yán xìng xià zhì jiǔ shí.
炎興下帙九十。
qǐ shào xìng bā nián shí èr yuè yī rì guǐ chǒu, jǐn qí rì.
起紹興八年十二月一日癸丑,盡其日。
tài fǔ sì chéng mǒu rén zài shàng shū.
太府寺丞某人再上書。
shū yuē: chén qù nián shí yuè cháng shàng shōu chén kuáng gǔ zhī shuō mào qiān shèng tīng jì méng ruì ēn zhào chén cì duì zhuó chén tài fǔ jīn sì quán nián chén zhī shuō yuē: chén wén tiān xià shì chéng bài dé shī zài lǐ bù zài xíng xíng zhě zhòng rén gòng zhēng zhī dì lǐ zhě zhòng suǒ bù jiàn zhī chù gòng zhēng zhī dì jǔ shì jiē zú yǐ zhī zhī bù jiàn zhī chù fēi gāo zhì yuǎn shí zhě bù néng biàn yuàn bì xià yóu xīn yú suǒ bù zhēng zhī dì yǐ qiú zhì ān zhī lǐ wù tān gōng yú xū yú wù sàng zhì yú shǎo qū bì xià de zhì ān zhī lǐ ér xíng zhī zé zú yǐ zhī bǐ bài wáng zhī lǐ yǐ. fū jiāo zhī huì yuè rén xíng chéng yú wú wú wáng cóng zhī wú yǒu wáng zhī lǐ yě. dāng shí wéi wǔ zǐ xū fàn lǐ shí zhī hóng mén zhī huì xiàng yǔ zòng pèi gōng shǐ qù chǔ yǒu wáng zhè lǐ yě. dāng shí wéi fàn zēng zhāng liáng shí zhī fāng fū jiāo hóng mén zhī jǔ nǎi fū chāi xiàng yǔ shèng chén rú sì zǐ yán qí wáng xíng yú shù nián zhī qián zhě yǐ lǐ zhī zhī yě. hé zé yǐ bīng xióng tiān xià suī shèng shí yóu dāng jù huò ér gǎn yǐ yàn jì zhī hū! chǔ líng wáng kè chén mín cóng luàn rú guī zhì bó hǎo shèng bù yǐ hū bì yú zhǒu yè zhī biàn lǔ luàn zhōng guó gǎi zuò jīn rén xìng bīng. qiě yī jì yǐ. tiān zhī jiǎ yòu bù shàn fēi zhù zhī yě. hòu qí qián zi è ér jiàng zhī fá lǔ gǎi zuò bǐ dú bù wù ěr jìn gāo zǔ qī tiān pàn zhǔ yǐ lǔ gǎi zuò qì dān wèi zhòng bù néng zài shì pàn wáng wú yú zhào dé jūn wèi yē lǜ dé guāng móu dé guāng nǎi yǐ qí zi yán shòu wèi zuì shǒu qí hòu sàng miè wú lèi bǐ liú yù zhě zhù lǔ gǎi zuò jīn wèi nüè jìng táng dé jūn zhī huò yù bì bù miǎn bì xià gū qí zhī chén zhī wèi shì shuō gài yì kuí yú lǐ zhī qí yǒu rán zhě yě. shì shí cháo tíng xiān qiǎn wáng lún fèng shǐ lǔ gǎi zuò běi tíng jì fù mìng ér liú yù sì wèi lǔ shān cǐ zì suǒ zhú chén zhī shuō shì yī yàn yǐ. wèi jǐ wáng lún zài shǐ jǔ guó fēn fēn gè chū yì lùn bì xià kǎi rán nǎi zhǔ hé yì fēi bì xià yóu xīn yú rén suǒ bù zhēng zhī dì yǐ qiú zhì ān zhī lǐ ér néng dú jiàn zhāo míng rú cǐ yé jì dé zhì ān zhī lǐ zé zhī bǐ bài wáng zhī lǐ ān zhī chén zhī shuō bù zhōng yàn hū! jīn nián lǔ gǎi zuò jīn shǐ wū líng gǎi zuò wū líng ā sī móu lái yì shì sì suì jīn. yòu qiǎn zhāng tōng gǔ xiāo zhé lái pìn. qiě xǔ jiāo gē hé nán dì jiè hái zǐ gōng guī dōng cháo yuān shèng huáng zú yì zhě zá rán jǐn yǐ wèi zhà shān cǐ zì gǎi zuò bù kě xìn sì ér jiàn xíng rén guò suǒ lǐ yí. yòu sì yì duó zhī shuō hé zhòng rén zhī nán xiǎo yī zhì shì hū! chén sù yè yǐ sī bì xià zhī suǒ yǐ fèng tiān tiān zhī suǒ yǐ rén yòu bì xià wú guò cǐ jǔ shēn lǜ huò zhě yì duó zhī shuō shǎo xuàn shèng cí bì xià xī yī rì zhī qū ér duò qí chū xīn báo wù xì gù què zhé guǎng qián shuō yǐ gù shèng yì zhī suǒ de chén wén róu néng zhì gāng ruò néng zhì qiáng róu zhě dé yě. gāng zhě zéi yě. ruò zhě rén zhī suǒ zhù qiáng zhě rén zhī suǒ gōng gù sān lüè yuē: mò bù tān qiáng xiān néng shǒu wēi shèng rén cún zhī dòng yīng shì jī cáng zhī xiōng yì ér dí guó fú. yòu yuē: dí qiáng xià zhī dí líng dài zhī dí bào suī.
《書》曰:臣去年十月嘗上收陳狂瞽之說冒千聖聽繼蒙睿恩召臣賜對擢臣太府今巳全年臣之說曰:臣聞天下事成敗得失在理不在形形者眾人共爭之地理者眾所不見之處共爭之地舉世皆足以知之不見之處非高智遠識者不能辨願陛下游心於所不爭之地以求治安之理勿貪功於須臾勿喪志於少屈陛下得治安之理而行之則足以知彼敗亡之理矣。夫椒之會越人行成於吳吳王從之吳有亡之理也。當時惟伍子胥范蠡識之鴻門之會項羽縱沛公使去楚有亡這理也。當時惟范增張良識之方夫椒鴻門之舉乃夫差項羽盛晨如四子言其亡形於數年之前者以理知之也。何則以兵雄天下雖盛時尤當懼禍而敢以厭繼之乎!楚靈王克陳民從亂如歸智伯好勝不已忽斃於肘腋之變虜亂中國(改作金人興兵)。且一紀矣。天之假佑不善非助之也。厚其鉗子惡而降之罰虜(改作彼)獨不悟耳晉高祖欺天叛主倚虜(改作契丹)為重不能再世叛亡無餘趙德鈞為耶律德光謀德光乃以其子延壽為罪首其後喪滅無類彼劉豫者助虜(改作金)為虐敬塘德鈞之禍豫必不免陛下姑俟之臣之為是說蓋亦揆於理知其有然者也。是時朝廷先遣王倫奉使虜(改作北)庭既復命而劉豫巳為虜(刪此字)所逐臣之說似一驗矣。未幾王倫再使舉國紛紛各出異論陛下慨然乃主和議(非陛)下游心於人所不爭之地以求治安之理而能獨見昭明如此耶既得治安之理則知彼敗亡之理安知臣之說不終驗乎!今年虜(改作金)使烏陵(改作烏凌阿)思謀來議事巳遂今。又遣張通古蕭哲來聘。且許交割河南地界還梓宮歸東朝淵聖皇族議者雜然盡以為詐(刪此字改作不可信)巳而見行人過索禮儀。又肆臆度之說何眾人之難曉一至是乎!臣夙夜以思陛下之所以奉天天之所以仁佑陛下無過此舉深慮或者臆度之說少眩聖慈陛下惜一日之屈而墮其初心薄物細故(闕)輒廣前說以固聖意之所得臣聞柔能制剛弱能制強柔者德也。剛者賊也。弱者人之所助強者人之所攻故三略曰:莫不貪強鮮能守微聖人存之動應事機藏之胸臆而敵國服。又曰:敵強下之敵陵待之敵暴綏。
zhī dí bèi yì zhī yǐ qí xū yú shǐ qì pí yú rén yī zhàn wèi yǒng bì xià yào dé yòng róu shǒu wēi guān biàn yǐ yīng jīn rì zhī shì jī yòng shì shuō yǐ. tài gōng gào wén wáng rì zhēng shèng bù dòu dà bīng bù chuàng zhì niǎo jiāng jī bēi fēi liǎn yì měng shòu jiāng bó mǐ ěr fǔ fú shèng rén jiāng dòng bì yǒu yú sè wèi liáo zi rì jī zài yú yīng shì zhèng zài yú yì biǎo shèn zài yú yú xiǎo zhì zài yú zhì dà bì xià cóng lǔ gǎi zuò jīn rén zhī hé ér suì wàng fù xiōng zhī shēn chóu hū! zōng shè zhī dà chǐ hū! gài jiāng yǒu yǐ wèi yě. rú shì zé shěn jī zhì shèng wèi xiǎo zhì dà yīng shì shuō yǐ. sūn wǔ rì lì ér yòu zhī bēi ér jiāo zhī wú qǐ yuē: bīng yǒu wǔ rì yì rì qiáng rì gāng rì bào rì nì yì bì yǐ lǐ fú qiáng bì yǐ qiān fú gāng bì yǐ cí fú bào bì yǐ zhà fú nì yì bì yǐ lǐ fú qiáng bì yǐ qiān fú gāng bì yǐ cí fú bào bì yǐ zhà fú nì bì yǐ quán fú jīn yǔ zhī lì nǎi suǒ yǐ yòu zhī yě. zì bēi nǎi suǒ yǐ jiāo zhī yě. bǐ yǐ qiáng wǒ yǐ qiān bǐ yǐ nì wǒ yǐ quán hé sūn wú zhì dí zhī dào zhuó rán wú kě yí zhě. yòu shí èr fá yì rì yīn qí suǒ xǐ bǐ jiāng shēng jiāo gǒu néng yīn zhī bì néng qù zhī. yòu rì bēi cí wěi tīng shùn mìng ér hé bǐ jiāng bù zhēng jiān jié nǎi dìng. yòu rì hòu qí huì ér gù qí xīn zhì qí dà zūn yǐ tōu qí zhì shì zhī bì xìn yǐ dé qí qíng zú qí fù guì yǐ sāi qí guó. yòu rì yǎng qí luàn jìn qí yáo yòu zhī yǐ dà shì shàng chá ér yǔ tiān xià tú zhī fán gǔ rén suǒ yǐ zì qū ér jiù shì zhě yú shí èr fá ér yǒu qī shuō hé bì xià jīn rì zhī suǒ wèi shǐ gǔ rén yán jiē bù zú xìn zé sì shǐ yī kě xìn yān bì xià, qǐ bù suí dé zhì yě zāi! xī zhī lùn bīng fǎ zhī yào zhě rì fán yòng bīng zhī dào mò guò èr zhě dú què. yòu huáng dì zhī shū rì yī zhě qián yú dào jǐ yú shén yòng zhī zài yú jī xiǎn zhī zài yú shì chéng zhī zài yú jūn chén gù zhī fēn fēn zhě bù jiě cǐ yě. rán cǐ jiē bì xià qiú zhì ān zhī lǐ yóu xīn yú zhòng suǒ bù zhēng zhī dì ér dé zhī zhě gù fēn yún zhī suǒ bù jiě zhì yú jīn rì zhī shì dài yǒu yì yān bù kě bù yì hé zhě chén bù dé bù lǚ xī chén zhī bì xià sì dé qí miào ér wēi zhě yǐ. shì, qǐ bù jīng shèng lǜ ér lǚ chén zhī zhě, shù jǐ jǐng xiǎo fēn fēn zhī rén ér xī qí shuō yě. wèi wǔ hòu yǔ wú qǐ lùn liù guó zhī sú zhì yú yàn zé yuē: yàn zhèn shǒu ér bù zǒu jī zhī dào dāng líng ér yuǎn zhī chí ér hòu zhī jǐn wǒ chē qí bì bì zhī lù zhì yú sān jìn zé rù zhōng guó yě. lái zé jù qù zé zhuī kě juǎn qí shī yàn jìn yú yí zì gǔ zhōng guó zhī yú yí dí wú néng jǐn miè wáng gài yǐ qí bīng wèi shēng yě. yí dí luàn huá wú shèng yú jìn fāng shí liù guó zhī xióng zhǎng yú zhōng yuán qí xiāng tūn miè zhě jiē yí dí ěr shān yàn jìn zhì cǐ wǔ shí yī zì xià tiān zài xī liú yuān zé shí lè miè zhī shí lè zé rǎn mǐn miè zhī rǎn mǐn zé mù róng chuí miè zhī xī qín zé hè lián dìng miè zhī xī liáng zé jǔ qú méng xùn miè zhī nán jīng zé qǐ fú chì pán miè zhī hòu yàn zé yuán wèi miè zhī yuán wèi suǒ miè zhě sān liú yù suǒ miè zhě èr jìn huán wēn suǒ miè bǎi shǔ lǐ shì ér yǐ fú jiān yī jǔ ér bài yú hé féi lǐ jìng wèi fēi xiè xuán zhī shàn nǎi fú jiān zhī bù shàn gài shí wèi mù róng chuí suǒ xiàn yě. yóu shì yán zhī fēn fēn zhě zhī lùn yǐ wèi yǎng wú bīng yī jǔ ér zú yǐ miè lǔ gǎi zuò dí zhě yì bù tōng hū! gǔ jīn zhī shuō yě. bīng fǎ shuō hài tiān.
之敵悖義之以俟須臾使氣疲於人一戰為勇陛下耀德用柔守微觀變以應今日之事機用是說矣。太公告文王日爭勝不鬥大兵不創鷙鳥將擊卑飛斂翼猛獸將搏弭耳俯伏聖人將動必有愚色尉繚子日機在於應事政在於意表慎在於愚小智在於治大陛下從虜(改作金)人之和而遂忘父兄之深讎乎!宗社之大恥乎!蓋將有以為也。如是則沈機制勝畏小治大應是說矣。孫武日利而誘之卑而驕之吳起曰:兵有五日義日強日剛日暴日逆義必以禮服強必以謙服剛必以辭服暴必以詐服逆義必以禮服強必以謙服剛必以辭服暴必以詐服逆必以權服今與之利乃所以誘之也。自卑乃所以驕之也。彼以強我以謙彼以逆我以權合孫吳制敵之道灼然無可疑者。又十二伐亦日因其所喜彼將生驕苟能因之必能去之。又日卑辭委聽順命而合彼將不爭堅節乃定。又日厚其賄而錮其心致其大尊以偷其志示之必信以得其情足其富貴以塞其國。又日養其亂進其謠誘之以大勢上察而與天下圖之凡古人所以自屈而就事者於十二伐而有七說合陛下今日之所為使古人言皆不足信則巳使一可信焉陛下,豈不遂得志也哉!昔之論兵法之要者日凡(用兵)之道莫過二者獨(闕)。又黃帝之書日一者潛於道幾於神用之在於機顯之在於勢成之在於君臣固知紛紛者不解此也。然此皆陛下求治安之理游心於眾所不爭之地而得之者固紛紜之所不解至於今日之事殆有異焉不可不義和者臣不得不縷悉陳之陛下巳得其妙而微者矣。是,豈不經聖慮而屢陳之者,庶幾警曉紛紛之人而息其說也。魏武侯與吳起論六國之俗至於燕則曰:燕陣守而不走擊之道當陵而遠之馳而後之謹我車騎必避之路至於三晉則入中國也。來則拒去則追可卷其師燕近於夷自古中國之於夷狄無能盡滅亡蓋以其兵為生也。夷狄亂華無盛於晉方十六國之雄長於中原其相吞滅者皆夷狄耳(刪燕近至此五十一字下添在昔)劉淵則石勒滅之石勒則冉閔滅之冉閔則慕容垂滅之西秦則赫連定滅之西涼則沮渠蒙遜滅之南京則乞伏熾磐滅之後燕則元魏滅之元魏所滅者三劉裕所滅者二晉桓溫所滅百蜀李勢而已苻堅一舉而敗於合肥李靖謂非謝玄之善乃苻堅之不善蓋時為慕容垂所陷也。由是言之紛紛者之論以謂養吾兵一舉而足以滅虜(改作敵)者亦不通乎!古今之說也。兵法說害天。
xià zhě tiān xià bì zhī shā tiān xià zhě tiān xià zéi zhī qióng tiān xià zhě tiān xià chóu zhī wēi tiān xià zhě tiān xià zāi zhī lǔ rén xíng shā hài wēi qióng yú tiān xià jiǔ yǐ. tiān xià huái bì zéi chóu zāi zhī xīn lún yú xīng shān rǔ yú tì xuē qí yuàn xūn tiān yě. shā rén zhī fù xiōng lì rén zhī huò cái chén qiè rén zhī zǐ nǚ jiē dào yě. tiān yú dà dào zhōng yòu zhī hū! shān lǔ liù shí yī zì shì èr cǐ zì gǎi zuò jīn rén zhě tiān bì yǒu yǐ chù zhī xià tiān yǐ. zì. yòu kuàng tiān xià zhàn guó wǔ shèng zhě huò sì shèng zhě bì sān shèng zhě bó èr shèng zhě wáng yī shèng zhě dì lǔ gǎi zuò jīn zhī shèng qǐ zhǐ wǔ zāi! qí huò kě lì dài yě. yǐ cǐ zhī bì xià xíng wú zhì ān zhī lǐ yǐ dài lǔ gǎi zuò dí zhī bài wáng zhēn tōng hū! gǔ jīn zhī shuō wèi tiān xià ér fèng tiān dào yě. mèng zǐ yuē: tài wáng shì zhào yù gōu jiàn shì wú wèi tiān zhě yě. tài wáng bì dì tiān xiàng qí xīn gōu jiàn shì chóu tiān xiàng qí cè xiāng qí xīn gù zhào jī wáng zhè ér zhōu zhī bo shì zhì yú sān shí bo nián zhì yú bā bǎi xiāng qí cè yì zú yǐ xuě chǐ ér bà jīn bì xià yǐ tài wáng zhī xīn xíng gōu jiàn zhī cè gù bù kě hū! bì xià dá xiào yú fù mǔ zhì gōng yú xiōng dì dūn mù yú jiǔ zú yī jǔ ér xī rú wú zhì cǐ. yòu tiān xiàng bì xià zhī míng yàn yě. tiān xiàng bì xià zé xiāng tiān xià zhī rén kě yě. xiāng tiān xià zhī rén zé suǒ yǐ chù yí lǔ gǎi zuò dí guó zhě. yòu kě zhī yě. chén wén xìng shī shí wàn zé bù dé cāo shì zhě qī shí wàn jiā gǔ rén yǐ yòng bīng yù qiú rén qíng rì xiǎo yǔ bù xià shí shù rén zhōng yǔ bù xià bǎi shù rén dà yǔ xià xià qiān shù rén shí rén lián bǎi rén zhī shì bǎi rén lián qiān rén zhī shì qiān rén lián wàn rén zhī shì shǐ liáng mín bǎi wàn lián yú líng yǔ shàng bù néng shěng cǐ wēi dào yě. jīn rì zhī yì chéng suī wèi kě yǐ qù bīng ér biàn kě yǐ shǎo xiū bīng yǐ. bù dé cāo shì zhě qī shí wàn jiā yǔ lián yú líng yǔ zhě qiān wàn rén huò xī jiān zhī lè gù bù kě hū! shàn yòng lǐ wú yī nián zhī shí èr bǎi lǐ wú èr nián zhī shí sān bǎi lǐ wú sān nián zhī shí guó xū zé mín pín mín pín zé shàng xià bù qīn dí gōng qí wài mín dào qí nèi shì wèi bì kuì cǐ jīn rì sì chuān zhī shì dà kě lǜ yě. mín liú zhě qīn zhī dì bù gēng zhě rèn zhī zhǔ shèng zhī dào gù bīng fǎ yǐ chéng chēng dì yǐ dì chēng rén yǐ rén chēng sù wèi kě yǐ gù shǒu kě yǐ zhàn shèng jīn sì fāng zhī mín liú zhě bù dé qīn sì fāng zhī tián huāng zhě bù dé gēng jīn rì zhī yì chéng zé bīng zhī shù yú wài zhě kě yǐ yí yú jìn bīng zhī rǒng yú shí zhě kě yǐ tài ér jiǎn xìng nóng sāng ér shěng xiǎng yùn bǐ sì fāng wàn lǐ jǔ wú kē yì chù tì zhī láo tiān xià suī wèi néng qù bīng ér sān chēng zhī shuō sì xíng yǐ. gù bù kě hū! chū bù zhōng zhàn rù bù zú shǒu zhě gǔ rén zhì zhī yǐ shì shì zhě bǎi dài zhī guān suǒ yǐ gěi zhàn shǒu yě. wàn chéng wú qiān shèng zhī zhù bì yǒu bǎi chéng zhī shì gù yuē: tí tiān xià zhī jié zhì ér wú bǎi huò zhī guān wú wèi qí néng zhàn shǒu yě. jīn guān shì zhòng liǎn shāng jiǎ bù tōng cái huò diāo xū qián bǎo kōng fá gōng sī sào dì yì lì guì zhī jì yě. jīn rì zhī yì chéng fèi kě jiàn jī shāng kě jiàn tōng qián kě jiàn zēng biàn jǐng rǎo zhī xí wèi fù mín guī qiān xǐ zhī láo wèi yǒng yè bǐ chéng guō jiāo yě jǔ yǒu hái dìng zhī ān chū zú yǐ zhàn rù zú.
下者天下閉之殺天下者天下賊之窮天下者天下仇之危天下者天下災之虜人行殺害危窮於天下久矣。天下懷閉賊仇災之心淪於腥膻辱於剃削其怨薰天也。殺人之父兄利人之貨財臣妾人之子女皆盜也。天於大盜終右之乎!(刪虜六十一字)是二(此字改作金人)者天必有以處之(下添矣。字)。又況天下戰國五勝者禍四勝者弊三勝者伯二勝者王一勝者帝虜(改作金)之勝豈止五哉!其禍可立待也。以此知陛下行吾治安之理以待虜(改作敵)之敗亡真通乎!古今之說畏天下而奉天道也。孟子曰:太王事肇鬻勾踐事吳畏天者也。太王避地天相其心勾踐事仇天相其策相其心故肇基王這而周之卜世至於三十卜年至於八百相其策亦足以雪恥而霸今陛下以太王之心行勾踐之策顧不可乎!陛下達孝於父母至恭於兄弟敦睦於九族一舉而悉如吾志此。又天相陛下之明驗也。天相陛下則相天下之人可也。相天下之人則所以處夷虜(改作敵國)者。又可知也。臣聞興師十萬則不得操事者七十萬家古人以用兵喻囚人情日小圄不下十數人中圄不下百數人大圄下下千數人十人聯百人之事百人聯千人之事千人聯萬人之事使良民百萬聯於囹圄上不能省此危道也。今日之議成雖未可以去兵而(變可)以少休兵矣。不得操事者七十萬家與(聯於囹圄)者(千萬)人獲息肩之樂顧不可乎!善用里無一年之食二百里無二年之食三百里無三年之食國虛則民貧民貧則上下不親敵攻其外民盜其內是謂必潰此今日四川之事大可慮也。民流者親之地不耕者任之主勝之道故兵法以城稱地以地稱人以人稱粟為可以固守可以戰勝今四方之民流者不得親四方之田荒者不得耕今日之議成則兵之戍於外者可以移於近兵之冗於食者可以汰而減興農桑而省餉運俾四方萬里舉無科抑怵惕之勞天下雖未能去兵而三稱之說巳行矣。顧不可乎!出不中戰入不足守者古人治之以市市者百貸之官所以給戰守也。萬乘無千乘之助必有百乘之市故曰:提天下之節制而無百貨之官無謂其能戰守也。今關市重斂商賈不通財貨彫虛錢寶空乏公私埽地亦立匱之際也。今日之議成費可漸積商可漸通錢可漸增變警擾之習為阜民歸遷徙之勞為永業俾城郭郊野舉有還定之安出足以戰入足。
yǐ shǒu gù bù kě hū! shì sì shì zhě zhì yì xiǎo yě. ér fēn fēn zhī shuō yóu bù jiě yān gài yì wèi zhī sī ěr huò zhě. yòu yuē: wú nà ér qǐng hé zhě móu yě. cí bēi ér yì bèi zhě jìn yě. chén yīng zhī yuē: bì xià qiǎn shǐ yǐ hé qǐng lǔ gǎi zuò jīn yǐ hé yīng fēi wú yuē ér qǐng yě. shǐ rén zhī lái cháng yáng jìng shàng jǔ zhǐ shén gāo yán cí pō jù fēi cí bēi yě. lǔ gǎi zuò jīn yǐ hé yīng chū yú bǎo yǐ. rán yuē: wú nà zé bù kě rì yì bèi zé jìn yì bù kě zài wǒ suǒ yǐ zì zhì ér dài zhī zhě hé rú yě. fū shèng rén yù shì guān shèng shuāi dé shī ér wèi zhī zhì fēi jì cè wú yǐ jué yí fēi jué qí wú yǐ xī kòu gǎi zuò xìn fēi yīn móu wú yǐ chéng gōng cǐ bì xià dà yǒu wèi zhī rì yě. chén yú cǐ duō yǒu shuō yān tǎng dé dan chi zhǐ chǐ zhī dì shǐ chén huò fèng qīng xián zhī yàn yǐ bì qí shuō fēi tè chén zhī xìng shí tiān xià zhī xìng cǐ shū chuán lái yuán běn duō é gū cún zhī yí yǐ chuán yí.
以守顧不可乎!是四事者至易曉也。而紛紛之說猶不解焉蓋亦未之思耳或者。又曰:無納而請和者謀也。辭卑而益備者進也。臣應之曰:陛下遣使以和請虜(改作金)以和應非無約而請也。使人之來徜徉境上舉止甚高言辭頗倨非辭卑也。虜(改作金)以和應出於寶矣。然曰:無納則不可日益備則進亦不可在我所以自治而待之者何如也。夫聖人御世觀盛衰得失而為之制非計策無以決疑非譎奇無以息寇(改作釁)非陰謀無以成功此陛下大有為之日也。臣於此多有說焉儻得丹墀咫尺之地使臣獲奉清閒之燕以畢其說非特臣之幸實天下之幸(此書傳來元本多訛姑存之疑以傳疑)。
hú quán qiān shū wǔ wēi jūn jié dù pàn guān tīng gōng shì.
胡銓簽書武威軍節度判官聽公事。
hú quán yǐ shàng shū qǐ zhǎn qín guì sūn jìn wáng lún suì bà shū mì yuàn biān xiū guān guī xiāng lǐ zhōu xíng zhì chí zhōu guì chí kǒu àn xià yǐ shū bào tí jǔ cháng píng fāng zī zī cháng wèi shū mì yuàn jì yì guān yǔ quán tóng shě nǎi chū chéng zhì guì chí kǒu jiàn quán yú shuì tíng zhōng quán rì céng yǒu jìn bào fǒu zī yuē: yún yún yòu wèn yuē: quán fù zuì zhī rì lìng yǒu zhǐ huī fǒu zī yuē: jìn bào lìng yǔ shè rén chāi qiǎn quán yuē: shàng shū jūn fù. yòu hé chāi qiǎn zī yuē: shū mì yuàn shǔ guān shēng zhuó zé wú bù kě zhě. ruò shè rén chāi qiǎn bù zài zhū zhōu qiān pàn zhī xià quán mò rán.
胡銓以上書乞斬秦檜孫近王倫遂罷樞密院編修官歸鄉里舟行至池州貴池口岸下以書報提舉常平方滋滋嘗為樞密院計議官與銓同舍乃出城至貴池口見銓於稅亭中銓日曾有近報否滋曰:云云又問曰:銓負罪之日另有指揮否滋曰:近報令與舍人差遣銓曰:上書君父。又何差遣滋曰:樞密院屬官升擢則無不可者。若舍人差遣不在諸州簽判之下銓默然。
shū mì fù shǐ wáng shù bà wèi zī zhèng diàn xué shì zhī tán zhōu jiān hú nán ān fǔ zhì zhì dà shǐ.
樞密副使王庶罷為資政殿學士知潭州兼湖南安撫制置大使。
wáng shù lèi zòu zhā qǐ zhì bīng róng bù jiǎng hé bù xǐng suì yǐ jí qǐ jiě jī zhèng wǔ shàng zhāng ér hòu huò qǐng yǐ zī zhèng diàn bù shì chū zhī tán zhōu jí bì cí lì qǐng yuē: yǐ chén yì yì wǎng gōng bì zhì rén yán qǐ gǎi chú yī gōng guān chāi qiǎn bù yǔn fù wēn yán yù qiǎn zhī.
王庶累奏劄乞治兵戎不講和不省遂以疾乞解機政五上章而後獲請以資政殿不士出知潭州及陛辭力請曰:以臣異議罔功必致人言乞改除一宮觀差遣不允復溫言諭遣之。
wáng shù cí tán zhōu.
王庶辭潭州。
chén jīn yuè èr shí èr rì zhǔn shàng shū shěng zhā zi méng ēn chú chén zī zhèng diàn xué shì zhī tán zhōu zhě wén mìng zhèn jīng mò zhī suǒ cuò fú niàn chén cái shù shū pìn jí bìng qīn líng lǚ kòng kǔn chéng qǐ bì jī mì jì táo kuàng chí miǎn fù shǐ lìng gǎn wèi dé yì yōu lóng huī shù tiǎn rù bǐ zhī tōng bān jī diàn jiǎ shǒu dà fān chén suī zhì yú hé kě wàng shòu shì yí shè zhǎng shā zhī jù zhèn wèi jiāng biǎo zhī shàng liú shèn zé lǎo chéng yòng kuān yōu wò chén běn yǐ shí mèi zhì zhī xián sàn huò shǎo suì yú sù xīn ér nǎi mào chǒng dāo róng bì yǒu guāi yú qīng yì shěn yǐ wú néng báo zhí kěn cí yòu mì zhī sī, qǐ kě gèng jiā chóng zī zhòng rèn làn yīng fān xuān zhī jì jué zhì bài shì yǎng wù shèng zhī fú wàng dà cí tè chuí jīn chá shōu huí huàn hào yǔn mù shī yán suǒ yǒu qián jiàn ēn mìng chén bù gǎn zhī shòu yù qǐ yī zài wài guān guān chāi qiǎn cū ān wēi fēn yǐ yǎng shuāi cán yì shí gōu hè wèi tián jīn lì shāo fù shì dān quǎn mǎ zhī láo yǎng dá qián kūn zhī shī chén wú rèn kěn qí.
臣今月二十二日准尚書省劄子蒙恩除臣資政殿學士知潭州者聞命震驚莫知所措伏念臣材術疏聘疾病侵陵屢控悃誠乞避機密覬逃曠弛免負使令敢謂德意優隆徽數腆縟俾之(通班機殿)假守大藩臣雖至愚曷可妄受是(宜設)長沙之巨鎮為江表之上流慎擇老成用寬優渥臣本以識昧置之閒散獲少遂於夙心而乃冒寵叨榮必有乖於清議矧以無能薄植懇辭宥密之司,豈可更加崇資重任濫膺藩宣之寄決致敗事仰誤聖知伏望大慈特垂矜察收回渙號允穆師言所有前件恩命臣不敢祗受欲乞一在外官觀差遣粗安微分以養衰殘異時溝壑未填筋力稍復誓殫犬馬之勞仰答乾坤之施臣無任懇祈。
jī qiè zhī zhì.
激切之至。
liú qí huí jūn xíng zài.
劉錡回軍行在。
liú qí zì zhèn jiāng fǔ chè shù huí guī xíng zài suǒ yě..
劉錡自鎮江府撤戍回歸行在所也。。
zhī píng jiāng fǔ xiàng zi yīn zhì shì.
知平江府向子諲致仕。
chū zhāng tōng gǔ chí jīn rén zhào lái jīng guò píng jiāng fǔ xiàng zi yīn bù bài ér qǐng zhì shì xǔ zhī.
初張通古持金人詔來經過平江府向子諲不拜而請致仕許之。
liú dà zhōng wáng shù bìng luò zhí.
劉大中王庶並落職。
yí shǐ yuē: liú dà zhōng yǐ dé gōng cí wáng shù chú zhī tán zhōu xiāo zhèn yán dà zhōng bù xiào shù jǔ náo jiǎng hé shì dà lù luò zhí yī jiù gōng shén qíng jì yī zhǐ xíng cí dà zhōng cí yuē: jiù xiào yún: liǎng zhì jiàn liú yī zhǐ rú xī jí hán chǐ zhī lèi gòng zhī dǔ yú ài qīn chuí tiáo zhè tóng yì xiū chēng yú bù xiào, qǐ yǒu jū yí xíng zhī zhòng rèn wèi míng jiào zhī zuì rén. yòu yuē: wáng suǒ shēng zhī tiān shǔ shì jué fù rú lù rén cuàn yān bù tóng qǐn jí fú wèn shì jiē yǒu zhuàng wén zhě hán xīn shù cí yuē: dà yán huò zhòng xiǎo zhì shì jiān jì chén lì yì zhī cí xuán yǒu huài chéng zhī yì tǎng wèi hé róng gǎi zuò yuē hé zhī fēi cè zé suī zhí yì yǐ hé cán nǎi yīn zhī yǐ zhī mò liú shǐ yù tuō shēn ér yāo yù dì wù sǐ dǎng bù zhī yǒu jūn.
遺史曰:劉大中已得宮祠王庶除知潭州蕭振言大中不孝庶沮撓講和事大路落職依舊宮神情嚌一止行詞大中詞曰:(舊校云:兩制見劉一止茹溪集)含齒之類共知篤於愛親垂髫這童亦羞稱於不孝,豈有居儀型之重任為名教之罪人。又曰:亡所生之天屬視厥父如路人爨煙不同寢疾弗問事皆有狀聞者寒心庶詞曰:大言惑眾小智飾奸既陳立異之辭旋有壞成之意儻謂和戎(改作約和)之非策則雖執義以何慚乃因知已之莫留始欲脫身而邀譽第務死黨不知有君。
shì yuè jīn rén gǎi tiān zhe yuán nián.
是月金人改天着元年。
zhào wēi wǔ jūn qiǎn wáng zhōng mín zhì xíng zài.
詔威武軍遣王忠民至行在。
wáng zhōng mín zì zǐ dào hé nán yǐng yáng rén yě. shì yè yī jì yòu tōng jīng shǐ yóu míng yú xíng míng dù mén què sào rén hǎn jiàn qí miàn xuān hé liù nián tóng guàn wèi zhāo tǎo qǔ yān shān zhōng mín wén zhī yuē: zǔ zōng yǔ liáo rén yǒu chún chǐ zhī hǎo jīn xìn jiān chén zhī jì ér lèi qì zhī huò zhì wú rì yǐ. jì ér jīn rén yú méng fù qǔ yān shān huī zōng fāng huǐ wù jí xià zhào rì qǐ wú sì fāng zhōng yì zhī rén lái xùn guó jiā yī rì zhī jí zhōng mín dú zhào qì xià yuē: qí guǒ rán yǐ. yuān shèng chuán wèi jīn rén wèi chéng xià zhī méng ér hái yuān shèng zhào yuē: yīng cháo tíng zhī què shī zhèng lìng zhī pì wéi bǎo bāng yù zhòng zhī fāng ān biān yù róng gǎi zuò dí zhī cè zì jīn zhōng wài chén liáo mín shù jiē xǔ zhí yán shí fēng yǐ wén suī yǒu guò chà fú jiā qiǎn zé zhōng mín nǎi zhe ān biān xiū zhēng shū. yòu huà tú qiǎn rén yì běi jūn dá jīn rén èr wáng jí zhí zhèng dà chén. yòu zhe bǎo tú zhǎng qìng shū shí yī cè jīng mín shǒu yè shū sì cè tōng lì yǎng mín shū sān cè qù rǒng cái sú shū shí yī cè jīng hé nán fǔ tóu jìn jìng kāng yuán nián dōng zhào zhōng mín fù tián cí yǐ bìng shí èr yuè fàn gǎi zuò wéi luò yáng liú shǒu wáng xiāng nán cuàn zhōng mín mù dé zhāng yì zhāi shū kāi yù yuán shuài. yòu yǐ cè gàn yǒng xìng shuài fàn zhì xū fàn xǐ zhī ér bù néng zhì tún jiàn yán yuán nián jīn rén bǎn bǎng yǒu xué shǔ mín fá zuì zhī yǔ zhōng mín zhe liù lùn yǐ biàn mì yí dié zhě sàn yú dí jìng. qiě yǐ fù běn xiàn yú cháo èr nián yǒu zhào jīng xī zhì zhì shǐ dí xìng dūn qiǎn ér dào zǔ bù tōng sān nián tóng jiě zhì zhì shǐ lǐ yàn xiān yù zhì zhōng mín yì cí yǐ jí dí bù xǐ zhì yào chuān zhōng mín bì dì nán xià yù shāng guó zhèn fǔ shǐ dǒng xiān yú nèi xiāng yīn liú zhī jūn zhōng shì yǐ shī lǐ shào xìng yuán nián lǔ gǎi zuò jīn lì liú yù wèi dì zhōng mín zuò jiǔ sī tú jí dìng luàn sì xiàng qiǎn rén.
王忠民字子道河南潁陽人也。世業醫跽幼通經史尤明於刑名杜門卻埽人罕見其面宣和六年童貫為招討取燕山忠民聞之曰:祖宗與遼人有唇齒之好今信奸臣之計而累棄之禍至無日矣。既而金人渝盟復取燕山徽宗方悔悟亟下詔日豈無四方忠義之人來徇國家一日之急忠民讀詔泣下曰:其果然矣。淵聖傳位金人為城下之盟而還淵聖詔曰:應朝廷之闕失政令之僻違保邦御眾之方安邊御戎(改作敵)之策自今中外臣僚民庶皆許直言實封以聞雖有過差弗加譴責忠民乃著安邊休徵書。又畫圖遣人詣北軍達金人二王及執政大臣。又著保圖長慶書十一策經民守業書四策通利養民書三策去冗裁俗書十一策經河南府投進靖康元年冬詔忠民赴闐辭以病十二月犯(改作圍)洛陽留守王襄南竄忠民募得張義齋書開諭元帥。又以策干永興帥范致虛范喜之而不能致屯建炎元年金人板榜有穴鼠民伐罪之語忠民著六論以辨密遺諜者散於敵境。且以副本獻於朝二年有詔京西制置使翟興敦遣而道阻不通三年同解制置使李彥先欲致忠民亦辭以疾翟不徙治藥川忠民避地南下遇商虢鎮撫使董先於內鄉因留之軍中事以師禮紹興元年虜(改作金)立劉豫為帝忠民作九思圖及(定亂)四像遣人。
dá zhī jīn qiú shān cǐ zì. yòu lòu bǎn yìn tú sàn yú liáo jìng jí wěi qí yǐ duàn tiān xià zhī yí xuān huàn zhāng jùn zhì zhì wáng shù jiē yù bǔ yǐ guān bù shòu suì jiàn zhī cháo sān nián zhì xíng zài jiàn zǎi xiàng lǚ yí hào shū mì xú fǔ jiē bài shě yú zhèng fǔ yì rì bǔ xuān yì láng zhōng mín nǎi yǐ gào nà mù xiá zhōng tí qí shàng yún: běn xīn bào guó fēi qiú míng lù cáng xiá yú qī bǎo shān xià jì jiàn suǒ zòu liú zhōng lì kěn qù shì shí dǒng xiān jūn yù zhāng wǎng yī yān cì nián zhuàn sān guó hé yì fù lòu bǎn guǎng fù jí qiǎn shǐ chén yuè zhī cháng fàn zhī dí jìng é ér zhī cháng wèi hòu rén suǒ zhí yǐ shàn yuè wài jiè biān zhì zhōng mín yú fú jiàn wèi jǐ dé shì bā nián shí èr yuè sān zhào wēi wǔ jūn jīn qiǎn zhōng mín zào cháo lì cí ēn mìng bà guī shí nián qì jiā yù lín ān zú shí nián qī shí wǔ zǐ zhèng qīng jié èr shí liù nián zàng yú è wǔ chāng xiàn yún:
達之金酋(刪此字)。又鏤板印圖散於遼境及偽齊以斷天下之疑宣換張浚制置王庶皆欲補以官不受遂薦之朝三年至行在見宰相呂頤浩樞密徐俯皆拜舍於政府翼日補宣義郎忠民乃以告納木匣中題其上云:本心報國非求名祿藏匣於七寶山下既見所奏留中力懇去是時董先軍豫章往依焉次年撰三國和議復鏤板廣傅及遣使臣岳知常販之敵境俄而知常為候人所執以擅越外界編置忠民於福建未幾得釋八年十二月三詔威武軍津遣忠民造朝力辭恩命罷歸十年契家寓臨安卒時年七十五子正卿節二十六年葬於鄂武昌縣云:
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi jiǔ shí jiào kān jì.
※卷一百九十校勘記。
ér gǎn yǐ yàn luàn jì zhī hū! tuō luàn zì zhēng shèng bù dòu zhēng yī zuò quán shèn zài yú wèi xiǎo wèi wù zuò yú gài jiāng yǐ yǒu wèi yě. yǐ yǒu wù zuò yǒu yǐ jìn qí huò huò wù zuò yáo xī zhī lùn bīng fǎ zhī yào zhě yuē: yīn zhī xìng yě. yī zhì zài xià zhōu zhī xìng yě. lǚ yá zài shāng gù míng jūn xián xiāng néng yǐ èr zhì wèi xián zhě bì chéng dà gōng fán qián yú dào yī zuò èr zhě jiē yú dào yǐ juàn qí shī yǐ juàn wù zuò kě yǎn hòu yàn zé yuán wèi miè zhī yuán wèi yī zuò gāo yún: bīng fǎ yuē: yuē: wù hé shuō wèi tiān mìng ér fèng tiān dào yě. mìng wù zhòng rèn chóng zī èr zì yǎn shǐ yù tuō shēn ér yāo yù shǐ yīng zuò gū jīn rén fàn luò yáng tuō jīn rén èr zì kāi yù èr yuán shuài tuō èr zì jí dìng luàn sì xiàng xiàng yīng zuò cè bā nián sān yuè zhào wēi wǔ jūn wù zuò bā nián shí èr yuè sān zhào wēi wǔ jūn.
而敢以厭亂繼之乎!(脫亂字)爭勝不鬥(爭一作全)慎在於畏小(畏誤作愚蓋將以有為也。(以有誤作有以)進其惑(惑誤作謠)昔之論兵法之要者曰:殷之興也。伊摯在夏周之興也。呂牙在商故明君賢相能以二智為閒者必成大功凡潛於道(一作二者階於道)以倦其師(以倦誤作可掩)後燕則元魏滅之(元魏一作高云:)兵法曰:(曰:誤和說)畏天命而奉天道也。(命誤)重任(崇資二字衍)始欲脫身而邀譽(始應作姑)金人犯洛陽(脫金人二字)開諭二元帥(脫二字)及定亂四象(象應作策)八年三月詔威武軍(誤作八年十二月三詔威武軍)。