gāi yǐ chōng fù cì jí qī nán jiāng bì suī cí fù yì fū wú bù qīn shí qí ròu bù xiá xiāng yì kǒng jīn liǎng qīng zhòng rén zhī bù děng yě. fēi wáng gōng zhī qiǎo zé tài yuán bù xún rì jí shī yǐ..
用車輪其高一如城樓悉為王稟隨機應變終不能攻我。又嘗內起重城慮外壁之壞無何人眾糧乏三軍先食牛馬騾次烹弓弩筋甲百姓煮浮萍樹皮糠粃草荄以充腹次即妻男將斃雖慈父義夫無不親食其肉不暇相易恐斤兩輕重人之不等也。非王公之巧則太原不旬日即失矣。。
yòu yuē: tài yuán bèi wéi èr bǎi wǔ shí yú rì wài chéng yǐ shī yuè yú chéng zhōng fá xīn nǎi huǐ wū qǔ mù rán gǔ chōng cuàn piǎo sǐ bǎi fēn jǐn cún yī èr yú jiē bìng bù néng zhèn suī bèi jiān zhí ruì zhě yǐ qí jī fá xī wěi jūn qì dàn yǐ bì chēng mù bù néng bù zǒu zhì shì jīn rén gōng zhòng chéng rú dǎo píng dì wáng bǐng wén jīn rén rù chéng fù lǐng léi bīng yǔ zhī xiàng zhàn shēn bèi shù shí qiāng xiào chún děng wèi jīn rén suǒ zhí zhān hǎn gǎi zuò ní kān wèi yuē: ěr yǐ yī chéng zhé gǎn jù shǒu. qiě dà liáo wèi wǒ miè jīn chéng jì wèi wǒ dé yǒu hé néng hū! xiào chún yuē: shǐ wǒ yǒu liáng ěr, qǐ néng chěng qí zhì yě. wén zì gǔ wèi tiān xià zhě wù guǎng dé bù wù guǎng dì ěr miè dà liáo bù shǐ jì shì miè rén zōng miào dé jì bù shī dì suī guǎng dà jí shèng bì shuāi bīng suī gǎi zuò jì dú wǔ hǎo zhàn bì wáng zhān hǎn gǎi zuò ní kān xiào wèi zhī yuē: dà liáo tiān zuò nèi zhèng bù xiū wài wǔ lín guó tián liè bù shí nǚ sè wú yàn zhàn jiǔ shì yīn wǒ jiā dà shèng huáng dì zhī qí bì wáng gōng xíng tiān tǎo yǐ shùn fá nì shè jì qiū xū gù qí yí yǐ hé yún: wú dé ěr jiā guó zhǔ qiǎn shǐ hǎi shàng jiù méng zhě lǚ yǐ. shù shù bài hǎo tài zǔ wǔ yuán huáng dì cún dà tǐ bù yù chū shī wèn zuì wǒ jiā jì dé yún: zhōng wén nǐ jiā shǐ yǐ bīng lái shuò jiè hòu zhào liáng sì mǎ kuò děng lái wǒ huáng dì zé qí bài méng nǎi bù qiǎn shǐ shì shān cǐ zì běn bù yù tōng hé yǐ liáng sì děng zài sān qǐng qiú qǐ yī jiù hǎo dà shèng huáng dì jiàng zhǐ yún: chū yǐ nán cháo shī xìn duàn jué wú yí yuán nán cháo huáng dì yù bǐ qīn shū jīn gèng bù lùn yuán yuē tè yǔ yān jīng zhuō yì tán shùn jǐng jì liù zhōu èr shí sì xiàn hàn mín qí xì guān wù jí xī qì dān bó hǎi xī jīng píng luán děng zhōu bù zài xǔ yǔ zhī shù hòu wén nǐ jiā qiè rù yān jīng yòng bīng shī lǜ bài nǜ bēn guī tóng guàn zài qiǎn zhào liáng sì qiú dǎo wǒ jiā tú yān jīng wǒ dà shèng huáng dì suì fēn sān lù rù yàn wěi hòu bēn zǒu liáo dà chén kāi mén yǐ jiàng nǎi qiǎn mǎ kuò guī nǐ jiā cháo tíng xiàn jié wǒ dà shèng huáng dì bù yù guī guó jiāo yǔ nǐ yān jīng nǐ jiā qiǎn zhān dù shǐ rén zhāo wǒ jiā zhī píng zhōu zhāng jué jiā qí jié yuè shǐ shì xí píng zhōu. yòu jiāng bù xì jiāo gē mín hù zhāo yòu nán qù bài méng zhī jūn yǒu rú cǐ hū! xiàng zhě wǒ huáng dì qiǎn èr tài zǐ láng jūn yǔ wǒ děng fēn bīng wèn zuì tiān bīng jì dǐ biàn jīng nǐ jiā jūn chén āi míng qǐng hé qǐng gē sān zhèn èr shí zhōu yǐ shú zuì tài zǐ jīn lián cóng qǐng suì nǎi bān shī shì mò wèi gān méng yán. yòu biàn sān zhèn bù hái yǐ bīng xí wǒ zì gǔ wéi méng bù kè xiǎng guó jīn zài fèng chì mìng fù xíng diào fá rǔ yí zì xīn wú dāng yòng rǔ xiào chún yuē: cháo tíng zhī shì wǒ wèi cháng yù wén wéi bèi mìng shuài cǐ yī fāng shì shòu guó ēn yān gǎn bèi qì wǒ wén bù zhàn qū rén zhī bīng wèi shàng xiàng shù gōng chéng wèi cháng dé zhì jìn yǐ.
又曰:太原被圍二百五十餘日外城已失月餘城中乏薪乃毀屋取木燃骨充爨殍死百分僅存一二餘皆病不能振雖被堅執銳者以其飢乏悉委軍器但倚壁瞠目不能步走至是金人攻重城如蹈平地王稟聞金人入城復領羸兵與之巷戰身被數十槍孝純等為金人所執粘罕(改作尼堪)謂曰:爾以一城輒敢拒守。且大遼為我滅今城既為我得有何能乎!孝純曰:使我有糧爾,豈能逞其志也。聞自古為天下者務廣德不務廣地爾滅大遼不使繼世滅人宗廟德既不施地雖廣大極盛必衰兵雖(改作忌)黷武好戰必亡粘罕(改作尼堪)笑謂之曰:大遼天祚內政不修外侮鄰國畋獵不時女色無厭湛酒嗜音我家大聖皇帝知其必亡躬行天討以順伐逆社稷邱墟固其宜已何云:無德爾家國主遣使海上就盟者屢矣。數數敗好太祖武元皇帝存大體不欲出師問罪我家既得云:中聞你家始以兵來朔界後趙良嗣馬擴等來我皇帝責其敗盟乃不遣使事(刪此字)本不欲通和以良嗣等再三請求乞依舊好大聖皇帝降旨云:初以南朝失信斷絕無疑緣南朝皇帝御筆親書今更不論元約特與燕京涿易檀順景薊六州二十四縣漢民其系官物及奚契丹渤海西京平灤等州不在許與之數後聞你家竊入燕京用兵失律敗衄奔歸童貫再遣趙良嗣求禱我家圖燕京我大聖皇帝遂分三路入燕偽後奔走遼大臣開門以降乃遣馬擴歸你家朝廷獻捷我大聖皇帝不預歸國交與你燕京你家遣詹度使人招我家知平州張瑴加其節鉞使世襲平州。又將不系交割民戶招誘南去敗盟之君有如此乎!向者我皇帝遣二太子郎君與我等分兵問罪天兵既抵汴京你家君臣哀鳴請和請割三鎮二十州以贖罪太子矜憐從請遂乃班師誓墨未乾盟言。又變三鎮不還以兵襲我自古違盟不克享國今再奉敕命復行吊伐汝宜自新吾當用汝孝純曰:朝廷之事我未嘗預聞唯被命帥此一方世受國恩焉敢背棄我聞不戰屈人之兵為上向數攻城未嘗得志近以。
wǒ bīng jī fá gù chéng wèi ěr suǒ de. yòu kuàng gōng chéng wèi xià cè hé zú dào zāi! xiào chún wéi yǒu yī sǐ yǐ bào cháo tíng wù fù duō yán suì míng mù bù yǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān. yòu shǐ rén zuó pū xiào chún jí zi jiā yú dì yuē: cóng wǒ zé yǒu shēng lǐ bù rán wú yǐ wàn zhǒng zhī xíng jí nǐ fù zǐ jiā dà shēng yuē: wǒ bù fù cháo tíng yuàn bèi chǔ chuí kàng yán bù náo fù zǐ yào qí bì shā zhān hǎn gǎi zuò ní kān yuē: nǐ fù zǐ bù wèi sǐ xiān qǔ yú guān lái lìng kàn suì jiāng tǒng zhì gāo zi yòu tǒng lǐng lǐ zōng yán yùn fù hán zǒng tí jǔ dān xiào zhōng lián fǎng dí chōng tōng pàn fāng jí zhāng shū dá sān shí yú rén jiē bèi shā ér xiào chún fù zǐ yán sè bù biàn zhān hǎn gǎi zuò ní kān gù wèi gāo shàng shū yuē: yā qù wù lìng zì jǐn xiào chún bù shí zhě lèi rì shāo shāo wèi zuǒ yòu yòu lìng chuài zhōu shí zhān hǎn gǎi zuò ní kān lìng rén yā fù yún: zhōng.
我兵飢乏故城為爾所得。又況攻城為下策何足道哉!孝純唯有一死以報朝廷勿復多言遂瞑目不語粘罕(改作尼堪)。又使人捽仆孝純及子浹於地曰:從我則有生理不然吾以萬種之刑及你父子浹大聲曰:我不負朝廷願被楚捶抗言不撓父子要其必殺粘罕(改作尼堪)曰:你父子不畏死先取餘官來令看遂將統制高子祐統領李宗顏運副韓總提舉單孝忠廉訪狄充通判方笈張叔達三十餘人皆被殺而孝純父子顏色不變粘罕(改作尼堪)顧謂高尚《書》曰:押去勿令自盡孝純不食者累日稍稍為左右誘令啜粥食粘罕(改作尼堪)令人押赴云:中。
chuán xìn lù yuē: zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhī shī zhì tài yuán chéng xià tài yuán yì jiān bì gù shǒu zhān hǎn gǎi zuò ní kān tún bīng wéi zhī xī pò zhū xiàn wèi suǒ chéng fǎ yǐ kùn tài yuán suǒ chéng fǎ zhě yú chéng wài shǐ shí bú dào zhī chù zhú lěi huán rào fēn rén fáng shǒu nèi wài bù xiāng tōng suì xiàn.
傳信錄曰:粘罕(改作尼堪)之師至太原城下太原亦堅壁固守粘罕(改作尼堪)屯兵圍之悉破諸縣為鎖城法以困太原鎖城法者於城外矢石不到之處築壘環繞分人防守內外不相通遂陷。
lín quán yě jì yuē: zhāng xiào chún zhī tài yuán fǔ jiān hé dōng lù ān fǔ shǐ jìng kāng chū zhān hǎn gǎi zuò ní kān lái gōng xiān zhú jiā chéng yú wài qī yú bì qǔ bǎi dào jìn gōng xiào chún yǔ fù zǒng guǎn wáng bǐng yǐ sǐ shǒu yáo gǔ zhǒng shī zhōng jiě qián zhāng sī zhèng jiē lái yuán bài qù yáo shòu jiǎn xiào shǎo bǎo wǔ dāng jūn jié dù shǐ hé dōng zhū jùn xiāng jì xiàn méi chéng zhōng yì zǐ ér shí chéng pò xiào chún bù dé yǐ suì jiàng.
林泉野記曰:張孝純知太原府兼河東路安撫使靖康初粘罕(改作尼堪)來攻先築夾城於外期於必取百道進攻孝純與副總管王稟以死守姚古种師中解潛張思政皆來援敗去遙授檢校少保武當軍節度使河東諸郡相繼陷沒城中易子而食城破孝純不得已遂降。
yí shǐ yuē: jīn rén gōng tài yuán zhú zhǎng chéng shān cǐ zì wéi qí wài yòng yún: tī pào shí é chē dòng zǐ fēn dào bìng lì gōng chōng zhāng xiào chún yǔ wáng bǐng sǐ shǒu cháo tíng yáo jiā xiào chún jiǎn xiào shǎo bǎo wǔ dāng jūn jié dù shǐ yáo gǔ zhǒng zi shī zhōng jiě qián zhāng hào yǐ bīng fù yuán jiě qián liǎng bài jī gǔ shī zhōng hào yī bài jī tài yuán yǐ liáng jǐn ér yuán bīng bù zhì jūn bīng duō è sǐ bǐng zhī tài yuán bù kě shǒu nǎi zǒu rù tǒng píng diàn qǔ tán xiāng yù xiàng yǐ pǐ liàn xì yú qí bèi zhuì chéng tóu xī ér sǐ.
遺史曰:金人攻太原築長城(刪此字)圍其外用云:梯礟石鵝車洞子分道併力攻沖張孝純與王稟死守朝廷遙加孝純檢校少保武當軍節度使姚古種子師中解潛張灝以兵赴援解潛兩敗績古師中灝一敗績太原以糧盡而援兵不至軍兵多餓死稟知太原不可守乃走入統平殿取檀香御像以匹練系於其背縋城投溪而死。
jīn lǔ shān cǐ èr zì jié yào yuē: wáng bǐng xì xuān fǔ sī tǒng zhì guān zì tóng guàn qì tài yuán rù jìn liú bǐng shǒu tài yuán tài tài shǒu yù bǐng gōng wèi duō zhì chéng xiàn yě. bǐng yǐn pí fá zhī bīng yù chū xī mén wú hé xī mén chā bǎn suǒ duàn bù néng chū ér lǔ gǎi zuò dí qí yǐ rù chéng cāng huáng zhī jiān shì zú jiē kuì zuǒ yòu quàn bǐng jiàng bǐng tàn yuē: chéng xiàn shì wú zhàn zhì. yòu. qiě mén zǔ nǎi tiān wáng bǐng yě. bǐng qǐ xī sǐ wéi tiān mìng ér fù cháo tíng zāi! suì zì jǐn hòu zhān hǎn gǎi zuò ní kān dé qí shī lìng xiào chún yàn zhī jì shí zhān hǎn gǎi zuò ní kān xiàng shī jǐ shǒu dà mà lǜ zhū qiú gǎi zuò rén zhí bīng tóng jiàn zhī ér bào yú yě.
金虜(刪此二字)節要曰:王稟系宣撫司統制官自童貫棄太原入覲留稟守太原太太守御稟功為多至城陷也。稟引疲乏之兵欲出西門無何西門插板索斷不能出而虜(改作敵)騎已入城倉皇之間士卒皆潰左右勸稟降稟嘆曰:城陷士無戰志。又。且門阻乃天亡稟也。稟豈惜死違天命而負朝廷哉!遂自盡後粘罕(改作尼堪)得其屍令孝純驗之既實粘罕(改作尼堪)向屍戟手大罵率諸酋(改作人)執兵同踐之而暴於野。
jìng kāng xiǎo yǎ yuē: wáng gōng huì bǐng xuān hé qī nián qiū jīn rén fēi shí qiǎn shǐ lái míng yún: gào qìng shí chān wǒ xū shí yě. fù dài yán yú tài shàng qǐng tóng guàn zhì hé dōng. qiě shòu yǐ yún: zhōng zhī dì jì xìn zhī bù yí guàn nǎi chū xuān fǔ shí zhān hǎn gǎi zuò ní kān qiǎn xiá lǔ shān cǐ èr zì sàn lí mù gǎi zuò chá lēi mǎ lái yíng guàn yú.
靖康小雅曰:王公諱稟宣和七年秋金人非時遣使來名云:告慶實覘我虛實也。復紿言於太上請童貫至河東。且授以云:中之地既信之不疑貫乃出宣撫時粘罕(改作尼堪)遣黠虜(刪此二字)散離木(改作察勒瑪)來迎貫於。
tiān zhǎng jūn yán cí bù xùn guàn yóu yù hòu yǐ jīn bó dàn zhī wèi yún: zhōng kě de yě. yīn qiǎn xīn xìng zōng xié wǎng jiàn zhān hǎn gǎi zuò ní kān xìng zōng zhì lǔ shān cǐ zì zhàng zhān hǎn gǎi zuò ní kān hòu wèi zhī lǐ yǐ hǎo cí qiǎn huí shí hú gǎi zuò bīng mǎ yǐ jí rù kòu gǎi zuò qīn yǒu rì yuè yǐ. ér guàn bù zhī wù xìng zōng guī wèi jiā rì ér zhān hǎn gǎi zuò ní kān dǒng shī yǐ jí sāi shàng jǐng bào zhì guàn yǐ guī diào tiān xià bīng jù dí wèi cí qì jūn yè kāi tài yuán mén ér chū rì chí shù bǎi lǐ hái jīng shī shì suì shí èr yuè shí liù rì yě. liú gōng wèi tài yuán fù shuài yīn zǒng xuān fǔ sī zhī bīng tún zhī shì yuè zhān hǎn gǎi zuò ní kān rù dài zhōu xīn zhōu shǒu chén jí shí lǐng guān shù jiāng jiē kāi mén yíng jiàng zéi shān cǐ zì zhǎng qū tài yuán shí èr tài zǐ yǐ xiàn quán yàn zhī dì yǐ. shí jiǔ rì tài shàng huáng dì yǐ jiāo sì lǐ bì gōng xiè shàng qīng chǔ xiáng gōng xī biān shàng zhāng gào jí. qiě qǐ yuán shī shū mì cài yōu nì bù jìn chéng shì rì cài jìng guō yào shī zhāng xiào chún gè qiǎn guān xīng yè bēn zǒu jiē zhì jīng shī yōu guàn zhī bù kě yǎn nǎi zòu zhī tài shàng dà zhèn bù zhōng lǐ jí hái nèi zhōng qiǎn zhōng rén liáng fāng píng yǐ bīng shǒu hé qiáo. yòu qiǎn hé guàn jiāng bīng tún huá zhōu yǐ wèi zhī yuán guàn yōu děng mì yù yì suì chuán wèi yuān shèng. qiě wèi chū bì zhī jì yōu kǒng shēn qù cháo tíng huò jiāng bù cè suì yòng wú mǐn zì gěi shì zhōng wèi zhōng shū shì láng lǐ gāng zì tài cháng sì shǎo qīng wèi shàng shū yòu chéng tuō yǐ bì qí jiā. qiě wèi mǐn yǒu dìng cè zhī gōng yān èr shí sān rì suì xíng nèi chán zhī lǐ tài shàng tuì jū lóng dé gōng èr tài zǐ jì pò xìn dé fǔ qiǎn guō yào shī yǐ qīng qí xiān jù hé qiáo bài liáng fāng píng yú dà pī guàn lì bù zhī yì tuì zǒu wèi jǐ èr tài zǐ bīng jì sǎ míng nián zhēng yuè wǔ rì guàn yōu xié tài shàng huáng dì hòu fēi yùn wáng xié děng dōng zǒu huái zhè hú mǎ gǎi zuò dí bīng zhì guó mén zhī běi yuè yuè yì hé nǎi guī ér zhān hǎn gǎi zuò ní kān yǐ wèi tài yuán wèi xià hé dōng jìn bīng bì chéng gòng hòu yīn liú gōng tài yuán gōng shí zǒng shǒu yù zhī zhí yǐ sǐ jù kòu chéng zhōng shí jǐn zhì zhǔ gōng nǔ mǎ jiǎ jīn pí chōng liáng suī zhān hǎn gǎi zuò ní kān jǐn ruì gōng zhī zì shí èr yuè zhì qī yuè bù kè zhū dào yuán bīng rú yáo gǔ zhé kě qiú liú guāng shì zhǒng shī zhōng liú zhāng hào jiě qián děng jūn sì miàn jù zhì zéi gǎi zuò dí fēn bīng cuī zhī jiē bù dé qián jiǔ yuè chū jiǔ rì chéng suì bù shǒu shuài chén jiǎn xiào shǎo bǎo zhāng xiào chún bù néng sǐ wèi zéi suǒ qín gōng dú lǜ huī xià jué zhàn tū wéi ér chū ér hú gǎi zuò dí qí zhuī zhī lì zhàn bù jiě bù qǔ jǐn wáng suì fù tài yuán miào zhōng tài zōng yù róng fù fén shuǐ ér sǐ míng hū zì jīng fǔ dù guó jìn shēn zhī shì jiǔ yǐ qī wǎng xiāng chéng chǎn yú chéng fēng sú mí jí yǐ. wú fù zhǎng lǜ què gù tiān yì jì nù jiǎ shǒu hú niè gǎi zuò jīn rén gōng zhī bù jì tiān yě. suī wáng shēn xùn yì qí rú tiān hé bǐ shī jiāng xiāng zhī rèn zhě yú bù zhī jī mò bù shàng tān qí shēng bù kěn jǐn jié rán wǎng wǎng bù miǎn jū zhí, huò bù dé qí sǐ shú. ruò gōng tǐng rán zì duàn shì sǐ rú guī zhōng liè rú shì zhī shèng zāi! shī yuē: jiǎo jiǎo hǔ chén hàn chéng yú bìng dān qí zhì lì jǔ zī bēn jīng gōng yú jiǔ yuè zéi gǎi zuò dí bù néng chéng wú shí wú yuán bǎi zhì nǎi qīng fù xiàng fù shuǐ yì bù gǒu shēng dà jié zhuō wěi qiān zài guāng míng.
天長軍言詞不遜貫猶欲厚以金帛啖之謂云:中可得也。因遣辛興宗偕往見粘罕(改作尼堪)興宗至虜(刪此字)帳粘罕(改作尼堪)厚為之禮以好詞遣回時胡(改作兵)馬已集入寇(改作侵)有日月矣。而貫不之悟興宗歸未浹日而粘罕(改作尼堪)董師已及塞上警報至貫以歸調天下兵拒敵為詞棄軍夜開太原門而出日馳數百里還京師是歲十二月十六日也。留公為太原副帥因總宣撫司之兵屯之是月粘罕(改作尼堪)入代州忻州守臣及石嶺關戍將皆開門迎降賊(刪此字)長驅太原時二太子已陷全燕之地矣。十九日太上皇帝以郊祀禮畢恭謝上清儲祥宮西邊上章告急。且乞援師樞密蔡攸匿不進呈是日蔡靖郭藥師張孝純各遣官星夜奔走皆至京師攸貫知不可掩乃奏之太上大震不終禮亟還內中遣中人梁方平以兵守河橋。又遣何灌將兵屯滑州以為之援貫攸等密預議遂傳位淵聖。且為出避之計攸恐身去朝廷禍將不測遂用吳敏自給事中為中書侍郎李綱自太常寺少卿為尚書右丞托以庇其家。且謂敏有定策之功焉二十三日遂行內禪之禮太上退居龍德宮二太子既破信德府遣郭藥師以輕騎先據河橋敗梁方平於大丕灌力不支亦退走未幾二太子兵濟灑明年正月五日貫攸挾太上皇帝后妃鄆王偕等東走淮浙胡馬(改作敵兵)至國門之北閱月議和乃歸而粘罕(改作尼堪)以為太原未下河東勁兵必乘共後因留攻太原公時總守御之職以死拒寇城中食盡至煮弓弩馬甲筋皮充糧雖粘罕(改作尼堪)盡銳攻之自十二月至七月不克諸道援兵如姚古折可求劉光世种師中劉張灝解潛等軍四面俱至賊(改作敵)分兵摧之皆不得前九月初九日城遂不守帥臣檢校少保張孝純不能死為賊所擒公獨率麾下決戰突圍而出而胡(改作敵)騎追之力戰不解部曲盡亡遂負太原廟中太宗御容赴汾水而死鳴呼自京黼蠹國縉紳之士久以欺罔相承諂諛成風俗靡極矣。無復長慮卻顧天意既怒假手胡孽(改作金人)公之不濟天也。雖亡身徇義其如天何彼屍將相之任者愚不知機莫不尚貪其生不肯盡節然往往不免拘執,或不得其死孰。若公挺然自斷視死如歸忠烈如是之盛哉!《詩》曰:矯矯虎臣捍城於並殫其智力沮茲奔鯨攻逾九月賊(改作敵)不能乘無食無援百雉乃傾負像赴水義不苟生大節卓偉千載光明。
jìng kāng yí lù yuē: jīn rén gōng xiàn tài yuán zhāng xiào chún bài jiàng tài yuán chéng fāng sì shí lǐ rén shān cǐ zì shǒu tiān yù shén jiān bǎi xìng zì shí wǔ yǐ shàng liù shí yǐ xià jiē jí wèi bīng wū shè jiē chāi qù bì lìng suǒ zài xiāng tōng pín fù jūn shí rú yī xiāng chí bàn nián jiù bīng bù zhì liáng shí jì jǐn shā lǎo ruò xiǎng jūn zéi zhī chéng zhōng kùn shén yǐ yún: tī dēng chéng shǒu zhě jiē bù néng yùn dòng chéng suì pò zòng bīng rù chéng wú wèn lǎo yòu jiē shā zhī fén shāo wū shè yí qí chéng guō tài yuán zì cǐ suì qiū xū yǐ..
靖康遺錄曰:金人攻陷太原張孝純拜降太原城方四十里人(刪此字)守(添御)甚堅百姓自十五以上六十以下皆籍為兵屋舍皆拆去壁令所在相通貧富均食如一相持半年救兵不至糧食既盡殺老弱餉軍賊知城中困甚以云:梯登城守者皆不能運動城遂破縱兵入城無問老幼皆殺之焚燒屋舍夷其城郭太原自此遂邱墟矣。。
jìng kāng xiǎo lù yuē: chū tài yuán zhī wéi zì yǐ sì shí èr yuè zhì bǐng wǔ jiǔ yuè chū sān rì fāng pò yuán bīng kùn liáng jǐn yuán bīng bù jiē chéng zhōng shā rén ér shí kùn è sǐ zhě shí jiāng bā jiǔ shǒu yù rén suǒ shí cǎo mù gēn jí zhǔ yì jiǎ pí zhì shì shǐ kùn gù zéi gǎi zuò dí dé chéng kùn pò zhī jū rén jí shǒu yù xiàng dí sǐ zhě wú shù chéng pò shǒu chén zhāng xiào chún chí dāo yù zì jǐn zuǒ yòu shì bīng bào chí duó qù wèi fān rén qín lǔ wéi tōng pàn wáng yì shì bù qū zéi dēng gé bào tài zōng yù róng lìng rén zòng huǒ ér sǐ tài yuán xiàn shí. yòu yǒu zhuǎn yùn pàn guān wáng bì tí jǔ cháng píng dān xiào zhōng yì sǐ yú nán hòu yīn bì jiā rén zì yán zèng zhèng yì dài fū cí yuē: qǐng yǐ cái xuǎn zhuǎn cáo hé dōng ér xī lǔ zhī zhòng zhǎng wéi tài yuán shān ér xī zhì cǐ jiǔ zì gǎi zuò zhí tài yuán bèi wéi shēn yǔ shuài chén yīng chéng gù shǒu wáng lüè bù shàn zú wèi zéi gǎi zuò dí tú jiāng jūn shēng jiàng fāng ān yòu xiào zhī wèi shǎo cóng qián sǐ bù suí shǔ guó zhī guī chéng jù cí yě..
靖康小錄曰:初太原之圍自乙巳十二月至丙午九月初三日方破緣兵困糧盡援兵不接城中殺人而食困餓死者十將八九守御人所食草木根及煮衣甲皮至是始困故賊(改作敵)得乘困破之居人及守御向敵死者無數城破守臣張孝純持刀欲自盡左右侍兵抱持奪去為番人擒虜惟通判王逸誓不屈賊登閣抱太宗御容令人縱火而死太原陷時。又有轉運判官王毖提舉常平單孝忠亦死於難後因毖家人自言贈正議大夫詞曰:頃以才選轉漕河東而奚虜之眾長圍太原(刪而奚至此九字改作值太原被圍)身與帥臣攖城固守王略不贍卒為賊(改作敵)圖將軍生降方安右校之位少從前死不隨屬國之歸程俱詞也。。
fēng shì biān nián yuē: zhāng hào chū bǎng yún: běn sī sì tàn dé tài yuán yǐ kāi le sì mén jīn wǎn chū bīng qián qù yīng yuán yǎng jūn mín zhī xī shì shù dú bǎng zhě mò bù xiāng hè shì yè jiāng bàn hào kāi xī mén jìn bīng wǎng shí zhōu lù qù rén jiē jīng è mò zhī qí gù hòu shù rì fāng zhī tài yuán jì shī shǐ wù hào dài zhòng chū bǎng wèi chū chéng zì táo zhī jì suī sān chǐ zhī tóng mò bù è wàn qiè chǐ yù shí qí ròu hào bèi shòu chì zhǐ lìng zǒng shǎn xī hé dōng lù jiāng shuài bǐ jiù tài yuán zhě wú tā yǐ hào yú xiào chún fù zǐ yě. yù shǐ jí lì jìn bīng bù liào qí wú tā cái zǒng shī jǐ nián wèi cháng yǐ zhōng guī mì jì zhǐ zōng jiāng bīng dàn wěi shì zú yíng dí hàn yù bài bīng fù jiāng cuò rǔ guó shì jūn zī yì wàn xī wèi jīn rén suǒ yǒu bù niàn jūn chǒng fù ēn qī shàng wǎng zhòng wéi wù zì quán bù zhōng bù xiào yǒu rú hào zhě hū!.
封氏編年曰:張灝出榜云:本司巳探得太原已開了四門今晚出兵前去應援仰軍民知悉士庶讀榜者莫不相賀是夜將半灝開西門進兵往石州路去人皆驚愕莫知其故後數日方知太原既失始悟灝紿眾出榜為出城自逃之計雖三尺之童莫不扼腕切齒欲食其肉灝被受敕旨令總陝西河東路將帥俾救太原者無他以灝於孝純父子也。欲使極力進兵不料其無他才總師幾年未嘗以忠規秘計指蹤將兵但委士卒迎敵捍禦敗兵覆將挫辱國勢軍資億萬悉為金人所有不念君寵父恩欺上罔眾唯務自全不忠不孝有如灝者乎!。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn wǔ shí sān jiào kān jì.
※卷五十三校勘記。
tí jǔ dān xiào zhōng zhōng wù zuò chún wèi shǎn xī lù dōu cáo cáo wù zuò cáo rú wáng shī bìng jìn bù rì zhàn shèng bù rì wù zuò rú yǐ yǐ shēng niú pí màn shàng màn wù zuò màn nǎi qiǎn liáng sì mǎ kuò guī nǐ jiā cháo tíng xiàn jié tuō liáng sì èr zì wǒ dà shèng huáng dì bù yù guī guó yù wù zuò yù fù zǐ yào qí bì shā qí yī zuò yǐ
提舉單孝忠(忠誤作純)為陝西路都漕(漕誤作曹)如王師並進不日戰勝(不日誤作如已)以生牛皮幔上(幔誤作漫)乃遣良嗣馬擴歸你家朝廷獻捷(脫良嗣二字)我大聖皇帝不豫歸國(豫誤作預)父子要其必殺(其一作以)
wéi tōng pàn wáng bǐng bǐng wù zuò yì lìng rén zòng huǒ ér sǐ zòng huǒ yīng zuò tóu shuǐ shǎo qīng qián sǐ qīng wù zuò cóng.
惟通判王稟(稟誤作逸)令人縱火而死(縱火應作投水)少卿前死(卿誤作從)。