yán xìng xià zhì bā shí wǔ.
炎興下帙八十五。
qǐ shào xìng bā nián shí yī yuè èr rì jiǎ shēn, jǐn èr shí rì rén yín.
起紹興八年十一月二日甲申,盡二十日壬寅。
shí yī yuè èr rì jiǎ shēn zhāng jiè zòu lùn jīn rén yí shǐ zhào yù jiāng nán shì.
十一月二日甲申張戒奏論金人遺使詔諭江南事。
jīn rén qiǎn zhāng tōng gǔ wèi jiāng nán zhào yù xiāo zhào wèi míng wēi jiāng jūn yǐ fù zhī cháo tíng qiǎn qǐ jū shè rén fàn tóng wèi jiē bàn shǐ. qiě rù jìng jiǎ shēn zhāng jiè yǐ tái zhè shōu běn zhí shàng diàn yīn jìn zhā zi yún: chén zuó shū shí èr shì bì xià suī jiā nà cháo tíng wèi cháng shī xíng shì ruò zhāo wǔ lǐ zài bì rán wáng lún jù huí lǔ gǎi zuò jīn shǐ suì yǒu jiāng nán zhào yù shǐ jí míng wēi jiāng jūn zhī hào bù yún: guó ér zhí yún: jiāng nán shì yǐ wǒ tài zǔ dài lǐ shì wǎn nián zhī lǐ yě. céng bù dé wèi sūn quán hū! yī zé míng wēi yī zé zhào yù cǐ èr zhě hé yì lǔ gǎi zuò jīn yún: zhào yù chén bù zhī suǒ yù zhě hé shì lǔ gǎi zuò bǐ. ruò guǒ yù hé zé dāng yǐ yì hé zhī míng lái ér hé zhào yù zhī yǒu chén guān lǔ gǎi zuò jīn shǐ jīn rì zhī shì yǔ qián rì dà yì lǐ bì bù qū shì bì bù cóng chén wèi cháo tíng jì shàng cè mò rú jùn cí jù zhī jī cì. qiě wù lìng jù dù jiāng xiān wèn qí guān míng hé yì zhào yù hé shì lǐ jié shì mù yì dìng dé qí shí ér hòu jìn tuì zhī shàng kě shǎo hū hū!. yòu yuē: chén zì yǐ mǎo suì lùn zhàn bì bài qù qiū zhì jīn fán sān nián ér hòu yàn chén jīn shuāng wèi hé wú chéng qǐ wéi wú chéng zhōng bì zhāo kòu gǎi zuò zhì wǔ yì yuàn bì xià jì zhī shì rì wǔ lòu jiè zài jù zòu yuē: chén zuó shí qī rì miàn zòu chén guān jīn rì cháo tíng cuò zhì tài hòu suī.
金人遣張通古為江南詔諭蕭詔為明威將軍以副之朝廷遣起居舍人范同為接伴使。且入境甲申張戒以台這收本職上殿因進劄子云:臣昨疏十二事陛下雖嘉納朝廷未嘗施行示弱招侮理在必然王倫遽回虜(改作金)使遂有江南詔諭使及明威將軍之號不云:國而直云:江南是以我太祖待李氏晚年之禮也。曾不得為孫權乎!一則明威一則詔諭此二者何意虜(改作金)云:詔諭臣不知所諭者何事虜(改作彼)。若果欲和則當以議和之名來而何詔諭之有臣觀虜(改作金)使今日之事與前日大異禮必不屈事必不從臣為朝廷計上策莫如峻辭拒之基次。且勿令遽渡江先問其官名何意詔諭何事禮節事目議定得其實而後進退之尚可少忽乎!。又曰:臣自乙卯歲論戰必敗(去秋至今)凡三年而後驗臣今雙謂和無成豈惟無成終必招寇(改作致侮)亦願陛下記之是日午漏戒再具奏曰:臣昨十七日面奏臣觀今日朝廷措置太后雖。
yǒu kě guī zhī jī wèi bì yǒu de guī zhī lǐ méng shèng wèn hé gù chén zòu qǐ hòu wáng lún huí rì wèi bì xià móu zhī. yòu yún: zhǔ zhàn zhǔ hé zhèng rú yī zhě xǐ yòng dà hán dà rè yào fū hán rè, qǐ kě zhuān yòng yī wù yòng yào guì duì bìng yì lùn guì zhōng lǐ chén wèi jīn rì hé zhàn èr yì suī bù kě jǐn fèi yào bù kě zhuān zhǔ dú yǒu yán bīng jǐn shǒu cǐ yì kě zhuān zhǔ ěr.
有可歸之機未必有得歸之理蒙聖問何故臣奏乞候王倫回日為陛下謀之。又云:主戰主和政如醫者喜用大寒大熱藥夫寒熱,豈可專用一物用藥貴對病議論貴中理臣謂今日和戰二議雖不可盡廢要不可專主獨有嚴兵謹守此議可專主耳。
sān rì yǐ yǒu zhāng jiè zòu lùn hé yì lì hài.
三日乙酉張戒奏論和議利害。
yǐ yǒu zhāng jiè zài jù zòu yún: rén chén wèi móu guó zhǐ dāng zì miǎn bù kě jiǎo xìng tōu ān guǒ dé tōu ān yóu kě dàn kǒng qū rǔ yǐ shèn ér tōu ān yì bù dé ěr jiǎng hé ér shì zé kě yǐ xī bīng fēi zé yì kě yǐ zhāo kòu gǎi zuò zhì wǔ yě..
乙酉張戒再具奏云:人臣謂謀國只當自勉不可僥倖偷安果得偷安猶可但恐屈辱已甚而偷安亦不得耳講和而是則可以息兵非則亦可以招寇(改作致侮)也。。
lǐ bù shì láng céng kāi zòu lùn bù dāng jiǎng hé.
禮部侍郎曾開奏論不當講和。
yǒu bào jīn rén qiǎn zhāng tōng gǔ chí zhào ér lái lǐ bù shì láng céng kāi yǐ wèi bù dāng wàng chóu chóu ér jiǎng hé hǎo nǎi jù zhā zòu rì chén wén yuè wáng gōu jiàn yīn fū jiāo zhī bài qī yú huì jī qiè chǐ fèn chén bù wàng bào shǎng wǔ suī bēi cí hòu lǐ chén qiè yú wú fèng bì dài sù wài shì shuāi ruò rán láo shēn jiāo sī zuò wò cháng dǎn zhé jié xià shì yīn wèi bīng bèi zhě èr shí yǒu èr nián chéng wú zhī xì yī jǔ ér miè zhī huì zhū hóu ér zhì gòng yú zhōu héng xíng jiāng huái hào chēng bà zhǔ cǐ wú tā jiān dà zhì ér móu xiān dìng gù yě. chǔ dì fāng qiān lǐ dài jiǎ bǎi wàn zhàn shèng gōng qǔ cháng xióng yú zhū hóu ér huò yú zhāng yí zhī yán tān shāng yú zhī dì dōng jué qiáng qí zhī hǎo xī shòu bào qín zhī qī huái wáng rù guān ér bù guī qǐng wáng táo guī ér bù chǐ gān xīn qīn wǔ rì yì diān cuò tǔ dì cù xuē guó zuò shuāi wēi zhōng zhì bìng tūn qǔ xiào hòu shì cǐ wú tā tān jìn lì ér wàng yuǎn tú gù yě. jīn nǚ zhēn gǎi zuò jīn rén zhī yú guó jiā yǒu qín rén qī chǔ zhī shì ér wǒ zhī dài bǐ yě. wú yuè rén bào wú zhī xīn xìn qí guǐ móu jiǎo xìng jiǎng hé jī zhī qián gǔ wèi kě yōu kǎo zhī jīn shì wèi nán xìn ér cháo tíng bù sī yǒu yǐ fá qí fāng. qiě wàng dà rǔ gān chén qiè biǎn chēng hào sǔn jīn bó yǐ nán dé zhī shí wèi wú yì zhī shì kě bù wèi tòng kū liú tì zāi! shū yuē: bù zuò wú yì hài yǒu yì. yòu yuē: zhèn zhì xiān dìng xún móu qiān tóng guǐ shén qí yī miǎn shì xié cóng jīn yù gǒng gù zōng shè bǎo shǒu jiāng yǔ ān jí lí yuán jīng huà guó shì. ruò bì xià bù xuǎn yī zhì bù qù wú yì qí hé yǐ chéng gōng hū! fū róng dí chái láng bù kě bǎo yě. shān fū róng zhì cǐ jiǔ zì zì yòng bīng yǐ lái xìn shǐ fāng zhì bīng zhé suí zhī jiē yǐ rán shén míng zhī yàn bù dài kǎo zhū gǔ ér kě zhī kuàng jīn lǔ gǎi zuò dí qiú zhī zài jīng shī zhě fāng jiàn zhèn nán zhī hào zēng tún shù zhī shǒu zhì zhàn jiàn bèi qiǔ liáng jiǎn shuāng dīng wú fēi wèi rù kòu gǎi zuò shēn rù zhī jì ér wǒ nǎi rì xī jì wàng hé yì zhī chéng, qǐ bù huò yé gōng wéi bì xià rén xiào chéng zhì āi mù shēn qiè zé yíng fèng zǐ gōng zhī shǐ bù dé bù qiǎn jīn jì zài wǎng yǐ. zǐ gōng zhī lái yǎo rán wú qī ér tuō yǐ yì hé xū fèi shí yuè shǐ bǐ kě jué hé bì fēn fēn wèi tā shuō hū! qiè wén lǔ gǎi zuò jīn shǐ fāng zé wǒ yǐ zhāo xiáng zhī shì shì qiú xìn xì, qǐ fēi zì qǔ zāi! fú wàng bì xià yǐ yuè wèi xīn yǐ chǔ wèi jiè wú wàng dà chǐ wú huò hé yì jiān xīn dìng.
有報金人遣張通古持詔而來禮部侍郎曾開以謂不當忘仇讎而講和好乃具劄奏日臣聞越王勾踐因夫椒之敗棲於會稽切齒忿忱不忘報晌午雖卑辭厚禮臣妾於吳奉幣貸粟外示衰弱然勞身焦思坐臥嘗膽折節下士陰為兵備者二十有二年乘吳之隙一舉而滅之會諸侯而致貢於周橫行江淮號稱霸主此無他堅大志而謀先定故也。楚地方千裡帶甲百萬戰勝攻取嘗雄於諸侯而惑於張儀之言貪商於之地東絕強齊之好西受暴秦之欺懷王入關而不歸頃王逃歸而不恥甘心侵侮日益顛錯土地蹙削國祚衰微終至併吞取笑後世此無他貪近利而忘遠圖故也。今女真(改作金人)之於國家有秦人欺楚之勢而我之待彼也。無越人報吳之心信其詭謀僥倖講和稽之前古為可憂考之今事為難信而朝廷不思有以伐其方。且忘大辱甘臣妾貶稱號損金帛以難得之時為無益之事可不為慟哭流涕哉!《書》曰:不作無益害有益。又曰:朕志先定詢謀僉同鬼神其依黽筮協從今欲鞏固宗社保守疆圉安輯黎元經畫國事。若陛下不選一志不去無益其何以成功乎!夫戎狄豺狼不可保也。(刪夫戎至此九字)自用兵以來信使方至兵輒隨之皆已然甚明之驗不待考諸古而可知況今虜(改作敵酋之在京師者方建鎮南之號增屯戍之守置戰艦備糗糧簡雙丁無非為入寇(改作深入)之計而我乃日夕冀望和議之成,豈不惑耶恭惟陛下仁孝誠至哀慕深切則迎奉梓宮之使不得不遣今既再往矣。梓宮之來杳然無期而托以議和虛費時月使彼可決何必紛紛為他說乎!竊聞虜(改作金)(使方責我以招降之事是求釁隙,豈非自取哉!伏望陛下以越為心以楚為戒無忘大恥無惑和議堅心定。
zhì yī yú tú zhì shǐ zhèng shì xiū yú nèi bīng jiāng qiáng yú wài zé suī bù qiú ér zì hé yǐ. jīn huáng chén qiè jiàn lǔ gǎi zuò běi shǐ zhī lái suǒ xì shén dà nèi wài chén liáo zhāng shū zhā zi jiē lùn jí cǐ shì zhě yuàn bì xià xī yǐ jiàng fù sān xǐng shū mì yuàn shǐ fǔ bì dà chén jí shì cóng guān yù jiā shú yì shǐ yīng chóu zhī xián bù zhì shī wù shù wú hòu huǐ.
志一於圖治使政事修於內兵將強於外則雖不求而自和矣。巾黃臣竊見虜(改作北)使之來所系甚大內外臣僚章疏劄子皆論及此事者願陛下悉以降付三省樞密院使輔弼大臣集侍從官預加熟議使應酬之閒不至失誤庶無後悔。
shí jiǔ rì xīn chǒu lìng shì cóng tái jiàn shuō sī jiǎng hé lì hài tiáo zòu.
十九日辛丑令侍從台諫說思講和利害條奏。
jīn guó shǐ zhāng tōng gǔ xiāo zhé rù jìng shàng yù qū yǐ jiù hé yǐ yǔ qín guì yì dìng gēng lìng shì cóng tái jiàn xiáng sī tiáo zòu nǎi jiàng zhǐ yuē: yǒu dà jīn qiǎn shǐ zhì jìng zhèn yǐ zǐ gōng wèi hái mǔ yī zài yuǎn líng qǐn gōng què jiǔ jī huì guī xiōng dì zōng zú wèi dé huì jù nán běi jūn mín shí yú nián xián bù dé xiū xī yù qū yǐ jiù hé zài tíng shì cóng tái jiàn zhī chén qí xiáng sī suǒ yí tiáo zòu lái shàng xiàn yī rì jìn rù.
金國使張通古簫哲入境上欲屈已就和已與秦檜議定更令侍從台諫詳思條奏乃降旨曰:有大金遣使至境朕以梓宮未還母一在遠陵寢宮闕久稽會歸兄弟宗族未得會聚南北軍民十餘年閒不得休息欲屈已就和在廷侍從台諫之臣其詳思所宜條奏來上限一日進入。
lǐ bù shì láng céng kāi zòu bù dāng jiǎng hé.
禮部侍郎曾開奏不當講和。
yòu chén fú fèng jīn yuè èr shí rì zhào zhǐ yún yún, chén méng qì shǐ dāo mào shì cóng dài zuì lǐ sī yù jìn yī yán tè jiàn yī lùn zé chén yǒu jiàn yuè zhī zuì jīn chén xìng méng zhào xùn tiáo jù lì biàn yǐ wén chén bù bì fǔ yuè zhī zhū hǎi zǔ zhī zuì jí yán qiè lùn zhī. qiě lǔ gǎi zuò jīn rén zhī lùn yì bì bù chū cǐ cè yù qióng wǒ guó yù màn wǒ shì yù ruò wǒ bīng jiǎng hé ér yòng shì shì yuàn yǐ xìng shī chén kǒng cǐ jī mí zhī dào dāng sī xuě fèn zhī chǐ chén fú jiàn bì xià sān qiǎn wáng lún yíng zǐ gōng fèi hào jù yì zhōng wú zǐ gōng zhī hái chén zǐ mò bù tīng xìn qiú lǔ gǎi zuò bǐ guó, qǐ yǒu jiǎng hé zhī yì shì gù suì zhōng liǎng qiǎn shǐ zhě lái lín yù yì gē dì zhī lǐ jīn zhāo tíng xìn cǐ děng zhī lùn gù qīng xīn dài zhī jīn bì xià jiàng ruì zhǐ tiáo jù lái shàng yún: yù shǐ bì xià wěi zhì yú tā rén xī wèi zǔ yù bìng sūn wú wú zhǔ jiāng yù yíng zhī lǔ sù jiàn cè yú sūn quán yuē: sù kě yíng zhī jiāng ān guī hū!. qiě yī sūn quán shàng sī yī zhàn zhōng zhì wú guó kuàng bì xià chéng yì zǔ bō luàn kān dìng zhī qū bǐng liè shèng shǒu chéng xiū wén zhī yè miàn bù kuí cǐ chǐ yě. jīn zéi gǎi zuò dí jiàn yì zēng suì bì zhī yǔ. yòu shì jiān zhà yě. shì gù zéi gǎi zuò dí zéi gǎi zuò dí jiàn yì zēng suì bì zhī yǔ. yòu shì jiān zhà yě. shì gù zéi gǎi zuò dí suì zhōng duō lái cǐ guān wǒ xìn ér cāo wǒ cè, qǐ bù jié wǒ lì ér màn wǒ bīng zāi! chén wèi yù qí yán yě.. qiě suì bì nǎi bāng fù zhī yú zé kě màn wǒ bīng zāi! chén wèi yù qí yán yě.. qiě suì bì nǎi bāng fù zhī yú zé kě yǐ gōng zhī xī zhāng shèng bù yù jié wǒ lì ér fù zhī lǔ cǐ zì gǎi zuò qì dān fù bì nǎi yì què chǎng zhī huò bǎi yǒu wǔ shí wàn suǒ shōu nǎi qí dì suǒ rù zhāng shèng gù chū shèng duàn jīn jù dé zhī gù jiāng fèi yòng jǐ hé bì xià jié mín zhī gāo xuè ér jī lǐ zhī jīng shī nǎi zhū xià qǐ tǎo zuò lì guó zhī běn yě. bì xià, qǐ bù yù dōu yǐ zhèng rén jūn zhī hào lì zōng shè ér qīng gōng shì xiū yuán qǐn ér yíng yuān shèng xiāo tiáo zhī yú gōng cǐ bù zī zhī fèi jǐ nián ér dé ān hé nián ér zhēn zhì pò yú guó yòng shāo yǒu bù qián zé liú yù shì qí guī mó yě. chén yuàn bì xià ruì duàn cuò qí lái shǐ, qǐ bù xìng zāi! chén wèi bì xià cè zhī jīn wǒ bīng gé jiān lì yǒu fèn wēi zhī yǒng xiào sǐ zhī lì cháng dǎn sī fèn shì gù zéi gǎi zuò dí yǒu hé zhī yì yuàn bì xià jiè zhū jūn jiāng zēng xiū wǔ bèi láo gù biān chuí fā yáng zhēng tǎo zhī lìng, qǐ bù rén rén dí chǎng jì wǒ zēng xiū wǔ shì yǐ guān qí xìn chéng jī jìn bīng yú dū yì fēi zéi gǎn èr zì gǎi zuò bǐ yǒu yě. yǒu què zì yì rán zé bì xià suī bù jù jué qí shǐ dàn yǐ gǔ lǐ ér dài zhī zé yì bù kě fèi bīng ér zhuān hòu yú tā yě. huáng tiān zhào lín cǐ xīn shì wú bù jì yǐ.. ruò qū zhì yú zéi gǎi zuò dí chén yuàn xiān wěn jǐng yǐ xiè zhòng yì yuàn bì xià chá zhī yān chén jù cǐ shù yán wèi jǐn yú xīn xù dāng miàn xiè jìn chéng yǐ wén jǐn zòu jiù xiào yún: jīn bì xià jiàng ruì zhǐ tiáo jù xià yí yǒu què wén.
右臣伏奉今月二十日詔旨云云,臣蒙器使叨冒侍從待罪禮司欲進一言特建一論則臣有僭越之罪今臣幸蒙詔訓條具利便以聞臣不避斧鉞之誅醢俎之罪極言切論之。且虜(改作金)人之論議必不出此策欲窮我國欲慢我勢欲弱我兵講和而用事釋怨以興師臣恐此羈縻之道當思雪憤之恥臣伏見陛下三遣王倫迎梓宮費耗巨億終無梓宮之還臣子莫不聽信酋虜(改作彼國),豈有講和之議是故歲中兩遣使者來臨欲議割地之禮今朝廷信此等之論故傾心待之今陛下降睿旨條具(來上)云:欲使陛下委質於他人昔魏祖欲並孫吳吳主將欲迎之魯肅建策於孫權曰:肅可迎之將安歸乎!。且一孫權尚思一戰終峙吳國況陛下承藝祖撥亂戡定之區秉列聖守成修文之業面不揆此恥也。今賊(改作敵)建議增歲幣之語。又是奸詐也。是故賊(改作敵)賊(改作敵)建議增歲幣之語。又是奸詐也。是故賊(改作敵)歲中多來此觀我釁而操我策,豈不竭我力而慢我兵哉!臣未喻其言也。。且歲幣乃邦賦之餘則可慢我兵哉!臣未喻其言也。。且歲幣乃邦賦之餘則可以供之昔章聖不欲竭我力而付之虜(此字改作契丹)富弼乃議榷場之貨百有五十萬所收乃其地所入章聖故出聖斷今遽得之故疆費用幾何陛下竭民之膏血而緝理之京師乃諸夏(乞討作立國)之本也。陛下,豈不欲都以正人君之號立宗社而清宮室修園寢而迎淵聖蕭條之餘供此不貲之費幾年而得安何年而臻治迫於國用稍有不前則劉豫是其規模也。臣願陛下睿斷挫其來使,豈不幸哉!臣為陛下策之今我兵革堅利有憤威之勇效死之力嘗膽思奮是故賊(改作敵)有和之議願陛下戒諸軍將增修武備牢固邊陲發揚征討之令,豈不人人敵場既我增修武事以觀其釁乘機進兵於都邑非賊敢(二字改作彼)有也。(有闕字)議然則陛下雖不遽絕其使但以古禮而待之則亦不可費兵而專候於他也。皇天照臨此心事無不濟矣。。若屈志於賊(改作敵)臣願先刎頸以謝眾議願陛下察之焉臣具此數言未盡愚心續當面謝進呈以聞謹奏(舊校云:今陛下降睿旨條具下疑有闕文)。
lǐ bù shì láng céng kāi bà wèi bǎo wén gé dài zhì gōng cí.
禮部侍郎曾開罷為寶文閣待制宮祠。
céng kāi zòu lùn bù dāng jiǎng hé yǔ yí dí gòng shì shān cǐ wǔ zì bù bào kāi jiàn qín guì jù yán bù kě tōng hé zhī zhuàng guì bù dá kāi yǐn shí jìn fèng qì dān zhī huò yǐ zhèng zhé zhī guì nù yuē: shì láng zhī gù shì guì dú bù zhī yé kāi yǐ yán bù cóng jí qǐ bà qù suì chú bǎo wén gé dài zhì gōng cí.
曾開奏論不當講和與夷狄共事(刪此五字)不報開見秦檜具言不可通和之狀檜不答開引石晉奉契丹之禍以證折之檜怒曰:侍郎知故事檜獨不知耶開以言不從即乞罷去遂除寶文閣待制宮祠。
yǐn tūn chú lǐ bù shì láng jiān shì jiǎng.
尹焞除禮部侍郎兼侍講。
zhì yuē: dé yí xián ér wàn bāng níng jǔ yì mín ér tiān xià fú zì jì lù yuán xiàn yú yóu yì yǐ zhēng xiān ér jiǎng xǔ xuē fāng yì chēng shù zhī wèi guǎng liú fēng jì yuǎn cǐ dào qǐn shuāi wǒ dé qí rén jī zhū jìn liè jù guān yǐn tūn kǒu sòng bǎi shì fù sì jiǔ jīng xiān wáng yí yán wén zhū shī xùn jūn zǐ suǒ yǎng dé zì gōng xíng gài dòng jìng zhī yǒu cháng yǐ jìn tuì zhī kě dù shēn gōng yǐ lǎo lǚ cí bì zhī zhāo péi xiù jū shēn shí fù zhuī fēng zhī zhào fèng piān dié shàng shèng dào yì míng gù wǒ hé tuó zhī bān móu rén yì xián zhī dì jué jū zōng bó réng shì jīn huá wǎng qí qīn zāi! fú wǒ xiū mìng yǐn tūn yǐ tài cháng shǎo qīng jiān chóng zhèng diàn shuō jiù tūn fāng yǐ jí gào zài zhōng lǐ bù shì láng céng kāi yǐ dài zhì gōng cí bà qù suì chú tūn wèi lǐ bù shì láng chú zhāng xuàn wèi tài cháng shǎo qīng tūn jí yǐ tài cháng shǎo qīng zhí shì jiāo dài yǔ xuàn lì cí miǎn nǎi yǐ dài zhì tí jǔ wàn shòu guān.
制曰:得遺賢而萬邦甯舉逸民而天下服自季路原憲於遊藝以爭先而蔣詡薛方亦稱述之未廣流風既遠此道寢衰我得其人躋諸近列具官尹焞口誦百氏腹笥九經先王遺言聞諸師訓君子所養得自躬行蓋動靜之有常以進退之可度申公已老屢辭璧之招裴秀居申時赴追鋒之召奉篇迭上聖道益明顧我荷橐之班謀人佚賢之地攫居宗伯仍侍金華往其欽哉!服我休命尹焞以太常少卿兼崇政殿說舊焞方以疾告在中禮部侍郎曾開以待制宮祠罷去遂除焞為禮部侍郎除張絢為太常少卿焞即以太常少卿職事交代與絢力辭免乃以待制提舉萬壽觀。
èr shí rì rén yín bīng bù shì láng jiān quán lì bù shàng shū zhāng dào tiáo zòu qū yǐ jiù hé lì hài.
二十日壬寅兵部侍郎兼權吏部尚書張燾條奏屈已就和利害。
bīng bù shì láng zhāng dào zòu zhǔn dōu shěng sòng dào zhā zi yī dào yún yún, chén qiè wéi lǔ gǎi zuò jīn shǐ zhī lái yù yì hé hǎo jiāng guī wǒ zǐ gōng guī wǒ yuān shèng guī wǒ mǔ hòu guī wǒ zōng zú guī wǒ tǔ dì rén mín qí yì shén shàn qí yán shén gān yǐ wèi xìn rán qiè kǎo qí shuō gài yǐ wèi bǐ fēi wèi wǒ jiǎ bīng zhī shèng yě. dàn wǒ tǔ dì xíng shì zhī qiáng yě. ér jù yǒu cǐ yì qí láng zǐ yě shān cǐ sān zì xīn wèi yì cè yě. lùn zhě wèi zhōng yuán zhī dì bǐ zì zhī jué bù néng yǒu yě. gù yǒu cǐ yì. yòu wèi bǐ yīn fèi liú yù rén xīn suì yí jù wǒ chéng xián huī fù tǔ dì gù yǒu cǐ yì. yòu wèi qì dān lín yá jiàn yǒu xìng fù zhī shì bǐ jì yǔ wǒ wèi shēn chóu fēi shī dà ēn yú wǒ wú yǐ jié wú qióng zhī yuán yě. gù yǒu cǐ yì. yòu wèi bǐ guó zhǔ yàn bīng wèi rì jiǔ yǐ. gū wù xiū xī gù yǒu cǐ yì. yòu wèi lǔ qiú èr zì gǎi zuò wū qí mài yǐ sǐ xīn qiú zhī gǎi zuò qí zhǔ xīn lì jù bù gǎn dāng tuī bì zài guó yǔ guó rén yuē bì jǐn guī wǒ fù mǔ.
兵部侍郎張燾奏准都省送到劄子一道云云,臣竊惟虜(改作金)使之來欲議和好將歸我梓宮歸我淵聖歸我母后歸我宗族歸我土地人民其意甚善其言甚甘以為信然竊考其說蓋以謂彼非畏我甲兵之盛也。憚我土地形勢之強也。而遽有此議其狼子野(刪此三字)心未易測也。論者謂中原之地彼自知決不能有也。故有此議。又謂彼因廢劉豫人心遂疑懼我乘閒恢復土地故有此議。又謂契丹林牙漸有興復之勢彼既與我為深仇非施大恩於我無以結無窮之援也。故有此議。又謂彼國主厭兵為日久矣。姑務休息故有此議。又謂虜酋(二字改作烏奇邁)已死新酋之(改作其主新)立懼不敢當推避再國與國人約必盡歸我父母。
zōng zú guó rén xǔ zhī rán hòu gǎn lì gù yǒu cǐ yì fán shì shù zhě yán jiē yǒu lǐ lǔ gǎi zuò dí jì guǒ chū yú cǐ kě wèi shàn zì wèi móu yǐ. cǐ bì xià suǒ yǐ bì xìn wú yí yù qū yǐ ér tīng zhī yě. rán zī shì tǐ zhì dà zhèn gǔ suǒ wú qǐ lǔ gǎi zuò bǐ néng wèi shí guān tiān yì chén qǐng yī wàn bì xià tuī yuán zhī chuán yuē: tiān jiāng xìng zhī shuí néng fèi zhī. yòu yuē: tiān zhī suǒ huài bù kě zhī yě. rán zé zì gǔ yǒu tiān xià guó jiā zhě qí zhì luàn xìng fèi hé cháng bù běn hū! tiān wǒ zǔ zōng shòu mìng yú tiān guāng yǒu tiān xià yì shì dài dé bǎi shù shí nián bù xìng zhì xuān hé xián tiān xià zhī luàn jí yǐ. tiān yòng jiàng huò yú wǒ guó jiā yǐ zhì jìng kāng zhī biàn èr dì bō qiān jiǔ zú zhuǎn xǐ zōng miào huī fèi líng qǐn qiū xū tǔ dì xiàn mò tiān xià bǎn dàng shì qǐ rén lì zhī suǒ néng wèi zāi! shàng tiān jiǎ shǒu yú lǔ gǎi zuò bǐ ér yǐ yǐ. jīn lǔ gǎi zuò bǐ yī dàn jǐn yù yǐ guī yú wǒ yì qǐ rén lì zhī suǒ néng wèi zāi! gāo gāo zài shàng bì yǒu jiān cǐ zhě yǐ. yóu shì yán zhī jīn rì zhī yì shǐ tiān wèi huǐ huò zé wèi jiàn qí kě shǐ tiān jì huǐ huò zé wú cǐ zì gǎi zuò yì hé suǒ bù kě qǐ kuáng lǔ suǒ néng qīng shān cǐ liù zì zāi! chén qǐng kǎo rén shì yǐ yàn tiān yì bì xià fēi lóng jì zhōu tiān suǒ mìng yě. lǔ gǎi zuò dí qí lǚ fàn gǎi zuò kuī xíng què zú yǐ wú lǜ tiān suǒ bǎo yě. suì zài jiǎ yín yī zhàn ér bài lǔ gǎi zuò dí shī tiān suǒ zàn yě. suì zài bǐng chén zài zhàn ér què liú yù yì tiān suǒ zàn yě. suì zài dīng sì lì qióng suī pàn nǎi wèi wěi qí fèi miè zhī zī yì tiān suǒ zàn yě. shì gài bì xià gōng lǚ jiān nán cè shēn xiū xíng bù dé lì zhèng shàng dāng tiān yì ér tiān yòu zhī suǒ zhì yě. chén yǐ shì zhī shàng tiān huǐ huò gài yǒu rì yǐ. zhōng xìng zhī qī yì bù yuǎn yǐ. yuān yuàn bì xià gū shǎo rěn zhī yì wù zì xiū yì wù zì zhì shǎn yì wù zì qiáng yǐ xiǎng tiān xīn yǐ tīng tiān mìng yǐ qí tiān shí shí zhī jì zhì yán wú bù lì zé hé zhàn bù shèng hé gōng bù kè hé wèi bù chéng hé gōng bù lì zǐ gōng hé huàn hū! bù hái yuān shèng hé huàn hū! bù fǎn mǔ hòu hé huàn hū! bù guī zōng zú hé huàn hū! bù fù zōng miào líng qǐn hé huàn hū! bù néng shàn xiū nán běi zhī mín hé huàn hū! bù néng hùn yī jīn cǐ xuān yì wéi gū tīng zhī ér wú bì xìn kě yě. bǐ shǐ jì yǐ jí jìng shì gù nán jù mìng míng qí guǒ yǒu yuàn hé zhī yì rú qián suǒ chén rú wǒ suǒ yù shì bì tiān yòu qí zhōng shǐ zhī huǐ zuì bì bù fù qiáng wǒ yǐ nán xíng zhī shàn zé zài wǒ zhě jiāng yǐ jì xíng zhī lǐ dài zhī zé shì hé huàn hū! bù chéng.. ruò qí chū wú cǐ xīn èr sān zhī shuō zé wǒ bì bù kě xíng zhī lǐ ér yào wǒ bì bù kě cóng zhī shì qí bāo cáng hé suǒ bù yǒu ān zhī fēi shàng tiān jiān wǒ fù chóu zhī zhì biàn dāng mìng jiāng qǐ ér yīng zhī cǐ chén qū qū zhī yú jiàn yě. qí tā lì hài qún chén shù néng yán zhī chén bù fù chén fú yuàn bì xià duàn zì yuān zhōng mǔ qǔ bì yú lǔ xī yí lǔ shān cǐ èr zì běi miàn ér chén shì zhī yǐ shì ér jì hé yì zhī bì chéng fēi chén suǒ gǎn zhī yě. shàng lǎn zòu yuē: zhèn fēi bù zhī cǐ dì xìng bīng yǐ lái dài jiāng yī jì wú gū zhī mín gān ài nán běi shí suǒ bù rěn gù bù dàn qū shēn yǐ chéng hé qīng dì sī zhī dào suì tuì suì yǒu zài shàng zhāng zhī yì.
宗族國人許之然後敢立故有此議凡是數者言皆有理虜(改作敵)計果出於此可謂善自為謀矣。此陛下所(以必)信無疑欲屈已而聽之也。然茲事體至大振古所無豈虜(改作彼)能為實關天意臣請一萬陛下推原之《傳》曰:天將興之誰能廢之。又曰:天之所壞不可支也。然則自古有天下國家者其治亂興廢曷嘗不本乎!天我祖宗受命於天光有天下奕世戴德百數十年不幸至宣和閒天下之亂極矣。天用降禍於我國家以致靖康之變二帝播遷九族轉徙宗廟隳廢陵寢邱墟土地陷歿天下板蕩是豈人力之所能為哉!上天假手於虜(改作彼)而已矣。今虜(改作彼)一旦盡欲以歸於我亦豈人力之所能為哉!高高在上必有監此者矣。由是言之今日之議使天未悔禍則未見其可使天既悔禍則無(此字改作亦何)所不可豈狂虜所能輕(刪此六字)哉!臣請考人事以驗天意陛下飛龍濟州天所命也。虜(改作敵)騎屢犯(改作窺)行闕卒以無慮天所保也。歲在甲寅一戰而敗虜(改作敵)師天所贊也。歲在丙辰再戰而卻劉豫亦天所贊也。歲在丁巳酈瓊雖叛乃為偽齊廢滅之資亦天所贊也。是蓋陛下躬履艱難側身修行布德立政上當天意而天佑之所致也。臣以是知上天悔禍蓋有日矣。中興之期亦不遠矣。淵願陛下姑少忍之益務自修益務自治閃益務自強以享天心以聽天命以俟天時時之既至言無不利則何戰不勝何攻不克何為不成何功不立梓宮何患乎!不還淵聖何患乎!不返母后何患乎!不歸宗族何患乎!不復宗廟陵寢何患乎!不能繕修南北之民何患乎!不能混一今此宣議惟姑聽之而無必信可也。彼使既已及境勢固難拒命名其果有願和之意如前所陳如我所欲是必天誘其衷使之悔罪必不復強我以難行之扇則在我者將以既行之禮待之)則事何患乎!不成。。若其初無此心二三之說責我必不可行之禮而要我必不可從之事其包藏何所不有安知非上天堅我復讎之志便當命將起而應之此臣區區之愚見也。其他利害群臣數能言之臣不復陳伏願陛下斷自淵衷母取必於虜(膝夷虜(刪此二字)北面而臣事之以是而覬和議之必成非臣所敢知也。上覽奏曰:朕非不知此第興兵以來殆將一紀無辜之民肝愛南北實所不忍故不憚屈身以成和卿第思之燾遂退遂有(再上)章之意。
lì bù shì láng wèi gāng tiáo zòu qū yǐ jiù hé lì hài.
吏部侍郎魏矼條奏屈已就和利害。
lì bù shì láng wèi gāng zòu chén zhǔn shū mì yuàn zhā zi shèng zhǐ yǐ dà jīn qiǎn shǐ zhì jìng yì yù qū yǐ jiù hé lìng shì cóng tái jiàn xiáng sī suǒ yí tiáo zòu lái shàng chén pěng dú zài sì bù jué tì sì zhī héng yì yě. yǎng wéi bì xià dào zǐ gōng zhī wèi hái niàn mǔ hòu zhī zài yuǎn shāng líng qǐn gōng què zhī jiǔ jī huì sào sī xiōng dì zōng zú zhī wèi dé huì jù tòng nán běi bīng mín zhī wèi dé xiū xī yì yù qū jǐ jiù hé chéng yǒu bù dé yǐ zhě rán chén wén tiān xià dà jiè èr shì qīn wéi xiào shì jūn wéi zhōng suǒ yí fèng yǐ zhōu xuán bù kě shī zhuì zhě yě. bì xià wèi qīn ér qū xiào chéng zhì yǐ. qún chén shì bì xià qí dé bù jǐn zhōng hū! chén sù bù shú lǔ gǎi zuò dí qíng bù zhī shǐ rén suǒ ǎn zhě hé lǐ bì xià suǒ yǐ qū jǐ zhě hé shì wén zhū dào lù zhī yán wèi jīn rén qǐng lì wěi qí shǐ zhī qū xī lìng shòu běi miàn zhī lǐ mí suǒ bù zhì suì shí zhī gòng mí suǒ bù qǔ jīn xū yú wǒ wèi bì jǐn rán yǐ shì liào zhī qí xián bì yǒu bù kě cóng zhě rú qū xī shòu lìng zé dà bù kě cóng zhě yě. zéi yù běn pǐ fū ěr jì wèi jīn rén suǒ lì ēn mò dà yān běi miàn bài wǔ lǐ yì yí zhī bì xià chéng yī zǔ qī zōng jī yè hǎi nèi ài dài yī jì yú zī tiān mìng yǒu guī hé jí yú jīn guó hū! chuán wén fèng shǐ zhī guī wèi jīn rén xī cóng wǒ suǒ yù bù fù yǒu suǒ xū qí chéng rán yé bì wú nán xíng zhī lǐ yǐ zhòng kùn wǒ bì xià hé yòng guò wèi bēi rǔ yǐ qǔ qīng wǔ hū! rú huò gù wèi bù kě cóng zhī shì xiān yǒu suǒ yào zé qí guǐ zhà zhī shān cǐ sān zì qíng gù kě jiàn yǐ. tǎng huò qīng yì cóng zhī qū xī shòu lìng tā shí fǎn wèi suǒ zhì hào lìng fèi zhì jiāng chū qí shǒu yī yǒu bù cóng biàn shēng bīng yǔ duó zài bǐ fēi jì zhī de yě. nán shǐ hái wǒ kòng dì rú zhī hé ér kě bǎo nán yù qǐn bīng rú zhī hé ér kě qǐn suī yù xī mín rú zhī hé ér kě xī chǔ rén zhōng jiǎ tǔ bō jié méng qián shǐ zài zhī xiáng yǐ. yōng dé bù lǜ hū!. qiě lǐ jīng fù chóu zhī yì chén wèi xiá lùn yě. gū yǐ rén zhǔ zhī xiào lùn zhī kǒng zǐ chēng míng wáng zhī xiào zhì tiān xià zé yuē: tiān xià hé píng zāi hài bù shēng huò luàn bù zuò gù yǐ yī rén yǒu qìng zhào mín lài zhī wèi tiān zǐ zhī xiào fāng jīn zōng miào shè jì wéi bì xià shì yī tiān xià shēng líng wéi bì xià shì lài bì xià jì yù wèi qīn shǎo qū gèng yù shěn sī zōng shè ān wēi zhī jī yǔ fū tiān xià zhì luàn zhī suǒ xì kǎo zhī gǔ yì zhuó zhī qún qíng zé qí jīng jiǔ kě xíng zhě xíng zhī qí bù kě cóng zhě yǐ guó rén zhī yì jù zhī, shù jǐ jūn mín zhī xīn bù zhì huái fèn. qiě wú shì qí zhī huǐ yě. zōng shè ān ér guó jiā kě bǎo cǐ fēi tiān zǐ zhī xiào hū! shào xìng sān nián lǔ gǎi zuò jīn shǐ jù zhì cháo tíng shù qiǎn guān bào pìn míng nián shǐ rén fāng. qiě jiāo chí ér hú lǔ gǎi zuò jīn bīng qīn huái diān yǐ. tiān qǐ bì xià zhī xīn liù shī lín cì jiāng shàng lì wèi zhàn shǒu zhī jù qí dōng wèi liáng chén děng yǐ shǐ shì huí lǔ gǎi zuò jīn rén yuē zài qiǎn shǐ dà wèi fěi bàng zhī yǔ bì xià wù qí jiān shān cǐ zì jì shǐ bù fù qiǎn lǔ gǎi zuò jīn suì yǐn qù chén shì shí yǐ jū yán lù lǚ chén zì zhì zhī cè qián hòu shù qiān yán bù guò nèi xiū zhèng shì wài rǎng yí dí shān bù guò zhì cǐ shí zì zhāng shū jù zài kě kǎo ér zhī jīn bì xià yīn lǔ gǎi zuò jīn shǐ zhī lái.
吏部侍郎魏矼奏臣准樞密院劄子聖旨以大金遣使至境意欲屈已就和令侍從台諫詳思所宜條奏來上臣捧讀再四不覺涕泗之橫臆也。仰惟陛下悼梓宮之未還念母后之在遠傷陵寢宮闕之久稽會埽思兄弟宗族之未得會聚痛南北兵民之未得休息意欲屈己就和誠有不得已者然臣聞天下大戒二事親惟孝事君惟忠所宜奉以周旋不可失墜者也。陛下為親而屈孝誠至矣。群臣事陛下其得不盡忠乎!臣素不熟虜(改作敵)情不知使人所埯者何禮陛下所以屈己者何事聞諸道路之言謂金人頃立偽齊使之屈膝令受北面之禮靡所不至歲時之貢靡所不取今需於我謂必盡然以事料之其閒必有不可從者如屈膝受令則大不可從者也。賊豫本匹夫爾既為金人所立恩莫大焉北面拜舞禮亦宜之陛下承一祖七宗基業海內愛戴一紀於茲天命有歸何籍於金國乎!傳聞奉使之歸謂金人悉從我所欲不復有所需其誠然耶必無難行之禮以重困我陛下何用過為卑辱以取輕侮乎!如或故為不可從之事先有所要則其詭詐之(刪此三字)情故可見矣。儻或輕易從之屈膝受令他時反為所制號令廢置將出其手一有不從便生兵予奪在彼非計之得也。難使還我空地如之何而可保難欲寢兵如之何而可寢雖欲息民如之何而可息楚人衷甲吐蕃刦盟前史載之詳矣。庸得不慮乎!。且禮經復讎之義臣未暇論也。姑以人主之孝論之孔子稱明王之孝治天下則曰:天下和平災害不生禍亂不作故以一人有慶兆民賴之為天子之孝方今宗廟社稷惟陛下是依天下生靈惟陛下是賴陛下既欲為親少屈更欲審思宗社安危之機與夫天下治亂之所系考之古誼酌之群情擇其經久可行者行之其不可從者以國人之意拒之,庶幾軍民之心不至懷憤。且無噬臍之悔也。宗社安而國家可保此非天子之孝乎!紹興三年虜(改作金)使遽至朝廷數遣官報聘明年使人方。且交馳而胡虜(改作金兵)侵淮甸矣。天啟陛下之心六師鱗次江上力為戰守之具其冬魏良臣等以使事回虜(改作金)人約再遣使大為誹謗之語陛下悟其奸(刪此字)計使不復遣虜(改作金)遂引去臣是時以居言路屢陳自治之策前後數千言不過內修政事外攘夷狄(刪不過至此十字)章疏具在可考而知今陛下因虜(改作金)使之來。
bó xún zài tíng yú chū bù zhī hé yì qū zhé gù jiāng hé cí yǐ duì yì wén mèng zǐ yún: zuǒ yòu jiē yuē: bù kě wù tīng guó rén jiē yuē: bù kě rán hòu chá zhī jiàn bù kě yān rán hòu qù zhī rú cǐ rán hòu kě yǐ wèi mín fù mǔ suǒ wèi guó rén zhě bù guò wàn mín yǔ sān jūn ěr jìn shēn yǔ wàn mín yī tǐ dà jiāng yǔ sān jūn yī tǐ jīn bì xià xún yú jìn shēn mín qíng dà kě jiàn yǐ. wéi sān jūn zhī xīn wèi zhī suǒ xiàng hé róng guó zhī dà shì shān cǐ liù zì, qǐ kě bù fǎng zhī bīng jiāng hū! yù wàng shèng cí sù zhào dà jiāng gè dài suǒ bù jìn shàng tǒng guān shù rén tóng lái yǐ qū jǐ shì mù guǎng jiā fǎng zhī bīng jiāng hū! yù wàng shèng cí sù zhào dà jiāng gè dài suǒ bù jìn shàng tǒng zhì guān shù rén tóng lái yǐ qū jǐ shì mù guǎng jiā fǎng wèn yǐ sāi tā rì yì wài zhī yōu bǐ, huò yǐ wèi bù kě biàn néng gǔ zuò qí qì yì jiān shǒu yù zhī bèi yě. dì yáo jī yú zhòng shě jǐ cóng rén yǐ chéng dì yè fú jiān bù cóng jǔ guó zhī yán zhōng zhì féi shuǐ zhī bài lì hài jiào rán míng shén chén gù zhī bì xià xiào sī zhī qiè lì néng jiù hé ér chén suǒ yán rú cǐ chéng yǐ bì xià zhī shēn zhì bù gǎn yǒu yǐn yǐ wèi jǐ sī yě. mèng zǐ yuē: jūn rú bǐ hé zāi! qiáng wèi shàn ér jǐ wéi bì xià liú shén xìng chá.
博詢在庭愚初不知和議曲折顧將何辭以對抑聞孟子云:左右皆曰:不可勿聽國人皆曰:不可然後察之見不可焉然後去之如此然後可以為民父母所謂國人者不過萬民與三軍耳縉紳與萬民一體大將與三軍一體今陛下詢於縉紳民情大可見矣。惟三軍之心未知所向和戎國之大事(刪此六字),豈可不訪之兵將乎!欲望聖慈速召大將各帶所部近上統官數人同來以屈己事目廣加訪之兵將乎!欲望聖慈速召大將各帶所部近上統制官數人同來以屈己事目廣加訪問以塞他日意外之憂彼,或以為不可變能鼓作其氣益堅守御之備也。帝堯稽於眾捨己從人以成帝業苻堅不從舉國之言終致淝水之敗利害較然明甚臣固知陛下孝思之切力能就和而臣所言如此誠以陛下之深知不敢有隱以為己私也。孟子曰:君如彼何哉!強為善而己惟陛下留神幸察。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi bā shí wǔ jiào kān jì.
※卷一百八十五校勘記。
shì bì nán cóng nán wù zuò bù qiú lǔ, qǐ yǒu jiǎng hé zhī yì yì wù zuò yì wú zhǔ jiāng yù yíng zhī zhǔ yīng zuò zhū shì gù zéi yǒu jiǎng hé zhī yì tuō jiǎng zì wǒ jì zēng xiū wǔ shì wǒ jì wù zuò jì wǒ yú dū yì fēi zéi gǎn yǒu yě. yú zì yǎn suǒ wù zuò gǎn qǐ kuáng lǔ suǒ néng qīng zhòng zāi! tuō zhòng zì.
事必難從(難誤作不)酋虜,豈有講和之意(意誤作議)吳主將欲迎之(主應作諸)是故賊有講和之議(脫講字)我既增修武事(我既誤作既我)於都邑非賊敢有也。(於字衍所誤作敢)豈狂虜所能輕重哉!(脫重字)。